DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZEEP OP DEN BON
Nuttige wenken voor
het verduisteren
Bommen op
Rotterdam
r
Atamentje
WELKE BONS?
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1940
31ste Jaargang No. 9728
Bureau Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11,
Dit nummer beslaat uil vl|l
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
Patroon van de Kerk
Volgens de A. A .S. van 25 Mei 1940 heeft
Z. H. Pius XII den heiligen Clemens Wil-
librordus, wiens eeuwfeest wij vorig jaar
luisterrijk vierden, naar „Sint Bavo" mee
deelt, uitgeroepen tot Patroon van geheel
de Utrechtsche Kerkprovincie, d.w.z. alle
vijf de bisdommen. Het feest van den H.
Willibrordus is voor de Diocesen in Hol
land verheven tot een feest eerste klas met
octaaf zoowel voor saeculiere als reguliere
geestelijkheid.
Iedere katholiek zal nu zeker de voor
spraak van den H. Willibrordus inroepen
ter bescherming van de Katholieke Kerk
in Nederland!
De voorspraak van den H. Willibrordus
en het voorbeeld zullen de katholieken
van Nederland sterken in hun werkdadige
liefde voor de Kerk.
De liefde voör de Kerk is altijd, maar
zeer bijzonder in moeilijke tijden een aller
kostbaarst goed.
Als wij, door onze liefde gedrongen, bid
den voor de Kerk, dan bidden wij voor de
leden, voor de priesters en leeken.
Zoo morgen in de Zondagsmis (15de Zon
dag na Pinksteren) in de „Collecte" (vóór
het Evangelie):
Uw voortdurende erbarming, Heer,
reinige en sterke steeds Uw Kerk: wil
haar, wijl zij zonder U niet staande
kan blijven, steeds door Uw genade be
sturen.
„Het is duidelijk, aldus Deken de Korte
in zijn „Levenswijding door Zondagsmis",
„dat we niet behoeven te bidden, dat de
Kerk als goddelijke instelling niet zal ten
gronde gaan: haar bestaan is door de on
feilbare belofte des Heeren verzekerd.
Deze bede betreft dus de leden, alle leden
van de strijdende Kerk, opdat zij, met den
bijstand van zijn genade, in de. juiste rich
ting van hun eeuwig einddoel gestuurd
worden".
Als wij bidden voor de Kerk, dan bidden
wij voor onszelf voor onszelf, die in de
Kerk vinden onze kracht, onze troost en
blijdschap in alle moeilijkheden.
De Kerk helpt ons, om onder alle om
standigheden ons bewust te zijn van en te
beleven de grootheid en de schoonheid, den
adel van het mensch-zijn.
De adel van het mensch-zijn.die ook
op den simpelen mensch, die ook op den
verdrukten mensch zijn stempel kan druk
ken en hem zijn waardigheid kan schenken.
Ons troffen deze mooie regels in een ge
dicht van Jef Last (Augustinus-aflevering
V3*i „De Gemeenschap"), getiteld: De
Landarbeider.
Ik geld voor knecht slechts onder
knechten
maar heer ben 'k van mijn eigen ziel,
geen slaaf van ingebeelde rechten.
Geen afgod, waar Tc voor nederknlel
maar aan mijn land en volk gehecht en
tevreden zo 'k mijn God geviel.
Het vol-levend kindschap van de Kerk,
de gemeenschap in de Kerk maakt ons ge
makkelijker, minder moeilijk en zwaar de
strijd, om heer te zijn van eigen ziel!
Persoonlijke fierheid nationale
fierheid! 't Is een gezonde nationale fier
heid, trotsch te zijn op een kracht-figuur als
de H. Willibrordus, die ons land heeft ge
leid tot het Christendom.
En daarom is de devotie voor den H.
Willibrordus ook wel speciaal een devotie
voor dézen tijd.
En daarom zyn wij dankbaar Paus Pius
XII, die in dezen tyd Sint Willibrordus
heeft uitgeroepen tot Patroon van geheel de
Kerk in Nederland.
't Is de plicht van nationale fierheid, om
het erfdeel onzer vaderen, om het erfdeel
van den H. Willibrordus te behouden in
dezen tyd en over te geven aan hen, die na
ons komen.
Uit een publicatie van den secretaris-generaal van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart blijkt, dat Zaterdag 31 Augustus a.s. de zeep-
distributie begint. Van heden af tot en met Vrijdag 30 Augustus zijn de verkoop
en aflevering aan het publiek van zeep (huishoudzeep, zachte zeep, toiletzeep,
vloeibare zeep, zeeppoeder, zeepvlokken, zelfwerkende waschmiddelen, wasch-
poeder, medicinale zeep, scheerzeep en scheercrême) verboden.
De eerste distributieperiode loopt van 31 Augustus tot en met 24 September.
In dat tijdvak zal een nader aan te wijzen bon in het algemeen distributiebonboekje
recht geven op:
120 gram huishoudzeep, öf
2 keer 75 gram toiletzeep, öf
200 gram zachte zeep, öf
250 gram zeeppoeder, öf
600 gram waschpoeder.
Mannelijke personen, die op 5 Augustus j.l. den leeftijd van 15 jaar hadden
bereikt, krijgen op nader aan te wijzen bonnen per vier maanden 50 gram
scheerzeep, dan wel, zoolang de voorraad strekt, een tube of een pot scheercrême.
Voor de volledige regeling: zie pag. 6.
Verduisteren is geen duisternis
De Directie der Lichtfabrieken te Leidien
schrijft ons
Vroeg naar bed gaan is gezond. Maar
diegenen, die nu nog vroeg naar bed gaan
omdat zij hun huis niet of slechts half ver
duisterd hebben, zullen dit binnen enkele
weken toch niet meer kunnen volhouden.
Het naderende donkere jaargetijde maakt
het noodig doeltreffende maatregelen te
nemen om te voldoen aan par. 7 der Ver
ordening 'betreffende het verduisteren:
„alle gebouwen en woningen moeten zóó
verduisterd worden, dat er geen licht naar
buiten dringt".
Hetzelfde geldt voor degiene, die zioh tot
nog toe met allerlei voorloopige maatrege
len hebben beholpen. Ook hun kunnen wij
niet genoeg aanraden t'hans ernst met de
zaak te maken.
Daar nog zeer velen voor een lichtdichte
afscherming van hun woning moeten zor
gen (een afscherming, die natuurlijk zoo
weinig mogelijk moet kosten!) lijkt het
nuttig nog een enkele opmerking over dit
onderwerp ten beste te geven.
In de eerste plaats willen wij dan wijzen
op een principieel misverstand dat dikwijls
wordt aangetroffen. En wel dit: men stelt
verduistering gelijk aan duisternis. Wel
licht wordt dit ten deele veroorzaakt dioor
hertgeen men bij de straatverlichtnig, de
verkeerslichten e.d. ziet gebeuren. Im
mers, daarbij be teekent verduistering een
yolledig wegvallen van de verlichting of
althans een terugbrengen tot een zeer ge
ringe verliohtingssterkte. Ook de buiten
verlichting aan woonhuizen, die uit den
aard der zaak in 't geheel niet mag wor
den ontstoken, is hieronder te rangschik
ken.
Maar dit gebeurt uitsluitend omdat het
buitenabuis nu eenmaal niet anders kan.
Dit in tegenstelling met woonhuizen. Want
bij woonhuizen kan men de uitstraling van
licht naar buiten geheel voorkomen zonder
de verlichting te beperken. Het is zeer ge-
wenscbt dat man binnenshuis over de nor
male verlichting beschikt. Van de argu
menten die daarvoor pleiten noemen wy:
de gezondheid, want bij kunstlicht moeten
de kinderen hun huiswerk maken, moet
het naai- en stopwerk voor de huishou
ding verricht worden enz.; dit alles ver-
eischt 'een behoorlijke verlichting, wil men
zyn oogen niet bedreven.
Veiligheid, want een behoorlijke verlich
ting kan brandgevaar voorkomen en is
noodig om struikelen en stooten te vermij
den.
Gezelligheid, want in een eventueelen
oorlogswinter is men zeer sterk op huis
aangewezen, zoodat het toch wel ge-
wenscht is dat men zich binnenshuis zon
der eenige beperking kan 'bewegen.
Wij moeten dus aansturen op: buiten
donker, binnen licht. Daartoe is het noo
dig öf het gsbeele huis öf het regelmatig
gebruikte deel er van lichtdicht te maken.
Daarbuiten neemt men de lampen er uit.
Verder wijzen wy er op, dat de verduis
tering is voorgeschreven van zonsonder
gang tot zonsopgang, dus niet, zooals velen
meenen, pas vanaf het tijdstip waarop het
eerst goed denker is geworden.
Een andere wenk is, dat men het in geen
geval moet laten aankomen op een af
spraak om een bepaald lichtpunt, bijv. in
vestibule of op zolder, niet te gebruiken
en aldus lichtuiitstraling te voorkomen.
Tien tegen een dat in den loop van een
week een der huisgenooten het vergeet.
Verduisteren moet men doen door af
scherming bij het venster, niet door af
scherming van het licht. Want dat komt
er op neer, dat men stroom koopt en die
moedwillig voor de helft niet gebruikt
Hieruit volgt, dat men in 't algemeen niet
moet werken met verduisteringslampen of
verduisteringskapjes. Deze zijn slechts op
haar plaats in bijzondere gevallen, 'bijv.
wanneer het gaat om een vestibule, portaal
of zolder. Bij toepassing ei; van bedenke
dat 't meeste licht dat naar buiten
straalt komt van weerkaatsing van ver
lichte plafonds en wanden. Men lette er
dus op, dat deze zoo min mogelijk worden
verlioht.
Bij gebruik van een ten deele zwart ge
lakte lamp moet de lak van goede kwali
teit zijn. Met name mag de verf dien elec-
trischen stroom niet geleiden, zoodat men
bij aanraking geen schok krijgt.
Het verduisteren door middel van het
beplakken der ramen met zwart papier
moet in 't algemeen eveneens ontraden
worden. Dan komt het er op neer, dat men
dag en nacht verduistert en hoewel er nie
mand is, die U verbiedt dat te doen, ver
dient het toch geen aanbeveling. Juist in
het donkere jaargetijde moet het zonlicht
zooveel mogelijk onze woning kunnen bin
nentreden. Slechts in bijzondere gevallen,
b.v. voor een toilet of een deel van een
grooter raam dat op andere wijze moeilijk
lichtdicht te maken, is, plakke men met
zwart papier.
Stellen wij dus als algemeene eisch, dat
het verduisteringsmateriaal overdag ver
wijderd moet kunnen worden, dan voegen
w hieraan onmiddellijk toe, dat dit ma
teriaal ook den volgenden dag zonder meer
bruikbaar moet zijn. D.w.z. men werke niet
met punaises, die door het telkens verwij
deren en weer aanbrengen het houtwerk
beschadigen en waarlangs het papier bin
nen korten tijd afscheurt.
Sommige, niet al te groote ramen kan
men blindeeren door middel van carton.
Om een volkomen afsluiting te verkrijgen,
moet dit carton aan alle kanten 2 cm. bui
ten liet raam uitsteken.
Bij overgordijnen, die licht doorlaten,
kan men dikwijls een oplossing vinden
door het aanbrengen van een extra zwarte
of althans donkere voering. Zoo noodig de
zijkanten van het gordijn met spijkertjes
aan 't kozijn vastmaken. In het midden
zal men de gordijnen zoo noodig met druk
kertjes, met drukknoopen of desnoods met
wasohklemmen aan elkaar moeten vastma
ken. Bovendien zal het dikwijls nog noo
dig zijn de bovenzijde (de ruimte tussohen
gordijn en wand) af te dekken met
strook stof of een stuk carton, eventueel
een reep zwart papier.
Kan men met de bovengenoemde maat
regelen niet volstaan en moet men over
gaan tot een afzonderlijk Rolgordijn, dan
kan men dat maken van lancaster of pa:
pier. Dit papier moet voldoende taai zijn
en bestand tegen vocht.
Voor zoover noodig wijzen wij er op, dat
volgens de Verordening voor de verduiste-
ringsmaatregelen geweven stoffen alleen
gebruikt mogen worden in het geval, dat
met andere verduisteringsmiddelen (ver
duisteringspapier, afsluiten van vensters
enz.) een daadwerkelijke en duurzame uit
voering van de verduisteringsmaatregelen
niet mogelijk is.
Aan den onderkant voorziet men het
gordijn van een niet te lichte lat, zoodat
het strak naar beneden hangt. Dit rolgor
dijn kan men voorzien van de normale op
hanging, bestaande uit een ronde stok met
een rol voor' het koord voor net op- en
neerhalen, maar noodig is dit volstrekt
niet Bij gebruik van papier kost de op
hanging dan misschien wel meer dan het
dooden en
gewonden
Gistermorgen omstreeks kwart over tien
heeft een Engelsch toestel een tiental
bommen laten vallen op den Schulpweg in
het zuidelijk deel van Rotterdam.
Burgerarbeiders waren daar bezig met
het bouwen van huizen en de bommen zijn
op korten afstand van deze huizen ont
ploft
Van de arbeiders werden er tien op slag
gedood; 19 werklieden werden gewond, van
wie enkele ernstig.
De dooden en gewonden zyn naar het
Zuiderziekenhuis gebracht. De schade aan
de huizen is gering, aangezien de bommen
in de weilanden er achter, op den weg en
naast de huizen terechtkwamen. Een boer
derij aan den Charloischen dijk No. 711
werd door bomscherven en den luchtdruk
beschadigd. Het dak werd gedeeltelijk ver
nield, alle ruiten werden verbrijzeld.
Van de tien bommen zijn er vier niet
ontploft. Twee daarvan liggen in den on-
middellijken omtrek van de boerdrij, zoo
dat deze door de bewoners ontruimd moest
worden. Ook de twee andere „blindgangers"
zijn onder bewaking gesteld.
OOK BOMMEN OP BERGEN.
Gistermiddag omstreeks twaalf uur ver
scheen een Engelsch vliegtuig boven Ber
gen (N.-H.). Vyf bommen werden uitge
worpen. Drie hiervan kwamen niet tot ont
ploffing, zoodat het waarschijnlijk tijdbom
men zijn. De materieele schade is zeer ge
ring. Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
gordijn zelf. Een goedikooper oplossing is
dezie: als de 'bovenkant van het raamko
zijn niet te hoog ligt, kan men gebruik ma
ken van een rond stokje, waaraan één
kant van het papier bevestigd is. Aan bei
de uiteinden van het stokje wordt een
spijker ingeslagen voor de ophanging van
het geheel. Het gordijn wordt in opgerol
den toestand dan bijeengehouden door er
een elastiekje omheen te slaan, waarvan
beide uiteinden om een 'haakje geslagen
worden; dat op. de goede plaats in het bo
venkozijn is aangebracht. Is het gordrijn
neergelaten, dan kan weer met behulp van
een elastiekje, dat nu aan het gordijn is
vastgenaaid en aan een haakje in het on
derkozijn wordt bevestigd, het gordijn
strak gehouden worden. Uit den aard der
zaak moet aan de bevestiging van het pa
pier aan de stok de noodige aandacht wor
den besteed om spoedig inscheuren te
voorkomen. Hiertoe legge men b.v. in het
papier een zoom (desgewensoht stikt men
die er in).
Bij kleine ramen behoeft men geen rol
gordijn tte gebruiken, doch kan men vol
staan met een papierafscherming, waar
van men de afmetingen weer enkele cm.
grooter neemt dan de raamopening. Aan
de randen van dit papier maakt men ter
versteviging een zoom en aan de 4 hoeken
lusjes van elastiek, die men bij 't gebruik
ap eenige haakjes 'bevestigt.
Is ook de aanschaffing van verduiste-
ringspapier nog te kostbaar, dan kan men
een afscherming tot stand brengen die
heelemaal niets kost door eenige op elkaar
geplakte kranten. Ook oude divan- en ta-
felkleeden bewijzen goede diensten.
't Lastigst is in vele gevallen nog de
voordeur. Daarbij zal men, hetzij door mid
del van de vestibuledeur, hetzij door mid
del van een afzonderlijk gordijn, een soort
liohtsluis moeten maken, zoodiat men bet
huis kan in- en uitgaan zonder dat licht
naar buiten straalt.
Heeft men zijn huis verduisterd, dan ga
men op een donkere avond eens alles na.
Daarbij vooral ook letten op dakramen.
Tevens controleere men, of bij het openen
van deuren binnenshuis geen licht in an
dere vertrekken valt, dat van buiten af
zichtbaar is.
GOOCHELAAR.
Weet U hoe ik my hier voel In dit
hoekje?
Als een goochelaar. Ik kan vandaag
den eene, morgen den andere uit het
publiek roepen en hier naast mij op het
podiium laten komen. En dan mogen
zij meegoochelen, maar alles gebeurt
natuurlijk zoo als ik 'het wil.
Hier op dit kleine 'bescheiden' plekje,
'ben ik oppermachtig.
Hier toover ik konijnen uit een hoed)
zoolang dit vee tenminste mag blij
ven leven hier toover ik naar de
eischen des tijds veertig menschen te
gelijk weg u weet wel onder een
groot zwart laken en ik vertel u,
vreemde, wie gij zijt en waar ge woont
De stamkaarten vergemakkelijken dat
aanmerkelijk. Of ik steek een paripLuie
op en laat het regenen.
Apropos, da's waar ook, wat zegt U
van het weer? Als maar regen. En daar
loopen wij in. Gek is dat! Geen mensch
gaat toch 's "zomers in een bloemperk
onder een sproeienden gieter staan. En
in den winter nog veel minder. Nou ja,
wij móéten wel. Wij moeten zooveel te
genwoordig. Wij moeten in de rij staan
óók. Oók als het regent Maar op stuk
van zaken is het toch maar gek. Al is
het dan wel goed voor het aankweek en
van geduld en gelatenheid. Dat heeft
een mensch óók heel hard noodig.
Maar als ik een echte goochelaar
was! Dan zou ik water in voile melk
en volle melk in 'bruine boonen met
sipek veranderen.
En laat bet dan maar reigenen.
Maar ik 'ben geen goochelaar.
ARRESTATIES IN VERBAND MET HET
LUISTEREN NAAR VERBODEN
ZENDERS
De laatste dagen heeft de Duitsche Si-
cherheitspolizei te Utrecht een aantal ar
restaties verricht wegens het luisteren naar
buitenlandsche zenders. Gisteravond zyn
twee personen, die naar Londen hadden
geluisterd, in hechtenis genomen.
BROOD.
Broodbon 2 (nieuwe broodkaart).
Geldig tot en met 29 Augustus,
rechtgevende op 2500 gram rogge
brood of 2000 gram ander brood.
Vanaf 26 Augustus is ook geldig
broodbon 3.
THEE OF KOFFIE.
Bon 53 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 30 Aug. rechtge
vende op haL" pond koffie of half
ons thee.
BLOEM OF BAKMEEL.
Bon 40 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met» 6 Sept., recht
gevende op 2 Yi ons tarwebloem of
tarwemeel of boekweitmeel of
roggebloem of roggemeel of zelf
rijzend bakmeel.
SUIKER.
Bon 66 (algemeen distribntieboekje)
Geldig tot en met 30 Aug., rechtge
vende rp éér k.g suiker.
Bon 74 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 30 Augustus,
recht gevende op 11/4 kilogram
suiker.
PETROLEUM.
Petroleumzegel „Periode 5"
voor ben, die over geen andere
kookgelegenheid beschikken dan
petroleum. Geldig tot en met 8
Sept., rechtgevende op 2 liter.
BOTER EN VET.
Bon 05 tot en met 12 (boterkaart)
Geldig tot en met 18 October. Op
eiken bon een half pond boter.
Bons 05 tot en met 07 (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Op
elke bon een half pond margarine
of boter.
Bon 08 (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Een
half pond gesmolten vet of boter.
Bons 09 tot en met 12. (vetkaart).
Geldig tot en met 18 October. Op
elke bon half pond boter met 10
cent reductie per half pond.
RIJST OF RIJSTEMEEL.
Bon 14 (algemeen distributieboekje)
Geldig tot en met 6 September,
rechtgevende op half pond rijst of
rijstemeel.
HAVERMOUT, ENZ.
Bon 27 (algem. distdibutieboekje).
Geldig tot en met 6 September,
rechtgevende op half pond haver
mout of havervlokken of gort of
grutten.
MAÏZENA, ENZ.
Bon 105 (algem. distributieboekje).
Geldig tot en met 11 September,
recht gevende op 1 ons maizena of
griesmeel of puddingpoeder.
MACARONI. ENZ.
Bon 110 (algem. distributieboekje).
Geldig tot en met 11 September,
rechtgevende op 1 ons macaroni
of vermicelli.
