DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Nief ontplofte bom
neergekomen?
Franko's bezoek
aan Mussolini
Fraude bij de Meel-
cenlrale
Momentje
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1941
32ste Jaargang No. 9872
Sb £eklócHe(Boii/fcci/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Over socialisme
Wij hebben onlangs een korte beschou
wing gewijd aan de rondom het woord
„socialisme" gevoerde, verwarde en ver
warrende, discussie.
In die discussie wordt ook door niet-ka-
tholieken Nieuwe Rott. Crt. o.a. de
pauselijke encycliek Quadragesimo Anno
betrokken.
Dat men zich beroept op pauselijke en
cyclieken, ontmoet onzerzijds, natuurlijk,
geen bezwaar, mits men eerst de encyclie
ken heeft gelezen en bestudeerd. Wat zijn
er onder de katholieken zélf niet een aan
tal menschen ook „intellectueelen"
die in redevoering en gesprek b.v. „Qua
dragesimo Anno'' citeeren, terwijl zij van
de geheele encycliek niets meer kennen,
dat juist dat citaat!
„Het is onmogelijk degelijk katholiek te
zijn en tegelijk socialist in den waren zin
van het woord". Dit is een citaat uit de
„Quadragesimo Anno". Dus en dan
gaan de kenners, niet van de encycliek,
maar alleen van deze paar woorden uit, de
encycliek, op hun manier conclusies trek
ken.
Maar waarom kan men onmogelijk
degelijk katholiek zijn en tegelijk socialist»
in den waren zin van het woord?
Velen, die zich graag op „Quadragesi
mo Anno" beroepen, zullen niet eens ken
nen het antwoord, dat genoemde encycliek
op deze vraag geeft een antwoord kort,
klaar en afdoend.
Wij lezen in de encycliek:
Volgens de leer van het christendom
toch, is de mensch, met zijn socialen
aanleg, op deze aarde geplaatst, om te
leven in een maatschappij en onder
een door God gesteld gezag, al zijn
vemogens te ontwikkelen en te ont
plooien tot eer en glorie van zijn
Schepper, de plichten van zijn be
drijf of van zijn beroep getrouw te
vervullen, en aldus zijn tijdelijk en
eeuwig geluk te bewerken. Het socia
lisme daarentegen kent deze verheven
bestemming van den mensch m van
de maatschappij niet, en bekommert
er zich ook niet om, maar meent, dat
de menschelijke samenleving enkel en
alleen ingesteld is voor tijdelijke be
langen.
De encycliek spreekt hier niet van so
cialisten, maar van socialisme. Het socia
lisme als zoodanig erkent den Gods
dienst niet.
En het is uit heel de encycliek duide
lijk, dat de encycliek onder „socialist in
den waren zin van het woord", onder so
cialisme verstaat den aanhanger van het
stelsel, het stelsel, dat hetzij het Marxis
me als een bepaald en gesloten systeem
verdedigde hetzij van het Marxisme af
stamde of er relaties mee had.
In dezelfde encycliek lezen we:
Is het beeld van de economie totaal
gewijzigd, niet minder ingrijpende
veranderingen heeft het socialisme,
waartegen Onze Voorganger Leo XIII
vooral moest strijden, sindsdien onder
gaan. Toen kon men nog spreken van
hèt socialisme, dat een bepaald en ge
sloten systeem verdedigde. Maar sinds
dien is het in twee hoofdgroepen ge
splitst, die meestal vijandig, en zelfs
zeer scherp, tegenover elkaar staan,
zonder dat nochtans één van beide het
anti-christelyke standpunt, dat zoo ty
peerend was voor het socialisme, heeft
verlaten.
Heden, en .reeds sinds het begrip „so
cialisme" in het begrip „nationaal-socialis-
me" is opgenomen, bedoelen velen, die
over socialisme spreken iets anders,
dan Quadragesimo Anno er mee bedoelde.
Dit moet allen duidelijk zijn.
ARBEIDERSWONINGEN TE UTRECHT
ONTRUIMD
Het ANP bericht:
Spelende kinderen hebben in een plant
soen in een arbeiderswijk van Utrecht een
ongeveer 2 meter diep gat gevonden. Zij
waarschuwden de politie, die op haar beurt
een militair deskundige van de ontdekking
in kennis stelde. Vermoedelijk ligt in het
gat een niet ontplofte Engelsche bom. Aan
gezien gevaar bestaat, dat het projectiel als
nog tot ontploffing zal komen, is bevel ge
geven de omgeving te ontruimen. Ongeveer
2000 menschen hebben elders onderdak ge
vonden, in afwachting var. het onschade
lijk maken van het projectiel.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE VRIJHEID VAN DEN BOER.
Op de jongste vergadering van de af dee
ling Holland-Brabant van den Ghr. Boe
ren- en Tuindersbond heeft o.a. de heer
Louwes het woord gevoerd. Bij deze gele
genheid heeft hij herhaald, dat de veesta
pel in Nederland moet worden ingekrom
pen. De Standaard merkt hierbij op:
„Voorzoover in die streken, waar het ge
mengd bedrijf geëigend is, teruggekomen
wordt op dfi uitbreiding van den veestapel,
zooals die voor 1930 plaats vond, en meer
dere H.A. beschikbaar komen voor den
verbouw van landbouw- en akkerbouw
producten, valt zulks toe té juichen. En
evenzoo, waar door omzetting van gas- in
bouwland onze voedselpositie beter in het
evenwicht is te brengen, is er tegen in
krimping geen redelijk bezwaar aan te
voeren.
Moeilijker wordt het in de zuivere weide
streken. Ook hier werkt een natuurlijke
factor. Minder stikstof beteekent minder
voedsel voor de dieren en dit noopt tot be
perking. De voorraden krachtvoer in dezen
tijd hebben eenzelfde effect.
Doch van geheel anderen aard is het,
dwingend den veestapel in te krimpen, ook
als het natuurlijker wijze niet noodig zou
zijn.
Naar onze meening is het met het oog
op de melkproductie, de vleeschvoorziening
en de uiteindelijke resultaten van het boe
renbedrijf van het grootste belang, den
boer de vrijheid te laten om met de be
schikbare middelen zijn veebeslag zoo goed
mogelijk op peil te houden. Het is op het
platteland niet anders dan overal elders,
de een kan meer met een dubbeltje, dan
een ander met een kwartje. Zoo haalt ook
de eene boer meer uit den bodem dan de
andere.
Dit is zijn belang, maar onder de gege
ven omstandigheden niet minder in het al
gemeen belang.
Wie het agrarisch leven kent, weet. dat
men de activiteit zou dooden, indien die
vrijheid den boer werd ontnomen.
Hoe eerder klaarheid wordt geschapen,
hoe beter.
De heer Louwes zal zeker in staat zijn
de ongerustheid op dit gebied weg te ne
nemen."
Bestrijding van wand
gedierte
Besluit van den secretaris-generaal van
Binnenlandsche Zaken.
De Staatscourant bevat een besluit van
den secretaris-generaal van het departe
ment van Binnenlandsche Zaken betref
fende de bestrijding van wandgedierte.
Daarin wordt het volgende bepaald:
Het is, te rekenen van 1 April 1941 af,
verbaden als venhurder of uit anderen
hoofde een woning of gedeelte daarvan al
dan niet gemeubileerd of gestoffeerd, in
gebruik te geven zonder dat een verkla
ring is ingeleverd, welke is afgelegd door
als zoodanig door Burg. en Weth erken
den deskundige en waaruit blijkt, dat noch
in de woning noch in het'daarin eventueel
aanwezige huisraad wandgedierte is aan
getroffen. Van hetzelfde tijdstip af is het
verboden bij het als huurder of Uit anderen
hoofde betrekken van een woning of van
een gedeelte daarvan, daarin huisraad te
plaatsen of aan te brengen, vaar van niet
door een deskundige als in het eerste lid
bedoeld is verklaard, dat daarin geen
wandgedierte is aangetroffen.
Degenen, voor wie de verbodsbepa
lingen gelden, zijn verplicht verklarin
gen, als in dat artikel bedoeld, vóórdat
een woning of een gedeelte daarvan
wordt betrokken bij B. en W. in te le
veren.
B. en W. zjjn bevoegd voor het afgeven
van de verklaringen als in dit besluit be
doeld alsmede voor het zuiveren van wo
ningen, vertrekken en inboedels tarieven
vast te stellen.
Op een daartoe door B. en W. in te die
nen verzoek kan de secretaris-generaal van
het departement van Binnenlandsche Za
ken schriftelijke ontheffing verleen en van
het bepaalde in dit besluit met betrekking
tot gemeenten, deelen van gemeenten of
bepaalde groepen of klassen van woningen
ten aanzien waarvan dat college aanneme
lijk kan maken, dat besmetting met wand
gedierte zich aldaar niet of slechts bij hoo-
ge uitzondering voordoet.
Overtreding van artikel 1 en 2 wordt
getraft met een hechtenis van ten hoogste
twee maanden of een geldboete van-ten
hoogste driehonderd gulden.
OVEREENSTEMMING VAN
OPVATTINGEjN.
MADRID, 13 Februari. (D.N.B.) Tus-
schen de Caudillo en den Duce zijn, naar
officieel bekend gemaakt wordt, op 12
Februari in Bordighera twee uitvoerige
besprekingen gevoerd. Aan de conferen
ties is ook deel genomen door den minis
ter van buitenlandsche zaken, Serrano Su-
ner. De Italiaansche minister van buiten
landsche zaken, graaf Ciano, die door zijn
militairen dienst verhinderd was aan de
besprekingen deel te nemen, zond Serrano
Suner een vriendschaps-telegram, dat door
Suner met hartelijke woorden werd beant
woord.
Na de besprekingen is een communiqué
van den volgenden inhoud gepubliceerd:
„Bij de besprekingen, die op 12 Februari
des ochtends en des middags zijn gevoerd
tusschen den Caudillo en den Duce, bene
vens den Spaanschen minister van buiten
landsche zaken, Serrano Suner, bleek over
eenstemming van opvattingen der beide
regeeringen ten aanzien van de proble
men van Europeeschen aard en van de
kwesties, die in deze historische oogen-
blikken de twee volkeren interesseeren.
MADRID, 13 Februari. (D.N.B.) Omtrent
de reis van den Caudillo en den Spaan
schen minister van buitenlandsche zaken
naar Bordighera deelt het officieele agent
schap Efe mede, dat de beide staatslieden
Maandagochtend vroeg uit de Spaansche
hoofdstad zijn vertrokken. Den volgenden
nacht brachten zij door in een klein
plaatsje in de provincie Gerona. Dinsdag
ochtend kwamen de staatslieden bij Le
Perthus op Fransch gebied aan. Onder de
tonen van de Spaansche en Fransche
volksliederen werden de Caudillo en Ser
rano Suner op plechtige wijze verwel
komd door de Fransche autoriteiten. Zon
der oponthoud reden de Spaansche staats
lieden vervolgens naar Arles, waar zij een
middagmaal gebruikten, waarna zij hun
reis naar de Italiaansche grens voortzet
ten. Hier werden zij welkom geheeten
door hooge Italiaansche persoonlijkheden
met aan het hoofd de chef van het proto
col en dooi den Spaaüscheri zaakgelastig
de in Rome. Toen zij Italië binnenreisden,
werden de hooge Spaansche gasten door
de bevolking met spontane demonstraties
en gejuich ontvangen. De soldaten van
den bekenden generaal Gamberra, die
voor het meerendeel als vrijwilligers in
Spanje hadden gestreden, hadden de stra
ten van de grensstad, die de Spaansche
staatslieden passeerden, versierd met de
opschriften: Arriba Espana" en „Viva
Caudillo". De grensplaatsen waren ge
tooid met de Spaansche en Italiaansche
kleuren.
In het verslag van het agentschap Efe
wordt er op gewezen, dat het contact van
de leidende Spaansche en Italiaansche
staatslieden buitengewoon vriendschappe
lijk van aard was. Na de bespreking, die
drie uur duurde, lag op de gezichten van
de deelnemers voldoening weerspiegeld en
er is geen twiifel mogelijk, dat de bijeen
komst plaats gevonden heeft in een sfeer
van ongereserveerde openhartigheid en
eerlijkheid. Ook de ovaties van het Ita
liaansche volk vormen een definitief be
wijs voor een vriendschap, die op de
Spaansche slagvelden met het bloed van
beide volken is bezegeld.
VOORLICHTINGSBUREAU VAN
VOEDINGSRAAD INGESTELD.
De beteekenis van een rationeele voe
ding voor de volksgezondheid wordt alge
meen erkend. De voedingsraad heeft sinds
lang actieve leiding gegeven aan de voor
lichting op voedingsgebied. Deze riep daar
toe in Mei van het vorige jaar een com
missie van voorlichting in het leven.
Om de voorlichting zoo efficient moge
lijk te doen zijn, heeft de voedingsraad, in
overleg met de commissie van voorlichting
gemeend een voorlichtingsbureau te moe
ten instellen, onder directie van dr. C. den
Hartog.
Deze maatregel beoogt aan de huisvrou
wen op wetenschappelijk verantwoorde
wijze voorlichting te geven op het vooral
thans zoo belangrijke terrein van voedsel
bereiding en voedingsleer. Het valt niet
te ontkennen, dat in .een aantal gezinnen
met niet voldoende overleg en kennis van
zaken wordt gehandeld bij het inkoopen,
behandelen en verwerken der voedings
middelen. Teneinde hierin verbetering te
brengen zal het bureau, in nauw contact
met wetenschappelijke voorlichtingsinstan
ties, zich vooral richten op de practijk van
he* dagelij ksch leven en daarbij worden
bijgestaan door de in den aanhef genoem
de commissie. Zoowel raadgevingen en
wenken, waar noodig ook waarschuwin
gen tegen onjuiste en schadelijke gewoon
ten, als recepten en voorbeelden van week-
menu's zullen worden verstrekt. Hierbij
zal uiteraard rekening worden gehouden
met de mate, jvaarin verschillende voe
dingsmiddelen beschikbaar zijn, hetzij on
beperkt, dan wel binnen de normen van
een gelijke verdeeling over alle verbrui-
Uitdagend optreden
gestraft
TEGENOVER DE DUITSCHE
WEERMACHT
Op last van den militairen bevelhebber
hier te lande is gisteren een bekende le
derzaak te 's-Gravenhage gesloten. De lei
der dezer zaak en de schuldige personen
zijn in bewaring gesteld.
Deze maatregel is genomen op grond van
brutaal en uitdagend optreden van dë be
treffende personen op den voorafgeganen
dag tegen leden van de Duitsche weer
macht.
Tijdig ontdekt
Een groothandelaar in koloniale waren te
's Gravenhage ontving enkele weken gele
den een machtiging voor de levering van
60.000 kg. koffie aan A. R. te Amsterdam,
welke machtiging den indruk wekte op re
gelmatige wijze door de meelcentrale te
zijn afgegeven.
Daar de grossier geen kans zag een zoo
groote partij te leveren, waarschuwde hij
de meelcentrale.
Terzelfder tijd kreeg de meelcentrale be
richt uit Rotterdam, dat daar bij een gros
sier een machtiging voor de levering van
3068 kg. thee aan genoemden/Amsterdam
mer was binnengekomen.
Een hoofdcontroleur van de meelcentrale
is toen op onderzoek naar Rotterdam ge
gaan. waar hij beslag legde op eenige ver-
voerbewijzen voor distributie-artikelen en
op twee machtigingen voor den aankoop
van levensmiddelen, welke bewijzen ten
onrechte van den stempel der meelcentrale
bleken te zijn voorzien.
Vervolgens zijn aan den Amsterdammer
A. R. inlichtingen gevraagd wiarbij deze
beweerde de machtiging per post van de
meelcentrale te hebben ontvangen. Deze
mededeeling kon echter niet op waarheid
berusten, daar de meelcentrale de machti
gingen niet had verzonden.
Van een en ander werd aangifte bij de
politie gedaan, die na verhoor A. R. in be
waring stelde.
Genoemde R., die 44 jaar oud is, bleek
reeds verscheidene malen met de politie in
aanraking te zijn geweest. Zeven maal was
proces-verbaal wegens oplichting of ver
duistering tegen hem opgemaakl.
Verder kwam aan het licht, dat R. kennis
had aan de 33-jarige mevr. A. H. G. te
's Gravenhage, die in relatie stond met den
25-jarigen J. Th. V., die als tijdelijk amb
tenaar verbonden is aan de meelcentrale.
Deze V. bleek op onrechtmatige wijze aan
machtigingspapieren van de meelcentrale te
zijn gekomen, welke hij van den authentie-
ken stempel der meelcentrale had voorzien
om ze daarna aan mevr. A. H. G. af te
staan. Op haar beurt gaf mevr. A. H. G.
deze machtigingen aan haar vriend A. R.
te Amsterdam.
Gebleken is, dat J. Th. V. ter belooning
een gift van 100 van A. R. had ontvan
gen.
De leverantie van koffie is niet doorge
gaan.
Wat de partij thee betreft, deze werd door
tusschenkomst van de meelcentrale geblok
keerd, hetgeen echter niet bekend wa^ aan
R., die deze partij op monster voor 11.600
had ingekocht en voor 18.000 had ver
kocht, terwijl nog denzelfden avond deze
partij weder aan een kettinghandelaar voor
23.000 werd verkocht, die haar voor onge
veer 30.000 opnieuw te koop aanbood.
Uiteraard waren deze kettinghandelaren,
evenmin als R., op de hoogte van het feit,
dat de partij reeds geblokkeerd was. Zij
hebben derhalve slechts een windhandel
gedreven.
Met A. R. zijn tevens de crisis-ambtenaar
J. Th. V. en mevr. A. H. G. in verzekerde
bewaring gesteld.
OPENSTELLING VAN ONTVANG
KANTOREN.
Voor de betaling van directe belastingen.
De secretaris-generaal van financiën
heeft bepaald dat de ontvangkantoren ge
durende Februari niet voor betaling van
directe belastingen zijn opengesteld:
a. op de eerste vijf werdagen der week
vóór 9.30 uur en na 16 uur;
b. des Zaterdags vóór 9.30 en na 12
uur.
Voor het overige blijven de voor de be
taling van directe belastingen aangewe
zen dagen en uren gehandhaafd.
kers. Vanzelfsprekend zal ook worden ge
let op de met de jaargetijden wisselende
aanvoeren en prijzen van verschillende
voedingsmiddelen.
Het bureau is gevestigd dr. Kuyperstraat
8, te 's-Gravenhage.
BOMVRIJE SCHUILKERK.
Op de jaarbeurs te Padua heeft de
Italiaansche architect, Enrico Silvestri
het eerste model van een „'bomvrije
schuilkerk" ten toon gesteld. Het is
een kleine kerk, die uit cement, dat
tegen bommen bestand is, is opgetrok
ken. Het kerkje heeft een glad dak,
dat in een spits uitloopt en met een
kruis wordt bekroond. Het kleine ge
bouw maakt den indruk van een om
gekeerde „V". In dit kleine kerkje be
vindt zich behalve een altaar een
verbandtrommel. Men veronderstelt,
dat kleine bomvrije kerken spoedig
in heel Italië te zien zullen zijn.
Ik heb hier al eens meer geconsta
teerd, dat het niet al slecht is, wat de
oorlog baart. Daarop wijst ook dit be
richt. Het zou goed zijn overal waar
de menschen moeten schuilen, schuil
kerken te bouwen in plaats van
schuilkelders. Hoe men ook over de
toekomst moge denken, een kruis, dat
fier de lucht insteekt, zal altijd een
betere bescherming blijven dan wat
graszoden, die den mensch en zijn
schuilplaats onzichtbaar moeten ma
ken. Voornamer en noodzakelijker dan
lichaamscultuur en een uiterlijk ge
zond ras is Zielecultuur en Z#legroot-
heid. En niet voordat de menschen
zullen hebben geleerd, dat het beter
is te bidden om God's bescherming, dan
bescherming te zoeken bij de grooten
dezer aarde of hun eigen, volgens de
regelen der lichaamscultuur ontwik
kelde vuisten, zal de wereld wat
vriendelijker worden.
God heeft geen bomvrije schuilkerk
noodig, maar wij wel....
NIEUWE UNIFORMEN VOOR DE
POLITIE.
Ofschoon de nieuwe uniformen der
staats- en gemeentepolitie nog niet offi
cieel zijn goedgekeurd een kwestie van
tijd alleen hebben enkele leden der
rijks- en Haagsche politie zich gisteren in
hun nieuwe uniform vertoond.
Het was ter gelegenheid van de opening
in den Dierentuin van een tentoonstelling
van werkstukken der Duitsche politie. De
ze uniformen zijn voor de rijks- en ge
meentepolitie ongeveer hetzelfde, d.w.z.
voor de officiersrangen en de commissa
rissen. De rijks-, ofte wel staatspolitie,
draagt als onderscheidingsteeken een leeuw
op de knoopen, de gemeentepolitie een bol-
gevormden knoop zonder meer. De rijks-
politie-officieren dragen een platte pet met
een lauwerkrans en staanden leeuw. De
gemeente-politie draagt het gemeentewa
pen op de pet Beide dragen voorts een
cocarde met rood wit blauw.
De rang van commissaris van politie
der groote gemeenten wordt gelijkgesteld
met major, waarnemend hoofdcommissaris
luitenant-kolonel en hoofd-commissaris
kolonel. Zij dragen een zilveren patje op
den kraag met een, twee en drie stenen.
„Tel."
„DE OMZETBELASTING 1941 IN DE
PRAKTIJK".
Omzetbelasting, die van een
ander systeem uitgaat als de vroegere,
en aan de ingewikkeldheden van de oude
belasting nog verscheidene heeft toege
voegd, heeft reeds velen kopzorg gebracht.
Niet alleen moet men uitkienen, welke za
ken vrij zijn en zoo zij niet vrij zijn, welk
percentage er dan verschuldigd is wat
weer afhangt van den aard of van de be
stemming van het geleverde, of van de
kwaliteit van den kooper maar boven
dien komt er een geheel nieuw element in
het geding, n.l. de belastbaarheid van het
presteeren van diensten. Allerlei personen
worden zoodoende gebracht onder de gel
ding van deze belastingplicht en het is
niet allen gegeven om aan de hand van
een gepubliceerden wetstekst zin en draag
wijdte van zijn verplichtingen vast te stel
len.
Teneinde aan de bezwaren tegemoet te
komen hebben de heeren J. W. Bettinck en
mr. E. R Zweep, inspecteurs der Directe
Belastingen, een handleiding geschreven
voor iedereen, die met de omzetbelasting
te maken heeft. Het boekje is verschenen
bij de N.V. Uitgevers Mij. „Kosmos" te
Amsterdam en is verkrijgbaar voor den
prijs van 1.60.
De schrijvers zeggen, dat zij getracht
hebben de soms ingewikkelde en versprei
de bepalingen tot een systematisch geheel
te verwerken, waartoe zij zooveel moge
lijk de voorschriften, welke speciaal gelden
voor fabrikanten, groothandelaren, klein
handelaren, enz. bijeengebracht hebben.
Dit streven heeft ongetwijfeld de on
overzichtelijkheid beperkt tot de kleinst
mogelijke proporties, maar overzichtelijk
is de stof er nog niet door geworden.
Daar iedere categorie echter zijn eigen
gedeelte kan opzoeken, kan het boekje
goede diensten bewijzen aan iedereen, die
met de wet te maken heeft en ervan moet
weten, wat hem zelf aangaat.