RECHTZAKEN OMGEVING Laatste berichten WELKE BONS? Marktberichten DONDERDAG 25 JULI 1940 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 3 XXX. IN LOPSEN Het is ons innig voornemen de lof van Lopsen te bezingen, maar het wordt ons niet gemakkelijk gemaakt. Stonden we vanmiddag te wachten by de voor alle rij- en voetverkeer afgesloten Blauwpoortsörug. Met de Rijn-aken wilde 't weer niet vlotten. Aan den overkant wenkte het eeuwen oude Lopsen met zijn onvindbare kloosters. Hoe uit de stad te geraken? Daar schoot ons de Turfmarktbrug in 't geheugen, die tot uitvlucht dient, wanneer de Blauw poort is gebarricadeerd. Niet zoodra echter waren we deze brug genaderd, of.... iedere Leidenaar weet, welk noodlot ons overviel. Handkarren sloegen door in de versnelling, voetgan gers namen de beenen, het was haast-je rep-je, doch net te laat. De hekken wer den voor ons neus dichtgesmeten en twee mannen begonnen op het brugdek vroolijk in 't rond te draaien, tot zij wel dronken of duizelig moeten zijn geworden. Plechtstatig en langzaam als een zee kasteel verliet het bruggedek den oever, nagestaard door velen op den wal. Middelerwijl bleek de Blauwpoortsbrug geopend, óf gesloten daar zullen we ons maar niet meer in verdiepen. Het deerde ons niet. De Turfmarktbrug zou wil niet ten eeuwigen dage op reis gaan en, inder daad, bij haar terugkeer wachtte ons het zelfde jolige schouwspel van de twee man nen, die met kracht van overtuiging tegen een tourniquet duwden, terwijl er aan weerszijden ruimschoots gelegenheid was om te passeeren. In een blauw-geruite kiel Draaide hij aan 't groote wiel Den gaa-a-a—hanschen dag neuriede een straatjongen, die evenals wij, geheel opging in deze kluchtige karn molen. Brugwachters-zweet schijnt zoo schaarsch te zijn, dat je voor een dubbeltje nog geen fleschje vol krijgt, maar de tollende be-., dienaren van de Turfmarktbrug behoeven zich van deze smaad niets aan te trekken. De brug gepasseerd, stonden wij weder om bij de Schapen-poort, die ons de vorige maal tot zulk een wilde zwerftocht had verleid. In deze Schapenpoort is nog de oude klokkestoel met luirad uit 1734 aan wezig (gerestaureerd door „Oud-Leiden"), waarmede vroeger de aanvang van de Vrij- dagsche veemarkt werd rondgegalmd. De Beestenmarkt de naam heeft me altijd wat erg beestachtig in de ooren ge klonken meende met haar tijd mee teT gaan, door de koeien en paarden te ver drijven, en zichzelf op te werken tot een parkeer-terrein voor autobussen. Dat is haar duur te staan gekomen het plein ligt verlaten. De Morschstraat is de voornaamste ver keersweg van Lopsen; zij mondt uit op de Morschpoort, die buitenlanders voor een moskee zouden verslijten, als de naam er VOOR DE ARME ROTTERDAMSCHE KINDEREN. 4e verantwoording ingekomen giften voor de arme Rotte"damsche kinderen, in gevolge den oproep van kap. Hofstede, voorzitter R.-K. Huisvestingscomité. Vorige opgave 132. Familie K. 10. N. N. 10.— N.N. 1.— 153.— Tevens ontvingen wij nog een mooi pak nieuwe kleeren. Hartelijk dank aan allen, en we houden ons aanbevolen! 2e penningmeesteresse, Firma v. DEENE, Breestraat 12, Leiden. Giro No. 31553. Haagsche Politierechter Na Bacchus kwam Mars. Een 25 jarige koopman, zekere de B., uit Leiden en een oudere collega, hadden te veel aan Bacchus geofferd en begonnen op een ruzietoon beider familierelaties te ontrafelen. Deze rafels werden stekels en de mannen zelf vuur en vlam. Beider dier bare ega's werden in den woordenstrijd betrokken, maar deze Venussen vonden het mannenwerk, dus kwam na Bacchus, via Venus, Mars op het matje. Geknokt dat er was. „Reusachtig gewoonweg", vol gens een der Venussen, die in tegenstelling met haar steenen zuster, over twee armen bleek te beschikken en daarmede de diver se bokshoudingen demonstreerde. Nu dat nam men dadelijk aan, aangezien de oudere collega-koopman gedurende vijf weken „zoo stijf as een plank geleid had", vanwege de klappen en schoppen. Was het toen water en vuur geweest, thans was het koek en ei tusschen de bei de kooplieden niet op een biertje of vyf kwaad woord hooren of zeggen. Het was gewoonweg ontroerend hoe elk van hen niet m uitermate sierlijke krulletters op was Uitgehouwen. Geen enkele stadspoort droeg een naam kaartje, met uitzondering van de Morsch poort, en deze zoowel aan de stads- als aan de land-zijde. Iedere vergissing of verwisseling is uit gesloten; dat was ook de bedoeling, welke bij het stadsbestuur voorzat, toen zij mees ter Willem van der Helm opdracht gaf een poortgebouw te ontwerpen, met de pre- ciese aanduiding van naam-borden: „opdat ze met geen verachtelijken naam meer zoude genoemd worden". De Morschpoort heette vóór 1669 Galg poort, omdat buiten de vesting, ongeveer daar waar de Morschweg zich splitst in hoog en laag, de galgen stonden, waaraan de lijken van misdadigers bengelden. Het 17e eeuwsche stadsbestuur heeft succes gehad. Galgen en galg-poort zijn uit de herinnering verdwenen, maar het Gal gewater heeft de censuur tot op den dag van heden weten te ontduiken. De naam bleef in den volksmond leven, en de mond des volks is niet te stoppen. Willem van der Helm was een begaafde bouwhe-r, met een overvloed van kanni- baalsche fantasie. De koepel van de Morschpoort liet ij rusten op een krans van menschen-hoofden, waarvan men niet weet of zij grijnzen of gruwen. Het zal wel het laatste zijn; het moet niet meevallen zoo'n koepe' op je nek te dragen. Zelfs rond de wapenschilden van de stad speelde hem zijn rijke verbeelding parten: de gekruiste sleutels klemde hij vast in de opengesperde muilen van gril- lig% monsters. De dwarsstraten en sloppen van Lopsen hebben een echt lopserig aanzien; noch in het Fabianshof, noch in de Rabarberpoort moet men komen om het vette dezer aarde te vergaren. Een groote oppervlakte van deze wijk beslaat de Stadstimmerwerf, met zijn hoog- op-strevende trapjesgevel. Boven op de trapjes is een circusleeuw gezeten; het getemde roofdier zit bp zijn hurken om niet, mèt het Leidsche wapen, neer te tuimelen. Uit vrees, dat den een of anderen dag den leeuw toch de moed zou gaan ontglippen, heeft men hem met een ijzeren stang een steuntje in den rug ge geven. De gevel van de Stadstimmerwerf zelfs voor een leeke-oog onoordeelkundig gerestaureerd draagt nog de oude kruis kozijnen, afgesloten door rood-witte lui ken. Wanneer deze openstaan, geven zij aan het fraaie 17e eeuwsche huis een fees- telijken kleuren-pracht, alsof uit ieder van de vele ramen de vlag is uitgestoken. In gezelschap van den heer J. J. Abspoel, administrateur van de werf, hebben we deze gemeentelijke instelling bezocht: de ruime pakhuizen, waar behalve hout en ijzer, ook de vetpotjes van de stadhuis verlichting nog trouw worden bewaard; de timmerwinkel, de smederij, de bergplaats van Salamander-schoolkachels en derge lijke nuttige voorwerpen, en het gore ver trek, waar zwervende honden van kant- worden gemaakt. De honden-dooder is een soort duiker klok, die met gas volloopt. De werking is zeer barmhartig, maar de hondjes moeten er niets van hebben; ze haten gas-lucht en corruptie. De Stadstimmerwerf heeft bij de Leidsche noncien een treurige vermaard heid en het Galgewater heeft voor hen zijn droeve bijsmaak behouden. VENATOR VAGANS. probeerde het zwarte schaap te zijn. De magistraten vonden deze houding maar zoo-zoo. Gevraagd naar het drank- verbruik op dien bewusten avond, bleken de kooplieden niet op een biretje of vijf gekeken te hebben. Volgens hun zeggen zweefden zij zoo'n beetje. De jonge koopman zei, dat de oude dito onvast ter been was geweest, hetgeen de ze wederom ontroerend toegaf. De Venus sen bleken plotseling alles wat er gebeurd was vergeten te zijn. Ze hadden blijkbaar ook in zwevenden toestand verkeerd. Hun getuigenis ging warempeltjes eenigszin rie ken naar meineed. Nader aan den tand ge voeld,-hadden zij de klappen van „junior" gezien, maar de schoppen niet. De officier hield zich aan de vijf weken bedlegerigheid van senior 'en distilleerde daaruit een mishandeling, die buitenge woon ernstig was geweest. Twee maandjes gevangenisstraf werd de eisch en het vonnis werd, trots diverse goede woordjes, voor „junior" conform de zen eisch. HAAGSCHE RECHTBANK Ongedekte suiker. De winkelier H. van W. had te Z o e t e r- m e e r 60 K.G. suiker gehaald en was er mede dorpwaarts getogen. In normale tij den mag men wel 60 K.G. suiker vervoe ren, maar in distributietijd moet men over een geleidebiljet beschikken. En dat had de winkelier niet, dus kreeg hij een bon netje. Met dit bonnetje kreeg hij toegangs recht tot de zittingzaal van den Politie rechter, welke magistraat hem had ver oordeeld tot een geldboete van f 3.0 subs. 30 dagèn. Thans stond de winkelier 'in hoo- ger beroep terecht voor het Haagsche Hof, aangezien hij dertig gulden wel wat veel vond. Hij voerde thans aan, dat het geen moed wil van hem geweest was, maar onkunde. Als hij suiker had willen vervoeren, dan had hij wel 48 K.G. vervoerd, want dat mocht wel zonder geleidebiljet. En dan: dertig gulden is in dezen tijd wel wat veel, vond hij. De Procureur-Generaal vond dat blijk baar ook, want hij deed er 10 af, zoodat het werd 20 subs. 20 dagen. Over 8 dagen zal het Hof vonnis wyzen. Hulpverleening aan een Engelschman Hedenmorgen werd voor het Deutsche Kriegsgericht.de zaak behandeld tegen zes boscharbeiders uit Zeist en omgeving, die er van verdacht werden op Donderdag 27 Juni j.l. een Engelsche piloot hulp ver leend te hebben en hem daarna te heb ben ontvoerd, nadat er kort te voren een luchtgevecht tusschen Engelsche en Duit- sche vliegtuigen boven de gemeente Zeist was geleverd. Na een uitvoerige zitting (waarop wij morgen terugkomen) luidde de eisch re°p. tien, acht, en twee jaar gevange nisstraf. OEGSTGEEST Personalia. Voor het examen Nuttige Handwerken is geslaagd mej. R. F. Keuls. Voor het examen hoofdakte B. is ge slaagd de heer P. W. Jansen Schoonhoven. Binnenrand DE BOMAANVAL OP AMERSFOORT. DE ERNSTIGE GEVOLGEN. Naar thans bekend wordt zijn de gevol gen voor de burgerbevolking van het bom bardement van Amersfoort van gisteren nacht nog ernstiger, dan was gemeld. De balans vermeldt vijf dooden, acht zwaar gewonden, acht licht gewonden, een in puin geworpen huis, vier afgebrande hui zen en eenige door scherven, vonken en luchtdruk beschadigde huizen. OOK EEN DOODE TE SCHOORL. Bij hetzelfde Engelsche bombardement, waarbij gisterennacht te Groet een bom is neergekomen met het bekende noodlot tige gevolg, is ook te Schoorl een huis ver nield, waarbij een doode te betreuren valt. OOK BOMMEN TE NIEUWERAMSTEL. Ook te Nieuwer-Amstel hebben Engel sche vliegers gisternacht bommen laten vallen, echter ditmaal zonder noemenswaar dige schade voor de burgerbevolking. Der tien bommen ontploften in weideland. NEDERLANDSCHE VLIEGTUIGEN TEGEN ONS LAND GEBRUIKT? Het A. N. P. meldt: De Engelsche radio heeft gemeld, dat de naar Engeland overgebrachte Nederland- sche vliegtuigen, behalve van een oranje driehoek, van een ander onderscheidings- teeken worden voorzien. Hieruit blijkt, dat deze machines door Engeland voor zijn strijd tegen Duitsch- land, wellicht zelfs voor de nachtelijke bomaanvallen op Nederland, worden ge bruikt. DE NEDERLANDSCHE UNIE. De Nederlandsche Unie, welke voorloo- pig gevestigd is Alexanderstraat 20, 's Gra- venhage, deelt mede, dat sympathie-betui gingen per brief of telegram kunnen wor den ingezonden, doch dat ook de gelegen heid geopend wordt om op het bureau op lijsten te teekenen. Het bureau is den ge- neelen dag geopend en zal ook des avonds tot 9 uur open zijn. OPROEPING VOOR DEN OPBOUW- UIENST. De sedert 15 Mei j.l. met groot-ver lof gezonden dienstplichtige onderoffi cieren, korporaals en soldaten, die op grond van werkloosheid of het niet verrichten van loongevenden lirbeid door de burgemeesters zijn nigeschre- ven voor opname in den opbouwdienst, zullen op 1 Augustus a.s. voor dezen dienst worden opgeroepen. Aan ieder van de ingeschrevenen zal een per soonlijke oproeping namens den com mandant van den opbouwdienst wor den toegezonden. Studeerenden, die als zoodanig bij een Hoogeschool, Techni sche School of bij een overeenkomstig instituut staan ingeschreven en voor wie een onderbreking van de bonafide studie ernstige nadeelen zou opleve ren, zullen niet in de oproeping wor den betrokken. Zij, die na hun inschrijving door den burgemeester, loongevenden arbeid hebben gevonden, zullen hiervan tij dig vóór den opkomstdag, onder ver melding van den naam en woonplaats van den werkgever, van den aard van het te verrichten werk en van het vastgestelde of overeengekomen loon of salaris, kennis moeten geven aan den burgemeester, die hen heeft ingeschre ven. DE WEDEROPBOUW GAAT VOORT. Ieder wordt geholpen. Onmiddellijk na'het binnentrekken van de Duitsche troepen greep de „Landesgrup- pe der auslandsorganisation" in Nederland, de buitenlandsche organisatie van de N. S. D. A. P., krachtig in, en richtte een hulp comité op voor de Duitschers in Nederland. Sedert de oprichting va_i de organisatie heeft deze krachtige hulp verleend op alle gebieden van den wederopbouw. Vele Duitsche volksgenooten, die arbeid en inkomen verloren hadden, konden weer aan passend werk geholpen worden, terwijl waar dit niet mogelijk was in het tekort aan inkomsten werd voorzien. Talrijke volksgenooten werd het mogelijk gemaakt door het verleenen van een voor schot, verloren gegane kleeding te vervan gen en een nieuw tehuis in te richten. Het tehuis in Beekbergen is doorloopend bezet met moeders en kinderen, die in de rust van de heerlijke natuur zich duidelijk herstellen. Steeds meer Duitsche volksgenooten wor den bekend met dezen zegenrijken arbeid van het hulpcomité en wenden zich hiertoe. Allen worden zonder uitzondering gehol pen. Opnieuw heeft thans dit hulpcomité een maatregel genomen, welke voor den we deropbouw van bijzondere be teekenis is. Deze maatregel bestaal hierin, dat aan ambachts- en zakenlieden een voorschot kan worden verleend, waardoor het dezen mogelijk .wordt gemaakt hun bedrijf on middellijk te hervatten. Verwacht kan worden, dat hiervan een druk gebruik zal worden gemaakt Voor alle aanvragen kan men zich rich ten tot het hulpcomité te Rotterdam, West zeedijk 145, of daarbuiten tot de Ortsgrup- peleitungen van de N. S. D. A. P. Genoemde instellingen zijn in dit op zicht allen gerechtigd ten aanzien van alle Duitsche volksgenooten. Tot hen moeten dan ook allen zich wenden, die tot dusver zonder resultaat zich vervoegden bij Ne derlandsche ondersteuningsorganen. MORGEN WEDER KINDERTREIN NAAR OPPEROOSTENRIJK. Nadat vandaag de derde kindertrein naar de Oostmark te 12.05 uur van Utrecht is vertrokken, zal morgen de vierde trein van dien aard te 11.20 uur het station Rotter dam D.P. verlaten. Buitenland HET ITALIAANSCHE LEGERBERICHT ERGENS IN ITALIë, 25 Juli (Stefani). Legerbericht no. 46 van het Italiaansche hoofdkwartier luidt als volgt: Onze luchtformaties hebben doeltreffend de marinebasis van Alexandrië gebombar deerd alsmede het petroleumcentrum van Kaifaou. Opslagplaatsen en raffinaderijen werden getroffen en geraakten in brand. Ter hoogte van Malta werd een vier motorig Engelsch vliegtuig door onze jagers aangevallen. Het toestel werd ge troffen en ernstig beschadigd. In Noord-Afrika werden tijdens een po ging van den vijand om boven Bardia te vliegen, welke poging door onze jacht vliegtuigen werd verijdeld, drie Engelsche machines neergehaald. Een van onze toe stellen keerde niet terug. In Óóst-Afrika werd een vijandelijk toe stel neergehaald tijdens een poging om boven Massaoea te vliegen. Onze vlieg tuigen bombardeerden treinen en opslag plaatsen op het station Ghedaref (Soedan). Een Italiaansche duikboot is niet op haar basis teruggekeerd. ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN MANDSJOEKWO, MONGOLIË EN RUSLAND. HSINKING, 25 Juli (DNB). Het de partement van buitenlandsche zaken deelt mede, dat op grond van de overeenkomst van 9 Juni tusschen Togo en Molotov, op 1 Augustus te Tsjita de onderhandelingen zullen beginnen over de grensafbakenings- lijn bij Nomonhan. Mandsjoekwo zal daar bij door den afdeelingschef van het depar tement van buitenlandsche zaken Noboe- sada Hsinomoera, Mongolië door generaal Dorutsji en Sovjet-Rusland door kolonel Smirnov vertegenwoordigd worden. HET A.S. BEZOEK VAN DE ROEMEENSCHE STAATSLIEDEN. ROME, 25 Juli (DNB). Het a.s. be zoek van de Roemeensche staatslieden aan Duitschland en Italië wordt door de Itali aansche bladen besproken in den geest van de „omzetting der Roemeensche politiek op de concrete realiteitvan de as". Alge meen is men in politieke kringen alhier van opvatting, dat het onderzoek der tus schen Roemenië, Hongarije en Bulgarije hangende vraagstukken thans in een eind stadium komt en dat op een definitieve op lossing van de moeilijke en ingewikkelde Balkanproblemen gerekend kan worden. De bezoeken van de ministers uit Zuidoost- Europa aan Duitschland en Italië moeten als etappe gelden, van de kalmeering en het herstel waaraan de asmogendheden be gonnen zijn. TWEE BURGERS TE ROME GEDOOD. ROME, 25 Juli (D.N.B.) By het lucht alarm in den nacht van Dinsdag op Woens dag zijn te Rome, volgens een officieele mededeeling, twee burgers om het leven gekomen en vier gewond. PAUS ZEGENT HUWELIJK IN VAN ZIJN NEEF. VATICAAN, 25 Juli. (Stefani). In zijn particuliere kapel heeft de Paus het hu welijk ingezegend van zijn neef, den mar kies Jules Pacelli, met de markiezin Piera Bombrini. De plechtigheid droeg op ver langen van den Paus een strikt intiem ka rakter wegens den huidigen toestand. BROOD. Bons 71 tot en met 80. (Lroedbonboekje). Geldig van 22 Juli tot en met 28 Juli a.s. (niet gebruikte tot en met 1 Augustus) rechtgevende op 2500 gram roggebrood of 2000 gram ander brood. Voorts zijn de niet gebruikte bons van de serie 61 tot en met 70 nu nog geldig tot en met 25 Juli. THEE OF KOFFIE. Bon 85.(algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 2 Aug. rechtge vende op haL" pond koffie of half ons thee. BLOEM OF BAKMEEL. Bon 90 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 9 Aug., recht gevende op 2 M ons tarwebloem of tarwemeel of boekweitmeel of roggebloem of roggemeel of zelf rijzend bakmeel. Ook is bon 75 nog tot 26 Juli te ge bruiken. SUIKER. Bon 66 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 23 Aug., rechtge vende op één k.g. suiker. PETROLEUM. Petroleumzegel „Periode III" voor hen, die over geen andere' kookgelegenheid beschikken dan petroleum. Geldig tot en met 11 Augustus rechtgevende op 2 liter. BOTER OF VET Bon 67 en 68 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 28 Juli, recht gevende elk op Yt pond boter of margarine of vet. RIJST OF RIJSTEMEEL. Bon 95 (algemeen distributieboekje) Geldig tot en met 11 Augustus, rechtgevende op half pond rijst of rijstemeel. HAVERMOUT, ENZ. Bon 100 (algem. distributieboekje). Geldig tot en met 11 Augustus, rechtgevende op half pond haver mout of havervlokken of gort of grutten. MAÏZENA,ENZ. Bon 105 (algem. distributieboekje). Geldig tot en met 11 September, recht gevende op 1 ons maizena of griesmeel of puddingpoeder. MACARONI, ENZ. Bon 110 (algem. distributieboekje). Geldig tot en met 11 September, rechtgevende op 1 ons macaroni of vermicelli. LEIDEN, 24 Juli. Groentenveiling. Per 1U0 kg.: roodekool 3.304.70, groene kool 5.105.90, kroten 2.40, uien 6.407.10, peen 3.008.30, aardappelen 3.005.40, snijboonen 1020, stokboonen 2224, pronkboonen 911, stamboonen 12 16, tuinboonen 49, doperwten 14 21, postelein 612, spinazie 4.10, to maten A 1415.40, idem B 1416.60, idem C 1415, idem CC 1111.60, per 100 stuks: andijvie 1.001.20, komkom mers 2.706.00, bloemkool 4.0020.80, meloenen 1532, salade 12, perziken 0.5015.90, per 100 bos: kroten 0.80 1.80, pieterselie 0.501.10, selderie 0.50 1.00, uien 1.103.20, peen 4.009.50, rabarber 1.002.20. DELFT, 25 Juli. Vee. Aanvoer: 91 run deren, 4 graskalveren, 134 nuchtere kalve ren, 445 magere varkens, 454 biggen, 37 schapen of lammeren, 3 weidelammeren, 27 geiten of bokken. Kalfkoeien f 150 275, varekoeien 100200, nuchtere kal veren 518, magere varkens f 1660, biggen 1020, weideschapen 2022, geiten of bokken 4^13, rundvleesch 88, 78 en 68 cent per kg. slachtgewicht. Boter. Aanvoer 11 achtste en 1 zestien de vaten boter, wegende totaal 330 kg. Prijs per kg. 1.701.82^. Handel: vlug. GOUDA, 25 Juli. Vee. Aangevoerd: in totaal 1124 stuks: waarvan 435 slachtvar- kens: vette 3050 cent per pond, 87 big gen 15—20, Geldersche biggen 18—20, 63 nuchtere kalveren 814, 39 bokken of geiten 27 per stuk. Handel vlug. Kaas. Aanvoer 314 partijen. Prijzen: le kwal. met rijksmerk 42—45, 2e kwal. 3840, zware tot f 46.50 per 50 kg. cri sisaftrek 10.3 cent. Handel matig. Boter. Aanvoer 113 ponden. Goeboter 9095 cent en Weiboter 8590 cent per pond. Handel vlug. VOORSCHOTEN, 24 Juli. Veiling V. P. V. Prijzen: kippeneieren f 4.304.70 en eendeneieren 3.704.10 per 100 stuks. OFFICIEELE VALUTAKOERSEN DER NEDERLANDSCHE BANK. 25 JULI. Valuta's (schriftelijke en tel. transacties) New York 1.88 3/16—1.88 9/16 Eerlijn 75.28—75.43 Brussel 30.1130.17 Helsinki 3.81—3.82 Stockholm 44.8144.90 Zuerich 42.72—42.81 Bankpapier: New York 1.86 1/2—1.90 1/4 Brussel 30.08—30.20 Stockholm 44.7644.94 Zuerich 42.67—42.86

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 3