Legitimatieplicht voor
alle Nederlanders
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Momentje.
Sociale bijslag voor Nederlandsche
arbeiders in Duitschland
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1940
31ste Jaargang No. 9741
S)e Ccid^clveSoii^atit
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Voor kustgebied verbod op straat te komen tusschen 10 en 4 uur
'b nachts.
Vier nieuwe zeer belangrijke en inigrj)pende verordeningen zijn verschenen.
Krachtens de eerste zullen, ingaande 1 October a.s. alle Nederlanders boven 15
jaar in het bezit moeten zijn van een identiteitskaart, welke een jaar zal geldig zijn
en afgegeven wordt vanwege het gemeentebestuur.
De tweede bepaalt, dat in het kustgebied, ingaande heden, alle niet-Duitschers zidh
van 22 tot 4 uur niet in de buitenlucht mogen ophouden.
De derde verordening verbiedt in ditzelfde kustgebied het rondtrekken van ge
meente tot gemeente van zwervende kunstenmakers, marskramers e.d.
Volgens de vierde verordening is het van heden in het geheele land verboden vlie
gers op te laten.
Deze verordeningen zijn op bevel van
den commissaris-generaal voor de Open
bare Veiligheid, den hoogeren S.S.- en po
litieleider uitgevaardigd- en in de pers
conferentie van Zaterdag heeft Regierungs-
rat dr. Müller- Scholtes, chef van den staf
van den bevelhebber der Ordnungspolizei,
den volgenden commentaar gegeven:
Alle inwoners hebben den plicht deze
voorschriften consciëntieus in acht te ne
men ter vermijding van gevoelige straffen
en strenge dwangmaatregelen.
In de eerste plaats is door de secretaris
sen-generaal van de departementen van
Binnenlandsche Zaken en van Justitie
voor alle Nederlandsche staatsburgers bo
ven 15 jaar, die in Nederland wonen of er
verblijven, met ingang van 1 October 1940
een algemeene legitimatieplicht ingevoerd.
Dit verplicht iederen Nederlander in "het
bezette Nederlandsche gebied, steeds een
van een foto voorzien officieel identiteits
bewijs (officieel fotolegitimatiebewijs) bij
zich te hebben, dat hem in staat stelt zich
te allen tijde behoorlijk te legitimeeren.
Het bewijs moet worden afgegeven door
een Nederlandsche instantie. Het officieele
foto-legimitatiebewijs mag niet worden
uitgegeven voor een langeren tijdsduur
dan een jaar. Een uitzondering is gemaakt
voor het paspoort, dat naar gelang van
zijn geldigheidsduur voor behoorlijke le
gitimatie kan worden gebruikt.
Het identiteitsbewijs moet behalve den
naam en de voornamen bevatten den ge
boortedatum, de geboorteplaats, het be
roep, de gemeente van inwoning én het
adres, zoomede de handteekening van den
houder, voorts den datum van uitgifte, het
dienstzegel van de instantie, die het be
wijs heeft uitgereikt, alsmede de handtee
kening van den bevoeguen ambtenaar, die
het bewijs heeft uittgereikt Wie niet in
het bezit is van een zoodanig officieel be
wijs, kan zich een doen uitreiken door de
bevoegde gemeentelijke instantie op het
raadhuis.
De plicht van de buitenlanders en sta-
tenloozen om te allen tijde een geldig pas
poort bij zich te dragen, wordt door deze
verordening niet ter zijde gezet.
Zooals gezegd, moet iedere inwoner een
dergelijk officieel bewijs altijd bij zich dra
gen. De houder is verplicht het onverwijld
terug te geven aan de instantie, die het uit
gegeven heeft, wanneer zijn naam of zijn
beroep verandert of wanneet in het alge
meen een wezenlijke verandering in zijn
persoonlijke gegevens intreedt. Het bewijs
moet voorts ingeleverd worden, wanneer
een nieuw wordt uitgereikt. Ten slotte
moet iedere houder het verlies van zijn
geldige bewijs onverwijld melden bij de
instantie, die bet heeft uitgereikt Wie zijn
legitimatieplicht niet nakomt, moet reke
ning houden naast de algemeene bestraf
fing, met een voorloopige gevangenhouding
ter indentificatie van zijn persoon.
VERORDENING VOOR KUST
GEBIED.
Terwijl deze verordening over den
legitimatieplicht voor het geheele be
zette Nederlandsche gebied geldt, heb
ben de bevoegde secretarissen-generaal
nog twee verordeningen uitgevaar
digd, die, wat betreft het gebied van
haar werking, slechts betrekking heb
ben op de Wadden-eilanden, zoomede
op het kustgebied van het bezette Ne
derlandsche gebied, dat begrensd wordt
door de lijn (met inbegrip van de plaat
sen) Den Helder, Noordhollandsch Ka
naal, Alkmaar, Uitgeest, Beverwijk,
Velsen, Santpoort, Haarlem, Heemste
de, Bennebroek, Hillegom, Lisse, Sas-
senheim, Warmond, Leiden, Voorscho
ten, Leidschendam, Veenweg, Vlieland,
Berkel, Bergschen Hoek, Oudeverlaat,
Nieuwerkerk, Schinkel, Kapelle, Kin
derdijk, Alblasserdam, Papendrecht,
Dordrecht, spoorlijn tot Breda, Ulven-
bout en Zuidwaarts tot de Belgische
grens in de richting van Mcerle en van
hier langs de Belgisch-Nederlandsche
grens tot aan zee.
De voornaaamste verordening Is die
van den secretaris-generaal van het de
partement van Justitie over de beper
kingen van het verkeer. Volgens deze
verordening is het met ingang van 9
September 1940 aan allen, die niet
Rijksduitschers zijn, tot nader order
verboden zich tusschen 22 uur en 4
uur buitenshuis te begeven in de bo
venomschreven gebieden.
Deze verordening vormt een belangrijke
uitbreiding van de reeds op 28 Augustus
uitgevaardigde verordening omtrent bij
zondere maatregelen in het belang van de
luchtbescherming, welke verordening zich
vooral 'bepaalde tot en beperking van het
mtorrijtuigenverkeer en tot een verbod
van het betreden van het duingebied tij
dens den nacht. De nieuwe verordening
over verkeersbeperkingen is practisch een
„algemeen uitgaansverbod in de genoemde
gebieden voor de nachtelijke uren.
Niet getroffen door het uitgaansverbod
worden de leden van de Nederlandsche po
litie en brandweer, van de Nederlandsche
grensbewaking en van den luchtbescher
mingsdienst, personen die in ambulances
en reddingsdiensten werkzaam zijn, dok
ters en vroedvrouwen, voor zoover hun
verblijf in de open lucht voor de vervul
ling van ambtsplichten of van beroeps
plichten noodig is, en wel slechts voor zoo
ver daarbij den ambtelijke bevoegdheids
kring of de normale arbeidssfeer niet
wordt overschreden.
In dit verband moet in het bijzonder de
aandacht worden gevestigd op het feit, dat
degenen, die tot bovengenoemde groepen
van personen behooren, zich tusschen 22
en 4 uur slechts binnen hun territoriaal
ambts- of beroepsgebied mogen bewegen.
Zoo is het ook b.v. noodzakelijk, dat een
inwoner, die des nachts een dokter noodig
heeft, zich in beginsel wendt tot den meest
nabij won enden arts en niet bijvoorbeeld
een dokter ontbiedt, die door het bezoek
aan dezen patiënt zijn normaal territoriaal
arbeidsterrein moet overschrijden. Bijzon
dere wenschen moeten in de huidige om
standigheden terzijde worden gesteld Het
verbod tot uitgaan heeft voorts geen be
trekking op hulpzoekenden in aantoonbare
gevallen van zware zieke of ongeval.
Ten slotte is voor diegenen, voor wie in
zeer bijzondere gevallen, zooals b.v. drin
gende beroepsgronden, het nakomen van
het verbod tot uitgaan niet mogelijk is,
een regeling getroffen door het beschik
baarstellen van een speciale vergunning,
welke moet worden aangevraagd bij den
voor de betreffende provincie bevoegden
districtscommandant van de rijksveld-
wacht, met bijvoeging van twee pasfoto's.
In de steden Rotterdam en Den Haag moe
ten deze aanvragen worden gericht tot den
hoofdcommissaris van politie. De beslis
sing omtrent het uitreiken van deze speci
ale vergunning berust bij den stafofficier
van de Duitsche Ordnungspolizei bij den
gevolmachtigde van den Rijkscommissaris.
Uitdrukkelijk wordt er op gewezen, dat de
uitreiking van een dergelijke speciale ver
gunning alleen in zeer bijzondere gevallen
mogelijk is, zoodat het aanvragen van ver
gunningen, die niet voldoende gegrond
zijn, en waaraan geen algemeen openbaar
belang gemoeid is, moet worden voorko
men. De speciale vergunning is slechts gel
dig te zamen met een ambtelijke foto-le
gitimatie.
Personen, die naar den maatstaf van bo
venbedoelde verordening van 28 Augustus
1940 toestemming hebben voor het berij
den van motorvoertuigen in den tijd tus
schen 22 en 4 uur, hebben behalve deze
toestemming eveneens noodig een derge
lijke speciale vergunning van ontheffing
van het verbod tot uitgaan. Wie evenwel
voor den nacht een rijvergunning heeft
of nog zal ontvangen, krijgt ook vanzelf
sprekend op aanvraag deze speciale - ver
gunning.
De controle op dit uitgaanverbod zal ten
strengste worden gehandhaafd. De straf
bedreigingen voor handelingen in strijd
met het verbod gewagen er van, dat de
genen, die in strijd hiermede handelen, re
kening hebben te houden met de zwaarste
straffen. Tegelijkertijd wordt het misbruik
van een uitgereikte speciale vergunning
met straf bedreigd. Wie ter verkrijging
van een bijzondere vergunning onware op
gaven doet, stelt zich eveneens aan straf
bloot.
RONDTREKKENDE ONDER
NEMINGEN.
Een andere verordening van den se
cretaris-generaal van het ministerie
van Binnenlandsche Zaken, van den
secretaris-generaal van het ministerie
van Justitie en van dien van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart, verbiedt
met ingang van 9 September voor de
Waddeneilanden en voor het boven
omschreven kustgebied de uitoefening
van plaats tot plaats trekkende koop
lieden en andere ondernemers (rond
trekkende ondernemingen).
Wat onder een rondtrekkende onderne
ming te verstaan is, kan als algemeen be
kend worden verondersteld. Voorzichtig
heidshalve is in deze verordening echter
nog een nauwkeurige begripsdefinitie van
nomen, zoodat alle twijfel daaromtrent is
opgeheven. De rondtrekkende ondernemer,
die van nu af er van afziet van plaats tot
plaats te trekken en zijn bedrijf in zijn
woonplaats of in de plaats waar hij op dit
oogenblik vertoeft voortzet, kan met dit
bedrijf voortgaan. Hij mag echter niet
meer de woon- of verblijfplaats in de bo
ven omschreven kuststreek verlaten. A!s
een dergelijke verandering in zijn bedrijf
niet mogelijk^is, zal hij goed doen de kust
streek te verlaten om in het binnenland
zijn trekkend 'bedrijf te kunnen uitoefenen.
VLIEGERS OPLATEN VERBODEN.
Door een andere verordening van den
secretaris-generaal van het departement
van Justitie is uit een oogpunt van veilig
heid van het luchtverkeer het oplaten van
vliegers van welke soort ook, in heel Ne
derland tot nader order verboden en is op
overtreding van dit verbod straf gesteld.
Het is buiten kijf, dat veel bepalingen
van de genoemde vier verordeningen een
zeker nieuwe instelling van de bevolking
vereischen en min of nfcer belangrijke be
perkingen voor het persoonlijke leven ten
gevolge zullen hebben. Het algemeen be
lang echter, dat bij de uitvaardiging van
de verordeningen heeft voorgezeten, ver-
eischt, dat alle inwoners het zich tot een
plicht rekenen de hier- opgelegde verplich
tingen en verboden nauwgezet na te ko
men. Aan de Duitsche organen van politie
en weermacht en aan de Nederlandsche po
litie is opdracht gegeven streng te waken
op de nakoming van deze verordeningen
en zonder pardon tegen overtreders op te
treden. Bij een verstandige houding der
bevolking zal de uitvoering van ingrijpen
de bepalingen der verordeningen wel niet
op moeilijkheden stuiten.
Onder rondtrekkende ondernemers
worden diegenen verstaan, die buiten het
gemeentegebied van hun woonplaats zon
der vaste vestiging en zonder voorafgaande
bestelling, in eigen persoon:
1. waren te koop aanbieden;
2. warenbestellingen opzoeken of wa
ren bij andere personen dan bij kooplie
den of in andere plaatsen dan op open
verkoopplaatsen tot wederverkoop op koo-
pen;
3. zelfgemaakte producten aanbieden;
4. muziekuitvoeringen, tooneelspel, the
atervoorstellingen of andere openlucht
voorstellingen geven, zonder dat het hier
een hooger belang van de kunst of weten
schap betreft.
Een zeer ernstige
politieke botsing in
Den Haag
Van officieele zijde wordt gemeld:
Op Zaterdag, in den namiddag, mar
cheerde een af deeling van de „Natio
nale Jeugdstorm", ter sterkte van on
geveer 200 jongens en meisjes, begeleid
door eenige W.A.-mannen van de N.S.
B., door den Haag, in de richting van de
Balistraat, om daar het N.S.B.-huis op
te zoeken. Juist voor dit huis reed met
een duidelijk provoceerende bedoeling
een wielrijder op deze af deeling in,
waardoor een meisje op den grond werd
geworpen. Hoewel van deze marsch aan
de politie mededeeling was gedaan en
hiervoor toestemming was gegeven,
grepen de slechts in geringe-sterkte aan
wezige Nederl. politie-ambtenaren niet
in. Daarop ontstond tumult, hetwelk
in een handgemeen overging. De ter
plaatse aanwezige Nederlandsche poli-
tie-mannen van de gemeentepolitie wa
ren niet opgewassen tegen deze situatie,
doch maakten op een door den toe
stand niet gerechtvaardigde wijze van
hun wapens gebruik, waardoor ver
schillende N.S.B.-ers zwaar gewond
werden, tengevolge waarvan één hun
ner nog denzelfden avond in het zie
kenhuis is overleden. Ook bij de ver
dere behandeling van dit incident open
baarde zich een gebrek aan organisatie
bij de gemeentepolitie.
De Rijkscommissaris heeft op grond
van dit feit den Hoofdcommissaris van
politie in Den Haag uit zijn ambt ont
zet en aan den Höheren S.S.- und Poli-
zeiführer, S.S.-Brigadeführer Rauter,
het verdere onderzoek inzake dit voor
val opgedragen.
WAPENEN VAN DEN GEEST.
Bernard Shaw is altijd een heel be
roemde man geweest. Dat kwam voor
al door de snedige antwoorden, die hij
direct wist te geven. Het is dus begrij
pelijk, dat de Engelsche regeering de
zen beroemden Engelschman wilde ge
bruiken voor haar oorlogspropaganda.
En men zegt, dat zij hem den mond ge
snoerd heeft, toen hij weigerde zich
daarvoor te laten gebruiken. Maar de
Engelsche regeering loochende dit.
Het schynt echter toch waar te zijn,
want in het Engelsche tijdschrift „Il
lustrated" heeft een vraaggesprek ge
staan met Shaw, die met de hem eigen
bescheidenheid verklaarde:
„Mijn werk is van de grootste inter
nationale beteekenis, van zoo groote be-
teekenis, dat de regeering het niet
waagt het mij te laten verrichten. Ik
ben er niet boos om, dat men mij een
muilkorf heeft aangedaan. Ik zou al
leen willen, dat ook bekend werd, dat
ik zoo'n muilkorf draag".
U vraagt u misschien af of die Shaw
door zijn snedige antwoorden werke
lijk zooveel waard is.
Ik wil u dat illustreeren.
Shaw, die waarlijk niet tot de knap
pe mannen gerekend kan worden,
kreeg eens een schriftelijk huwelijks
aanzoek van een beroemde en zeer
schoone Amerikaansche filmster.
„Uw geest schreef zij gepaard
aan mijn schoonheid, wat moet dat niet
een prachtig nageslacht brengen?
Shaw antwoordde per keerende post,
dat hij haar aanzoek van de hand moest
wijzen, omdat hü vreesde, dat hun
kinderen haar geest zouden hebben en
zijn schoonheid.
En zoo was het niet bedoeld.
Ingesteld met het doel de minder bedeelde kringen der
bevolking te helpen.
VOORSCHOTTEN AANSCHAFFEN
WERKKLEEDING.
Het hoofd van de afdeeling Sociale Zaken
van het Rijkscommissariaat deelt mede:
De opneming van Nederlandsch arbeids
krachten in Duitsche bedrijven heeft geluk
kige gevolgen gehad. Vele duizenden man
nen en vrouwen hebben den roep tot het
opnemen van arbeid aan de zijde van de
hun stamverwante Duitsche arbeiders ge
volgd. Hunne looninkomsten zijn goed, zoo
dat zij thans, na jarenlange werkloosheid,
kunnen beginnen hun economisch en sociale
aangelegenheden weder op gezonden grond
slag in te richten.
De werkloosheid, haar gevolgen en be
geleidende verschijnselen, zjjn in Duitsch
land uit den tijd van 1918 tot 1933 voldoen
de bekend. In het bijzonder is bekend het
geleidelijke afzakken tengevolge van de
werkloosheid, naar slechte omstandigheden,
die dikwijls hebben geleid tot den onder
gang van gezinnen.
Op grond van deze ervaringen, die ook
voor Nederland gelden, wordt voortaan, op
bevel van de afdeeling Sociale Zaken, ge
garandeerd, dat aan de in Duitschland ge-
p aatste en nog te plaatsen arbeidskrachten
een sociale bijslag wordt gegeven, die in
het bijzonder tot «u»el heeft, aan de gezin
nen der arbeidskrachten, die in Duitsch
land aan den slag zijn gegaan, de mogelijk
heid te bieden den overgang naar geregel
de economische en sociale verhoudingen te
vergemakkelijk* n.
Bij de invoering van den socialen beslag
is als grcndslag voor de hoogte van den
bijslag de groote van het gezin aangeno
men. De kinderrijke gezinnen brengen voor
de gemeenschap de grootste offers en moe
ten daarom ook meer ontvangen. Het was
vexeischt, den socialen bijslag hun te doen
toekomen, die niet in staat zijn zichzelf te
heipen.
Zondagmiddag werd op Hautrust te den Haag de Mariadag gehouden In tegenwoordigheid van Z. H. Exc.
Mgr. Huibers, bisschop van Haarlem. Een overzicht tijdens het Lof. Pax Holland.
