DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Fransch-Britsche zeeslag DONDERDAG 4 JULI 1940 31ste Jaargang No. 9684 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Wi| hebben een laak Degenen, die geroepen zijn, om ons volk te leiden, hebben niet een lot te onder gaan, maar een taak te vervullen. Dat is ook in dezen tijd het mooie en schoone: het leven heeft z'n roeping en z'n idealen! Het is niet gemakkelijk, die taak prac- tisch af te bakenen, die roeping concreet vóór zich te zien, die idealen te belicha men in het leven van dezen tijd, van deze dagen. 't Is daardoor te verklaren, dat wij nog zoo weinig bekende en vertrouwde stem men hebben gehoord bijna uitsluitend stemmen van politici, die nooit invloed hebben gehad op de groote meerderheid van het Nederlandsche volk. Maar wij hebben de goede verwachting, dat weer spoedig de bedoelde stemmen worden gehoord, om te wijzen den weg naar den nieuwen tijd. De nieuwe tijd! Niemand onzer, die niet inziet, dat de huidige omstandigheden moeten zijn eert aanleiding, om veel in ons openbare leven te vernieuwen niet om het zeer vele, wat er goeds is, prijs te geven, maar juist om dat te kun- nenbehouden. Het gezag moet sterker worden, de volksinvloed gezonder. Hier leggen wij, naar onze bescheiden maar besliste over tuiging, de kern bloot van de vernieu wing, die er komen moet; hier ligt het fundament, waarop de nieuwe tijd in ons Vaderland zal moeten worden gebouvtd! Gebouwd door ons zelf dit staat voor op in samenwerking met de Duitsche bezettingsmacht. Samenwerking met Duitschland, nu en later, zagen wij gisteravond in een artikel in het „Vaderland" aangegeven als het centrale punt, waar alles om draait. In een beschouwing over dr. Colijn's pas verschenen brochure in genoemd blad trof ons n.l. deze zinsnede: Niet de vraag van een koninklijk kabinet en van den noodzakelijk te verminderen invloed der oude partij- organisaties, niet de quaestie vrijhan del of geen vrijhandel, ook niet het probleem van de economische orde ning of dat van de Dietsche eenheid, of wat men verder nog zou kunnen noemen, is thans centraal. Het centrale probleem is dat van de al of niet aan vaarde samenwerking (met Duitsch land), niet alleen maar voor den tijd van den oorlog in onderworpen ge hoorzaamheid, maar voor immer vrije broederschap. Indien dit het centrale probleem is, en geen ander, dan zullen alle Nederlanders zich gemakkelijk rondom dit punt samen treffen. Wie wil niet samenwerking met Duitschland in vrije broederschap? Als iemand die samenwerking niet zou willen uit voorkeur, dan zou hij ze toch onder de huidige omstandigheden moeten wenschen uit wat het „Vaderland" noemt: politiek realisme. Samenwerking in broederschap waar bij de broeders eigen en elkanders vrijheid liefhebben en respecteeren heeft echter voor een Christen, voor een Katholiek, als zoodanig, een bijzondere aantrekkelijk heid! Helaas, zijn er in ons land enkele per sonen en enkele persorganen, die schijnen te zoeken een samenwerking, niet in vrije broederschap, m a a r in sïaafsche na volging! Dat is niet een samenwer king, èn zeker niet een samenwerking, zooals het „Vaderland" die kernachtig ty peert, „in voor immer vrije broe der s c h a p"! In 1807 heeft Pruisen, zwichtend voor de Napoleontische overmacht, een vrede moeten sluiten, waardoor het diep werd neergebogen. De vrede van Tilsit. In die jaren had Pruisen een minister, de Freiherr vom und zum Stein, die het zwaarbeproefde land heeft opgebouwd. Op diens grafsteen in het dorpje Frücht staat* geschreven: „des gebeug- ten Vaterlandes ongebeugter S o h n". Als wij ongebogen zonen zijn van het diep gebogen vaderland, dan denken wij aan de toekomst niet alleen als aan een lot, maar als aan een taak. Eer taak, waarbij wij gaarne in vr ij e broederschap met Duitschland zul len willen samenwerken. Engelsche vloot viel Fransche oorlogs schepen aan BERLIJN, 4 Juli (D.N.B.) Ten aan- zien van het optreden der Engelschen bij Oran verneemt het D.N.B. nog, dat de Engelsche vlootgroep, die Woensdag voor Oran verscheen, bestond uit drie slag schepen, een vliegtuigmoederschip, 3 kruisers en een lichte fiolille. Nadat de Fransche admiraal de Engei- sche eischen had afgeweze'i openden de Engflschen het vuur. De Fransche vloot- eenucden aa.i/aardden den strijd. Tegen 19 uur ontwikkelde zich ren zeeslag tus sclu n oe Fransche en de Brusehe zeestr«j i l.iaci ten, over nel verloop waarvan o> het (.ogenblik nog reen berichten zijn ont vangen. Ook de in Engeland liggende Fransche schepen hebben van hun regeering bevel gekregen eveneens met geweld zee te kiezen en volgens de wapenstilstandsvoor waarden Brest aan te doen. GENèVE, 4 Juli (D.N.B.) In Clermont- Ferrand is in den afgeloopen nacht om drie uur het volgende officieele commu niqué uitgegeven: „In den ochtend van 3 Juli is een belang rijke Engelsche strijdmacht, vooral be staande uit drie lineschepen, die van de Noordzee was gekomen, verschenen voor de reede van Mers el Tebir, de vlootbasis van Oran, waar zich een deel van de Fransche vloot n.l. de „Dunkerque" en de „Strassbourg" volgens het wapenstilstands verdrag voor anker bevond. De Britsche admiraal richtte tot den Fransche eskaderadmiraal, vice-admiraal Gensoul de eisch, zich over te geven dan wel. zelf zijn schepen tot zinken te brengen. De Britsche admiraal stond een termijn van zes uur toe voor het nemen van een beslissing. Zonder te wachten op den afloop van dezen termijn sloten watervliegtuigen van de Engelsche marine door middel van magnetische mijnen de reede van Mers el Tebir af. Aangezien de Fransche admiraal weiger de te gehoorzamen, opende de Britsche vloot om 17.40 uur het vuur op de Fran sche oorlogsbodems. Met het oog op dezen niet te qualifi- ceeren aanval, aldus gaat het communiqué verder, heeft de Fransche regeering aan de naast de Britsche vloot ter reede van Alexandrië voor anker liggende eenheden het bevel gegeven de ankers te lichten en naar open zee te varen, zoo noodig met ge weld. Bovendien heeft aangezien deze aan val des te afschuwelijker is, daar hij ge pleegd werd door onzen bondgenoot van gisteren de Fransche admiraliteit zon der verwijl aan alle oorlogsschepen, die zich in volle zee bevinden, instructie ge geven om de Britsche koopvaardijschepen, welke zij ontmoeten, aan te houden en op iederen nieuwen aanval met vuur te ant woorden". TOT ZINKEN BRENGEN TOEGESTAAN BERLIJN, 4 Juli (D.N.B.) Nadat de Fransche delegatie aan de Duitsche wapen stilstandscommissie mededeeling had ge daan van de botsing tusschen Engelsche en Fransche vlooteenheden bij Oran, heeft de Fuehrer aan de Fransche regeering toe stemming verleend, de Fransche schepen overal, waar zij zich aan de verovering door de Engelschen niet kunnen onttrek ken, tot zinken te brengen. Dit besluit is geheel overeenkomstig den inhoud van het wapenstilstandsverdrag, volgens hetwelk het niet in het voornemen der Duitsche re geering ligt, de Fransche vloot in bezit van Duitschland te brengen, doch uitsluitend te verhinderen, dat deze vloot verder aan den oorlog tegen Duitschland deelneemt. DE BROODDISTRIBUTIE De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het Departement van Landbouw en Visscherij deelt mede, dat aanvragen voor extra broodrantsoenen op grond van het verrichten van zwaren liohamelijken ar beid of van ziekte uitsluitend dienen te worden gericht tot de plaatselijke distribu tiediensten. Het centraal distributiekantoor zal in verband met het voorgaande in den vervoolge aanvragen, welke bij dit kantoor inkomen, niet meer in behandeling WEDEROPBOUW IN DE BAKKERIJ- BEDRIJVEN. In verschillende bladen wordt bet be drijfsleven opgewekt om den herbouw ter hand te nemen en bedrijfigewijs te zorgen voor hulp en steun aan getroffen bedrijfs- genooten. Anderzijds wordt de wensoh ge uit, dat aan hetgeen geschiedt meer open baarheid zal worden gegeven. Wellicht is in dit verband vermeldenswaard hetgeen ten aanzien van de bakkerijbedrijven reeds is gedaan. De Nederlandsche bakkerij stichting, een centraal orgaan, in het leven geroe pen door alle Nederlandsche Bakkersor ganisaties, ook die op coöperatieve basis, beeft in opdracht van die organisaties aan stonds onder leiding van baar voorzitter, mr. J. A. de Wilde, stappen ondernomen om bulp te verleenen aan getroffen be- drijfsgenooten, niet zoozeer in den vorm van financiëele steun, dan wel in den vorm van voorlichting en hulp om de bedrijven zoo snel mogelijk weer in de gelegenheid te stellen bun arbeid voort te zetten. Vanzelfsprekend werd met de zwaarst getroffen stad Rotterdam 'begonnen. De adressen van de getroffenen werden ver zameld. Door een daartoe aangezocht inge nieursbureau werd van ieder bedrijf nauw keurig de toestand vastgelegd en gecon stateerd in hoeverre deskundige afbraak noodig was, herbouw mogelijk was, of een tijdelijke voorziening uitkomst kon bren gen. De betrokkenen zijn in een vergadering bijeen geweest en wenden zich sindsdien allen bij hun eigen pogingen tot herstel to* de stichting, rfët overleg met de auto riteiten kan daardoor gecentraliseerd plaats vinden, hetgeen voor beide partijen een groot gemak beteekent. Vanzelfsprekend moet ieder geval af zonderlijk worden bekeken en de oplossin gen, die worden gezocht, zijn dan ook van geval tot geval verschillend. Tijdelijk in schuiven van een bedrijf in een bestaan de bakkerij, a fib taak en wederopbouw van een oven in'een daartoe geschikt perceel, deskundig sloopen van zwaar getroffen bedrijven, tijdelijke voorzieningen aan niet geheel vernielde panden, dat zijn zoo de oplossingen, die vooralsnog het meest voorkomen. Daarvoor is de -medewerking van de autoriteiten noodzakelijk, in den vorm van vergunningen voor hetgeen moet gebeuren, soms ook door het verleenen van crediet. De Nederlandsche Bakkerij Stichting heeft daarbij de ervaring opgedaan, dat de medewerking van de desbetreffende instan ties volledig wordt verleend. Met voldoe ning kan dan ook worden geconstateerd, dat op enkele uitzonderingen na, alle ge troffenen weer aan den slag zijn. Niet, dat alle schade vergoed zou zijn of zelfs maar hersteld, doch wel zoo, dat de schade door bedrijfsstoornis veroorzaakt tot een mini mum is teruggebracht, en daarmee is de basis gelegd voor het voortzetten van die bedrijven en het uitzicht geopend op een volledige genezing van de geslagen won den. DEN HELDER VANNACHT OPNIEUW GEBOMBARDEERD. Het A.N.P. meldt: Vannacht om- streeks 4 uur, heeft een Engelsch vlieg tuig bommen laten vallen op Den Helder. Een halve straat ligt in puin. 4 menschen werden gedood, waaronder een vader van een gezin van 10 kinde ren en een vader en moeder van een gezin van 8 kinderen. EEN BOM OP SINT PANCRAS. Hedennacht heeft een Engelsch vliegtuig een bom laten vallx boven het dorpje Sint Pancras in Noord-Holland. Het projectiel kwam op een weiland achter een woning terecht, waar een groot gat in den grond werd geslagen. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. BEURS VOORSCHRIFTEN. Dezer dagen publicatie, evenals van onder pand- en executie-koersen. Volgens de Staatscourant van 3 Juli deelt de wnd. Secretaris-Generaal, wnd. Hoofd van het Departement van Financiën, mede, dat de Beursvoorschriften 1940, onder dag- teekening van 3 Juli, door hem zijn vastge steld. Afdrukken dezer voorschriften wor den van 5 Juli af verkrijgbaar gesteld bij het secretariaat der Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam. Verder maakt hij bekend, dat de onder- pandkoersen en executiekoersen, bedoeld in de artikelen 10 en 11 der Beursvoor schriften 1940, door hem eveneens zijn vast gesteld. Afdrukken der prijscourant, wi arin deze koersen worden opgenomen, zijn van 5 JvH af ook verkrijgbaar gesteld bij h*t c«retariaat der Vereniging voor c".n Ef fectenhar del Amsleidam. VERGOEDING VO«"'R PRESTATIES TEN BEHOLVE VAN DE DUITSCUE WEERMACHT IN DE NEDERLANDEN. Naar aanleiding van de vele aanvragen en opgaven welke zijn binnengekomen bij den bevelhebber van de Duitsche troe pen in de Nederlanden en bij den Rijks- commissarie voor het bezette Nederland sche gebied, wordt hiervoor verwezen naar een verordening, welke binnenkort in het verordeningsblad zal worden gepubliceerd. Bij deze verordening zal de kwestie van betaling van vergoedingen vóór prestaties ten behoeve van de Duitsche weermacht tot in onderdeden worden geregeld. Het inzenden van aanvragen of rekenin gen over dergelijke prestaties is thanse in zooverre nutteloos, daar alleen de bepalin gen over dergelijke prestaties is thans in Men wordt derhalve verzocht van het verder inzenden Van deze stukken aan den bevelhebber of aan den Rijkscommissaris af te zien. WIJZIGING MELKBESLUIT. Naar wij vernemen, heeft de commissie ex artikel 17 der Warenwet een advies in voorbereiding tot wijziging van de bepa lingen van het Melkbesluit, met betrekking tot de bereiding van en de eischen voor gepasteuriseerde melk. Er bestaat voor be langhebbenden voor 15 Juli gelegenheid inlichtingen te bekomen bij den secretaris der commissie, dr. G. L. Voerman, Bezui- denhout 171, 's-Gravenhage. WAT ANDERE BLADEN WERKVERRUIMING. Met groote krachtsinspanning wordt in Nederland het mogelijke gedaan om het bedrijfsleven weer in een krachtig tempo op gang te brengen. De Gelderlander schrift hierom trent: „Dat vraagt eensgezinden loyalen sa- menarbeid; inzet van alle opbouwende krachten op het geheele breede terrein van ons volksleven. Op sociaal-economisch gebied gaat het in de eerste plaats om arbeid voor ons geheele volk te scheppen. Op zoo groot mogelijke schaal en zoo snel mogelijk. Wel nu, zooals men heeft kunnen lezen, wordt met groote energie de hand aan den ploeg geslagen. Daarbij treft vooral, dat bij de keuze der arbeidsobjecten, speciaal wordt gelet op loonintensiteit, met andere woor den dus, dat zooveel mogelijk werkloozen weer door arbeid een boterham kunnen, verdienen. Daarom hebben die werken de voorkeur, waarvan de kosten voor ar beidsloon het grootste bedrag uitmaken. Hiermee hangt ook de materiaal-kwestie weet nauw samen; hoe minder aan mate riaal noodig is, des te meer arbeiders kun nen voor een geraamd kostenbedrag aan den arbeid werden gesteld. Een derde punt van belang is de vraag of de onder handen te nemen werken zooveel mogelijk een blijvende werkverruiming tengevolge zullen hebben. Intusschen komt het ook op de methode van aanpassen aan; op het tempo. Weken- en maandenlange beraadslagingen zijn uit den booze; snel doortasten moet mede het parool zijn. Het zal dan ook alom tot groote voldoening stemmen, dat ook in dit op zicht de noodige maatresgelen zijn getrof fen. Zoo wordt, dank zij het krachtige ini tiatief van hoogerhand, met groote energie de geesel der werkloosheid bestreden. Voor de gemeentebesturen komt het er nu op aan ten deze den grootst mogelijken steunde geven voor het aan de hand doen van werkobjecten, die aan het algemeen welzijn van ons volk ten goede komen. Dat moet op zich zelf een aansporing te meer zijn om alle beschikbare krachten ten volle in te zetten om in den kortst mo gelijken tijd zooveel mogelijk werk te kun nen losslaan. Als iedere gemeente hier haar plicht weet te doen, als met voortvarendheid wordt gestreefd naar het opsporen van werkgelegenheden, dan komt uit al die plannen een som van arbeid bij elkaar, die voor de levenskracht van ons geheele volk onmisbaar is." POSTDUIVEN. Aan alle houders van duiven wordt ter kennis gebracht dat de heer Johann Hom stra, als vertegenwoordiger van de Neder landsche Postduivenvereniging, uitslui tend tegenover den bevelhebber van de Duitsche weermacht in de Nederlanden verantwoordelijk is voor de uitvoering van de bepalingen, gepubliceerd 18 Mei 1940 en van de bepalingen vervat in de veror dening van den rijkscommissaris nr. 6 d.d. 24 Juni 1940. Men dient aan zijn aanwijzingen gevolg te geven. ANSICHTKAARTEN ALLEEN NAAR DUITSCHLAND. Geïllustreerde briefkaarten en ansicht kaarten mogen alleen, in het verkeer met Duitschland worden gebruikt. Naar andere landen zijn zij dus niet toegelaten, ook niet indien zij als briefkaarten worden gefran keerd. Ook Leimuiden heeft te lijden gehad van Engelsche vliegtuigbommen. Een der projectielen, dat op eenige honderden meters van de bebouwde kom terecht .vwam, sloeg een gat van bijna acht met*' middellijn en een diepte var riif meter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1