De aanvallen op Engeland
5)e (mtmaeütify tiióöcheti
3üttvc m $xanca
Theems-installaties
voor 50%
onbruikbaar
De zending van
Eden
De si'uatie van
Ned. O. Indië
Uit het Verre Oosten
Japan beheerscht practisch de
geheele Stille Zuidzee
VRIJDAG 25 OCTOBER 1940
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
&m&tig.e puin-pxaMemen te Handen
OPNIEUW STEGEN STERKE
FORMATIES OP.
Sterke formaties van het Duitsche lucht-
wapen zijn Donderdagavond opgestegen
om aanvallen op Londen te ondernemen.
De Associated Press meldt "bijzonderhe
den uit Londen over de uitgebreide schade
aan het Engelsche spoorwegnet door Dpit-
sche luchtaanvallen. Een zware bom heeft
een viaduct van acht spoorlijnen verwoest,
zoodat het verkeer nog slechts met moeite
langs twee lijnen kan worden gehand
haafd. Een aantal goederen en munitie-
treinen alsmede benzinewagons werden
door brandbommen vernield. Een reus
achtige bomkrater heeft geruimen tijd alle
lijnen in een zeer belangrijke streek ge
blokkeerd.
Het Britsche Lagerhuis is Donderdag,
in geheime zitting bijeen geweest om de
verdediging van Engeland in de lucht te
bespreken. De minister voor de Luchtvaart,
Sinclair, heeft 'hieromtrent een verklaring
afgelegd.
Volgens een te Stockholm ontvangen
vertrouwelijke inlichting, baart de ver
scherping der Duitsche luchtaanvallen op
Liverpool en de steden in het industriege
bied van Midden-Engeland de Britsche
regeering groote zorg. Men neemt aan,
dat er in deze verscherping systeem zit en
dat het doel van de Duitsche luchtaanval
len is, den weerslag van de vernielingen,
welke in de docks en haveninstallaties zijn
aangericht, op de Britsche oorlogsindustrie
te versterken door ook soortgelijke instal
laties aan de monding van de Mersey te
verwoesten.
Ongeveer 50 pet. van de aan de Theems
gelegen installaties zijn thans volkomen
onbruikbaar; daardoor heeft de haven van
Londen practisch afgedaan. Des te groote-
re beteekenis krijgen nu de reeds zoo
zwaar overbelaste havens aan de West
kust van Engeland, wier capaciteit thans
door de intensievere en°meer geconcen
treerde Duitsche aanvallen, eveneens op
gevaarlijke wijze ingekrompen wordt.
Te Londen is men, volgens te Stockholm
ontvangen berichten, algemeen van oor
deel, dat de 5000 pioniers en 3000 werkloo-
zen, die te werk zijn gesteld bij puinrui-
iming in de vernielde stadswijken van de
Britsche hoofdstad, niet tegen hun taak
opgewassen zijn. Nog steeds liggen hon
derden straten met puin van huizen en
muren overdekt.
De eerste 2000 werklooze mijnwerkers
uit Zuid-Wales, die gisteren te Londen
zijn aangekomen, zijn direct aan het werk
getogen. Met hét oog op htm practische
ervaring in dat werk zullen zij ingestorte
tunnels en andere ondergrondsche ruimten
uitgraven en verwoeste of beschadigde
huizen, die gevaar voor de omliggende
straten en gebouwen opleveren, opblazen.
Ruim tienduizend man zijn thans aan het
opruimingswerk bezig.
In de eerstkomende dagen zullen nog
5000 pioniers te Londen aankomen, terwijl
begin volgende week nog een transport
werklooze menijnwerkers uit Wales naar
Londen komt. Ook uit de werkloozen te
Londen worden arbeiders voor het Duin-
ruimen gerecruteerd. Doch niet alleen te
Londen, ook in de groote industrie- en
havensteden van Engeland wordt, natr
verder gemeld wordt, koortsachtig puin
geruimd om met het tempo der vernielin
gen gelijken tred te houden.
De wederopbouw is voor onbepaalden
tijd uitgesteld. Alleen in de belangrijkste
wapenfabrieken en in de havens mogen
herstellingen worden uitgevoerd. Andere
opbouwwerken zijn in verband met mate
riaalgebrek verboden.
BLOUNT BIJ LUCHTAANVAL OM HET
LEVEN GEKOMEN.
Volgens een bericht van Associated
Press uit Londen is vice-luchtmaarschalk
Blount, die commandant van de R. A. F.-
divisie in Frankrijk is geweest, by een
luchtaanval om het leven gekomen.
BRITSCHE AANVAL OP BERLIJN.
In den naoht van Donderdag op Vrijdag
hebben Britsche vliegtuigen de Duitsche
rijkshoofdstad aangevallen. Een deel der
toestellen werd door het afweervuur der
luchtdoel-artillerie voor het bereiken van
het stadsgebied ndar Noordelijke en Zui
delijke richting verdreven. Slechts aan
enkele vliegtuigen gelukte het boven de
eigenlijke stad te komen. Door het laag
hangende wolkendek heen wierpen zy op
verscheidene plaatsen brisant- en brand
bommen op woonwijken, tuindorpen en
buitenhuisjes. Een crematorium werd door
een brisantbom getroffen. Er ontstonden
versoheidene branden, die snel gebluscht
konden tororden. Voorts werden eenige per-
sopen gewond. Twee Britsche vliegtuigen
werden reeds by het naderen van de stad
neergeschoten.
SCHADE AAN KERKEN EN
ZIEKENHUIZEN.
Een V.P.B.-correspondent meldt uit Ber
lijn:
Het Duitsche Episcopaat heeft dezer da
gen een overzicht samengesteld van de
schade, die door het Britsche luchtwapen
aan Katholieke gebouwen is toegebracht.
Volgens dit overzicht zijn in Duitschland
16 Katholieke kerken, 7 Katholieke zie
kenhuizen en 8 tehuizen voor kinderen of
kraamvrouwen ten deele zwaar bescha
digd. Het aantal dooden bedraagt 23, het
aantal zwaargewonden 92, dat der licht
gewonden 172. Bij het overzicht zyn foto's
van de verwoeste gebouwen gevoegd en
wy vernemen, dat deze stukken aan het
Vaticaan zullen worden toegezonden.
Wat Is de bedoeling?
AUTARKIE VOOR HET OOSTEN VAN
HET EMPIRE?
De in het Oosten van het Britsche rijk
liggende landen zullen een conferentie te
Delhi (Bri-Indie) houden. Naar D.N.B. uit
Rome meldt, houden deze besprekingen
rechtstreeks verband met de reis van Eden
naar Cairo.
Het is klaarblijkelijk de bedoeling, dat
in de onder Engelsche heerschappij
staande landen zooiets als een politieke,
militaire en economische autarkie wordt
tot stand gebracht voor het geval ten ge
volge van het slechter worden van Engc-
lands positie in de Middellandsche Zee
ook de laatste verbindingsmogelijkheid via
die zee tusschen bet Westen en het Oosten
verdwijnt.
Eden wil blijkbaar gedurende zijn ver
blijf te Cairo eenheid in dit autarkische
streven brengen om een autonoom optre
den der in aanmerking komende landen
mogelijk te maken. Overigens schijnen,
aldus zegt men te Rome verder, de resulta
ten, welke Eden tot dusverre verkregen
heeft, het Engelsche optimisme in het ge
heel niet te rechtvaardigen. Italië slaat
deze Engelsche manoeuvre met de grootste
kalmte en het grootste vertrouwen gade,
daar het er zeker van is, dat de Italiaan-
sche weermacht al deze plannen zal doen
mislukken.
ENGELAND EN DE HOUDING VAN
TURKIJE.
Naar Transozean meldt, is gisteravond
in politieke kringen te Ankara de indruk
versterkt, dat de Engelsche pogingen om
de houding van Turkije tengunste van En
geland te beïnvloeden, mislukt zijn. De
Engelsche ambassade te Ankara, verklaar
de gisteravond op een desbetreffende
vraag, dat de Britsche minister van oor
log, Anthony Eden, niet naar Ankara zal
komen. Hierin zien Turksche politieke
kringen een bekentenis van Engeland, dat
de Engelsche diplomatie de hoop heeft op
gegeven, dat Eden door persoonlijk druk
uit te oefenen een verandering in de hou
ding van Turkije zou kunnen bewerkstelli
gen.
ONRUST IN GRIEKENLAND.
Naar Transozean meldt, maken reizigers,
dit uit Saloniki aankomen, melding van
een onrustige stemming onder de Griek-
sche bevolking en wel voornamelijk onder
de bewoners van het eiland Kreta en ver
scheidene andere kleine eilanden voor de
Grieksche kust.
ónder de bewoners doet hardnekkig het
gerucht de ronde, dat de Engelschen van
plan zijn, Kreta en andere strategische be
langrijke Grieksche eilanden te bezetten.
Men heeft den indruk, dat iederen dag
een beslissenden slag van de Engelschen
te verwachten is.
V.S. PROTESTEEREN TE ROME.
Zooals United Press aan haar bladen
meldt, heeft de Amerikaansche regeering
bij. de Italiaansche regeering geprotesteerd
tegen het bombardement van Ameri-
kaansch bezit in Saoedisch Arabië bij den
Italiaanschen aanval op de Bahrein-eilan-
den.
In de protest-nota, die door het staatsdc-
partement aan den Italiaanschen ambassa
deur werd overhandigd, wordt alleen ge
protesteerd tegen het bombardement van
Amerikaansch bezit in het neutrale
Saoediscn-Arabië. Het protest heeft geen
betrekking op het bombardement van de
Bahrein-eilanden, daar deze Engelsch pro
tectoraat zijn.
DE STUDENTENRELLETJES TE
BELGRADO.
De universiteit van Belgrado is voor
eenige dagen gesloten in verband met stu-
dentenrelletjes die zich hier en daar heb
ben voorgedaan. De relletjes zijn ver
oorzaakt door demonstraties van links ge-
orienteerde studenten tegen de invoering
van den numerus clausus aan de "Zuid-
Slavische universiteiten en hoogescholen.
De Joden hadden tot deze demonstraties
aangezet, waartegen nationaal denkende
studenten zich verzetten.
EEN TEGENSPRAAK UIT BATAVIA.
De directeur van de afdeeling Handel
van het Nederlandsch-Indische departe
ment van Economische Zaken, J. E. van
Hoogstraten, heeft de Londensche berich
ten, dat uitsluitend Groot-Brittannië de
In Nederlandsch-Indië gefabriceerde vlieg-
tuigbenzine van hooge kwaliteit opkoopt,
tijdens een bespreking met den Japanschen
consul-generaal, Otaji Saito, gistermorgen
nadrukkelijk gedementeerd.
De woordvoerder van de Nederlandsch-
Indische regeering, J. H. Ritman, verklaar
de gisteren tijdens de persconferentie, dat
,hy vreesde, dat de builenlandsche propa
ganda de feitelijke situatie in Neder-
Ïandsch-Indië verdraait. Ook het „Bata-
viaasch Nieuwsblad" beschuldigt de bui-
tenlandsche propaganda van verdraaiing
der feiten. In een hoofdartikel levert het
blad een dementi op een bericht van den
Britschen omroep van Zondag, waarin werd
gezegd, dat de besprekingen tusschen Ja
pan en Nederlandsch-Indië waren mislukt.
Het blad noemt het bericht onzin.
MEXICO DWARSBOOMT JAPAN.
De Mexicaansche regeering heeft het
contract over het geologische en geophy-
sische' onderzoek van een gebied van
100.000 hectare, dat eerst tien dagen ge
leden was gesloten met de petroleummaat-
schappij Compania Petrolera Veracruza-
na, waarbij Japansche belangen betrokken
zijn, opgezegd.
In breede kringen is men van oordeel,
dat de Vereenigde Staten deze opzegging
door pressie hebben bewerkt. Verder be
weert men, dat Mexico op wensch van de
Vereenigde Staten den uitvoer van groo
te hoeveelheden kwikzilver en van 18.000
ton ijzerschroot naar Japan heeft verbo
den.
INDO-CHINA VERSTERKT ZIJN
DEFENSIE.
De Thailandsche pers meldt volgens Do
mei, dat aan de Fransch-Indo-Chineesche
zijde tegenover de Zuidoostgrens van
Thailand verdere troepen worden samen
getrokken en verdedigingswerken aange
legd. Bovendien zyn in de Golf van Siam,
in de nabijheid van de Thailandsche terri
toriale wateren, kanonneerbooten, torpe
dobooten en duikbooten gestationneerd.
In Cambodja is het tot botsingen geko
men tusschen Anamietische soldaten en
Marokkanen, waarbij aan beide kanten
slachtoffers zijn gevallen. De hoofdstad
van Cambodja, Pnompenh, is door opstan
delingen bezet.
Een aanvaller zou fantastische afstanden
moeten afleggen
Is het voor Amerika gemakkelijk, Japan aan te vallen
(Van onzen V.P.B.-correspondent)
Tokio, October 1940.
De Groote of Stille Oceaan (Pacific)
beslaat een derde van de oppervlakte der
aarde. Hij is, met zijn 180 millioen vier
kante kilometer oppervlak, grooter dan de
beide andere Oceanen te zamen. Sedert het
sluiten van het driemogendhedenverdrag
van Berlijn is deze zee weder het voor
werp van alle gesprekken en van tallooze
vermoedens, evenals dit het geval was na
het sluiten van de overeenkomst van
Washington, door Japan in 1936 opgezegd.
Deze weinige feiten duiden genoegzaam
aan, dat het overbevolkte Japan aan den
Stillen Oceaan voor zijn erkenning strijdt
en zich daarbij geplaatst ziet tegenover
de drie andere mogendheden: de V. S.,
Groot-Brittannië en Frankrijk. Naar de
ruimte gerekend is de verdeeling van de
drie mogendheden zoo, dat hun kerngebie
den om den Oceaan heen liggen: de Angel
saksische in het Oosten en Zuiden, de
Fransche en Japansche in het Westen.
Hier ligt het zenuwcentrum van de span
ning, waartegenover alle andere in het niet
verzinken.
Om zich een goede voorstelling te kun
nen maken van den toestand moet men
dien niet beoordeelen naar Europeesche
maatstaven. In Europa b.v. speelt het Ka
naal, aan den Westelijken uitgang van de
Noordzee, een rol van ongeveer soortgelijk
gewicht. Doch hier aan den Stillen Oceaan
zijn de verhoudingen heel anders, wat
grootte betreft. Reeds bij een straal van
500 K.M. komen groote deelen van de drie
groote mogendheden: Groot-Brittannië,
Frankrijk en Duitschland met elkaar in
aanraking. In dezen kring bevindt zich in
Europa het gebied met de grootste dicht
heid van bevolking, de voornaamste indu
strieën, de drukst bezochte havens en de
hoogste cultuur.
Het werelddeel der
groote afstanden.
Wil men in Oost-Azië hetzelfde bereiken,
dan zou men reeds een radius van 2500
K.M. moeten nemen. Daarby moet men
niet uit het ook verliezen, dat de centra
der Japansche industrie 2500 K.M. ver
wijderd liggen van het Britsche steunpunt
Hongkong en zelfs 5000 K.M. van Singa
pore. Het door de Amerikanen het meest
versterkte eiland Luzon op de Philippijnen
is eerst na 3000 K.M. bereikt. Dat zijn af-
VERBAND MET HET
BRENNER-CONSULT
DE EERSTE VAN EEN REEKS
CONFERENTIES.
Naar United Press aan haar bladen
meldt worden de besprekingen van Hitier
met Laval en Franco te Rome algemeen
beschouwd als de eerste van een reeks ge
wichtige conferenties, die in verband staan
met de laatste ontmoeting tusschen Hitier
en Mussolini op den Brenner.
Ook de aanstaande reis van den Roe-
meenschen staatschef Antonescoe naar Ro
me wordt met deze bedrijvigheid op het,
gebied der buitenlandsche politiek in ver
band gebracht.
De Madrileensche avondbladen staan
geheel in het teeken van de ontmoeting
tusschen Hitier en Franco.
„Alcazar" schrijft, dat de beteekenis van
deze gebeurtenis niet hoog genoeg kan
worden aangeslagen. Spanje krijgt weer
zijn volle beteekenis in de wereld. Het be
richt van de ontmoeting is door alle na
tionaal voelende Spanjaarden met .de
grootste geestdrift ontvangen.
„Madrid" verklaart, dat Spanje voor een
historische gebeurtenis staat. Het Spaan-
sche volk ziet vol verwachting en met ge
rechtvaardigden trots de verdere ontwik
keling tegemoet.
Door de Romeinsche pers wordt de ont
moeting tusschen Hitier en Franco warm
toegejuicht. De „Giornale d'Italia" ver
klaart. dat de bijeenkomst, waarvan het
fascistische Italië met voldoening kennis
heeft genomen, plaats vond op een oogen-
blik, dat de oorlog van de spil onverbid
delijk en zegevierend wordt gevoerd van
Kanaal tot Middellandsche en Roode Zee.
Die bijeenkomst heeft daardoor de betee
kenis van een vastbeslotenheid tot over
winning en instellen van een nieuwe orde.
Volgens „Lavoro Fascista" beteekent
de samenkomst een nieuwe ernstige
slag voor Engeland, dat de laatste hoop op
redding van zijn reeds wankelende en voor
het grootste deel verloren posities in
Spanje vernietigd ziet.
UITVOERIG COMMENTAAR IN
DUITSCHE BLADEN.
De Berlynsche bladen en de groote kran
ten elders in het Duitsche Rijk brengen op
de plaats van het hoofdartikel uitvoerige
commentaren op de ontmoeting van den
Führer met het Spaansche staatshoofd, ge
neraal Franco
„Hamburger Fremdenblatt" wijst er op,
dat de elementaire schreeuw van het
Spaansche volk naar binnenlandschen vre
de en ordenend gezag in de jaren van zijn
burgeroorlog de sympathie en daadwerke
lijke hulp van Duitschland en Italië tot
gevolg gehad heeft, en men thans met het
zelfde recht kan zeggen, dat de Spaansche
openbare meening deze gevoelens voor
honderd procent béantwoordt, sinds
Duitschland en Italië zich door den aan
slag van het Westen in den grootsten strijd
om het bestaan van hun geschiedenis ge
slingerd zien. Dit zijn, zoo schrijft het blad,
de psychologische premissen, die de unie
ke ontmoeting tusschen Adolf Hitler en
het Spaansche staatshoofd mogelijk ge
maakt hebben. Tegenover de verlokkingen
van den nieuwen Britschen ambassadeur,
Sir Samuel Hoare, heeft men van Spaan
sche zijde van het begin af het grootste
wantrouwen gesteld en Spanje is thans
van zins eens en voorgoed te breken met
de verkrachting van zijn natuurlijke rech
ten door Engeland.
De „Essener Nationalzeitung" is van
meening, dat de keten der politieke acties,
die voor het eerst gestalte gekregen heb
ben in het driemogendhedenpact en het
militaire bondgenootschap van Roemenië
met Duitschland, nog niet afgesloten
schijnt. De weg nu, die hier ingeslagen
wordt, is in zyn doelstelling niemand meer
onbekend.
Gibraltar vormt een der belangrijkste
strategische uitgangspunten tegen de le
vensaders van het Britsche wereldrijk. De
zich in volle ontwikkeling bevindende her
ordening van het Afrikaansche vasteland
aldus besluit het blad is van onmid
dellijk en groot belang voor Spanje, dat in
zyn overzeesche activiteit een der oud
ste koloniale tradities van Europa draagt.
standen die in Europa in vogelvlucht
en van deze is hier alleen sprake gelijk
staan aan den afstand van Moskou naar
Londen.
De haven Trainan op het Zuidelijkste
Japansche eiland Formosa ligt 2500 K.M.
verwijderd van de hoofdstad Tokio. Hecht
men aan dit eiland in weer-politiek opzicht
hooge beteekenis en daartoe bestaat wel
eenige aanleiding dan bedraagt de af
stand van Hongkong nog ongeveer 700, van
Manilla 1000 ep van Saigon, de hoofdstad
van Fransch lndo-China, zelfs 2100 K.M.
Daartusschen ligt de Zuid-Chineesche Zee,
welker Zuidelijke uitgangen worden be
heerscht door de Straits Settlements met
de geweldige zeevesting Singapore,
Britsen Noora-Borneo en Nederlandsch-
Indië. Het is waar, dat al deze landen voor
het moederland slechts randgebieden vor
men, terwijl Japan als kerngebied onmid
dellijk naast de deur is. Want in weerwil
van de voor Europeesche verhoudingen nog
altijd geweldige afstanden binnen het
spanningscentrum, die natuurlijk, onge
acht alle technische vorderingen, -niet
mogen worden onderschat, zijn deze toch
naar verhouding gering, wanneer men
daartegenover de grootte van den Stillen
Oceaan stelt, zooals men noodzakelij ker-
wyze moet doen wanneer men zich reken-
scnap wil geven van de onderlinge ligging
van de V. S., Australië en Japan.
Fantastische cijfers.
"Nemen wij eerst de directe lijn Yoko
hama (Tokio)San Francisco, met het
steunpunt voor de vloot San Diego. Deze
afstand bedraagt 8000 K.M., zonder dat men
daarby op een eiland stoot. Bijpa even
lang is de afstand YokohamaSidney, het
Engelsche centrum in Australië. Langs
dezen weg echter liggen talrijke eilanden.
De kerngebieden van de drie voornaamste
mogendheden zyn evenwel gescheiden
door een enorme watervlakte, zoodat zy
niet zoo gemakkelijk met elkaar in contact
kunnen komen. Daardoor komt ook de
Japansche vloot, die numeriek de sterkste
is, tot haar recht. Zij neemt ongetwijfeld
de voornaamste plaats in Oost-Azië in. De
Britsche vloot bezit er slechts betrekke
lijke waarde, nu het moederland een zoo
harden strijd heeft te voeren in Europa.
Van overwegend belang is echter op het
oogenblik Amerika. Hier gaat het om een
probleem, dat reeds tientallen jaren oud is.
Amerika zou desnoods uit het Noorden
kunnen probeeren, Japan aan te vallen
over land. Daarby zou het echter op Rus
land stooten. Dan zou het den weg te
water verkiezen, van San Diego naar Ha-
wai en via Guam naar de Philippijnen.
Hierbij zou het echter stooten op de vroe
ger Duitsche koloniën, welke Japan thans
als mandaatgebied beheert, ten Noorden
van den equator. Daarom zouden deze moe
ten worden omzeild door den weg te kie
zen over het Samoa-eiland Tutuila, waarbij
men het echter niet kan stellen zonder
Britsche steunpunten. Uit dit alles blijkt
wel, dat Japan niet alleen een centrale po
sitie inneemt, doch ook een gebied heeft
te verdedigen, dat een aaneengesloten ge
heel vormt. En om militaire voordeelen te
kunnen behalen, moet de aanvaller meer
of minder groote afstanden afleggen, die
over het algemeen steunpunten op het
vasteland ontberen. En er zou een onge
hoorde hoeveelheid oorlogsmateriaal voor
noodig zyn, om deze afstanden te kunnen
overbruggen.
Buitenlandsche Berichten
AARDSCHOK AAN DE ITALIAANSCHE
KUST.
In het bergland van Pescara en aan de
kust is gisterochtend tegen zessen een
aardschok gevoeld, die eenige seconden
aanhield en een golvend karakter droeg.
Er is geen schade aangericht. Eenige uren
vroeger was ook reeds een aardschok
waargenomen.
ORKAAN OP DE ZWARTE ZEE.
Tijdens een orkaan op de Zwarte Zee is
aan den ingang' van de Bosporus een vis-
schersboot vergaan. Van de uit elf koppen
bestaande bemanning zijn er vijf verdron-,
ken. De overigen wisten zwemmende de
kust te bereiken.
i?
ZWEEDSCH SCHIP TEGEN KADEMUUR
TE LEIXOES GEVAREN.
Het Zweedsche ss. „Hannah" is giste
ren bij het binnenvaren van de haven van
Leixoes tegen den nieuwen kademuur ge
botst en ernstig beschadigd onder de water
lijn. Het wordt als verloren beschouwd.
De „Hannah" kwam van Cardiff en had
steenkolen voor Oporto alsmede 360 zak
ken post, bestemd voor het Roode Kruis
te Genève, aan boord. De 18 opvarenden
zyn gered.
