WOENSDAG 17 JULI 1940 31ste Jaargang No. 9695 3)e £eid&^0oti/temt Bureaus Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. Een devies voor heel ons volk „Betere samenwerking, zakelijker con centratie, eenvoudiger werkwijze." 't Is het devies van mr. J. Linthorst Homan, wiens brochure „Aanpakken!" wij gisteren hebben besproken. „Betere samenwerking" (In het bijzon der tusschen menschen met verschillende staatkundige beginselen en opvattingen). Dat is een ideaal, waarnaar wij reeds zoo lang hebben gestreefd. Toen de beweging voor geestelijke en moreele herbewape ning ontstond, hebben wij onmiddellijk gepleit, om die waarlijk schoone gedachte nu eens in practijk te brengen wat betreft de politieke-partijen-fpolitiek! En vele anderen hebben hetzelfde nage streefd. Maar.... waarom heeft dat streven in den lande van zoo velen dan toch maar niet het beoogde succes bereikt? Wij willen deze vraag beantwoorden met het stellen van een paar andere vra gen! Waarom is het in de wereldgeschiede nis zoo herhaaldelijk gebeurd, dat, door vele gewenschte, ingrijpende hervormin gen eerst werden ingevoerd, als er groote gebeurtenissen hadden plaats geprepen? Waarom leert de geschiedenis van zoo menig menschen-leven, dat verbeteringen, waarvan men de wenschelijkheid en de noodzakelijkheid zelfs klaar inziet, dan eerst gepractiseerd worden, als de mensch uit zijn sleur-gang is getrokken door een of ander hem schokkend feit?.... „Zakelijker concentratie." In ons huidig staatsbestel moeten vaak te veel lichamen hun oordeel geven, hun beslissing nemen over een en dezelfde zaak. Gemeente, Provincie en Rijk, met ieder weer zijn eigen colleges en instanties, moeten vaak hun licht laten schijnen over een en dezelfde zaak, alvorens er een besluit komt. Zulk een gang van zaken beant woord niet meer aan de éisöhen, niet meer aan den geest van dezen tijd. „Eenvoudiger werkwijze." De mensch van dezen tijd verlangt, waar alles in zijn dagelijksch leven zoo veel eenvou diger, zoo veel vlugger gaat, ook een een voudiger werkwijze in het staatsbestel. Minder bureaucratie, minder.... advi- seerende en beslissende instanties. Wat mr. J. Linthorst Homan in zijn brochure 'bepleit is eenerzijds zoo reëel en anderzijds zoo ideeël, dat het de instem ming moét hebben van het Nederlandsche volk. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN „HET KEERPUNT DER TIJDEN". In de Nieuwe Eeuw heeft Sum Um bra zijn „Nalezingen" hervat en schrijft over wat hij noemt „het keerpunt der tij den" en hij toont met encycliek-teksten aan, hoe de Pausen deze wereldomwente ling hebben voorspeld: „De tijden welke wij beleven, zijn van een sombere doch geweldige grootheid; men zou soms denken apocalyptisch ka rakter. Allen,, die zich waarlijk ernstig in hun wezen hebben verdiept, zijn, de een vroeger, de andere later, tot de conclusie gekomen, dat er een catastrofe moest ko men. Reeds in 1890 schreef Albert Maria Weisz op biz. VI van het voorwoord zij ner „Soziale Frage und Sociale Ordnung": „Die Welt is furchtbar aufgeregt. Der Bo den zittert unter unsern Füsze". En nog veel eerder voorspelde Paus Gregorius XVI, de voorganger van Paus Pius IX, dat de nieuwe beginselen van onbeperkte vrij heid voor den enkelen mensch met alles wat daaraan vast zat, Europa in een gewa pend legerkamp van elkaar bestrijdende volken zouden veranderen. Dit is reeds meer dan 100 jaren geleden! En sindsdien hebben de Pausen, de een na den ander, niet opgehouden te waar schuwen, dat de afwijking, ja, veelal zelfs de verwerping van de leer van Christus in hare veelvuldige vormen van liberalis me, socialisme, communisme en verdere dwalingen, maar dat niet minder de laks heid der Christenen zelf in de positieve bevordering van den invloed van het Chris tendom en maatschappij en staat, onver mijdelijk tot den ondergang zouden moe ten leiden". NIET TORNEN AAN DE VRIJHEID VAN GODSDIENSTIGE OPVOEDING De Utrechtsche Courant en de andere katholieke dagbladen van de Neer- landia-pers hadden er op gewezen, dat bij 't, door haar zeer toegejuichte, streven naar meer eenheid in de jeugdorganisatie de rechten en de rechtmatige vrijheden van de confessioneele overtuigingen moeten blijven erkend. Het Nationale Dagblad had de Neerlandia-pers die overigens zeer sterk ijvert voor een nieuwe eenheid in heel de organisatie van ons volk! daarop heftig aangevallen om haar pleidooi voor de con fessioneele vereenigingen. DeUtrechtscheCourant reageert nu daarop als volgt: „Het Nationale Dagblad" heeft zich het hoofd gestooten aan onze meening, dat de confessioneele overtuigingen binnen de ééne nationale jeugdorganisatie hun invloed op de jeugd moeten kunnen blijven uit oefenen. Dit nu is in den gedachtengang van „Het Nationale Dagblad" ,(weer heele- maal mis". Het blad vraagt zich, in zijn ijver om alles wat in zijn oog de nationale eenheid maar zou kunnen schaden aan den kant te zetten, af waarom „de Nederland sche jeugd, die van één en bloede is, naar Confessie gescheiden zou worden gehou den". Het verdenkt ons zelfs er van de oude democratische verdeeldheid te willen handhaven. „Het trekken van godsdiensti ge scheidingslijnen in het Nederlandsche volk moet uit zijn. Wij dulden het verdee- len en tegen elkaar opzetten van zonen van één volk en van hetzelfde Germaansche bloed niet langer." Aldus het dagblad van de N.S.B. Wij begrijpen de bezorgdheid uit dezen kring voor alles wat tegenstellingen zou scheppen in den geest van nationale ver- Bondenheid op volkschen grondslag, maar tegelijk bekruipt ons de vrees, dat die be zorgdheid zoodanig wordt toegespitst, dat men in het andere uiterste vervalt, name lijk in dat van de miskenning der geeste lijke verscheidenheid, welke in het ééne Nederlandsche volk bestaat. Niets is juist voor een levende eenheid gevaar lijker dan deze miskenning. Onze vader- landsche geschiedenis is daar om te bewij zen, hoe diep de confessioneele overtuiging in ons volk geworteld is. Hoe vaak beuk ten op den geest van dit land niet de stor men, die ontstaan waren door de misken ning der godsdienstige scheidslijnen? Is het groote rijk onzer Nederlanden, eenmaal in wording, niet juist daardoor weer uiteen gescheurd? Is uit dit koele, nuchtere volk niet steeds een hartstochtelijk verweer los gebroken, telkens wanneer aan de vrijheid van geloof en belijdenis werd getornd? En wie jeugd zegt, zegt vorming, zegt opvoe ding, zegt weerbaarmaking voor het ge- heele leven, en raakt het geloof, raakt de belijdenis. In de fouten van het verleden mogen wij niet hervallen. Wie van onze Dietsche natie een onverbrekelijke eenheid wil ma ken, zal dat moeten doen op het funda ment van de verscheidenheid van geeste lijke krachten, die uit de godsdienstige overtuigingen opwellen." Wij hebben den laatsten zin vet gedrukt. NATIONAAL FRONT EN VOLSKRANT. Op een zeer felle wijze wordt in de pers van Nationaal Front tekeer gegaan tegen den in de overgroote meerderheid der Ne derlandsche pers katholiek en niet-ka- tholiek zeer bekenden en evenzeer ge- respecteerden driestar-schrijver in de Volkskrant. Deze verweert zich nu als volgt: "„Het weekblad van Nationaal Front acht het gepast, op een heel zonderlinge manier met ons blad in polemiek te treden. Wat wij schrijven heet „listig" en „boos aardig". Daar blijft het niet bij; het denonceert ons. i Aldus: „Het wordt tijd, dat men zich daad werkelijk gaat bemoeien met het stre ven van dit blad, welks redactie niet in ronde woorden daar zijn de tij den niet naar maar tusschen de re gels door, met vele addertjes onder vele grassprieten, de nationale herleving poogt te saboteeren". Het is in de Nederlandsche pers nog niet vertoond geweest, dat een blad een ander als het ware aanklaagt en het de muilband wil zien aangelegd: van nationaal en Ne- derlandsch is deze methode juist het tegen deel. Nog erger is het verwijt dat wij niet ronduit en dus eerlijk schrijven, maar tusschen de regels, „met vele addertjes on der vele grassprieten", de nationale herle ving pogen te saboteeren. Wij die altijd voor recht door zee heb ben gepleit, die rechtschapenheid een eer ste eisch voor de journalistiek achten, zou den zelf ons aan achterbaksheid schuldig maken, stiekum onze ware inzichten on der een of andere dekmantel verbergen; De distributie van boter en vet In de gisteren gehouden persconferen tie by het rijkscommissariaat werd gele genheid gegeven tot het stellen van vra gen naar aanleiding van de inmiddels ge publiceerde regeling inzake de distributie van boter en vetten. De dagelijksche leider van het centrale distributiekantoor, de heer S. de Hoo, deel de in zijn antwoord o.a. mede, dat inwo nende dienstboden, evenals dagdienstbo den, die in den vollen kost zijn, worden beschouwd als behoorende tot het gezin. Kinderen behooren eveneens tot het gezin. Voor wat betreft de berekening van het gezinsinkomen wordt -het in komen van de dienstbode niet doch dat van minderjarige kinderen wel tot het gezinsinkomen gerekend. Meerderjarige inwonende kinderen worden voor wat betreft de bepaling, welke soort kaart zij moeten 'krijgen, als gezinsleden 'beschouwd. Het spreekt vanzelf, dat, evenals dat voor de suikerbons het geval is, de huis vrouw en haar meisjes voor halve dagen of haar werkster samen tot een accoord moeten komen over de verdeeling van de boter- of vetbons. Van hoogerhand is deze zaak niet te regelen, doch in de practijk wordt zij blijkbaar overal bevredigd op gelost. Het bonnenstelsel geldt mede voor pen sions en inrichtingen, waar inwonende per sonen voor langeren tijd verblijf houden. Voor hotels zal inlevering van bonnen door logeergasten alleen dan worden ver- eisoht, indien zij daarin langer dan zes da gen vertoeven. Dr. ir. P. N. Boekei, regeermgscommis- saris voor de zuivel deelde nog mede, dat het landbouwcrisisfonds reeds aanmerke lijk is ingekrompen, doch dat het op ver kleinde schaal zal blijven functionneeren, zoolang de landbouw nog steun van de overheid behoeft. De consumptiemelkregeling zal zooveel mogelijk dienstbaar worden gemaakt aan verbetering van melkdistributie. Afslachting van een deel van den rund veestapel ligt vooreerst niet in de bedoe ling. Tot dezen maatregel zal pas in de laatste plaats worden overgegaan, omdat herstel van dien stapel een lange periode vergt. Indien afslachting noodig mocht blijken, dan zal deze maatregel vooral aan de kwa liteitsverbetering van den veestapel dienst baar worden gemaakt. In dat geval zullen runderen, welke verschijnselen van tuber culose vertoonen, of minder productieve dieren het eerst worden opgeruimd. NADERE BIJZONDERHEDEN OVER VERBOD VAN ROOMBEREIDING. Bij besluit van den secretaris-generaal van het departement van landbouw en visscherij, is bepaald, dat het verbod van bereiden van alle soorten room, naast het in de betreffende beschikking genoemde geval, mede niet geldt, indien daartoe schriftelijk vergunning is verleend door of vanwege de Nederlandsche Zuivelcentrale, afd. ziuivel, hierna te noemen centrale, welke vérgunning slechts wordt verstrekt voor de bereiding van room bestemd voor zieken. Voorts is bepaald, dat het afleveren of vervoeren van room is verboden. Dit geldt echter niet, indien wordt aangetoond, dat de room bestemd is voor de bereiding van boter, kaas, ge condenseerde melk en melkpoeder of indien de room gedekt is door een schriftelijke vergunning afgegeven door of vanwege de centrale ten behoeve van zieken. Het voorhanden of in voorraad hebben van een inrichting of werktuig tot het be tegen zulk een aantijging mogen en moe ten we ons verweren. Het getuigt niet van kracht met verwij ten te komen als het weekblad van Natio naal Front zich veroorlooft tegenover ons te uiten, en het spreekt vanzelf dat zóó el ke verdere gedachtenwisseling wordt af gesneden. Wij mochten in .den aanhef wel van vreemde dingen spreken; met de Neder landsche volksaard zijn ze niet in overeen stemming: hier was het oude beter dan het nieuwe". RIJKSMIDDELEN. OVER JUNI 11 MILLIOEN BENEDEN DE RAMING. De Rijksmiddelen hebben over de maand Juni van dit jaar opgebracht 26.281.347, welk bedrag 11.260.319 lager is dan de raming en 12.633.094 lager dan de opbrengst over dezelfde maand van het vorige jaar. In, de eerste zes maanden van 1940 bedroegen de totale ontvangsten 211.67 millioen (vorig jaar 223.99 millioen) bij 225.25 millioen als 6/12 der ra ming. reiden van room is verboden. Dit verbod geldt niet: Voor dengene, die gerechtigd is boter, •kaas en melkproducten te bereiden of indien de bedoelde inrichting of het be doelde werktuig onbruikbaar is ge maakt of door een der ambtenaren, genoemd in artikel 31 van de land- bouw-crisiswet 1933, is verzegeld. Het is verboden een op room gelijkende waar uit boter of melkproducten te berei den. Het voorhanden of in voorraad hebben van een richting of werktuig, waarmede de bedoelde waar bereid kan worden, is verboden. Dit verbod geldt niet, indien de inrich ting of het werktuig onbruikbaar is ge maakt of door een der bovengenoemde ambtenaren is vergezeld. Autobandenkaarten De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van handel, nijverheid en scheepvaart maakt bekend, dat de Rijksverkeersinspectie ten behoeve van het rijksbureau voor rubber binnen kort een aanvang zal maken met het uit reiken van autobandenkaarten. Op deze kaarten worden de merken, maten en nummers der op het motorrijtuig (en aan hangwagen) gemonteerde banden geregi streerd, zoodat bij controle steeds kan worden geconstateerd, of de gegevens van de bandenkaart met de werkelijkheid over eenstemmen. De kaart, welke 0.25 kost, dient tevens als aanvraagformulier voor het verkrijgen van een nieuwen band en komt derhalve in de plaats van het oude formulier rbr 3. Behalve ingeval de kaart voor dit laatste doel aan het rijksbureau voor rubber wordt opgezonden, moet zij steeds in het motorrijtuig (en aanhang wagen) aanwezig zijn, daar anders het rij den verboden is, zelfs indien men in het bezit van een vervoervergunning zou zijn. In verband met het bovenstaande zal elk motorrijtuig en elke aanhangwagen aan een onderzoek worden onderworpen De betrokken rijks- (hoofd-) inspecteur van het verkeer zal eiken houder van een ver voervergunning berichten op welke plaats, datum en uur zijn motorrijtuig en aan hangwagen voor bedoeld onderzoek aan wezig moet zijn. Wie aan deze oproep geen gevolg geeft, kan niet tijdig in het bezit van een bandenkaart worden gesteld en zal dus na den datum van invoering niet meer met het motorrijtuig op den weg kunnen komen. GEEN FRANSCHE EN ENGELSCHE FILMS MEER. Volgens het „Handelsblad" zal nog deze week de vertooning van alle films uit En geland en Frankrijk afkomstig, in Neder land verboden worden. Amerikaansche films mogen slechts vertoond worden, als zij ook in Duitschland zijn toegelaten. OOK DE PAUSELIJKE INTERNUNTIUS VERTROKKEN. Met den extra-diplomaten trein, welke gistermorgen van het H.S.M.-station te Den Haag is vertrokken, heeft ook met de andere diplomaten de Pauselijke Internuntius Z. H. Exc. Mgr. Paolo Gióbbe de residentie verlaten om via Bern naar Rome te reizen. Het lag aanvankelijk in de bedoeling van den Pauselij'ken Internuntius Donder dag uit Den Haag te vertrekken, maar wijl bleek, dat er dan geen goede verbindings mogelijkheid 'bestond, is het vertrek op het laatste oogenblik een dag vervroegd. Het vertrek van Mgr. Giobbe wordt vooral in katholieke kringen in Den Haag en in heel het land ten zeerste betreurd. Men gevoelt algemeen, dat men zijn vrien delijke, innemende figuur en zijn leven dige belangstelling in het katholieke leven van Nederland zal missen. In de vijf jaren, dat Z. H. Exc. Mgr. Giobbe als Apostolisch Internuntius in Den Haag verbleef, heeft hij zich in alle kringen, waarmede hij in aanraking kwam, zeer bemind weten te maken en vooral in de diplomatieke wereld genoot hij groote achting en waardeering. „MsbdJ" DE NATIONALE INZAMELING. Naar één en een kwart millioen. Naai- de „Tel." vermeldt, staat nu reeds vast, dat de nationale inzameling 1940 meer dan een millioen 'heeft opgebracht en vermoedelijk niet ver onder één en een kwart millioen zal blijven. Thans is reeds een bedrag van 850.000 binnengekomen waarbij nog geteld moeten worden de op brengsten van de collecten van Amster dam en Den Haag, welke samen ongeveer 2% ton hebben opgebracht. Men is daar mede reeds tot 1.1 millioen gulden geko men. Bovendien moeten nog de collecten van verscheidene steden afgerekendi wor den. Te Rotterdam zal bovendien op 23 Juli nog een collecte worden gehouden. Voorts stroomen nog steeds gelden per git ro 'bij het hoofdcomité binnen. Door di recte toezending, dus niet via de collecte, is in totaal een bedrag van drie ton bin nengekomen; dit is in de acht-en-een- halve-ton inbegrepen. GOUD- EN ZILVERSMEDEN. Besprekingen inzake de hervatting van de werkzaamheden. Naar wij vernemen zijn tusschen het deviezeninstituut, de Nederlandsche Bank en den inspecteur van den Waarborg be sprekingen gaande over de mogelijkheden om de goudsmeden in de gelegenheid te stellen hun bedrijf op ongeveer normalen voet voort te zetten. De heropening van de keurkamers hangt met deze maatrege len ten nauwste samen. De deviezenverordening heeft uiteraard een stremmende werking op het bedrijf van de goud- en zilversmeden. De bepaling geldt, dat sieraden en voorwerpen, wan neer zij nog niet geheel zijn afgewerkt ter keuring en stempeling moeten worden aangeboden. Om de afwerking van gouden voorwerpen niet in de hand te werken, zijn de keurkamers bij het in werking treden van de deviezenverordening gesloten, zoo dat de goudsmeden hun producten niet kunnen afwerken. Naar alle waarschijn lijkheid zullen binnenkort de voorwaar den bekend worden gemaakt, waarop de goud- en zilversmeden hun bedrijven kun nen voortzetten. Melktransport per electrische. Als in den vroegen morgen tusschen Haarlem en Leiden de «melktram" van de N.Z.H.T.M. rijdt, staan de bussen reeds gevuld langs den weg gereed, om opgeladen te worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1