Nieuwe bonnen
fMomentje
v
VRIJDAG 16 MEI 1941
32ste Jaargang No. 9950
S)e C^icbefi^Soii/fcatit
Telefoon: Redactie 30015. Administratie 20935. T Bureaux Papengracht 32.
Giro 103003. Postbus 11. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN O M STREKEN Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Leiden.
Dit nummer bestaat utt
twee bladen.
V Een mooie lichtzijde
Wij wyzen meermalen op lichtzijden van
dezen tijd. Wij doen dit, omdat het zoq
jammer zou zijn, als wij niet ook diè kanten
van het huidige gebeuren zouden zien.
Graag nemen wij daarom hier over een
alinea uit een artikel in de vanmorgen
ontvangen Mei-aflevering van „Studiën".
„Men heeft in de hedendaagsche Neder-
landsche katholieke boeken-wereld een op
merkelijke belangstelling waargenomen
voor het ernstige, uitgesproken godsdien
stige boek. Een nadenkend mensch zal dit
nauwelijks verwonderen. Er zijn vele rede
nen ter verklaring van dit feit te noemen,
maar .de meest algemeen-geldende en daar
door tevens meest belangwekkende is mis
schien wel, dat veel mpnschen naar ver
trouwde punten van houvaèt zoeken in een
tijd, waarin het „worden" duidelijker
spreekt dan het „zijn".
De hier bedoelde belangstelling in dézen
tijd voor het ernstige, uitgesproken gods
dienstige boek is al meer geconstateerd.
En is zéér verblijdend.
Terecht meent de sohrijver van-het arti
kel, waaraan wij bovenstaand citaat
ontleenen, pater J. Morel, S. J., dat de ver
klaring van deze belangstelling voorname
lijk hierin ligt, dat deze tijd duidelijker
spreekt van het „worden" dan ""van het
„zijn". De menschen zitten niet vast in de
zelfgenoegzaamheid van eeh onbezorgd be
staan, zjj zitten niet vast m.a.w. in het
„zijn", maar hun gedachten gaan veel meer
uit naar het „worden". Wat zal er worden
uit dezen tijd, wat zal er worden van mij?
Dat is een mooie lichtzijde van dezen
tijd: wij denken meer aan de toekomst. En
dan gaan de gedachten verder, naar de toe
komst in dit leven, naar de toekomst na
dit leven. Dit is een tijd van voor velen
dieperen, levendiger godsdienstzin!
DE HERTOG VON COBURG IN
NEDERLAND.
Op uitnoodiging van den weermachtbe
velhebber in Nederland, generaal der vlie
gers Fr. Christiansen, bracht de president
van het Duitsche Koode Kruis; general der
infanterie, NSKK-Obergruppenfuehrer
Hertog Karl Ediiard von Coburg, 'n bezoek
aan het bezette Nederlandsche gebied. Hij
inspecteerde de inrichtingen en werkzaam
heden van het Duitsche Roode Kruis in
lazaretten van de weermacht en de organi
satie op de stations in verschillende plaat
sen. Gedurende zijn verblijf-in Den Haag
maakte de hertog zijn opwachting bij den
rijikscoanmissarj^, rijksminister Ssyiss-Jin-
quart, en 's avonds was hij de gast van
den weermachtbevelhebber en van den
rijkscomriïissaris.
ORGANISATIE IN HET
MEUBILEERINGSBEDRUF.
De samenwerkende organisaties in het
Meubileeringsbedrijf deelen naar aanlei
ding van het bericht oVer de oprichting
van een centrale organisatie in het meu-
bileeringsbedrijf nader^mede, dat dit be
richt onjuist is, voor zoover daarin de in
druk wordt gegeven van de definitieve op-,
richting van een nieuwe organisatie. De op-
richting van deze laatste kan reeds daarom
niet geschieden, omdat zy uitdrukkelijk is
voorbehouden aan de commissie voor de
zelfstandige organisatie van het bedrijfs
leven.
De samenwerking tusschen de organisa
ties, waarvan sprake was, heeft slechts
voorloopige beteekenis en houdt ver
band met de maatregelen op het ter
rein van de grondstoffen voorziening van
het bedrijf. De drie bonden hadden behoef
te aan een centraal punt, dat het contact
kan onderhouden met de betreffende rijks-
bureaux en als voorlichaingsinstantie kan
fungeeren. Hiertoe is een centrale com
missie en een bureau aangewezen op het
aangegeven adres. De bestaande organisa
ties blij ven geheel intact en op "de door de
bevoegde instantie te ieri aanzien naer te
nemen beslissingen wordt niet vooruitge-
loopen.
t
BEURS VACANTIEDAGEN.
De wnd. secretaris-generaal van het de
partement van financiën heeft bepaald, dat
31 Mei a.s. en op de Zaterdagen in Juni,
Juli en Augustus de beurzen voor den geld
en fondsenhandel zullen zijn gesloten,
Rede minister Fischböck
over sociaal-economi
sche vraagstukken
HOOGE DIVIDENDEN ZWAARDER
BELAST.
Zooals reeds kort is medegedeeld, is de
zer dagen'in hotel „Wittebrug" een bijeen
komst gehouden van den Nederlandschen
Sociaal-Economischen Kring, waarin com
missaris-generaal minister dr. H. Fisch
böck het woord gevoerd heeft.
Omtrent het gesprokene op deze verga
dering kan het volgende worden medege
deeld:
De voorzitter, prof. dr. J. van Loon open
de de bijeenkomst.
Hierna kwam commissaris-generaal mi
nister Fischböck aan het woord.
Tegen den sluikhandel.
Iedere gelegenheid om met menschen
uit het bedrijfsleven samen te komen, om
een aantal dingen te bespreken, welke
thans aan de orde zijn, juichte spreker toe.
Hij begon met eenige opmerkingen over
het hamsteren. Hoewel er veel gehamsterd
wordt, gaat het om betrekkelijk kleine hoe
veelheden. Maar veel schadelijker dan de
materieele zijde is de moreele kant van dit
hamsteren.
Met dezen moreelen kant heeft spreker
te maken, wanneer hij te Berlijn de belan
gen van Nederland bepleit. Wanneer im
mers blijkt, dat men in Nederland zich niet
strikt houdt aan de bepalingen, welke de
distributie-regeling aan dé bevolking op
legt, brengt dit het gevaar met zich mede,
dat men Nederland op het peil van andere
bezette gebieden zou willen omlaag druk
ken, of dat men minder geneigd zou zjjn
bij de overbrugging vsm moeilijkheden te
helpen, zooals zich nu b.v. bij de aardap
pelen hebben voorgedaan.
Bet is ookopgevallen, dat de rechter in
het verleden veel te lage straffen op over
treders toepaste, hetgeen bewijst, dat de
Nederlandsche rechtspraak nog niet de
draagwijdte van deze overtredingen beseft
en nog niet begrijpt, dat het hier An de
grondslagen van het bestaan van het Ne
derlandsche volk gaat.
Er zijn dan ook nu speciale rechters be
noemd om deze sociaal-economische over
tredingen te berechten. Minister Fischböck
hoopte, dat op deze wijze een eind zou ko
men aan" den sluikhandel.
Lasten op bedrijfsleven.
Vervolgens kwam de commissaris-
generaal op de lasten, die op de bedrij
ven drukken en nog zullen drukken.
Hij wees, evenals hij dit vroeger deed,
op de zeer vrijgevige dividendpolitiek
van het meerendeel der bedrijven. Het
uitkeeren van zoo hooge dividenden
brengt^mede, dat meer belasting dient
te worden betaald. Wat bijvoorbeeld
meer dan 5 of 6 procent uitgekeerd
zou worden, dient als belastingsobjet
te worden beschouwd. In dien geest
kan men dan ook een belastingwet ver
wachten.
Vele ondernemers gelooven nu, dat zy
hun liquide middelen, welke niet verdeeld
worden, het veiligst kunnen beleggen in
aandeelen van bedrijven, die geheel, wat
bun aard betreft, vreemd zijn aan het eigen
.BROOD.
Bon „20" van de broodkaart, 100 gram
brood pér bon.
Verbruiksperiode van 18 tót en met 24
Mei. Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei.
Bon „8" van de bloemkaart, 50 gram
brood per bon.
Verbruiksperiode 19 Mei tot en met 15
Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en met 15 Juni.
GEBAK.
Bon „20" van de broodkaart één rant
soen gebak per bon.
Verbruiksperiode: 18 tot en met 24 Mei.
Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei.
Bon „8" van de bloemkaart een half
rantsoen gebak per bon.
Verbruiksperiode: 19 Mei tot en met 15
Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en met 15 Juni.
TARWEBLOEM.
Bon „8" van de bloemkaart, 35 gram
tarwebloem, roggebloem, roggemeel of
zelfrijzend bakmeel per bon.
Verbruiksperiode: 19 Mei tot en met 15
Juni. Kooptijd: 17 tot en met 15 Juni.
BOTER.
Bon „16" van de boterkaart en van de
vetkaart 259 gram boter per bon.
Verbruiksperiode: 17 tot en met 25 Mei.
Kooptyd: 17 tot en met 28 Mei.
Op bon „16" van de vetkaart per 250
gram boter 15 cent reductie.
bedrijf. Spreker, zeide, dat dit niet te ver
eenigen is met de plichten van een be
drijfsleider. 1
Nog meer zullen de bedrijven hebben op
te brengen en wel in dienst van de sociale
politiek.
Ook zullen maatregelen kunnen wor
den genomen met betrekking tot inter
ne aangelegenheden van particuliere
bedrijven, de leiding e.d. Er bestaan
echter ten deze geen plannen voor in
grijpende maatregelen.
Het leidende personeel in een bedrijf
is van te groote beteekenis voor het ge-
heele economische leven, dan dat de
overheid daarover geen zeggenschap
zou moeten hebben.
De voorzitter richtte woorden van dank
aan den commissaris-generaal voor zijn
interessante rede. Na de voordracht 'bleef
men nog eenigen tijd met den spreker on
gedwongen te zamen.
DE ZOMERZEGELS 1941.
Verkrijgbaar van 29 Mei t/m 30 September.
De zomerzegels zullen ditmaal geduren
de het tijdvak 29 Mei t/m 30 September
verkrijgbaar worden gesteld, met een toe
slag boven de frankeerwaarde, welke ten
goede zal komen voor de heTft aan sociale
doeleinden (tuberculose-, kanker- en rheu-
•matiekbestrijding en den arbeid voor on-
volwaardigen) en voor de helft ter tege
moetkoming in den huidigen nood der cul-
tureele werkers. De zegels zullen ook in
het verkeer met het buitenland geldig en
wel tot en met 31 December 1946.
Zij verschijnen in vijf frankeer waarden,
n.l.:
1 cent' ("bruin) (toeslag 1H cent)
met de beeltenis van Antonius Mathijsen
(18051878), Nederlandsch officier van'ge
zondheid, die zich groote verdienste yer-
wierf door de uitvinding van hJt gipsver
band.
2 %A cent (groen, toeslag 2 Vt qent)
met de beeltenis van Dr; Jan Ingen-Housz
(17301799), bekend Nederlandsch genees
heer en natuurkundige, die o.m. de ont
dekking deed van het ademhalingsproces
der planten.
4 cent (roo d,toeslag 3 cent) met de
beeltenis van Aagje Deken (17411804),
Nederlandsch schrijfster, vooral bekend
geworden door de „historie van mej. Sara
Burgerhart" en eenige andere romans in
briefvorm, die zij tezamen met Betje Wolff-
Bekker, met wie zij de laatste zeven en
twintig jaren van haar leven samenwoon
de, schreef.
5 cent (groen, toeslag 3 cent) met
de beeltenis van Johannes Bosboom (1817-
1891), Nederlandsch schilder, die zich,
vooral met zijn kerkinterieurs, grooten
naam verwierf. In 1851 huwde hij met de
bekende schrijfster van historische romans,
mej. A. L. G. Toussaint
7 Yt cent (wijnrood, toeslag VA cent)
met de beeltenis van Antony Christiaan
Winant Staring (17671840), Nederlandsch
dichter. Staring leefde van zijn 24e jaar
af op het landgoed Wildenborch bij Lo-
chem en ontleende aan dit landelijk mi
lieu de stof voor vele zijner gedichten,
waarvan „de hoofdige boer" en „het vogel
schieten" tot de meesth bekende behooren.
De afmetingen van de zegels zijn dezelf
de als vorige jarenbeeldgrootte 21 x 28,5
mm). De zegels zijn in staal gegraveerd en
in plaatdruk uitgevoerd.
MELK
Bon „17" van de melkkaart 13/4 liter
melk per bon.
-Verbruiksperiode: 19 tot en met 25 Mei:
Kooptijd: 17 tot en met 25 Mei.
EIE£EN.
Bon „96" van de „bonkaart algemeen"
één ei per bon.
Verbruiksperiode: 19 tot en met 25 Mei.
Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei.
AARDAPPELEN.
Bon „02" van de aardappelentüstribu-
tiebonkaart iy2 kg. aardappelen per bon.
Verbruiksperiode 19 tot en met 25 Mei.
Kooptijd: 17 tot en met 28 Mei.
KAAS. N
Bon „66" en „76" van de „bonkaart
algemeen", 100 gram kaas. per bon.
Verbruiksperiode: 19 Mei tot en met 15
Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en met 15 Juni.
RIJST, ENZ.
Bon „32" van de „bonkaart algemeen".
250 gram rijst, rijstemeel, rijstebloem,
rijstgries of gruttenmeel per bon.
Verbruiksperiode: 19 Mei tot en met 15
Juni. Kooptijd: 17 Mei tot en met 15 Juni.
PEULVRUCHTEN.
Ter aanvulling van het aardappelen
rantsoen wordt op bon „33" van de bon
kaart algemeen een extra rantsoen van
500 gram peulvruchten beschikbaar ge
steld.
De verhruiksperiode van dezen bon loopt
van Maandag 19 Mei tot en met Zondag
1 Juni a.s. Het koopen op dezen bon is
geoorloofd van Zaterdag 17 Mei tot en met
Woensdag 4 JUni a.s.
DE LOTERU TEN BATE VAN HET
WINTERHULP-WERK
Zooals reeds werd aangekondigd, is voor
de zomermaanden, waarin het eigenlijke
Winterhulp-werk stil ligt en ook de groote
actie naar -buiten op het gebied van collec
tes is gestaakt, een loterij georganiseerd,
waarvan de netto-opbrengst geheel ten
goede komt van Winterhulp Nederland.
Reeds thans gaan onze gedachten al naar
de volgende winterperiode, gedurende wel
ke opnieuw een zeer groot aantal behoef
tige landgenooten zal moeten worden on
dersteund, ten einde op eenigszins behoor
lijk peil te kunnqn leven. Deze grootsohe
taak heeft Winterhulp Nederfhnd zich ten
doel gesteld en zy heeft dit gedaan in het
vertrouwen, dat alle landgenooten, die
iets kunnen missen, zich daarvoor een offer
zullen getroosten. Het 'brengen van dit of
fer is voor iedere Nederlander een plicht,
waaraan men zich niet mag onttrekken,
omdat deze plicht geboren is, niet alleen
uit liefde tot den naaste, maar vooral ook
uit het gevoel van saam hoorigheid, welke
eischt, dat de gemeenschap den economisch
zwakkere op heft tot een zoodanig levens
peil, dat ook deze in het belang van de ge-
heele gemeenschap zijn taak kan vervul
len bij de vorming en het behoud van een
krachtige, gezonde samenleving. Gelukkig
hebben zeer velen in de afgeloopei. maan
den dien plicht begrepen en het is efen ver
heugend verschijnsel, dat de kring derge
nen zich geleidelijk uitbreidt en daardoor
de Winterhulp-gedachte meer en meer veld
doet winnen. Met deze steeds groeiende
kern kan Winterhulp' Nederland dus vol
vertrouwen de komende wintermaanden
tegemoetzien.
Maar er is meer. De ervaring heeft ge
leerd, dat men den nood, welke des win
ters wordt geleden, het best kan bestrijden,
door zoo spoedig mogelijk met de leniging
er van een aanvang te, maken, waarmede
dus 'bewaarheid wordt het bekende spreek
woord „wie spoedig helpt, helpt dubbel".
Daarvoor is echter geld noodig en kan niet
worden gewacht op de resultaten van de
nieuwe collectes. k
Het stemt dan ook tot groote voldoening,
dat tal van giften gedurende de zomer
maanden blijven vloeien, waardoor een
zekere reserve kan worden gevormd waar
uit de eerste ondersteuningen in het najaar
kunnen worden geput.
En als zoodanig heeft Winterhulp Neder
land dan ook gaarne de gedachte aanvaard,
dat die reserve zou kunnen worden verste
vigd met de bate van de georganiseerde lo
terij, waarbij het Nederlandsche publiek,
zonder dat hierbij de boven omschreven
plicht naar voren treedt, in de gelegen
heid wordt gesteld op aantrekkelijke wijze
een kansje op een prijs te wagen en als on
derdeel van het geheel mede te werken
aan het tot stand komen van een regeling,
waardoor .de uitkeeringen aan 'behoeftige
landgenooten kunnen worden berpoe^jgd.
Naast bevordering van het sociale doel
van Winterhulp Nederland heeft deze lo-
tery derhalve vooral een praktische be
teekenis, welke echter van zeer groot be
lang is voor het noodlijdende deel der be
volking. Wie dit bedenkt zal gaarne een
steentje 'bijdragen.
De prijs van een lot is zoo laag gesteld
(vijftig cent), dat dit voor niemand een
beletsel behoeft te zijn en velen zelfs in
staat stelt meer dan één lot te koopen.
Men kan terecht bij tal van agenten, die
met den z.g. binnenhuisverkoop zyn belast,
maar daarnaast zullen ook door straatver
koop en in openbare gelegenheden de lo
ten worden aangeboden. Een aantrekkelijk
heid van deze loterij is nog dat prijzen tot
en met 10 gulden direct door de verkoopers
worden uitbetaald, terwijl slechts voor
hoogere prijzen naar het hoofdkantoor van
Winterhulp Nederland, Hofweg 7 Den Haag
wordt verwezen. Bovendien behoudt de
eigenaar van ieder lot nog een kans op
een premie van. 5000, 500 of 100 gld. bij een
trekking, welke na verkoop der loten wordt
gehouden.
Morgenmiddag om half twee vangt over
het geheele land de verkoop der loten aan
en ongetwijfeld zullen velen zich haasten
een prijsje te bemachtigen, of bij het trek
ken van een niet zich troosten met de ge
dachte, dat de twee kwartjes niet zijn weg
gegooid, -maar ten bate komen van een
goed dóeL
PRIJZEN VAN SCHOENREPARATIES.
Gebleken is, dat in den laatsten tijd door
sommige schoenherstellers hoogere prijzen
voor bet herstellen van schoenen worden
berekend, dan is toegelaten.
In verband hiermede vestigt de gemach
tigde voor de prijzen er de aandacht op,
dat voor schóenherstellingen onder geen
•beding hoogere prijzen mogen worden be
rekend, dan die, welke op 9 Mei 19'40 gol
den.
Alleen kan, tengevolge van de doorbere
kening van de omzetbelasting, een verhoo
ging van deze prijzen met 2% pet. als toe-(
laatfoaar worden beschouwd.
KAUWEN.
Als u de aardappelen met schil en al
naar binnen hebt gewerkt, als u de
groente met een bodempje water hebt
gekookt en het verdere nat aan tafel
in glazen hebt geconsumeerd, als u alle
vitaminen naar binnen hebt geslokt, die
u maar ergens bent tegengekomen, als
u rauwe wortels met radijsjes hebt ge
consumeerd, zelfs dan hebt u waar
schijnlijk nog niet behoorlijk gegeten.
Dan deugt het nog niet
Ach ja, het is niet gauw goed. Maar
het gaat dan ook om onze gezondheid.
U moet kauwen. Dat heeft de dokter mij
gezegd. En niet alleen, dat men van te
haastig eten allerlei maagkwalen krijgt,
maar mén trèkt dan ook driemaal min
der voedsel uit zijn spijzen. Ik moest
met de klok op tafel eten, zei de dokter.
Ik heb het met alle klokken gepro
beerd, maar geen klok, die tegen mij
op kon. Kauwen moeten wij. En ik heb
daaruit de conclusie getrokken, dat een
mensch, die zijn spijzen goed kauwt,
zóó, dat het eten vanzelf in de slok
darm verdwijnt, zonder .dat deze ér
iets voor hoeft te doen, ook met drie
maal minder eten toe kan.
Dat is een heel eenvoudige bereke
ning. Maar een, die in den tegenwoor-
digen tijd van het hoogste belang is.
Controleer dus nan den disch angst
vallig het strottenhoofd van uw kinde
ren en zeg: „Hé daar, snaakje, jij hebt
jeTaatste aardappel slechts twee en zes
tig maal gekauwd in plaats van drie en
zestig. Zoo ja, nu mag je slikken!"
Er zal dan aan tafel net als in de
groote wereld, minder gepraat en méér
gedaan worden.
UITGESLOTEN SLAGERS.
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd maakt bekend, dat we
derom eey twintigtal, o.m. een te Woerden,
slagers wegens frauduleuze slachtingen of
het voorhanden hebben van vleesch af
komstig van frauduleuze slachtingen, voor
geruimen tyd van het verkrijgen van een
toewijzing Van vee en vleesch door de Ne
derlandsche veéhouderficentrale zyn uit
gesloten.
VERDACHTE IN UNIFORMENZAAK
BUITEN VERVOLGING GESTELD.
De officier van justitie bij de arrondis
sementsrechtbank te Almelo deelt mede,
dat de heer G. A. M. A., verdachte in de
z.g. uniformenzaak, door hem buiten ver
volging* is gesteld, omdat geblekt.! is, dat
hij geen schuld heeft aan eenig landver-
raderlijk misdrijf.
De officier vertrouwd, dat door deze me-
dedeeling de heer A. volledig gerehabili
teerd zal zijn.
GEEN DUITSCH-SPAANSCHE
OVEREENKOMST.
In de Wilhelmstrasse werden gisteren
'buitenlandeche radioberichten gedemen
teerd, die spraken van een Duitsch-Spaan-
sche overeenkomst, waarbij de Duitsche
troepen het recht kregen door Spanje te
marcheeren.
Blijkbaar zyn deze berichten een voor
beeld van de veelsoortige combinaties, die
tegenwoordig de ronde doen, zoo voegde
men hieraan van Duitsche zijde toe.
Katholiek Comité van actie
„Voor God"
ZOEKT HET HEMELSCHE
Zoo ge dan met Christus ver»
rezen zijt, zoekt dan ook naar
wat hierboven iswaar Christus
ist gezeten aan Gods rechter
hand. Weest bedacht op wat
daarboven is, en niet op het
aardsche. Want ge zijt dood, en
uw leven is met Christus ver
borgen in God. Maar wanneer
Christus, ons leven, wordt ge
openbaard, dan zult ook gij
geopenbaard worden in glorie,
te zamen met Hem.
(Coloss. 3, 1.4)
