ZATERDAG 23 AU6USTUS 1941
DE LEiU^~UE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE OVERPLAATSING VAN
PASTOOR
„Leekepraat" wordt afgeschaft
Toen de Pastoor in de laatst-gepubliceer-
de Leekepraat afscheid nam van zijn twee
trouwe bezoeker?, de heeren Nix en Stupi-
do, om eenige weken op vacantie te gaan,
heeft wel niemand minder dan hij een haar
op zijn hoofd kunnen vermoeden, dat de
Bisschop aan het begrip vacantie een an
deren inhoud weet te geven, dan in het ge
wone, alledaagsche spraakgebruik het ge
val is.
Degenen, die de lijst van „benoemingen
in het Bisdom" nauwgezet en vlijtig heb->
ben gevolgd en nageplozen, gouden kunnen
weten, indien ze de naam van Pastoor ken
den (wisten ze 't maar!), dat Z. E. is over
geplaatst.
Waarheen?
Naar Bommeles.
Deze mededeeling is teleurstellend voor
allen, die gaarne zouden willen weten, of
Pastoor, toen de Bisschop hem van hier
heen naar daarheen dirigeerde, promotie
maakte ja dan neen.
Het eenige, wat wij gerechtigd zijn
openbaar te maken (want Pastoor
is er niet toe te bewegen zijn masker af te
zetten) is dit: Pastoor-zelf is zéér tevreden.
Tegenwoordig is iedere geestelijke met
iedere benoeming content, mits het maar
niet Rotterdam of den Helder is.
Nu zouden wij een volledige beschrijving
van Bommeles kunnen geven, over de
groenten-veilingen daar ter plaatse b.v.,
een beschrijving, welke wij zouden kun
nen verluchten met plattegronden en met
het onlangs goedgekeurde (nogal grootsch
opgezette) uitbreidingsplan, maar het dunkt
ons, dat de pientere lezer en lezeres, met
deze vage aanduidingen, reeds na kan
speuren, waar Pastoor heengevloden is.
Stupido en Nix wisten het onmiddellijk,
echter geenszins omdat zij Stupido ten
minste niet! het gemiddelde krantenpu-
bliek in schranderheid zonden overtreffen,
doch omdat zij een briefje ontvingen van
hun vriend en herder, waarin deze kennis
gaf van zijn verhuizing.
Zoo Studipo het al gemakkelijk mocht
vinden van de pijnbank zijner onwetend
heid te worden verlost, de Pastoor was niet
van plan het contact tusschen hem en de
beide heeren te verbreken..
Weliswaar ligt Bommeles te ver van het
hoogheemraadschap van Rijnland verwij
derd, om het tweetal tot een wekelijksch
bezoek uit te noodigen. Het was altijd al
een heele trap, maar nu is de kans daarop
schoon verkeken tenzij de heeren op de
pastorie kunnen logeeren. In één dag heen
en weer is vooral voor den nogal gezetten
Stupido géén doen. En zijn banden zijn ook
niet al te best.
Pastoor heeft er iets anders op gevonden.
Het is geen lumineus idee, het is voor de
hand liggend. Stupido en Nix hebben toe
gezegd, hun gemoedsbezwaren schriftelijk
te luchten, en Pastoor zal deze gemoeds
bezwaren aanvullen met z ij n gemoeds
bezwaren. Pastoor, evenals S. en N., hebben
het copyright van deze trilogie van ge
moedsbezwaren afgestaan aan „De Leidsche
Courant", op één voorwaarde, dat al te per
soonlijke uitlatingen uit de briefwisseling
zullen worden geschrapt. Daarmede hebben
wij, zij 't met tegenzin en onder protesf,
genoegen moeten nemen. In deze ge-
kuischte vorm zal de correspondentie dus
worden prijs gegeven aan Jan en alleman,
die ongetwijfeld met nieuwsgierige be
scheidenheid inzage zullen willen nemen
van een' zóó diepzinnige uitwisseling van
gedachten.
Toen Pastoor, nadat forschen aandrang
op hem was uitgeoefend, tot deze verre
gaande liberaliteit zijn toestemming ver
leende, is hij eigener beweging een stap
verder gegaan. De juiste bewoordingen,
waarin deze stap werd gemotiveerd, vallen
onder het voorbehoud van de „al te per
soonlijke uitlatingen" (hierboven vermeld),
doch komen neer op het volgende: Wanneer
dan toch Jan, Piet en Klaas zijn neus steekt
in deze particuliere correspondentie, kan
het Pastoor niets meer schelen en zal hij
het zelfs op prijs stellen, indien de onbe
scheiden lezerskring aandeel neemt in het
kruisverhoor. Iedereen, die daaraan be
hoefte gevoelt, kan dus zijn hart uitstorten
aan den boezem van Pastoor, doch op de
zelfde voorwaarde: dat ook zijn brief open
baar wordt gemaakt en ook zijn naam tot
biechtgeheim verklaard wordt.
Een moeilijkheid is het adres. Het is om
allerlei redenen beter niet rechtstreeks te
schrijven naar den Pastoor van Bommeles,
en daarom heeft de redactie van dit blad
zich bereid verklaard brieven voor den
Pastoor in ontvangst te nemen en onge-'
opend aan Z. E. ^oor te zenden. Geheim
houding verzekerd!
Met vooruit-zienden blik heeft Pastoor
echter bepaald, dat epistels met al te strjjd-
lustigen inhoud of niet op het besproken
onderwerp betrekking hebbend, voluit
onderteekend dienen te worden (dus niet
met een onleesbare hanepoot). Anders kun
nen zij niet in behandeling worden geno-
mefi.
INITIATIEF BLIJFT IN
DUITSCHE HANDEN
Uit de Duitsche weerm achtberichten van
den laatsten tijd is, naar aan het D.N.B.
in aanvulling op het weerm achtbericht
wordt gemeld, duidelijk op te maken, hoe
zeer 'het initiatief aan het Oostelijke front
uitsluitend in handen der Duitsche mili
taire leiding ligt. Van alle deelen van het
front worden dagelijks vorderingen ge
meld, die ondubbelzinnig 'bewijzen, hoe
de Duitsche en verbonden troepen vol
gens een bepaald plan den Sowjets van
'hun steunpunten berooven.
Zoo werden in den Zuidelijken sector de
belangrijke havensteden Nikolajew en
Oherson en de vesting Otsjakow genomen,
welke laatste de mondjng van den Dnjepr
in de Zwarte Zee beheerscht. Tegelijker
tijd werd op den linkervleugel van den
Zuidelijken sector de Duitsche aanval via
Korosten naar het Noordoosten voortgezet.
In het middengedeelte van het enorme
front heeft het doorslaande succes van den
slag bij Gomel het bezit verzekerd vanhet
belangrijke spoorwegknooppunt Gomel. In
den Noordelijken sector heeft de inneming
der plaatsen Nowgorod, Kingisepp en Nar-
wa voor den uit het gebied tusschen ILmen-
en Peipusmer natr het Noorden w>otgezet-
ten aanval op beide vleugels goefte steun
punten opgeleverd. Na de tot stand ko-
minig der verbinding tusschen de ten Oos
ten en ten Westen van het Peipiishieer op
rukkende Duitsche strijdkrachten in het
gebied rond Narwa, zal' nu ook binnen af-
zienjbaren tijd het overige gebied van
Noord-Estland van de Sowjets bevrijd zijn.
Inspanning der Sowjets tevergeefsch.
In alle sectoren van het front gaan de
Duitsche aanvallen voort, hoewel door ter-
reinmoeilijfcheden en hardnekkige verde
diging het oprukken zeer bemoeilijkt
wordt. De Sowjets spannen telkens weer
hun laatste krachten in om het onophou
delijke Duitsche opdringen nog op te hou
den. Dit is hun echter tot nu toe nog op
geen enkele plaats gelukt.' Veeleer bestaat
de indruk, dat zij vaak volkomen het over
zicht over den toestand hebben verloren
en dientengevolge ook bij het nemen van
tegenmaatregelen onzeker geworden zijn.
Aan enkele deelen van het front werd ge
constateerd, dat ter verdediging bijeen ge
trommelde afdeelingen in den strijd worden
gebracht, die bestonden uit de overblijf
selen van verslagen Sowjetdivisies. Boven
dien zijn ook reeds vaak reserve troepen en
semi-militaire formaties hals over kop uit
de naaste garnizoenen gehaald en in den
strijd geworpen. Alle maatregelen waren
echter tevergeefsch en beteeken en ten laat
ste slechts een verhoogd risico voor de
Sowjetleiding, die zich niet meer weet vrij
te maken van den greep, waarin de Duit
sche weermacht haar gevat houdt.
Nervositeit.
Hoe groot de nervositeit van de opperste-
Sowjetleiding reeds is blijkt bijvoorbeeld
uit den gepubliceerd en oproep van maar
schalk Worosjilow, waarbij iedere £owj et-
burger der stad Petersburg als franc-tireur
tot verdediging der stad wordt verplicht.
Daaruit kan men de gevolgtrekking maken,
dat de opperbevelhebber van den Noor
delijken Sowjetvleugel reeds zelf zijn be
langrijkste steunpunt St. Petersburg bui
tengewoon in gevaar gebracht ziet. Terwijl
de Sowjetleiding het tot nu toe, buiten de
verdediging aan het front, nauwelijks nog
tot een tegenwerkende operatie tegen de
onophoudelijk voortrukkende Duitsche le
gers heeft gebracht, kan men duidelijk
vaststellen, hoe de Duitsche troepen naar
den wensch der Duitsche leiding telkens
weer vorderingen hebben weten te foroee-
ren, waarvan de eene op de andere terug
grijpt. Zoo scheppen de thans aan den gang
zijnde aanvallen weder de'mogelijkheid
voor nieuwe operaties in grooten stijl en
verkleinen zij van dag tot dag de bewe
gingsvrijheid der Sowjettroepen en haar
leiding.
Ten einde een parlementaire crisis te
voorkomen heeft Menzies, de Australische
minister-president, naar United Press uit
Camberra meldt, zijnontslag aangeboden.
Men neemt aan, zoo deel het persagent
schap verder mede, dat Menzies zich door
dezen stap den weg open wil houden om
in een andere hoedanigheid naar Londen
te gaan, nu de Arbeiderspartij geweigerd
had de reis van Menzies in zijn hoedanig
heid vyi minister-president goed te keuren.
BRITSCHE TROEPEN
IN IRAN?
BERLIJN SPREEKT ZICH NIET UIT
Onze V.P.B.-correspondent te Berlijn
meldt:
Berlijn neemt momenteel nog geen stel
ling tegenover de berichten, volgens welke
Engelsche troepen onder leiding van gene
raal Wavell van Belutchistan uit. Iran zijn
binnengerukt. Gisteravond had de Wil-
helmstrasse nog geen aanwijzingen, dat
deze berichten betrouwbaar waren, doch,
aldus werd ons verklaard, wanneer zij
waar zijn, is de Engelsche stap voor Berlijn
geen verrassing. Wij hebben de laatste
dagen meermalen gewezen op de artikelen
in de Duitsche pers, waarin uitvoerig de
belangrijke sleutelpositie van Iran, yooral
in verband met het Engelsch-Sovjet-Russi»-
sche streven naar nauwer contact, be
schreven werd. Daaruit alleen reeds kan
geconcudeerd worden, dat men in Berlijn
in elk opzicht rekening gehouden heeft
met een eventueelen Engelschen opmarsch
door Iran. Berlijn hecht veel waarde aan
het feit, dat de regeering van Iran, on
danks den buitengewonen Engelschen druk
haar neutrale houding consequent heeft
vastgehouden en alle Engelsche .argumen
ten van meet af als voorwendsels be
schouwd heeft voor een zuiver egoïstischen
overval op een neutraal land.
AAN DE ZUIDELIJKE
FRONTEN
ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT.
Het 444ste communiqué van het Italiaan-
sche hoofdkwartier luidt:
Onze afdeelingen jagers hebben in
scheervlucht het vliegveld Halfar op Malta
aangevallen en met succes op het veld
staande vliegtuigen en batterijen afweer
geschut met machinegeweervuur bestookt.
Eenige vijandelijke vliegtuigen geraakten
in brand, andere werden zwaar bescha
digd.
In Noord-Afrika hebben Engelsche vlieg
tuigen opnieuw een aanval gedaan op
Benghazi. Er zijn geen slachtoffers en er is
geen schade veroorzaakt. Een vijandelijk
vliegtuig werd neergeschoten. In verschil
lende sectoren van het front van Tobroek
bedrijvigheid van onze artillerie, die En£
gelsche troepen- en autoconcentraties met
succes onder vuur nam.
Duitsche vliegtuigen hebben ten Noord
oosten van Sidi el Barani een vijandelijk
vlooteskader aangevallen. Zij troffen twee
lichte kruisers en bombardeerden in ver
scheidene golven de haven, troepenkampen
en opslagplaatsen van materiaal te To
broek. Bij luchtgevechten hebben Duitsche
jagers een Curtiss en twee Hurricanes
neergeschoten.
In den sector Cyrenaica-Sahara hebben
Italiaansche vliegtuigen tijdens een gewa
pende verkenningsvlucht vijandelijke ge
motoriseerde afdeelingen met botnmen en
machinegeweervuur bestookt.
In Oost-Afrika hebben systematische
vijandelijke luchtaanvallen op Gondar en
andere steunpunten slechts een geringe
schade veroorzaakt. Onze vooruitgeschoven
posten hebben vijandelijke afdeelingen
verstrooid en haar eenige verliezen toege
bracht.
Italiaansche vliegtuigen hebben haven
werken en schepen te Famagosta op Cyprus
gebombardeerd. Zij troffen depots, een
stoomschip en een kleiner schip, dat is ge
zonken. In het Oosten der Middellandsche
Zee hebben onze vliegtuigen Britsche oor
logsschepen aangevallen en een torpedo-
bootjager van het type „Keith" getorpe
deerd. De jager bleef met slagzij liggen.
DE SPANNING IN HET
VERRE OOSTEN
Het Japansche kabinet heeft het her
ziene program voor de mobilisatie van
materiaal in oorlogstijd goedgekeurd voor
het derde kwartaal van het belastingjaar,
dat eindigt op 31 Maart 1942. Het program
wordt gekenmerkt door de volgende vier
punten:
L Een zoo snel mogelijke uitbreiding der
Wat na verbitterden strijd achterbleef. Een sovjet-pantserwagen, dn
buiten gevecht werd gesteld (Atlantic-Holland!
't Ziekenfonds: Tot Hulp der Menschheid,
Is in Leiden ook voor U.
Wacht dus niet tot het te laat is,
Sluit U aan, maardoe het NU!
Ziekenfonds „Tot Hulp der Menschheid''
ZOETERWOUDSCHE SINGEL 2, TEL. 25018
bewapening.
2. Totstandbrenging van autarkie voor de
voornaamste grondstoffen als ijzer, staal
en steenkool, binnen het Oost-Aziatische
gebied van gemeenschappelijke welvaart.,
3. Een waarborg voor den nationalen
levensstandaard.
4. Een maximaal gebruik van de beschik
bare scheepsruimte, teneinde de werking
van het mobilisatieplan voor grondstoffen
te vergemakkelijken.
De vertegenwoordigers van het groote
Japansche dagblad „Tokio Nitsji Nitsji" in
Ned. Indië zijn door de autoriteiten te
Batavia uitgewezen. Als motief werd opge
geven, dat hun blad artikelen heeft gepu
bliceerd, welke waren gericht tegen de be
langen van Ned. Indië. Het betrof hier o.a.
berichten over anti-Japansche excessen in
Ned. Indië.
Minister Stauning heeft gisteren in het
Deensche Folketing een verklaring over
IJsland afgelegd. Na een overzicht over
den gang van zaken van het tijdstip der
bezetting dor Engelsche troepen af tot de
bezetting door de Amerikanen herinnerde
Stauning aan de officieele verklaring der
IJslandsche regeering van 11 April 1940,
dat LJsland niet wilde deelnemen aan een
alliantie met eenigerlei partner en zou
protesteeren tegen iederen maatregel, die
onvereenigbaar zou zijn met de verklaarde
neutraliteit van IJsland.
Naar het mij toeschijnt, aldus Stauning,
moet de nieuwe staat van zaken in ons
broederland aanleiding tot allerlei bezorgd
heid geven, want de berichten over de be
zetting van het land door Amerikaansche
troepen schijnen ruime verschieten te
openen en helaas ook kans te bieden, dat
IJsland in grooteren omvang en recht-
streekscher dan tot dusver betrokken zal
raken bij oorlogsverwikkelingen en een
figuur wordt in het groote politieke spel,
waarbij geen waarborg bestaat, dat de
overweging van IJslands eigen wenschen
en belangen den doorslag zal geven. De be
schikbare berichten maken den indruk,
dat groote Amerikaansche troepen-afdee-
lingen naar IJsland worden overgebracht
en dat op verschillende plaatsen in het
land marine- en luchtbases op groote schaal
worden aangelegd. Het doel daarvan is o.a.
gelegenheid te scheppen om IJsland te ge
bruiken als overslagplaats voor Amerikaan
sche transporten van oorlogstuig.
Wij weten, dat het IJslandsche volk zich
nqoit vrijwillig zal laten gebruiken voor
belangen, die niet de eigen belangen zijn of
overeenkomen met de eerwaardige tradi
ties van IJsland als Noordsch land.
Centrum van mangaanerts-.
productie veroverd
.Bij het transport van het geschut aan het Oostelijk front bewijzen de legerpaarden belangrijke diensten.
Een Duitsche batterij wordt met behulp van acht sterke viervoeters naar een nieuwe stelling gebracht
(Atlantie-Holjand)
(Van onzen V.P.B.-correspondent)
WARSCHAU, Augustus 1941.
Mangaanerts is van de grootste betee-
kenis voor elk land met een ijzer- en staal
industrie; en uit dit oogpunt bezien is de
inbezitneming van het ertsgebied van Kry-
woi-Rog door de Duitsche troepen van
groot belang voor Duitschland. In dit ge
bied namelijk ligt een van de grootste
vindplaatsen van mangaanertsen. Man-
gaanhoudende soorten van ruw ijzer wor
den voornamelijk gebruikt in de bewape
ningsindustrie, bij welke het aankomt op
een groote mate van weerstandsvermogen.
De voorraden van Kriwoi-Rog worden
van Sowjet-Russische zijde geschat op 100
millioen ton. Het gehalte van dit mangatn
erts is zeer hoog: minstens 35 pet. Te za-
rnen met de voorraden in den Kaukasus,
die geschat worden op 146 millioen ton,
'bezit de Sowjet-Unie 55 pet. van de be
kende mangaanertsen ter wereld. Alleen
in Indië, vooral in de centrale provincies
en bij Nagpoer, bevinden zich voorraden,
die eveneens van ibeteekenis -zijn. Deze
worden geschat op 114 millioen ton. In
minder groote hoeveelheid komt 'het erts
voor in Brazilië (33 mill, ton), in Egypte
en aan de Goudkust, evenals in Zuid-Afri-
ka. In de jaren 1932,35 steeg de produc
tie van mangaanertsen in Sowjet-Rusland
van 0.35 tot 2,95 millioen ton.
De uitvoer hield hiermede geen gelijken
tred'. Deze bedroeg in 1932 0.42 mill, ton,
steeg tot 1934 tot 0.74 mill, ton, doch daal
de tot 1936 weder tot 0.61 mill. ton. Hier
uit valt af te leiden dat het binnenland-
sche gebruik aanmerkelijk is gestegen.
Duitschland voerde in 1913 0.68 mill, ton
mangaanertsen in. Daarvan was 66 pet. af
komstig uit het voormalige Tsarenrijk en
26 pet. uit Indië. Na den werldoorlog
schommelde de invoer. In 1929 werd b.v.
0,39 irnill. ton ingevoerd, waarvan 46 pet.
uit de Sowjet-Unie, 33 pet. uit Indië en
de rest voornamelijk uit Egypte. In later
jaren trad Zuid-Afrika op den voorgrond.
Zoo bedroeg de Duitsche invoer in 1937
rond 0.55 mill. ton. Daarvan kwam 11 pet.
(61.000 ton) uit de Sowjet-Unie, 54 pet.
(291.000 ton) uit Zuid-Afrika en 22- pet.
(121.000 ton) uit Britsch Indië.
Ten gevolge van de Sowjetistisdhe in
dustrialiseer ingspolitiek is de productie
van ertsen in den loop van de uitvoering
van het vijf-jarenplan sterk toegenomen,
vooral in het gebied van Kriwoi-Rog, waar
zij in 1938 met 150 pet. was gestegen, in
vergelijking met 1913. In weerwil van de
pogingen der Sowjetregeering om het
zwaartepunt van de ertsproductie te ver
plaatsen naar het Oosten van de Sowjet-
Unie is het aandeel van Kriwoi-Rog altijd
ongeveer hetzelfde gebleven.
Door het Kriwoi-Roggebied werd de ge-
heele Sowjet-Russische ijzerindustrie in
het Zuiden welke 60 pet. van de geheele
Sowjet-Russische productie van ruw ijzer
en bijna 50 pet. van.de geheele staalpro-
diuctie levert van erts voorzien. Het hier
geproduceerde ijzer vond zijn weg vooral
naar het Europeescbe deel van de Unie,
voornamelijk naar St. Petersburg, Moskou,
Toela, enz.
In het jaar 1939 bleef de erts productie
ongeveer dezelfde als in 1938, doch in het
jaar 1940, vooral in de tweede helft, steeg
zij aanmerkelijk. In het eerste halfjaar
van 1941 hield deze stijging, volgens de
Sowet-RussisoHe statistieken, aan. Onder
deze omstandigheden kan de productie van
ijzererts in het Kriwoi-Rog-gebied voor
het jaar 1940 worden 'geschat op ongeveer
19 millioen ton.
Hoe rijk de ertsaderen van Kriwoi-Rog
zijn blijkt wel .hieruit, dat, volgens de geo
logische onderzoekingen van het begin van
1938, de gezamenlijke voorraden werden
geschat op 149,1 millioen ton. Hiervan be
hoorden 668,4 millioen ton tot de catego
rieën A en B, d.w.z. tot die soorten, welke
voor industrieele doeleinden moesten die
nen.
Welk een voorname plaats de erslgebie-
den van Kriwoi-Rog innemen blijkt uit het
onderstaande lijstje van de ertsproductie
in de Sowjet-Unie:
1913 1929 1933 1938
(in millioenen tonnen)
Totale productie 9,2 7.9 14.4 26.5
waarvan opbrachten:
Centrum van de
Sowjet-Unie 0.5 0.5 0.7 1.3
Oeral 1.7 1.7 4.2 7.7
Siberië 0.2 0.4
Krim (Kertsj> 0.4 0.09 0.2 0.8
Oetkraine (Kriwoi-Rog) 6.4 5.5 3.9 16.0
