In het bergland van
Herzegowina
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 16 APRIL I34i
32ste Jaargang No. 9924
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
c=a=
V De Paasch-Llturgle.
De liturgie van de Katholieke Kerk vindt
in steeds breedere niet-katholieke kringen
bewondering en óók navolging-uit-de-verte.
In de niet-katholieke dagbladpers trof
ons dezer dagen een beschouwing over de
Paasch-liturgie der Katholieke Kerk.
Carel Bloemen n.l. schrijft in het „Va
derland" o. m.:
„Na den boetetijd der Groote Vasten,
tiet sombere paars, dat de kenmerkende
kleur was der ingetogenheid, na de dra
matische en vooral tragische bewogen
heid van de lijdensliturgie der beide laat
ste weken en in het bijzonder na de die
pe dalen van intense droefheid op de
drie laatste dagen der Goede Week, ont
staat er nu een en al licht en verheer
lijking, vreugde en toomelooze blijdschap,
tè groot en tè intens om feitelijk onder
woorden gebracht te worden, en daarom
uitgestameld in een dikwerf herhaald
„Alleluia", dat welsprekender is, dan
lange betoogen en meer lucht geeft aan
het gespannen gemoed, dan een stort
vloed van namen en termen.
Zeventien dagen lang, sedert Septua
gesima, is in de taal der R. K. Kerk het
Alleluia niet meer gehoord. Elke vreug
deklank moest immers verstommen.
Maar nu gaat zij het Paschen vieren.
Eerst een week lang tot aan Beloken Pa
schen, als ware heel deze week één enkel,
ononderbroken feest, waarbij de Alleluia-
roepen niet, van de lucht zijn en waarbij
bloemen en palmen de kerken versieren
en kaarsen branden in een overmatig
aantal, als een flakkerende lichtzee, en
waarbij uit de orgelpijpen de vreugde
klanken rollen ter ondersteuning van het
blijde gezang van allen op eeuwenoude
schriftuurteksten of hymnen uit den
haast even ouden literairen schat der
Kerk. En als dan dit lange feest voorbij
zal zijn, dan blijft heel die Paaschgeest
nog na-zinderen, vijftig dagen lang.
Het is dezelfde geest, die de Christe
nen der eerste eeuwen moet bezield heb
ben bij him Paaschviering. Reeds bij
Irenus, bisschop van Lyon, die leefde van
137 tot 202 en bij Tertullianus uit Noord-
Afrika (160240) en bij Origines uit
Egypte (185254) worden getuigenissen
omtrent dezen Paaschtijd gevonden. Ook
in ons land is met de invoering van het
Christendom die Paaschjubel losgebro
ken, elk jaar opnieuw."
Deze beschouwing over de Paasch-liturgie
kan in ons nog weer 'ns verlevendigen de
eigen indrukken, de zelf genoten ervaring.
Te midden van zoo veel wat kan neer
drukken, wat somber en angstig kan stem
men mogen de Katholieken zélf toch
niet de bron van troost en kracht, die ons
in de Liturgie der Kerk is geschonken, on
gebruikt laten!
In de Liturgie blijft het Alleluja van Pa
schen nog langen tijd na-jubelen. Ook in
ons?
V Een goed voorbeeld.
De afd. Utrecht van de Ned. Mij. voor
Tuinbouw en Plantkunde heeft het initia
tief genomen, om het publiek systematisch
van voorlichting te dienen inzake het be
bouwen van volkstuintjes.
Het is een groot sociaal belang, dat de
grond zoo productief mogelijk wordt ge
maakt; dat op de méést doeltreffende wijze
voor de voedselvoorziening wordt gezorgd.
Daarom is wat te Utrecht geschiedt na-
volgenswaard: zoo ooit dan is nu een goe
de, volkomen deskundige voorlichting in
zake het bebouwen van volkstuintjes ge-
wenscht.
Dat geldt voor de steden; dat geldt voor
de dorpen .Ook hij, die jaren-lang een
eigen tuintje met groenten enz. bebouwt,
is nog niet altijd voldoende bekend met de
méést practische, de méést voordeelige be
bouwing.
Voorlichting op dit terrein is een so
ciaal zeer nuttig werk vooral in dezen
tijd.
MiCCiaenenCeyet in een uteefl vviilayen
Duinkerken no. 2
SCHERPE ACHTERVOLGING DOOR
ZWAAR TERREIN.
Als aanvulling op het Duitsche weer-
machtsbericht van gisteren verneemt het
D.N.B. nog de volgende bijzonderheden.
Na de dramatische oorlogsgebeurtenissen
van de afgeloopen week kan samenvattend
worden gezegd, dat de nederlaag van het
Servische leger volkomen is. Na de door
braak door de grensversterkingen in het
open veld verslagen, bij de achtervolging
door de Duitsche infanterie, die in gefor
ceerde dagmarschen optrok, tot staan ge
bracht, door snelle troepen ingehaald en
omsingeld, door onophoudelijke luchtaan
vallen op marsch en op spoorwegtranspor
ten volkomen mturw gemaakt, is het verzet
der groote massa van het Servische leger
ineengestort. Overblijfselen van de versla
gen legers hebben zich verzameld in het
ongebaande bergland, van de Herzegowina,
dat slechts door enkele smalle spoorlijnen
en wegen is doorsneden, en hebben ook
hier de achtervolgers niet van zich kunnen
afschudden; zij worden thans omsingeld.
Hoe sterk was dit leger, dat binnen een
week tijds onder den druk der Duitsche re
gimenten ineenstortte? Het leger van den
ouden Joegoslavisehen staat bestond in
vredestijd, uit 21 divisies, waaronder vijf
divisies cavalerie. Daar in Joegoslavië
sinds de stichting van den nieuwen staat in
1919 de algemeene dienstplicht bestond,
beschikte het leger bij de mobilisatie in de
eerste dagen van April van dit jaar over
twintig lichtingen geheel opgeleide reser
ves. In den wereldoorlog heeft het kleine
Servië bij een bevolking van slechts 4 K
millioen zielen onigeveer 800.000 man
weliswaar met gebruikmaking van alle
lichtingen van 16 tot 60 jaar onder de
wapens kunnen brengen. Zoo kan de sterk
te van het veldleger in den ouden Joego
slavisehen staat, welke tegenover 1914 bij
na het drievoudige bevolkingsaantal heeft,
zonder landiweer en landstorm, op ten min
ste 1.2 millioen man worden geraamd.
Binnen een week tijds is dus een millioe-
nenleger verslagen, verstrooid, vernietigd
en door scherpe achtervolging tot de defi
nitieve ineenstorting gebracht, een presta
tie van de Duitsche leiding en de Duitsche
gevechtstroepen, welke door de bijzonde-
dere moeilijkheden T?an het terrein en het
slechte, veelal nog wfntersche weer, haar
speciale kenmerk kreeg.
Op 14 April hebben de Engelschen voor
het eerst met de Duitsche troepen strijd
geleverd. De Britten zijn daarbij op de
vlucht gedreven en de zware verliezen,
welke zij bij dit eerste groote contact heb
ben geleden, orden door het bericht van
het Duitsche opperbevel van 15 April ge
kenschetst, dat bij de achtervolging, alleen
tot Ftolemais op een klein gebied dertig
Britsche panterwagens werden vernietigd.
Terwijl hier in Noord-Griekenland nog
Britsche dekkingstroepen konden worden
gevangen genomen, begint zich op deh
achtergrond van het Grieksche oorlogstoo-
neel reeds een tweede Duinkerken af te
teekenen. Wat sinds dagen talrijke berich
ten over den aftocht van Britsche troepen
naar de zuidkust van Griekenland en de
concentratie van Engelsche transportsche
pen deden vermoeden, is thans een feit ge
worden: de groote massa van het Britsche
expeditieleger in Griekenland vlucht naar
de schepen. L. hoeverre hun dit gelukken
zal, moet pas volgende* dagen en weken
blijken. Ditmaal wordt het Engelsche ex
peditieleger, niet zooals in Vlaanderen,
door de smalle vaargeul van het Kanaal
van het Engelsche eiland gescheiden, doch
het moet tot aan zyn volgende basis in
Egypte een traject zee van bijna duizend
kilometer passeeren. Wat het op deze
vlucht te wachten staat, toont reeds de
luchtaanval aan, welken sterke Duitsche
gevechtsformaties Paaschmaandag op de
sdheepsconoen tra ties in den Piraeus heb
ben ondernomen. Het resultaat van de he
vige Duitsche bomaanvallen op de gecon
centreerde Engelsche transportvloot was
beslissend. Vier groote transportschepen
met een tonnage van 32.000 tot 40.000 b.r.t.
zonken onder talrijke voltreffers in de diep
te, acht andere groote transportschepen
werden door de uitwerking van brisant
bommen en door brandschade zoo zwaar
getroffen, dat zij voorloopig voor trans
portdoeleinden niet meer te gebruiken zyn.
Naar het D.N.B. verder verneemt, is
gisteren aan de kust van Dalmatië een ge
wapend troepentransportschip van 12.000
ton door Duitsche stuka's gebombardeerd.
Het schip werd door drie bommen op het
achterschip en twee bij den scheepswand
getroffen en zoo zwaar beschadigd, dat het
onmiddellijk zware slagzij maakte; waar
schijnlijk is het geheel verloren.
DE OPMARSCH DER ITALIANEN.
De bijzondere correspondent van Stefani
aan het front meldt, dat de Italiaansche
troepen aan het Grieksche front stelselma
tig alle gestelde doelen bereiken en dat de
opmarsch regelmatig voortduurt van het
Presba-meer naar zee. Het aantal gevan
genen neemt elk oogenblik toe, alsook de
gemaakte buit. In den sector ten Oosten
van Scutari hebben de Italiaariscbe troe
pen zich met de Duitsche afdeelingen ver-
eenigd. De havens waar het Engelsche le
ger zich weer tracht in te schepen worden
voortdurend door de luchtmacht van de as
gecontroleerd.
TERUGTOCHT DER BRITSCH-
GRIEKSCHE LEGERS.
Volgens den Lohdenschen berichten
dienst trekt het Grieksche leger uit een
sector uit het NoordrAlibaneesche front te
rug. De Grieken moesten het gebied van
Koritza ontruimen, omdat hun flank door
den terugtocht der Joegoslaven open kwam
te liggen.
Naar de Londensche berichtendienst ver
der meldt, rukken de Duitsche troepen in
Noord-Griekenland verder op.
Duitsche troepen zijn van Salonika uit
in zuidwestelijke richting opgerukt en heb
ben de achtervolging van de Engelschen
op hun terugtocht ingezet.
Van betrouwbare zijde wordt vernomen,
dat de inscheping der Britsche troepen aan
de Grieksche oostkust een steeds grooteren
omvang aanneemt. 'Dterugtrekkende be
weging van de Engelsche troepen .wordt
door het ingrijpen der Duitsche Stuka's
meer en meer tot een overhaaste vlucht. In
de havens aan de oostkust en op andere
plaatsen, waar de Engelschen trachten zich
op Grieksche oorlogs- en koopvaardijsche
pen in veiligheid te stellen, zijn Grieksche
kapiteins, die hun schip niet te hunner be
schikking wilden stellen, met wapenge
weld daartoe gedwongen.
Uit Saloniki wordt aan het agentschap
Stefani gemeld, dat het bij den Piraeus tot
verschillende incidenten is gekomen tus-
schen de Engelsche en de Grieksche auto
riteiten omtrent de methodes der weder
inscheping van de Britsche troepen. De
Engelschen maken er aanspraak op, dat
het geheele verkeer wordt onderbroken
en dat de Engelsche wederinscheping voor
rang zal hebben op alle andere verkeer,
ook voorrang op de levensmiddelenvoor
ziening van den Piraeus en Athene. Deze
door de Britsche officieren toegepaste
bruuske methodes hébben reeds reacties
gewekt bij functionarissen en arbeiders
der havens van den Piareus. Groote men-
schenmenigten zagen uit de straten nabij
de haven de wederinscheping van de En
gelschen. De stemming der bevolking van
den Piraeus verontrust in hooge mate de
Grieksche autoriteiten, die het Engelsche
opperbevel hebben aangeraden, zooveel
mogelijk afgelegen havens te gebruiken.
De Britsche militaire autoriteiten zijn be
zig alle motorvisschersbooten te huren, die
zy kunnen vinden,
BULGARIJE BREEKT MET
JOEGOSLAVIë.
Bulgarije heeft gisteren de diplomatieke
betrekkingen met Joegoslavië verbroken.
Het Bulgaarsche persbureau heeft hier
over de volgende officieele mededeeling
verspreid.
De Bulgaarsche regeering heeft de di
plomatieke betrekkingen met Joegoslavië
verbroken.
In de nota, welke aan de Joegoslavische
legatie is overhandigd, worden hiervoor
de volgende beweegredenen aangegeven:
1) De sinds het begin van deze maand
door Joegoslavische afdeelingen onderno
men ongegronde en niet uitgedaagde aan
vallen op grensposten.
2) Luchtaanvallen van Joegoslavische
vliegtuigen op open Bulgaarsche steden,
waarbij burgers, vooral vrouwen en kinde
ren, gedood werden, hoewel Bulgarije bui
ten het conflict bleef.
3) Leden van het Joegoslavische ge
zantschap in Sofia onderhielden betrekkin
gen met woelige elementen, die onlusten
en een staatsgreep voorbereidden. Dit bleek
o.a. ook uit manifesten, welke in Joegosla
vië gedrukt werden, door leden van de
Joegoslavische legatie naar Bulgarije ge
bracht en door de woelige elementen, waar
mede zij in contact stondien, verspreid wer
den.
Richtlijnen benoeming
onderwijzend personeel
Behoudens uitzondering, die noodig zyn
tot uitvoering van het leerplan of die in
verband staan met bijzondere eischen die
aan de school moeten worden gesteld, zul
len aldus het „Vaderland" bij de be
noeming van onderwijzers de volgende re
gelen in acht moeten genomen worden.
A. De sollicitanten, die zich na een op
roeping in één of meer bladien hebben aan
gemeld en aan de gestelde eischen voldoen,
worden ingedeeld in drie. groepen.
Groep 1: A. zy, die reeds vóór 1 Januari
1936 de akte van onderwijzer hebben be
haald.
B. zy, die reeds in een vaste betrekking
als onderwijzer (es) werkzaam zijn;
C. zij, die wachtgelder zijn.
Groep II: zij, die tusschen 1 Januari 1936
en 1 Januari 1939 de akte van bekwaam
heid als onderwijzer (es) hebben behaald.
Groep Hl: zij, die na 1 Januari 1939 de
akte van onderwijzer (es) hebben behaald.
B. Achtereenvolgens komen voor benoe
ming tot onderwijzer (es) in aanmerking
de sollicitanten uit groep I, daarna die uit
groep II en ten slotte die uit groep IH. Is
het aantal sollicitanten van de groep, die
het eerst voor benoeming in aanmerking
komt, 8 of minder, dan kunnen ook sollici
tanten uit de onmiddellijk daarop volgen
de groep in aanmerking kamen voor een
benoeming.
C. In afwijking van het onder B bepaal
de zal het geoorloofd zijn aan een 'bepaalde
school een kweekeling(e) met akte te be
noemen, mits deze op 1 April 1941 ten min
ste twee jaren onafgebroken als kweeke-
ling met akte of als tijdelijk onderwijzeres
aan die school, of aan één der scholen uit
gaande van hetzelfde schoolbestuur is
werkzaam geweest, van kweekelingen met
akte, die gemobiliseerd zijn geweest, mag
daarbij de militaire diensttijd worden me-
degerekend.
Deze regelen zullen vrijwillig toepassing
vinden, zoowel voor openbaar als voor bij
zondere scholen. „Vaderland."
UITVOERINGSBESCHIKKING
LOONBELASTING.
De secretaris-generaal van het departe
ment van financiën, heeft bepaald:
Art. 3, lid 2 van do tweede uitvoerings
beschikking loonbelasting 1940 wordt ver
vangen door:
(2) In afwijking van hetgeen in artikel
18, lid 4 en artikel 19, lid 1, van het be
sluit is bepaald, behoort de werkgever, die
de ingehouden belasting op de giroreke
ning van den ontvanger stort of overschrijft
de desbetreffende aangifte voor de loon
belasting bij den ontvanger in te leveren.
De betaling per giro is slechts geldig, in
dien de werkgever deze aangifte op den
dag, waarop hij het giroformulier verzendt
of de storting op de postrekening van den
ontvanger verricht, aan den desbetreffen-
den ontvanger doet toekomen.
(3). In afwijking van hetgeen in artikel
19, lid 3, van het besluit is bepaald, kan
de werkgever de mededeeling, dat hij geen
loonbelasting behoefde in te houdeh (de
negatieve loonbelasting-aangifte) desge-
wenscht aan den ontvanger, onder wiens
kantoor de loonbelastingkaar ten worden
oewaard, doen toekomen.
NIEUWE BURGEMEESTERS.
Tot burgemeester van Kessel is be
noemd de heer F. A. A. H. Breekpot. De
nieuwe burgemeester is geboren 17 Novem
ber 1913 te Maastricht, Hij bekleed thans
de funotie van ambtenaar ter secretarie
van de gemeente Posterholt (Limburg).
Tot burgemeester van Stramproy is be
noemd de heer J. H. Creemers, die thans
secretaris dier gemeeente is.
Tot burgemeester van Nunhem is be
noemd de secretaris dier gemeente, de hear
II. J. H. Hendriks.
VIJFDE WETHOUDER TE AMSTERDAM.
De Regeerinigscommissaris voor Amster
dam, burgemeester E. J. Voute, heeft tot
vijfden wethouder benoemd mr. dr. F. G.
Guépin, verbonden aan de directie der Eer
ste Hollandsche Levensverzekeringsbank
en de Noordwester Hypotheekbank, daar
ter stede. Hij *is voorts secretaris-penning
meester van hef Centraal Instituut voor
Ghristelijk-Socialen Arbeid.
De heer Guépin zal het beheer verkrijgen
over Ambtenaars- en Arbeidszaken
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
GOUDEN DIENSTJUBILEUM BIJ DE
Gisteren is de heer J. F. Mulders, in
specteur bij de Nederlandsche Spoorwegen,
afdeeling reizigers-tarieven, in verband
met zijn gouden dienstjubileum te Utrecht
op hartelijke wijze gehuldigd.
Momentje
HET LEVEN.
De menschen vragen my weieens
of al die kleine gedachten, die ik hier
zoo neerschrijf, aan het leven zyn
ontleend of alleen maar ontspruiten
aan het brein mijner fantasie en zij be
doelen natuurlijk het laatste. Want
het lijkt hun vreemd, dat een nor
maal mensch zulke gedachten zou heb
ben. Laat ik hun antwoord geven met
een leerzaam verhaal.
Een vriend van den romanschrijver
Balzac uit de provincie noodigde dezen
bij zich om hem in de gelegenheid te
stellen kennis te maken met een
schilderachtig menschentype, een
aartsvrek. Deze man boeide Balzac zóó,
dat hij vele maanden bij zijn vriend
verbleef en dagelijks met den man, hij
heette Grandet, verkeerde. Weer te
rug in Parijs voltooit hij in één ruk
zijn roman. Maar de vriend in ie pro
vincie is teleurgesteld, als hij den
roman gelezen heeft. Hy verwyt Bal
zac, dat dit Grandet niet is, dat hij het
object vervormd heeft. Grandet is in
het dagelijksche leven veel slechter,
veel geldzuchtiger, veel diefachtiger,
veel onbetrouwbaarder kortom veel
vindingrijker in het kwade dan zijn
echte, grauwe Grandet.
Maar Balzac antwoordt:
Dat weet ik heel goed, beste vriend,
maar vergeet niet, dat een romanfi
guur altijd waarschijnlijk moet blij
ven. Alleen het leven kan zich de luxe
veroorloven buitensporig en absurd
te zijn.
Dat is op het oogenblik weer waar.
En ik denk er "nu al aan als wij la
ter vertellen over dezen verschrikke-
lyken tijd of onze kleinkinderen
hun grootvaders dan niet zullen hou
den voor vreeselijke leugenaars....
GEWESTELIJKE ARBEIDSBÜREAUX
Cursus voor directeuren
Nu met ingang van'l Mei a.s. de arbeids
bemiddeling niet alleen Rijkszaak gaat
worden, maar bovendien op een breedere
basis wordt geschoeid en de grootst moge
lijke efficiency daarbij zal worden be
tracht, is de behoefte gebleken aan een
deugdelijke voorlichting van de directeu
ren, plaatsvervangend directeuren en eeni-
ge andere leidende functionarissen bij de
nieuwe gewestelijke arbeidsbureaux. On
der leiding van den referendaris bij het
departement van Sociale Zaken, Th. v.
Lier, wordt voor de genoemde ambtenaren
van 15 tot 26 April in het hotel „Wittebrug"
te 's Gravenhage een cursus gehouden,
waarbij, behalve de heer Van Lier, eenige
hoofdambtenaren van het departement als
docent optreden.
Het onderricht strekt zich uit over de
volgende onderwerpen:
Doel en wezen van de ryksarbeidsbemid-
deling.
Taak, organisatie, instelling en werk
wijze van deze bemiddeling.
De hulpmiddelen der rijksarbeidsbemid-
deling als personeelsselectie, de documen
tatie omtrent werkzoekenden, het arbeids-
boek en de registratie, de sociaal-economi
sche documentatie en statistiek, de voor
lichting by beroepskeuze, de psychotech
nische en medische dienst, contact met ge
meentebesturen, werkgevers en werk
nemers, pers, propaganda, enz.
De praktijk der ryksarbeidsbemiddeling
(binnen- en buitenland), de bemiddelings
administratie en de statistiek, ook in ver
band met de sociaal-economische docu
mentatie.
Personeel, registratuur, archief, enz.
Materieel, gebouwen, enz.
Financieel beheer, administratie en con
trole.
Het ligt in de bedoeling, binnenkort der
gelijke cursussen in eenige plaatsen van
het land te houden voor leiders van de
bijkantoren en voor middelbare en lagere
ambtenaren van de gewestelijke arbeids
bureaux.
„LANDEN GEZOCHT".
Het Parijsche dagblad „Oeuvre" heeft
dezer dagen een grappige advertentie ge
publiceerd, welke in Fransche politieke
kringen groote vroolijkheid veroorzaakt
heeft.
De advertentie luidde aldus:
„Landen gezocht.
Gezocht een land, dat bereid is de hulp
van Engeland te aanvaarden. Landing van
het expeditieleger ver achter het front,
totale nederlaag en overhaaste inscheping
binnen den kortst mogelijken tijd gewaar
borgd".
