9e- Ceicbeh^Soti/fca/ivt
Doodvonnis vol
trokken
STADS
NIEUWS
Momentje s
DINSDAG 22 APRIL 1941
32ste Jaargang No. 9929
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11»
V Onze jeugdorganisaties
Men kent ons standpunt: óók in de
jeugdorganisatie wenschen wij méér sa
menwerking, willen wij bij alle ver
scheidenheid minder g e scheidenheid. Voor
de jeugdorganisatie achten wij mogelijk en
gewenscht: een algemeen, een g e-
meenschappelijk en een voor de
r.aar religie onderscheiden organisaties a f-
zonderlijk program.
Dat afzonderlijk program is en blijft
echter van groote waarde; mag zeker niet
worden opgeslurpt in het algemeen en in
het gemeenschappelijk program.
De confessioneele jeugdorganisaties moe
ten een eigen karakter blijven behouden
naast het algemeene en het gemeenschap
pelijke, dat in onderling overleg en met on
derlinge instemming voor de gehééle Ne-
derlandsche jeugd moet worden vastge
steld.
Wij zagen dezer dagen enkele cijfers be
treffende de jeugdbeweging.
Uit een dezer dagen verschenen statisti
sche overzicht blijkt, dat de jeugdbeweging
in ons land een groote plaats beslaat: op 1
Januari j.l. bedroeg het totale ledental
746.747, waarvan 221.385 lid waren van een
protestantsch-christelijke, 361.887 van een
katholieke en 163.475 van een andersoor
tige jeugdorganisatie.
Men ziet, dat de katholieke jeugdorga
nisatie werf- en groeikracht heeft. Zij is
ook kerngezond. En van de katholieke zoo-
wel als speciaal van de prctestants«.h-
christelijke kan worden geconstateerd, dat
zij echt en waar nationaal is. Het belqpg
van het Nederlandsche volk eischt de eigen
vrije confessioneele jeugdorganisatie.
NA DEN VERJAARDAG VAN DEN
FÜHRER.
Antwoordtelegram van den Führer aan
den Rijkscommissaris.
Op zijn tot den Führer gerichten geluk-
wensch heeft de Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied, rijksminis
ter Seys Inquart het volgende telegrafi
sche antwoord ontvangen;
„Voor uw vriendelijke woorden en de
voor mij ter gelegenheid van mijn verjaar
dag uitgesproken goede wenschen zeg ik
u mijn hartelijken dank.
Met Duitschen groet
Adolf Hitler".
GESCHENK VAN DE N.S.N.A.P. AAN
DEN FÜHRER.
Ter gelegenheid van den 52en verjaar
dag van den Führer heeft de plaatsver-
vangendleider van de N.S.N.A.P., w.g. Len-
sink, in de Privatkanzlei van den Führer
een exemplaar van de biografie van admi
raal de Ruyter door G. Brandt (1687) over
handigd met de volgende oorkonde.
„De N.S.NA.P. veroorlooft zich haren
Führer bij zijn 52en verjaardag de biogra
fie van den grooten admiraal Michiel
Adriaanszoon de Ruyter te overhandigen
in opdracht van dr. A: H. van Rappard,
die op het oogenblik in de Leiibesstandarte
als Oberscharführer zijn plicht venrult".
HET VLEESCHRANTSOEN.
Nu nog 10 dagen.
Van verschillende zijden bereiken ons
vragen van lezers, die meenen ons erop
attent te maken, dat de duur der vleesch-
bonnen verlengd is van 10 tot 16 dagen.
Dit is niet geheel juist. Wel ligt het in de
bedoeling der autoriteiten om hiertoe over
te gaan, maar het tijdstip daarvan is nog
niet vastgesteld. Bon 13 van de vleesch-
kaart, welke momesnteel geldig is, heeft
dus nog een geldigheidsduur van 10 dagen
en wel van 2130 April. Zoo gauw de gel
digheidsduur tot 16 dagen wordt verlengd,
zullen wij onze lezers daarvan natuurlijk
op de hoogte stellen.
KOLEN VOOR ZIEKEN
Als men niets meer heeft
Hoewel gedurende April geen bons voor
vaste brandstoffen worden aangewezen,
kan in geval van ziekte of bevalling ge
durende deze koude Aprilmaand toch nog
één brandstoffenbon per twee weken wor
den verstrekt. Behalve het doktersattest,
dient het gezinshoofd dan echter een ver
klaring over te leggen, dat hij geen vaste
brandstoffen in voorraad heeft en geen
bons bij zijn leverancier heeft ingeleverd,
waarop hij nog brandstoffen moet ontvan
gen, terwijl hij evenmin nog in het bezit
mag zijn van geldige bons. De aanvragen
moeten op de gebruikelijke wijze worden
ingediend bij de distributiekantoren.
„TeL"
De S.S.. en hoogere Polizeifuehrer
maakt het volgende bekend:
Het S.S.- en Polizeifeldgericht ver
oordeelde Meinhard Natt uit Arnhem
wegens het verboden bezit van een wa
pen ter dood. De veroordeelde had van
een politiebeambte in de badinrichting
het dienstpistool gestolen en dit doen
verdwijnen. Hij erkende, de verordening
van het opperbevel der weermacht ge
kend te hebben, volgens welke het on
bevoegd bezit van wapenen met den
dood bestraft wordt. Hij heeft ook de
herhaalde waarschuwingen van den
bevelhebber der weermacht in Neder
land in de pers en in openbaar aange
plakte bekendmakingen, met name zijn
laatste waarschuwing, gekend, dat met
de scherpste straffen gerekend moest
worden en dat de rechtsinstanties de
opdracht gekregen hadden, geen cle
mentie meer te laten gelden.
Het vonnis werd den 21sten April
1941 in den vroegen morgenstond met
den kogel voltrokken.
CACAO -DISTRIBUTIE
Naar wij vernemen, zal het nog wel eeni-
gen tijd duren, alvorens een bon wordt
aangewezen voor cacao, waarvan de dis
tributie enkele weken geleden is -aange
kondigd.
ZUINIG MET VERF, DIE OLIE BEVAT.
Beperkende bepalingen.
VAN 1 MEI AF.
Op 1 Mei, zooals gemeld, treden nieuwe
bepalingen in werking voor de schilders.
Doel ervan is het gebruik van olie te be
perken. Zoo' mogen van dien datum of
voorwerpen van hout zooals meubelen en
speelgoed en constructies, niet meer ge
schilderd worden met producten, die olfe
bevatten.
Uitgezonderd zijn o.m. nieuwe deuren,
vensters, vensterbanken, kozijnen en dak
lijsten, die aan weer en wind zijn bloot
gesteld.
Ook metalen mogen niet meer met olie
geschilderd worden. Het gebruik van stop
verf en plamuur is eveneens aan beper
kende bepalingen onderworpen.
VERLENGING VERHOOGDE OPCENTEN
OP SUIKERACCIJNS.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van financiën is de
werkingsduur van artikel 8 der wet van
26 Aprill940 in zake opcenten op den sui
keraccijns verlengd tot 31 December 1941.
De strekking van dit besluit is, dat de
heffing van 10 opcenten op den suikerac
cijns (ƒ2.25 per 100 kilogram), welke vol
gens genoemd artikel ten behoeve van 1
Mei 1940 tot en met 31 April 1941, na af
loop van dezen termijn nog gedurende
acht maanden zal blijven gehandhaafd.
GOED BERICHT VOOR „ZELF"-
BAKKERS.
Vóór de distributie van brood en meel
werd in vele gezinnen het voor eigen ge
bruik benoodigde brood zelf gebakken,
hetgeen op de gezinsuitgaven aanmerkelijk
bespaarde.
Door de distributie van brood werd aan
dat zelf-bakken een einde gemaakt, zeer
tot ongerief van de betreffende gezinnen.
Het bestuur van het R.-K. Werklieden
verbond ontving daaromtrent vele klach
ten, waarom het op 31 October 1940 aan
het Departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart verzocht een regeling in
het leven te willen roepen, waarbij de ge
zinnen van zelf-bakkers meel in plaats
van brood op de broodbonnen zouden kun
nen betrekken.
Hoewel tegen inwilliging van dat ver
zoek aanvankelijk bezware.n moesten rij
zen, ontving het Verbondsbestuur bij
schrijven van 18 April j.l. de navolgende
mededeeling van den Directeur van het
Centraal Distributiekantoor:
„Naar aanleiding van uw brief d.d. 31
October 1940 deel ik u mede, dat thans een
regeling is getroffen, ten einde personen,
die zulks vroeger ook deden, weder in de
gelegenheid te stellen hun brood zelf te
bakken.
De uitvoering van deze regeling berust
echter geheel bij het Rijksbureau voor de
Voedselvoorziening in Oorlogstijd, zoodat
personen, die voor deze regeling in aan
merking wenschen te komen, zich schrif
telijk dienen te wenden tot den plaatse
lijken Bureauhouder van genoemd Bu
reau".
Ongetwijfeld zal dit bericht in de ge
zinnen van zelf-bakkers met vreugde be
groet worden.
ST. AUGUSTINUS-VEREENIGING.
Van R.K. Onderwijzers in het Bisdom
Haarlem.
Deze vereeniging hield haar 49ste Alge
meene vergadering, ditmaal huishoudelijk,
te Rotterdam in het gebouw der Beurs van
Koophandel.
Nadat te half tien een H. Mis was opge
dragen in de Kapel van het Allerheiligste
Sacrament, werd te kwart voor elf de ver
gadering geopend met een rede van den
voorzitter, die herinnerde aan de moeilij
ke tijdsomstandigdigheden en aan de plich
ten van de R. K. Onderwijzers om hun be
ginsel hoog te houden.
Deze vergadering werd bijgewoond door
168 afgevaardigden en verschillende Eerw.
Adviseurs. Ook waren aanwezig vertegen
woordigers van de R.K. Vereeniging van
Leeraren bij het Nijverheidsonderwijs van
de R.K. Leerarenver. St. Bonaventura, van
de Bond van Onderwijzeressen bij het R.K.
Voorbereidend Onderwijs en van de R.K.
Onderwijzersbonden uit de andere Bis
dommen. Bericht van verhindering een af
vaardiging te zenden was ingekomen van
de Vereeniging van R.K. Leeraren b(j het
Handelsonderwijs.
De zeereerw. geestelijke adviseur Rector
P. J. Heskes hield een inleiding over de
taak en de godsdienstige vorming van den
R.K. docent, waarna door de vergadering
de practische conclusies, verwerkt in
richtlijnen werden besproken.
Herkozen als lid van het hoofdbestuur
werden mej. A. C. B. Vendel, uit Den Haag
en de heer J. Kamp uit Wormer. De heer
K. v. d. Meer te Den Haag bleef bij candi-
daatstelling lid van de St. Alfonsus-com-
missie en in de plaats van den heer Fr.
Wisse uit Rotterdam, die zich niet herkies
baar stelde, werd gekozen de heer J. Kamp
te Wormer. Van verschillende zijden wer
den waardeerende woorden gericht tot den
heer Fr. Wisse, die gedurende 23 jaar lid
van deze commissie was geweest.
In de vacature in het Ondersteunings
fonds, door het beoanken van den heer R.
Dhondt te Den Haag, werd na stemming
benoemd de heer B. Leers uit Den Haag.
Als plaats voor de volgende Alg. Verg.
werd Amsterdam aangewezen.
Nadat de verlies- en winstrekening 1940
was goedgekeurd, kwam de begrooting
1942 in bespreking. Deze werd zonder ver
andering aanvaard.
Na eenige discussie werd een voorstel
Installatie van mr. R. N.
de Ruyter v. Steveninck
ALS BURGEMEESTER
VAN LEIDEN
De installatie-plechtigheid van den nieu
wen burgemeester van Leiden droeg, ge
heel overeenkomstig de tijdsomstandighe
den, die, om verschillende redenen, sober
heid eischen, een zakelijk karakter.
Nadat de plaatsv burgemeester wethou
der mr. Tepe de „buitengewone raadsver
gadering" had geopend en de secretaris
voorlezing had gedaan vau het benoemings
besluit, benoemde hij een commissie, be
staande uit den (na den plaatsver. burge
meester) oudsten wethouder, het langst
zittend Raadslid en den gemeentesecreta
ris, om den nieuwen burgemeester binnen
te leiden. In de Raadszaal (zooals men
weet, nog altijd de aula van het gymna
sium) hadden aan den zijkant plaats ge
nomen de echtgenoote van den burgemees
ter, mevr. de Ruyter van SteveninckVan
Bosse, en eenige familieleden en vrienden;
achter de plaatsen van de raadsleden wa
ren stoelen gereserveerd voor directeuren
van gemeentelijke instellingen en hoofd
ambtenaren, van wie er zéér veie aanwe
zig waren. Van de gemeenteraadsleden
was dr. Key afwezig wegens ongesteldheid.
Op de „publieke tribune" zagen wij een
vrij groot aantal belangstellenden uit de
burgerij.
Nadat de nieuwe burgemeester was bin
nengeleid, hield de plaatsv. burgemeester
etn zeer zakelijke toespraak.
Mr. Tepe kon er den burgemeester op
wijzen, 'dat deze „niet komt als curator in
een faillieten boedel, maar als beheerder
van een, zoo als niet rijke, dan toch door
en door gezonde nalatenschap". En gaarne
zullen allen onderschrijven den „oprech
ten wensch" en het „vaste vertrouwen" van
den heer Tepe:
„Ik spreek bij dezen den oprechten
wensch en het vaste vertrouwen uit, dat
or.der Uw voorzitterschap het gemeente
bestuur van Leiden er in moge slagen ook
in de toekomst het algemeen gemeente
belang te behartigen op die wijze en met
die middelen, die door tijd en omstandig
heden gewenscht of geboden zijn."
„Voor zoover het gemeentebestuur niet
uitsluitend door den burgemeester," aldus
vervolgde mr. Tepe, „maar door den Raad
of het College van Burgemeester en Wet
houders wordt uitgeoefend, kan loyale
samenwerking van deze organen met den
vai. het hoofdbestuur aangenomen, dat de
leden van het hoofdbestuur alleen herkies
baar zijn, als zij de pensioen gerechtigde
leeftijd (65 jaar) nog niet bereikt hebben.
Met algemeene stemmen nam de vergade
ring een voorstel van de afdeeling Den
Haag aan, waarin gevraagd werd, dat in
elke advertentie bij een vacature, in geval
benoembare leerkrachten aanwezig zijn,
tevens vermeld wordt in welk jaar deze
geslaagd zijn. Een voorstel van de afdee
ling Haarlem, waarin de Alg. Verg. aan
het hoofdbestuur opdroeg, pogingen aan te
wenden, in de huidige salarisregeling wij
ziging te verkrijgen in die bepalingen,
welke het salaris van de ongehuwden druk
ken, aangezien deze materie thans in de
nieuwe loonbelasting op drastische wijze
wordt geregeld, werd zoodanig gewijzigd,
dat het hoofdbestuur volmacht van hande
len krijgt om na bestudeering van de moei
lijke materie te trachten onbillijkheden
te doen verdwijnen.
Met algemeene stemmen werd een voor
stel van de afd. Leiden aanvaard, dat be
oogde de diensttijd van kweekelingen met
akte, onder bepaalde omstandigheden te
doen meetellen voor de periodieke verhoo
gingen. Daarna werd een voorstel van de
afdeeling Aar- en Amstelstreek aangeno
men te bewerken, dat bij te vervullen va
catures in de grootere plaatsen gelet zal
worden op de belangen van die sollicitan
ten, welke reeds meerdere jaren in een la
gere klas standplaats werkzaam zijn. Het
hoofdbestuur heeft die taak gaarne aan
vaard, omdat het reeds herhaaldelijk in
deze richting werkzaam is geweest en di
ligent zal blijven. Na de gebruikelijke rond
vraag werd de vergadering te half zes ge
sloten.
KOFFIE EN THEE VOOR NACHTDIENST
Aan personen, die bij de luchtbescher
ming nachtdienst verrichten en aan het
P.T.T.-, politie- en brandweerpersoneel, dat
geregeld nachtarbeid verricht, mogen losse
rantsoenbons voor ten hoogste één rant
soen koffie of thee en een half rantsoen
suiker per persoon en per distributie-
periode worden verstrekt. Dit voorschrift
geldt thans voor allen, die wel of niet vrij
willig bij de luchtbescherming nachtdienst
verrichten, ook indien zij nu in vasten
dienst zijn en gesalarieerd worden.
„Tel."
ourgemeester niet gemist worden.
Ik neem aan, dat gij op deze samenwer
king ook zult mogen rekenen."
Deze samenwerking werd den burge
meester later positief toegezegd door het
Raadslid, dat namens den gcheelen Raad
sprak, in deze woorden: „Bij uw onpartij
dig streven om te behartigen en te verzor
gen de belangen van onze goede, schoone,
historische stad Leiden, kunt u beslist re
kenen op de algeheele, oprechte medewer
king van den gemeenteraad."
Burgemeester de Ruyter van Steveninck
beantwoordde de installatierede met een
nuchter-zakelijke toespraak, waaruit wij
nier gaarne enkele gedachten willen lich
ten.
„Het is wel een zeer groote verantwoor
delijkheid, die deze tijd ons allen, Over
heid, ambtenaren en bevolking dezer stad
oplegt. Onze eerste plicht is het, in eer
lijke samenwerking onze gemeenschap door
de zorgen van het heden met zoo gering
mogelijke schade naar een lichtere toe
komst te voeren" aldus 3e burgemeester.
„Eerlijke samenwerking", „saamhoorig-
r.eidsgevoel" het is inderdaad thans,
méér dan ooit, een eisch, waaraan allen
moeten voldoen, die voor het Nederland
sche volk, in welke functie dan ook, willen
werken, het Nederlandsche volk, „naar een
lichtere toekomst" willen voeren.
En van de hier volgende verklaring van
den burgemeester zal eveneens ieder met
algeheele instemming kennis nemen:
„Mijn arbeid zal mij, naar ik hoop en
verwacht, veelvuldig met de ingezetenen
van onze stad in aanraking brengen. Gaar
ne reik ik daarbij de hand tot samenwer
king aan allen, ongeacht hun politieke
overtuiging, geloof of leeftijd, die bereid
zijn het algemeen belang met achterstelling
van persoonlijk- en groepsbelang te die
nen."
Wij erkennen, dat aan deze verkla
ring een verschillende uitleg kan worden
gegeven. Maar wij willen het vertrou
wen uitspreken, dat alle weldenkende bur
gers, „ongeacht hun politieke overtuiging,
geloof of leeftijd", ook in de practijk, in
de daden van den burgemeester diens opvat
ting omtrent de verhouding tusschen alge
meen belang eer.erzijds en persoonlijk- en
groepsbelang anderzijds zullen kunnen
waardeeren.
Wij kunnen vertrouwen hebben; óók
eerlijk gezegd omdat de entourage van
déze installatie-plechtigheid in de Raads
zaal ons zoo sympathiek was sympathiek
ir. tegenstelling met soortgelijke plechtig
heden hier en daar elders, waarbij door de
entourage de indruk werd gewekt, alsof
de benoemde functionaris als zoodanig al-
i léén tot één groep der bevolking behoorde,
VLEESCHRANTSOEN.
Er gaan geruchten, dat er binnen
kort weinig, zeer weinig vleesch zal
zijn. Er gaan zooveel geruchten. Ik ben
naar mijn blozenden slager gegaan en
die weet er niets van. Maar ja, die zal
door den regeeringscommissaris ook
wel niet in vertrouwen worden geno
men en dus: weet hij veel.
Je kunt dus nooit weten. Ik heb er
daarom op voorhand en uit voorzichtig
heid de carbonade-litteratuur van me
vrouw LottgeringHillebrand en van
onze eigen lieve Manya maar eens op
nageslagen. Maar zonder resultaat. Die
vertellen ons wel, hoe je de coteletten
en de carbonade moet bereiden zonder
vet, zonder boter en desnoods zonder
water, maar niet hoe je van één car
bonade er vier kunt maken. En nade-
maal ik dat juist voor onze lezeres van
het grootste belang acht, heb ik nu
zelf dat vraagstuk opgelost.
Daar gaat-ie dan!
Ontdoe de carbonaadjes van het
been. De beentjes op zij leggen en be
waren. (Die komen overmorgen nog
te pas). Draai de carbonaadjes door
de mangel, desnoods eenige malen, tot
zij minstens eens zoo groot zijn gewor
den. Snijd ze dan in tweeën en eet er
twee dagen van.
Neem vervolgens de beentjes. Ont
doe deze zorgvuldig van him vleesch-
resten. Snijd deze vleeschresten fijn en
stoof ze met wat uitjes en boter in de
braadpan. U hebt dan voor den derden
dag een heerlijke carbonade-haché.
Neem tenslotte voor den vierden dag
de beentjes en kook daar een krachtig
soepje van.
Waarachtig, dat zou zelfs Martientje
mij niet verbeteren.
Er is één bezwaar. De mangel. Maar
daar kan Pluym ons misschien wel aan
helpen
v.
alléén voor de rechten en rechtmatige be
langen van één groep der bevolking open
oog zou hebben. Bij deze inrtallatie-plech-
tigheid niets van dat alles. Evenmin in de
entourage als in het gesprokene!
Door alles is gerechtigd het vertrouwen,
dat geen ijdele klank is, maar heilige over
tuiging deze verklaring van den burgemees
ter:
„Gelukkig zal ik mij prijzen indien ik
tot het overbruggen van tegenstellin
gen bij kan dragen en onderlinge ach
ting en wederzijds begrijpen kan be
vorderen."
Nadat de burgemeester den heer Wilmer
bedankt had voor zijn woorden, waarin hij
een bevestiging zag van de bereidheid tot
samenwerking, door mr. Tepe reeds ge
noemd, sloot hij te 10 minuten voor
3 de vergadering, die te half 3 was begon
nen.
In de kamer van Curatoren van het Gym
nasium was daarna gelegenheid voor de
raadsleden om kennis te maken met den
burgemeester, waarvan alle leden gebruik
maakten.- W.
NEGENDE ST. LIDUINA-B^DEVAART
NAAR SCHIEDAM.
Trots de moeilijke en onzekere tijden
hadden zich gisteren tooh nog rond 150
pelgrims opgemaakt om ten bezoek te gaan
naar Schiedam, waarheen de Leidsche be
devaart thans voor de negende maal werd
gehouden, 'n Dertiental priesters vergezel
den den pelgrimsstoet. Vooreerst de pastoor
der St. Petrusparochie, de zeereerw. heer
Th. Beukers, die directeur der Broder-
schap is, en zijn kapelaans, van de
parochie Maria Hemelvaart en St. Jozef
ging kap. Mulder mede, van de parochie
O. L. Vr. Onb. Ontv. pater Dijkstra en van
de St. Leonard'uspar och ie pater Dolle.
Voorts reisden nog mede pastoor Th.
Kwakman uit Rijpwetering, pater Boersen
uit het Kruisheerenklooster te Zoeter wou-
de, de zeereerw. heeren P. Juffermans en
C. Juffermans.
Te 9.54 uur vertrok de trein naar Den
Haag onder begunstiging van een vriende
lijk lentezonnetje. Tengevolge van eenige
stagnatie kwamen 3e pelgrims omtrent 12
uur te Schiedam aan.
Kapelaan Mulder droeg toen de H. Mis
op, doch wegens het late uur werd de pre
dikatie 's middags onder het Lof gehouden.
Het koortje der dames-congregatie der
St. Petruskerk bracht op verdienstelijke
wijze eenige Gregoriaansche gezangen ten
gehoore.
Te circa 1.45 uur had de kruiswegoefe
ning plaats, waarna een kort Lof plaats
vond door den weleerw. pater G. Dolle
O.F.M. met assistentie. De weleerw. heer
W. Bende hield de predicatie.
Vervolgens werden de novenegebeden
van den negenden dag gebeden, terwijl de
reliquien van St. Liduina plechtig werden
rondgedragen.
Des middags te ruim 4 uur keerden de
pelgrims te Leiden terug.
