We&c zuietrnden de v£ieg&i& uit
Luchtactiviteit in
het Westen
Matsoeoka's reis
naar Europa
America's hulp aan
Engeland
Kardinaal Schuite's
overlijden
De situatie in
Ierland
De positie van
Joegoslavië
De Jaarbeurs te
Utrecht
WOENSDAG 12 MAART 1941
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
AANVAL OP PORTSMOUTH.
In aanvulling ap het weermachtbericht
van gisteren verneemt het D.N.B. nog het
volgende:
In den nacht van 10 en 11 Maart is op
nieuw een hevige aanval gedaan op de En-
gelsche oorlogshaven Portsmouth. Deze
aanval duurde bijna vijf uur, van tien
uur des avonds tot even voor drie uur des
ochtends, en hield met onverminderde
sterkte aan. In de voor den oorlog belang
rijke installaties van de havens en het in
dustriegebied werden zware vernielingen
aangericht. Na het ontploffen van de bom
men, die vlak na elkaar neerkwamen, volg
den talrijke hevige exiplosies. Uit de ha
veninstallaties, de pakhuizen en arsenalen
in het havengebied en de fabrieken in het
centrum der stad schoten ontelbare vuur
zuilen omhoog, die zich uitbreidden tot ge
weldige met elkaar in verbinding staande
brandhaarden. De werf- en haveninstalla
ties van deze groote staatswerf, waarin de
grootste en modernste oorlogsschepen kun
nen worden opgenomen, -behooren tot de
belangsijkste installaties van de Engelsche
marine.
Behalve de in de geheele wereld beken
de staatswerf zijn in Portsmouth verschei
dene particuliere scheepswerven met een
belangrijke productiecapaciteit onderge
bracht, waaronder ook een speciale werf
voor het bouwen van motortorpedobooten.
Doordat alle Engelsche scheepswerven met
reparaties voor de Engelsche marine en
koopvaardijvloot overvuld zijn, beteekent
de aanzienlijke verwoesting van de groote
reparatiewerkplaatsen een gevoelig ver
lies. Behalve deze voor den oorlog belang
rijke marine-installaties bevindt zich te
Portsmouth ook een aantal vrij groote
vliegtuigfabrieken, voornamelijk montage
hallen en fabrieken voor vliegtuigonder-
deelen.
BIRMINGHAM AANGEVALLEN.
Naar het D.N.B. verneemt, hebben af-
deelingen Duitsche gevechtsvliegers in den
afgeloopen nacht voor den oorlog belang
rijke objecten te Birmingham en in" een
havenstad aan de Zuidkust van- Engeland
met goed gevolg aangevallen. Men nam
vele branden en ontploffingen waar.
In de vroege ochtenduren van vandaag
heeft de Britsche luchtmacht, naar het
D.N.B. verneemt, een aanval op een stad
in Noord-Duitschland ondernomen. De
^Engelschen konden tengevolge van het
Duitsche afweervuur hun bommen niet
richten. Slechts in de woonwijken werden
eenige huizen 'beschadigd; militaire schade
is niet toegebracht. Eenige menschen zijn
om het leven gekomen, verscheidene ge
wond.
MISLUKKING VAN ENGELSCHEN
AANVAL.
Een aanval van de RAF op de Kanaal
haven Boulogne op 10 Maart is door de En
gelschen terstond afgebroken, toen de Duit
sche jagers onmiddellijk tot den afweer
overgingen. Niet alleen de gevechtsvlieg
tuigen, maar ook de jagers, die de bommen
werpers escorteerden, zweijkten bij het op
duiken van de Duitsche jagers dadelijk
weg en onttrokken zich aan den strijd door
een snelle retourvlucht over het Kanaal.
De Duitsche jagers slaagden er in een En-
gelsch gevechtsvliegtuig van het type
Whitley op de vlucht aan te houden en in
een luchtgevecht neer te schieten.
ENGELSCH SCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Volgens een mededeeling van 23 gered
den is het Engelsche vrachtschip Marslew
van 4500 brt. t. op reis van Liverpool naar
Zuid-Amerika, 300 mijl ten Westen van
de Iersche kust, op 23 Februari tot zinken
gebracht. Dertien zeelieden zijn daarbij
verdronken.
AALMOEZENIERS ONDERSCHEIDEN.
Naar uit Pressburg gemeld wordt, heeft
het feit, dat 77 Katholieke aalmoezeniers
met het ijzeren kruis tweede klas en 32
Katholieke aalmoezeniers met het IJzeren
Kruis eerste klas onderscheiden zijn, in de
Katholieke wereld groote voldoening ge
wekt.
VAN GROOTE BETEEKENIS
IN DEZEN TIJD
4Naar aanleiding van de reis van den Jq-
panschen minister van Buitenlandsche Za
ken naar Europa, schrijft het officieuze bu
reau Domei, dat aan de reis buitengewone
beteekenis moet worden gehecht, te meer,
omdat zij gemaakt wordt op een oogenblik,
waarop de wereld groote polititeke span
ningen en gebeurtenissen doormaakt. Het is
bovendien de eerste reis van een Japan-
schen minister van Buitenlandsche Zaken
naar Europa. Domei wijst er met nadruk
op, dat het van groot voordeel zal zijn,
wanneer Matsoeoka op den terugweg van
Berlijn door het Voeren van besprekingen
te Moskou, ook een verdere verbetering
van de betrekkingen tusschen Japan en
Rusland mogelijk zou kunnen maken.
Aangenomen kan worden, zoo heeft Uni
ted Press nog te Berlijn in bevoegde Duit
sche kringen vernomen, dat tijdens het be
zoek van Matsoeoka aan Berlijn militaire
kwesties besproken zullen worden. Ver
wacht wordt, dat de Japansche minister
waarschijnlijk over veertien dagen zal aan
komen; het is echter nog niet bekend hoe
lang zijn bezoek zal duren en evenmin of
graaf Ciano naar Berlijn zal komen om aan
de besprekingen deel te nemen.
Op de vraag wat het beteekende, toen
gezegd werd, dat militaire vraagstukken
besproken worden worden, werd geant
woord: „Er moet aan herinnerd worden,
dat het voornaamste doel van het drie-
mogendheden-pact is, preventief te wer
ken, te vermijden, dat andere landen den
oorlog ingaan. Indien een vreemde mogend
heid lust toont een van de drie mogendhe
den aan te vallen, dan is het voor de an
deren zaak voor effectieve hulp te zorgen".
DE WET DEFINITIEF AANVAARD
Het Amerikaansche Huis van Afgevaar
digden heeft de wet tot hulpverleening
definitief aangenomen met 317 tegen 71
stemmen.
Het Huis stemde gisteren over de toe
voegingen van den Senaat. Nu deze toe
voegingen zijn goedgekeurd, is de wet
door beide Huizen van het Congres aan
genomen en wordt zij van kracht, zoodra
Roosevelt haar heeft onderteekent, hetgeen
vandaag zou gebeuren.
ROOSEVELT VRAAGT ZEVEN
MILLIARD
President Roosevelt heeft, naar Associ
ated Press meldt, Dinsdag in een confe
rentie van de voorzitters der crediet-
commissies van het Congres medegedeeld,
dat hij voornemens is het Congres te ver
zoeken 7 milliard dollar toe te staan voor
uitvoering van het program tot hulpver
leening aan Engeland.
De voorzitter van de credietcommissie
van den Senaat, Glass, heeft na deze con
ferentie verklaard, dat Roosevelt het
totale bedrag contant zal verlangen. Se
nator Byrnes verklaarde naar aanleiding
van een vraag, dat de 7 milliard bedoeld
zijn voor den geheelen geldigheidsduur van
de wet en dat hierin ook begrepen zijn het
bedrag van 1.3 milliard voor de onmiddel
lijke levering van aanwezige voorraden.
Zeven milliard dollar is het grootste
bedrag, dat het Amerikaansche Congres in
vredestijd ooit te voteeren heeft gehad.
VERKLARING VAN HULL
De minister van buitenlandsche zaken,
Huil, heeft naar aanleiding van een vraag
GRAF VON PREYSING OPVOLGER?
Met het overlijden van den Duitschen
kardinaal dr. Joseph Schulte te Keulen in
den ouderdom van 69 jaar, is een van de
oudste en bekendste leden van het Duit
sche episcopaat heengegaan. De kardinaal
kon reeds aan de jongste uitnoodiging, die
de Paus aan Duitsche kerkvorsten richtte
om een bezoek te brengen aan het Vati-
caan, geen gevolg meer geven.
Dr. Schulte gold in vooraanstaande ka
tholieke kringen van Duitschland als een
van de mannen, die de pogingen van den
bisschop van Osnabrück, staatsrat dr. Wil
helm Berning, om een toenadering tot stand
te brengen tusschen het Derde Rijk en de
Katholieke Kerk*, steeds heeft ondersteund.
In vooraanstaande katholieke kringen is
men van opvatting, dat naar alle waar
schijnlijkheid de tegenwoordige bisschop
van Berlijn, Konrad graf von Preysing, de
meeste kansen heeft om den kardinaals
hoed te ontvangen, te meer daar de bis
schop van Berlijn ook als c ;n van de groot
ste vertrouwenslieden van den tegenwoor-
digen Paus geldt. Hij was adviseur van den
Paus in den tijd, toen deze pauselijk nun
tius in Duitschland was.
Na den dood van kardinaal Schulte telt
het Duitsche episcopaat nog slechts drie
kardinalen, n.l. kardinaal dr. Bertram te
Breslau, die tevens sedert jaren voorzitter
van de bisschopsconferentie te Fuldau is,
verder kardinaal Michael Faulhaber te
München en den vroegeren bisschop van
Weenen, kardinaal Innitzer, die zich op het
oogenblik in een klooster bevindt.
De levensloop van den kerkvorst
Karl Joseph Schulte werd 19 Sept. 1871
in Haus Volbert te Oedingen in Westfalen
geboren. Zijn vader was destijds pachter
van een hofstede; later verhuisde hij naar
Essen, waar hij in de Kruppfabrieken de
functie van bedrijfsleider uitoefende. De
jonge Schulte bezocht het gymnasium te
Essen, waar het godsdienstonderwijs van
den lateren kardinaal Fischer, wiens waar
digheid hij als tweede opvolger te Keulen
eens zou overnemen, een diepen en vor
menden invloed op hem uitoefende. Op 22
Maart 1895 werd hij te Paderborn tot pries
ter gewijd, na zijn universitaire studie te
Bonn en Münster voltooid te hebben. Zijn
ambtel. loopbaan ving kard. Schulte aan als
vicarius te Witten a. d. Roer; daarna werd
hij als docent verbonden aan het Colle
gium Leonium te Paderborn. In Maart 1903
promoveerde hij te Fübinger tot doctor in
de theologie op een proefschrift, getiteld:
„Theodoret^ron Gyza als apologeet". Twee
jaar later benoemdajie theologische facul
teit te Paderborn hém tot hoogleeraar in
apologetiek en kerkrecht. Hooge waardig
heden werden den nog jeugdigen theoloog
in korte opeenvolging verleend: in 1909
werd hij gekozen tot bisschop van Pader
born, in 1920 tot aartsbisschop van Keulen,
als opvolger van kardinaal von Hartmann;
in 1921 werd hij benoemd tot kardinaal. Op
het gebied van weldadigheidsbeoefening en
sociale verzorging heeft de overleden kerk
vorst een bijzondere werkkracht ontplooid.
In nauwe samenwerking met werkgevers
en werknemers stelde hij de z.g. „Keulsche
Richtlijnen" op, welke een conceptie van het
economisch leven in overeenstemming met
de leer van het Evangelie zochten te ont
werpen. Een markante persoonlijkheid, die
den strijd niet ontweek en die met groote
toewijding de waarheid en rechten der
Kerk verdedigde, is met kardinaal Schulte
heengegaan.
op de persconferentie verklaard, dat de
regeering nooit ernstig hqeft overwogen,
van Ierland steunpunten te verkrijgen cn
die op grond van de leen - en pachtwet ter
beschikking van Engeland te stellen. Men
vroeg den minister ook, of de regeering
by de Britsche regeering tusschenbeide zou
komen in verband met de levensmiddelen
blokkade tegen Frankrijk. Huil antwoord
de daarop, dat zijn standpunt genoegzaam
bekend is. Het is steeds zijn politiek ge
weest, overal in de wereld ellende en nood
te helpen lenigen, en steeds weer tracht
hij een weg te vinden om deze taak te
kunnen vervullen.
IERSCHE MINISTER VAN DEFENSIE
NAAR DE VER. STATEN
De Iersche minister van landsverdedi
ging Aiken is gisteren per vliegtuig naar
de Ver. Staten vertrokken voor het be-
studeeren van de mogelijkheir, daar wa-
studeeren van de mogelijkheid, daar wa
pen. O.a. zou Ierland tarwe, machines en
industrieele grondstoffen willen koopen.
IERSCHE VROUWEN EN KINDEREN
VERLATEN ENGELAND
De Londensche correspondent van „Irish
Press" meldt, tot het einde der vorige
week ongeveer 6.000 Iersche moeders en
kinderen zich hadden opgegeven om uit de
gebombardeerde Britsche gebieden naar
Ierland terug te keeren. Tot dusver zijn
reeds 170 van zulke gezinnen in Ierland
aangekomen.
MOND- EN KLAUWZEER IN IERLAND
In een officieele mededeeling wordt de
mond- en klauwzeerepidemie in Ierland de
ergste genoemd, die sedert een eeuw is
voorgekomen. Tot dusver moesten ruim
3.800 stuks vee afgeslacht worden. In en
kele deelen des lands heeft de 'f'egeering
de epidemie onder de knie. In het Noorden
des lands en in de stad Dublin breidt zij
zich echter nog uit. Men vreest de ergste
gevolgen voor de Iersche vleeschvoorzie-
ning.
De Duitsche gezant, von Heeren, heeft
Dinsdagmorgen een vrij langdurig onder
houd met den Joegoslavischen minister van
Buitenlandsche Zaken, Cincar-Markowitsj,
gehad.
Het persagentschap Avala is van bevoeg
de zijde gemachtigd te verklaren, dat de uit
buitenlandsche bron verspreide berichten
over een beweerden ultimatieven stap, dien
de Duitsche gezant Dinsdagmorgen bij het
Joegoslavische ministerie van Buitenland
sche Zaken zou hebben gedaan, alsmede
andere berichten, die ten doel hebben de
tusschen Duitschland en Joegoslavië be
staande vriendschappelijke verhoudingen in
een verkeerd daglicht te stellen, vein begin
tot eind gefantaseerd en met tendentieuze
bedoelingen verspreid zijn
Buiteniandsctie Berichten
De opmarsch der Duitsche troepen in Bulgarije. Zware colonnes trekken dooreen der steden
(Foto Woltbild)
VEERBOOT OP DE LOIRE OMGESLAGEN
Op de Loire nabij Oudon is bij het aan
breken van den dag een veëkboot tegen de
overblijfselen van een opgeblazen brugge-
pijler opgevaren en lek geslagen. Het vaar
tuig sloeg om en de acht personen, die zich
aan boord bevonden, zijn, ondanks de on
middellijk ondernomen reddingspogingen,
allen verdronken.
KINDEREN VONDEN BIJ BOEDAPEST
EEN HANDGRANAAT.
In een school in Kispest, een voorstad
je van Boedapest, heeft zich Dinsdagoch
tend een zeer droevig ongeluk voorgedaan,
waarbij drie kinderen gedood en zes zwaar
gewond werden. Op weg naar school vond
een achtjarig knaapje een pakje, waarin
zioh een handgranaat bevond. De kinderen
probeerden in de school het pakje open te
krijgen. De granaat kwam hierdoor tot ont
ploffing, waardoor in het schoolgebouw
zware verwoestingen werden aangericht
en waardoor, zooals boven gemeld, drie
kinderen werden gedood. Er wordt op het
oogenblik een onderzoek ingesteld naar de
herkomst van deze handgranaat.
BRAND IN ARGENTIJNSCH
MUNITIEDEPOT.
In het munitiedepot van het eerste regi
ment artillerie, gelegen in een buitenwijk
van de stad Ciudadela (provincie Buenos
Aires), is door tot dusver onopgehelderde
oorzaak een brand uitgebroken, die op ver
schillende andere depots oversloeg en deze
tot ontploffing bracht. Deze brand is de
derde, die binnen enkele weken de pronin-
cie Buenos Aires teistert.
Dinsdagavond is in de benedenvertrek
ken van het hotel Pera-palast te Istanboel
een helsche machine ontploft, als gevolg
waarvan het gebouw ernstige schade kreeg.
De brand, die ontstond is intusschen door
de brandweer gebluscht. Naar men tot dus
ver heeft kunnen vaststellen, zouden eenige
personen gedood en gewond zijn. Een tram
rijtuig, dat ten tijde van de ontploffing
voorbij het hotel reed, werd eveneens zwaar
beschadigd.
Den laatsten tijd hebben de Engelschen
bij voorkeur in dit hotel gewoond. Ook en
kele der Engelsche diplomaten, dis dezer
dagen uit Burgarije te Istanboel zijn aan
gekomen, hebben in dit hotel hun intrek
genomen. Bovendien verblijft er een aan
tal Engelschen, die uit Roemenië gekomen
zijn.
TOPPRESTATIES
in de
AFDEELING TEXTIEL
Tijdens het noenmaal aangeboden aan
de vertegenwoordigers der binnen- en
buitenlandsche pers, ter gelegenheid van
de opening van de 44ste jaarbeurs, heeft
de voorzitter van den Raad van Beheer
der Nederlandsche Jaarbeurs, dr. F. H.
Fentener van Vlissingen, een korte wel
komstrede gehouden, waarin hij er de aan
dacht op vestigde, dat er dit jaar vele ver
anderingen op de jaarbeurs zijn te consta-
teeren.
Immers, vele trouwe deelnemers van
vroegere beurzen ontbreken, daarvoor zijn
vele redenen. In de eerste plaats speelt het
gebrek aap grondstoffen een rol en boven-
die hoort men herhaaldelijk als reden naar
voren brengen, dat voor den verkoop geen
jaarbeurs-interimediair noodzakelijk is,
maar dat het integendeel van meer belang
is, verkoopers naar fle jaarbeurs te bren
gen.
Het neemt echter niet weg, dat de open
ruimten zeer spoedig waren ingenomen
doordat de exposanten meer expositieruim
ten noodig had-den en er nieuwe exposan
ten zijn bijgekomen.
Wij hebben zoo merkt dr. Fen
tener van Vlissingen vol trots op
eën uitverkocht huis en wij hebben
niet te klagen noch over de belangstel
ling van de zijde van de exposanten,
noch over die van het publiek.
Er is echter nog een andere opvallende
verandering te constateeren wanneer wij
de jaarbeurs bezichtigen: de hokjesgeest
zien wij meer en meer verdwijnen en de
deelnemers uit een branche vereenigen
zich meer en meer tot groepen. Zeer tot
het gemak van de bezoekers, die nu, om
alle exposanten in hun branche te bezoe
ken, niet van de eene verdieping naar de
andere behoeven te loopen. Geleidelijk
zien wy de geslolen stands meer en meer
verdwijnen en worden tot open stands. Als
voorbeeld noemde spreker de groote col
lectieve expositie van de kunstzijde en van
de schoenen. Meer en meer gaat de ont
wikkeling van de jaarbeurs in de richting
van de collectieve groepen.
Ten slotte deed spr. een 'beroep op de
medewerking van de Nederlandsche pers
en van de vertegenwoordigers van de bui
tenlandsche pers.
De heer P. J. van Megchelen, \oorzitter
van het verbond van Nederlandsche jour
nalisten, sprak een vriendelijk woord tot
het bestuur van de Nederlandsche jaar
beurs.
Vlak na den oorlog is direct weer een
jaarbeurs gehouden. Nederland liet zich
niet terneer slaan en opnieuw zien wij bij
de opening van deze 44e jaarbeurs de
kracht van ons bedrijfsleven. Ook van de
zijde van de journalisten is de belangstel
ling voor deze beurs, die zooveel nieuwe
aspecten toont, zeer groot.
Een jaarbeurs toont, beter dan iets an
ders, de kracht van een volk. Niet slechts
toont zij ons de kracht op economisch ge
bied, maar zij is ook een spiegel van de
volkskracht in haar geheel. Door de moei
lijke omstandigheden laten wij ons niet
terneer slaan en daarvan zien wij hier op
de af deeling textiel, waar bewonderens
waardige topprestaties te zien zijn, de re
flex.
In dit verband schetste spreker de taak
van de Nederlandsche pers, die het volk zal
moeten laten zien hoe wij technisch voor
uit zijn gegaan en tot welke prestaties de
Nederlandsche industrie in staat is.
Van veel belang is ook het licht te doen
vallen op de topprestaties, die de Neder
landsche landbouw zal kunnen leveren en
waarvan de stands op de jaarbeurs een
goed beeld geven.
Ook zullen wij er den nadruk op moeten
leggen, hoe de landbouwer meer uit zyn
grond zal kunnen halen. Wij zijn aldus
spr. geen stervend volk maar een volk,
dat tot veel goeds en grootsch in staat is.
DOODENMIS VOOR EX-KONING
ALFONSO TE PARIJS.
De aartsbisschop van Parijs, kardinaal
Suhard, heeft gistermorgen in de Spaan-
sche Katholieke kerk te Parijs een dooden-
mis voor wijlen ex-koning Alfonso gecele
breerd. Tot degenen, die den dienst bij
woonden, behoorden de Duitsche ambassa
deur Abesz, Pierre Laval, de ^Spaansche
ambassadeur graaf Peretti de la Roque en
de Fransche ambassadeur graaf de ClauzeL
PRIJZEN VOOR NEDERLANDSCHE
GROENTEN OP DUITSCHE MARKTEN.
Prijzen voor Nederlandsche producten op
Duitsche markten: Roode kool te Berlijn
11,25, te Leipzig 6,65 tot 10,06, te Keulen
7 tot 8, te München 9,10 Mk. Witite kool
te Berlijn 8.85, te Leipzig 7.90 tot 8.10, te
Keulen 6 tot 7.50, te München 6.80 Mk.
Gele kolo te Berlijn 10.95 tot 12, te Leipzig
8.19 tot 19.83, te Keulen 7 tot 8 Mk. Peen
te Berlijn 5.70 tot 8.70, te Leipzig 7.83 tot
9.30, te Hamburg 6.80 tot 10, te Essen 7.50,
te Keulen 6 tot 7 Mk. Veldsla te Leipzig
140 Mk. Schorseneren te Leipzig 20.90 tot
21.30, te Hamburg 15 tot 20, te München
21.15 tot 31.10 Mk. Uien te Berlijn 8.45, te
Leipzig 9.58, te Breslau 8.72 tot 9.28, te
Hamburg 9.60, te Essen 9.50, te Mü-ichen
7.90 7.90 tot 10.27 Mk. A"°~ p~ 5A
