DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DUITSCHLAND Mamentje. -v &e ïJitanetiótiijd aan het ClaóteCijfï piont MAANDAG 11 AUGUSTUS 1941 32ste Jaargang No. 10022 S)e £eicl&cli£(Boii/fca/rit Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Bureaux: Papengracht 5 Dit nummer bestaat uit twee bladen. V Bolsjewisme en Christendom Wij vonden in een der bladen van Za terdag overgenomen een artikel van Guido Manacorda in „La Nazione" te Florence over „Bolsjewisme en Katholicisme", waarin zeer terecht wordt betoogd, dat tusschen bolsjewisme en katholicisme geen overeenstemming mogelijk is. De schrijver of de vertaler van bedoeld artikel wilde blijkens den opmaak van dat artikel bijzonder de aandacht rich ten op de volgende passage: Slechts grenzelooze en door politie ke hartstocht bovendien nog verblind» naïviteit kon sterke groepen katholie ken in de democratische landen doen gelooven tégen de meest scherp ge stelde vermaningen der Kerk-zelve in dat samenwerking met het com munisme op sociaal terrein gevrij waard zou blijven van ieder gevaar en uiteindelijk wellicht zelfs voordeelig voor het katholicisme kan zijn. De jongste geschiedenis van Spanje en Frankrijk levert echter op tragische wijze het bewijs hoe bedriegelijk der gelijke opvattingen en hoe gevaarlijk dergelijke verwachtingen zijn. Wij moéten hierbij de opmerking maken, dat in Nederland nooit een groep katho lieken, en nog veel minder een sterke groep katholieken, samenwerking met het communisme op sociaal terrein heeft ge zocht of heeft gewild „tegen de meest" scherp gestelde vermaningen der Kerk- zelve in"! Trouwens, Nederland als geheel heeft altijd alle relatie met het bolsjewisme af gewezen. In de „Utrechtsche Courant" van j.l. Vrijdag vangt mr. A. Baron van Wijnber gen een artikel over „Bolsjewisme en Christendom" aldus aan: „De vijf dagen, welke ik bij het be gin van de revolutie in Spanje in 1936 te Barcelona doorbracht, toen ik hét bolsjewisme in zijn practische toepas sing aanschouwen kon en aan den lijve gevoelen moést, zouden voor goed mijn houding ten opzichte van de Sovjets bepaald hebben, ware het niet, dat Nederland reeds te voren die bepaald had. Nederland immers had samen met Zwitserland en Portugal (Duitschland had toen reeds den Vol kenbond verlaten) gestemd tegen toe lating van Rusland tot den Volken bond. Nederland weigerde diplomatie ke relaties met de Sovjets te onder houden. Zonder voorbehoud gold het „nulla communio", geen gemeenschap. En die houding geldt heden nóg, kan alleen gelden". Nederland heeft altijd de hier geschet ste houding aangenomen onder alle op eenvolgende regeeringen. Zeker, ondanks dat is er in Nederland te veel vrijheid, te veel recht aan het com munisme verleend. Dit moet worden er kend als een feit en als een fout. Wij leefden in Nederland in een z.g. pa- riteitsstaat een staat met voor alle rich tingen gelijke rechten. Niet op elk terrein en niet op elk gebied werden de conse quenties van het pariteitsbeginsel even ver getrokken of paste men bedoeld beginsel op dezelfde wijze toe. Een feit is het, dat een tijd lang in ons land de propaganda voor het kwaad van het communisme ge lijke vrijheid en gelijk recht heeft gehad als de propaganda voor het goed van het christendom. Doch dit is, zooals gezegd, niet in strijd met de bewering, dat de Nederlandsche regeering altijd af keer ig heeft gestaan te genover het bolsjewisme; dat het bolsje wisme nooit op het Nederlandsche volk een beteekenenden invloed heeft kunnen verkrijgen, en dat allerminst de katho lieken in Nederland eenige relatie met het bolsjewisme hebben gehad! Doodstraf voor hulp aan de vijand De bevelhebber van de weermacht in Nederland, generaal der vliegers, Fr. Christiansen, maakt bekend: Gebeurtenissen van den laatsten tijd geven mij aanleiding nadrukkelijk te wijzen op mijn reeds op 17 Augustus 1940 door de pers aan de Nederlandsche bevolking gegeven waarschuwingen. Volgens het oorlogsrecht wordt met den dood bestraft, wie in het bezette gebied op eenigerlei wijze den vijand begun stigt, in het bijzonder ook aan vijan delijke vliegtuigbemanningen of in opdracht van den vijand handelende personen eenigerlei soort hulp verleent, hen verborgen houdt of bij de vlucht behulpzaam is, evenals degene, die deelneemt aan de vernieling van vlieg tuigen of vliegtuigonderdeelen of aan ONTSLAG COMMISSARISSEN PROVIN CIES GRONINGEN EN OVERIJSSEL. Jhr. E. von Bönninghausen tot commissaris voor Overijssel benoemd. Het Rijkscommissariaat maakt bekend: De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied heeft op grond van art. 1 van zijn verordening nr. 3/40 over de uitoefening van de regeeringsbevoegd- heden in Nederland den commissaris van de provincie Groningen, mr. J. Linthorst Homan, eervol uit zijn functie ontslagen en op pensioen gesteld. De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied heeft verder op grond van dezelfde bepaling den commis saris van de provincie Overijssel, mr. A. E. baron van Voorst tat Voorst, eervol uit zijn functie ontslagen en op pensioen ge steld. In zijn plaats heeft de Rijkscommis saris voor het bezette Nederlandsche ge bied op grond van art. 1 van zijn verorde ning no. 108/40 (vierde verordening be treffende bijzondere bestuursrechterlijke maatregelen) den burgemeester van de ge meente Tubbergen in Overijsel, jhr. Egon von Bönninghausen, met gelijktijdig eer vol ontslag uit zijn functie van burge meester, benoemd tot commissaris van de provincie Overijsel. SCHIEDAM EN HAARLEMMERMEER KRIJGEN EEN NIEUWEN t BURGEMEESTER. Nu de ambtstijd van den burgemeester van Schiedam, mr. dr. Fr. L. G. van Haa- ren, is afgeloopen, heeft de Rijkscommis saris voor het bezette Nederlandsche ge bied hem, in overeenstemming met art. 3 van zijn verordening nr. 124/41 betreffen de het onderhoud van ontslagen ambtena ren op pensioen gesteld. In zijn plaats heeft de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied op grond van art. 1 van zijn verordening no. 108/40 (vierde verordening betreffende bij zondere bestuursrechtelijke maatregelen) den gep. generaal-majoor dr. D. G. Draaijer benoemd tot burgemeester van Schiedam. Nu de huidige burgemeester van de ge meente Haarlemmermeer, mr. A. Slob, wegens het bereiken van de leeftijdsgrens met pensioen is gegaan, heeft de Rijkscom missaris voor het bezette Nederlandsche ge bied op grond van art. 3 van zijn verorde ning no. 108/40 (vierde verordening be treffende bestuursrechterlijke maatregelen) den burgemeester van de gemeente Wes- terborg (provincie Drenthe), E. Derks, met gelijktijdig eervol ontslag uit zijn huidige functie, benoemd tot burgemeester van Haarlemmermeer. AARDAPPELEN. De secretaris-generaal van het Depar tement van Landbouw en Visscherij deelt, in aansluiting op hetgeen reeds is bekend gemaakt met betrekking tot de moeilijkheden van tijdelijken aard, welke zich bij de aardappel voorziening voordoen, mede, dat gedurende het tijdvak van Maandag 11 Augustus tot en met Zondag 17 Augustus a.s. de met „30 reserve" gemerkte bon van de bon kaart „diversen" recht geeft op het koopen van 1 y2 kg. aardappelen. Zoodra zulks mogelijk is, zal nog een aanvullende bon, eveneens voor 1J4 kg. worden aangewezen. Indien de weersomstandigheden me dewerken, zal dit reeds in den loop van deze week mogelijk zijn. IETS OVER TURF ZONDER BON. Het rijkskolenbureau vestigt er de aan dacht op, dat alle turf met uitzondering van aanmaakturf en bolsterturf, die echter niet als huisbrand voldoet tegen inle vering van geldige bonnen en/of toewij zingen verkocht dienen te worden. Moch goede turf, zooals bagger-ipers-, kleine handgestoken of steekturf, peel- of haardbrandturf vrij van bonnen worden verkocht, dan maken kooper en verkooper zich beiden aan een strafbaar feit schuldig. Aanbiedingen van turf zonder bon zul len derhalve meestentijds betrekking heb ben op aanmaak, en bolsterturf of op min derwaardige op turf gelijkende producten met een zeei hoog watergehalte, die in dro gen toestand verpulverd uiteenvallen; bo vendien staan de voor z. g. vrije turf ge vraagde prijzen veelal in geen verhouding tot de stookwaarde. Men zij gewaarschuwd. het wegnemen van vijandelijk leger- goed. Reeds in samenscholingen bij een neergestort vliegtuig is een geval van begunstiging aanwezig. Een ieder die deelneemt aan een dergelijke samen scholing zal door de veldgerechten van de Duitsche weermacht ter verant woording worden geroepen. De Duit sche weermacht en de politie hebben bevel dergelijke samenscholingen met geweld van wapens uiteen te drijven. STRIJDT VOOR EUROPA OPERATIES VERLOOPEN VOLGENS PLAN Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte gisteren bekend: De krijgsverrichtingen in het Oos ten blijven volgens de plannen ver- loopen. Vrij sterke formaties gevechtsvlieg tuigen hebben in den afgeloopen nacht met bijzonder goed resultaat wape- ningsbedrijven, verkeerswerken en ravitailleeringsinrichtingen in Moskou gebombardeerd. In het centrum van de stad en ten Noorden van de bocht van de Moskwa, ontstonden talrijke groote branden. Nadat de strijd van het Duitsche luchtwapen tegen de luchtmacht der Sovjets ook in de laatste dagen met groot succes verloopen was, heeft de vijand aan het geheele Oostelijke front met inbegrip van het Finsche gevechts- gebied, sinds 22 Juni meer dan 10.000 vliegtuigen verloren. De strijd van het luchtwapen tegen de Britsche ravitaildeeringsscheep- vaart heeft opnieuw groote snuccessen opgeleverd. Gevechtsvliegtuigen brach ten overdag ten Oosten van de Faroer- eilanden een vrachtschip van 6000 brt. tot zinken en vernietigden in den af geloopen nacht voor de Engelsche Zuid-Oostkust vier koopvaardijschepen met tezamen 23.000 brt., die deel uit maakten van een konvooi. Ten Oosten van Great Yarmouth werd een groot vrachtschip met bommen bestookt. Het vaartuig geraakte in brand. Bij de luchtaanvallen op de reede van Suez in den nacht van 8 op 9 Aug. brachten gevechtsvliegtuigen een koop vaardijschip van 8000 brt. tot zinken en beschadigden een lichten Britschen kruiser door bomtreffers. In den afgeloopen nacht waren we derom luchtaanvallen gericht op ha vens aan de Schotsche Oostkust en op militaire werken in het graafschap Lei- cester. Aan de kust van het Kanaal verloor het Britsche luchtwapen gis teren in luchtgevechten 16 en door luchtdoelartillerie 3 vliegtuigen. Een eigen vliegtuig ging verloren. De vijand vloog noch overdag, noch des nachts naar het gebied van het Duit sche Rijk. Enorme buit Het Duitsche weermachtsbericht van Zaterdagmiddag luidt als volgt: Zooals reeds in een speciaal bericht bekend is gemaakt, hebben in de Oe- kraine Duitsche troepen met; dappere medewerking van Hongaarsche for maties een groot succes bevochten. In den slag van Oeman zijn het zesde en twaalfde, benevens deelen van het achttiende Sovjet-leger, in totaal 25 divisies geschut, bergtroepen en tank divisies vernietigd. Ruim 103.000 ge vangenen," waarbij de opperbevelheb ber van het zesde en het twaalfde le ger vielen in onze handen. 317 Tanks, 858 stukken geschut, 242 stukken pant ser en luchtafweergeschut, 5250 vrachtauto's, 12 spoortreinen en ontel baar ander oorlogstuig werden buitge maakt. De bloedige verliezen van den vijand bedragen meer dan 200.000 man Vlak ten Zuiden van de Prjipetmoe- rassen hebben Duitsche troepen na gevechten van verscheidene dagen in onbegaanbaar bosch. en moerasterrein het belangrijke spoorwegknooppunt Korosten ingenomen. Ook de in het gebied rondom Ros- lawl 100 km. ten Zuid-Oosten van Smolensk ingesloten Sovjetforma ties zijn, naar eveneens in een spe ciaal bericht bekend is gemaakt, ver nietigd. Ruim 38.000 gevangenen wer den binnengebracht. 250 tanks, 359 stukken geschut en ander oorlogsma teriaal werden buitgemaakt. Boven Groot Brittannië heeft het luchtwapen overdag verkenningsvluch ten over een groot gebied uitgevoerd. Twee Britsche jagers werden daar bij neergeschoten. In den afgeloopen nacht hebben gevechtsvliegtuigen ver scheidene vliegvelden in Engeland ge- gebombardeerd. Zij plaatsten treffers temidden van stilstaande vliegtuigen en op hangars. Aan de Engelsche Oost. en Zuidkust werden haveninstallaties effectief gebombardeerd. Duitsche gevechtsvliegtuigen heb ben ook in den afgeloopen nacht mi litaire installaties aan het Suezkanaal aangevallen. Bij den luchtaanval op het Britsche vlootsteunpunt Alexan- drië, in den nacht op 8 Augustus, heb. ben bommen van zwaar en zeer zwaar kaliber een drijvend dok getroffen, benevens een klein Britsch oorlogs schip. De vijand heeft in den afgeloopen nacht m Noord- en Noord-West-Duitsch kustgebied brisant- en brandbommen neergeworpen, o. m. op woonwijken der steden Hamb.urg en Kiel. De bur gerbevolking leed geringe verliezen. Eenige vijandelijke vliegtuigen, die een poging deden Berlijn aan te val len. zijn door afweervuur afgeslagen. Nacht jagers schoten drie, marine-arti- lerie één Britsch bombardementsvlieg tuig neer. Ontbinding der centrale werkgevers-organisaties De commissaris voor de niet-econo- mische vereenigingen en stichtingen in Nederland heeft op grond van par. 2 der verordening no. 41/41 van den Rijkscommissaris voor de bezette Ne derlandsche gebieden de volgende or ganisaties ontbonden: Raad van Bestuur in Arbeidszaken; Verbond van Nederlandsche Werk gevers; Centraal overleg in Arbeidszaken voor Werkgeversbonden; Algemeene Katholieke Werkgevers- vereeniging; Roomsch Katholiek Verbond van Werkgeversvakvereenigingen; Verbond van Protestant-Christelijke Werkgevers in Nederland. MAX BLOKZIJL OVER „VERGETEN GEKANKER". Hedenavond spreekt van 7 uur 45 tot 8 uur voor den microfoon van den Neder- landschen omroep (Hilversum II) Max Elokzijl over „vergeten gekanker". V= VICTORIE Duitschland wint voor Europa OP ALLE FRONTEN WAAREEID. Ik las dezer dagen in een der bladen de volgende advertentie: Betrekking gezocht voor eenigs- zins babbelachtige, overigens uit stekende huishoudster, m. 1., bijv. bij slechthoorende dame. Brieven onder letters EWE aan bur. van dit blad. Dat doet mij peinzen over waarheid inadvertenties. Uit welk gemoed is deze advertentie ontstaan? Is het de noodkreet van een geplaagd man wiens ooren tuiten, maar die toch bo venal de waarheid bemint en voor de waarheid uitkomt? Dan is hij een won derlijke verschijning in onze maat schappij en verdient hij op een hoog voetstuk te worden geplaatst ter aan schouwing van velen. Hoe prettig te lezen zouden de kran ten zyn, indien bijvoorbeeld om te be ginnen alle adverteerders zich aan de waarheid zouden houden. Aan de zui vere en onvervalschte waarheid. Wij zouden dan eerlijk lezen van stofzuigers, die wel eens weigeren, van een wasscherij, waar de hemdjes en zakdoeken wel eens zoekraken, van een bioscoop, die deze week een onbe duidende, saaie film vertoont, van een tafelbiljart, waarop de ballen nogal vreemde capriolen maken, van een dienstbode, die een betrekking zoekt bij een inspecteur van politie, omdat zij nogal diefachtig is, van trouwrin gen, die evenveel geluk brengen als een lantaarnpaal en van een heer, die een betrekking zoekt tegen hoog loon en weinig arbeid. Hoe prettig zou het zijn te lezen, dat anderen minstens evenveel gebre ken hebben als wij zelf.... NIEUWE SOVJET-FORMATIES VERNIETIGD Estlandsche stad veroverd TEN ZUIDOOSTEN VAN SMOLENSK. Naar het opperbevel van de Duitsche weermacht bekend maakt, zijn de volgens het weermachtbericht van 5 Augustus op 100 K.M. ten Zuidoosten van Smolensk ingesloten nieuwe Sovjet-formaties vernie tigd. Ruim 38.000 gevangenen werden binnengebracht, 250 gepantserde gevechts wagens, 359 stukken geschut en ander oor logsmateriaal werden buitgemaakt. TUERI IN ESTLAND VEROVERD. Tueri is, naar aan het D.N.B. gemeld wordt, in Duitsche handen gevallen. De stad zelf, die nauwelijks 3000 iwoners telt, bezit een radiozender, dien deSowjets nog de laatste dagen gebruikten om de Estlandsche bevolking op te hitsen om leugenberichten te verspreiden. De stad is een belangrijk knooppunt van wegen en spoorlijnen. Hier komen de spoorlijnen van Maisakuela naar Reval en van Taps naar Tueri bij elkaar. Een bijzonder be langrijke stad is daarmede door de Duit- schers genomen. DE STRIJD IN DE OEKRAÏNE. In het gevechtsgebied van de Oekaine heeft het Duitsche luchtwapen op 8 Augustus in de districten van de Dnjepr hevige aanvallen ondernomen op gemoto riseerde kolonnes, pantserwagens, stellin gen luchtdoelgeschut en troepenconcentra ties van de Sowjets. In totaal werden in dit aanvalsgebied 63 panserwagens ver nietigd, 230 vrachtauto's vernield en ne gen batterijen buiten gevecht gesteld. In den strijd tegen de bolsjewistische lucht strijdkrachten werden Zaterdag in hetzelf de gebied 32 vijandelijke vliegtuigen neer geschoten en zeven op den beganen grond vernield. Van al deze vluchten is één Duitsch jachtvliegtuig tot dusver niet te ruggekeerd. Duitsch-Roemeensche afdeelingen heb ben in den Zuidelijken sector in weerwil van het ongunstige weer en de slechte we gen geweldige prestaties geleverd. In voortdurende gevechten en marschen heb ben zij sterker Sovjetafdeelingen ingeslo ten en vernietigd. Een Duitsche infante- rieregiment heeft in een marsch van vier dagen, die slechts door korte rustpoozen afgewisseld werd, een afstand van 260 ki lometer afgelegd om de omsingeling van den Sovjetdivisie te voltooien. In zwaren regen en gloeiende hitte voerde de marsch door dichte wouden en over onbegaanbaar terrein. Talrijke gevechten moesten wor den geleverd om de aanvallen van Sovjet afdeelingen. die trachtten door te breken, af te slaan. Het regiment maakte meer dan 1200 gevangenen en vernietigde 34 Sovjetpantserwagens. Op 7 Augustus vol tooide het na een geforceerde marsch van 70 kilometer de insluiting der Sovjet-divi sie, die in de toen volgende gevechten ge heel vernietigd werd, op enkele verstrooi de resten na. VAN HET FINSCHE FRONT. Over den toestand op 9 Augustus geeft het Finsche hoofdkwartier het volgende bericht: „De tweede groote aanval der Finsche weermacht begon eind Juli begin Augus tus aan het front ten Noordwesten van het Ladogameer. De aanval verliep vol gens de plannen en de versterkte stellin gen van den vijand zijn thans doorbroken. In de belangrijkste richtingen zijn de Fin sche troepen in breeden wigvorm tot aan het Ladogameer doorgedrongen, waarbij voor vele vijandelijke divisies de terug tocht naar het Zuiden werd afgesneden. De vijand, die ook ia wanhopige positie hardnekkigen tegenstahd bood, heeft groo te verliezen aan menschen en materiaal geleden. De omsingeling wordt nauwer aangehaald; de vernietiging van den vijand wordt voortgezet, waarbij van de behaalde resultaten volledig gebruik wordt gemaakt. De aanval werd met suc ces gesteund door hevig artillerievuur en door het gros van de Finsche luchtmacht. TORPEDOJAGER DER SOWJETS VERNIETIGD. In een baai van de Karelische kust heb ben gevechtsvliegtuigen op 9 Augustus een torpedojager der Sowjet-vloot tot zinken gebracht. Het schip kreeg verscheiden vol treffers en bleef met slagzij in zinkende positie liggen. Een duikboot bracht een Sowjet-patrouillevaartuig tot zinken. De patrouilleboot zonk na een voltreffer in minder dan een minuut tijds. Voorts hebben artillerie en panseraf- weergeschut van een Duitsche pantserdi visie door hun welgericht vuur, naar het D.N.B. verneemt, op den Dnjepr twee Sowjet-transportschepen van 1000 en 800 t. tot zinken gebracht. De berichten van de Sowjets en de En- gelschen der laatste dagen over verliezen van de Duitsche marine bij de krijgsver richtingen tegen de Sowjet-Unie worden in bevoegde Duitsche kringen opnieuw te gengesproken en als fantasie gekenmerkt. Men verklaart te Berlijn, dat de Duitsche marine sinds het begin der gevechtshande lingen tegen de Sowjets geen verliezen geleden heeft. Zaterdagnacht hebben zich enkele Sov jetvliegtuigen boven Duitsch gebied be vonden. Toen zij poogden Berlijn aan te vallen, werden zij door het afweergeschut gedwongen terug te keeren, nog voor zij het stadsgebied bereikt hadden. HET KREMLIN ZWAAR BESCHADIGD. Volgens de in den loop van Zondag ont vangen berichten schijnt in den nacht van 9 op 10 Augustus uitgevoerde aanval op Moskou de grootste en tot dusver effectief ste te zijn geweest. Ongeveer 100 Duitsche vliegtuigen bevonden zich boven de stad en wierpen brisantbommen van allerlei ka liber en vele duizenden brandbommen neer. Opmerkelijk is, dat bij deze aanval ook een vrij groot aantal van de zwaarste bommen is neergeworpen. Een zware bom trof het Kremlin en richtte daar groote verwoestingen aan. In de omgeving van het Kremlin ontstonden verscheidene groote branden, waarvan eenige een buitengewo nen omvang aannamen. De vuurgloed van deze branden kon nog op 100 km. afstand gezien worden. Een andere groote brand ontstond ten Zuid-Oosten van de stad, waar olietanks in vlammen opgingen. Een groote brand kwam tot ontwikkeling in een groo te fabrieksinstallatie. Talrijke kleine en middelgroote branden werden gezien in alle deelen der stad. Ondanks het zware afweer vuur van het afweergeschut, de nachtja gers en de versperringsballons wordt slechts een van de in den strijd gebracht^ Duitsche gevechtsvlieetuieer vermist.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1