DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
JliamentjeN
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1940
31ste Jaargang No. 9725
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Niet van twee wallen
In dezen tijd zullen er wel veel slimme-
lingen worden gevonden, die van twee wal
len willen eten. Je weet immers nooit
te voren, hoe 't loopen zal!
Anderen uit dezelfde categorie van slim
me medeburgers achten 't veiliger maar
in-eens brutaal partij te kiezen in een be
paalde richting, desnoods met over-boord-
igooien als ballast van veel wat zij tot nu
toe schijnbaar oprecht meenden althans
voorloopig, zoolang het getij weer niet ver
andert.
De overgroote meerderheid van ons Ne-
derlandsche volk laat zich echter leiden
door een eerlijke overtuiging. Die overtui
ging kan zich wijzigen natuurlijk. Maar
voordat zijn overtuiging werkelijk ge
wijzigd is, loopt een Nederlander niet over
van het eene kamp naar het andere (bij
„kampen" behoeft men niet noodzakelijk te
denken aan oorlog of strijd!). Een Neder
lander loopt in zijn geestelijk leven niet te
zwaaien hij is immers nuchter.
Toch zijn er wel Nederlanders uitzon
deringen die in dezen tijd loopen te
zwaaien en bij wie men dat ook kan con-
stateeren, al doen ze nog zoo hun best, om
recht te loopen.
Nu willen wij in verband hiermede even
een moeilijkheid ontzenuwen, welke wij
hebben vernomen.
Is het niet van twee-wallen-willen-eten,
als men lid blijft van de R.-K. Staatspartij
en toetreedt tot de Nederlandsche Unie?
Neen, dat is het niet dat behoeft
het zeker n i e t te zijn.
Als men het oude partijen-stelsel, onge
wijzigd, wil handhaven dan moet men
niét toetreden tot de Nederlandsche Unie.
Maar wie toetreedt tot de Nederlandsche
Unie kan lid blijven van de R.-K. Staats
partij, afwachtend hoe verder de ontwikke
ling, de vernieuwing van het staatkundig
leven die er komen moet -* zal zijn.
Nogmaals: zulk 'n toetreding is volstrekt
niet tweeslachtig, beteekent volstrekt niet,
dat men zich voor alle gevallen wil dekken,
dat men van twee wallen wil eten.
Halve menschen en daaronder behoo-
ren zeker zij, die van twee wallen willen
eten wenscht de Nederlandsche Unie
niet onder haar leden te trekken.
Mr. Linthorst Homan zeide onlangs heel
juist:
„De Nederlandsche Unie wil waarlijk
geen halve menschen, zij wil integendeel
dat ieder, gedragen en hooggehouden door
eigen geloof en eigen idealen, als sterke
persoonlijkheid en groot en gaaf karakter
werkt voor zijn volk als geheeL Dat dit in
het verleden voldoende gebeurde, kan nie
mand beweren. De Nederlandsche histori
sche ontwikkeling worde hooggehouden,
doch niemand verliezen daarbij uit het oóg,
wat deze tijden van ons volk als sterke een
heid naar binnen en naar buiten verwach
ten."
Op den gulden
middenweg?
In een vergadering van het hoofdbestuur
van de Liberale Staatspartij is met op één
na algemeene stemmen instemming be
tuigd met het advies van het dagelijksch
bestuur aan de leden van de partij, zich af
zijdig te houden van en zich niet aan te slui
ten bij de Nederlandsche Unie.
En: waarom?
De grond, waarop het advies, en de in
stemming ermede, berust, is deze:
„Het programma zoowel als de verschil
lende uitlatingen van het Driemanschap be
wijzen, dat de Nederlandsche Unie reeds
thans den weg van het nationaal-socialisme
half weegs is opgegaan".
Als men bedenkt, dat de Nederlandsche
Unie hiertegenover van de zijde der N. S.
B. wordt gekwalificeerd gehoond, mogen
we wel zeggen: als een eenheid door demo
cratie, een verkapte actie voor behoud van
het bestaande op het terrein van de par
tijen-politiek enz. dan is er alle aanlei
ding voor de veronderstelling, dat de Ne
derlandsche Unie is: op den gulden midden
weg.
De nieuwe Posttarieven
Ten gerieve van onze lezers plaat
sen wij hieronder de nieuwe postta
rieven, welke sinds gisteren gelden.
Ter vergelijking zijn de oude ernaast
BRIEVEN
Oud Nieuw
locaal t. en m. 20 gr. 3 5 cents
20—100 gr. 6 1%
interloc. t.enm. 20 gr. 5 1%
BRIEFKAARTEN
locaal 2 4
interlocaal 3 5
TELEFOON
locaal 2 3
interlocaal
(per 3 minuten of
gedeelte daarvan)
lste zone (010 km) 4 6
2de zone (10—15 km) 10 15
3de zone (1525 km) 20 30
4de zone (2535 km) 30 45
5de zone (bv.,35 km) 40 60
De datum waarop de nieuwe ge
sprekstarieven aan iederen telefoon-
abonné worden berekend, zal den
abonné's schriftelijk worden medege
deeld.
Alle hierboven niet genoemde bin-
nenlandsche tarieven blijven ongewij
zigd.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
- VOLKSVERDEELER EN
OPHITSER.
De Volkskrant schrijft:
„De eerw. heer Doens heeft in die „Maas
bode" gewaarschuwd voor het gemengde
huwelijk, een euvel dat bij de katholieken
veelvuldig wordt aangetroffen.
Het „Nationale Dagblad" denkt bij ge
mengd huwelijk allereerst, zoo niet uit
sluitend, aan een huwelijk tusschen een
Nederlander en „een jodin, een Chinees
of zoo" van een Germaan met iemand van
een andier ras. Een waarschuwing daarte
gen zou het blad kunnen goedkeuren, zelfs
toejuichen.
Maar een waarschuwing tegen het hu
welijk van een katholiek met een prote
stant vindt het dagblad der N.S.B. „de
reinste kolder." Wie zich aan zulk een
waarschuwing schuldig maakt is „een
volksverdeeler en een ophitser."
Benzine duurder
Met ingang van Dinsdag 20 Augustus is
de benzineprijs met drie cent per liter ver
hoogd en gebracht op 21 cent.
EEN STICHTING VAN DR. EIVULE
VERVIERS AANGEVALLEN EN
VERDEDIGD
In het „Nederlandsch Dagblad" van
"Nationaal Front" wijdt de heer J. B.
van Heutsz Jr. een zeer groot artikel aan
de verdediging van een instelling van dr.
Emile Verviers, genaamd Ned. Werkge
meenschap, tegenover den secretaris
generaal van Binnenlandsche Zaken, den
heer Frederiks.
De heer v. Heutsz is erg verbolgen over
het feit, dat genoemde secretaris-generaal
niet alle gewenschte medewerking heeft
verleend aan de stichting van den heer
Verviers. En hij besluit zijn artikel:
Na alles wat deze stichting in de af-
geloopen jaren van de zijde van de
genoemde personen heeft ondervon
den het is reeds een dik dossier,
is 't met veel, ja enorm veel wel
willendheid moeilijk, nog aan bona-
fiditeit te gelooven. Het wordt dan ook
hoog tijd, in het algemeen Neder-
lendscnen belang, dat aan zoodanige
praktijden een einde komt.
In het artikel staat afgedrukt correspon
dentie, gevoerd tusschen genoemden
secretaris-generaal en dr. Verviers (die
maatregelen wensohte tegen de secretaris
sen van de armenraden te 's-Gravenhage
en Amsterdam, welke zijn onderneming,
zacht uitgedrukt: niet heel sympathiek
gezind waren).
In een der brieven van dr. Verviers
aan het ministerie van Binnenlandsche
Zaken lezen we o.m., dat de secretarissen
van de twee genoemde armenraden tot
mikpunt hunner infame laster-campagne
o.m. hadden gekozen:
„De Nederlandsche Werkgemeen
schap een der weinige zeer deskundig
opgezette en meest belovende natio
nale instellingen van ons land."
Genoemde instelling wordt nJ. geleid
door dr. Emile Verviers zélf.
De voedselvoorziening
INKOOPCENTRALE VAN AKKER
BOUWPRODUCTEN.
Nu de voedselvoorziening van ons volk
een vraagstuk van grooter zorg is gewor
den, dan de afzet van landbouwproducten,
voltrekt zich in de opbouw van de land
bouwcrisisorganisaties een wijziging,
waarin deze veranderde doelstelling tot
uiting komt. Terwijl in de crisisjaren de
verschillende centrales (akkerbouw, vee
teelt, zuivel, sierteelt, meel enz.) ieder op
hun eigen terrein moesten zorgen voor een
redelijke prijs voor de landbouwproduc
ten, waarbij zij gezamenlijk afhankelijk
waren van de middelen, die in het Land
bouwer isisfonids stroomden, zijn deze in
stellingen thans met uitzondering van de
tuinbouw en de sierteelt ondergeschikt ge
maakt aan het Bureau Voedselvoorziening
in Oorlogstijd (V.V.O.).
Dit bureau verzamelt alle gegevens, om
trent productie, voorraden en aanvoer van
buitenaf en regelt in overeenstemming
daarmee de productiepolitiek. Onderdee-
len van de arbeid van dit bureau vormen
ook het inzamelen van voedsel resten van
de huishouding en het 'bijeengaren van na-
tuurvruchten. zooals beukennootjes en
eikela Talrijke andere plannen ten aan
zien van de winning van onmisbare grond
stoffen zijn op het oogeniblik nog in on
derzoek.
In overeenstemming daarmee wordt ook
een belangrijke wijziging gebracht in de
provinciale landbouwdienst. Naar het Hol
lands Landbouwblad meedeelt, zullen de
voedselcommissarissen (niet te verwarren
met de productieoomm issa rissenaan bet
hoofd komt te staan van provinciale In
koop-centrales van akkerbouwproducten,
(P.I.C.A.). De Nederlandsche Tarweoen-
trale zal worden veranderd in de Neder
landsche Inkoop-centrale van Akkerbouw
producten en als centrale voor de Pica's
dienen. De Tarwecentrale heet dus voor
taan N.I.C.A.
Alle akkerbouwproducten zullen aan dit
orgaan moeten afgeleverd. Van vrije han
del is dus geen sprake meer, dan voor zoo
ver de N.LC.A. dit zal toestaan. Op deze
wijze zal de regeerina in staat zijn een zoo
groot mogelijk nut teitrekken uit onze bo
demproductie, terwjpl slechts langs deze
weg voor een rechtvaardige verdeeling ge
zorgd kan worden.
Dit is des te meer noodzakelijk, om
dat onze oogst ernstig heeft geleden
door het slechte weer en met een zeer
matige opbrengst gerekend moet wor
den. Met name rogge en erwten schij
nen in opbrengst, ver beneden 't ge
middelde te blijven, terwijl aardappel
oogst, door het optreden van ziekte,
gedeeltelijk wordt vernietigd. Door
bespuiting van het gewas met ziekte-
doodende stoffen heeft men getracht
de verzieking te stuiten, doch deson
danks treden groote verliezen op. In
het bijzonder de vroege aardappelen,
die reeds gerooid waren en in kuilen
opgeslagen, hebben hevig onder de
ziekte te lijden. De late soorten zullen
waarschijnlijk meer weerstand1 bieden.
In tusschen heeft de regeering bekend
gemaakt, welke prijzen voor de landbouw
producten worden betaald. Voor tarwe is
de prijs 11.50 per 100 k.g., rogge 10.50,
haver 8.50, suikerbieten 14 en groene
erwten 12.50. Deze prijzen gelden voor
de eerste week van September. Bij latere
aflevering wordt een bewaarloon van 3
cent per week betaald (behalve natuurlijk
voor bieten).
Hoewel deze prijzen belangrijk boven
die van vorig jaar liggen, meenen ver
schillende landbouwbladen, dat in het bij
zonder de prijzen voor granen en erwten
te laag zijn. Onze meening is, dat het vrij
wel ondoenlijk is een prijs vast te stellen,
die iedereen bevredigt, aangezien de ver
schillende bedrijfsty.pen en de verschil
lende provincies uiteenloopende productie
kosten vertoornen, Bij voorbeeld zijn de
productiekosten van tarwe in de Wierin-
germeer bijna vijftig procent lager dan
op kleine boerderijen van de Zuidholland-
sche eilanden. Wil men voorkomen, dat
sommige boeren hun arbeid te royaal be
taald krijgen, terwijl anderen tegelijker
tijd hun productiekosten niet ontvangen,
dan zou men er toe moeten overgaan
streeksgewijs en volgens bedrijfsgrootte
de prijzen te berekenen. Blijkbaar ziet
men tegen dit bijna onuitvoerbaar om
vangrijke werk op en stelt men dus een
prijs voor iedereen en voor het geheele
land vast, waaraan onvermijdelijk onbil
lijkheden zijn verbonden.
Zou men de prijzen echter over de ge
heele linie 'berekenen volgens de uitgaven
van, de bedrijven met de hoogste produc
tiekosten, zoodat alle boeren tevreden ge
steld werden, dan zouden de levensmid
delen onbetaalbaar duur worden, zonder
dat sociale rechtvaardigheid werd bereikt.
De regeering neemt dus een gemiddelde
tot norm. Indien wij hier een verklaring
geven van deze prijzenpolitiek, wil diit
geenszins zeggen, dat wij het er mee eens
zijn. Zoolang aan de boeren geen behoor
lijke belooning van bun arbeid wordt 'be
taald, deugt de maatschappij niet. Maar
dat die 'betere belooning te bereiken zou
zijn door een eenvoudige verhooging van
de prijzen, is tot nu toe steeds een illusie
gebleken, doordat onveranderlijk de pro
ductiekosten m'ee omhoog gingen.
Lesuren bij het M.O.
HET AANTAL WORDT NIET
VERMINDERD
De verkorte schoolweek bij het middel
baar onderwijs, waarvoor de betreffende
lesroosters reeds per circulaire aan de be
trokkenen waren toegezonden, zal, volgens
het Handelsblad, geen doorgang vinden.
De circulaire is ingetrokken en de oude
toestand zal worden gehandhaafd. Bij deze
circulaire werd het gemiddeld aantal les
uren van 33 teruggebracht tot dertig.
VLUCHTELINGEN WORDEN HOOGER
GESTEUND
Vooral in kleinere gemeenten was de
tegemoetkoming te laag
De commissie Burgerbevolking heeft
blijkens een circulaire van den secretaris
generaal, wnd. hoofd van het departement
van Binnenlandsche Zaken, aan de ge
meentebesturen medegedeeld, dat de
toepassing van het bepaalde inzake steun-
verleening aan vluchtelingen, enz., aanlei
ding heeft gegeven tot verschillende klach
ten.
Gebleken is dat de armenzorgsteun,
VERDEEL EN HEERSCH
Ik weet heelemaal niet, hoe het U
gaat, maar mij gaat het tegenwoordig
anders dan vroeger. Vroeger keek ik
's morgens het allereerst naar buiten,
want ik vroeg mij af: hoe staat het
met het weer? Schijnt de zon of
regent het.
Tegenwoordig is mijn eerste ge
dachte: welke bon vandaag? Wat kan
ik krijgen? Wat is vandaag het mij
toekomend deel? Want daar ben ik
fel op. Eten wij vandaag spaghetti,
rijst, bruine boonen of gort
Dat hangt heelemaal van de toe
wijzing af. Die bepaalt het menu.
Mijn vrouw houdt zich aan de lijst
van distributiebonnen en daar stapt
zij niet vanaf. Dat is zooveel als ons
menu. Soms ben ik zelfs wel eens
bang, dat mijn middagmaaltijd plotse
ling uit suiker zal bestaan. Om van
petroleum heelemaal maar te zwijgen.
Want het systeem bij ons is: orde moet
er zijn.
En dan denk ik aan het oude
adagium: Verdeel en heersch. Dat
heeft een zekere meneer Machiavelli
eens in een helder oogenblik uitge
vonden. Zoo iets wordt nu bij ons toe
gepast
Er wordt verdeeld. Rijstemeel,
havervlokken, puddingpoeders en
tapioca;
In het groot gaat het zoo met lan
den en volkeren.
Een puntenkaart voor zooveel Roe-
meenen. En een voor zóóveel Bul
garen!
Wie had het ooit gedacht, dat men
nog eens menschen zou distribueeren.
Ik niet.
vooral in de kleinere gemeenten, met het
oog op de bijzondere behoeften der ge-
evacueerden veelal te laag is.
Er bestaat aanleiding, om vluchtelingen,
die wegens woningnood in hun oorspron
kelijke verblijfplaats genoodzaakt zijn, een
woning in vreemde omgeving te betrekken,
eenigermate financieel tegemoet te komen,
en wel door hun een bedrag aan steun uit
te keeren volgens de door het Rijk goed
gekeurde steunregeling voor de ongeorgani
seerde werkloozen, en bovendien voor de
gevallen, waarin de gemeente van her
komst ten aanzien van die steunregeling
in een hoogere klasse is geplaatst dan de
vluchtoord-gemeente, den steun in deze ge
meente te verhoogen met het halve verschil
van den totalen steun in beide gemeenten.
Ten aanzien van de oorlogsslachtoffers,
die thans tot werkloosheid zijn gedoemd,
dient er naar gestreefd te worden, dezen
zoo spoedig mogelijk weder onafhankelijk
te maken van den overheidssteun, en in
verband daarmede den arbeidslust op te
wekker^. Het wnd. departementshoofd acht
het daarom gewenscht, dat do inhouding
der eigen verdiensten, uit arboid verkre
gen, wordt beperkt tot twee derden der
netto uit den arbeid van alle gezinsleden
verkregen inkomsten.
In tegenwoordigheid van Mussolini zijn de werken
tot regeling van den loop der rivier de Tiber
officiael beëindigd. - De Duce op de eere-tribune
(Foto Weltbild)
Nu de aanvoer van Engelsche steenkool in Denemarken is ver
vagen, heeft Duitschland deze leverantie overgenomen. Het
lossen van een Duitsch kolenschip in de haven van Kopenhagen
(Foto Weltbild)
