DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
k._
DONDERDAG 20 FEBRUARI 1941
32ste Jaargang No. 9878
S)e Ceicbeh^Soii/fcant
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Zouden ze samengaan?
't Klinkt misschien velen te ouwerwetsch
in de ooren, maar wij aarzelen toch niet
te herinneren aan één der dtfimties van
politiek, die ongeveer aldus luidde: poli
tiek is de kunst, om te constateeren wat be.
reikbaar is en de middelen aan te wenden
om dat ook feitelijk te bereiken.
Velen in dezen tijd zullen liever verkla
ren, dat politiek is de „kunst", om vast te
stellen wat men zelf wil en daarheen te
streven zonder te letten op wat anderen
willen, zonder ook maar een oogenblik te
denken aan het sluiten van aldus is de
gedachtengang van velen in dezen tijd
altijd en per se afschuwelijke compromis
sen.
Van compromissen moet een partij als
Nationaal Front b. v. niets hebben. Wie
met ons wil samenwerken moet uit zijn
overtuiging radicaal uitrukken iedere mee
ning, welke niet in volkomen overeenstem
ming is met de onze om zich dan onvoor
waardelijk te stellen onder de leiding
aldus schijnt het principieele standpunt te
zijn van genoemde partij.
In antwoord op veler wensch, dat Natio
naal Front zal samenwerken met de Ne-
derlandsche Unie antwoordt het blad van
eerstgenoemde partij nl. o. m.:
Wanneer de Unie goedwillende ele-
meiten bevat, dan kunnen deze hun
dwaling in de machteloosheid van hun
eigen organisatie inzien en zich zon
der eenig voorbehoud onder de leiding
van Arnold Meijer stellen. Voor deze
goedwillende elementen was de Unie
bij de oprichting overbodig, en zij is
het thans meer dan ooit. Voor samen
werking noch samensmelting is in dit
stadium van de Nederlandsche poli
tieke ontwikkeling ruimte."
Naar aanleiding van dit antwoord richt
de.... „Residentiebode" de waarschuwing
tot Nationaal Front zich te hoeden voor
„mogelijke zëlfoverschatting", voor een
mogelijk ontstane hoerastemming, nu de
Rijkscommissaris Nationaal Front weder
om toestemming heeft verleend openbare
verxgaderingen te organiseeren.
Zeker in den „ouden tijd" waren com.
promissen meermalen afschuwelijke din
gen, waren 't politieke-partij-manoeuvres,
die vaak schenen uit te gaan van 't beginsel,
dat het doel de middelen heiligt. Maar
daaruit moet men niet concludeeren, dat
compromissen altijd en per se veroordeeld
moeten worden!
Als men een redelijke, menschwaardige
vrijheid wil handhaven en respecteeren,
dan zal de hierboven gegeven definitie
van politiek nooit als gehéél en al uit de
booze als verouderd en afgeleefd kunnen
worden beschouwd.
Op samenwerking zal men aangewezen
blijven. En waar wordt samengewerkt zijn
er compromissen, geeft de een wat toe en
laat de ander wat schieten. Compromissen
binnen zekere grenzen, compromissen waar
bij ieder zijn eigen aard, zijn. eigen karak
ter ongerept houdt, compromissen waar
van het resultaat niet is: visch noch
vleesch, water noch wijn!
Velen in den lande zouden graag in
het belang van het vaderland een com
promis zien tusschen Nationaal Front en
Nederlandsche Unie.
Enkele weken geleden scheen 't ons toe,
dat het zoover zou komen Nu blijkt de
barometer weer achteruit te loopen en het
antwoord op de vraag: „Zouden ze sa
mengaan" naar den ontkennenden kant
over teN slaan.
In tusschen verloopt de tijd en het getij!
DE AANMELDINGSPLICHT VOOR
PERSONEN VAN JOODSCHE BLOEDE.
De secretaris-generaal van binnenland-
sche zaken heeft bepaald, dat ieder, die
zich ingevolge de verordening betreffen
de den aanmeldingsplicht van personen
van geheel of gedeeltelijk joodsche bloe
de heeft aangemeld en wiens geslachts-
of voornamen, nationaliteit, beroep, bur
gerlijke staat, woonplaats of huisadres wij
ziging heeft ondergaan, verplicht is daar
van onverwijld aangifte te doen bij den
burgemeester der gemeente, in welker be
volkingsregister hij is opgenomen of in
welker verblijfregister hij is ingeschreven.
Voorts worden de aanduidingen „bas
taard-jood F' en „bastaard-jood II" gewij
zigd in „persoon van gemengden bloede
I.. en „persoon van gemengden bloede II"
en worden de aanduidingen B I en B II
in gen door G I en G n.
Eendtazfltify
óHeaen
P ENHEIDSSTREVEN valt allerwegen
te bespeuren en dat is goed.
Wij waardeeren dat streven en wij kun
nen dat waardeeren, juist omdat wij Ka
tholiek zijn.
De Katholieken zijn als het ware van na
ture gemeenschapsmenschen, krachtens
leer en levensopvatting geenszins tot afzon
dering geneigd.
Dat wij ons desniettemin een positie
van isolement hebben moeten laten wel
gevallen, is te verklaren uit historische en
andere gronden, maar zeker niet uit een in-
nerlijken drang tot hokjeszetterij.
Zoodra d<=> noodzaak van isolement voor
ons is weggevallen, voelen wij ons maar
al te gaarne bereid naar buiten te treden
en als wij thans een uiting van groeiend
eenheidsbesef waarnemen, kunnen wij niet
anders dan ons daarover van harte ver
heugen.
Eenheidsbesef is niet alleen voelen, dat
wij een eenheid vormen; het omvat meer.
Het bevat bovendien als wezenselement
een eensgezind streven naar een gemeen
schappelijk ideaal.
Een doodende uniformiteit in denken en
doen wordt voor die eensgezindheid niet
vereischt de menschen zijn nu eenmaal
ongelijk van aanleg, capaciteit en denk
wijze maar wel is noodzakelijk de goede
v/il om samen te gaan, welke goede wil ge
schraagd moet worden door een weder-
zijdsch vertrouwen in elkanders Hedoeli"
gen.
Goede wil en goede trouw zijn o.i. hotk-
steenen in het gebouw van iedere nieuwe
ordening; zij zijn het zuurdeesem, dat 't ge
heel moet doortrekken en levenwekkende
Werking dient te brengen; zij vormen d«n
geest in het anders ziellooze lichaam
Waar goede wil is, kan verschil van in
zicht zijn, maar is samenwerking mogelijk.
Waar goede trouw is, zal men elkander vin
den, ook al gapen er afgronden, d'e onover
brugbaar schijnen.
Wie bouwen wil, ,moet eerst de funda
menten leggen; wie zaaien wil, bereide
eerst den grond. Wie eensgezindheid wil,
wie samenwerking wil, hij toone zich
bereid zijn goeden wil en zijn trouw te
doen blijken en die van anderen te aan
vaarden.
Wat zich thans in sommige steden van
ons land voordoet, is echter allerminst ge
schikt, om den goeden geest aan te kwee
ken.
wordt, niet slechts met een paar blauwe
doodslag als gevolg.
Dat is niet de meest geëigende weg om
een ander te overtuigen van zijn goeden
wil en goede trouw.
'Wie 't wel meent met de eenheid vén ons
volk, wie oprecht wil medewerken aan een
eensgezinden arbeid tot opbouw van een
nieuwe en betere maatschappij, ziet een
dergelijke ontwikkeling met grr~'
Haat, wantrouwen, moordk .ja
ging, tuchteloosheid, onridderlijkheid, leu
gen en laster zijn niet geschikt a^ bouw-
steenen voor een gebouw, waarin viede en
welvaart hun bestendig verblijf moeten
houden.
De handen moeten ineengeslagen wor
den en niet tegen elkaar worden opgehe
ven.
Of zooals „De Nieuwe Dag" schrijft:
„Eèn nieuwe orde en opbouw in recht
vaardigheid en liefde kunnen niet gegrond
vest worden op rnet b'oea en tranen ge
mengd cement en met vijandschap, haat
en onrecht gewapend beton maar enkel op
wederzijdschen goeden wil en onderling
goed vertrouwen en begrijpen."
Mr. H. G.
VERKLARING NED. UNIE
Geruchten over oneenighe'd
MOEILIJKHEDEN ZIJN OVERWONNEN.
Het Driemanschap van De Nederlandsche
Unie deelt in het jongste nummer van „De
Unie" aan de leden het volgende mede:
„De laatste weken zijt gij verontrust door
geruchten omtrent moeilijkheden, welke
tusschen ons waren gerezen. Die geruchten
waren deels onjuist en zeker alle verkeerd
gekleurd. Vandaar onze verklaring.
„De verschillen in inzicht, die tusschen
ons gerezen waren, betroffen geenszins
onze beginselen, zooals neergelegd in ons
program. Daarin zijn wij van den beginne
af eensgezind geweest en gebleven. Zij
waren ook niet van persoonlijken aard. Wij
kunnen u thans zeggen, dat wij de moei
lijkheden welke wij te overwinnen hadden,
inderdaad hebben overwonnen.
„Gij hebt ons in het vorig jaar uw ver
trouwen gegeven, dat wij u vroegen, toen
wij als ploeg nog moesten bewijzen, wat
wij waard waren. Daarvoor zijn wij u er
kentelijk. Thans vragen wij uw vertrouwen
en uw steun om ons werk in het belang van
land en volk te kunnen voortzetten".
Algemeen Nederlandsch
Onderwijzers verbond
Op grondslag van gelijksteTng
tusschen Openbaar en bijzonder
onderwijs
Dezer dagen is te Utrecht gesticht het
algemeen Nederlandsch Ondei wijzersver-
bond, een federatie van het katholieke on
derwij zersverbond, het Nederlandsche On
derwijzersgenootschap en de Unie van
Christelijke Onderwijzers.
Het verbond, staande op den grond
slag van artikel 200 der grondwet (ge
lijkstelling tusxshen openbaar en bij
zonder onderwijs) stelt zich ten doel
bij de overheid de gemeenschappelijke
belangen van de leden der aangeslo
ten organisaties en alle aangelegenhe
den betreffende de zorg voor goed on
derwijs te behartigen. Ook in zaken,
betrekking hebbende op het verleenen
van sociale hulp aan deze leden zal
zooveel mogelijk worden samenge
werkt.
Het dagelijksch bestuur bestaat voor
1941 uit de heeren L. F. Kleiterp te Am
sterdam, voorzitter, Willem Wiltschut te
Arnhem, vice-voorzitter en A. P Jungert
te 's-Gravenhage, secretaris.
Het Verbond telt ruim 22.000 leden.
LICHTBAKKEN EN
LICHTRECLAMES
De rijksinspecteur voor de bescherming
van de bevolking tegen luchtaanvallen
brengt onder de aandacht van de verant
woordelijke eigenaars en/of beheerders
van winkels, café's,-. restaurants, theaters,
bioscopen en dergelijke voor het publiek
toegankelijke localilciten, dat het ver
boden is een licbtuitstralende aanduidin
gen in den handel te brengen dan wel te
bezigen, welke niet voldoen aan de ter
zake door de rijksinspectie luchtbescher
ming nader vast te stellen voorschriften.
Volgens de hiertoe inmiddels door de
rijksinspectie luchtbescherming uitgege
ven: „voorschriften inzake het gebruik
van lichtuitstralende aanduidingen, an
ders dan ten behoeve van het verkeer.
Deel 1: lichtuitstralende aanduidingen van
beperkt belang" komen voor toepassing
als lichtuitstralendef aanduiding door win
kels, fhptels, café's, restaurants, theaters,
bioscopen\ en dergelijke voor het publiek
toegankelijke localiteiten slechts in aan
merking:
a) Het door de rijksinspectie lucht
bescherming ter beschikking der Ne
derlandsche industrie gestelde stan
daardmodel voor lichtbak met be
perkte lichtuitstraling.
b) Door de rijksinspectie luchtbe
scherming goedgekeurde en als zooda
nig met het goedkeuringsteeken I.L.B.
nogewaarmerkte lichtuistra-
lende aanduidingen.
SPREKENDE KLOKKEN
EéN REGELING VOOR HET GEHEELE
LAND.
In verscheidene steden, zooals te Am
sterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage, Hil
versum en Bussum kan men telefonisch
den juisten tijd vernemen door middel
van een z.g. „sprekende klok". Hiertoe
moet dan een voor elk van de genoemde
steden verschillend telefoonnummer opge
beld worden. Thans is bij den technischen
dienst der telegrafie en telefonie een plan
in uitvoering, dat beoogt om deze spre
kende klokken voor het geheele land be
reikbaar te maken.
Waar men zich ook in het land bevindt,
kan men dan, mits de telefoondienst ter
plaatse geautomatiseerd is, door K 02 te
kiezen voor 3 cent de sprekende klok be
luisteren.
Een uitzondering hierop vormen de drie
telefoonnetten Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage, waar men een afzonderlijk
nummer moet draaien om den juisten tijd
te vernemen.
Als eerste is deze tijdmelddienst als
proef in het telefoondistrict 's-Hertogen-
bosch in dienst gesteld. In den loop van
dit jaar zullen de telefoondistiricten Am
sterdam, Maastricht, Utrecht en Zwolle
volgen.
De overige telefoondiensten komen aan
de beurt, zoodra de automatiseering van
het telefoonbedrijf ver genoeg gevor
derd is. „N. R. Crt."
Huisslachting van varkens
TWEEMAAL ZOOVEEL BONS IN TE
LEVEREN ALS RECHT GEVEN OP HET
KOOPEN VAN 200 K.G. VLEESCH.
Bij beschikking van den secretaris-ge
neraal van landbouw en visscherij is een
aantal wijzigingen gebracht in het Huis-
slachtingsbesluit 1940 varkens. Het maxi
mum aantal in te leveren bons is nu vast
gesteld op het aantal, dat recht geeft op
het koopen van 200 kg. vleesch. Genoemd
besluit beperkt het aantal te slachten var
kens tot een zoodanig als waarvoor door
den distributiedienst tot 1 December 1941
bons zullen kunnen worden ingehouden.
Van de bepaling, dat de slachtingen
plaats moeten hebben in tegenwoordigheid
een vertegenwoordiger van den pro
vincialen voedselcommissaris kan in be
paalde. aangewezen gevallen worden af
geweken. Aan het voorhanden of in voor
raad houden van vleesch, dat afkomstig
is van huisslachting zijn nu bepaalde voor
waarden gesteld. De directeur-generaal
van de voedselvoorziening is gemachtigd
van een of meer bepalingen van het on
derhavige besluit ontheffing te verleenen.
Tegemoetkoming wegens verzuim door
onwerkbaar weer.
De secretaris-generaal van Sociale Za
ken heeft aan de gemeentebesturen mee
gedeeld. dat door een groot aantal werk
gevers in Duitschland, voornamelijk in de
bouwvakken, bij onwerkbaar weer gedu
rende de wintermaanden een schadeloos
stelling van zestig percent van het loon
wordt betaald („Schlechtwetterrege-
lung").
In overleg en in samenwerking met de
Duitsche autoriteiten zal het rijk dertig
percent van het loon over de uren, waar
over door den Duitschen werkgever 60
percent is betaald, bijbetalen, wanneer,
als gevolg van het werkverzuim, het bru
to weekloon beneden 40 mark is gedaald.
Deze bedragen zullen, nadat de noodige
bescheiden door het rijksarbeidsbureau
uit Duitschland ontvangen zijn, door dat
bureau rechtstreeks aan de belangheb
benden hier te lande worden toegezon
den.
DE PRIJSVERHOOGING IN HET
PENSIONBEDRUF.
In aansluiting op de laatste berichten
omtrent de doorberekening van de orrfzet-
belasting door pensionhouders deelt de
Nederlandsche vakbond van pensionhou
ders het volgende mede: de omzetbelasting
mag volgens het nieuwe besluit niet meer
afzonderlijk in rekening worden gebracht.
Voor het verhaal van deze belasting op
den gast werd het dus noodzakelijk den
prijs te verhoogen, waarvoor van den di
recteur voor het rijksbureau voor het ho
tel-, café-, restaurant- en pensionbedrijf
toestemming werd verkregen met de vol
gende percentages:
a. bedrijven, die vroeger de tarieven ex
clusief omzetbelasting berekend mogen de
prijzen met 5 pet. verhoogen;
b. bedrijven, die vroeger de tarieven in
clusief omzetbelasting berekenden en op
langen termijn verhuren mogen deze ta
rieven met 21/2 pet. verhoogen;
c. bedrijven, die vroeger de tarieven in
clusief omzetbelasting berekenden en op
korten termijn verhuren mogen deze ta
rieven met 21/2 pet. verhoogen.
ACTIVITEIT IN DE NEDERLANDSCHE
FILMINDUSTRIE
De film „Tropisch Nederland" op komst
Men is bezig met de synchronisatie van
een film over Nederlandsch-Indië, die bin
nenkort in vele Nederlandsche bioscoop
theaters zal worden vertoond, onder den
titel „Tropisch Nederland".
Men zal het vreemd vinden, dat onder
de huidige omstandigheden, nu de verbin
ding met Nederlandsch-Indië reeds zoolang
verbroken is, er een Nederlandsch-Indische
film in bewerking is. De oplossing is ech
ter eenvoudig. Polygoon beschikte over
een schat filmmateriaal, verzameld gedu
rende verschillende reizen in den Archi
pel, en wat is logischer dan dit materiaal
juist nu, gezien de belangstelling voor Ne
derland overzee, voor vertooning voor het
publiek beschikbaar te stellen.
De staf van Polygoon heeft dus een selec
tie gemaakt uit de aanwezige filmstrooken,
hetgeen op zichzelf al geen eenvoudige
taak was. Immers uit niet minder dan
40.000 meter filmstrook moest de keus wor
den gedaan. Hieronder bevonder bevond
zich de bekende Mahacyclus, de fihn in
drie deelen over Nederlandsch-Indië, die
indertijd in ons land zoo'n geweldige be
langstelling trok.
Gezegd kan worden, dat men geslaagd is
bij het selecteeren, want het resultaat is
alleszins de moeite waard. Binnen korten
tijd zal het Nederlandsche publiek in de
bioscopen de film „Tropisch Nederland
Momentje
DUIVEN.
Er is niet veel onschuldigs meer op
deze onherbergzame wereld, naar het
mij wil voorkomen, maar als er nog
iets onschuldigs is, dan moeten het
de blanke duiven zijn, die zich even
rustig veremien en spelen op een
sqhuilloopgraaf als op de helm van
een onverschrokken soldaat. En zelfs
deze dieren kan de oorlog niet met
rust laten. Iedere behoorlijke stad, die
zich zelf respecteert, heeft een plein
met duiven: Londen, Venetië, Buda
pest en Den Haag. Nu is men eerst al
begonnen deze onschuldige dieren, die
dienden om het gemoed der menschen
te verzachten, listig en sluw te van
gen in groote netten en de hemel
weet, wat er met die arme dieren is
gebeurd. En nu is er weer een oeka-
se gekomen, dat degenen, die nog
duiven houden, moeten zorgen, dat de
dieren binnen blijven, op straffe van
dit en dat.
Ik heb het altijd al een fout gevon
den, dat het symbool des vredes bij
uitnemendheid, wordt gebruikt in den
oorlog en dat wordt hiermee natuur
lijk onmogelijk gemaakt tenminste
voor den vijand.
Maar dan zit dit lieve en zachtmoe
dige dier, wiens woning het hemel
ruim is, met toegeslagen vleugels te
kwijnen in een kooi.
't Is misschien ook beter zoo.
Monsters doorklieven nu het lucht
ruim, met propellers, brommend en
razend van wilde woede. Dan is er
geen plaats voor duiven, omdat hun
woning onbewoonbaar is gemaakt.
Het symbool des vredes is gearres
teerd en opgesloten en wacht op zijn
bevrijding
WINTERHUWNEDERLAND
Gironummer van de W. H N.
Stort op 5553 of 877.
Kasvereeniging N.V., A'dam.
Postgironummer 877.
De Bank van de W. H. N. is
5553
kunnen bewonderen, een film van ongeveer
2600 meter lengte, met een speelduur van
circa anderhalf uur. In deze film krijgt
men een volledig overzicht van Indië, men
ziet er de groote bevolkingscentra, maar
ook de kleinere eilanden zijn niet verge
en naast veel interessants uit het leven
der bevolking is een plaats ingeruimd voor
vrijwel alle cultures, suiker, rubber, thee,
enz. Tegenover folkloristisch interessante
beelden staan er die een indruk geven van
het moderne Indië, kortom in deze ander
half uur krijgt de toeschouwer een volledig
overzicht van onze schoone overzeesche ge
westen.
De film zal voorts worden voorzien van
een gesproken tekst, ter toelichting van
het vertoonde, die zal worden uitgesproken
door den bekenden acteur Kommer Kleyn
UITGESLOTEN SLAGERS.
Het Rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd deelt mede, dat weder
om enkele slagers een te Rhenen en een
te Apeldoorn wegens het frauduleus
slachten van varkens of het voorhanden
hebben van vleesch, afkomstig van frau
duleus geslachte varkens, voor geruimen
tijd van het verkrijgen van een toewijzing
van vee en vleesch door de Nederlandsche
Veehouderijcentrale zijn uitgesloten.
De verbindingstroepen aan het weck
bij het tot stand brengen van belang
rijke telefoonnetten (Foto Weltbild)
