WOENSDAG 19 FEBRUARI 1941
32ste Jaargang No. 9877
9e- £ekAócHeSoii/fcci/nt
Bureaux Papengracht 32. n» x A w «-> r* mi r* T A««rrrnr< "wr r* xt
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMS 1 REKEN Giro 103003. Postbus 11.
V Over: beleefdheid.
Regels van beleefdheid kunnen verschil
lend zijn in verschillende tijden.
Er zijn beleefdheids-eischen, welke direct
voortkomen uit een ware opvatting van de
menschelijke natuur of duidelijk liggen
opgesloten in de juiste waardeering van
de menschelijke waardigheid.
Er zijn m.a.w. beleefdheids-eischen, welke
nooit kunnen worden overtreden of opzij
gezet, als men niet in botsing wil komen
met de ware beschaving, als men niet wil
in strijd handelen met het den mede-
menschen verschuldigde respect en daar
door met het zelf-respect.
Met instemming citeeren wij in dit ver
band wat dezer dagen de „Volkskrant''
schreef:
„De directie van de Nederlandsche
Spoorwegen heeft in een dienstorder
het personeel opgedragen er op toe te
zien, dat oorlogsinvaliden in ieder ge
val in den trein een zitplaats krijgen.
Wordt door een vriendelijk verzoek
van den conducteur het beoogde doel
niet bereikt hetgeen in bepaalde
gevallen is voorgekomen dan heeft
de conducteur de bevoegdheid, den
oorlogsinvalide aan een zitplaats te
helpen.
We hebben ons, eerlijk gezegd, voor
deze dienstorder geschaamd. Voor een
oorlogsinvalide moest, zonder verzoek,
iecfer opspringen en hem zijn plaats
aanbieden. Het hapert hier aan het
blijkbaar min of meer ouderwetsche be
sef van betamelijkheid.
Zooals de betamelijkheid ook* zoek is
wanneer mannen een vrouw laten staan
in trein, tram of bus. Dat moest even
min voorkomen, en het komt voor.
Dame of vrouw uit het volk, zooals
het gemeenlijk wordt genoemd, ver
dient het respect, waarop ze krachtens
haar sekse recht heeft. En de „heer der
schepping" verkleint zich wanneer hij
dat recht niet erkent''.
Behalve zoo zouden wij na dit citaat
verder willen gaan als hij dat recht niet
erkent, omdat de betrokkene dame of vrouw
dat recht heeft verloren door haar „man
nelijke" of op een andere wijze onbehoor
lijke gedragingen.
Goed handelt de man, die b.v. in de tram
niet wenscht respect te bewijzen, door zijn
plaats aan te bieden, aan een dame, die
door haar onbehoorlijke kleeding bewijst
zichzelf niet te respecteeren.
Beleefdheid is voor den christen een zeer
kostbare eigenschap, als hij de uiterlijke
vormen van die beleefdheid weet te vullen
met de christelijke naastenliefde. Dan
zijn ai die uiterlijke vormen voor hem een
hulpmiddel, om die voornaamste deugd te
beleven in het dagelijksch verkeer met zijn
mede-menschen!
Zóó opgevat, zal beleefdheid nooit zijn
louter uiterlijkheid en nog minder huiche
larij.
Zóó opgevat, is beleefdheid een schoone,
aantrekkelijke uiting van een groote chris
telijke deugd.
Distributie van Kaas.
De Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visscherij maakt
het volgende met betrekking tot de distri
butie van kaas bekend.
Teneinde de bevoorrading van de win
keliers een regelmatiger verloop te doen
hebben is besloten met ingang van Maan
dag 24 Februari a.s. een wijziging in de
bonaanwijzingen voor kaas te brengen.
Met ingang van dien datum zullen niet
- zooals tot nu toe gebruikelijk was
vier bonnen, maar twee bonnen worden
aangewezen, welke recht geven op het
koopen van kaas. Deze bonnen zullen gel
dig zijn van Maandag 24 Februari tot en
met Zondag. 9 Maart a.s. De bonnen, die op
9 Maart nog niet gebruikt zijn, blijven
voorts nog.veertien dagen geldig, dus tot
en met Zondag 23 Maart a.s.
Met ingang van Maandag 10 Maart zullen
aan wederom twee bonnen voor kaas wor-
aen aangewezen, welke veertien dagen gel
dig zullen zijn en vervolgens nog veertien
dagen gebruikt mogen worden.
Hierdoor zal eenerzijds worden bereikt,
dat gedurende de eerste twee weken de
winkeliers ten volle aan alle aanvragen
van hun klanten kunnen voldoen en an
derzijds, dat de mogelijkheid om vier kaas
bonnen tegelijk te besteden voor het aan
schaffen van een stuk kaas of een geheel
kaasje na 10 Maart a.s. weer geopend is.
De Engelsche bom
aanval op Rotterdam
Belangstelling van autori
teiten voor het
St. Franciscusgasthuis
Gistermiddag heeft dr. C. Völckers, de
Beauftragte van den Rijkscommissaris, met
zijn naaste medewerkers, onder wie de heer
Hank, een bezoek gebracht aan het St.
Franciscusgasthuis, om de vernielingen, die
de Engelsche bommen Zaterdagavond heb
ben aangericht, in oogenschouw te nemen
en met het bestuur van het gasthuis over
de herstellingswerkzaamheden te spreken.
De procureur-generaal bij het gerechts
hof te 's-Gravenhage, mr. R. van Genech-
ten, kwam zich eveneens van de gevolgen
van de bommen op de hoogte stellen.
Voorts was aanwezig de waarnemende
hoofdcommissaris de heer P. J. Roszbach.
Het gezelschap werd ontvangen door den
directeur-geneesheer dr. Deelen. In een der
zalen kwamen de bezoekers bijeen met
het bestuur van het gasthuis, te weten den
president, pastoor van Zandvoort, en de
regenten de heeren mr. G. Middendorf,
Vrijmoet, Moussault en v. d. Cammen. Met
dr. Deelen waren aanwezig de moeder
overste zuster Hendrika en zuster Anniseta,
het hoofd van de administratie.
Dr. C. Völckers besprak de zware be
schadigingen, die het ziekenhuis heeft on
dergaan en het vele leed, dat aan patiër.ten
en het verplegend personeel is berokkend.
Namens den Rijkscommissaris betuigde hij
den voorzitter van het bestuur en de zus
ters diens deelneming, om daaraan vervol
gens persoonlijke woorden van leedwezen
te verbinden.
In de besprekingen over het gebeurde
van Zaterdagavond, ^waaraan ook de waar
nemende hoofdcommissaris deelnam, kwam
vast te staan, dat het blusschingswerk van
de Rotterdamsche en de Duitsche brand
weren, die dadelijk na het inslaan van de
bommen het werk begonnen, op voortref
felijke wijze is geschied, zoodat de ontstane
branden konden worden bedwongen. Hulp
vaardige Duitsche militairen, de Rotter
damsche politie en burgers hebben op waar
lijk opofferende wijze medegeholpen aan
de ontruiming van het ziekenhuis en bij
het onderbrengen van de zieken gedurende
den nacht. Bij deze bespreking over de
hulpacties kon worden geconstateerd, dat
de verschillende genomen maatregelen
doeltreffend zijn geweest.
De Beauftragte van den Rijkscommissa
ris besprak ten slotte met den voorzitter
van het bestuur van het gasthuis de verder
te nemen maatregelen en wel in het bij
zonder die, welke betrekking hebben op
het weer aanschaffen van den noodigen
inventaris en 't beschikbaar stellen van
materialen voor de omvangrijke reparaties.
Het gezelschap heeft na de besprekingen
een rondgang door het ziekenhuis gemaakt.
Hierbij werd de schade, die aangericht is
door den vollen treffer op het gedeelte,
waar de zusters haar kamers hebben en
waar, zooals bekend, vijf jonge verpleeg
sters omkwamen, in oogenschouw geno
men. De verwoesting in dit gedeelte is in
derdaad zeer groot en het mag dan ook een
wonder heeten, dat nog niet meer slacht
offers zijn gevallen. In den tuin zijn, wij
hebben het reeds gemeld, ook eenige bom
men terecht gekomen, die diepe trechters
hebben geslagen. Daarbij is een tunnel ge
raakt, waarin leidingen liggen, die van het
ketelhuis naar het ziekenhuis voeren. Hier
aan is ook veel schade toegebracht. Voorts
hebben de achterkant van het hoofdge
bouw e'n de vleugels in den tuin door de
scherven van deze bommen zeer aanzien
lijke schade gekregen. Tal van kamers, za
len en dienstvertrekken moeten vrijwel
geheel hersteld worden en ook van den
inventaris is veel verloren gegaan. Behal
ve deze verwoestingen door de bommen is
ook de beschadiging van het dak en de zol
derverdieping door den brand beschadigd.
Nadat dr. Völckers, mr. van Genechten
en de andere bezoekers afscheid hebben
genomen van het bestuur en de directie
van het gasthuis, begaven zij zich naar den
Provenierssingel, om zich op de hoogte te
stellen van verwoestingen, die de Engel
sche bommen daar aan woningen hebben
toegebracht.
Wat het gasthuis betreft, zij nog gemeld,
dat men hoopt in eenige gedeelten weer
vrij spoedig een klein aantal patiënten te
kunnen opnemen. Met de herstellingswerk
zaamheden is reeds een aanvang gemaakt.
Hoe groot de schade precies is, kan nog
niet worden vastgesteld, omdat het op zich
zelf al een omvangrijken arbeid vergt alle
schade op te nemen. Het zal dan ook stel
lig nog geruimen tijd duren, voordat het
gasthuis weer geheel en normaal in gebruik
kan worden genomen. Een geluk by alle
ongeluk is, dat het nieuwste gedeelte, waar
in de moderne keukens e.d. zijn onderge
bracht, gespaard is gebleven. En voorts
heerscht er in de kringen van het gasthuis
groote voldoening, dat men er, dank zoo-
Koeien voor Je weide en de
mesterij.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
is er zooals reeds gemeld toe overge
gaan om koeien, die gevorderd worden
voor de slacht, maar die na een periode van
mesten of weiden meer vleesch en vet zou
den opleveren, uit den aanvoer te nemen
en op contract over te geven aan mesters
en weiders.
Voldoet de veehouder aan de gestelde
eischen, dan wordt met hem een contract
aangegaan, waarbij hij zich verplicht, bin
nen een gegeven termijn een zeker aantal
dieren van een bepaald minimum-gewicht
en tenminste een bepaalde kwaliteit te le
veren. Daarentegenover verplicht de Ne
derlandsche Veehouderijcentrale zich om
de dieren t.g.t. tegen een bepaalden prijs
over te nemen, indien zij wat gewicht en
kwaliteit betreft ten minste aan de gestel
de eischen voldoen.
Contracteert een mester, dan geld
als voorwaarde, dat hij de helft van de ge
contracteerde dieren vóór 1 Mei en de an
dere helft vóór 1 Juni aflevert. Is een en
kel dier gecontracteerd, dan dient dit vóór
1 Juni afgezet te zijn, terwijl bij contrac
teeren voor 2 dieren 1 Mei en 1 Juni als
uiterste data van levering gelden.
Wil een weider nu reeds contracteeren.
dan dient hij de helft der dieren vóór 1
Juli en de andere helft vóór 1 Augustus
af te zetten. Contracteert deze weider voor
een enkel dier, dan wordt levering vóór
1 Juli vereischt.
Het minimum gewicht, dat bij afleve
ring geldt, is 400 kg. Voorts geldt als eisch,
dat het dier bij levering tenminste als B.
geclassificeerd wordt.
De prijs, waartoe de Nederlandsche Vee
houderijcentrale zich verplicht, is de prijs,
welke thans voor dieren van hetzelfde ge
wicht en overeenkomende kwaliteit be
taald wordt.
veel goede hulp, in geslaagd is om alle pa
tiënten tijdig uit het ziekenhuis te redden
en hen weer snel in andere ziekenhuizen
onder dak te brengen.
Een der gewonden overleden.
In een der hospitaalschepen te Rotter
dam is de 47-jarige heer W. J. van Dijk aan
zijn verwondingen, opgeloopen bij het
jongste luchtbombardement, overleden.
Het slachtoffer bevond zich tijdens den En-
gelschen vliegeraanval op Rotterdam in de
getroffen Provenierswijk en werd door
bomscherven, ernstig gewond.
DE ONTSLAGVERORDENING
Zal ook voor Land- en Tuinbouw
bedrijven van toepassing worden
Zooals bekend, heeft de Hooge Raad be
slist, dat de Land- en Tuinbouwonder-
nemingen niet vallen onder de ontslag
verordening. Naar wy van bevoegde zijde
vernemen, mag binnenkort een zoodanige
wijziging van de ontslagverordening tege
moet worden gezien, dat duidelijk komt
vast te staan dat de ontslagverordening ook
van toepassing is op Land- en Tuinbouw.
DE NIEUWE PRIJZEN IN HORECAF-
BEDRIJVEN
De prijslijst moet aangevuld worden
Cafés, restaurants en hotels hebben
zooals gemeld, toestemming gekregen de
pry zen te verhoogen met de kosten van de
nieuwe omzetbelasting.
Het officieel orgaan van Horecaf deelt
thans mede, dat de prijslijsten met pen en
inkt moeten worden veranderd in af
wachting van het binnenkort te ver
wachten besluit omtrent de maximum
prijzen.
De bezoekers moeten de berekende prij
zen zelf kunnen controleeren. Laat de
ondernemer na de lijst in overeenstemming
te brengen met den nieuwen toestand, dan
is hy tot berekening van de prijsverhoo-
ging niet gerechtigd.
Uit de speciale distributieregeling voor
Horecafbedrijven blijkt verder dat spijs
olie (waarvan 50 procent van het verbruik
over het vorige jaar wordt toegewezen)
alleen voor z.g. keukengebruik is. Zij mag
dus niet gebruikt worden voor het bakken
van patates frites e.d.
Ook tarwebloem is alleen voor keuken
gebruik, b.v. voor het binden van soepen
en sauzen. Rijst mag uitsluitend worden
verwerkt in diners, die ter plaatse wor
den gebruikt.
Het vak van chef de cuisine was al geen
sinecure, maar is even moeilijk geworden
als dat van huismoeder. Zijn fantasie
evenwel zal een fijn dinertje niet minder
smakelijk doen zijn dan vroeger.
„Vaderland".
NEDERLANDSCHE LAND- EN TUIN
BOUWPRODUCTEN OP DE REICHS-
MESSE TE LEIPZIG.
Ook op de komende voorjaarsbeurs te
Leipzig zullen in den representatieven
stand, welke door den economischen voor
lichtingsdienst met medewerking van de
Nederlandsche Landbouwhandelskamers
wordt verzorgd, op zeer aantrekkelijke
wijze land- en tuinbouwproducten worden
geëxposeerd. In het bijzonder is voor
bloembollen een belangrijke plaats inge
ruimd, zoodat zelfs by een zeer vluchtig
bezoek aan de Nederlandsche af deeling de
door het Centraal Bloembollen Comité te
Haarlem beschikbaar gestelde tulpefl en
hyacinthen, door hun rijke kleurschakee-
ringen onweerstaanbaar de aandacht zullen
trekken. Aan de bezoekers zal een brochure
worden uitgereikt, waarin duidelijk wordt
uiteengezet op welk een eenvoudige wijze
bloembollen tot bloei kunnen worden ge
bracht. Aan deze uiteenzetting gaat vooraf
een overzicht van de hooge eischen, welke
aan den kweeker worden gesteld voor het
verkrijgen van bollen van een dusdanige
uitstekende kwaliteit als de Nederlandsc^.e.
Een beschrijving van de verzorgirg van
snijbloemen is aan deze brochure toege
voegd.
De expositie van gladiolenbollen zal de
aandacht der bezoekers er op vestigen, dat
er niet alleen bollen zijn, die in het najaar
moeten worden geplant, doch ook, welke
in voorjaar kunnen worden uitgezet. Aan
belangstellende bezoekers zal een pakje
gladiolenbollgn gratis worden uitgereikt,
zoodat zij zich van de goede hoedanigheid
van het Nederlandsche product kunr.en
overtuigen.
De te exposeeren bloeiende Japansche
kers geeft een indruk van hetgeen de Ne
derlandsche boomkweekerij heeft aan te
bieden. Ieder, die zich voor dezen tak van
tuinbouw interesseert, zal in het tentoon
gestelde aanleiding vinden naar andere
producten van de Boskoopsche kweekerij
te informeeren.
De fruitexpositie ontleend haar beteeke-
nis in het bijzonder hieraan, dat zij zal la
ten zien hoe de Nederlandsche fruitteelt
zich de laatste jaren met succes op de teelt
van die appelen heeft toegelegd, welke in
koelhuizen langen tijd bewaard kunnen
worden.
Naast enkele tuinbouwproducten zullen
te Leipzig diverse landbouwproducten een
belangrijke plaats innemen.
Verschillende melkproducten kaas en
boter met de Nederlandsche rijkscontrole-
merken, gecondenseerde melk zullen op
smaakvolle en doeltreffende wijze opge
steld, een goed beeld geven van de voort
brengselen der Nederlandsche zuivelindus
trie. Eveneens zal de aandacht worden ge
vestigd op de drie Nederlandsche veeslagen.
WIE KRIJGEN LEVERTRAAN?
De geneeskundige hoofdinspecteur van de
Volksgezondheid verzocht ons opneming
van de volgende mededeeling.
Het is .gebleken, dat ten aanzien van de
levertraanvoorziening nog misverstand be
staat.
De betrekkelijk geringe voorraad heeft
het noodzakelijk gemaakt het gebruik te i
beperken tot enkele groepen van de bevol- I
king. Voor prophylactische doeleinden
mag levertraan alleen worden verstrekt
aan kinderen van 1/2 tot 3 jaar (tot den
derden verjaardag dus). Wat betreft het
gebruik als geneesmiddel, hier komt slechts
een enkele ziekte in aanmerking.
Men kan levertraan verkrijgen op een
recept of bon van den arts. Ik wil een
dringend beroep doen op het publiek de
geneesheeren niet onnoodig lastig te val
len. Zij zijn gebonden aan de bestaande
voorschriften, en kunnen niet ingaan op
verzoeken levertraan voor te schrijven aan
kinderen van 3 jaar en ouder of aan pa
tiënten, die niet voor de verstrekking van
levertraan in aanmerking mogen komen.
Momentjev
OORLOGS-INVALIDEN.
Wij konden waarachtig wel iets
meer achting en waardeering toonen
voor de mannen, die in den bloei en
de kracht hunner jaren hun leven of
hun gezondheid gaven voor ons va
derland.
Ik bedoel dit niet voor de dooden,
de gesneuvelden voor het vaderland.
Hun nagedachtenis wordt niet verge
ten, gedachtig de oude spreuk: het is
eervol voor het vaderland te sterven.
Ik bedoel hen, die den, vreeselijken
strijd hebben overleefd, maar hun
gezondheid offerden. Ik lees nu, dat
de directie der Ned. Spoorwegen den
conducteurs vérgaande bevoegdheden
heeft gegeven om deze invalide sol
daten in den trein aap. een plaats te
helpen. Het ergste is, dat dit noodig
is geweest. Het ergste is, dat er men-
schen, jonge menschen zijn geweest,
die hen in den trein rustig lieten
staan. Wij hadden ruim honderd jaar
geen oorlog meer gevoerd en hadden
dus niet veel ervaring inzake oorlogs
invaliden. Maar fatsoen en gevoel
hebben niets met ervaring te maken.
Het wijst bovendien op een gebrek
aan vaderlandsliefde en dat is bijna
r.og erger, omdat vaderlandsliefde een
natuurlijke deugd is. Maar als dit
droeve feit dan zoo is, laten wij dan
iets leeren van alle volkeren, die
meer en langduriger dan wij voor hun
vrijheid en onafhankelijkheid hebben
moeten strijden.
Ik herinner mij, dat ik jaren gele
den in Budapest in de tram stapte en
daar op de leuning van een bank een
plaatje zag, waarop stond: Gereser
veerd voor oorlogsinvaliden. In iede-
ren wagen was zoo'n bark. Daar kon
den oorlogsinvaliden gratis plaats
Ik beveel dit goede voorbeeld ter
navolging aan de directies der Spoor-
en Tramwegen aan.
Maar als zij dit goede voorbeeld
zouden volgen, wil dat nog niet zeg
gen, dat men verder zijn gevoelens
van fatsoen en vaderlandsliefde over
boord zou mogen gooien....
v
WINTERHULPEN EDERLAND
Gironummer van de W. H N.
Stort op 5553 of 877.
Kasvereeniging N.V., A'dam.
Postgironummer 877.
De Bank van de W. H. N. is
5553
LEVERING VAN PAARDEN VOOR DE
VOEDSELVOORZIENING.
Een besluit van den secretaris-generaal
van het Departement van Landbouw en
Visscherij is verschenen, op grond waar
van provinciale voedselcommissarissen
kunnen overgaan tot het vorderen van
paarden, bestemd voor naar hun oordeel
daarvoor in aanmerking komende gegadig
den.
HET 50.000ste OCTROOI DOOR DEN-
OCTROOIRAAD VERLEEND.
Het 50.000ste octrooi is 17 Februari j.l.
verleend aan den heer Louis van Stolk te
Rotterdam, voor een wissel voor monorail-
hangspoor met twee wisseltongen, elk in
dividueel behoorende bij een bepaald rail-
stuk. De octrooigemachtigde hierbij was
de heer H. W. Da en dels, Laan Copes van
Cattenburch 24 's-Gravenhage.