DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 19 OCTOBER 1940
32ste Jaargang No. S#76
3)e Cdd^eh^Soti/tei/rit
Bureaux PapengTacht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.'
Wij zijn het allen eens.
In een rede, te Delfzijl gehouden, zeide
mr. Lindhorst Homan o.m.:
„De Nederlandsche Unie meent, dat
al de sociaal-economische dingen niet
meer moeten worden behandeld in de
sfeer der politiek, doch in de deskun
dige kringen van hen, die daar ook da
gelijks in werkzaam zijn. Dat de tijd
van de vrije economie voor zeer langen
tijd, wellicht voor altijd, voorbij is, er
kent ieder, die zich niet in theoreti
sche droomerijen ophoudt: het practi-
sche leven van een volk kan en mag
niet meer zonder doelbewuste leiding
van voortbrenging en verdeeling der
goederen worden voortgezet. Doch dat
zet ons des te meer den plicht voor
oogen, dit reusachtige werk niet te la
ten verzanden in de tegenstellingen
der politiek, gelijk het tot heden veel
te veel, en bij de werkloosheidsbestrij
ding bijna geheel het geval was, doch
het te leggen in handen van hen, die
het werk kennen. Dat is, wat wordt
verstaan onder de zoogenaamde orga
nische ordening der arbeidsgemeen
schap, iets dat in ons volk reeds sterk
levend is."
„Het verlangen in ons volk aan orga
nisch werken valt niet meer te mis
kennen."
Zoo is het inderdaad.
Waar de prediking van rechtvardigheid
en liefde meer resultaat kan hebben in een
wei-geordende samenleving, dan in een
door bandelooze hebzucht geleide maat
schappij, daar kan het niet verwonderen,
dat de Paus in Quadragesimo Anno over
heel de katholieke wereld de roep heeft
gewekt naar organische ordening. Daar
kan het niet verwonderen, dat de katho
lieken reeds zoo lang verlangen naar „or
ganisch werken".
„Dat de sociaal-economische belangen
niet meer moeten worden behandeld in de
sfeer der politiek, dooh in de deskundige
kringen van hen, die daar ook dagelijks in
werkzaam zijn". 't Is een denkbeeld, ten
onzent reeds vele jaren geleden bepleit
door Aalberse, door Aengenent z.g. en an
deren. Wij hebben den legger van „De
Leidsche Courant" niet nageslagen, maar
durven toch wel verklaren, dat daarin
reeds 'n kwart eeuw geleden werd gepropa
geerd de instelling van een Sociale raad en
Politieke Kamer. In de Politieke Kamer
moeten worden behandeld zaken van alge
meen staatkundigen aard: onderwijs, wa
terstaat, belastingen, enz.; in de Sociale
Kamer" sociaal-economische dingen door
daarvoor speciaal deskundigen.
Niet alleen in katholieke kringen echter
leeft dit verlangen reeds lang. Ook in an
dere kringen óók in die der soc-.demo
craten.
In dezelfde rede zeide Linthorst Homan:
„Het zal u wel duidelijk zijn, dat in
dit alles een klassenstrijd niet past.
Het zal u zelfs wel duidelijk zijn', dat
in dit alles klasse-tegenstellingen niet
passen".
De klassenstrijd is één der redenen ge
weest, waarom de sociaal-democratie voor
ons, katholieken, principieel onaanvaard
baar was. De klassenstrijd, waaronder men
niet moet verstaan de erkenning, dat er
wel 'ns strijd tusschen verschillende klas
sen is, maar de aanvaarding van den strijd
als noodzakelijk middel om tot een be
tere maatschappij te komen. Dat was
de onaanvaardbare leer van de sociaal-de
mocratie. Maar de handelwijze van sociaal
democraten persoonlijk was gelukkig lang
niet altijd in overeenstemming met die leer.
En daardoor is het te verklaren, dat ook
onder sociaal-democraten reeds lang leefde
het verlangen naar een organische orde
ning der arbeidsgemeenschap zónder
klassenstrijd.
De Ned. Unie wil een samenleving met
een organische ordening der arbeidsge
meenschap.
De N. S. B. wil dat ook.
Nationaal Front is eveneens een princi
pieel strijder voor zulk een ordening.
Het Nederlandsche volk in meerderheid
wil een maatschappij met een gebonden
economie en een sociale ordening.
De Duitsche bezettingsautoriteiten zijn
krachtens hun princiepen voorstanders
van een geordende economie en van een
sociale ordening en voorstanders met
veel practische ervaring.
Waarop wachten we nog?..
Het beroepsgoederen-
vervoer in één
organisatie
Zooals bekend, is by besluit van den
Secretaris-Generaal van het Departement
van Waterstaat van 1 October, opgenomen
in het verordeningenblad van 5 October,
opgericht de rechtspersoonlijkheid bezit
tende organisatie „Nederlandsche organi
satie van het beroepsgoederenvervoer langs
den weg" (N.O.B.). Tevoren bestond, ook
krachtens besluit van den Secretaris-
Generaad, een centrale commissie voor het
beroepsgoederenvervoer langs den weg
(C.C.B.), gevormd uit den bond van be-
drijfsautoverkeer in Nederland (B.B.N.)
en de centrale organisatie voor het beroeps
goederenvervoer langs den weg (C.O.B.)
Oorspronkelijk moest men, om een vergun
ning te verkrijgen, lid zijn van een dezer
organisaties (er bestond organisatiedwang),
thans is er dwangorganisatie: iedere be
roepsgoederen vervoerder is lid van de
N.O.B.
In verband met deze reorganisatie heb
ben wij een onderhoud gehad met eenige
leden van het bestuur van den N.O.B.
Wij vernamen, dat de Secretaris-Gene
raal van het Departement van Waterstaat
dezer dagen tot leden van het dagelij ksch
bestuur van de N.O.B. heeft aangewezen
de heeren mr. J. Nolen, Amsterdam,
voorzitter, G. C. Buys, Vlaardingen, W. J.
Kersken, Amsterdam, ir. A. J. Kuiper, Rot
terdam, F. van Wezel, Hengelo en tot se
cretaris mr. J. M. Fuchs. Tot plaatsver
vangend voorzitter is benoemd dr. C. Bee
kenkamp, Leiden.
Als -een der voornaamste maatregelen
om tot een nauwere samenwerking te ko
men tusschen de vervoerders zal de N.O.B.
een centrale bevrachtingsdienst instellen,
gevestigd te 's-Gravenhage.
De centrale bevrachtingsdienst (C.B.D.)
heeft ten doel zorg te dragen, dat het ver
voer van goederen per vrachtauto naar den
eisch der omstandigdheden op de meest
economische wijze plaats heeft. In wezen
zal de taak van de centrale bevrachtings
dienst van de N.O.B. die zijn van een
Vervoer centrale.
Onder de deskundige leiding van ter
zake kundige vervoerexperts zal het ver-
voerapparaat in Nederland binnen afzien-
baren tijd zoo economisch mogelijk wor
den benut.
De Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Waterstaat wenscht de N.O.B.
als een voortzetting te zien van de C.C.B.
Dit komt ook tot uitdrukking in de keuze
van de hierboven reeds genoemde leden
van het dagelijksch bestuur van de N.O.B.,
waarin men bekende figuren uit de C.C.B.
terugvindt.
Het adres van den N.O.B. en van den C.
B.D. zal met ingang van Maandag 21 Octo
ber zijn Benoordenhoutscheweg 6. 's-Gra
venhage.
Afvallen benutten
BEWAREN EN AFLEVEREN VAN
AFVALLEN WORDT VER
PLICHT GESTELD
Er komen plaatselijke verordeningen
Het rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt het volgende
bekend.
Hoewel in vele gemeente schilleboeren,
veehouders en groenteboeren vrij geregeld
afvallen van levensmiddelen inzamelen bij
hotels, ziekenhuizen en particuliere huis
houdingen, komen toch groote hoeveel
heden van deze afvalstoffen in de vuilnis
emmers terecht en gaan dus voor een nut
tiger gebruik verloren.
Wegens de minder gunstige veevoeder-
positie, waarin ons land door de oorlogs
omstandigheden is komen te verkeeren,
kan dit niet meer a» orden toegelaten.
Binnen korten tijd is dan ook de afwondi-
ging van een tweetal besluiten te ver
wachten, waarbij het bewaren en inleveren
van afvalstoffen, welke geschikt zijn om tot
veevoeder te worden gebruikt, nader wordt
geregeld.
Het eerste dezer besluiten heeft voor
namelijk betrekking op afvallen van le
vensmiddelen.
Het besluit legt aan een ieder de ver
plichting op om de in huishouding of be
drijf vrijkomende afvallen van levensmid
delen, waaronder te verstaan aardappel
schillen, groenten- en fruitafvallen,
vleesch-, visch- en broodresten en alle an
dere etensresten en beenderen te bewaren
en ter beschikking te stellen van de daar
toe door de gemeentebesturen aangewezen
personen. Ook cadavers van honden en
katten moeten ingevolge dat besluit worden
ingeleverd. Verdere regelingen, betreffen-
BONT
SPECIALS AANBIEDING
PERSIANEf MANTELS f800.—
VAN EGM(
BREESTR. 173 - TB
[D ZOON
23337 LEIDEN
de de wijze, waarof de bewaring en in
levering zullen dieilfen te geschieden, zul
len bij plaatselijke ^verordening worden
bekend gemaakt. Verwacht mag worden,
dat die verordeningen bepalingen zullen
inhouden, krachtens welke de afvallen
hygiënisch en frisch moeten worden be
waard in een emmer of kistje en regel
matig worden afgegeven aan de inzame
laars, die hiertoe van gemeentewege een
vergunning hebben verkregen. Hier is een
taak weggelegd voor de huisvrouw, die
moet zorgen, dat deze regeling in alle op
zichten een succes wordt.
Het ligt in het voornemen, de schille
boeren, die zich tot heden met de inzame
ling van genoemde afvalstoffen hebben
beziggehouden, bij bovengenoemde rege
ling in te schakelen.
Voorts kent het besluit nog enkele uit
zonderingsgevallen ten aanzien van den
bewaar- en inleveringsplicht. Zoo zal men
niet verplicht worden etensresten en af
vallen van levensmiddelen ter beschikking
te stellen, welke afkomstig zijn van eigen
huishouding of bedrijf en bestemd zijn
voor voeding van menschen of dieren, die
tot eigen huishouding of bedrijf behooren.
Ook geldt de bewaar- en inleverings
plicht niet voor die afvallen, welke de
houder normaal in de uitoefening van zijn
bedrijf pleegt te gebruiken of te verhande
len.
Op grond van deze uitzonderingsbepalin
gen kan men dus met de afvallen uit eigen
huishouding of bedrijf den eigen veestapel
blijven voederen en kunnen hotels, zieken
huizen, levensmiddelenfabrieken enz. de
afvalstoffen normaal blijven verhandelen.
De regeling is ook van toepassing op
groente, die wegens mindere kwaliteit op
de veiling niet den gestelden minimum
prijs opbrengt. Deze groente zal moeten
worden verwerkt of voor voederdoeleinden
verhandeld of anders bij een vergunning
houder moeten worden ingeleverd.
De ingezamelde at uilen zullen normaal
worden verkocht aan veehouders uit de
omgeving of, indien dit niet mogelijk zal
zijn, worden verwerkt tot een duurzaam
veevoeder.
Het tweede besluit geldt dierlijke af
vallen. Hét heeft ten doel de dierlijke af
vallen, welke nog in groote hoeveelheden
verloren gaan, eveneens te doen inzamelen
en tot veevoeder te laten verwerken.
Het besluit stelt te dien einde het be
waren en ter beschikking stellen van
vleeschafvallen, afvallen van wild en ge
vogelte, vischafvallen, beenderen, ondeug
delijke vleesch waren en doodgeboren
dieren verplicht.
Dit heeft dus voornamelijk betrekking
op afvallen van abattoirs, slagerijen,
vleeschverwerkende industrieën, poeliers,
vischhandelaars enz. De afvallen moeten
worden ingeleverd aan personen of licha
men, welke daartoe van gemeentewege
zullen worden aangewezn.
Ook hier gelden de uitzonderingsbepalin
gen ten aanzien van den bewaar- en inle
veringsplicht, indien deze afvalstoffen door
den houder gebruikt worden in zijn bedrijf
of door dezen in de normale uitoefening
van zjjn bedrijf verhandeld plegen te wor
den.
Bij plaatselijke verordening zal voor deze
afvalstoffen worden bekend gemaakt, hoe
de inlevering en inzameling zal geschie
den.
In verband met bovenstaande bericht
wordt onder de aandacht gebracht, dat
binnenkort ook voor andere afvalstoffen
en oude materialen een regeling zal worden
getroffen.
VRIJWILLIGE INKOMSTENBELASTING
VOOR NEDERLANDERS IN HET
BUITENLAND.
Het A. N. P. bericht uit Washington:
„Naar Trans ocean meldt, zullen de Ne
derlanders, die in het buitenland vertoe
ven, uitgenoodigd worden tot betaling van
een vrijwillige inkomstenbelasting, naar de
zoogenaamde Nederlandsche regeering, die
te Londen resideert, besloten heeft. De op
deze wijze bijeengebrachte gelden zullen
besteed worden aan voortzetting van de
Nederlandsche oorlogsmaatregelen tegen
Duitschland".
DIAMANTBESCHIKKING.
De Staatscourant van hedenavond bevat
een „diamahtbeschikking", waarbij een
rijksbureau voor diamant te Amsterdam,
onder directie van dr. A. H. W. Hacke,
wordt ingesteld, waarbij de verwerkers, im
porteurs en handelaars van ruwe en be
werkte diamant, diamantpoeder, boort en
industriediamant zich moeten laten in
schrijven.
COMMISSIE
BOUWCONSTRUCTIES
Advies bij den wederopbouw
Door het bestuur van den Bond van
Nederlandsche Architecten daartoe aange
zocht, hebben de heeren prof. ir. J. G.
Wattjes, hoogleeraar aan de afdeeling der
Bouwkunde, Technische Hoogeschool te
Delft, Joan B. Lürsen architect te Den
Haag en assistent aan de T. H. te Delft,
W. Verschoor, architect te Rijswijk en J. L.
G. Faber, directeur van de 2e Ambachts
school te Den Haag, zich vereenigd tot
eene „commissie bouwconstructies".
Deze commissie is te beschouwen als een
studie-commissie. Zij dankt haar ontstaan
aan de richtlijnen voor de constructieve
samenstelling voor den wederopbouw ver
strekt in verband met de heerschende
schaarschte van vele bouwmaterialen. Zij
zal constructies opstellen die den kleinen
bouw met de beschikbare materialen mo
gelijk maakt „op doelmatige en schoone
wijze" waarbij het karakter van het Ne
derlandsche bouwen bewaard blijft.
De commissie zal in overleg met de
onderafdeeling „onderdeelen van gebou
wen" van de afdeeling bouwkunde der
Technische Hoogeschool trachten op dit
gebied adviseerend en initiatiefnemend te
werken.
Als secretaris der commissie zal op
treden de heer J. B. Lürsen en het secre
tariaat zal gevestigd zijn te Delft per
adres Afdeeling der Bouwkunde der
Technische Hoogeschool, Oude Delft 39
waar degenen, die op het punt van goede
vervangingsconstructies belangrijke voor
stellen meenen te kunnen doen, deze kun
nen deponeeren.
NEDERLANDSCHE AANNEMERS NAAR
DUITSCHLAND.
Vierhonderd woningen in Hamburg.
Het orgaan ,,Pe Aannemer" bevat nade
re mededeelingen over het werken van Ne
derlandsche aannemers in Hamburg. Na
melding te hebben gemaakt van het slagen
der onderhandelingen, schrijft het blad:
Er is een bouwprogramma van 4000 wo
ningen in totaal samengesteld. Als eerste
groep is een viertal aannemers aange
wezen, die per hoofd 100 woningen zullen
bouwen. Ook is bereids een tweede groep
aangewezen, welke eenigen tijd later naar
het buitenland zal gaan.
Naast de reeds vastgestelde algemeene
voorwaarden zijn de verschillende eenheids
prijzen vastgesteld in een bespreking tus
schen Nederlandsche en de Duitsche auto
riteiten. De vergoeding voor den aan- en
afvoer en de kosten van de werktuigen is
eveneens vastgesteld alsook de vergoeding
voor werk, hetgeen niet onder het aange
nomen werk valt.
De eindbetaling volgt binnen vier weken
na de overlegging der afrekening. Cessies
zijn verboden.
Van toepassing is de nieuwe Duitsche
regeling voor slecht weer, te weten, dat
als dit ter beoordeeling door den bouw
heer gedurende ten hoogte 36 dagen duurt,
60 pet. van het gronduurloon wordt ver
leend.
In het gebied waarin de onderhavige
bouw plaats vindt zijn de Duitsche loo-
nen M. 1.10 voor vaklieden en pf. 93 en pf.
74 voor hulparbeiders.
Indien zal blijken bij de uitvoering der
eerste 400 woningen, dat zich in de prijs-
calculaties fouten bevinden, dan zullen de
ze door gemeenschappelijk overleg worden
hersteld.
Naar het zich laat aanzien zullen de lei
ders der vier firma's op 21 October naar
Duitschland vertrekken om den bouw in
den kortst mogelijken tijd op gang te
brengen.
VEDHOOGING VAN DEN PRIJS VAN
BROODBLOEM EN BROODMEEL.
De secretaris-generaal, waar-nemend
hoofd van het departement van landbouw
en visscherij, maakt het volgende bekend:
Zooals bekend is en ook reeds bij een
vorige gelegenheid werd medegedeeld,
heeft de overheid er sinds het uitbreken
van den oorlog in Augustus 1939 steeds
naar gestreefd door haar prijzenpolitiek een
stijging van de prijzen voor de eerste le
vensbehoeften zooveel mogelijk te voorko
men. Daar echter de richtprijzen voor den
oogst 1940 over de geheele linie zijn ver
hoogd, moet thans worden overgegaan tot
een prijsverhooging van tarwe en rogge,
welke producten de grondstoffen zijn voor
de broodbereiding.
Aangezien in tusschen ook de bakkerij kos
ten door de oorlogsomstandigheden aan
merkelijk zijn gestegen en ook deze kosten
uiteindelijk in den broodprijs moeten wor
den verdisconteerd, heeft de overheid be
sloten om niet de geheele richtprijs verhoo
ging bij de prijsbepaling van bloem en
meel in rekening te brengen, teneinde de
noodzakelijke prijsstijging van het brood
zoo klein mogelijk te doen zijn.
Een en ander heeft geleid tot de vast
stelling van de volgende prijzen met in
gang van 21 October 1940, alles onder de
gebruikelijke verkoopsvoorwaarden.
Tarwebloem 16.20 per 100 K.G.
Tarwemeel 14.05 per 100 K.G.
Roggebloem f 16.20 per 100 K.G.
Op grond van het bovenstaande moet
DE HANDELINGSBEVOEGDHEID TEN
AANZIEN VAN ONDERNEMINGEN
EN VERMOGENS.
Het Verordeningenblad bevat heden een
verordening van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied betref
fende de handelingsbevoegdheid ten aan
zien van ondernemingen en vermogens.
Daarin wordt het volgende bepaald:
Artikel 1.
Ten aanzien van de bevoegdheid tot het
verrichten, zoo in als buiten rechte, van
alle rechtshandelingen en anderszins, wel
ke samenhangen met het drijven van een
in het Groot-Duitsche Rijk, met inbegrip
van het protectoraat Bohemen en Moravië,
of in het gouvernement-generaal voor het
bezette Poolsche gebied gevestigde onder
neming of welke betrekking hebben op een
vermogen, dat zich geheel of ten deele in
bovengenoemde gebieden bevindt, is uit
sluitend het in het betreffende gebied Mél
dende recht beslissend. Dit geldt meer be
paaldelijk ten aanzien van de bevoegdheid
van hen, die als bewindvoerder (Treuhan-
der), commissaris of beheerder door de be
voegde instanties in bovengenoemde gebie
den met de leiding van ondernemingen of
met het beheer van vermogens zijn belast.
Artikel 2.
1. Voor zoover schuldenaren, die hun ze
tel, woonplaats of verblijfplaats in het be
zette Nederlandsche gebied hebben, na 31
Augustus 1939 vorderingen, welke tot een
onderneming of tot een vermogen behoo
ren, voor welke onderneming of voor welk
vermogen een persoon, als bedoeld in den
tweeden volzin' van artikel 1 is benoemd,
zonder goedkeuring van dezen aan andere
personen hebben voldaan, heeft deze vol
doening geen bevrijdende werking. Dit
geldt niet, indien en voor zoover voldoe
ning voor 10 Mei 1940 op grond van een in
kracht van gewijsde gegaan vonnis, van een
gerechtelijke minnelijke schikking of van
een gehomolog'eerd akkoord heeft plaats
gevonden.
2. De secretaris-generaal van het depar
tement van handel, nijverheid en scheep
vaart kan in bijzondere gevallen:
1. Op verzoek van den schuldenaar ver
dere uitzonderingen op het in den eersten
volzin van lid 1 bepaalde toestaan;
2. Bepalen, dat, in afwijking in zooverre
van het bepaalde in den eersten volzin van
lid 1, ook betaling, door den schuldenaar in
het tijdvak van 1 Januari 1938 tot en met
31 Augustus 1939 verricht, geen bevrijden
de werking heeft.
Artikel 3.
De secretaris-generaal van het departe
ment van handel, nijverheid en scheepvaart
kan bepaalde rechthandelingen en anders
zins, welke betrekking hebben op een on
derneming of een vermogen, waarvoor een
persoon, als bedoeld in den tweeden vol
zin van artikel 1, is benoemd, van onwaar
de verklaren, wanneer deze na 31 Decem
ber 1937 zijn verricht door of ten opzichte
van personen, die bij overeenkomstige toe
passing van artikel 1 op het tijdstip, dat de
rechtshandeling of anderszins met betrek
king tot de onderneming of het vermogen
geschiedde, geen handelingsbevoegdheid
meer zouden hebben bezeten.
Artikel 4.
Deze verordening treedt heden in wer
king.
worden verwacht, dat de broodprijsstijging
als gevolg van de vermelde factoren tot 1
cent per brood van 800 gram beperkt zal
blijven. Het droge stofgehalte van bruin-
brood (tarwebloem) zal bovendien worden
gelijk gemaakt aan dat van wittebrood, zoo
dat per eenheid meer meel in dat brood
moet worden verwerkt dan tot nu toe. Ten
gevolge hiervan kan de prijs voor dat brood
maximaal één cent meer stijgen, zulks ech
ter met dien verstande, dat bruinbrood in
geen geval duurder mag worden dan witte
brood.
De overheid zal er evenwel door het ge-
van van restituties voor zorgdragen dat
zoor zuiver roggebrood de oude prijs kan
worden gehandhaafd.
In het algemeen zal deze prijsverhooging
ook niet van invloed' zijn op den prijs van
overige bakkerij-artikelen (gebak e.d.).
Voorts is reeds verboden volle melk of
volle melkpoeder in brood te verwerken.
Wel zal geoorloofd blijven de verwerking
van magere melkpoeder of ondermelik. In
dit verband wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat het gebruikelijke merk „M.B."
in het melkbrood niet meer beteekent, dat
zulk een brood met volle melk of volle
melkpoeder gebakken is, terwijl voorts
de prijs voor waterbrood moet worden be
rekend.
Als gevolg van een en ander zullen zij,
die tot nog toe gewend waren melkbrood
te gebruiken, van de prijsverhooging wei
nig 'bemerken, integendeel zullen zij in het
algemeen voor 'het brood minder behoeven
te besteden dan voorheen.
De aandacht van bereiders van rogge
bloem wordt gevestigd op een enkele na
dere bijzonderheid, welke voorkomt in een
officieele publicatie, welke in de adverten
tiekolommen is opgenomen.
