DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BINNENLAND
Momentje
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1940
31ste Jaargang No. 9735
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Distributie van aard
appelen niet te
wachten
Opslaan van voorraden door particulieren
niet aan te bevelen.
Het A. N. P. meldt:
Daar in sommige streken van ons land
geruchten de ronde doen over een even-
tueele distributie van en een mogelijk te
kort aan aardappelen, wordt het van de
zijde van het departement van Landbouw
en Visscherij op prijs gesteld ter gerust
stelling, eenige mededeelingen te doen over
de aardappelpositie en en overzicht te ge
ven van de maatregelen, welke de over
heid noodig acht om de aardappelvoorzie
ning veilig te doen zijn.
De normale aardappelopbrengst in Ne
derland is veel grooter dan de consumptie.
In normale jaren bedroeg de uitvoer eeni
ge honderdduizenden tons, terwijl voor vee
voeder eveneens een niet minder groote
hoeveelheid werd bestemd.
Zeer zeker zal dit jaar met een toene
mend verbruik van aardappelen rekening
moeten worden gehouden. Neemt men daar
bij echter in acht, dat de export grooten-
deelt of geheel wegvalt, en dat door de
overheid een veevoederverbod van alle
aardappelen, welke voor menschelijke con
sumptie geschikt zijn, wordt uitgevaar
digd; dus dat alle voor menschelijke con
sumptie geschikte aardappelen ook werke
lijk hiervoor worden bestemd, dan is het
duidelijk, dat een aardappeltekort niet is"te
vreezen. Het moet dan ook tensterkste
worden ontraden reeds in de maanden
Augustus en September wintervoorraad op
te doen. Immers de aardappelen, welke dan
aan de markt komen zijn op de eerste
plaats de middelvroege aardappelen en de
nog niet voldoende uitgerijpte late aardap
pelen. Beide groepen zijn niet geschikt voor
opslag voor eenigszins langen duur en nu
reeds opslaan zou tot gevolg hebben: ver
loren gaan van kostelijk voedsel, wat
thans zeer zeker vermeden moet worden.
In de maanden October en November,
wanneer de houdbare aanrdappelsorten be
schikbaar zijn, zal het publiek, dat zulks
gewoon was, in de gelegenheid worden ge
steld de normale winterprovisie op te doen.
Hierbij moet echter een ernstige waar
schuwing worden gericht tot het publiek
in de groote steden, waar geen of onvol
doende bergruimte aanwezig is. Het moet
ten sterkste ontraden worden, aardappelen
op te slaan in daarvoor geïmproviseerde
voor dit doel absoluut ongeschikte plaat
sen.
Het opslaan van winterprovisie is trou
wens voor de groote steden niet noodig,
daar behalve dat alle aardappelen, wel
ke voor consumptie geschikt zijn, door de
overheid worden vastgelegd er voor ge
zorgd wordt, dat in de groote steden steeds
voldoende aardappelen aanwezig zijn. Er is
een regeling getroffen, dat voor het geval
van optreden van vorst, de steden vóór dien
tijd beschikken over een aardappelen voor
raad ter plaatse, toereikend voor ten min
ste twee maanden, terwijl deze voorraad
steeds wordt aangevuld..
Verder wordt door de overheid voor deze
groote steden een voorraad gereserveerd
voor de voorj aars-maanden.
Ten slotte wordt er met den meesten
nadruk op gewezen, dat het geenszins in de
bedoeling ligt noch noodig is tot een aard
appeldistributie over te gaan.
Door een volledig organiseeren van den
aardappelhandel van groot tot klein kan
de overheid bovendien er vófcr zorgen, dat
de prijs voor den ceonsument tot het rede
lijke beperkt blijft, zoodat ook in dit op
zicht geen reden voor ongerustheid aanwe
zig is.
OOK DE DUINEN ZIJN 's NACHTS
VERBODEN TERREIN
Ter voorkoming van onaangenaam
heden wordt er nog eens uitdrukkelijk
aan herinnerd, dat niet alleen het
strand valt onder het terrein, dat tus-
schen zonsondergang en zonsopgang tot
verboden gebied is verklaard, doch dat
dit verbod ook van toepassing is op de
duinen en de duinpaden.
UITSPITTEN VAN BOTER AAN
DETAILLISTEN VERBODEN.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd vestigt er de aan
dacht op, dat, zooals reeds eerder bekend
is gemaakt, het met ingang van 1 Septem
ber 1940 aan detaillisten verboden zal zijn,
boter uit te spitten. Van dien datum af
zullen detaillisten uitsluitend in het klein
verpakte en gemerkte boter mogen ver-
koopen. Men wordt aangeraden hiermede
nauwlettend rekening te houden, aange
zien afwijking van dit verbod niet zal wor
den toegestaan.
Maximum-prijs voor
eieren
7V2 voor groote, 6Y2 voor
kleine
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het Departement van Landbouw en Vis
scherij, maakt het volgende bekend:
In den laatsten tijd zijn de winkelprijzen
voor eieren zeer aanzienlijk opgeloopen.
Wel treedt in het najaar en ook reeds in
dezen tijd des jaars een prijs verhooging
op, maar de stijging was thans wel zeer
sterk. Daarom zijn thans maximum win
kelprijzen voor eieren vastgesteld.
Voor groote versohe eieren bedraagt de
ze maximum prijs 7,5 cent per stuk en voor
kleine versche eieren bedraagt deze maxi
mum prijs 6,5 cent per stuk, de maximum
prijs voor kalkeieren is op 5 cent gesteld.
Het is dus verboden eieren boven dezen
prijs aan verbruikers te verkoopen of ten
verkoop aan te bieden.
De prijs voor den pluimveehouder ligt
onder dezen winkelprijs, aangezien daar
van bij verkoop aan den handel de op 9
Mei j.l. geldende prijsmarges van groot-
en kleinhandel moeten worden afgetrok
ken.
Door dezen maatregel is thans aan de
stijging van den zomerprijs voor eieren
een einde gekomen.
VIERMAAL LUCHTALARM TE
AMSTERDAM
Het luchtafweergeschut opende een
ongekend hevig vuur
Zaterdagavond en in den loop van
Zaterdagnacht is viermaal luchtalarm ge
maakt. Omstreeks kwart over tien kwam
plotseling het luchtafweergeschut in wer
king, dat met ongekende hevigheid het
vuur op vijandelijke toestellen opende. Het
zware gedreun der kanonnen en het ont
ploffen der granaten van groot kaliber m
de lucht, deed den wandelaar ijlings schuil
plaatsen tegen neerkómendé scherven op
zoeken.
Even later klonk voor het eerst sedert
15 Mei het luchtalarm. Vele menschen,
vooral in de buitenwijken, waren echter
zoo onvoorzichtig buiten te gaan kijken,
hun moest door den luchtbeschermings
dienst worden bevolen in te huizen te
gaan.
Voor twaalf uur is er nog tweemaal
luchtalarm geweest. Het bleef dien nacht
echter niet rustig, want tegen half een
werden de slapende hoofdstedelingen op
nieuw door het luchtalarm gewekt. De
luohtdoelartillerie vuurde zeer hevig, rond
om de stad zag men op vetle plaatsen het
lichten der kanonnen.
Om kwart over vier probeerden Engel-
sche vliegtuigen, die zeer hoog vlogen en
die men nauwelijks kon hooren, voor het
laatst de hoofdstad te naderen. Drie kwartier
lang dreunde en knalde het bijna onafge
broken boven de huizen. De Engelsche
vliegtuigen slaagden er echter niet in,
boven de stad te komen. Het geschut
dwong de toestellen op zeer groote hoogte
te blijven en tenslotte om te keeren.
Er zijn geen bommen op de stad uitge
worpen. Door granaatscherven liepen ech
ter drie personen lichte verwondingen op.
Zij werden door den G.G. D. verbonden.
De brandweer rukte eenmaal uit en wel
naar de Jacob van Lennepkade 109, waar
een vader en zijn zoon door granaatscher
ven waren getroffen. Beiden waren licht
gewond en werden ter plaatse verbonden.
EEN ENGELSCH VLIEGTUIG
NEERGEHAALD
Een der inzittenden omgekomen
Gisterennacht is een Engelsch verken
ningsvliegtuig door het luchtafweergeschut
op het eiland Rozenburg neergehaald. Het
toestel stortte brandend neer. Een der in
zittenden wist zich met een parachute te
redden en is gevangengenomen; de andere
is in het toestel verbrand.
ENGELSCHE BOMMEN IN EEN
WEILAND
Gistermiddag zijn in den Boezempolder
nabij Berkel uit een Engelsch vliegtuig
veertien bommen neergeworpen, welke in
een weiland terechtkwamen, waarbij twee
koeien werden gewond. Overigens werd
geen schade aangericht.
De politie heeft de omgeving afgezet. In
den omtrek zijn geen militaire doelen.
BOMMEN IN DE WIERINGERMEER.
Gistermiddag vier uur hebben Engel
sche vliegtuigen te Middenmeer, dertien
brisantbommen uitgeworpen. Ze kwamen
in een weiland terecht en richtten geen
matereieele schade aan.
EXTRA-TOEWIJZING ZEEP VOOR
FABRIEKEN.
Hoe haar aan te vragen.
In aansluiting aan hetgeen reeds is gepu
bliceerd, betreffende de distributie van
zeep, maakt de secretaris-generaal, waar
nemend hoofd van het Departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart bekend,
dat personen, die ten gevolge van de uit
oefening van hun beroep zijn blootgesteld
aan bijzondere verontreiniging van lichaam
en/of kleeding, in aanmerking kunnen
komen voor een extra toewijzing voor zeep.
In het algemeen komen alleen zij, die
voortdurend onder hooge temperaturen
moeten werken, en zij, die hun werkzaam
heden moeten verrichten in fabrieken of
werkplaatsen, waar groote stof- of vuilont-
wikkeling plaats vindt, hiervoor in aan
merking.
Niet de arbeiders zelf, doch de directies
van de bedrijven, waarin zij werkzaam zijn
kunnen een aanvraag ter verkrijging van
extra zeep indienen bij de plaatselijke dis
tributiediensten.
Zij, die niet in een bedrijf werkzaam
zijn, doch zelfstandig een beroep uitoefenen
kunnen eveneens een desbetreffend ver
zoek indienen bij de plaatselijke distributie
diensten.
Alle aanvragen moeten geschieden op
uniforme aanvraagformulieren, welke van
Woensdag 4 September af bij de plaatse
lijke distributiediensten verkrijgbaar zijn.
Voor den goeden gang van zaken wordt
er op gewezen, dat de beoordeeling of men
al dan niet in aanmerking komt voor een
extra toewijzing, in het algemeen ligt bij
de arbeidsinspecties en dat deze beslissin
gen bindend zijn, zoodat het geen zin heeft
van een dergelijke beslissing in beroep te
komen bij het Centraal Distributiekantoor.
EERSTE BROCHURE DER
NEDELANDSCHE UNIE
VERSCHENEN.
Getiteld „Volkseenheid," geschreven
door Geert Ruygen.
Van de forochurenreeks van de Neder
landsche Unie is de eerste onder den titel
„Volkseenheid'5, verschenen.
In de inleiding van dit geschriftje van
de hand van Geert Ruygers lezen wij:
„Onmiddellijk nadat De Nederlandsche
Unie haar omroep in de pers had doen ver
schijnen, werd er gevraagd naar een pro
gram. Toen er een program was, naar een
nadere toelichting.
Die toelichtingen zullen niet uitblijven.
Men zal echter goed doen te beseffen, dat
het nu niet in de eerste plaats gaat om de
verwerkelijking van een aantal concrete
politieke desiderata, maar dat het in de
eerste plaats gaat om een vernieuwing des
geestes. Wanneer het program van de Ne
derlandsche Unie anders is, en het is an
ders, dan dat der vroegere partijen, dan
komt dit, omdat wij de huidige tijdspro
blemen principieel anders beschouwen. Be
halve anders meenen wij ze juist te zien.
Minstens even belangrijk als een meer
concrete uitwerking van het program lijkt
het dus te zijn dié fundamenteele punten
nader te beliohten, waarop het program
van De Nederlandsche Unie is gebouwd.
Dit zal gebeuren in een aantal brochures.
De eerste daarvan hebt u hier voor u."
De prijs der brochures, die 24 pagina's
groot is, bedraagt 10 cent.
POSTVERKEER MET AMERIKA
Ter bespoediging van het postverkeer met
Amerika wordt sinds kort gebruik gemaakt
var. Amerikaansche schepen van Lissabon
uit. De schepen varen eenmaal in de week
in beide richtingen. Post uit Nederland, die
voor Amerika bestemd is, kan dus of, zoo
als tot nu toe over Siberië of thans ook
over zee van Lissabon naar Amerika ge
zonden worden. De ervaring heeft geleerd,
dat de weg over Siberië langer, doch ze
kerder is, de weg over Lissab' n daaren
tegen korter, doch dat hieraan het gevaar
verbonden is, dat de post vertraging onder
vindt tengevolge van de Engelsche censuur.
De afzender van de post kan door een aan
tekening op den brief aangeven, langs
welken weg de post moet worden verzonden
Zonder aanteekening worden de brieven
naar Lissabon voor verdere verzending ge
stuurd.
Voor luchtpostzèndingen naar Amerika
kan men nog steeds gebruik maken van de
Italiaansche of Amerikaansche luchtverbin-
dingen over den Zuidelijken, resp. den
Noordelijken Atlantischen Oceaan.
In het verkeer tusschen Nederland en
Noord- en Zuid-Amerika zijn van af heden
toegelaten:
Monsters, gemengde zendingen, zakelijke
papierenned ukewrerkncmfwema.dcmfvb
papieren en drukwerken. Zendingen van
deze soorten moeten echter per schip over
Lissabon verzonden worden, daar de Sibe
rische spoorweg anders overbelast zal ge
raken.
ZOMERZEGELS VAN V/2 CENT
Worden verkocht voor een dubbeltje
De wijziging van de binnenlandsche post-
tarieven heeft in de dit jaar uitgegeven se
rie zomerzegels een leemte doen ontstaan:
voor de frankeering der interlocale brieven
tot en met 20 gram a V/2 cent bestaat geen
zomerzegel.
Daarom worden thans met spoed zo
merzegels in deze waarde gereed ge
maakt. Deze zegels worden verkregen
door de bestaande 5 cents-zegels met
afbeelding van Jan Steen in rood af te
drukken met zwarten opdruk der nieu
we waarde.
De nieuwe zomerzegels met opdruk van
V/2 cent zullen voor 10 cent worden ver
kocht. De toeslag van 2x/2 cent, welke aldus
wordt geheven zal, evenals de toeslagen op
de andere zomerzegels ten goede komen ge
deeltelijk aan sociale doeleinden (tubercu
lose- en rheumatiekbestrijding en de zorg
voor lichamelijke gebrekkigen, waarbij in
de eerste plaats zal worden gedacht aan
hen, die als gevolg van den oorlog lichame
lijk gebrekkig zijn geworden) en gedeelte
lijk aan cultureele doeleinden (cultureel
werk der tegemoetkoming in den huidigen
nood der cultureele werkers).
De verkoop der nieuwe 7H cents zegels
zal waarschijnlijk in het midden der komen
de week kunnen beginnen. De verkoop van
alle zomerzegels eindigt op 31 October a.s.
Zij blijven tot 31 December 1945 voor
frankeering geldig.
DE FLIKKERLICHTEN BIJ SPOORWEG
OVERGANGEN
De KNAC vestigt er de aandacht van
weggebruikers op, dat blijkens door haar
van de directie der Nederlandsche Spoor
wegen ontvangen bericht, de flikkerlichten
bij onbewaakte spoorwegovergangen voor-
locpig bij het invallen van de duisternis
zullen worden afgedekt.
Bij het naderen van een trein blijven de
wekkers dan luiden, terwijl door een bewa
ker rood licht wordt getoond.
Van de hier bedoelde flikkerlichten zijn
er thans 18 hier te lande in gebruik.
FUSIE IN DE SIGARENINDUSTRIE.
Op initiatief van den voorzitter van den
Algemeenen Bond van Sigarenfabrikanten
te Eindhoven, den heer K. L. H. van der
Putt, heeft één dezer dagen een bespreking
plaats gehad tusschen vertegenwoordigers
van dezen bond en van den landelijken
bond van midden- en klein-fabrikanten in
de sigarenindustrie, teneinde te komen tot
een fusie.
Dit contact heeft tot een voorloopige
overeenstemming geleid. Een compromis
voorstel zal binnenkort aan de beide or
ganisaties ter goedkeuring worden voorge
legd. Komt deze overeenstemming tot stand,
dan zal daarmede bereikt worden, dat de
algemeene bond, die in de laatste dagen
reeds tientallen nieuwe leden heeft gekre
gen, nog met circa 100 leden wordt ver
sterkt, zoodat dan practisch de geheele Zui
delijke sigarenindustrie in den nieuwen
algemeenen bond van sigarenfabrikanten,
gevestigd te Eindhoven, Keizersgracht 4,
zal zijn georganiseerd.
NIEUW STUDIOGEBOUW VAN DE
A. V. R. O.
Het was vandaag voor de algemeene
vereeniging Radio Omroep en voor haar
geboorteplaats Hilversum een hoogtijdag.
Vandaag n.l. werd het nieuwe studioge
touw aan den 's Gravelandschenweg no.
50, het „Studiogebouw 2" zooals het zake
lijk wordt genoemd,, officieel in gebruik
genomen.
Het is pas vier jaar geleden, dat de A.
V. R. O. haar prachtig studiogebouw nu
al weer de „oude studio" aan den 's Gra
velandschenweg in gebruik nam. Reeds
eind 1938 aan de architecten Merkelbach
en Karsten de bouwmeesters van de
„oude studio opdracht werd verstrekt
voor den bouw van een nieuwe, om te
Voorzien in dringende behoefte. De nieu
we studio beantwoordt thans aan de aller
nieuwste technische eischen.
Het „Nationaal Front".
Bij besluit van den Leider is de jongeren
beweging van Nationaal Front thans er
kend als een zelfstandige jeugdorganisatie,
genaamd „Fronterbeweging". Tot algemeen
jeugdleider is benoemd dr. F. H. J. Picard,
tot algemeen secretaris G. A. Darsen van
Neerland en tot algemeen penningmeester
G. N. Westerouen van Meeteren.
TWEE AANGESPOELDE MIJNEN
GEDEMONTEERD
Zaterdagavond zijn op het strand bij den
Wassenaarsohen Slag twee mijnen aange
spoeld, welke gisterochtend gedemonteerd
VIOLIST.
Een mensdh bij mij in die buurt be
oefent het vioolspel.
Het kan ook een saxophoon zijn, ik
vermag de primitieve klanken nog niet
te onderkennen. Het is in elk geval een
geluid, dat gestaag wordt voortge
bracht met de kennelijke bedoeling
van geduldige oefening te komen tot
aangenaam amusement of misschien
zelfs wel tot een verheven uiting van
zielecultuur.
Zou ik vroeger gemopperd hebben
om zulk een stoornis in mijn stille
avonden, dit spel beschouwend in
de verre toekomst dan minder kras
send en gecultiveerd als de harts
tochtelijke uiting van een felbewogen
ziel of zooals Kloos het zeide: de
allerindividueelste expressie van de
allerindividueelste emotie, moet ik toe
geven, dat dit in dezen tijd waarlijk
verkwikkend is en de 'heer aangeno
men dat 't iemand is van het manne
lijk geslacht die deze nu nog onde
finieerbare klankenreeks, verwekt,
welke door onze één- of anderhalve-
steens-muren doordringt, bewijst, dat
zijn muzikale gemoed ver boven de
gruwelijkste gebeurtenissen van dezen
tijd verheven is. Het kan ook zijn,
dat hij de beroeringen van dit tijdperk
omzet en uit in muziek.
Toch weet ik niet, waarover ik mij
meer verbazen moet: over de vasthou
dendheid van dezen mensoh aan zijn
vioolillusies, over de ietwat luchtharti
ge blijmoedigheid ten aanzien zijner
uiteindelijke muzikale prestaties of
over zijn egocentriciteit, die hem belet
te denken aan zijn buren.
Maar ik ben nu al zoover, dat ik mij
niet meer verbaas.
Ik prijs het, dat hij zich in zijn mu
zikale hoop niet laat intimideeren door
booze tijden.
Hij bewijst dat muziek voor alle tij
den is.
En ik luister.
zijn en zonder ongelukken vervoerd.
Gisteravond is op het strand tusschen
den Wassenaarschen Slag en Katwijk we
derom een mijn aangespoeld, welke ont
ploft is, doch geen schade heeft aangericht.
INSTITUUT VAN ARCHITECTEN NJ.V.A.
ONTBONDEN.
In de op Vrijdag 30 Augustus jl. te
Utrecht gehouden ledenvergadering van
net Nederlandsche Instituut van Architec
ten, N. I. V. A., werd met practisch alge
meene stemmen het besluit genomen, mede
te werken aan het tot stand komen van een
Algemeene Nederlandsche Architectenor
ganisatie en wel in samenwerking met de
Maatschappij tot Bevordering der Bouw
kunst, Bond van Nederlandsche Architec
ten, B. N. A., en de Nederlandsche Bond
van Bouwmeestersgilden, N. B. B. G.
Het gevolg van dit besluit is, dat het N.
I. V. A., hetwelk werd opgericht in 1938 en
thans 270 leden telt, wordt ontbonden.
Tevens werd in deze vergadering beslo
ten zich te wenden tot den regeeringscom-
missaris voor den wederopbouw met een
met redenen omkleed verzoek, de onbil
lijke en onevenwichtige arbeidsverdeeling
onder de architecten in het geheele land et
herzien.
WERKLOOZEN BIJ DEN LUCHT
BESCHERMINGSDIENST
Mogen geen aangeboden arbeid in
Duitschland weigeren.
De waarnemend secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement
van sociale zaken heeft aan de gemeente
besturen medegedeeld dat het is opgeval
len, dat in vele gemeenten bij de luchtbe
schermingsdiensten personen worden te
werkgesteld, die als werkloozen ondersteu
ning genieten. Op zich zelf bestaat er geen
bezwaar tegen, dat werkloozen hun tijd
nuttig besteden bij werkzaamheden voor
de luchtbescherming. Deze werkzaamheden
mogen echter geen enkel beletsel vormen
voor het aanvaarden van passenden arbeid.
Uit verschillende rapporten heeft gemelde
secretaris-generaal den indruk gekregen,
dat dit wel voorkomt.
Zoo meenen werkloozen en soms ook de
betrokken gemeentebesturen, dat aan per
sonen, die eenige functie bij den luchtbe
schermingsdienst waarnemen, geen arbeid
in Duitschland behoeft te worden aange
boden, of, dat zij vrij zijn dezen arbeid
te weigeren.
De secretaris-generaal wijst er met na
druk op, dat dit niet het geval mag zijn.
Aan werkloozen, die bij de luchtbescher
mingsdiensten zijn geplaatst, moet, indien
zij daarvoor geschikt zijn, aifoeid in Duitsch
land aangeboden worden. Bij weigering
moeten op hen de maatregelen worden toe
gepast, genoemd in de brieven van 25 Juni
en 1 Augustus j.L
