DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De vernietiging der Sovjet-legers
ttsrmet zijn voedmg ten
VRIJWIL]
N
EGIOEN
D
Nieuwe bonnen
BAwant we
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1941
4
32ste Jaargang No. 10031
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bure.ax: Papengracht 32.
dotnettende ótayen aan het
daöieEifh ptant
p
DE COMMISSARISSEN
IN DEN RUG
DE HEL VAN GOMEL.
In een grooten aanval hebben afdeelingen
van het Duitsche leger op 19 en 20 Augus
tus de bij Gomel ingesloten bolsjewisti
sche trSeper^resten vernietigend verslagen.
De dichte golven der Duitsche infanterie
drong de zwaar geteisterde en in ontbin
ding verkeerende Sovjetafdeelingen steeds
dichter op elkander. Eer. typisch voorbeeld
voor den omvang der Sovjetverliezen geeft
de prestatie van een Duitsch infanterie-
regiment. m een hevig vuurgevecht ver
nietigde dit regiment de resten van twee
Sovjetdivisies, die met gebruikmaking van
alle beschikbare krachten en op een stra
tegisch punt de doorbraak trachtten te ver
hinderen. De in breed front toestormende
Sovjetinfanterie werd vernietigd door het
geconcentreerde vuur van Duitsche machi
negeweren, infanteriegeschut en granaatwer
pers. Steeds weer bleven de aanvalsgolven
der Sovjets, die door hun commissarissen
werden opgejaagd, steken. De Duitsche sol
daten zagen, dat de lijken zich meer en
meer ophoopten. Daarna ging de Duitsche
infanterie tot den stormaanval over. Zij
drong in de laatste centra van verzet bin
nen en veegden de overblijfselen der bols
jewistische troepen weg. De bolsjewisten,
die in de bosschen gevlucht waren, gaven
zich over. De gevangenen verklaarden, dat
zij hun commissarissen hadd,en neergescho
ten om niet in een zinneloozèn dood gedre
ven te worden.
..«et was verschrikkelijk", zoo schildert
een onderofficier zijn ervaringen. „Wij had
den nergens meer rust. Zochten wij voor
het Duitsche trommelvuur dekking in
holle wegen, kiezelgroeven en aardholen,
dan kwamen de Duitsche gevechtsvliegtui
gen en stuka's en bestookten^ ons onafge-
hagefvan 'ijzer en granaten
door de officieren en commissarissen steeds
weer tot een nutteloozen aanval op de stel-
lingen der Duitsche infanterie gedwongen.
Alles liet ons reeds onverschillig. Wij ge
loofden niet, het cr levend van af te zullen,
brengen. Wij waren alleen vreeselijk woe
dend op de politieke commissarissen, die
steeds achter ons stonden en op iedere weer-
spanigheid letten. De politieke commissaris
van onze compagnie en die van ons regi
ment hebben het er niet levend vanaf ge
bracht, daarvoor heb ik zelf gezorgd.
Op den ochtend van 19 Augustus werd
aap den Westelijken oever van den Dnjepr
een aantal Sovjet-officieren gevangen ge
nomen. Onder hen bevond zich de zwaar
gewonde commandant, generaal van het
Sovjet-pantserkorps, luitenant-generaal
Sokolof.
HOE ODESSA GETEISTERD WERD.
Duitsche. verkenningsvliegtuigen bevesti
gen de verschrikkelijke vernietiging, die
onder den gecorcentreerden aanval der
I^uitSche en Roemeensche formaties en on
der den hagel van ijzer de. Duitsche artille
rie en der gevechtsvliegtuigen boven de in
Odessa opgesloten Sovjet-formaties is los
gebroken.
Een der Duitsche vliegers rapporteert:
„Zonder door jagers' of luchtdoelgeschut te
v/orden lastig gevallen heb ik in duikvlucht
boven de haven en stad Odessa gevlogen.
Ik heb Duinkerken én Calais gezien. Maar
\*at zich in Odessa afspeelt, is nog veel
gruwzamer en ontzettender. Ik heb Sov
jet-soldaten gezien, die uit schrik over ons
plotseling verschijnen na den laa'tsten aan
val van onze duikbommenwerpers als ver
lamd stonden te kijken en zich niet van
hun plaats verroerden. Een ineenstortende
opslagplaats bedolf honderden uitgeputte
Sovjet-soldaten onder haar puin. Door den
dikken walm en rook, die boven de geheele
stand hangt, namen wij talrijke vrachtauto's
en pantserwagens waar. die zoodra wij ver
schenen op goed geluk door de straten
raasden. Zonder op iets te letten reden zij
over dooden en gewonden heen. Het was
een beeld van gruwzame verwarring en
vernietiging, dat wij boven Odessa hebben
waargenomen.
In het frontbericht uit Moskou meldt
Exchange Telegraph, dat in den Noord-
Westèlijken sector het leger van Worosjilof
ten Westen en ten Zuiden van St. Peters-
burg zich op de achterwaartsche verdedi
gingsstellingen heeft moeten terugtrekken.
De Duitsche troepen, zoo wordt verder ge
meld, zijn via Nowgorod opgerukt en heb
ben een „betrekkelijk diepe doorbraak in
de verdedigingslinies der Sovjets" tot
stand gebracht.
HET VERVOER VAN BENZINE NAAR
WLADIWOSTOCK.
Welingelichte kringen te Tokio hebben,
naar aanleiding van berichten omtrent het
vervoer van benzine voqg vliegtuigen naar
Wladiwostok 'in Arnerikaansche, Canadee
sche en Sovjettankbooten verklaard, dat
deze kwestie voor Japan, zoowel in politiek
als in economisch en militair opzicht, van
belang is. Zij gaven als hun meening te
kennen, dat de naar de Sovjethaven in het
Verre Oosten gezonden brandstof in wer
kelijkheid bestemd is tot steun, voor het
Sovjetleger in het Verre Oosten, eerder
dar voor de Sovjetstrijdkrachten in het Eu-
ropeesche deel der Sovjet-Unie, om aldus
den drpk op de grens van Mandsjoekwo te
versterken. De Vereenigde Staten, zoo
verklaarde men, trachten de Sovjets te hel
pen en tegelijkertijd Japan's aandacht op
het Noorden gevestigd te houden en af te
jeiden van den Stillen Oceaan.
BOLSJEWISTEN DOODEN GEWONDE
DUITSCHE SOLDATEN.
Een in het gebied van Narwa oprukkende
Duitsche compagnie infanterie liet op een
plek onder toezicht van een onderofficier
der sanitaire afdeeling twaalf gewonden
achter, die later vervoerd zouden worden.
Kort daarop verscheen echter op deze plek
een tropp slechts gedeeltelijk in uniform
gestoken bosjewisten. Zij omsingelden de
ligplaats van de gewonden en drongen van
alle kanten tot de weerlooze gewonden
door. De onderofficier kreeg verscheidene
bajonetsteken in het onderlijf en in den
rug en werd door een kolfslag onschadelijk
gemaakt. De bolsjewisten doodden alle ge-
wondenrdoor hen den schedel met den kolf
in te slaan en met bajonetten naar hen
te steken. De onderofficier, die zwaar ge
wond werd, was de eenige die er levend
afkwam.
Het O.K.W. meldt:
Daar in ht oosten velgen pantserslagen
elkaar op, vernietigen de Duitsche lucht
eskaders troepenconcentraties, munitie
fabrieken, opslagplaatsen en verbindingen
der Sovjets.
Daar in het oosten bijten dappere man
nen de tanden op elkaar en vernietigen
de Sovjets, opdat het nieuwe Europa le
ven kan.
Daar in het Oosten strijden ook Neder -
landsche mannen en dat zij dapper strijden
bewijst, dat reeds twee onderscheiden zijn
met het ijzeren kruis.
Dat zijn Nederlanders waarop wij trotsch
kunnen zijn.
Onze Nederlandsche mannen aan het
Oostfront vertegenwoordigen het beste ge
deelte van ons volk, bewijzen door hun"
deelnemen aan den strijd dat ons land nog
vele duizenden plichtsgetrouwe en dappe
re mannen telt.
H'et O. K. W. meldt de voortdurende ver
nietiging van hen, die Europa bedreigen;
kan dit alles melden, dank zij den moed
en Vastberadenheid van millioenen dappere
kerels, waarbij ook Nederlanders zijn en.,
waartoe ook'u behoort.
Misschien waren er vele redenen waar
om u nog geen dienst nam in, het legi<fbn.
Maar bedenkt dat geen uwer bezwaren
steekhoudend kan zijn, indien u weet dat
de afloop van den strijd beslist over het
zijn of niet-zijn van de Westersche bescha
ving.
Meldt u aan bij het
GOUDEN - LETTERS.
Nederland -zendt een ambulance
naar het Oostfront. Natuurlijk.
Nooit is Nederland achtergebleven als
er, waar ook, hulp geboden moest wor
den aan den lijdenden mensch.
Onze geschiedenis, ook de jongste,
heeft tal van bladzijden waarop met
gouden letters vermeld staat: hier toont
het Nederlandsche volk zich van zijn
beste zijde.
Wederom ligt een geschiedtolad voor
ons. Het is nog onbeschreven, slechts
staat aan het hoofd: 1941, Nederland
zendt een ambulance naar het Oost
front
Zorgt u ervoor, dat er gulden letters
op geschreven worden. Werkt mede
aan de totstandkoming van de Neder
landsche Ambulance. Stort uw bijdra
ge op gironummer 87600 ten name van
de Nederlandsche Ambulance, Konin
ginnegracht 22 te 's-Gravenhage
Spant alle krachten jn"
Oproep van dr. Posthuma
aan alle land- en tuinbouwers
NEDERLAND VOEDT ZICHZELF
1 e finn cc* oswiuma zijn
15.000 affiches verspreid over het geheele
land. onder den titel „Nederland voedt zich
ïffirtSr3duct1'eslag 19^" De tekst van deze
affiches, welke gericht is tot alle land- en
tuinbouwers luidt als volgt:
.f;,AlS.geV0lï van den °°rl°g 1s ons land
afgesloten van den aanvoer van voedings
middelen. Van dezen aanvoer was tot voor
Onze volksvoeding is derhalve geheel
aangewezen op de producten van den Ne-
derlandschen bodem. Ecnerzijds als gevolg
van de zeer groote bevolkingsdichtheid, an
derzijds omdat vroeger het principieele be
lang vjfn eigen voortbrenging voor de eigen
behoeftenbevrediging onvoldoende werd
ingezien, dreigen voor verschillende pro
ducten tekorten te zullen optreden.
Men dient dezen
ae oogen te zien. De lav
ndheids- en voe-
Koninginnegracht 22 's-Gravenhage.
van Nederland kunn»^" ''olk gedurende en
na den oorlog ongeschokt blijft door zoo
veel mogelijk en in zoo goed mogelijke
kwaliteit producten van het land beschik
baar te stellen.
Uiteraard zijn uw mogelijkheden be
perkt door allerlei redenen. Maar juist
daarom is het thans meer dan ooit ge-
wenscht zich de bestaande mogelijkheden
tot het uiterste ten nutte te maken.
Spant daarom in het besef uwer verant
woordelijkheid met nog meer liefde en toe
wijding dan u reeds gewend waart te ge
ven. al uw krachten in om van uw bedrijf
te halen, wat er van te halen- is om de
uiterst bereikbare hoeveelheid ter beschik
king te stellen van uw volksgenooten, die
het voedsel noodig hebben. Helpt ook el
kander in den strijd voor de productie.
Ter bevordering hiervan zijn behalve de
landelijke commissie, gewestelijke en plaat
selijke commissies ingesteld, welke behulp
zaam zullen zijn niet alleen met wenken,
maar ook zullen trachten arbeidskrachten
beschikbaar te krijgen, indien deze in on
voldoende mate voorhanden zouden zijn,
met de samenwerking tusschen akkerbouw-
en veeteeltbedrijven, voor zoover hierdoor
de voortbrenging gediend wordt en met
alle andere -middelen, welke tot het doel
leiden. Toont in deze, in verschillende op
zichten zoo sombere dagen, dat gij; U van
uw' verantwoordelijkheid bewust zijt, dat
gij u één voelt met geheel uw volk, dat uw
werk in alle opzichten een dienst voor uw
volk is, een dienst, welke voor nu en voor
de toekomst het volle loon waard is.
Moge u zoo den productieslag opvatten,
dan kan door uw strijd voor de volksvoe
ding blijken, dat u één bent met uw volk
en uw volk één is met u."
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat heden zijn aangewezen de on
derstaande bonnen, welke in de.week van
24 Augustus tot en met 30 Augustus a.s.
recht geven op de daarachter vermelde
rantsoenen:
324 brood 4 rantsoenen brood of gebak.
32 brood 1 rantsoen brood of gebak.
.32 bloem 1/2 rantsoen bloem, brood of
gebak.
32 vleesch 1/2 rantsoen vleesch of
vleeschwaren.
32 vleeschwaren 1 rantsoen vleesch of
vleeschwaren.
32 kaas 100 gram kaas.
32 melk I: 13/4 liter melk.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
de bonnen 30, 31 en 32 voor kaas geldig blij
ven tot en met 6 September a.s.
De bonnen, welke van 24 Augustus 1941
af zijn geldig verklaard met uitzondering
van die voor vleesch of vleeschwaren, mo
gen reeds op Zaterdag 23 Augustus 1941
worden gebruikt.
Zooals bekend, is het koopen van vleesch
of vleeschwaren bij den kleinhandel op
Maandag en Dinsdag niet geoorloofd.
Bonnen, die afloopen
De volgende bonnen zijn na Zater
dag 23 Augustus niet meer geldig:
31 brood: brood of gebak.
31 vleesch: vleesch of vleeschwaren.
31 vleeschwaren: vleesch of vleesch
waren.
31 bloem: bloem.
^1 melk 1: melk.
29 reserve: aardappelen.
30 reserve: aardappelen.
De aandacht wordt er op gevestigd.
I dal, zooals reeds is bekend gemaakt,
^bon „32 reserve" gedurende het tijd
vak van Vrijdag 22 Augustus tot en
met Zaterdag 30 Augustus a.s. recht
geeft op h^t koopen van 11/2 K.G.
'aardappelen.
Daarnaast is thans bepaald, dat de
geldigheidsduur van bon „31 reserve"
wordt verlengd tot en met 30 Augus
tus. Ook deze bon geeft derhalve tot
en met dien datum nog recht op het
koopen van 11/2 K.G. aardappelen.
De Nederlandsche
Arbeidsdienst
Nederland °chenfieArbeictedi*" "Ti, bij den
een eerste pIaa(s ne^d,eps' het werk
schreven en gesproken! Dad">ver is ge-
van openbaar nut woh' n werken
waar het geheele vnli- uitgevoerd
De tweede pionier dl» i'P'efiteeren.'
huis terugkeert en binnenkort naai
drukken ovér 2e T" ,W,J Mar zijn in
t'roegen, verklaardeTee? e" «betf«lieiut
de eerste kennismak openhartig, dat
was tegengevallen. met hct Wer^object
uitgerukt. De^tocht 'S^8Ba U as dc P'oeg
weg of Uever bt «Mg wer een slechten
met kuilen, die door h! karresporen
poel waren geworden a 'ot m"dder-
f «do „halt" Niem d h W°"k hct ™-
°P die bepaalde nlaTleuP' vvaarom
worden gemaakt Er werd moest
kdoTeT bP'
den wedïetbn?etnontdekt? de wei'eld kon-
d 00k danig teleurgesteld 8" We waren
anders dan eln onSml-was diets
heidegrond, armtierig T,Vg, Perceeltje
aanzienlijk stukje vad?H i n' een °n"
waaraan geen eer te behale? h° grond.
meenden we tenminste Z°U 2(jn Z°°
tedere" dag^Sfw m!t frïïf? verder,
e^iTertrouwdTsTne werdTns
jaren de wee naar e i> ln onze jongens
nen zegge^de?^ mS,"Jen Cf.
school gingen op dit stuk uPnieuw naar
reSidt^d~gVa've,^0T
nioeizaam werk dat LWas een zwaar,
zaam vorderde. Maar t^h °0g lanS-
Sang m en de lust in er v°oruit-
naar mate moer rcsültatZ 8'd ®roeide
haald. resultaten werdén be-
2ièrigsTetopwekknendrinati°ok iels P'e-
dant komt meedeelen dat *de comnian-
prestatie betreft h'.wat de arbeids-
normale werkploeg telkenddeJde Van een
schreden". g telkens werd over
werkers. DegeneniSdifeen YoIJeei'de grond
waren metegdenesnpade om Uit
under ons met een lanb3rnrgaan' waren
Ostf, ».i«d h! n te zoeken
den arbeid besteed.
tnJ??b tieten we op. Dit is zonder twijfel
T, schrijven, zoo verklaarde deze twee-
rj 3an de opgewekte sfeer; waar-
t?.„T werken geschiedde. Met een man of
lift????8" e^epPen hadden we het genoege-
lyk onder elkaar en het werk kon niet loo
zwaar zijn of het weer zoo slecht, het ging
er toch prettig toe. 8 B
deze opgewektheid? Dit
besef dat men samen bezig was
T'°' stand te brengen. Want het miserige
vL i langzamerhand werkelijk
akkerland, de weg erheen werd beter be-
gaanbaar gemaakt en we zagen in onze ge-
?l8n °p dlt stukje grond de lupine slaan
en de rogge met volle, rijpe aren.
zijn?" mochten we daarop niet trotsch
sJ?v\derd.. ?m' wien w« naar zijn in-
al »taf? i 5 vcoegen- was voor-
i, ^e^ro^^en door liet succes van de
lichaamsoefeningen in de vroege ochtend-
uren. De reveille klinkt in niemands
ooren prettig, ook nieT in de ooren ?an
mannen van den Arbeidsdienst. In den
half slapenden toestand van iederen mor-
gen is men beslist van meening, dat men
'ek°f' heeft geslapen, dat de dag nw-
geestig zal zijn en dat het voor je per
soonlijk welzijn beter is te blijven liggen
Maar de reveiljf iq het Arbeidskamp is
onverbiddeilijk: om zes uur opstaan en om
Ö.05 lichaamsoefening. Dan spannen zich
de spieren en de botten kraken. Er waren
Te plofg- dic een hwaden tijd
moesten doormaken, voordat zij eenifis-
zms aan een gezond gebruik van hun
lichaamskrachten gingen wennen. Anderen
waren sportiever, maar allen beseften na
oefenfm, T I"6 VrMge IiahaanT
oefentngen je dagelqks leniger en sterker
maakten en zelfs frisscher van geest.
..Met dat al hebben wij wel bii het
morgenkrieken in een voet dik sneeuw
gestaan en maakten we een looppas tegen
8™ Noord-Ooster in die je den adem be
nam en vlijmscherp over je gezicht sneed.
me. b,epaald een Pretje, maar wij
werden er sterk «van.
Ook in den loop van den dag werd er in
ons kamp nog sport bedreven. En zelfs zij
die s morgens niet zoo goed meekonden'
stonden bij deze lichaamsbeweging hun
mannetje. En wanneer we dan tenslotte
met een moe lichaam en tintelende spieren
m de cantme bijeen zaten, dan beloofden
we onszelf plechtig, dat we ook na den
tijd in den Arbeidsdienst zouden blijven
ZIT?" T. sport on spel ons lichaam
te harden. Dit was mijn ontdekking".
En het mag tot slot van deze korte in-
JjT. uit den Arbeidsdienst dan onze
ontdekking zijn, dat al degenen, die zich
melden voor dezen dienst, hoe verschillend
S?a??r 8ter en riiker in dp maat-
senappij terugkoeren, wanneer hun dienst-
tijd voorbij is.
pers afdeeling van den
nederlandschen arbeidsdienst
De pers- en propagandadienst van den
Nederlandschen Arbeidsdienst maakt be
kend, dat tot hoofd van deze afdeeling is
benoemt! de heer M. Pont, gewezen di?ec-
teur van het Brusselsch bureau van
„Vereenigde pers-bureaux"
Momentje
VROEGER EN NU
Vroeger, héél lang geleden, kon een
mensch zich lekker permittecren, lak
te hebben aan de heele internationale
politiek en (met excuus aan onzen
redacteur Buitenland) aan alles, wat
de heeven journalisten daarover be
liefden te schrijven. Men ging een
voudig van den stelregel uit: dat,
knappen de heeren in Den Haag wel
op, die al twintig jaar iederen morgen
achter een kopje koffie de wereld
zitten te regeeren, de onvergankelijke
jeugd, die al dertig jaar lang des
middags in een of andere Bodega
achter meer dan één oude klare de
vingeren legt op de wonde plekken
onzer samenleving, de bedaagden die
's avonds achter hun glazen bier zitten
te weenen over'de kwalen en nooden
der mcnschheid. En dan was er altijd
de prettige gedachte: als het hun niet
lukt, zijn de Wilhelmstrasse, de Quai
d'Orsay, Downingstreet, het Kremlin
en het Witte Huis er nog.
Maar tegenwoordig is dat een tikkie
moeilijker. De koffie is surrogaat ge
worden, het bier schraal en ouwe
klare is nog maar anderhalf uur per
dag verkrijgbaar. En Wilhelmstrasse,
Quai d'Orsay, Downingstreet enz. zit
ten elkaar geweldig in de haren.
Vroeger kwamen de erwtjes en
boontjes, de aangemaakte sla en de
asperges van zelf op tafel, maar nü
moeten wij onze peultjes zllf doppen
en onze bonnetjes zelf knippen.
-J
prijzen in slagerswinkels.
Verplichting on. prijslijsten in de winkels
op te hangen, blijft bestaan.
te h|nT8%TTTi8- iP hun -Tnlcels o?
i? i' Sens hen zou dit voorschrift
be' Detailpri.zenbesluit v?oeTh en
Weekwaren™ net Prüzenbeslïu 1940
vmgs- er, ..i
schriften inzake prijsvermelding buiten
werking tjeden.
De gemachtigde voor de prijzen ves
tigt er de aandacht op, dat de voor-
- schriften betreffende de prijslijsten in
de bovengenoemde besluiten niet als
bepalingen inzake prijsvermelding moe
ten wopo'ea beschouwd. Zij moeten in-
tenge.ndeel worden opgevat als prijs-
vormende bepalingen, hetgeen blijkt uit
art. 7 van het Prijzenbesluit 1940 var
kens. varkensvleesch en vleeschwaren.
Als prijsvormende bepalingen worden
zij door het Prijsaanduidingsbesluit dus
niet, aangetast.
De verplichting tot het ophangen van de
door de gemeentesecretaris gestempelde
prijslijst blijft dus bestaan en het niet op
volgen van dit voorschrift stelt den slager
bloot aan vervolging door den inspecteur
voor de prijsbeheersching.
V VICTORIE
Duitschland wint
voor Europa
OP ALLE FRONTEN
HET PERSONEEL VAN RADIO-
DISTRIBUTIE-CENTRAJJES
Gaat goeddeels over in rijksdienst
De persdienst van het N.V.V. schrijft ons:
Op 14 Augustus jl. heeft een bespreking
plaats gevonden met den voorzitter en den
secretaris van de door den directeur-gene
raal der P.T.T. benoemde commissie voor
de rijksradiodistributie. f
Als resultaat der besprekingen kan wor^
den medegedeeld, dat allen, die voorheen
in dienst waren van een door een particu
lier geëxploiteerde radiodistributiecentrale
en die, naar het oordeel van de commissie
hierboven bedoeld, geschikt zijn bevon
den, om in rijksdienst te worden opgeno
men, zeer binnenkort mededeeling zullen
ontvangen, op welke voorwaarden zij in
dienst van het rij"k zullen kunnen worden
aangesteld.
Medegedeeld kan worden, dat vrijwel al-
len in de gelegenheid zullen worden ge
steld in dienst van het rijk te komen en
dat in het algemeen aan de belanghebben
den een loon zal worden toegekend, het
welk gunstig afwijkt van de bezoldiging,
welke tot nu toe werd betaald.
Ten aanzien van hen, die tot nu toe in
dienst waren van een door de gemeente ger
exploiteerd bedrijf, zullen eveneens -binnen
afzienbaren lijd nadere mededeelingen kun
nen worden verwacht Ook te hunnen be
hoeve wordt nauwkeurig nagegaan, welke
bezoldiging en rang zullen worden toege
kend. Reeds kan ten aanzien van deze per
sonen worden medegedeeld, dat, voor zoo
ver zij thans reeds in vasten dienst zijn.
het in het voornemen ligt hen ook in va-2
I ten dienst van het rijk aan te stellen