MAANDAG 25 AUGUSTUS 1941 r"^::1:,"'^ 20935- dagblad voor leiden en omstreken Burer«ax: Papengracht 32. CLatiaaC op. Saajet-ptaductie- centia begonnen, Nieuwe phase in den reuzenstrijd DUITSCHLAND v VICTORIE Duitschland wint voor Europa Momentjev 32ste Jaargang No. 10033 S)e Amerikaansche hulp komt te laat DE STAND VAN ZAKEN. Bij het begin van de derde oorlogsmaand tegen de Sovjets vorderen de oorlogshan delingen aan het Oostelijk front vlot. Naar het D.N.B. verneemt ter aanvulling van het weermachtsbericht, zijn de karakteris tieke trekken de volgende: De beveiliging van het geheele front aan midden- en be nedenloop van den Dnjepr als punt van uitgang voor nieuwe operaties aan het Zuidelijke front, de beginnende omsinge ling van een sterke Sovjet-aanvalsgroep door den linkervleugel van legergroep- Rundstedt en den rechtervleugel van leger groep-Boek in de streek tusschen Kiev/ en Gomel en de concentrische opmarsch naar het laatste marine-steunpunt in het gebied der Oostzeestaten, de voormalige Estland- sche hoofdstad Reval (Tallinn). De gevechten zijn thans in het stadium van een rechtstreekschen strijd om de be langrijkste productie- en bestuursplaatsen des lands gekomen. Als de bolsjewiki deze verliezen, kunnen zij den strijd niet krach tig voortzetten. Zelfs als er nog Engelsche en Amerikaansche hulp mocht-komen, kan deze wegens de groote afstanden toch niet meer bijtijds beschikbaar zijn om de thans voorbereide groote beslissingen nog te kun nen influenceeren. DE OMSINGELING VAN ODESSA. Naar het hoofdkwartier Van het Duitsch- Roemeensche leger mededeelt, is Odessa volkomen en nauw door de Duitsche en Roemeensche troepen ingesloten. Na zeer zware en deels uiterst bloedige gevechten werd de voornaamste tegenstand van den vijand in open veld gebroken. Teneinde de stad tegen iederen prijs te behouden en den val uit te stellen, werpt de vijand in allerijl bijeengetrommelde eenheden, bestaande uit marinesoldaten, fabrieksarbeiders, chauffeurs en partijco lonnes, in den strijd. Vele komen niet uit gerust en ongewapend aan het front. On der bedreiging met revolvers v«n de Jood- sche commissarissen strijden de bolsjewis ten tot de totale vernietiging. De verdedi gingslinies van beton, waaraan de bolsje wisten tien jaar gewerkt hebben, zijn in eengestort. Alle versterkingen langs den Dnjepr zijn in onze handen. Honderden kazematten, met, kanonnen ei* mitrailleurs bewapend, werden veroverd. KOERIERVLIEGTUIG DER SOVJETS NEERGEHAALD. Het koeriervliegtuig van den opperbevel hebber van den Noordelijken sector der Sovjet-strijdkrachten maarschalk Worosji- lof, werd tot een noodlanding gedwongen, toen het in de buurt van een door Duitsche troepen bezet vliegveld laag boven den grond vloog. In het vliegtuig bevonden zich talrijke belangrijke geheime stukken van het opperbevel der Sovjets. In een nader bericht van een oorlogscor respondent wordt nog gemeld: „Een plezierige tijding was het in het ge heel niet, die de Sovjet-maarschalk naar Moskou liet overbrengen. Dit bleek uit een nauwkeurige opsomming van de totale ver liezen, die zijn armeeën in een periode van veertien dagen hebben geleden. Het waren verliescijfers, die veel hooger waren, dan wij gedacht hadden en die de gevechts kracht van de betreffende onderdeelen buitengewoon beïnvloed zoo niet verlamd hebben. Er is een ontzaglijk aantal vracht auto's verloren gegaan, zoodat Worosjilofc klacht, dat de ravitailleering niet meer functionneerde, zeer goed begrijpelijk is. Tevens waren nauwkeurige cijfers, o.a. voor motorrijwielen, tractors en speciale wagens met de grondigheid van Duitsche ambtena ren aangegeven en ingeboekt". KAEKISALMI DOOR SOVJETS VOLKOMEN VERWOEST Van bevoegde Finsche zijde wordt mede gedeeld, dat de Sovjets de stad Kaekisalmi (Kexholm), gelegen aan den Westelijken oever van het Ladogameer, die door de Fin sche troepen op 21 Augustus werd ingeno men, bijna volkomen verwoest hebben. Het voornaamste deel van deze stad. van 5000 zielen is uitgebrand. De cellulósefaoriek van het Waldhof-concern konden de bolsje wisten blijkbaar niet meer verwoesten, zoo dat het grootste deel van dit bedrijf be houden is gebleven. Ook op 23 Augustus hebben de Duitsche troepen aan het Noordelijke front door ge slaagde doorbraakgevechten terrein gewon nen. Een Duitsche divisie stootte, naar het DNB verneemt, tusschen het Ilmenmeer en het Peipsimeer door een sterke verde digingslinie en stelde meer dan honderd kazematten buiten gevecht. In denzelfden sector namen de Duitsche troepen een plaats, die eveneens was verdedigd door talrijke zeer moderne betonnen kazemat ten. Andere Duitsche afdeelingen drongen door tot aan een rivier en namen verschei dene pontonbruggen, waarvan sommigen nog maar kort geleden waren -aangebracht. In weerwil van een hevig vijandelijk ge vecht, drongen de Duitsche troepen tot op den anderen oever door en braken daar den bolsjewistischen tegenstand. De Sovjets leden bij deze gevechten zware verliezen. BoVendien werden talrijke gevangenen en oorlogsmateriaal binnengebracht. De „Prawda" publiceert een hoofdartikel over het vormen van burgerwachten als reserve voor het Sovjetleger. Elke stad, elk dorp, elke fabriek en elk huis moet een bastion worden en elke burger van de Sovjet-Unie moet meevechten, zoo wordt in het artikel gezegd. De „Prawda" besluit: Een ontzettend ge vaar hangt boven ons land. Elkeen moet leeren om te gaan met het geweer en het machinegeweer. De burgerwachten moeten steeds verder worden uitgebreid. Het ge weer moet de „bruid" worden van eiken Sovjet-burger. OPSTOOTJES IN MOSKOU Na de zware aanvallen van het Duitsche luchtwapen is het te Moskou in enkele stadsgedeelten tot opstootjes gekomen, meldt het blad „Budapester Nachrichten". De Sovjetautoriteiten zijn met de grootste gestrengheid opgetreden tegen de onrust stokers. In de openbare gebouwen zijn po gingen om onlusten te verwekken, onmid dellijk in de kiem gesmoord door het ne men van de strengste maatregelen. STRIJDT VOOR EUROPA TSJERKASSY GENOMEN. Het opperbevel der Duitsche weer macht deelde Zondagmiddag mede: „In de Oekraine hebben Duitsche troepen het bruggehoofd Tsjerkassy aan den Dnjepr, daPde vijand tot dus verre taai had verdedigd, genomen. Ten Noordwesten van Kiev is de ach tervolging van den verslagen vijand tot over den Dnjepr voortgezet. .Ten Zui den van 't Ilmenmeer zijn sterke Sov- jetstrijdkrachten verslagen en over de rivier de Lowat truggeworpen. Meer dan 10.000 gevangenen en een omvang rijke buit vielen in onze handen. De in Estland strijdende troepen rukken in concentrischen aanval naar Reval op. De aanval aan weerszijden van het La dogameer, die door onze Finsche bond- genooten met buitengewone dapper heid wordt ondernomen, blijft goede vorderingen maken. In Noord-Afrika leverde op 22 Aug. een aanval van Duitsche Stiika's op de haven van Tobroek bijzonder veel re sultaat op. Bomtreffers stelden afwer- batterijen buiten gevecht, vernielden opslagplaatsen voor munitie en bescha digden verscheidene schepen. Gevechts vliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht met goed gevolg vijandelijke sta pelplaatsen bij Mersa Matroeh gebom bardeerd. Overdag noch des nachts verschenen vvijandelijke vliegtuigen boven Duitsoh gebied. Tusschen 22 Juni en 23 Augustus heeft de Britsche luchtmacht in gevech ten boven Groot-Brittannië, boven de Engelsche wateren, in Noord-Afrika en bij aanvallen op Duitsoh gebied en het bezette gebied 1044 vliegtuigen verlo ren. Daarvan werden er 916 neerge schoten door afdeelingen der Duitsche luchtmacht, 126 door marine. In die zelfde periode gingen in den strijd te gen Engeland 127 Duitsche vliegtuigen verloren". Het Duitsche weermachtébericht van Zaterdagmiddag luidt: Aan het Oostelijke front blijven de operaties volgens de plannen verloo- pen. Aan de Zuidoostkust van Engeland brachten gevechtsvliegtuigen gisteren een koopvaardijschip van 1.000 brt. tot zinken. In den afgeloopen nacht heeft het luchtwapen verscheidene vliegvelden op het Britsche eiland gebombardeerd. Mijnvegers en patrouillevaartuigen schoten in het Kanaal twee Britsche bommenwerpers omlaag. Bij een aanval van Duitsche ge vechtsvliegtuigen op de Britsche vlootbasis Alexandrië in den nacht van 21 op 22 Augustus werden bomtref fers geplaatst op havenwerken en be drijven van verbruiksartikelen. Er ont stonden groote branden. Britsche vliegtuigen hébben in den afgeloopen nacht brisant- en brand bommen met geringe uitwerking laten vallen op verschillende plaatsen in West- en Zuidwest Duitschland. Lucht- doelartillerie schoot een der aanvallen de bommenwerpers omlaag. VERSPREID OORLOGSNIEUWS HET ITALIAANSCHE WEERMACHTS BERICHT Het 446ste communiqué van het Italiaan- sche hoofdkwartier luidt: „Aan het front van Tobroek in Cyre- naica levendige bedrijvigheid van artillerie en luchtmacht der spilmogendheden. Duitsche afdeelingen vliegtuigen hebben met succes luchtafweerbatterijen en sche pen te Tobroek gebombardeerd. Onze ja gers hebben een vijandelijk vliegtuig neer geschoten. Britsche toestellen hebben Benghazi gebombardeerd en eenige schade veroorzaakt. In Oost-Afrika niéuwe aanvallen van vijandelijke vliegtuigen op onze stellingen te Wolsjefit. Voortdurende bedrijvigheid onzer afdeelingen, die verkenningen in de vijandelijke linies hebben verricht. In den afgeloopen nacht heeft de Itali- aansche luchtmacht het vliegveld Micabba op Malta gebombardeerd en talrijke bran den veroorzaakt". BRITSCHE AANVAL OP DUITSCH HOSPITAALSCHIP Vóór de Noorsche kust is op 23 Augustus een Duitsch hospitaalschip zonder succes door een Britsche duikboot aangevallen. Het karakter van het schip was op grooten afstand door het Roode Kruis te herkennen. Door dezen aanval wordt de reeks van in strijd met het Volkenrecht zijnde aanvallen op Roode Kruismiddelen en Duitsche red dingsvliegtuigen met één vermeerderd. BRITSCHE AANVALSPOGINGEN Zwakke pogingen van de Britsche lucht macht om Zondag de kust der bezette ge bieden te naderen werden door den Duit- schen afweer afgeslagen. In de nabijheid der Nederlandsche kust schoten eenheden der Duitsche marine een Britschen bom menwerper omlaag en luchtdoelartillerie schoot boven Noord-Frankrijk een Spitfire neer. DE SPANNING IN HET VERRE OOSTEN DE UITWIJZING VAN JAPANSCHE JOURNALISTEN UIT NED.-INDIë Het Japansche blad „Nitsji Nitsji Sjim- boen" brengt*op zijn voorpagina het be richt, dat zijn correspondenten te Batavia, Isjibasji en Tobisjima op 5 Augustus last gekregen hebben, Nederlandsch-Ipdië te verlaten,blijkbaar omdat de autoriteiter van Ned.-Indië bezwaar maakten tegen de door dit dagbladconcern gevoerde politiek. Sinds de blokkeeringsmaatregel, zoo schrijft het blad, is Ned. Indië volkomen toegetreden tot het EngelschAmerikaan sche kamp van anti-Japansche omsinge ling. Voorts drukt het blad een artikel af van deze correspondenten, waarin zij ver halen van de hevige beperkinge i waaraan zij onderhevig waren. Zij werden gefouil leerd, verhoord en als spionnen behandeld. Het artikel vermeldt voorts, dat onlangs in Nederlandsch-Indië biljetten zijn aangeplakt met een anti-Japanschen inhoud en dat dé anti-Japansche stemming is toegenomen door propaganda, die van officieele zijde is geinspireerd, vooral sinds de Japansche troepen Indo-China zijn binnengetrokken. Van de 7000 Japanners in Ned.-Indië hebben ongeveer 1500, voornamelijk vrou wen en kinderen, het land reeds verlaten wegens „de steeds slechter wordende han delsbetrekkingen tusschen Japan en Ne derlandsch-Indië en wegens den stelselma- tigen anti-Japanschen druk". DE BLOKKEERINGSMAATREGELEN Met verwacht, dat de regeering van Ned.-Indië een verordening zal uitvaardi gen, waarin de remises uit Japan onder de wet op de blokkeering van saldi geregeld worden. Een nieuwe overeenkomst is hier omtrent tot stand gekomen tusschen het wisselcontrolebureau en den heer Imaga- wa, directeur van de Jokohama Specie Bank te Batavia. Inmiddels heeft de heer J. H. Ritman op 21 Augustus als woordvoerder van de regeering verklaard, dat nog niets gezegd kan worden omtrent de toekomst der handelsbetrekkingen tusschen Japan en Ned.-Indië. Hij onthulde, dat er op dit ount nog geen beslissing bereikt was, en hij voegde er aan toe, dat een licentie voor export over het- algemeen niet verstrekt vordt. Ritman verklaarde tenslotte, dat het besluit van de regeering afhangt van de toekomstige ontwikkeling van den toe stand. RADIOREDE VAN CHURCHILL. De Britsche minister-president Winston Churchill heeft Zondagavond voor de radio een rede gehouden. Wijzende op de door de Sovjets in hun land aangerichte vernielingen verklaarde Churchill: „Sedert den inval der Mongolen in de zestiepde eeuw is er nooit zulk een meedoogenlooze strijd gestreden. Doch dit, zoo ging Churchill voort, vormt niet de eenige verwoesting, want sedert vijf jaar 'zwerven nu reeds de Japanners in het Chineesche rijk rond en hebben kort gele den ook hun hand uitgestoken naar Indo- China. Thans bedreigen zij Singapore, dat onder Britsche bescherming staat, en de Philippijnen, die door de Vereenigde Staten worden beschermd. Het is zeker, dat aan dit alles een einde moet komen." Op den Atlantischen Oceaan heeft Roo sevelt en hij Churchill derhalve het besluit genomen, allen volken der wereld een verklaring te geven, volgens welke de Vereenigde Staten en Groot-Britannië be- OP ALLE FRONTEN 148.200 BRT. VERNIETIGD Het opperbevel der Duitsche weer macht maakt bekend: Onderzeeërs en oorlogsschepen, die in overzeesche wateren opereeren, melden de vernietiging van in totaal 25 vijandelijke vrachtbooten van te zamen 148.200 t. Hiervan hebben de duikbooten alleen in een achtervol ging van verscheidene dagen en na zwaren strijd uit een konvooi, dat van Engeland naar Gibraltar voer, 21 vrachtbooten van 122.000 t. in totaal weggeschoten. Bovendien hebben zij van de escorteerende strijdkrachten een torpedojager der Afridi-klasse, een korvet en een bewakingsvaartuig tot zinken gebracht. Slechts acht sche pen van dit krachtig beveiligd kon vooi slaagden er in te ontkomen in de Portugeesche territoriale wateren. v reid zijn hun den weg te toonen om de we reld „van de onderwerping te bevrijden." Hitier en zijn medewerkers hebben jaren lang van een nieuwe wereldorde gespro ken. Deze wereldorde, zoo beweerde Chur chill, is echter niet anders dan „de heer schappij van het Pruisendom, van den pa radepas, van het concentratiekamp en van tfet peletonvuur". Het lot van de „onder drukte" volken is zwaar. Zij dienen echter te bedenken, dat, wanneer de tunnel mis schien ook lang mag zijn, het einde van den tunnel eenmaal bereikt zal worden. Vervolgens beweerde Winston Churchill, dat machtige strijdkrachten' op het punt staan zich te bewapenen om de bezette landen te hulp te komen. Dit is de bood schap van Roosevelt en Winston Churchill, die zich steeds gehaast hebben de „zaak der geheele wereld te dienen". Op den At lantischen Oceaan is tot de defintieve ver nietiging van de „nazi-tyrannie" besloten. „Hoe lang ook de strijd zal duren, wij zullen, zoo besloot Churchill, nooit ophou den onzen plicht te doen om de wereld v/eer de vrijheid en rechtvaardigheid terug te geven." DALMATISCHE KUST WORDT MILITAIRE ZÓNE De leider van den Kroatischen staat, dr. Pavelitsj, heeft een mededeeling bekend gemaakt, waarin o.a. gezegd wordt: De Italiaansche regeering heeft aan de Kroatische regeering medegedeeld, dat zij het noodig acht het kustgebied van Fiume tot Montenegro in het belang van de oor logvoering tot militaire zóne te maken. De hiertoe noodige maatregelen vereischen, dat het militaire commando een dienover- eenkomstigen invloed krijgt op de aange legenheden var de openbare veiligheid en van het verkeer- De gezant, dr. Farcic. is benoemd tot bur-., gerlijk* commissaris bij wien het geheele bestuur in dit gebied berust. Hij heeft zijn zetel in het gebouw van het commando van het tweede Italiaansche leger, ten einde alle kwesties van openbare veiligheid 'en orde in dit gebied met de militaire maatre gelen in overeenstemming te brenger». Voorts wordt de spoorlijn van Fiume naar Spalato met haar telegraaf- en telefoonlij nen one" militaire cor/role geplaatst. Bo ven f.ien worden de militaire eenheden van het Kroatische leger in "dit gebied aan het Italiaansche commando ondergeschikt ge maakt. LINDBERGH^OVER DE AMERIKAANSCHE POLITIEK In een onderhoud met de „New York Journal American" heeft Lindbergh ver klaard, dat hij zich op een contrbverse over Amerikaansche deelneming aan den oorlog heeft ingelaten, omdat de Vereenigde Sta ten de grootste crisis sedert den secessip- oorlog beleven. Hij acht zich jegenS zijn vaderland verplicht, zelfs op gevaar af van belasterd te worden, te berichten over de Europeesche gebeurtenissen, waarvan hij de ontwikkeling met eigen oogen heeft gadegeslagen. Vele Amerikanen hebben geen denkbeeld van den toestand, doordat zij geen juiste inlichtingen krijger De vraag is thans niet, wat de Vereenig de Staten in Europa moeten doen, maar wat zij kunneti doen. Lindbergh zeide voorts, dat de mogelijk heid van een Duitsche overwinning op En geland bestaat. Een Britsche overwinning acht hij onmogelijk, zelfs met Amerikaan sche hulp. Engeland zou er beter aan toe .zijn, wanneer het vrede sloot op de basis van den tegenwoordigen toestand, dan wanneer het oorlog blijft voeren. De voort zetting *van den oorlog door de Amerikaan sche hulp roept een economische chaos in het leven zooals de Vereenigde Staten nog nooit hebben meegemaakt. ENGELSCHE DUIKBOOT „UNION" VERLOREN GEGAAN BERLIJN, 25 Aug. (D.N.B.) De Engel sche admiraliteit heeft, volgens den Brit schen berichtendienst, medegedeeld, dat de duikboot „Union" over tijd is en als ver loren moet worden beschouwd. AUTO Er is iets heel wonderlijks met ons, menschen van dezen tijdIs er misschien een heel klein moertje in onze hersenen dol gqworden? Ik weet het niet, maar er is beslist iets niet in den haak; er is beslist ergens een steekje los. Dat is natuur lijk een akelig idee, maar ik wil U toch het bewijs leveren. Stel U voor, dat U vroeger, op week end naar Uw beminde, aan het station van de plaats harer inwoning zoudt zijn gearriveerd en U zoudt, in het ontembaar verlangen naar haar aan wezigheid, in een taxi met een dood kist er bovenop, zich naar haar heb ben heengespoed..De verloving zou op staanden voet om hals zijn gebracht. Nu zijn er menschen, die rustig met zoo'n prehistorisch monster rondrijden en dat terwijl Ford reeds geruimen tijd geleden zijn vijftien miljoenste For dj e ter wereld heeft gebracht. In het begin heb ik gedacht, dat het voor de reclame was, óf dat het een combinatie was van vracht en perso nenvervoer. En pas langzaam ben ik er achter gekomen, dat die doodkist zooveel is als een aangebouwde benzinetank. En al is het dan ook geen sprookjes achtige aanblik, geen idylle, geen avontuur van rozig geluk, geen élégance en goede smaak, het is toch wel listig. En de.mensch, die beslist niet loopen wil, rijdt tusschen vijftien millioén stilstaande Fordjes in zoo'n ding. Er is dus toch. een moertje los. V. Dit nummer bestaat uit twee bladess. Vermogens en verdedigings belasting I. Men gelieve te lezen in zake het ver melde betreffende de Vermogensbelasting en Verdedigingsbelasting I: „Het oude tarief is nu vervangen door een tarief, zonder opcenten, dat geldt voor het geheele land. De belasting bedraagt thans vijf gulden vqor elk geheel bedrag van duizend gulden, dat in het zuiver ver mogen is begrepen. Ten aanzien van bin nen het rijk wonende natuurlijke personen wordt het zuiver vermogen echter vermin derd voor ongehuwden met 7500, voor gehuwden met 15.000 en voor ieder kind, waarvoor de belastingplichtige aanspraak heeft op kinderaftrek, met 7500. I- DE AANGIFTE VAN JOODSCH GRONDBEZIT. Het Rijkscommissariaat maakt bekend: Met de aanduiding „Grundstück" in de Verordening 154/11 van den Rijks commissaris voor het bezette Neder landsche gebied worden zoowel be bouwde als onbebouwde terreinen be doeld. Derhalve valt ook het huizen- bezit onder de genoemde verordening. Waar de zon opgaat Daar strijdt een millioenenleger voor de toekomst van Europa. Daar waar de zon opgaat in het Oosten, zal zij ook opgaan voor het nieuwe Europa. Reeds kleurt het morgenrood de nog dreigende wolken van het bolsjewisme, maar alles wijst er op, dat de Europeesche zon straks in volle glo rie, aan een strak blauwen hemel zal schij nen. Millioenen zullen zich koesteren in 'haar stralen, die vrede en levensgeluk zul len brengen, die er voor zullen zorgen, dat spoedig alle ellenden vergeten zijn. Hoe moeilijk de strijd ook is, als altijd zal het goede overwinnen en het kwaad onder gaan. Een gelukkige toekomst voor het nieuwe Europa, zich daarvoor inzetten is een plicht, die reeds duizenden Nederlandsche mannen vervullen. Ook zij laten vrouw en kinderen, ouders en verloofden achter. Maar zij brachten dit offer en zijn ver der nog tot grootere offers bereid, omdat zonder offers en zonder strijd nu eenmaal niets mogelijk is. In het Oosten strijdt een millooenenleger voor de toekomst van Europa. Duizenden Nederlandsche strijders gaven u een voor beeld dat u zult navolgen, tenzij u het met uw eer en geweten overeen kan brengen te parasiteeren op datgene waarvoor Neder landsche mannen nu hun goed en bloed veil* hebben. Indien u dat echter niet wenscht, in dien door uwe aderen echt Hollandsch bloed stroomt, meldt u dan aan bij het VR|JWIL^^LEG1°EN Koninginnegracht 22, Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1