ZATERDAG 5 JULI 1941
DE LEIDSCHE COURANT
r n bbi/fi BLAD PAG» S
VERSPREID
OORLOGSNIEUWS
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
vloog de Britsche luchtmacht met vrij
Zwakke strijdkrachten naar West-Duitsch-
land en wierp zonder uitwerking van be-
teekenis een aantal brisant— en brandbom
men. Eenige vliegtuigen, die langs de
Oost-Friesche eilanden probeerden door
te dringen, keerden terug, alvorens zij het
vasteland bereikt hadden. Volgens de tot
dusver ontvangen berichten werd één
vijandelijk vliegtuig neergehaald.
DUIT SC HE VLIEGTUIGEN BOVEN
I ENGELAND.
Vrij sterke strijdkrachten van het Duit-
Bche luchtwapen hebben in den nacht van
Vrijdag op Zaterdag industriebedrijven in
'de Midlands en andere belangrijke mili
taire doelen van het eiland met goede uit
werking aangevallen. De gezamenlijke om-
j vang van de aangerichte verwoesting valt
op het oogenblik nog niet te overzien,
daar de rapporten van eenige formaties
nog niet zijn uitgewerkt.
Gistermiddag vroeg heeft een formatie
van twintig Britsche gevechtsvliegtuigen,
die krachtig beschermd werd, getracht het
bezette Fransche gebied te naderen. De
I formatie werd echter nog voor het berei-
ken van de Kanaalkust door Duitsche ja-
gers aangevallen. Er ontstond een uitge-
jct breid en verbitterd luchtgevecht, in het
verloop waarvan, volgens de voorloopige
K waarnemingen, acht Spitfires werden neer-
geschoten. Twee eigen vliegtuigen worden
vermist.
Gistermiddag is nog een Britsch vlieg
tuig gevonden, dat bij het naderen van het
Duitsche rijksgebied in den nacht van 3 op
4 Juli is neergeschoten. Het door den
f» vijand in den afgeloopen nacht geleden
verlies is zoodoende tot in totaal twaalf
gevechtsvliegtuigen gestegen.
.EM
>nt-
REDE VAN ROOSEVELT
DE STRIJD IN SYRIË
HET FRANSCHE LEGERBERICHT
Het Fransche legerbericht van gisteren
meldt o.a.: De laatste 24 uur is de alge-
heele situatie niet van belang bewijzigd.
In de omgeving van Djezzin ondernamen
Australische troepen in den afgeloopen
nacht een aanval. De gevechten duren nog
voort.
De sterke gemotoriseerde Britsche afdee-
ling, waaraan het garnizoen van Deir es
Tsjor sedert Woensdag hardnekkig tegen
stand bood, schijnt er Vrijdagochtend dank
zij haar enorme numerieke superioriteit in
geslaagd te zijn de stad te omsingelen.
Gisternacht heeft het Britsche luchtwa
pen weer bij drie aanvallen talrijke brand
bommen en brisantbommen van zwaar ka
liber boven Beiroet laten vallen, waarmee
de stelselmatige vernieling van gebouwen
en woonhuizen in verschillende wijken
wordt voortgezet. De materieele schade
was aanzienlijk en ook vallen eenige slacht
offers te melden.
De hoofdstad van den Dzjebel Droes,
Soeeida, wordt eveneens dagelijks gebom
bardeerd.
HOE PALMYRA STAND HIELD
Met betrekking tot de inneming van
Palmyra door Britsche strijdkrachten ver
klaart mén in militaire kringen te Vichy,
dat deze stad, de slechts door driehonderd
man en twintig vliegers dertien dagen lang
is gehouden, op 3 Juli des ochtends om één
uur gevallen is. Na de verovering van een
een Westen van Palmyra liggenden berg
was het de Britsche artillerie mogelijk de
diep gelegen Fransche kazerne te Palmyra
onder direct vuur te nemen. De verdedi
ging van de stad besloot daarop tot de over
gave.
Naar verder verluidt, is de Britsche colon
ne, die Palmyra heeft genomen, inmiddels
in de richting Homs opgerukt.
Beiroet is in den afgeloopen nacht op
nieuw door vliegtuigen gebombardeerd,
waarbij het gebouw van de kamer van koop
handel totaal werd vernield.
Met betrekking tot den aanval van een
nieuwe Britsche afdeeling van Irak uit op
Nordoost-Syrië wordt er irt Fransche mili
taire kringen op gewezen, dat op deze
plaats slechts een zeer gering aantal Fran
sdie strijdkrachten ligt met onvoldoende
uitrusting, zoodat de toestand daar weinig
bemoedigend is.
Ter gelegenheid van den Amerikaan-
schen Onafhankelijkheidsdag heeft presi
dent Roosevelt een radiorede gehouden.
Hij begon met te zeggen, evenals bij de on
afhankelijkheidsverklaring van 1776, de
Amerikaansche vertegenwoordigers ook in
de tegenwoordige crisis den plicht heb
ben, de motieven voor hun handelingen
bekend te maken. Toen,, aldus zeide Roose
velt, stond het groote beginsel op het
spel, dat de regeering haar volmachten
krijgt door goedkeuring van de geregeer-
den. In de laatste jaren is een nieuwe vorm
van „tyrannie" opgedoken, die de grondge
dachte van 1776 in het buitenland heeft
weggedrongen. Ook in Amerika zijn deze
begrippen bedreigd.
De president polemiseerde op deze wij
ze tegen de „aanvallers'" en „dictatoren"
en verklaarde, dat „de menschelijke vrij
heid" in vele landen „door een heerschap
pij van geweld" vernietigd dreigt te wor
den.
Het was niet duidelijk, of hij hiermede
de geweldheerschappij der bolsjewisten in
de Sowjetunie bedoelde, wien hij, zooals
bekend, zijn steun heeft toegezegd. Verder
verklaarde hij, dat ook Amerika bedreigd
wordt door de nieuwe staatsvormen, die
in tegenspraak zijn met die van 1776. Ame
rika streeft er dan ook ernstig naar, het
Westelijk halfrond en de „vrijheid ter
zee" te verdedigen. Daarvoor heeft men
niet alleen eenheid noodig, maar ook snel
heid, flinkheid en werklust. Er moet een
einde komen aan gemopper en sabotage,
die een veel diepere uitwerking hebben
dan het in de lucht laten vliegen van mu
nitiefabrieken.
„Ik verklaar voor het volk der Ver-
eenigde Staten plechtig", aldus besloot
Roosevelt, „dat de Vereenigde Staten nooit
een gelukkige oase zouden kunnen blijven
temidden van de woestijn der dictatoren.
Daarom hernieuwen wij Amerikanen den
eed voor het land en de vlag, met het doel
onze werkkracht en, zoo noodig, ook ons
leven beschikbaar te stellen".
STALINS WARE GEZICHT
DIPLO OVER DE REDE VAN STALIN.
Ten aanzien van de radiorede van Sta
lin, die om vreemde hulp voor zijn be
dreigde tyrannie bedelde, nu de volkeren
van Europa op het punt staan aan den strijd
van Duitschland tegen het bolsjewistische
gevaar deel te nemen, schrijft de Deutsche
Diplomatisch-Politische Korrespondenz:
De verklaringen van Stalin hebben thans
de achterbaksche houding onthuld, waar
mede de Sovjet-Unie van den eersten dag
der overeenkomst met het Duitsche Rijk
af, haar betrekkingen tot Duitschland dacht
te ontwikkelen. In het belang van de plan
nen der wereldrevolutie tegen Duitschland
en Europa scheen, naar Stalin thans open
lijk gezegd heeft, de IK jaar rust, welke
het pact met Duitschland hem bracht, de
mogelijkheid te bieden om zich op de voor
genomen afrekening voor te bereiden. De
Diplo herinnert dan aan het stelselmatige
naderbij komen der Sovjets tot het kern
gebied van Europa door het winnen van de
vroegere Poolsche gebieden, door de an
nexatie van de Baltische landen, door het
verkrijgen van gunstige steunpunten tot de
definitieve verovering van Finland, voorts
door het verkrijgen van Bessarabië en de
Boekowina, kortom, de Sovjet-Unie stond
op het punt, om op het gunstige oogenblik
nieuwe terreinen van Europeesche bescha
ving naar zich toe te halen. De militaire
voorbereiding daartoe hebben de Sovjets in
den tusschentijd, zooals thans blijkt, met
alle slechts denkbare grondigheid onder-
Seen. weAqeÜjkinq. mei
YlafLoiecHi.
PAYS REEL OVER HET OPTREDEN
VAN DE DUITSCHE WEERMACHT.
In een militair ovèrzicht keert het Brus-
selsche blad „Pays Reel" zich tegen de op
vatting, dat de Duitsche weermacht zich „in
de Russische steppe zou verliezen", dus het
lot van het leger van Napoleon achterna
zou gaan. De schrijver wijst er op, dat Na
poleon het traject tusschen de Oostenrijk-
sche grens en Smolensk in 55 dagen af
legde, hoewel hij bijna niet behoefde te
vechten, «en dat er nog 28 dagen noodig wa
ren, alvorens Napoleon na slechts één en
kelen veldslag van één enkelen dag Moskou
bereikte. Terwijl de troepen van Napoleon
gemiddeld 16 tot 20 kilometer per dag af
legden, wordt heden 100 tot 120 kilometer
per dag afgelegd. Overigens zijn de afstan
den in de Sovjet-Unie werkelijk niet zoo
geweldig. Niet meer dan 850 kilometer
scheiden Moskou van de Finsche grens en
van de Duitsche grens is het ook slechts
1100 kilometer naar de hoofdstad van de
Sovjet-Unie. Men moet niet vergeten, dat
de weermacht in Noorwegen, ondanks de
geweldige terreinmoeilijkheden en felle
koude, 1425 kilometer moest afleggen en
dat Servië en Griekenland tezamen ook een
afstand van meer dan 1400 kilometer vor
men.
In zijn buitenlandsche politieke hoofdar
tikel behandelt „Pays Reel" de moeilijke
positie, waarin Roosevelt door het uitbre
ken van den oorlog tusschen Duitschland en
de Sovjet-Unie geraakt is. Twintig jaar
lang heeft men in de Vereenigde Staten een
geweldige propaganda voor Finland ge
maakt, dat door de Yankees als het eenige
fatsoenlijke volk van het oude continent
werd voorgesteld, omdat zij betaalden.
Nog. in den winter van 1939 was er nau
welijks één Amerikaan, die niet zijn bij
drage leverde, om de heldhaftige troepen
van maarschalk Mannerheim te voorzien
van ambulances en verbandmiddelen. Bo
vendien heeft Roosevelt zelf een campagne
tegen de Sovjets en hun ideologie gevoerd.
Thans is hij in zijn eigen val gevangen.
Het is hem onmogelijk, een zoo bonte jas
te keeren, hoewel hij daarin toch een ze
kere oefening heeft. Het Amerikaansche
volk begint den waren zin van dit conflict
te vermoeden. Het constateert, dat de
meeste Europeesche landen thans den ge-
meenschappelijken vijand van de mensch-
heid zich verheffen en dat de zaak van het
recht en de beschaving niet aan de zijde
der bolsjewisten is. In dit opzicht kan het
verbreken der diplomatieke betrekkingen
tusschen Vichy en Moskou het ontwaken
van het Amerikaansche geweten, dat sinds
al te langen tijd door gewetenlooze dema
gogen is misleid, slechts bespoedigen.
Met betrekking tot Stalins verklaring,
dat de Sovjet-Unie niet het initiatief tot
een breuk wilde nemen, betoogt de Diplo,
dat de Sovjets op het geschikte oogenblik
reeds een voorwendsel gevonden hadden
om den strijd te laten losbarsten. Niets be
wijst dit plan duidelijker dan de opmarsch
der strijdkrachten in massa van de Sovjet-
Unie, die juist op het goede oogenblik nog
door den Duitschen aanval gestuit en in
zijn kracht gebroken kon worden. Dezelfde
gewetenloosheid welke dezen aanslag van
de Sovjet-Unie op de beschaafde volkeren
van Europa kenmerkt, blijkt ook uit de
voornemens van de Sovjets tegenover de
eigen bevolking. Verre daarvan, rekening
te houden met de ervaringen der ellende,
welke de verordeningen van vroegere
Fransche machthebbers tijdens den veld
tocht in het Westen voor de Fransche be
volking ten gevolge hadden, gaat Stalin in
zijn cynisme zoover, de vernietiging te
eischen van alles wat in de opgegeven ge
bieden kan dienen tot het levensonderhoud
van de achtergelaten bewoners. Want ook
in Moskou zal het iedereen wel duidelijk
zijn, dat met het oog op de bestaande hon-
gerblokkade van Engeland uitsluitend de in
het land zelf aanwezige voorraden ter be
schikking staan voor de voeding van de
eigen bevolking. Voorts wekt Stalin zijn
onderdanen echter op, den stiekem en franc-
tireursoorlog te voeren, hoewel hij er zich
wel van bewust is, dat hij daarmede niets
anders dan hun eigen ondergang oproept.
Dat is het ware gezicht van den machtheb
ber der Sovjet-Unie, die aan het eind van
zijn rede Churchill en Roosevelt dankt voor
hun hulpvaardigheid en die zich thans
weer met de smeekbede tot hen richt, het
Kremlin bij te staan om het bolsjewisme
hun diensten te verleenen „in den strijd
voor de onafhankelijkheid der landen en
voor de vrijheid der democratieën".
MIJNONGELUK IN BELGIS
In het kolenbekken van Ressaix bij Char
leroi is Donderdagochtend op 800 meter
diepte een kolenstofontploffing voorgeval
len, waarop een hevige brand volgde. Ze
ven mijnwerkers kwamen om het leven, ze
ven andere werden gekwetst
De strijd in het Oosten. - In lellen aanval bestoken Duitsche pantserwagens een Sovjet-bunker. De fotograaf, die dit
gevecht meemaakte, volgde onmiddellijk achter de voorste gemotoriseerde afdeelingen
(Orbis-Holland)
Het offensief voor Kowno. Een Duitsche wielrijderstroep bestookt de kleine
Sovjet-legerafdeelingen, welke xlch nog in gehuchten terzijde van den
grooten straatweg ophouden (Orbis-Holland)
DE KERK IN DE OOSTZEESTATEN
Van de in totaal 4150 katholieke geestelij
ken, die tot den inval der Sovjets in de
Oostzee-sta ten in Litauen in functie waren,
hebben zich tot en met 2 Juli 1941 slechts
900 voor het weer vervullen van hun kerke
lijk ambt aangemeld. Van de nog in Li
tauen staande kerken zijn er 36 door de
bolsjewisten totaal leeggeplunderd. Kleine
dorpskerken, ten getale van 42, voor het
grootste deel uit hout opgetrokken, wer
den gesloopt met als motief, dat zij in den
weg stonden voor nieuw te bouwen huizen.
Het geheele meubilair alsmede alle voor
werpen voor den eeredienst werden deels
in beslag genomen, deels vernietigd.
De woordvoerder van het Japansdie le
ger, luitenant-kolonel Akiyama, heeft in
de persconferentie in antwoord op de
vraag, of de geruchten, dat er tusschen Ja
pansche en Sovjet-troepen aan de grens
van Mongolië en Mandsjoekwo gevechten
hebben plaats gehad, op waarheid berusten,
verklaard, dat hierover geen officieele be
richten beschikbaar zijn. De woordvoerder
van de Japansche Marine sprak de geruch
ten tegen, dat de Japansche koopvaardij
schepen uit den Stillen Oceaan zouden wor
den teruggetrokken.
Tar gelegenheid ven zijn veertig jarig
artistenjubileum Is Koos Speenhoff met
zijn echtgenoote in den Stadsschouw
burg te Amsterdam gehuldigd. Cor van
der Lugt Melsert spreekt den jubilaris
toe (Pax-Holland)
„IN HOLLAND STAATEEN HUIS"
Vanmiddag is in het Stedelijk Museum
te Amsterdam, in aanwezigheid van vele
genoodigden, de tentoonstelling „In Hol
land staat een huis" geopend.
Deze bijzondere expositie geeft een dui-
delenk overzicht van de ontwikkeling van
het interieur van 1800 tot heden. In de bo
venzalen hebben de inrichters van wie
vooral de directeur van de gemeente-mu
sea, jhr. D. C. Roëll, en de conservator jhr.
W. J. H. B. Sandberg, voortreffelijk werk
hebben verricht. Een groot aantal inte
rieurs bijeengebracht, welke representa
tief genoemd mogen worden voor verschil
lende tijdperken en stijlen.
Er zijn series, welke bestaan uit een
slaapkamer, een zitkamer en een verzamel-
kamer, en deze series worden afgewisseld
door museumkamers, waarin bijpassende
schilderijen en kunstvoorwerpen, glas
werk, porselein en zilver van oude Neder-
landsche zilversmeden zijn tentoongesteld.
Het is een specifiek Hollandsche tentoon
stelling, met Hollandsch materiaal, alleen
het porselein is afkomstig uit China of
Frankrijk.
De tentoonstelling, welke zeer interes
sant genoemd mag worden, zal ongetwijfeld
veel belangstelling trekken.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
„ALLES BETER DAN DE
BOLSJEWIEK".
De Nieuwe Tilburgsche Cou
rant zegt, dat men zidh gerust 'het oor
deel mag eigen maken van een katholiek
priester, die jarenlang aan de Russische
grenzen gearbeid heeft, dat namelijk alles
beter is dan een eventueele bolsjewisee-
ring van Europa.
„In zijn prachtig boek over den burger
oorlog in Spanje heeft de Italiaansche ge
neraal Francesco Beiforte in herinnering
gebracht dat Stalin in October 1936 aan de
U. G. T. (de Union General de Trabajado-
res, Algemeene Arlbeidersvereeniging in
Spanje) telegrafeerde: „Het is onze plicht
het Spaansdhe volk te helpen. Deze oorlog
is geen privaat aangelegenheid van Spanje"
Dit ging over den burgeroorlog, die het
goede Spaansche element onder leiding
van generaal Franco den bitteren strijd te
gen de communisten heeft doen strijden en
gelukkig tot aan de overwinning. Die een
eind maakte aan de meest goddelooze gru
welen, de vinnigste godsdienstbestrijding,
de grimmigste broedergevechten, die men
zich maar uit kan denken. En die gesteund
werden, ook van uit ons land, door al wat
zich maar annex voelde aan de zoogenaam
de Derde Internationale.
Mien moet dus hopen, dat de uitslag van.
den titanenstrijd een eind zal beteekenen
van de communistische dictatuur en het
Russisch volk zelf 'bevrijden moge van de
onderdrukking en godsdienstbestrijding,
waaronder het zoo ontzaglijk geleden heeft.
Opdat ook uit Europa deze pest voor
goed worde uitgebrand''.
DE NUCHTERE FEITEN.
De diplomatieke redacteur van de T ij d
bestrijdt hen, die meenen, dat in het geval
van een overwinning der Sovjets Engeland
en Amerika de zaken op het Europeesche
vasteland wel zouden klaren en het 'bolsje
wisme binnen de perken van de Sovjet
grenzen zouden kunnen houden:
„Dit is een ernstige misvatting, die al
leen kan voortvloeien uit door sentiment
ingegeven wensohen, maar die in strijd is
met de nuchtere feiten, zooals die zich nu
eenmaal voordoen, ongeacht of men dit
al of miet aangenaam vindt.
Wat zijn die nuchtere feiten? Welnu, nog
afgezien van de mogelijkheid, dat de be
volkingen van Engeland en Amerika zelf
in hoogst gevaarlijke mate door het gif van
het fbolsjewisfme zouden worden aange
tast, is er geen enkel militair ter zake kun
dige, die zou durven 'beweren, dat één van.
deze beide Angelsaksische mogendheden
of beide tezamen in staat zouden zijn op
dit oogenblik het vasteland, van Europa
te beheerschen, te controleer en fof daar op
doeltreffende manier de orde te handha
ven.
Engeland en Amerika beschikken over
sterke zeeatrijdkraehten, maar daarmede
kan men op een vasteland geen orde schep
pen; daarvoor zijn in de eerste plaats le
gers noodzakelijk en wel millioenenlegers,
waarover deze beide mogendheden thans
zeker niet de beschikking hebben. Enge
land beschikte aan goedgeoefende en -be
wapende troepen in den winter van 1939-
'40 slechts over enkele honderdduizenden
manschappen, waarvan tijdens den slag in
Vlaanderen en den terugtocht uit Duinker
ken veel is verloren gegaan. Amerika be
schikte het vorige jaar ook niet over meer
dan enkele honderdduizenden aan geoefen
de modern bewapende troepen.
Het is volstrekt onmogelijk om van deze
weinige honderdduizenden binnen één of
anderhalf jaar tijds gevechtgereede mil
lioenenlegers te formeer en. Wanneer de
Duitschers, die toch ongetwijfeld experts
op het gebied van oefening en bewapening
zijn, -ongeveer laat ons zeggen zeven jaar
noodig hebben gehad voor de vorming van
millioenenlegers uit een kleine kern (n.l.
sedert 1933), dan zijn anderen zeker niet
in staat hetzelfde te presteeren in een
klein gedeelte van dien tijd".
