DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WOENSDAG 18 DECEMBER 1940 32ste Jaargang No. 9826 S)e £elcbclt£(Bot4/fca/nt Bureaux Papengrachl 32. Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. DU nummer beslaat twee bladen. uil V Dulden Het wachten op den vrede duurt menig een erg lang. Hij verlangt naar een nieu wen tijd van opbloeiende welvaart, van ge- meenschappelijken arbeid, van vrede in ge meenschapszin, hij verlangt naar zoo veel en hij wordt ongeduldig. En toch: hij moet geduld hebben. Hij moet leeren, geduldig te wachten! Het tijdschrift „Studiën", dat wij nooit inzien zonder er beter of wijzer van te worden, is vandaag weer verschenen de December-aflevering. Toen wij het doorbladerden, viel onze aandacht op een artikel: geduld. Wij citeeren: „Er bestaat een dulden, dat den mensch als mensch kleiner maakt; het is het dul den alleen maar uit menschelijke nood zaak of zwakheid, uit menschenangst of berekening. Er is ook een dulden, dat den mensch grooter maakt, heel groot zelfs; dat is het dulden uit wijsheid, uit sterkte, uit liefde. De ballingstocht buiten het verloren pa radijs is nu eenmaal, tot straf en ten zegen, verbonden met leed en pijn. Onze eigen ge voeligheid en beperktheid naar lichaam en ziel zijn een telkens springende bron van onaangename ervaringen, terwijl de som der pijnlijkheden nog op alle gebied ver meerderd wordt door de tekorten en ook de ongerechtigheden van anderen. -Gelukkig de mensch, die al dien onlust niet slechts ondergaat en dus alleen maar zich geha vend voelen kan, maar die veel weet te dulden en door de deugd van lijdzaamheid te maken tot kostbare bouwsteenen van echten zielegroei. De ziel van den mensch groeit, als zij den ingeboren lust om al het onaangename van zich af te zetten, op zijn juiste, d.i. maar betrekkelijke waarde schat, en daarm het pijnlijke niet alleen omwille van hoogere en betere waarden aanvaardbaar vindt, maar zelfs het als een sublimeerende kracht van harte waardeert. Er ligt een diepe schoonheid in, onze eerbiedige liefde voor het goede, nobele ideaal te bewijzen juist daar, waar een een persoonlijk offer wordt gevraagd. Dan stijgen onze toewijding en liefde hoog uit boven het primitieve egois me, dat alle adel van geest en hart onop houdelijk bedreigt, om de gerijpte schoon heid te verwerven van den zelfloozen dienst aan het zedelijk goed en aan het geluk van anderen." Aldus pater J. Wijnands S.J. Zóó is er een goedheid en een schoon heid in het dulden in het dulden, als vrucht van wijsheid en sterkte en liefde. Zóó schenkt het dulden ons: vrede en vreugde! Trouw aan het gezag In een artikel in de „Utrechtsche Cou rant" lezen we: „In elk geval (dient) te worden vastge steld, dat geen enkele overheidsinstantie, in handen van een N.S.B.-lid, ook maar eenige deloyale behandeling zal mogen ondervinden van een Nederlandsch katho liek, die zich bewust is van de plichten, welke hij krachtens de beginselen van zijn levensbeschouwing heeft na te komen en die hem oprechte gehoorzaamheid voor schrijven, zoolang zijn geweten geen ge weld wordt aangedaan". Hiermede is iedere katholiek het eens. Wat betreft de restrictie, neergelegd in de laatste woorden, zou men ook kunnen lezen: „zoo lang dezelfde bovenbedoelde beginselen, die hem tot oprechte gehoor zaamheid verplichten, het hem niet on mogelijk maken". Wij hebben het dezer dagen al meer ver klaard, dat er wel even trouwe, maar geen trouwere onderdanen zijn van het ge zag, dan de katholieken. De katholieken krachtens de katholie ke beginselen, welke hen uitdrukkelijk tot gehoorzaamheid aan het wereldlijk ge zag verplichten, en ook tengevolge van hun opvoeding in een mannelijk-krachtige gehoorzaamheid aan het kerkelyk gezag. Wat er met een bijdrage uit de opbrengst van kindvtpaótzeyeEó en pxentfadeftkaaxten ONDERHOUD MET DEN DIRECTEUR VAN HET R.K. INSTITUUT VOOR DOOFSTOMMEN TE SINT MICHIELSGESTEL Namens de Centrale Propaganda Com missie voor den verkoop der Kinderpost zegels wordt ons opneming van het volgen de verzocht: Met een enkel woord gaven wij een de zer dagen aan, hoe in het algemeen de ver deeling geschiedt van de opbrengst der gel den van de kinderpostzegel en van de prentbriefkaarten voor het Kind. Naast de „theorie" moge thans van een geval uit de „praktijk" worden verteld, en wel van een groote, in den lande zeer bekende in stelling, welke jaarlijks, als een der bijna 400 instellingen, een bepaald bedrag ont vangt, n.l. het R.K. Instituut voor Doof stommen te Sint Michielsgestel, dat op den 2den October j.l. honderd jaar bestond. De directeur van het Instituut, de heer J. C. van Overbeek, die zoo vriendelijk was, ons voor deze aangelegenheid te ontvan gen, heeft er ons in een onderhoud (waarin „theorie" en „praktijk", d.w.z. het aan schouwen van den zegenrijken arbeid, die hier geschiedt, elkaar afwisselden) een en ander over medegedeeld. Reeds van het begin af, aldus de direc teur, ontvangt ons instituut elk jaar een bepaald bedrag van de opbrengst. Uit den aard der zaak komt bij een der gelijk onderhoud als kardinale vraag naar voren, wat het instituut voor doofstommen met die jaarlijksche opbrengst doet, welke bestemming aan het bedrag wordt gegeven. Op die vraag, aldus de directeur, is het mij moeilijk U een direct antwoord te geven, om de eenvoudige reden, dat dit niet wel mogelijk is. In totaal ontvingen we sedert de kinderpostzegels voor de eerste maal werden uitgegeven (in 1940 geschiedt deze uitgifte voor den 17den keer) een bedrag van rond 30.000 gulden. Het vorige jaar beliep het ongeveer 3600.gulden. Dit bedrag komt vanzelfsprekend ten bate van de totale exploitatie-kosten van de geheele inrichting, welke in 1939 201.595 bedroe gen. 3600.vergeleken bij deze 2 ton, lijkt veel op een druppel in een emmer water! Maar zoo, aldus de heer van Over- beek, mogen we het zeker niet beschouwen. Integendeel zelfs. Globaal 285 menschen zijn in 1939 in het gesticht geweest; de kosten van elk kind bedroegen 500.In 1939 waren er 15 personen, die het volledige kostgeld be taalden, 219 voor wie iets betaald werd, voor de overigen wordt niets betaald. Het bedrag van de totaal opbrengst van kinderpostzegels en prentbriefkaarten moet alleen voor ons instituut, doch voor allen, die een uitkeering ontvangen, van bijzon dere beteekenis geacht worden. En daar om spreek ik ook gaarne den wensch uit dat ons volk, en vooral ook Katholiek Ne derland, ditmaal op ruime wijze de actie voor de kinderpostzegels zal willen steu nen. Dat dit thans, meer dan ooit, nood zakelijk is, behoeft geen betoog, als moge het ook eenigszins overbodig lijken, 't te memoreeren. Als iedere Nederlander slechts eenmaal in deze maand aan de arme, misdeelde jeugd denkt, dan zal dat beteekenen, een zonnestraal in dikwijls moeilijke financieele omstandigheden van voor het Kind gedaan kan worden vele instellingen, die zich, in weerwil van die moeilijkheden, zoo goed mogelijk van haar taak wenschen te kwijten! Tijdens ons verblijf te Sint Michiels gestel, vernamen wij van andere zijde nog enkele bijzonderheden, waaraan door dit artikel bekendheid gegeven moge worden, en waardoor aan het licht treedt, dat het R.K. Doofstommen Instituut, om het zoo eens te mogen uitdrukken, met zijn tijd weet mee te gaan. Den lsten Januari a.s. wordt een schooltandartsenregeling ingevoerd, waaruit blijkt, dat het belang van een goede tandverzorging wordt ingezien. Een regeling, o.m. getroffen in over leg met de Mij. voor Tandheelkunde in Nederland, waardoor een uitnemende tandverzorging mogelijk wordt. Als een kind het instituut zal verlaten, dan zal het in de toekomst niet meer mo gelijk zijn, dat het een tand mist, of wel, dat het een valsche tand zal heb ben! Vanzelfsprekend is dit niet van toepassing op hen, bij wie op dit oogen- blik een andere toestand aanwezig is. Een uitstekende tandverzorging, is daarom van zoo'n eminent belang, omdat de kinderen hier technisch spreken, iets waarbij een goed, gaaf gebit zulk een voorname rol speelt. Verder is Woensdag 11 December een psychologe, mej. Dra. Oomens uit Nijmegen, op het laboratorium van het instituut haar werkzaamheden be gonnen met het maken met intelli gentie profiels van kinderen. Hoe deze aangelegenheid zich verder zal ont wikkelen, valt thans nog niet met zekerheid te zeggen. Mej. Oomens zal geregeld opdrachten van het bestuur van het instituut „ontvangen. Ook zijn nog andere maatregelen op neus- keel- en oorkundig gebied in voorbereiding, welke voor het onderwijs voor het doofstommen instituut groote betee kenis zullen sorteeren. Besluiten wij deze bijdrage met de op merking, dat ook de hoegrootheid der uit keering van de opbrengst der kinderzegels en prentbriefkaarten er het hare toe bij draagt, dat het hier vermelde mogelijk kan zijn in een voortreffelijke inrichting, waar het jongste kind, een meiske, thans 2 jaar en 11 maanden oud is, en waar de oudste, een vrouwelijke verpleegde, den leeftijd van 78 jaar heeft! Kerstdag is nabij IN „BLIJDE VERWACHTING." De Gulden Mis is in alle vroegte opge dragen. Maria is in 'blijde verwachting. Eeuwen tevoren had Isaias het. reeds ge profiteerd: „Ziet, een Maagd zal ontvangen en een Zoon baren en zijn naam zal ge noemd worden Emmanuel, d.i. God met ons." Isaias, de vorst der profeten, wordt in den Advent als voornaamste getuige opgeroe pen. Wat hij in schemering voorzag, ging in den Kerstnacht stralend in vervulling. De Kerk wordt ongedurig. Het Advents wachten, het langzame verstrijken van grijze dagen, prikkelt haar verlangen: „Haast U, Heer, draal niet langer". Zij herinnert zich de gunst aan Mozes bewe zen en roept in de tweede O-antiphoon: O GOD EN LEIDER van Israëls huis, die in het vuur .van den vlammend en braamstruik aan Mozes zijt verschenen, en op den Sinaï hem de wet hebt gegeven: Kom en verlos ons met gestrekten arm. KERSTGAVE AAN ONDERSTEUNDE WERKLOOZEN. De waarnemend secretaris generaal, waarnemend hoofd van het departement van sociale zaken heeft aan de gemeente besturen pei»~ circulaire medegedeeld, dat hij heeft besloten, goed te keuren, dat ook dit jaar aan ondersteunde werkloozen bo ven hun gewone steurtuitkeering een kerst- gave wordt toegekend. Deze kerstgave mag wederom bedragen 25 pet. van het bedrag, hetwelk de betrokkenen over de week van 8 tot en met 14 December a.s. aan uitkeering ontvangen. Hij vestigt er de aandacht op, dat niet mag worden toegekend 25 pet. van het theoretische steunbedrag, berekend vol gens artikel 6 of 18 der steunregeling, doch 25 pet. van de werkelijke uitkeering (waar in begrepen eventueele brandstoffenbij- slag), die de ondersteunden over voren genoemde week ontvangen. Deze kerstgave van 25 pet. kan eveneens worden toegekend over den extra-bijslag, die aan inwonende kinderen wordt uitge keerd, alsmede aan degenen, die een tege moetkoming ontvangen in verband rruat hun werktijd, korter dan 36 uur. Ook in lar-tstgenoemde gevallen dient der kerst gave te worden berekend over het netto bedrag der tegemoetkomingen. Aan de werkloozen, die in de betreffen de week bij de werkverruiming zijn ge plaatst, kan over die week geen kerstgave worden toegekend. Ten aandien van deze personen zal de secretaris-generaal bij af zonderlijke circulaire nader doen berich ten. Aan degenen, die uitkeering uit hun werkloozenkas genieten, kan de kerstgave worden uitgekeerd, indien en voorzoover re zij aan kasuitkeering plus eventueelen kasbijslag minder ontvangen da:i aan steun plus kerstgave zou worden toegekend, in dien zij geen kasuitkeering ontvingen. If de kosten der verstrekking van de kerstgave aan werkloozen, die in de steun regeling zijn opgenomen, zal uit het werk- loosheidssubsidiefonds dezelfde bijdrage worden toegekend als in de vorige kosten van werkloozenzorg. WERKLOOZE LANDARBEIDERS. Werk in uitzicht. Het A. N. P. meldt: Gedurende vele ja ren was de werkloosheid onder de landbouw arbeiders hier te lande buitengewoon groot, hetgeen allerlei overheidsmaatregelen tot verschaffing van werk en steun noodzake lijk maakte. Thans doet'zich de mogelijk heid voor een groot aantal landarbeiders in Duitschland te plaatsen, vooral melkers, paardeknechten en knechten voor ge mengd bedrijf. Ook worden melkersgezin nen en gezinnen met medewerkende kin deren voor het akkerbouwbedrijf gevraagd. Te verwachten is, dat de vraag naar sei zoenarbeiders in Januari en Februari vrij groot zal zijn. Daarom wordt reeds nu ge tracht na te gaan welke van de werklooze landarbeiders bereid en geschikt zijn om werk in Duitschland te aanvaarden. De organen der openbare arbeidsbemiddeling hebben tot taak vraag en aanbod tot elkan der te brengen en het spreekt wel vanzelf dat zij reeds nu trachten na te gaan, wel ke arbeiders zij eventueel kunnen aanbie den. Is er onder de werkloozen een aantal, dat feitelijk nu reeds weet, dat zij over een of twee maanden weer werk hebben, dan kunnen zij dit aan den directeur der ar beidsbeurs of agent der arbeidsbemiddë- Lng in hun woonplaats mededeelen. Nog beter zou het zijn, indien de werkgevers reeds thans een aanvrage om arbeidskrach ten voor het komende voorjaar zouden in dienen, want, indien het juist is, dat in ons land niet zoo veel landarbeiders voor Duitschland beschikbaar zijn, dan zal dit het best kunnen blijken, indien de werk gevers reeds thans opgeven, hoeveel en zoo mogelijk welke arbeiders zij in het Voorjaar noodig hebben. De directeur-generaal van het Rijksar beidsbureau heeft de besturen der Land bouworganisaties uitgenoodigd een en an der met hem te bespreken. Het staat wel vast, dat indien zich voor de landarbei ders een ruimer werkgelegenheid voordoet dan in vorige jaren het geval was, er wel meer dan tot nu toe gelet zal moeten wor den op een doelmatige verdeeling der be schikbare krachten, opdat allen in het vrije bedrijf, hetzij hier te lande of in Duitschland, normaal werk vinden. De vrees, dat de landarbeiders schade ondervinden, hetzij door minder gelegen heid te hebben bij werkverschaffing te wer ken of steun of kasuitkeering te ontvan gen, is volstrekt ongegrond. Voorop staat dat arbeid in het vrije bedrijf voor gaat, bij werkverschaffing of steun. Dit gezonde beginsel moet, vooral nu werkgelegenheid in uitzicht is, worden gehandhaafd. De gemeentebesturen zijn terzake inge licht. LANDARBEIDERS EN DE ONTSLAG VERORDENING. Van het departement van sociale zaken is het volgende rondschrijven aan de ge meentebesturen uitgegaan: Aangezien in het rondschrijven van 15 Juli 1940 werd bepaald, dat na 5 Juli 1940 personen slechts in de steunregeling kun nen worden opgenomen, indien hun namen voorkomen op de bekende, door dt werk gevers opgemaakte en door de arbeidsin spectie voor accoord geteekende lijsten, doet zich momenteel de moeilijkheid voor, dat in feite ontslagen arbeiders in den land- of tuinbouw niet in de steunregeling kunnen worden opgenomen, omdat hun wtrkgevers weigeren een ontslagvergun ning aan te vragen. Deze werkgevers heb ben zich op het standpunt gesteld dat „landbouwbedrijven of tuinbouwbedrij ven" niet vallen onder „gewerbebetrie- ber.", genoemd in het eerste uitvoerings besluit van 11 Juni 1940 betreffende het beperken van werk. Sommige kantonrechters hebben zich reeds voor deze meening uitgesproken, in verband waarmede termen zijn g vonden om voorloopig goed te keuren, dat ontslagen landarbeiders, die lid zijn van een werkloozenkas voor landarbeiders, in dien zij niet voor h'et doormaken van een wachttijd in aanmerking komen en ook overigens aan alle terzake gestelde eischen voldoen, in de steunregeling worden op genomen, tegen overlegging van een ont- slc.gbewijs, geteekend door den laatsten werkgever. Mamentje GELOOF EN HOOP Oudere menschen hebben dikwijls de natuurlijke wijsheid, die aan den ouderdom eigen is en die slechts door een aangeboren doorzicht, versterkt door rijpe levenservaring verkregen wordt. Op zulke menschen ben ik dik wijls naijverig, al benijd ik hun den ouderdom niet. Je zou graag jong blij ven, ook al mis je dan de wijsheid des ouderdoms, maar dat weet je meestal niet. Deze gevoelens heb ik dikwijls, als ik mijn wijzen en vaderlijken vriend van-in-de-zeventig ontmoet. Een kop als van Sint Paulus, die zich ook door wind en weer niet liet weer houden om het heil der zielen te gaan behartigen in naburige steden. En hij zou het zeker óók per fiets gedaan heb ben in zijn statiekleed, als er toen fiet sen geweest waren. Of ik denk, als ik hem zie, aan den heiligen Martinus, die de helft van zijn kleed wegschonk. Maar aan de helft van een zwart la- kensche jas da's ongeveer 35 pun ten heb je tegenwoordig niet veel. En dezer dagen ontmoette ik hem weer. Het was in een winkel en toen was hij weer Sint Nicolaas, die ge schenken kocht om uit te deelen aan anderen. Een trits van heiligen dus in één persoon. En hij vroeg mij, wat ik van den oorlog dacht. Of het nog lang zou du ren? Ik had liever de van levenserva ring getuigende meening van mijn .ouden vriend gehoord. Maar ik zei, dat het nog wel een poosje zou duren. Wat moest ik anders zeggen? Toen glinsterdert zijn wijze oogen en hij sprak: Dat geloof je, maar dat hoop je niet, mijn jonge vriend. Neen, knikte ik instemmend. Dan is je hoor wel goed, maar je geloof deugt niet. Lachend pakte hy zyn geschenken aan. Hij was van Sint Nicolaas weer Sint Paulus geworden. WINTERHULPEN EDERLAND Gironummer van de W. H. N. 5553 De Bank van de W. H. N. is Kasvereeniging N.V., A'dam. Postgironummer 877. Treinverkeer Amsterdam-Den Haag weer gestagneerd. De Nederlandsche Spoorwegen die het door de huidige tijdsomstandigheden toch al niet gemakkelijk hebben, worden den laatsten tijd nog meer in het regelmatig uitoefenen van den werkzaamheden be moeilijkt door nieuwe tegenslagen. Met veel moeite was men er in geslaagd het verkeer na het spoorwegongeval te Leidschendam over enkel spoor weer door gang te doen vinden. Tegen het vallen van den avond echter is gisteren door onbekende oorzaak de draad van de bovenleiding boven dit spoor gebroken waardoor men in den ouden toe stand terugviel. Kon gisteren en heden morgen de N.Z.H. tram het passagiersver voer overnemen, des avonds was dit niet het geval omdat de trams maar tot 19 uur rijden. Het reizigersverkeer is derhalve weer omgelegd en geschiedt thans weer over Harmeien en Breukelen. Door de verduistering zijn de spoor wegen niet in staat 's nachts werkzaam heden aan de bovenleiding uit te voeren. Tegen het aanbreken van den dag is het gerequireerde personeel met man en macht aan het herstel begonnen, en na korten tijd is men met het werk gereed gekomen, zoodat het verkeer over enkel spoor tus- schen Leiden en den Haag kan worden on derhouden. DE JACHT IN JANUARI. De secretaris-generaal van het departe ment van landbouw en visscherij heeft be paald, dat in het geheele land gedurende het tijdvak van 1 Januari 1941 tot en met 31 Januari 1941 de jaeht op fazanten, ha zen, ganzen, alle soorten eenden (behalve bergeenden en eidereenden), watersnip pen, meerkoeten en goudplavieren zal zijn geopend. Het vangen van ganzen, alle soorten eenden (behalve bergeenden en eidereen den), watersnippen, meerkoeten en goud pluvieren door middel van netten, waar van het gebruik is geoorloofd, zal zijn toegestaan. Eveneens wordt toegestaan het vangen van alle soorten eenden behalve bergeenden en eidereenden) door middel van eendenkooien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1