DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN v Eenheid, gegrond op verdraagzaamheid JVmuilu ACedetCandód£ied Momentje VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1940 31ste Jaargang No. 9727 3)e £clcbolie0oii^<Mvt Bureaus Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Giro 103003. Postbox 11. De beschaving vindt dien schoonsten vorm van eenheid in het eerbiedigen van eikaars overtuiging van elikaars eerlijke overtuiging in practische verdraag zaamheid. Natuurlijk is het schooner, indien alle menschen voor de belangrijke levens vraagstukken krachtens hun overtuiging dezelfde oplossing hebben. Maar, waar die eenheid niet bestaat en deze kan niet door stoffelijke macht en geestelijke dl wang worden ge schapen daar streeft een cultuur-volk er naar, om de in dat volk levende ver schillende overtuigingen te eerbiedigen, ook in de practijk van het leven, voor zoover dat (mogelijk is met het dienen van (het objectief gesteld algemeen be lang van het volk. Inderdaad is tegen den eisoh van bescha ving, zooals wij dien hier formuleeren, in het verleiden ook onder ons volk mis dreven. Als de N.S.B. ziich te dezen opzichte be klaagt en constateert, dat zoowel in de keuze der tegen haar gerichte wapenen als in de hanteering dier wapenen niet altijd aan den hier bedoelden cultureelen eisch is voldaan, dan heeft zij geen onge lijk. Ook al heel lang geleden hebben wij, bij herhaling, deze zelfde opmerking gemaakt. Maar de N.S.B. erkenne óók, dat 't harerzijds heel vaak den principiee- len tegenstanders heel moeilijk werd ge maakt, om behoorlijk in hun optreden te blijven. Dit kan nooit ter verontschul diging strekken, maar wel ter verklaring en vermindering van schuld! Een zeer recent voorbeeld. In het „Nationale Dagblad1" van gisteren wordt over „die leiders der democratische pa tijen" aldus geoordeeld: „De schurken onder hen hebben ge deeltelijk de beenen genomen. De ezels echter balken helaas nog." Heeft een „democratisch" blad wij zouden héél veel van wat in „democrati sche" bladen over de N.S.B. is geschreven niet voor onze rekening willen nemen ooit geschreven over leiders van die N.S.B. als over schurken en ezels? Dat toch deze tijd ons dichter bij elkaar moge brenige! Zeker wij mogen en wij moeten „eerlijk en dapper strijden voor waarheid en redht" (wij citeeren uit „Sint Bavo" van vandaag), maar eerlijk en dapper gaat men met: beheerscht en waardig. Ieder erkenne zijn eigen fouten uit het verleden. Zij, die tegen de N.S.B. streden; maar ook de N.S.B. erkenne haar fouten uit het verleden en.... van het heden! MEDEDEELING AAN DE R.K. ARM BESTUREN Waar de Ned. Vereeniging voor Armen zorg en Weldadigheid het initiatief heeft ge nomen, om te komen tot een nauwere aan eensluiting en samenwerking van de vele instellingen en lichamen op het gebied der maatschappelijke zorg, hebben hunne Hoogw. Excellenties, de Bisschoppen van Nederland, het nuttig geoordeeld, dat ook de E.K. Parochiale Armbesturen in deze vereeniging, die op dit gebied optreedt als een centraal punt, gezamenlijk door één persoon zouden vertegenwoordigd worden. Daartoe heeft het Hoogw. Epis copaat ©en „Generaal-Comonissaris van de R.K. Parochiale Armbestu ren in Nederland" benoemd in den persoon, van den Zeereerw. Heer Rector W. A. E. Bokeloh, Oude Schev.weg 37, Scheveningen. Wanneer dit noodig mocht blijken, zal deze Generaal-Commissaris ook algemeene richtlijnen geven voor de werkzaamheden voor de Parochiale Armbesturen in ver band met nieuwe, gemeenschappelijke problemen en moeilijkheden, die zich onder de huidige omstandigheden kunnen voor doen. In zijn taak is tevens begrepen het over wegen van de vraag of en in hoeverre blijvend contact en een band gewenscht zijn tussohen de verschillende R.K. ver- eenigingen en instellingen, die op charita tief gebied werkzaam zijn. Tot hem ook kunnen de afzonderlijke R.K. Par. Armbesturen zich wenden bij zich voordoende moeilijkheden en in die gevallen, waarin de bemiddeling van de Nederlandsche Vereeniging voor Armen zorg en Weldadigheid o.a. bij het zich moeten richten tot de Nederlandsche en de bezettende autoriteiten meer resul taat kan bereiken. T JOANNES PETRUS, „St. Bavo". Bisschop van Haarlem Oe Nederlandsche Unie Vandaag is verschenen het eerste num mer van „De Unie", orgaan van de Neder landsche Unie. Wij citeeren hier het slot van het eer ste artikel, onderteekend door het drie manschap. In de naaste toekomst zullen wij op verschillende wijzen de algemeene lij nen van ns programma nader toelich ten. Alleen ten aanzien van 't staatkun dige deel zal de Nederlandsche Unie zich voorloopig niet scherp kunnen uit spreken, omdat zij zich op het stand punt stelt, dat gedurende de bezet tingsperiode het geen tijd voor verwe zenlijking van essentieele wijzigingen is. Dit neemt niet weg, dat men naar onze meening in deze periode zich ern stig heeft te beraden over een toekom- stigen staatsvorm en dat het noodig kan zijn om ook op dit gebied geleidelijk ook het volk door voorlichting voor te bereiden. Daarom zal de Nederland sche Unie zichzelf ook intensief met de bestudeering van deze vraagstukken bezig houden. In elk geval zyn wij van meening, dat er ook op staatkundig terrein vér- anderingen moeten komen en dat het huidige stelsel van politieke partijen veranderd dient te worden. Een belang rijke versterking van het centraal ge zag acht zy noodzakelijk en zy ver wacht, dat onder een versterkt cen traal gezag zich geleidelijk langs nieu we banen een organisch opgebouwde volksinvloed zal ontwikkelen. Als wy ons thans over deze vraag stukken niet in het bijzonder willen uitspreken, dan moge men hierin geen struisvogelpolitiek zien en evenmin een streven om iedereen te vangen in een net, waarin de eenheid op een mi nimum-gedachte opgebouwd is. De vage formuleering kan slechts een be wijs zijn van een gezonden realiteitszin. Ten slotte nog één opmerking. De Ne derlandsche Unie is niet van plan, zich in de verdediging terug te trekken, en zy zal duidelijke taal spreken ten aan zien van de vernieuwingen, welke zij op verscheidene terreinen noodig acht. Nu van verschillende kanten de oppo sitie het hoofd opsteekt, zal zij den open strijd niet schuwen, zij wil dezen zelfs gaarne voeren, in de overtuiging, dat men de juistheid van haar opvat tingen zal inzien, evenzoo overtuigd, dat in het huidige tijdsbestek de loute ring door de moeilijkheden heen een waarborg heeft voor de juistheid der beginselen. De Nederlandsche Unie zal haar kracht niet zoeken in de aanval len op andere groepen, welke haar met oneerlijke en onwaardige middelen trachten te bekampen. Zij wil echter haar bestrijders waarschuwen, in dien zin, dat, indien men den stryd op on eervolle wijze blijft voeren, zooals som migen dat tot heden toe gedaan hebben, zij te gelegenertijd tijd zal laten blij ken, dat zij met open vizier ook in staat is om fel van zich af te slaan. Haar uitgangspunt blijft echter, om te streven naar een oprechte eensge zindheid van alle landgenooten. Bij de Nederlandsche Unie gaat het slechts om één zaak, n.l. het welzijn van het Ne derlandsche volk. Daarvoor vraagt zij om met edelmoedigheid de kleine te genstellingen terzijde te zetten; daar voor vraagt zy de toewijding en de opoffering van een ieder, daarvoor vraagt zij geloof en vertrouwen in een betere toekomst van ons vaderland. De Nederlandsche Unie stelt zich op de basis van ,,een gezonden realiteitszin". De Nederlandsche Unie streeft naar „een oprechte eensgezindheid van alle landge nooten". De Nederlandsche Unie vraagt „met edel moedigheid de kleine tegenstellingen ter zy- de te zetten". Wij meenen dat nog steeds versterkt wordt de redelijkheid van ons advies: be gin met aan de Nederlandsche Unie volko men vertrouwen, daadwerkelij ken steun te schenken! BROODDISTRIBUTIE. Gedurende het tijdvak van 26 Aug. tot en met 1 September a.s. zullen de met „3" genummerde bonnen van het broodbonboekje tezamen recht geven op het koopen van 2500 gram rogge brood of 2000 gram ander brood. Elk der bonnen geeft derhalve recht op het koopen van 125 gram roggebrood of 100 gram ander brood. De bonnen, welke 1 September nog niet gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en met 5 September a.s. geldig. De regeling inzake de kostwinners vergoeding Het hoofd van het afwikkelingsbureau van het departement van defensie heeft aan de burgemeesters in den lande een circulaire gericht betreffende kostwinners vergoeding, waaraan het volgende wordt ontleend: De termijn, gedurende welken aan de verwanten van overleden of vermiste mili tairen kostwinnersvergoeding kan wordien doorbetaald ingevolge de circulaires van den Opperbevelhebber van Land- en Zee macht van 3 Mei en 19 Juni 1940, wordt verlengd tot en met 31 Augustus 1940. Heeft het overlijden plaats gehad na 17 Augustus, hetzij vóór of op 31 Augustus 1940, hetzij later, en acht de burgemeester redenen aanwezig de vergoeding nog ©eni gen tijd na 31 Augustus 1940 of na den da tum van overlijden uit te keeren, dan dient de burgemeester daartoe een voorstel te doen. Gewonden. Voor zoover gewonde en verminkte mi litairen zich niet meer in werkelijken dienst bevinden, zal de kostwinnersvergoe ding slechts mogen worden doorbetaald1, indien te hunnen aanzien een geneeskun dige verklaring wordt overgelegd, waaruit bly'kt, dat zij als gevolg van hun verwon ding nog niet in staat zijn loongevenden arbeid te verrichten. Overlegging van zulk een verklaring behoort telkens bij de eer ste betaling in elke maand te geschieden; voor-het eerst bij de eerste uitbetaling in September 1940. Zoodanige verklaring kan achterwege blijven, indien bij den burge meester 'bekend is, dat de aard van de ver wonding of verminking geen twijfel laat omtrent de airbeidisongesohiktheid van den militair. Militairen bij den Opbouwdienst. Ten aanzien van de militairen, die op of na 1 Augustus 1940 bij den Opbouwdienst zijn opgekomen, wordt de kostwinnersver goeding in het algemeen vastgesteld op het bedrag, hetwelk laatstelijk tijdens het ver blijf in werkelijken dienst bij de gemobi liseerde weermacht werd genoten. Verhoo ging of verlaging van vergoeding mag slechts geschieden, indien dit o.a. als ge volg van veranderde gezinsomstandighe den, óok bij een onafgebroken verblijf in werkelijken dienst zou zdjm geschied. Met de inkomsten, welke de militair mogelijk heeft gehad in het tijdvak, liggende tus- sdhen zijn vertrek met groot verlof en zijn opkomst bij den Opbouwdienst, wordt geen rekening gehouden. Van de aanvragen om vergoeding worden nieuwe staten van in lichtingen opgemaakt, die' met de betaal- staten op de gewone wijze worden ingezon den. Aanvragen om vergoeding in de ge vallen, waarin tijdens het verblijf bij de gedemobiliseerde weermacht geen vergoe ding werd genoten, moeten aan het Hoofd van het Afwikkelingsbureau door den burgemeester ter beslissing worden voor- Bijzondere gevallen. Ten aanzien van hen, van wie bij de burgemeesters bekend is, dat zij indertijd met groot verlof zijn gezonden op grond van een door hen overgelegde verklaring, dat zij niet ten laste van de gemeenschap zouden komen, kan in 'het algemeen ter zake van hun verblijf bij den Opbouw dienst geen kostwinnersvergoeding wor den toegekend. Acht de burgemeester in een bijzonder geval redenen aanwezig om van dezen regel af te wijken, dan doet die- ze daarvan met opgaaf van redenen en onder overlegging van een staat van in lichtingen een voorstel aan genoemd hoofd van het Afwikkelingsbureau. Het komt wellicht voor, dat nog kost winnersvergoeding wordt uitbetaald ten aanzien van een militair, die huiswaarts is gekeerd en niet valt onder één der hier voor genoemde groepen. Dit geval zal zich b.v. kunnen voordoen indien de burge meester geen opgaaf heeft ontvangen van vertrek met groot verlof van den desbe- treffenden militair. Daarom acht het hoofd van het afwikkelinigsbufleau voornoemd het noodig dat door de 'burgemeesters wordt o.a. gedacht aan de krijgsgevange- vergoed'ing wordt uitgekeerd, nog wel aan spraak op vergoeding bestaat. Daarbij wordt o.a. gedacht aan de krijksgevange- nen, die vrijwillig in den vreemde zijn achtergebleven. Ook te hunnen aanzien is het recht op vergoeding vervallen. Katholiek Comité van actie „Voor God" ALLEEN DOOR GOD Alleen de inwerking van God kan het hart van den mensch en het aanschijn van de aarde vernieuwen. Nederlandsch is: niet te kniezen Aan de boorden van het verdriet, Niet U zeiven te verliezen, Waar gij goed verloren ziet, Dat gij graag hadt meegedragen Tot het afscheid van den tijd. Nederlandsch is: niet versagen. Als ze U vragen wie gij zijt. Beter dan in blijder dagen Weet de Nederlandsche man, Dat hij, waar de tijden plagen, Dragen moet zooveel hij kan, Doch niet slaaL en niet verbijsterd, Niet gehavend naar het hart: Dapper, als het lot hem teistert, Draagt de Nederlander smart. Beter dan in blijder uren Voelt de Nederlandsche vrouw, Dat zij haar gezin besturen Moet, als ware daar geen rouw. Wat ter wereld al teloorgaat, Ook al schroomt het hart te slaan, Dóórgaan zooals 't leven doorgaat, Is een wet van 't volksbestaan. Als de zee van 't Noorden wild wordt, Luidt de stormklok ons bijeen, Zorgt, dat dan geen kraclft verspild wordt Aan verdeeldheid ondereen! Slaat de handen uit de mouwen, Iedereen voor 't eigen werk. In gemeenzaam Godsvertrouwen Samenwerken maakt U sterk. Wat de vaad'ren heeft gebonden Ten geboortestond van 't land Binde ons heden ongeschonden! Wie zich opstelt aan den kant, Luistert naar zijn eigen eerzucht, Waar 't om aller welvaart gaat, Of wanhopig elk verweer vlucht, Is geen ware kameraad! Kallen is onnoozel mallen, Zooveel handen: zooveel werk; Arbeid moet er zijn voor allen! Bleef ons volk gezond en sterk, Leer het zelf zijn kracht weer voelen! Gun de geldmacht geen voogdij; Wie alleen ziohzelf bedoelen Voeren ons in slavernij. Nederlandsch is: een verleden, Dat ons rechten heeft geborgd, Waar wij fier vooruit mee treden, Door 't geledene onbezorgd. Wordt een beet're tijd geboren Achter 't woeden van den strijd, Laat dan aan de wereld hooren, Dat gij Nederlanders zijt! ANTON VAN DUINKERKEN. Uit „De Gemeenschap." GEDEMOBILISEERDE BOUWVAK ARBEIDERS. Vergoeding voor de gemiste vacantiebons. Het hoofd van het afwikkelingsbureau van het departement van defensie heeft aan de burgemeesters een circulaire ge zonden aangaande die kostwinnersvergoe ding en vacantiebons, waaraan het volgen de wordt ontleend Bij de gedemob il iseerdendie niet bij den opbouwdienst zijn ingedeeld, en te wier aanzien gedurende bun verblijf in werkelijken dienst kostwinnersvergoeding werd genoten, is een aantal bouwvakar beiders, aan wie, waren zij in het vrije be drijf in him vak werkzaam geweest, va cantiebons zouden zijn uitgereikt. Zij, die door hun verblijf in werkelijken dienst deze vacantiebons missen, zullen althans indien zij over de vacantieweek geen uitkeering uit de kas van de werkloo- zenkas hebben ontvangen of in steun of werkverruiming waren opgenomen, daarvoor schadeloos worden gesteld door toekenning van een vergoeding, welke door tusscherakomst van de burgemeesters aan de belanghebbenden zal dienen te wordien uitbetaald. De mededeeling van het bovenstaande aan ben, die voor deze vergoeding meenen in aanmerking te komen, zal op een door den burgemeester te bepalen wijze geschie den. STEUNVERLEENTNG EN VERDIENSTEN VAN DIENSTBODEN. De Secretaris-Generaal, Hoofd van het Departement van Sociale Zaken, heeft aan de Gemeentebesturen medegedeeld dat bij, in verband met het feit, dat er de laatste maanden een toenemend aanbod is geko men van vrouwelijk huishoudelijk perso neel, beeft besloten de circulaire van 31 December 1938, No. 2501392 in te trek ken. In den vervolge zal met de verdiensten van dienstboden dus op volkomen gelyke wijze moeten worden gehandeld, als roet de verdiensten van andere inwonende kinderen. VERDUISTERDE TRAM. Trams hebben überhaupt iets raars. Maar een verduisterde tram is com pleet griezelig. Het rare van een tram is bijvoor beeld, dat zy nooit direct aankomt. Ik heb wel eens gedacht, dat zij dat spe ciaal doet voor de mensohen met re tourtjes. Denkend: die hebben toch al betaald, die loopen dus niet weg. Hebt u al eens een tram gezien, die direct kwam, vooral als u zoo lichtzinnig waart geweest om heen ook al de te rugreis te betalen? Nog nooit natuur lijk! Bestaat gewoonweg niet. Of ze ?aat op de laatste tien passen nét weg of je kunt uren of toch in ieder geval mi nuten op ze wachten. En dan een tram vol menschen is ook raar. Een vierkante glazen doos op wiele tjes voor veertig volslagen willekeu rige, recht-op-zittende wildvreemde menschen, die allemaal naar een ander punt moeten dan waar zij zijn. Maar zoo'n geval verduisterd is na tuurlijk nog gekker. Ga er maar eens inzitten. Dan ziet u schimmen. En u hoort op eens een stem zonder te weten, waar die vandaan komt. En je denkt: gut, wat wil die juffrouw? En dan is het een krullende conductrice. Maar die gaat dan met je retourtje naar de ver duisterde lamp en probeert te ontdek ken of er al een 'gaatje teveel in zit of niet. Dat arme kind loopt den heelen avond met haar oogen te knipperen en kan op het eind geen passagiers meer van een halte onderscheiden. Laat ons een fonds sitchten voor alle conductrices en conducteurs, opdat de oogarts hen helpe en zij onze teenen mogen sparen. OPNEMING IN ONDERSTEUNING VAN P.T.T.-PERSONEEL. Vanwege het departement van sociale zaken is aan de gemeentebesturen het vol gende schrijven gezonden: By den post-, telegraaf- en telefoondienst zijn vele hulpbestellers op arbeidsovereen komst werkzaam tegen uurloon. Deze ver richten dienst bij behoefte. Voor zoover zij niet op den dienstrooster van de P.T.T. voorkomen het voorko men daarop is alleen het geval met de langst-in-dienst-zijnden moeten zij da gelijks komen informeeren, of er al dan niet werk voor hen is, of wel zij ontvan gen een kaart, waaruit blijwt, welk werk zij te doen hebben. Het laatste jaar hebben sommigen veel al een behoorlijk weekloon bij het P.T.T.- bedrijf kunnen verdienen, daar er mede tengevolge van de mobilisatie veel werk voor hen was. Ofschoon het werk voor die personen thans belangrijk is verminderd en hierin, naar het zich laat aanzien, geruim en tijd geen wijziging zal komen, zou toch ontslag voor deze menschen zeer nadeelige gevol gen hebben. Immers thans hebben zij in volgorde van den datum van hun dienst verband uitzicht om, als daartoe gelegen heid zou komen te bestaan, voor meer dienst en uiteindelijk voor vaster dienst verband in aanmerking te komen. Deze vooruitzichten zouden bij ontslag geheel komen te vervallen. Hetzelfde geldt voor reserve locale krach ten, die op kantoren en bureelen dienst doen bij behoefte. In verband met het bovenstaande is goedgekeurd, dat aan bedoelde personen steun of aanvullende steun wordt uitge keerd, tegen overlegging van een bewijs van het bestuur der P.T.T., dat zij op ar beidsovereenkomst in los dienstverband bij het staatsbedrijf der posteryen, telegrafie en telefonie werkzaam zijn. Vertooning van een ontslagbewijs be hoeft dus voor opneming in de steunrege ling van betrokkenen niet te worden ge- eischt. GEEN KAASMARKT TE ALKMAAR. De verwachting, dat het vervoerverbod van kaas vóór de Alkmaarsche kaasmarkt van heden opgeheven zou zijn, is niet ver wezenlijkt. Het boeiende schouwspel van het middeleeuwsche marktbedrijf was van daag in Alkmaar niet te bewonderen. DE OPLOSSING? Door de samenwerkende middenstands organisaties te Oulemborg is besloten de winkels te sluiten met zonsondergang. Dat beteekent dus: in September om pl.m. 8 uur. October 7 uur. November 6 uur. De cember en Januari om 5 uur. Getracht zal worden van de bezettings autoriteiten het fiat te krijgen op dit be sluit, dat alle verduisteringsproblemen pro baat oplost.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1