Aanvalsgolven over Engeland Het accoord van Weenen HucMatwcm te Honden Eén jaar oorlog Europa's toekomst Uit Rusland ffioemenië'ó, „Cydenóxiiey" ió ten einde MAANDAG 2 SEPTEMBER 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 222 Vliegtuigen in twee dagen verloren DUITSCH LEGERBERICHT. Het Duitsche legerbericht van gisteren luidt als volgt: Een duikboot heeft den modernen Brit- schen hulpkruiser Dunvegan Castle, groot 15.000 brt. tot zinken gebracht. Met dit succes heeft het Duitsche duikbootwapen binnen drie dagen ruim 100.000 brt. in den grond geboord. Op 31 Augustus en in den nacht van 1 September hebben onze gevechts- en jacht vliegtuigen verrassende aanvallen op de Britsche Eilanden ondernomen. Vliegvel den in de graafschappen Kent en Essex, haveninstallaties en dokken aan de mon ding van de Theems en in Liverpool, fa brieken voor het luchtwapen in Midden- Engeland werden met bommen bestookt. Talrijke branden toonden de groote uit werking der aanvallen. Hierbij ontwikkelden zich felle luchtge vechten, in den loop waarvan 116 vijan delijke vliegtuigen werden neergeschoten. Het leggen van mijnen Voor Britsche ha vens werd voortgezet In den nacht vlogen Britsche vliegtuigen boven het Roergebier en naar Berlin. Zij wierpen op verscheidene plaatsen bommen, die echter slechts zeer geringe materieele schade aanrichtten. Militaire doelen zijn nergens getroffen. Het vuur van ons lucht afweergeschut verhinderde de vijandelij ke vliegtuigen bij den aanval op Berlijn bommen te werpen op het gebied van de stad. Eenige bommen vielen buiten de stad in het vrije veld. De totale verliezen van den vijand bedroegen gisteren: 133 vliegtuigen, waarvan 116 tijdens luchtgevechten, drie des nachts door afweergeschut en 14 op den grond vernield werden. 32 eigen vliegtuigen worden vermist. LUCHTALARM TE BERLIJN. In den nacht van 31 Augustus is te Ber lijn van 4 minuten over 12 tot 1 uur 40 luchtalarm gemaakt. Afzonderlijke Engel- sche vliegtuigen naderden Berlijn, maar werden door het vuur van het luchtaf weergeschut verhinderd bommen op Ber lijn te werpen. Alleen in een vrij grooten kring rondom de stad vielen eenige bom men, zonder dat noemenswaardige scha de werd aangericht. GROOTSCHEEPSCHE AANVALLEN OP ENGELAND. In tegenstelling tot den Engelschen aan val op Berlijn in den Zaterdagnacht, die door het goedgerichte vuur van het af weergeschut volkomen zonder resultaat bleef, geen menschenlevens kostte en geen schade veroorzaakte, hebben de aanvallen van de Duitsche luchtmacht op de Brit sche Eilanden groot succes gehad. Zoowel in den loop van 31 Augustus als in den nacht van Zaterdag op Zondag zijn verscheidene grootscheepsche aanvallen op militaire doelwitten in Engeland ge daan. Van speciaal belang waren daarbij de aanvallen op de. havenwerken en de dokken aan den mond van de Theems en te Liverpool. Bij alle aanvallen getuigden zware branden en ontploffingen van de groote uitwerking van de Duitsche bom men. Andere aanvallen, die eveneens groote successen brachten, waren gericht op vlieg velden in de Zuid-Engelsche graafschappen en tegen vliegtuigfabrieken en wapenfa brieken van de Britsche luchtmacht in Midden-Engeland. Op grond van de waar nemingen kan men aannemen, dat de pro ductie-capaciteit dezer fabrieken op zijn minst sterk gedaald is. Bijzonder opmerkelijk waren de Duit sche successen bij de talrijke luchtgevech ten, die zich op 31 Augustus ontwikkelden tusschen Britsche jagers en Duitsche ja gers- en vernielersformaties. Van de in totaal 133 vliegtuigen, die de Engelsche luchtmacht op dezen dag verloor, werden er niet minder dan 116 in luchtgevechten neergeschoten. Dit resultaat is te opmerkelijker, daar het Engelsche verliescijfer, dat vol gens het Duitsche weermachtbericht van den voorgaanden dag 96 bedroeg, blijkens nagekomen berichten, geste gen is tot 106. In het geheel heeft Engeland daarmede alleen bij luchtgevechten in den tijd van twee dagen 222 vliegtuigen verloren. Door dat hier vrijwel uitsluitend sprake is van jagers, treffen de zware verliezen de Brits- sche verdedigingskracht buitengewoon ge voelig. Ook de duikbootoorlog tegen de Britsche scheepvaart kan met het tot zinken bren gen van een modernen Engelschen hulp- kruiser van 15000 ton weer op een trotsch succes bogen. Alleen al door den handels oorlog van de Duitsche duikbooten heeft de Britsche vloot in drie dagen meer dan 7 MAAL LUCHTALARM. Zaterdag is te Londen niet minder dan zes maal luchtalarm gemaakt. Het eerste luchtalarm van Zondag kwam volgens Reuter tegen drie uur Greenwich- tij<L Reuter wijst er op, dat dit de zevende maal in 24 uur was, dat luchtalarm werd gegeven. Om 10 uur Greenwichtijd is gisteren voor de tweeed maal luchtalarm gemaakt in de Engelsche hoofdstad. Te Londen heeft er gistermiddag van 12.58 uur tot 13.45 uur de toestand van luchtalarm geheerscht, aldus Reuter. Een sterke afdeeling Duitsche vliegers heeft in den middag opnieuw getracht de verde diging in het district Londen te doorbre ken. Britsche jagers stegen op om den vijand, die van de Zuid-Oost kust naderde, tegemoet te vliegen. Eenige vijandelijke machines slaagden er in, tot in de omstre ken van Londen door te dringen. ENGELSCHE BOMMEN OP CHARTRES. De „Matin" meldt, dat op 31 Augustus Engelsche bommen op het centrum van de stad Chartres geworpen zijn. Een van deze bommen kwam vlak bij de kathedraal te recht. Twee Fransche burgers werden ge wond. AMERIKAAN SCHE VLIEGERS VOOR ENGELAND. De Engelsche regeering heeft haar on langs gedane aanbod aan Amerikaansche vliegers, die oorlogsvliegtuigen naar Enge land willen vliegen, tot duizend dollar per maand verhoogd. De vliegers worden door rondreizende Engelsche agenten overal in de Vereenigde Staten geworven. Hun taak is om van Canada uit bommenwerpers over den Atlantischen Oceaan te vliegen, vermoedelijk Lockheed en Martin-toestel len. Het honorium van duizend dollar per maand wordt- ook betaald, wanneer slecht weder den tocht verhindert. Ter aansporing van de vliegers beloven de En gelschen him nog een vergoeding van 500 dollar per maand voor elke vlucht, die een aflevering van twee machines per maand overtreft. ZUID-AFRIKA EN DE OORLOG. Zaterdag heeft generaal Hertzog, naar uit Kaapstad wordt gemeld, opnieuw een voorstel ingediend in de Kamer betref fende onmiddellijk sluiten van vrede met Duitschland en Italië. Bij de stemming spraken zich 65 afgevaardigden Voor het voorstel en nog slechts 83 daar tegen uit. 100.000 ton scheepsruimte verloren. TERUBLIK VAN GENERAAL GLAISE-HORSTENAU. In zijn militair weekoverzicht geeft de militaire medewerker van het D. N. B., ge neraal dr. H. C. Glaise-Horstenau een te rugblik, getiteld: „Een jaar oorlog". De ge neraal schrjjft daaarin o.a.: „Terwijl Duitsche eskaders vliegtuigen dood en verderf zaaien over Groot-Brit- tannië en terwijl torpedojagers, duik- en torpedomotorbooten den ring om het eilan denrijk steeds nauwer sluiten, is het een jaar geleden, dat de oorlog uitbrak en wor den wij herinnerd aan gebeurtenissen, waarvan de werkelijke afloop verleden jaar nauwelijks door iemand kon worden vermoed: de omverwerping van Polen in drie weken, dan na een half jaar van schijnbare rust maar onvermoeide bewape ning de verovering van Noorwegen, Neder land, België en van geheel Frankrijk in nauwelijks tien weken. Niets in de geschie denis van den oorlog kan met deze presta tie van Duitschland worden vergeleken. Nadat, zoo schrijft de generaal voorts, alle'pogingen om met de mogendheden tot een accoord over de bewapening te gera ken, mislukt waren, ging Duitschland wer ken aan zijn herbewapning. De staatsman en veldheer, Hitier, heeft in tegenstelling tot de anderen ingezien, dat evenals in de politiek, stellingoorlog en afwachten slechts ontaard ingen van den vorig en oorlog zijn en dat de fundamenteele elementen van de oorlogvoering gelegen blijven in den ver- i assenden aanval, gedragen door de fanta sie van werkelijke leiding. Door gebruik van den motor, van den pantserwagen en vooral van een ongekend machtig lucht wapen heeft hij bewegings- en aanvalsmid delen geschapen die, door toegewijde man nen bediend, wonderen konden volbren gen. Vliegtuig, pantser en motor bedwon gen millioenenlegers en volbrachten oor logshandelingen van het soort als de slag in Vlaanderen Berg jagers streden bij Nar vik, valschermjagers en landingstroepen uit de lucht kwamen strijdvaardig neer tusschen de kanalen en dijken van Neder land. De oorlog ter zee stond bij dien te land en in de lucht niet achter. Het wonder van de landing in Noorwegen door een be trekkelijk kleine zeemacht vormt daarvan het toppunt. De roemvolle Armada der Duitsche marine houdt thans tezamen met het landleger gemeenschappelijk de wacht Rede van dr. Funk WEDERGEBOORTE VAN HET AVONDLAND. De Duitsche Rijksminister Van econo mische zaken, Funk, heeft in een rede bij de opening der Herbstmesse te Weenen onder meer gezegd: „Het verloop van den oorlog heeft aan getoond, dat de berekening der Engelschen ditmaal geheel en al onjuist was. Reeds de blokkade bracht geen resultaten. Over de grenzen in het Noorden, Oosten en Zui-' den stroomden sterker dan ooit de goede ren naar Duitschland, zij vervingen voor een aanzienlijk deel den overzeesohen aanvoer. Bovendien heeft men in Engeland onze deviezen-moeilijkheden en de daar mede samenhangende sohaarscbteverschijn- selen zeer overschat en in dezelfde mate de voorraden aan belangrijke grondstof fen en levensmiddelen onderschat. Dat de Duitsche weermacht thans met de beste wapenen en de grootste luchtvloot ter we reld aan het Kanaal en den Atlantischen Oceaan staat, dat Duitschland „met zijn gebrek aan grondstoffen" de grootsche mogelijkheden van den gemotoriseerden oorlog ongeacht de geweldige slijtage tot de laatste consequentie kon uitputten, is de verdienste van het vier jaarsplan. Ons economisch leven is onder de eisohen van den oorlog niet ineengestort, maar zelfs •geweldig versterkt. Het was zelfs niet noodig, het laatste uit het Duitsche be drijfsleven te héllen. Verschillende bijzon der ingrijpende maatregelen, die deel van ■het plan der bedrjjfsmobilisatie uitmaak ten, -behoefden niet te worden toegepast. De rijksmark is de meest stabiele en vei lige valuta geworden en een goed eind op weg om het kijnende pond sterling in Eu ropa af te lossen. De sterlingstandaard, tot stand gekomen door manipulaties in de Londensche City, bestaat niet meer. Op 21 Augustus heeft de Britsche regeering den invoer van Engelsche bankbiljetten verbo den. Deze maatregel heeft voor Duitsch land met zijn minimaal bezit aan Engelsoh bankpapier geen enkele beteeken is. Voor Italië zal hetzelfde gelden. Grooter zijn de gevolgen voor Noorwegen, Denemarken, Nederland en België en vooral voor Frankrijk. Het meest echter zal Engeland zelf de gevolgen ondervinden. Met het ter zijdestellen van het Engelsche bankbiljet als internationaal betalingsmiddel heeft Engeland, nadat het reeds zeer geleden had door het uiteenvallen van het sterlimg- 'blok en door de de vie zenan aatre gelen, zich zelf een nieuw en beslissend prestigever lies toegebracht Voorts zeide Funk, dat de verheugende uitbreiding van dep handel met Zuidoost- Europa geen kortstondige oorlogs-con- junctuur zal blijken.te zijn. De rijke epa- ringen, die Duitsdhlahd in eigen land heeft opgedaan, de geperfectioneerde werkwijzen en de technische installaties staan het be drijfsleven van Zuidoost-Europa ter be schikking, als het zjjn landbouw, zijn mijn bouw, zijn verkeersnet en zijn inheemsche industrie nog productiever wil maken. Veel, wat vroeger utopie scheen, zal zonder moeilijkheden bereikt kunnen wor den, wanneer de overwinning der spilmo- genheden een blijvende politiek pacifica tie véin Europa gewaarborgd heeft. Na het zegevierende einde van dezen oorlog zal de weg vrij rijn voor de reor ganisatie van Europa volgens nationale en continentale behoeften, waarnaar men zoo lang vergeefs gestreefd heeft Europa staat aan een keerpunt der historie, dat eahter niet leidt naar den ondergang, doch naar de wedergeboorte van het avondland. De beide groote mensohen, die het lot van het vastland in hun handen houden, de Fuehrer Adolf Hitler en de Duce Benito Mussolini, zullen de vraagstukken oplossen in den geest van de politieke en maat schappelijke reorganisatie, die door de na- tionaalsocialistische en fascistische revolu ties bevochten zijn. Zij zullen den volken van Europa vrede, geluk en welvaart ge ven." MILITAIRE OEFENINGEN GEëINDIGD. De Russische bladen melden, dat de troe penoefeningen in het „speciale Westelijke militaire district", die gehouden zijn in aanwezigheid van den commissaris van oorlog, maarschalk Timosjenko en van den chef van den generalen staf van het Roode Leger, Merezkof, geëindigd zijn. DE LEGERS DER BALTISCHE STATEN. De correspondent van het Zweedsche blad „Stockholm Aftonbladet" te Helsin ki seint: Het lot der legers van de Oostzeestaten is thans beslist. Zij zullen opgenomen wor den in het Roode Leger en dienst doen in de Béiltische militaire districten, waar de chefs van den generalen staf uitsluitend Russen zijn. aan een kust die reikt van het Poolgebied tot de Golf van Biscaye. Van de vijanden staat Engeland nog overeind. Alle ande ren zijn op het slagveld gebleven. De laat ste week heeft de benarde positie van Al bion van het water af en uit de lucht weer aanzienlijk doen verscherpen. Het zal geen gemakkelijke strijd zijn die nog uitgèvochten moet worden. Maar dat Duitschland hem tot het harde einde zal uitvechten, daarover kan reeds bij den terugblik op het juist geëindigde oorlogs jaar geen twijfel bestaan." De garantie van de As HONGAARSCH—ROEMEENSCHE COMMISSIE BEGONNEN Het D.N.B. meldt uit Boedapest: De HongaarschRoemeensche commis sie, welke overeenkomstig de scheids rechterlijke uitspraak van Weenen het juiste grensverloop moet vaststellen en tot taak heeft andere vraagstukken te regelen, die voortvloeien uit de voordracht van gebied, heeft haar werkzaamheden gistermiddag te Nagyvarad aangevangen. Naar het D.N.B. uit Boekarest meldt heeft Manoilescu, de minister van buiten- landsche zaken, Zaterdagavond voor de radio een redevoering uitgesproken tot het Roemeensche volk. Hij gaf uitdrukking aan de smart van alle Roemenen over de scheidsrechterlijke uitspraak in Weenen, doch noemde de door de spil gegeven garéintie van de grens van essentieel be lang en voor Europa van de grootste be- teekenis. Deze garaintie, die zonder voorbehoud i alles omvattend gegeven is, is tegen niemand gericht, maar dient slechts tot behoud van den vrede en de integriteit van Roemenië. In strijd met andere garan ties, welker waarde Roemenië intusschen heeft leeren kennen, is deze garantie van rechtstreeksche en uiterst sterke doeltref fendheid, aangezien zij gegeven is door twee machtige staten. Zij vormt het kader, waarbinnen Roemenië zijn toekomst kan inrichten. Spr. kondigde aan, dat Roemenië thans kon demobiliseeren en dat de Roe meensche „lijdensweg" ten einde was. Roemenië, zoo zeide hij ten slotte, zal zich het vervolg nauw aansluiten bij de spil en sternen op haar garantie. WAT DE GARANTIE INHOUDT Op de Zaterdéig te Berlijn gehouden con ferentie voor de buitenlandsche pers is, aldus het A.N.P., de vraag gesteld, wat men onder de garantie van de mogend heden van de spil aan Roemenië moet ver- staan. Van Duitsche zijde is geantwoord, dat niet veel kan worden toegevoegd aan wat men uit de garantieverklaring kan lezen. Geen enkele staat heeft verdere territo riale eischen aan Roemenië gesteld. Men weet, dat Rusland na den afstand van Bessarabië en de noordelijke Boekowina verklaaird heeft geen territoriale eischen meer te zullen stellen. Hetzelfde geldt voor Bulgarije, dat uitdrukkelijk heeft gezegd, met de herwinning van de Zuidelijke Dobroedzja tevreden gesteld te zijn, en voor Hongarije, dat met zooveel woorden de uitspraak van Weenen als bindend heeft er send. Men kan zeggen, dat de-garantie zich tegen een onbekende richt. Pas als iemand buiten het kader van de richtsnoeren, die door de drie genoemde staten erkend zijn, eischen van den een of anderen aard zou stellen, zou dit onder de garantie vallen. Ten aanzien van drie buurstaten van Roe menië is de toestand duidelijk. De garantie kan slechts betrekking hebben op aan spraken, die buiten de sfeer dezer staten vallen en die aanspreiken zouden dan na tuurlijk worden afgewezen. Naar aanleiding van een Engelsoh com mentaar, dat Roemenië is teruggebracht tot den toestand van 1918, merkt men in Duitsche kringen op, dat Roemenië meer dan de helft van het te Trianon toegewezen gebied heeft behouden en wel dat deel, dat in oeconomisch opzicht het belangrijkst is. Hongarije heeft niet geheel de helft van het vroeger aan Roemenië afgestane ge bied teruggekregen, n.l. 47.000 van de 103.000 vierkante kilometer. BETOOGINGEN TE BOEKAREST In het centrum van Boekarest is gister middag een groote betooging gehouden tegen aanvaarding van de arbitrage van Weenen, waarom de Roemeensche regee ring verzocht had. De politie greep in met pantserwagens en brandslangen en dreef de menigte uiteen. Er zijn arrestaties ver richt. Het groote plein voor het koninklijke slot is sedert uren geheel afgezet. Sterke afdeelingen gendarmerie bewaken het slot. Patrouilles trekken door de geheele stad. (D.N.B.) COMMENTAAR VAN DE SP EL- MO GEND HEDEN De regeling van het Roemeensche pro bleem beteekent een belangrijke bijdrage in den zin véin de nieuwe ordening, conso lideering en stabilisatie van de toestanden in Europa, zoo constateert de Deutsche diplomatisch-politische Korrespondenz in een commentaar op de nieuwe arbitrage van Weenen. Een latent gevaar, dat ge hangen heeft boven den vrede de wel vaart ven vele millioenen, is daarmede, aldus de Korrespondenz verder, door de bereidheid om verantwoordelijkheid te aanvaarden van de mogendheden van de spil aldus opgelost, dat in den vervolge in plaats van voortdurende conflict-mogelijk heden thans een volkomen nieuwe toe stand is gekomen, die de inleiding kan en moet vormen voor eendrachtige samen werking. De moeilijkheden, die in den weg staan aan verwezenlijking van dit doel, zijn be kend. Om aan den eemen kant het onrecht van de onbekwame onvrede-stichters van Trianon weer goed te maken en aan den anderen kant recht te doen wedervaren aan de geboden van nationale rechtvaar digheid, moest een oplossing gevonden worden, die rekening hield met de voor naamste problemen en elders vereffening zocht voor onvermijdelijke hardheden. In zoo verre behoort tot de essentieele ele menten van de nieuwe regeling niet alleen de nieuwe grenslijn tusschen Roemenië en Hongarije, maar ook de verdragsverplich ting, die beide partijen voor de bescher ming der nationale minderheden plechtig op zich genomen hebben. Dat hierbij ook de Duitsche volksgroep haar recht zal krijgen, is een noodzakelijk element der pacificatie, dat in staat is tot dusverre inderdaad aanwezige ontstem mingen en onaangenaamheden op te heffen. De Giornale d'Italia schrijft: Te Weenen is niet slechts een sedert twintig j«u-en bestaand, gevaarlijk conflict beeindigdi en daarmede de Engelsche politiek schaakmat gezet, doch thans be gint, nadat het systeem van Versailles ook op den Balkan vernietigd is, het nieuwe, door de spil nagestreefde Europa van vrede in rechtvaardigheid, een Europa zonder egoïstische hegemonieën. Het feit, dat de scheidsrechterlijke uitspraak in enkele uren tot stand is gekomen, bewijst opnieuw het groote prestige en het onvoor- van rechtvaardigheid en samenwerking waeirdelijke vertrouwen, dat de politiek van de spil overal geniet. Buitenlandsche Berichten VLIEGTUIGRAMP IN AMERIKA Vijf-en-twintig dooden Het D. N. B. meldt uit Lovettsvill (Vir- giina) Op 24 mijl ten Noc^d-Westen van Wash ington is in den nacht van Vrijdag op Za terdag een passagiersvliegtuig tijdens een onweer verongelukt. Daarbij kwamen de bemanning van vier leden en 21 passagiers om het leven. Naar verluidt, zou zich onder de passagiers ook senator Lundeen bevin den. Een nader bericht bevestigt, dat senator Lundeen is omgekomen. Lundeen, een der meest vooraanstaande leden van de Farmer Labourpartij in het Midden-Westen, was bekend om zijn iso lationistisch standpunt en zijn verzet tegen invoering van den dienstplicht in 1917. In het Huis van Afgevaardigden stemde hij tegen het deelnemen aan den wereldoor log. Na den oorlog keerde hij zich energiek tegen toetreding tot den Volkenbond. Lundeen was een zoon van Zweedsche immigranten. AARDBEVING IN HERZEGOWINA Zaterdag is in de hoofdstad van Herzego- wina, Mostar, een krachtige aardbeving ge voeld, die gepaard ging met onderaardsch gerommel en zestig seconden aanhield. Er werd aanzienlijke schade aan gebouwen aangericht. De bevolking bleef uren ver schrikt onder de open lucht, op pleinen en in straten. ONTPLOFFING IN SPRINGSTOF- FABRIEK Een groote ontploffing is Zaterdagmiddag ontstaan in de springstoffabriek van Mon- joya, gelegen op ongeveer 6 km. van Ovie- do. De kracht der ontploffing was zoo groot, dat talrijke vensterruiten in de stad zelf sprongen. Gelukkig werden slechts vier personen gewond. De materieele schade is aanzienlijk. DIEFSTAL VAN FRANSCHE LEGERVOORRADEN De politie van Clermont Ferrand heeft 50 burgers en militairen gearresteerd, die er van verdacht worden groote hoeveelhe den waardevol materiaal uit legervoorra- den te hebben gestolen. Gevallen van dezen aard waren na het sluiten van den wapen stilstand zeer talrijk, vooal in Clermont Ferrand, Lyon en Marseille. De Lotharingen keeren naar hun haard steden terug. Bij het passeeren der treinen reiken de leden der N.S.V. op de stations levensmiddelen aan de reizigers uit (Foto Weltbil<&

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 5