KERKNIEUWS
DONDERDAG 11 JULI 1940
31ste Jaargang No. 9690
Ste Ceid^eli^Soti/fca/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Eedactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus li.
V De Jeugdbeweging
In aansluiting met wat wij gisteren
schreven, nog enkele opmerkingen over de
jeugdbeweging die een der meest prin-
cipieelé belangen is voor iederen Christen.
De „Utrechtsche Courant", die wij gis
teren citeerden, wijdt nog een tweede ar
tikel aan dit onderwerp, waarin het blad
o.m. het volgende schrijft:
„Wij komen dan tevens tot de taak
van de Kerk in de jeugdorganisatie.
Uit onze beschouwingen moge ai reeds
zijn gebleken, dat de eenige differen
tiatie in de groote nationale jeugd
organisatie dient te liggen in het ver
schil van godsdienst.
Waar reeds een groote eenheid in
de jeugdbeweging werd bereikt, ziet
men, dat de godsdienstige opvoeding
sterk de aandacht heeft en had.
De goede verstandhouding tusschen
Kerk en Staat in Italië, die tot het
verdrag van Lateranen leidde, werd
eerst ten volle bereikt, toen de gods
dienstige opvoeding in de Italiaansche
jeugdorganisatie O.N.B. (Balilla) was
verzekerd door de aansluiting van
aalmoezeniers.
De gemengde bevolking van Neder-
land vraagt een dergelijke oplossing
ook voor de andere kerkgenootschap-
pén, en waarom zou het Italiaansche
vöorbeeld hier niet mogen inspiree-
ren?
De organisatie van de geestelijke
jeugdleiding is uitsluitend en alleen
een zaak van de Kerk, waarbij het
ons niet past nadere denkbeelden te
opperen".
Natuurlijk vraagt niet ieder kerkge
nootschap een differentiatie in de jeugd
organisatie. Dat is tot nu toe ook niet zoo.
De Prot. Christelijken trekken in de sociale
jeugdorganisatie als een gesloten een
heid op.
Maar de Protestanten en de Katholie
ken maken krachtens hun beginselen,
krachtens hun principieele levensbeschou
wing omtrent de opvoeding, noodzakelijk
een differentiatie in de eventueel komen
de groote" nationale jeugdorganisatie,
waardoor op inderdaad principieel ter
rein, op hef terrein der godsdienstige be
ginselen beiden hun volledige zelfstan
digheid behouden.
Alleen door de aanstelling van aalmoe
zeniers kan die zelfstandigheid in een land
met gemengde bevolking als het onze niet
verzekerd zijn.
De „Utrechtsche Courant" zegt dat ook
niet, haalt alleen de aanstelling van aal
moezeniers in het zoo anders ge
aarde Italië als voorbeeld aan.
Onze collega deelt klaarblijkelijk 't
kan ook niet anders worden verwacht
met ons de overtuiging, dat de godsdien
stige opvoeding in de jeugdorganisatie
„sterk de aandacht" moet hebben. Dat is
zéker niet te sterk gezegd!
Intusschen heeft ook het „Nationale
Dagblad" gereageerd op het door ons gis
teren geciteerde eerste artikel over de
jeugdorganisatie, door haar overgenomen
uit een der andere „Neerlandia"-bladen, nl.
het „Dagblad voor Noordbrabant en Zee
land" en komt er fel tegen in verzet. Wij
citeeren het blad der N.S.B.:
„Waarom moet de Nederlandsche
jeugd, die van éénen bloede is, naar
confessie gescheiden worden gehouden?
Waarom mogen kinderen, die in de
toekomst naast elkaar zullen arbeiden,
niet met elkaar opgroeien? Wil de
schrijver de oude democratische ver
deeldheid handhaven?
De nieuwe tijd, doordrongen van en
levend uit het volksche beginsel, eischt,
dat heel de jeugd van Nederland wordt
saamgebracht. De sportorganisaties
hebben getoond den eisch des tijds
reeds te hebben begrepen. Het trekken
van godsdienstige scheidslijnen in het
Nederlandsche volk moet uit zijn. Wij
dulden het verdeelen en tegen elkaar
opzetten van zonen van één volk en
van hetzelfde Germaansche bloed niet
langer".
Met wat in dezen laatsten zin wordt be
weerd gaan wij, krachtens onze
godsdienstige levensbeschou
wing, volkomen en hartelijk accoord: wij
dulden het tegen elkaar opzet
ten van zonen van één volk niet!
Voorzoover dat een gevolg zou zijn van
het trekken van scheidingslijnen in de
jeugdorganisatie, of op welk terrein dan
ook, zijn die scheidingslijnen verderfelijk
inderdaad!
Maar wij kunnen de verzekering geven
een verzekering, die voor ieder eerlijk
mensch eigenlijk overbodig moet zijn dat
in de katholieke jeugdorganisatie de jeugd
Actueele plannen der
actie „Voor God"
Streven naar verheldering en
verdieping
Het Katholiek Comité van actie „Voor
God" schrijft ons:
Er is in dezen tijd een gelukkig streven
merkbaar naar verheldering van inzicht
en verdieping van het geloofsleven. Nood
leert bidden, en niet alleen bidden, hij
leert zoeken naar de punten van houvast
in het leven, een helder inzicht in de ka
tholieke overtuiging en een vurig geloofs
leven. Het is een der eerste acties vóór
God in deze dagen. „Het Godsgeioof voor
alle Nederlanders maken, tot de a'.lesbe-
hterschende werkelijkheid van het dage
lijks leven in al zijn uitingen." Op deze,
zijn oude doelstelling heeft het Katholiek
Comité van actie „Voor God" wederom
nieuwe plannen voor de komende maan
den. Wij mogen hier een kleine greep doen.
Het Comité overweegt allereerst hoe, als
vorige jaren, een actie te voeren tegen
de jaarlijks toenemende zedenverwildering
in den zomer en hoe de menschen te door
dringen van een goede opvatting over zo-
er en zomergenoegens.
In de naaste voorbereiding is de organi
satie van z.g. Misweken in tal van plaat
sen. In samenwerking met de Liturgische
Vereeniging in' Nederland en met verdere
daartoe aangewezen instanties zal in vele
parochies worden gewerkt aan he' veel
vuldig en tegelijk ook zoo goed en juist
mogelijk bijwonen van het Heilig Misoffer.
Ook zullen er- weer in verschillende
plaatsen conferenties worden gehouden
over de Katholieke Geloofsleer, zooals dit
in vorige seizoenen in ruim 125 plaatsen
geschiedde voor katholieken en niet-ka-
tholeiken.
Het boekwerk „Het Katholieke Geloof"
van Dr. I. Klug, da reeds aan vele niet-
katholieke intellectueelen werd toegezon
den om hun een juist inzicht te verschaf
fen in de innerlijke beteekenis der uiter
lijke verschijningsvormen van het Katho
licisme, wordt voorts nq< uit beperkten
voorraad verspreid.
Wij wijzen in dit verband ook op de ge
heel bijgewerkte lijst van uitgaven van het
Comité, welke than.. onder den titel „Ver
heldering en verdieping van het Katholiek
Bewustzijn" een keur van brochures biedt,
welke op velerlei gebied tot een werke
lijke verscherping van inzicht kunnen lei
den en bijdragen.
Bij velen bestaat een streven naar die
pere studie over de katholieke geloofsleer
en den' katholieken godsdienst. Bestuur
ders en leden van katholieke organisaties,
jeugdleidsters en jeugdleiders, en vele an
dere katholieken afzonderlijk zoeken naar
een juiste leiding in deze studie. In samen
werking met het secretariaat der Maria-
congregaties in Nederland brengt het Co
mité van actie „Voor God" daarom een
schriftelijken cursus in het katholieke ge
loof en het katholieke kerkbegrip. Aldus
een klein a greep uit de actueele punten
van program bij de actie „Voor God", al
le gebaseerd op d1- voortdurende verwer
kelijking der Godsgedachte in het dage
lij ksche leven.
DE BINNENLANDSCHE POLITIEK IN
FRANKRIJK.
GENEVE, 11 Juli (D.N.B.). Over de toe
komstige staatsinrichting van Frankrijk
worden thans nadere bijzonderheden be
kend uit de laatste vergadering van de
Nationale Vergadering te Vichy. Naar ver
luidt zal de regeering-Pétain nog deze
week een besluit uitvaardigen, waardoor
de voorloopige samenwerking tusschen de
regeering en het huidigè parlement tot het
van kracht worden van de nieuwe grond
wet wordt geregeld. De bevoegdheid en de
activiteit van Kamer en Senaat zullen
door dit besluit belangrijk worden inge
perkt. Reeds staat vast, dat de nieuwe
grondwet door de regeering zal worden
afgekondigd. De volksstemming over de
grondwet, die de beteekenis een er ratifi
catie zal hebben en de verkiezingen van de
vertegenwoordigende lichamen, waarin
door de grondwet wordt voorzier., zullen
niet samen vallen, maar zullen achtereen
volgens en onafhankelijk van elkaar wor
den gehouden.
niet wordt „opgezet" tegen anderen; integen
deelals wezenlijk doel in de opvoeding
wordt geleerd een practische verdraagzaam
heid jegens andersdenkenden en een prac
tische waardeering van het goede in an
dere menschen, wie deze ook mogen zijn!
Om verkeerde conclusies uit deze beschou
wing te voorkomen, herhalen wij, wat wij
gisteren schreven:
Wij zijn overtuigde voorstanders van een
daadwerkelijk krachtig streven naar meer
eenheid in de jeugdorganisatie.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HET DOEL VAN DE NATIO
NALE INZAMELING.
De V o 1 k s k r a n.t maakt in een be
schouwing over de nationale inzameling
o.m. de volgende opmerkingen:
„Niet uit het oog mag worden verloren,
dat de nationale inzameling bëdoelt en be
oogt de kleine door oorlogsschade getroffe
nen bij te springen: de groote „posten" blij
ven voor rekening van de "«verheid.
Een schade van tientallen en tientallen
millioenen is door een inzameling eenvou
dig niet te dekken; wel is bij een flinke op
brengst te dekken het verlies van huis
raad, het te loor gaan van een klein be
drijfje of ander bestaansmiddel voor be
scheiden nij veren.
Juist dit object heeft de inzameling zoo
populair gemaakt en in het algemeen ge-
spioken de menschen zoo bereid gevon
den om in de zak te tasten.
Het waarnemend hoofd van het departe
ment van Financiën heeft pas afgekondigd,
dat het niet in de bedoeling ligt tegemoet
koming te verleenen voor chade aan glas
ruiten tenzij in bijzondere gevallen, en
evenmin schade béheden 100 voor een
geldelijke tegemoetkoming in aanmerking
te brengen.
Zonder de nationale inzameling zou zulk
een bepaling buitengewoon hard moeten
wt "-den genoemd.
Als een vermogend man een schade van
minder dan 100 lijdt zal hij zelf niet eens
eer tegemoetkoming wenschen te ontvan
gen.
Lijdt een mindergegoede of onvermogen
de zulk een schade: aan vernield huisraad
bijvoorbeeld, dan ware het onbillijk die
niet te vergoeden.
Het hoofd van Financiën had in zijn me-
dedeelingi betreffende de vergoeding van
oorlogsschade dienen op te nemen, dat
kleine bedragen voor een tegemoetkoming
zijnentwege niet in aanmerking kwamen,
omdat vertrouwd mocht worden dat die uit
de opbrengst der nationale inzameling zou
den worden vergoed.
Voor ons staat het vast, dat, mocht die
opbrengst piet toereikend zijn om de dui
zenden kleine getroffenen ten v olie scha
deloos te stellen, weer te paard te helpen,
de overheid niet zou mogen nalaten het
ortbrekende aan te vullen".
WAT WIL ARNOLD MEIJER?
Het Nationale Dagblad, dat het Nationaal
Front van Arnold Meijer vrijwel negeert,
iaat nu in de rubriek „Ingezonden Stuk
ken" ofwel „Stemmen uit het volk (Buiten
verantwoordelijkheid der redactie)" een
anonymen B. aan het woord, om zijn gal
uit te spuwen naar Arnold Meijer, die in
een ander ingezonden stuk in hetzèlfde
nummer wordt genoemd de „z. g. fascist
Meijer", en die, zooals men weet, sedert
Maandag ook een dagblad uitgeeft onder
den titel van het Nederlandsch Dagblad.
De B. schrijft dit fraais onder den kop:
Wat wil Arnold Meijer?"
„Anold Meijer timmert aan den weg
met zijn Nationale Front, welks groote
Leider hij is. Arnold Meiier kan aardig
praten; er zijn democraten, die onder
den indruk geraken van zijn betoog.
En dan is hij „nationaal", dat is mooi,
vooral in dezen tijd. Niet nationaal
socialistisch, neen alleen natio
naal. Dat is E.D.D., of liever was
E.D.D. ook. Joden en marxisten zijn
ook nationaal en niet socialistisch.
Hooren Arnold Meijer en zijn volge
lingen in het front vdn E.D.D.Ja
volksgenooten, daar hooren zij bij! En
hoe weten wij dat? Dat zagen wij op
den democratischen hoogtijdag. Za
terdag 29 Juni 1940, toen joden, mar
xisten, christelijk historischen, anti-
revolutionnairen, roomsch-katholieke
staatspartij ers, vrijzinnig-democraten
en wat verder tot de bende van E.D.D.
behoort, getooid met den witten anjer,
als het nieuw gevonden symbool der
plutocratisch-democratische reactie en
toen ook colporteurs van het nationale
weekblad van Arnold Meijer en „De
Weg" genaamd, zich met dat symbool
hadden getooid. Ik heb dit niet van
hooren zeggen, doch met eigen oogen
gezien.
Het Nationale Front is derhalve op
één lijn te stellen met vorenbedoelde
bende. Hou Zee!"
Men proeve de fijne typeering voor alle
politieke tegenstanders te zamen: „bende!"
Waarlijk zulk een waardeering van an-
derer overtuiging getuigt van een andere
dar gewone beschaving!
DE WEDEROPBOUW VAN
MIDDELBURG
In afwijking van het oorspronkelijke
programma zal op Vrijdagavond te 21.55
uur de burgemeester van Middelburg,
mr. van Walré de Bordes, in een vraagge
sprek voor de KRO-microfoon (zender
Jaarsveld) spreken over den wederopbouw
van Middelburg.
FRIESCHE
DRABBELKOEK
DE TWEE KLUIZENAARS.
HL
Ofschoon de eerste twee drabbelkoeken
een vrome gedachte tot besluit hadden, zul
len de lezers (als er lezers zijn) toch niet
den indruk hebben gekregen, dat deze Frie-
sche reis een bij uitstek godsdienstige on
derneming was en maar dit kwam onver
wacht tot een merkwaardige bedevaart
is uitgegroeid.
De reis betrof een goede bekende bij ve
len in de stad Leiden, pater Siard de Vries
o f.m., eertijds kapelaan aan de Haagweg
kerk, heden ten dage ambteloos burger van
het dorp St. Jacobi-parochie, waar hij met
een van zijn confraters-Minderbroeders
een „riant" huisje bewoont aan de Tram
straat.
De oud-parochianen van St. Leonard zul
len zich geinteresseerd afvragen, wie of
wat pater De Vries er toe heeft bewogen
een huis te huren in een uithoek van Fries
land en daar althans voor het oog van de
wereld een ambteloos leven te leiden.
Deze nieuwsgierigheid doortrilde ook de
bewoners van St. Jacobi-parochie, toen zij
vernamen, dat Franciscanen zich in hun
midden hadden gevestigd.
Wat kwamen de paters doen iri een
streek, waar sinds de Hervorming geen
sterveling Katholiek gebleven was?
De nieuw-bakken burgers draalden niet
in een kunstig gestencild rondschrijven van
hun aanwezigheid en van derzelver doel
aan de bevolking kond te doen.
Zij kwamen er maar rond voor uit, dat
iederen morgen het H. Mis-offer weer werd
opgedragen in het huisje aan de Tram
straat en zij heetten iedereen hartelijk wel-
konl, die hetzij in een mondeling gesprek
hetzij per brief inlichtingen wenschte te
ontvangen over het Katholieke geloof.
De St. Jacobi-„parochianen" wisten deze
rondheid te waardeeren; zij houden van
klaren wijn en dezen werd hun ook ge
schonken.
Hun nieuwsgierigheid was bevredigd,
-maar wij veronderstellen, dat anderen
graag het naadje van de kous willen we
ten.
St. Jacobi-parochie is een „uithof" van
het Franciscaner-klooster te Drachten, eèn
ver-vooruitgeschoven post midden-in een
volkomen Protestantsch geworden land.
Wie wel eens met Protestanten in ge
sprek kwam over de Kerk zal hebben op
gemerkt, dat sommigen over het Katholi
cisme wonderlijk-kromme ideeën koesteren.
Minder fraaie praatjes worden, zoodra het
üe H. Kerk betreft, voor goede munt aange
nomen. De onkunde omtrent leer en leven
van de Katholieken, die nota bene ruim een
POSTDUIVEN IN OORLOGSTIJD.
Hardleersche liefhebbers.
De commissie-Hornstra, die den schakel
vormt tusschen de Duitsche Overheid in
het bezette Nederlandsche gebied en de
duivenhouders hier te lande, deelt ons no
pens haar ervaringen van de laatste we
ken het volgende mede:
Ovei het algemeen wordt er in de krin
gen vpr. oostduivenliefhebbers wel begrip
aan den dag gelegd voor de absolute nood-
zakehi V n in dezen oorlogstijd hun
vogels onverbiddelijk vast te houden.
Het percentage dergenen, dat zich ken
nelijk niet wenscht te storen aan de uitge
vaardigde verboden, is echter den" ite
groot, dat een laatste waarschuwing langs
dezen weg mogelijk nog veel onheil in dub
bele beteekenis kan voorkomen.
Immers: wanneer van heden af overtre
dingen worden geconstateer--' van het uit-
vliegverbod zullen niet alleen alle duiven
van de betrokkenen op staanden voet in
beslag worden genomen en gedood, maar
bovendien stellen de eigenaars zich aan
zeer zware straffen bloot.
De groote oorlog van 19141918, heeft
in ruime mate en met allerlei variaties
aangetoond, welke een enorm gevaar er
kan schuilen in het - hanteeren van post
duiven tijdens een dergelijke periode.
Een kind kan begrijpen dat de Duitsche
overheid in dit opzicht niet het allergering
ste risico mag nemen.
Zoolang geen tegenbevel wordt uit
gevaardigd, moeten postduiven, maar
ook alle andere soorten duiven, zonder
eenige restrictie binnengehouden wor
den.
De afsluiting van het hok moet zoodanig
verzekerd zijn, dat ontsnapping volstrekt
uitgesloten is. Te dién aanzien worden ver
ontschuldigingen bij voorbaat radicaal van
de hand gewezen.
derde van hun landgenooten uitmaken, is
dikwijls verbijsterend, zelfs bij ontwikkel
de menschen als dominees.
De prettige kant aan dit betreurenswaar
dig misverstand is, dat velen onzer Protes-
tantsche mede-christenen, ondanks hun
vaak zonderlinge zienswijze, toch de Kerk
eenige hoogachting toedragen. Men mag
dus hopen, dat zij beter voorgelicht en
met Katholieke instellingen op voet van
vertrouwen gekomen het Katholicisme
met nog grooter welwillendheid zullen te
gemoet treden en een open oog en ook een
open verstand zullen hebben voor haar leer
en gebruiken.
Dit vertrouwen te veroveren, dit contact
te leggen, is de voornaamste taak van het
klooster te Drachten en van zijn „üthof" te
St. Jacobi-Parochie. Er is geen doeltreffen
der apologie denkbaar dan het goede voor
beeld: en er is geen beter middel om min
der oirbare praatjes over kloosters hun
eigen dood te laten sterven, dan kloosters
in een protestantsch land te bouwen en
kloosterlingen „in levenden lijve" aan de
bevolking voor te stellen.
Nu moet men niet denken, dat de twee
kluizenaars van St. Jacobi-parochie uit
sluitend dienst doen als een soort Francis-
caansche „mannequins" of als etalage-pop
pen voor de ramen van hun riante hermi
tage zitten te brevieren. Zij zoeken met de
bevolking geestelijk in aanraking te ko
men, voorloopig door middel van het ge
schreven i.e. gestencilde woord. Op vliegen
de blaadjes, die huis aan huis, ook in de om
liggende dorpen worden verspreid, geven zij
in eenvoudige, maar pakkende taal een ge
zonde kijk op het Katholieke geloofsleven
en op den Katholieke eere-dienst.
Men kan er van verzekerd zijn. dat die
papieren preekjes welke trouwens niet
lang duren! met volle belangstelling,
doch ook met een uiterst critisehen geest
worden gelezen. Die critiek is ons echter
welkom; critiek hebben wij niet te vree
zen en zij brengt de menschen tot peinzen
en overdenken.
Daarbij komt, dat voor vele Friezen der
gelijke godsdienstige opwellingen iets bizon
ders zijn. Het is een Protestantsch land, ja,
maar één vierde van de bevolking gaf zich
tien jaar geleden op als te staan buiten elk
kerkgenootschap. En het bezoek van de
overigen aan de kerkelijke diensten is
slechts matig.
De vlugschriften worden uitgestrooid als
zaad op den akker de akker van een flink
geestelijk en lichamelijk gezond volk. De
zaaiende boer verhoopt het beste; het wél
slagen van de oogst ligt niét aan hem. Zoo
verhopen ook de zaaiende Minderbroeders
op Gods genade, welke de harten der Frie
zen moge ontsluiten voor de stem der
Waarheid.
„De wierheit hat in skel lüd" "zegt een
Friesch spreekwoord. En Friesche spreek
woorden zijn raak en juist. Zou dit eene
daarop een uitzondering maken?
LJIEWE.
DE MATERIALEN VOOR DE
LUCHTBESCHERMING
Zullen gemerkt moeten zijn.
Vanwege de departementen van binnen-
landsche zaken en waterstaat wordt het
volgende medegedeeld:
Het ligt in het voornemen te bepalen, dat
met ingang van nader te bepalen datum
alle matei-ialen en voorwei'pen ten dienste
van de luchtbeschei-ming, welke als zoo
danig door handel en industrie op de markt
worden gebracht, van een door den inspec
teur voor de bescherming van de bevolking
tegen luchtaanvallen vastgesteld merk moe
ten zijn voorzien ten bewijze, dat zij vol
doen aan de ter zake door of namens hem
gestélde voorschriften.
Het in den handel brengen van niet van
bovenbedoeld merk voorziene materialen
of voorwerpen zal worden gestraft.
De inspecteur voor de bescherming van
de bevolking tegen luchtaanvallen deelt
mede, dat van heden af formulieren tot
aanvragen van keurirg van de hierna ver
melde materialen en voorwerpen verkrijg
baar zijn aan de rijksinspectie luchtbe
scherming, Heerengracht 23 te 's-Graven-
hage. Bij de keuringsaanvragen worden
verstrekt de ter zake geldende bepalingen
en de opgave van de kosten der keuring.
Het betreft:
a. lichtafscheimers voor koplantaarns
voor rijwielen;
b. koplantaarns met beperkte lichtuitstra-
ling voor rijwielen;
c. afschermingen van achterlichten voor
rijwielen;
d. lichtafschermers voor koplampen voor
motorrijtuigen;
e. koplantaarns met beperkte lichtuitstra-
ling voor motorrijtuigen;
f. afschermingen van stop- en achterlich
ten van motorrijtuigen.
FATHER LEFEBER.
25 Juli zal het 25 jaren geleden zijn, dat
Father Lefeber van Missiehuis „Vrijland"
te Arnhem door Z.E. Kardinaal Bourne
priester gewijd werd. Wegens de tijdsom
standigheden zal het feest slechts kerkelijk
worden gevierd.
