Weerbericht
Toerisme
bij honk
ZATERDAG 22 MAART 1941
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
20NS OP- EN ONDERGANG.
Zon onder 7.55 uur Zaterdagavond
Zon ap 7.38 uur Zondagochtend.
Zon onder 7.57 uur Zondagavond.
Zon op 7.36 uur Maandagochtend.
MAANSTANDEN.
22 Maart: De maan komt Zaterdagmorgen
om 5 uur op en gaat Zaterdagsmiddags om
2.25 uur onder.
23 Maart: De maan komt Zondagmorgen
te 5.36 uur op en gaat Zondagmiddag te
3.31 uur onder.
24 Maart: De maan komt Maandagmorgen
om 6.07 op en gaat Maandagmiddag om
4.36 uur onder.
25 Maart: De maan komt Dinsdagochtend
te 6.35 op en gaat Dinsdagmiddag te 5.42
onder.
26 Maart: De maan komt Woensdagmor
gen om 6.59 op en gaat Woensdagavond om
6 47 onder.
27 Maart: De maan komt Donderdag
morgen om 7.21 uur op en gaat Donderdag
avond om 7.52 uur onder.
(Nieuwe maan).
28 Maart: De maan komt Vrijdagochtend
om 7.44 uur op en gaat Vrijdagavond om
8.54 uur onder.
29 Maart: De maan komt Zaterdagmorgen
om 8.08 op en gaat Zaterdagavond om 8.57
uur onder.
30 Maart: De maan komt Zondagmorgen
om 8.34 op en gaat Zondagavond om 10.58
uur onder.
03IICDUONOIIOIIOIIOIIOIIOHC1
5 Verduisteringstijden 0
0 Er is bepaald, dat er verduisterd
oaoet worden tusschen zonsonder- 0
0 zang en zonsopkomst -
n 5
U Deze tijden zijn voor hedenavond r
P en morgenochtend: U
li ZONSONDERGANG
Q 7.55 uur. y
q ZONSOPKOMST Q
7.38 uur. 0
0 Tusschen deze beide tijden dient 0
0 er dus verduisterd te worden.
^3MC3IIOIIOMOItOIIOIIOIIOIIcP
OPENBARE VERGADERING VAN DE
N. S. B.
Rede van ir. Mussert.
Voor de tot in de uiterste hoeken gevul
de groote zaal van den Dierentuin te
's-Gravenhage, heeft gisteravond de leider
der N. S. B., ir. A. A. Mussert, een rede ge
houden.
Het is toch zoo begon spreker
eigenlijk een groot voorrecht, in dezen
tijd te leven, vooral voor degenen van
middelbaren leeftijd, die de periode van
den vorigen wereldoorlog hebben beleefd.
Want men is nu in de gelegenheid te ver
gelijken hoe het vóór dezen tegenwoordi-
gen oorlog was, toen een breede massa in
de meest kommervolle omstandigheden ver
keerde. Wij zijn er zeker van, dat thans
een betere tijd voor gansch de bevolking
zal aanbreken.
Jarenlang hebben de groote mogendhe
den op de wip gezeten en wij zaten daar
precies tusschen in. Tot den tienden Mei
van het vorige jaar, toen wij van de wip
zijn afgevallen.
•De democratische regeeringen hebben
ons altijd in den waan gelaten, dat de Vol
kenbond de kleine staten wel zouden be
schermen. Onze regeering zeide, dat we
maar rustig moesten gaan slapen. Doch na
vier en een halven dag oorlog was onze
regeering weg met het goud, dat door een
achterdeur was weggesleept. Sindsdien zit
ten we zonder eigen regeering, zonder goud
en zonder eigen weermacht. De gevluchte
heeren zullen nu wel zien, hoe wij uit den
put komen.
Er zijn nu theoretisch twee mogelijkhe
den: Duitschland wint of Engeland wint.
(Gelach). Spreker herhaalt: theoretisch
zijn die mogelijkheden er, doch hij houdt
het op de overwinning van Duitschland en
dan is er een groot man in Europa, die
over ons lot zal beslissen. Die eene man,
dat weet spreker, uit de beste bron, heeft
het besté met ons voor. Hij zal zorgen, dat
het voor eens en voor altijd uit is met
oorlogen in Europa.
Wat de verdachtmakingen betreft, alsof
spreker ons land aan het buitenland zou
willen uitleveren, daarvan wil spr. slechts
dit zeggen: als Nederlander ben ik gebo
ren, ik ben volop Nederlander en ieder,
die ooit aan het Nederlandsche volk zal
raken zal op de ergste wijze in spreker
den tegenstander vinden. (Stormachtig ap
plaus).
Indertijd heeft spr. gezegd: „Zonder de
N. S. B. heeft Nederland geen toekomst
meer." Dat is thans een feit geworden.
Spr. wees daarna op de levensmiddelen-
voorziening, Winterhulp, nieuwe sociale in
stellingen, om te besluiten met een opwek
king, om toe te treden tot de N. S. B.
De vergadering werd door een tweede
van gelijken omvang gevolgd.
Ook in deze openbare bijeenkomst heeft
de leider zyn rede gehouden.
DE OPHEFFING VAN DE MILITAIRE
GERECHTEN.
Overbrenging van aanhangige strafzaken
naar den gewonen strafrechter.
Thans is bij verordening van den secre
taris-generaal van het departement van
Justitie betreffende de opheffing van de
militaire gerechten en de overbrenging van
aanhangige strafzaken naar den gewonen
strafrechter o.a. het volgende vastgesteld:
Het Hoog Militair Gerechtshof, de krijgs
raden voor de landmacht te 's-Gravenha
ge en te Utrecht en de Krijgsraad voor de
Zeemacht te Den Helder worden opgehe
ven.
De berechting van alle strafbare feiten,
welke behoorden tot de kennisneming van
de genoemde militaire gerechten en welke
vóór 20 October 1940 werden begaan, gaat
over naar de gewone gerechten.
De strafbare feiten, welke volgens de
wet op de rechterlijke organisatie behoo-
ren tot de kennisneming van de kantonge
rechten, worden vervolgd voor de kanton
gerechten te 's-Hertogenbosch, Arnhem,
's-Gravenhage, Amsterdam en Leeuwar
den.
Het rechtsgebied van elk van deze kan
tongerechten valt hierbij samen met het
rechtsgebied van het Gerechtshof, waar
mede het den zetel gemeen heeft.
In de gevallen, waarin volgens de wet
op de rechterlijke organisatie hooger be
roep mogelijk is, staat hooger beroep open
op de arrondissements-rechtbank te 's-Gra
venhage.
De strafbare feiten, welke volgens de
wet op de rechterlijke organisatie behoo-
ren tot de kennisneming van de arrondis-
sements-rechtbanken, worden vervolgd
voor de arrondissementsrechtbank te
's-Gravenhage.
In de gevallen, waarin volgens genoem
de wet hooger beroep mogelijk is, staat
hooger beroep open op het Gerechtshof te
's-Gravenhage.
Wanneer ingevolge beroep op cassatie of
herziening de zaak naar een arrondisse
ments-rechtbank verwezen moet worden,
verwijst de Hooge Raad naar de arrondis
sements-rechtbank te 's-Gravenhage, in
dien verwijzing moet plaats hebben naar
een Gerechtshof, naar het Gerechtshof te
's-Gravenhage, ook indien dit laatste reeds
van de zaak heeft kennis genomen. In dit
geval mag aan de nieuwe behandeling
niet worden deelgenomen door raadshee-
ren en leden van het openbaar ministerie,
die aan de vorige behandeling deelnamen.
Militaire leden van rechtbank en hof.
De rechtbank en het gerechtshof te
's-Gravenhage spreken recht met de meer
voudige strafkamer, aangevuld met twee
militaire leden, voor zoover mogelijk van
hoogeren rang dan de verdachte of van
gelijken rang doch van oudere anciënni
teit.
De militaire leden van de rechtbank en
het gerechtshof worden benoemd door den
secretaris-generaal van het departement
van justitie.
Als raadslieden worden ook officieren
of gewezen officieren toegelaten; zij wor
den alleen op uitdrukkelijk verzoek van
den verdachte als raadslieden toegevoegd.
Overgangs- en slotbepalingen.
De zaken, welke bij de opgeheven mili
taire gerechten aanhangig waren, gaan aan
de voortaan bevoegde gerechten over in
den staat, waarin zij zich op het tijdstip
van inwerkingtreding van dit besluit be
vonden.
Herziening van in kracht van gewijsde
gegane einduitspraken van militaire ge
rechten is mogelijk volgens de voorschrif
ten van het wetboek van strafvordering.
Dit besluit treedt in werking op den dag
zijner afkondiging met terugwerkende
kracht tot 20 October 1940.
DE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN DELFT.
De heer F. W. van Vloten, die, naar wij
gisteravond meldden, tot burgemeester van
Delft is benoemd, werd op 15 April 1899 te
Utrecht geboren. Hij genoot middelbaar on
derwijs en werkte gedurende zeven jaar
als volontair in het bankbedrijf te Rotter
dam, voornamelijk bij de arbitrageafdee-
ling. Hij werd daarna benoemd tot hoofd-
arbitrageant en procuratiehouder bij het
bankierskantoor van de gebroeders Chabot
te Rotterdam. Deze functie vervulde hij
van 1916 tot 1921. Daarna werd de heer
Van Vloten benoemd tot hoofdarbitrageant
en procuratiehouder bij de Disconto Maat
schappij te Rotterdam. Deze maatschappij
werd in 1934 overgenomen door de Incas-
sobank, bij welke bank hij werd benoemd
tot directeur van het bijkantoor aan den
Heemraadsingel te Rotterdam. In 1938 volg
de zijn benoeming tot directeur van de In-
cassobank te Delft, welke functie hij tot op
heden vervulde. Sedert 1938 is de heer Van
Vloten lid van de N.S.B.
Zoolang de nieuwe burgemeester nog niet
in functie is getreden, treedt wethouder J.
Brinkman als loco-burgemeester op.
GRONDSTOFFEN VOOR KOFFIE-
SURROGAAT.
Blijkens een besluit van den secretaris
generaal van het departement van Sociale
Zaken, is bepaald, dat vervangingsmidde
len voor koffie slechts mogen worden be
reid, verkocht of ter aflevering aanwezig
zijn, indien zij zijn bereid uit grondstoffen,
tot welker gebruik voornoemde secretaris
generaal goedkeuring heeft verleend.
Voor de bereiding is goedkeuring ver
leend tot het gebruik van de grondstoffen:
gerooste granen, cichorei, koffie, erwten
en tulpenbollen.
Van onze Adverteerders
TANDHEELKUNDIG INSTITUUT VOOR
ZIEKENFONDSVERZEKERDEN.
Er zal een geheele verandering intreden
in de organisatie der tandheelkundige ver
zorging hier ter stede. Tusschen alle hier
ter stede bestaande ziekenfondsen is thans
te dezen aanzien overeenstemming bereikt,
terwijl alle tot nu toe aan die Ziekenfond
sen medewerkende tandartsen meiewer
king verleenden om deze reorganisatie tot
stand te doen komen.
Er is thans in het perceel Noordeinde 54,
•hoek Kort Rapenburg, een als 't ware nieu
we polikliniek verrezen volgens moderne
inzichten en met een uitstekend verzorgd
instrumen tarium
Dat is evenwel niet de eenige verande
ring, welke aan de reorganisatie ten grond
slag ligt.
In de nieuwe polikliniek 2ullen vrijwel
alle tandartsen volgens rooster hun spreek
uren hebben, 's morgens en 's middags en,
ten gerieve van hen, die overdag onmoge
lijk kunnen, ook 's avonds. Verdere behan
deling geschiedt volgens afspraak en vol
gens de richtlijnen der Nederlandsche
Maatschappij tot bevordering der Tand
heelkunde, d.i. toepassing van een ratio-
neele behandeling, waarbij geen vullingen
worden gemaakt in monden, die nog rotte,
niet meer voor behandeling in aanmerking
komende tanden of kiezen bevatten en geen
gebitten worden gemaakt, vooniat alle
nog te behouden elementen zyn gevuld.
De bedragen, die de ziekenfondsverze
kerden voor vullingen en gebitten hebben
bij te betalen, zijn belangrijk verlaagd,
mede door door belangrijke finantieële of
fers door de Ziekenfondsen gebracht
De werkwijze is daarbij sterk vereen
voudigd. Tot heden moest men, alvorens
tandheelkundige hulp te ontvangen, een
maandkaart halen, waarop men by zijn
tandarts terecht kon. Een rekening werd
aan den tandarts betaald en op vertoon
van de kwitantie kreeg men reductie van
zijn ziekenfonds. Dit is nu geheel'anders.
Alle verzekerden krijgen een afgestem
pelde kwitantiekaart, waarmede men ten
allen tijde naar het instituut kan gaan om
zyn gebit te laten behandelen. Met de kwi
tantie van den tandarts behoeft men later
niet meer naar het Ziekenfonds te gaan
om de reductie te halen, aangezien de
nieuwe tarieven aanmerkelijk goedkooper
zijn dan voorheen, omdat de Ziekenfondsen
thans, jaarlijks een bedrag in het Instituut
steken.
De oude tandheelkundige polikliniek zal
vanaf 26 Maart a.s. gesloten zijn, de ope
ning van het nieuwe instituut vindt op 1
April plaats. Voor bijzonderheden verwij
zen we naar de desbetreffende annonce in
ons nummer van heden.
DE NIEUWE VARKENSREGELING.
ik V
In het op 25 ,ebruari j.l. verschenen
persbericht werd reeds in het kort gewag
gemaakt van de op komst zijnde regeling
ten aanzien van den varkensstapel. Deze
regeling hield in, dat iedere varkenshouder,
die varkens boven 60 kg. in voorraad had,
vóór 15 Maart een aanvraag voor een con
tract moest hebben ingediend voor dat
aantal varkens.
Deze termijn is thans verlengd tot 1
April a.s. Voor enkele categorieën varkens
boven 60 kg. behoeven geen contracten af
gesloten te worden. Deze varkens dienen
echter door een vergunning gedekt te zijn,
zoodat ook hiertoe een aanvrage moet
worden ingediend.
In het algemeen zullen deze vergunnin
gen slechts worden uitgereikt voor stam-
boekbeeren, fokzeugen en zeugen bij de
biggen, sterzeugen en daarmee door de
commissie van toezicht op de selectiemes-
terijen gelijkgestelde uitheemsche zeugen,
terwijl voor varkens, bestemd voor huis
slachting, de daarvoor uitgereikte vergun
ning voldoende is.
VERLAGING MOTORRIJTUIGEN
BELASTING.
Ingevolge de regeling van het departe
ment van financiën werd sinds Augustus
1940 de 50 pet. verhooging der motorrijtui
genbelasting niet meer geheven voor voer
tuigen met gas-tractie (generatoren, pers-
gas, enz.). Door de redactie van het des
betreffende besluit werd deze ontheffing
echter niet verleend, indien men naast gas
ook nog benzine kon gebruiken, hoewel
toch ook voertuigen die uitsluitend benzine
als brandstof gebruikten nimmer het ver
hoogde tarief hadden behoeven te betalen.
Op een verzoek van de K.N.A.C. deze
ongerijmdheid te doen vervallen is thans
gunstig beschikt.
Van 1 April a.s. af zullen dus motorrij
tuigen ingericht om te worden voortbewo
gen zoowel met gas als met benzine even
eens van de verhooging der belasting zijn
vrijgesteld.
Voor hen, die reeds voor de termijn tot
na 1 April 1941 de belasting vooruit heb
ben betaald, zal restitutie kunnen plaats
vinden. Onde rinlevering van de oude be-
lastlngkaart wordt dan een nieuwe afge
geven.
ZUINIGHEID BIJ DE N.S.
Ook het personeel der Nederlandsche
Spoorwegen moet zuinig worden en daar
om heeft deze maatschappij vier aanplak
biljetten laten vervaardigen, die op rake
en duidelijke wijze aangeven hoe die zui
nigheid betracht kan worden. „Wees zui
nig met papier, als iedere ambtenaar per
dag één velletje verknoeit is dat per jaar
een bank van een meter breed van
Utrecht naar Maastricht: 180 km. lang!"
Ziedaar één van de suggestieve teksten,
waarvoor Joop Geesink de forsche in
frissche kleuren gehouden teekeningen
maakte. „Vaderland".
DE GEHEIMEN VAN DE
PIETERSKERK.
LXXV
De koster van St. Pieters heiligdom, de
heer W. K. L. Rameau, dekt met zijn amb
telijke bediening de breedheid van zijn ti^
tel. Koster is immers afgeleid van cus
tos, bewaker, en deze koster is werke
lijk een liefdevolle hoeder van het hem
toevertrouwde pand. De rampzalige keu
kenmeiden-neiging van sommige restau
rateurs, om de kerk netjes en de muren
vlak te maken een schoonmaak, welke
ons menige historische merkwaardigheid
ontfutselde heeft hij jarenlang weer
streefd, en bij wijlen met succes.
Deze koster nu, die alle hoeken en ga
ten van de kerk heeft beklopt en opgeno
men, houdt stijf en strak vol, en wij twijfe
len geen moment aan zijn getuigenis, dat bij
de restauratie-werken onder den heer W.
C. Mulder bij het opgaande spiltrapje in
het Noorder-transept, ook een afdalend
trapje bloot kwam, dat uitliep in een on-
deraardschen gang, die, naar de koster
vermoedde, in verbinding stond met het
klooster der Witte Nonnen, thans de Uni
versiteit. Het vermoeden, dat de witte
nonnen als mens-chelijke mollen door de
zen zwarten gang ter kerke tippelden, wil
er bij ons niet in deze vrome maagden
hadden hun eigen, prachtige kapel doch
als wij dat vermoeden als al te spannend
en romantisch verjagen, blijft toch de
vraag, waartoe deze tunnel diende, even
open als de gang hermetisch gesloten is.
Er worden in de Pieterskerk nog meer
van dergelijke zorgelijke raadsels opge
geven. In de Noordelijke zijbeuk ziet men
in de muur een dubbel tralie-venster.
„Een kapel voor de leprozen" meent
de heer Rameau.
„Een devotie-kapelletje voor degenen,
die kwamen bidden als de kerk gesloten
was" lazen we elders.
Om de verwarring nog grooter te ma
ken, hebben ook wij een eigen theorie uit
gedacht, omdat noch de eerste oplossing
de leprozen hadden een eigen kapel
buiten de Witte Poort noch de tweede
zooals in katholieke streken gewoonte,
zal ook in de Middeleeuwen de kerk den
geheelen dag open zijn geweest ons be
vredigt.
In de stukken, op de Pieterskerk betrek
king hebbend, is meer dan eens sprake van
een „Noot Gods-huysgen". In zoo'n huisje
stond een beeld of relief van den gestorven
Heiland op de schoot van Zijn Moeder,
een „Piëta" dus. Zou het Nood Gods-huys
gen niet achter deze tralies zijn te zoeken?
Het is maar-een losse vraag. Misschien, dat
alle drie gegeven oplossingen ernaast zijn,
en een parochiaan van vóór de Hervor
ming groote pret zou hebben over onze ver
zinsels.
Een nieuw raadsel wordt ons voorge
legd door het hardsteenen-poortje in de
Zuiderbeuk. Het is dichtgemetseld bij een
onoordeelkundige restauratie, niet van
lang, doch van pas luttele jaren geleden!
(Te zijner eervolle ontlasting zij aange
voerd, dat de tegenwoordige restauratie-
opzichter, de heer Eollee, die uiterst voor
zichtig te werk gaat, daaraan part noch
deel heeft). Het poortje gaf toegang tot een
berghok, waar nog de aanzetten te zien
waren van een met een kruis-gewelf gedek
te uitbouw. Tweede vraag zonder ant
woord: was dit het begin van de „seven-
tair" de galerij, die van de pastorie (aan
den overkant van de Kloksteeg) naar de
kerk leidde?
Derde vraagstuk. In de voormalige sacris
tie, nu domineeskamer een met een
kruisgewelf overkoepld vertrek is een
zeer hoog raampje, afgesloten door puzze-
lig door-elkaar-gevlochten traliewerk, dat
uitkijkt op het priesterkoor. Het is glad-
onmogelijk, zelfs voor stelten-menschen,
door dit traliewerk óp het altaar te zien,
wat ongetwijfeld de bedoeling is geweest.
Op deze rebus wist de koster ook de sleu
tel, en deze sleutel paste. Het raampje
stond in een nis, waarin men door middel
van een opstapje aan zijn lichaamslengte,
wel gen el, maar toch iets toevoegde, zoo
dat men met gemak naar buiten kon kij
ken, en, als het altaar er nog geweest was,
gadeslaan hoe ver het opdragen van het
Mis-offer gevorderd was.
Dat vindingrijke nisje is sinds eenige ja
ren.... dichtgemetseld. Kan men zooiets
„restaureeren" noemen?
De sacristie is, voor een kerk, waarin
51 altaren stonden, door tientallen priesters
bediend, ongelooflijk nauw. De vertrek
ken voor het opbergen der paramenten en
voor het kleeden der geestelijkheid moeten
veel uitgebreider zijn geweest. In het
muurvlak onderscheidt men nog een steenen
toog een gedichte deur? Zeker is het, dat
niet lang geleden achter die dichtgemetsel
de toog een kruisgewelf isweggebro
ken en door een nieuw plafond vervangen.
Kan men zooiets.enz.
Ongemerkt zijn we, al vragend, In 's kos
ters eigen domein belandt, waarin het voor
naamste vertrek is de vergaderzaal van de
Kerkvoogdij, ook Kerk-commissie ge
noemd. Een plechtstatige zaal, bekleed met
de dof-glanzende pracht van een goud-
leeren behang, overkoepeld door een hou
ten, met wapens beschilderd tongewelf
Lange tot geelzucht toe berookte lijs
ten met de namen van kerkmeesters der
hoofdkerken, die sinds 1532 dit „Ampt"
vervuld hebben Claes Alewynsz komt
er ook op voor! een forsche granieten
schoorsteenmantel, waarboven een boezem
met kleurige, gesneden wapens en bloe-
men-guirlandes en dat alles ter omlijsting
van een verdonkerd schilderstuk, dat, als
Agenda
LEIDEN.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
den wordt waargenomen door de dokters:
Bruins Slot, Kortmann, De Graaff, De Ja
ger, Niemer en Starck.
De Zondagsdienst der huisartsen te
Oegstgeest wordt waargenomen door dr.
Hugenholtz, Tel. 390.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden, wordt van Zaterdag
22 Maart 20 uur tot Zaterdag 29 Maart 8
uur, waargenomen door: de Apotheek Her-
dingh en Blanken, Hoogewoerd 171, Tel.
20502 en de Apotheek Reijst, Steenstraat 35
Tel. 20136.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche
Apotheek, Wilhelminapark 8, Tel. 26274.
Alléén bij
6517
EN NU...
de volkszig-zag naai
machine
ADLER kl. 87
$0$" Zeer eenvoudige
bediening.
Lage aanschaffingsprijs
C.F.MEERPOEL
BREESTRAAT 171
we ons niet sterk vergissen, de Sibyllijn-
sche tempel voorstelt, nabij de schuimen
de waterval in Tivoli. Achter in Fransche
hofkunst versierde deuren een Louis XIV-
buffet met verguld-krullende consoletjes
de even zoovele voetstukjes van kristal
len drinkgerei. Een spiegel, door 'n gefan
taseerd Pieterskerk] e en een kroon be
dekt; een gewrongen pendule, een antiek
ameublement, waarin de rechte lijn zorg
vuldig werd vermeden alles prachtig
in stijl. Het zou te mooi zijn als dit laat-
17e eeuwsche interieur niet akelig mis
maakt werd door een orinaire lagere-school-
lpmp, welker licht de schoonheid van deze
Voogden-zaal verduistert. Ook de weelde
van het goud-leeren behang wordt beknot
en verknoeid door tal van schilderijen, tee
keningen en platen, die even goed de ad
ministratie-vertrekken zouden kunnen
aankleèden. Onder de schilderijen is de vrij
stuntelige 18e eeuwsche copie van een
veel ouder origineel Voor de geschiedenis
der Pieterskerk bijzonder waardevol; het
is de eenige betrouwbare afbeelding van
de kérk met de toren. Ook een dummy,
het houten ontwerp voor de koepel van de
Marekerk, is een bezienswaardigheid, die
v/ij een betere plaats, b.v. in de Laken
hal, zouden toewenschen. De goede zorg
voor deze ryke zaal is aan Kerkvoogden
toevertrouwd en hartelijk aanbevolen.
Laten wij toch zuinig zijn met de onver
vangbare erfstukken van een prachtlievend
voorgeslacht.
Wat van het middeleeuwsche kerk-in-
terieur uit de branding van den beelden
storm werd gered, is poover in omvang,
dcch onschatbaar van gehalte. De preek
stoel en het koorhek zijn in de kerk daar
van de voorbeelden; het stedèlijk mu
seum „De Lakenhal" verheugt zich in het
bezit van een klok, eenige met sierletters
verluchte, geschreven „motet-boucken",
en twee altaar-stukken, het eene gaaf, ter
wijl van het andere slechts de luiken als
bruikleen in zijn veilige handen geraakten.
Ook bewaart men er de wimpel van een
galjoen der Armada, die door schout Pie-
ter van der Does in 1588 zegevierend mee
naar huis werd genomen en als trophee in
het koor der kerk opgehangen.
Een van de burgemeesters heeft bij den
beeldenstorm zich ontfermd over de triptiek
door Lucas van Leyden geschilderd
een werk zoo kostelijk en heerlijk, dat als
de Lakenhal alleen dit stuk bezat, en niets
anders, zij reeds de kunstenaars van alle
landen bij zich zou lokken. Het was niet
bestemd voor het hoogaltaar, doch voor
een van de onnoemelijk vele zij-altaren in
de Pieterskerk. Het altaar van Lucas' drie
luik was geplaatst nabij de Doopkapel.
„Het kleine mannetje uit Leiden"
zooals Dürer hem noemde schilderde
zijn „Laatste Oordeel", toen hij ongeveer
t"me-en-dertig jaar oud was (hij stierf op
39-jarigen leeftijd in 1533). Het is een
werk, dat eerder bewondering wekt dan
ontroering. Bewondering voor het geniale
penseel, dat de helsche verschrikking en
het zalige geluk van den Jongsten Dag In
één grootsche visie ten tooneele voerde,
omschreven en omluisterd door de onwe
zenlijke rose en gele lichtglans van een
geopenden hemel, waarin, hoogverheven
en vér-weg, de H. Drieëenheid zich aan
de verbaasde menschheid openbaart.
Wanneer het altaar niet in gebruik was,
bleef het schilderij gesloten, en zag men
op de buiten-zijde der vleugels de patroon
heiligen der kerk, St. Pieter en St. Paul.
VENATOR VAGANS.
DADERS VAN INBRAAK NA 2JAAR
GEVONDEN.
Twee en een half jaar geleden hebben twee
mannen ingebroken in een tapijtzaak aan
den Amstelveenscheweg te Amsterdam. De
nachtwaker snapte hen echter, doch de
mannen sloegen den waker met een stuk
ijzer, zoodat hij hen niet pakken kon en
geen signalement kon geven. Thans is het
de politie gelukt de daders van deze in
braak met geweldpleging op te sporen. Een
der daders zit op het oogenblik voor een
ander feit in de gevangenis, terwijl de
tweede eveneens vrijheidsstraf onderging
en juist gisteren ontslagen werd. Hij heeft
een bekentenis afgelegd en is weer opge
sloten. De beide mannen zullen voor den
officier van justitie worden ge'eid.
