o 'rh>!yes^ a
Letteren en Kunst
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1941DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 5
Koefê?oergan\
Bm
b» Wasilewka
■o Gradeniza
1 \jroizkoje y
'-ZWARTE^
DALNIK®
.MAJAKI
Tatarka
Kalagleja
V OWIDIONOI
Boesindwata
AKKERMAN
Cetatea \Alba) NV"
KAART VAN PELT
In tegenstelling met de aan de eischen van de wet beantwoordende slachtplaat
sen staan de clandestiene slachtgelegenhe den: vies en vuil.
(Foto Profilti).
Buitenlandsctie Berichten
DE BRAND IN DE HAVEN VAN
NEW-YORK.
De groote brand in de haven van New-
York, waarvan reeds in het kort melding is
gemaakt, is aan de Brooklyn pier uitge
broken, naar Associated Press meldt, vlak
bij de plek, waar gewoonlijk Britsche sche
pen laden. De brand ging gepaard met
groote ontploffingen. De Amerikaansche
vrachtboot ..Panuco" en een reeks binnen
schepen werden door het vuur gegrepen.
De ..Panuco" had kwik, andere minera
len en hennep aan boord. De oorzaak van
den brand is onbekend.
Nader wordt gemeld:
De New-Yorksehe ochtendbladen publi-
ceeren zeer groot opgemaakte berichten
over den groeten brand in de Brooklyn-
haven. Volgens de laatste politierappor
ten zijn vijf lijken geborgen. Vijftien perso
nen worden vermist en worden verloren
geacht. 69 gewonden zijn tot dusver naar
de ziekenhuizen overgebracht. Hierbij
komt nog een onbekend aantal licht gewon
den, die ter plaatse behandeld werden.
Volgens het tot dusver door de politie in
gestelde onderzoek is er geen sabotage in
het spel.
Het vuur is waarschijnlijk door lichtzin
nig rooken ontstaan. De geheele pierinstal
latie is dcor den brand vernield. De
vrachtboot Panuco" stond gisteravond nog
in lichterlaaie De schade bedraagt een mil-
lioen dollar aan oorlogsmateriaal.
HET ONGELUK IN DE ZWITSERSCHE
BERGEN.
De colonne, die op zoek was gegaan naar
de groep touristen, die in de Mischabel
berggroep is verongelukt, heeft meege
deeld, dat bij het ongeluk drie personen
om het leven gekomen zijn. De overige
leden van het uit dertien man bestaande
gezelschap zijn behouden.
De verongelukte groep bergbeklimmers
is op den Suedlentztop door een zwaren
storm en sneeuwjacht verrast. Vijf berg
beklimmers stortten daardoor omlaag.
Twee daarvan vonden den dood, de drie
anderen konden gewond worden gered.
Een der bergbeklimmers overleed door in
spanning en koude. De reddingscolonne
heeft de gewonde toeristen en de zeven
ongedeerd gebleven deelnemers der expe
ditie naar Randa overgebracht.
VLIEGTUIGONGELUKKEN IN AMERIKA
Associated Fress meldt uit Panama, dat
bij een botsing tusschen twee vliegtuigen
boven het militaire vliegveld Rio Hato
twee Amerikaansche vliegerofficieren om
het leven zijn gekomen.
Naar Associated Press verder meldt,
heeft een opsporingscolonne in de Cana-
deesche provincie Alberta in de buurt van
Calgary de bemanning van een j.l. Donder
dag neergeschoten Canadeeschen bommen
werper gevonden. Twee piloten waren
dood. terwijl er nog een levend werd aan
getroffen.
SPOORWEGONGELUK OP HET STATION
VAN LYON.
Bij een spoorwegongeluk op het centraal
station te Lyon werden twintig personen
ernstig en 17 licht gewond. Een uit St.
Etienne komende boemeltrein geraakte door
verkeerden wisselstand op dood spoor en
botste tegen een tunnelmuur. De locomo
tief en de beide eerste personenrijtuigen
ontspoorden.
TRAMONGELUK IN BELGIë.
Tusschen Brussel en Leuven zijn Zon
dagmiddag twee trams in volle vaart met
elkaar in botsing gekomen. De botsing was
zoo hevig, dat van beide trans slechts een
wirwar van hout en ijzer overbleef. Eén
passagier werd gedood, vijftig passagiers
werden ten deele zwaar gewond. Het onge
val moet geweten worden aan het falen
van de signaallichten. Bij het reddings
werk heeft het Duitsche Roode Kruis
waardevolle hulp verleend.
UITGESLOTEN SLAGERS.
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd maakt bekend, dat we
derom een vijftiental slagers wegens frau
duleuze slachtingen of het voorhanden
hebben van vleesch, afkomstig van frau
duleuze slachtingen, voor geruimen tijd
van het verkrijgen van een toewijzing van
vee en vleesch door de Nederlandsche
Veehouderij-entrale zijn uitgesloten.
Tegen deze slagers is proces-verbaal op
gemaakt.
VORDERING VAN GRIENDPRODUCTEN
EN TEENHOUT MOGELIJK.
Bij oeschikking van den secretaris-gene
raal van het Departemnt van Landbouw
en Visscherij is bepaald, dat ieder, die
g1 »endproducten en teenhout (al dan niet
Amsterdam wordt centrum van den arbeid.
Door de goede zorgen van het Departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten en
in overleg met de gemeente Amsterdam is
de mogelijkheid geschapen te komen tot
oprichting van een Nederlandsche Opera,
die zal worden gevestigd in den Stads
schouwburg te Amsterdam en die met haar
voorstellingen nog in den loop van het aan
staande winterseizoen zal beginnen.
Naar aanleiding van de stichting van dit
voor ons land nieuwe cultureele lichaam
heeft het A.N.P. een onderhoud gehad met
den heer F. Primo, hoofd van de afdeeling
theater en dans van het bovengenoemd de
partement.
„Er is een basis gevonden van vrucht
bare samenwerking met de gemeente Am
sterdam. De „Nederlandsche Opera" zal ge
vestigd zijn in den Stadsschouwburg, op
het Leidscheplein, waar tevens „Het Ne-
derlandsch Tooneel" als vaste bespeler is.
Deze twee belangrijke instellingen zullen
echter elkander in het werk niet mogen
hinderen. Daarom werd het gemeentebe
stuur van Amsterdam bereid gevonden, de
noodige verbouwingen te laten verrichten,
opdat de opera en het dramatisch tooneel
in één huis zouden kunnen werken, repe-
teeren, en ook opvoeringen geven zonder
elkander te hinderen. Beide groepen wer
ken echter van elkander gescheiden, elk op
eigen terrein, doch één zakelijk leider zal
belast worden met de huishoudelijke rege
lingen. Het personeel en het bestaande
materiaal van den stadsschouwburg worden
ook ter beschikking van de opera gesteld".
„Kunt u al namen noemen van diegenen,
die met de organisatie belast zullen wor
den?"
„De regeling is thans zoo", aldus de heer
Primo, „dat het dep. van volksvoorlichting
en kunnen den vasten bespeler voor tooneel
benoemt, in dit geval den heer Cor van der
Lugt Melsert en zijn regisseurs. Het depar
tement benoemt ook den artistieken leider
van de opera, de operaregisseurs, de ballet-
meesters, de dirigenten en de koor- en
balletleiders. Ik kan u thans reeds mede-
deelen dat de artistieke leiding van de
opera in handen zal zijn van mr. Joh. den
Hertog, die tevens belast zal zijn met de
voorbereiding der koren, een zeer belang
rijk wertc, op welk gebied zooals u weet
deze kunstenaar reeds zijn sporen heef
verdiend, ook in het buitenland. Een vaste
dirigent zal dit eerste jaar niet benoemd
kunnen worden, omdat nog proeven zullen
moeten worden genomen. Daarom zullen
verschillende dirigenten in de gelegenheid
worden gesteld gedurende een zekeren tijd
aan de opera werkzaam te zijn.
Nader wordt gemeld:
Voor de uitbreiding van den Stads
schouwburg, noodig geworden door de on
derbrenging van de nieuwe Nederlandsche
Opera, heeft de regeeringscommissaris voor
Amsterdam 210.000 beschikbaar gesteld.
be- of verwerkt) voorhanden of in voorraad
heeft, erplichl is deze producten bij d»
akkerbo iwcenirale in te leveren, zoodra
zulks door de akkerbouwcentrale wordt
verlangd.
De arbeidersbevolking van Smolensk,
die voor den terreur der bolsjewisten
was gevlucht, keert terug na de ver
overing der stad door de Duitsche
troepen (Orbis-Holland)
Smolensk in Duilsche handen. Op uitnoodiglng van de Rljksregeering brachten vertegenwoordigers van de buitenlandsche
oer» een bezoek aan deze veroverde Sovjet-stad. - Een fotograaf bij een vernietigden bolsjewistischen pantserwagen
(Atlantic-Holland)
SPOORWEG
WEGEN
20 km-
Journalisten naar het front
in het Oosten
EEN NEDERLANDSCHE PROPAGANDA-
COMPAGNIE VERTROKKEN.
„De zestiende Augustus 1941 zal in de
geschiedenis van de Nederlandsche journa
listiek een wel zeer gedenkwaardige dag
zijn. Voor de eerste maal vertrekt dien dag
een volkomen op militaire leest geschoeide
journalisteneenheid, voorzien van de meest
moderne technische hulpmiddelen, om de
-gebeurtenissen van den oorlog in beeld,
woord en letter vast te leggen. Deze bewa
pende joumalisteneenheid, welke ons Duit
sche broedervolk propaganda compagnie
noemt, of kortweg P.K., heeft een twee
ledige taak. In de eerste plaats is zij een
volksvoorlichtende, in de tweede plaats is
zij die van den geschiedschrijver, die zelf
met de wapenen in de hand de geweldige
gebeurtenissen, die in dezen tijd plaats
vinden, beleeft" zoo sprak gistermiddag
de secretaris-generaal van het departement
van volksvoorlichting en kunsten, prof. dr.
T. Goedwaagen, in het gebouw van dit de
partement, toen hij met een hartelijke toe
spraak afscheid nam van de Needrlandsche
journalisten, film- en radioverslaggevers en
alle andere medewerkers van deze eerste
Nederlandsche P.K.
Voortgaande zeide de secretaris-generaal:
De eerste Nederlandsche P.K., die thans
staat aangetreden, is samengesteld uit een
50-tal mannen, die ieder op hun terrein
reeds hun sporen hebben verdiend. Daar
zijn onder hen een drietal medewerkers
van mijn departement, de heeren Hulstijn,
Kelderman en Verheul. Verder telt de P.K.
8 journalisten, die ook ideologisch bij het
departement behooren. Wat de beeldbe
richtgeving betreft, gaan met de P.K. 4
foto-verslaggevers en 2 filmoperateurs mee.
De radio-reportage heeft de beschikking
over 4 technici, terwijl verder, en zeker niet
in de laatste plaats te noemen, een aantal
mannen zich beschikbaar heeft gesteld als
Chauffeur, mecanicien, fourier, kok, teza
men vormende een militaire eenheid, die te
velde geheel zelfstandig kan optreden. De
leiding van deze expeditie is opgedragen
aan den u„ welbekenden Wouter Hulstijn,
tot wien ik thans in het bijzonder een en
kel woord richt.
Kameraad Hulstijn, ik zie u en uw me
dewerkers, die ik hier op het departement
zoo goed heb leeren kennen, slechts noode
vertrekken. Ik ben er van overtuigd, dat
onze Nederlandsche P.K. onder uw bezie
lende leiding ginds in het oosten een uit-
stekend figuur zal slaan. U zult het beste
uit uw menschen weten te halen en ik weet
dat dit alles in een ware kameraadschappe
lijke sfeer zal geschieden. U verstaat de
kunst vrienden te maken en vrienden te
houden. Ik moge er wel op wijzen, dat deze
eigenschap voor een leider van een P.K.
van wel zeer groot belang is. Immers,
ginds zal onder de meest moeilijke omstan
digheden worden gearbeid, er zal ontzaglijk
veel van u en uw mannen worden gevergd
en er zullen ongetwijfeld momenten zijn,
waarop het woord van een waarachtig ka
meraad de zorgen kan verlichten.
Ik zou thans een beroep willen doen op
de Nederlandsche journalisten, die niet
meegaan. Ook zij kunnen, wanneer straks
de P.K. haar arbeid in het Oosten heeft
aangevangen, daadwerkelijk medewerken.
De reportages en de berichten, die hun ar
beidskameraden vaak onder de meest moei
lijke omstandigheden samenstellen, dienen
zij een eereplaats te verleenen in hun bla
den. Laten zij toch nooit vergeten, dat deze
berichten veelal worden geschreven in de
vuurlinie. Zij zullen het als hun eereplicht
moeten beschouwen, de artikelen van de
Nederlandsche P. K. te mogen bewerken en
te plaatsen.
Vertegenwoordigers van
ons volk.
Tot de journalisten, die hier staan aan
getreden om het vaderland te gaan veria
ten, zeg ik: weest dapper, laat overal,
waar u komt, merken en draagt het wijde
uit dat de Nederlandsche stam in den Ger-
maanschen broederbond niet tot de slech-
sten behoort. Houdt het voorbeeld van uw
dappere voorvaderen voor oogen, weest
trouw aan uw idealen en toont steeds, dat
gij er een zijt van dat kleine volk aan de
zee, dat tot zulke groote daden in staat is.
Ik beschouw u allen, niet alleen als verte
genwoordigers van ons volk, doch ik zie u
ook als vertegenwoordigers van mijn de
partement aan het Oostelijk front. Gij zijt
de ver vooruitgeschoven post, dde tot taak
heeft het Nederlandsche volk voor te lich
ten over den geweldigen strijd, die in het
Oosten woedt en die tot inzet heeft, de
redding van Europa's beschaving. Het Ne
derlandsche volk zal weten waarom het
gaat en hoe het gaat. Het Nederlandsche
volk zal door u op de meest juiste wijze
worden voorgelicht.
Ik zie mijn departement dan ook als een
bruggehoofd tusschen het Oostfront en Ne
derland. Hier in dit huis zullen uw berich
ten binnenkomen en hier zullen zij aan de
Nederlandsche pers worden gedistribueerd.
Ik kan u de verzekering geven, dat mijn
menschen er de grootst mogelijke aandacht
en zorg aan zullen besteden, doordrongen
als zij zijn van de verantwoordelijke taak,
welke zij hierdoor op zich hebben genomen.
Zoo staat gij dan aangetreden om over
enkele uren in werkelijken dienst te treden.
Uit vrijen wil hebt gij u allen ingezet om
uw volk en uw vaderland te dienen en wel
in de eerste plaats op het gebied van de
volksvoorlichting. Het moment van af
scheid is thans aangebroken, weest er van
overtuigd, dat wij steeds met onze gedach
ten bij u zullen zijn en in ieder artikel, in
iedere reportage en bij ieder beeld, steeds
weer den band zullen voelen, welke onver
brekelijk tusschen u en ons, tusschen u en
ons vaderland, zal bestaan.
Mannen van de Nederlandsche P.K., ik
zal het hierbij laten. Dit moet een afscheid
zijn met weinig woorden, want gij zijt, dat
hebt gij reeds getoond, mannen van de
daad.
Mannen van de Nederlandsche P.K., ik
wensch u veel succes bij uw arbeid en een
behouden terugkeer in ons vaderland.
Andere toespraken.
Het afscheid, dat een buitengewoon har
telijk karakter droeg, werd ook bijgewoond
door den commandant van het Nederland
sche legioen, den gep. luitenant-generaal
H. A. Seyffardt, oud-chef van den generalen
star, het hoofd van de afdeeling perswezen
van het departement van volksvoorlichting
en kunsten, den heer Max Blokzijl, den
voorzitter van het Verbond van Nederland
sche Journalisten, den heer P. J. van Meg-
chelen, alsmede door enkele Duitsche auto
riteiten.
Na de toepsjraak van prof. dr. Goedewaa-
gen richtte gep. luitenant-generaal Seyf
fardt een kort woord tot de vertrekkenden.
Hij herinnerde daarbij aan het feit, dat het
thans voor de derde maal is, dat hij af
scheid neemt van een groep Nederlanders,
welke naar het Oostfront vertrekt. Gij gaat
naar een land zoo sprak hij verder
waar het u niet gemakkelijk zal worden ge
maakt. Gedraagt u als militaire Nederlan
ders, die den naam van ons vaderland hoog
houden.
De heer Van Megchelen zette vervolgens
in het kort uiteen, dat de Nederlandsche
journalisten er trotsch op zijn, dat enkele
hunner naar het Oostfront gaan. Ik benijd
jullie, zoo zeide hij. Jullie zullen ervarin
gen opdoen, welke wij moeten missen. Jul
lie zijn de menschen, die den nieuwen tijd
in zijn allereerste periode meemaken, zoo
als wij die hier niet kunnen meemaken.
Jullie zijn de menschen voor de toekomst,
van wie wij, wanneer jullie zijn terugge
keerd, veel zullen kunnen leeren. Namens
de Nederlandsche journalisten het aller
beste.
Na deze toespraken namen prof. Goede-
waagen en luitenant-generaal Seyffardt
persoonlijk van alle vertrekkenden af
scheid. Er werden voor het vertrek over en
weer nog vele hartelijke woorden gespro
ken. Aan geschenken, vooral aan sigaretten
ontbrak het den mannen niet.
Ook op het perron waren vele vrienden,
bekenden andere belangstellenden teza
men gekomen om afscheid te nemen van
deze eerste Nederlandsche P.K. en om den
mannen het allerbeste en een behouden
thuiskomst te wenschen.
Winterhulp Nederland
Gironummer van de W. H. N.
5553
De Bank van de W. H. N. is
Kasvereeniging N.V. Amster
dam, Postgironummer
8 7 7.
Stort op 5553 of 877
DE STRIJD C
Momenteel zijn de Duitsche en verbon
den troepen de stad Odessa genaderd, wel
ke thans geheel ingesloten is.
De kaart geeft het strijdgebied om deze
belangrijke stad weer. Na de verovering
van de stad Akkerman zijn de Duitsche-
verbonden troepen langs de Dnjestr opge
rukt, zijn deze rivier ten Westen van het
Koetsjoergan Meer overgestoken en heb
ben een omtrekkende beweging gemaakt op
ongeveer 25 K.M. ten Noorden van Rosa-
I ODESSA.
lewka. Hier wisten zij den spoorweg van
Lemberg naar Odessa af te snijden, blok
keerden alle verkeer tusschen Odessa en
Nikolajef (Wjernoleninsk) en wisten op 20
K.M. afstand ten Oosten van het Koeljal-
nik meer de Zwarte Zee te bereiken. Het
gevolg hiervan was, dat Odessa omsingeld
werd door den linkervleugel, terwijl de
Duitsche rechtervleugel de belangrijke in
dustriestad en vlootsteunpunt Nikolajef
nam.
