DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Welke waarden onder Deviezen-
verordening vallen
ZATERDAG 29 JUNI 194U
31ste Jaargang No. 9680
3)e fceid^ch^Soii/fcant
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V De Liturgie.
De Liturgie van morgen zevende Zon
dag na Pinksteren is als 't ware gemaakt
voor.1940.
De Kerk wekt ons op tot blijdschap. En
wie heeft er geen behoefte aan zulk een op
wekking in dézen tijd? Zij, die zulk een be
hoefte niet gevoelen,, missen misschien juist
het meest de blijdschap. Genoegens, hoe'
goed en gewenscht ook, kunnen het leven
aan de oppervlakte overglanzen, maar zij
vormen niet de blijdschap, die van binnen
uit door-zont ons denken en doen.
De blijdschap vindt haar diepste bron
in.de vrijheid, de ware vrijheid, de vrij
heid der kinderen Gods.
„De vrijheid der kinderen Gods". Be
kende klanken, die al zoo vaak langs ons
heen zijn gegleden.
D i e vrijheid, het bewust bezit ervan,
maakt den mensch blij, en zij opent voor
hem het perspectief van een vreugde, wel
ke niet eindigt, in eeuwigheid niet.
In het begin der Heilige Mis, in de In-
troitus, zingt de Kerk al, vol van blijd
schap:
Gij, alle volkeren, klapt in de han
den, juicht den Heer toe met jubelen
de stem.
Wat de Heer is hoogverheven, ont
zagwekkend, Hij is de groote Koning
over heel de aarde.
9
En dan spreekt later Paulus tot ons in het
Epistel over de vrijheid, de vrijheid, die het
bezit is der dienaars van God. Men leze het
Epistel:
Broeders: Ik druk me heel mensche-
lijk uit, om de zwakheid van uw
vleesch. Ja waarlijk, zooals ge uw lede
maten, als slaven der onreinheid en
tuchteloosheid, in dienst van de tuchte
loosheid gesteld hebt, zoo moet ge thans
uw ledematen, als slaven der gerechtig
heid, in dienst van de heiligheid stellen.
Want toen ge slaven waart van de zon
de, stond ge vrij tegenover de gerech
tigheid. Wat voor vrucht hebt ge toen
wel geplukt? Thans schaamt ge u er
over; want het einde er van is de dood.
Maar nu ge vrij van de zonde en die
naars van God zijt geworden, plukt
thans als vrucht: de heiliging; het ein
de er van is het eeuwige leven. Want
het loon der zonde is de dood; maar He
genadegave van God is het eeuwig le
ven in Christus Jesus onzen Heer.
En wederom juichend over het bezit van
de ware vrijheid, welke ons allerkostbaarst
bezit blijft onder alle omstandigheden,
zingt de Kerk in de Graduale:
Komt, kinderen, luistert naar mij; de
vrees des Heeren zal Ik u doen ken
nen.
Treedt naderbij tot Hem en wordt
verlicht, en uw aangezichten zullen niet
beschaamd worden.
Alleluia, alleluia.
Gij, alle volkeren, klapt in de han
den, juicht den Heer toe met jubelende
stem.
Wie in vryheid leeft, kan werken en
moet vruchten voortbrengen.
Het Evangelie van morgen leert ons de
noodzakelijkheid van goede werken
w a a r 1 ij k goede werken. „Er zijn ook
valsche profeten, die in schaapskleederen
tot u komen, maar inwendig roofzuchtige
wolven zijn".
Als er ooit een tijd is, die ons de gelegen
heid, om goede werken te doen, o p-
dringt, dan is het deze tyd.
Het Evangelie en heel de Zondagsmis, van
morgen bieden nog vele andere rijke lessen;
zetten ons nog vele andere diepe gedachten
voor.
Mogen wij die benutten!
ARBEIDERS NAAR DUITSCHLAND.
Door het wegvallen van enkele regels is
gisteren een bericht niet volledig opgeno
men.
Op een vergadering van de directeuren
der arbeidsbeurzen is medegedeeld, dat:
er momenteel ongeveer twee duizend
arbeiders naar Duitschland zijn vertrok
ken, om daar te werken.
Aanbieding moet vóór
12 Juli geschieden
Naar de Nederlandsche Bank ons mede
deelt, zijn ingevolge artikel 9 van de de-
viezenverordening 1940, alle ingezetenen
van het bezette Nederlandsche gebied ver
plicht, de navolgende waarden, die hun bij
het in werking treden van genoemde ver
ordening in eigendom toebehoorden en
welker waarde een bedrag van vijf gul
den te boven gaat, aan de Nederlandsche
Bank aan te bieden en op verlangen van
de Nederlandsche Bank aan deze te ver-
koopen en over te dragen:
a. goud,
b. edele metalen,
c. buitenlandsche betaalmiddelen,
d. buitenlandsche geldswaardige papie
ren.
De aanbieding moet geschieden binnen
veertien dagen na het in werking treden
van de deviezenverordening, dus vóór 12
Juli 1940.
Voor de aanbieding van bovengenoemde
waarden worden formulieren beschikbaar
gesteld, die gratis verkrijgbaar zijn van
heden af bij de Hoofdbank en bij het
kantoor Heerengracht van de Nederland
sche Bank te Amsterdam, en van Maan
dag a.s. af bij de Bijbank te Rotterdam en
alle agentschappen
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
voor de toepassing van bovenbedoeld voor
schrift onder goud wordt verstaan:
Gouden munten (Nederlandsche zoowel
als buitenlandsche).
Fijn goud en alliages van goud (onbe
werkt en halffabrikaat).
Gouden sieraden en gebruiksvoorwerpen
worden niet beschouwd als goud in den
zin van de deviezenverordening.
Gouden munten, welke niet meer gang
baar zijn. moeten worden aangeboden. Ver-
zamelstukken in den beperkten zin des
woords zullen in den regel niet of althans
voorloopig niet worden aangekocht.
Onder edele metalen wordt verstaan:
Zilver, platina en platina-metalen (onbe
werkt of halffabrikaat).
Sieraden en gebruiksvoorwerpen van
zilver of platina worden niet beschouwd
als edele metalen in den zin van de devie
zenverordening.
Gangbare zilveren buitenlandsche mun
ten zijn als buitenlandsche betaalmiddelen
te beschouwen en als zoodanig aan te bie
den.
Onder buitenlandsche betaalmiddelen
wordt verstaan:
Metaal- en papiergeldbankbiljetten en
soortgelijke betaalmiddelen (met uitzonde
ring van gouden munten), voor zoover zij
niet in het bezette Nederlandsche gebied
de hoedanigheid van wettig betaalmiddel
bezitten.
Bankbiljetten van de Javasche Bank zijn
derhalve als buitenlandsche betaalmidde
len te beschouwen.
Saldi bij banken in het buitenland zijn
niet te beschouwen als buitenlandsche be
taalmiddelen in den zin der deviezenver
ordening.
Duitsch bankpapier behoeft niet te wor
den aangeboden.
Niet meer gangbare buitenlandsche mun
ten van ander metaal dan goud behoeven
niet te worden aangeboden.
Onder buitenlandsche geldswaardige
papieren wordt verstaan:
Chéques, wisselbrieven, promessen en
soortgelijke geldswaardige papieren (met
uitzondering van coupons, dividendbewij
zen en effecten) voor zoover zij niet bin
nen het bezette Nederlandsche gebied be
taalbaar zijn en de schuldenaar geen in
gezetene is.
Chéques in vreemd geld, getrokken op
in Nederland gevestigde bankinstellingen,
zijn derhalve niet te beschouwen als bui
tenlandsche geldswaardige papieren in den
zin der deviezenverordening.
Geldswaardige papieren in Nederlandsche
courant en betaalbaar buiten het bezette
Nederlandsche gebied, moeten wel wor
den aangeboden.
Buitenlandsche chéques in rijksmarken,
die geen vrije rijksmarken zijn, behoeven
niet te worden aangeboden.
DE GOUDPRIJS HIER TE LANDE
Noteering voor overneming goud en
gouden munten
De Nederlandsche LWnk heeft de vol
gende koersen bekend gemaakt, waartegen
goud in baren en gouden munten worden
overgenomen:
Goud in baren per K.G. fijn 2009.
gouden tientjes 12.14; gouden vijfjes
6.07; gouden 20 markstukken 14.36;
gouden 20 kronen, Oostenrijksch/Hongaar-
sche stukken 12.32; gouden 10 dollar
stukken 30.16; gouden 20 francs stukken
Zwitsersche, Fransche, Belgische, alsmede
20 gouden Ital. lires 11.62; gouden 20
Skandinaafsche kronen 16.18; gouden
Engelsche ponden (sovereigns) 14.68.
Centraal overleg op
sociaal gebied.
Zooals bekend is; werd reeds geduren
de een aantal jaren geregeld overleg ge
pleegd tusschen de centrale organisaties
van werkgevers en arbeiders over actueele
vraagstukken op sociaal gebied. Onmiddel
lijk na het staken van de vijandelijkheden
stelde dit overleg zich volledig ter be
schikking van de Nederlandsche autoritei
ten, terwijl voorts ook de middenstands-
centralen werden uitgenoodigd in den ver
volge aan dit overleg deel te nemen, wel
ke uitnoodiging gaarne werd aanvaard.
Ook de Nederlandsche vakcentrale is se
dert dien tot dit overleg toegetreden.
Toen van de zijde van de bezettende
overheid via het departement van Sociale
Zaken contact werd gezocht met de so
ciale organisaties in den lande, vond de
desbetreffende Duitsche autoriteit in be
doeld overleg hetNederlandsch con
tactpunt om vraagstukken van sociaal
belang in onderling overleg nader onder
oogen te zien. Sedertdien werden ook de
landbouw-centralen uitgenoodigd aan het
overleg te willen deelnemen, welke uitnoo
diging inmiddels is aanvaard.
Uit het voorgaande moge blijken, dat de
reeds bestaande samenwerking tusschen
centrale organisaties op sociaal gebied
eenerzijds werd verstevigd en ander
zijds uitgebreid, zulks met de bedoe
ling naar Nederlandschen trant een cen
traal contact te vormen, niet slechts voor
onderling overleg, doch ook ten aanzien
van de Nederlandsche en Duitsche over
heidsinstanties. Gebleken is, dat de ver
kregen samenwerking zoowel door de Ne
derlandsche als door de Duitsche overheid
met waardeering is begroet.
Het contact-adres voor de in het overleg
samenwerkende centralen bleef, evenals
tot dusver, berusten bij mr. B. C. Slote-
maker, algemeen-secretaris van het Ver
bond van Nederlandsche Werkgevers.
De aan bedoeld overleg deelnemende
centrale organisaties zyn de volgende:
Werkgeverscentralen:
Verbond van Nederlandsche Werkge
vers,
Centraal overleg in arbeidszaken voor
Werkgeversbonden.
Algemeen Kath. Werkgeversvereni
ging.
R.K. Verbond van Werkgevers vak ver-
eenigingen.
Verbond van Prot.-Christ. V/erkgevers in
Nederland.
Arbeiderscentralen:
Nederlandsche Verbond van Vakvereeni-
gingen.
R.K. Werkliedenverbond in Nederland.
Christ.-nationaal Vakverbond in Neder
land.
Nederlandsche Vakcentrale.
Middenstandsccntralen:
Koninkl. Nederl. Middenstandsbond.
Nederlandsche R.K. Middenstandsbond.
Christ. Middenstandsbond in Nederland.
Landbouwcentralen:
Koninkl. Nederl. Landbouw Comité.
Kath. Nederl. Boeren- en Tuindersbond.
Christ. Boeren- en Tuindersbond in Ne
derland.
BROODBONNEN: 41—50
Gedurende het tijdvak van 1 Juli tot en
met 7 Juli a.s. zullen de met „41" tot en
met „50" genummerde bonnen van het
broodbonboekje gezamenlijk recht geven
op het koopen van 2000 gram brood.
Elk dezer bonnen geeft derhalve recht
op het koopen van 100 gram brood.
De bonnen, die op 7 Juli nog niet ge
bruikt mochten zijn, blijven voorts tot en
met 11 Juli a.s. geldig.
PETROLEUMDISTRIBUTIE.
Gedurende het tijdvak van Maandag 1
Juli a.s. tot en met Zondag 14 Juli a.s. zal
de met „Periode 2" gemerkte petroleum-
zegel recht geven op het koopen van twee
liter petroleum.
Distributie van
motorbrandstof
MET INGANG VAN MAANDAG TEGEN
AFGIFTE VAN COUPONS OF
BESTELBONNEN.
Zooals wij reeds gemeld hebben zal
Maandag 1 Juli de distributieregeling in
zake motorbrandstof in werking treden.
Met ingang van dien datum zal het leve
ranciers en wederverkoopers verboden zijn
motorbrandstof af te leveren anders dan
tegen inontvangstneming van de desbetref
fende coupons of bestelbonnen.
In het Verordeningenblad voor het be
zette Nederlandsch gebied van gisteren is
opgenomen een beschikking van den secre
taris-generaal van het departement van
handel, nijverheid en scheepvaart, waarin
deze materie geregeld wordt.
Algemeene bepalingen.
Aan deze beschikking ontleenen wij de
volgende algemeene bepalingen:
Art. 10. (1) Het is verboden zonder
schriftelijke vergunning af te geven door*
den plaatselijken distributiedienst:
A) motorbrandstof te verbruiken voor de
voortbeweging van motorrijtuigen;
B) motorbrandstof te verbruiken voor
de voortstuwing van vaartuigen of voor de
aandrijving van hulpmotoren aan boord
van vaartuigen.
(2) van het bepaalde- in het eerste lid
worden uitgezonderd:
a) Nederlandsche militairen in de recht
matige uitoefening van hun dienst;
b) zij, die in het bezit zijn van een be
stelbon, af te geven door of vanwege het
rijksbureau voor aardolieproducten, aan
hen die over aftapinrichting voor motor
brandstof beschikken voor eigen gebruik.
(3) De plaatselijke distributiediensten
geven een vergunning, als in het eerste lid
bedoeld, slechts af aan hen, die in het be
zit zijn van een door een rijksinspecteur
afgegeven machtiging tot het ontvangen
van vorenbedoelde vergunning. In bijzon
dere gevallen kan een machtiging worden
verleend door den secretaris-generaal of
den directeur. De beslissingen ten aanzien
van het verleenen van machtigingen voor
person en veirvoer anders dan voor tax: 's,
huurauto's en autobussen behoeven de
goedkeuring van den directeur.
4. de rijksinspecteurs zijn bevoegd een
machtiging, als in het derde lid bedoeld,
af te geven aan personen of lichamen, in
hun district woonachtig of gevestigd. Ten
aanzien van machtigingen voor motor
brandstof, als bedoeld onder 2) van het
eerste lid, kunnen de rijksinspecteurs de
bevoegdheid tot afgifte der machtigingen
delegeeren aan de secretarissen en de daar
onder ressorteerende agenten van be
vrachtingscommissies.
Art. 11. 1) het is verboden zonder schrif
telijke vergunning af te geven door den
plaatselijRen distributiedienst motorben-
zine of motorbenzol, te verbruiken als
brandstof voor tractoren of stationnaire
motoren.
(2) Van het bepaalde in het eerste lid
worden uitgezonderd:
A) Nederlandsche militairen in de recht
matige uitoefening van hun dienst;
B) Zij, die in het bezit zijn yan een be
stelbon, als bedoeld in art. 10 lid 2 onder b.
(3) (C) De plaatselijke distributiedien
sten geven een vergunning, als in het eer
ste lid bedoeld, slechts af aan hen, die in
het bezit zijn van een door den directeur
afgegeven machtiging tot het ontvangen
van vorenbedoelde vergunning.
(4) In afwijking van het bepaalde in het
derde lid worden machtigingen tot het ont
vangen van vergunningen tot het verbrui
ken van motorbenzine en motorbenzol als
brandstof voor tractoren of stationnaire
motoren ten behoeve van den land- of
tuinbouw als regel afgegeven door den di
recteur van afd. II d kunstmeststoffen van
het rijksbureau voedselvoorziening in oor
logstijd, Alexanderstraat 19 te 's-Graven-
hage. In bijzondere gevallen kan een mach
tiging worden verleend door den directeur.
Art. 12. (1) Het is verboden zonder
schriftelijke vergunning, af te geven door
den plaatselijken distributiedienst, motor
brandstof te verbruiken voor andere doel
einden dan als brandstof voor motoren.
(2) van het bepaalde in het eerste lid
worden uitgezonderd zij, die in het bezit
zijn van een bestelbon als bedoeld in art.
10 tweede lid onder b.
(3) De plaatselijke distributiediensten
geven een vergunning, als in het eerste lid
bedoeld, slechts af aan hen, die in het be
zit zijn van een door den directeur afge
geven machtiging tot het ontvangen van
vorenbedoelde vergunning.
Art. 13. Het is behoudens door den se
cretaris-generaal te bepalen uitzonderingen
een ieder verboden motorbrandstof te ver
bruiken, anders dan in de uitoefening van
zijn beroep of bedrijf.
In verband met de machtigingen zullen
de posterijen Zondag normaal function-
neeren.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van handel,
nijverheid en scheepvaart maakt den hou-
KERKRADE DOOR ENGELSCHE
VLIEGTUIGEN GEBOMBARDEERD.
DERTIEN DOODEN TE BETREUREN.
Het A.N.P. meldt uit Kerkrade: In den
afgeloopen nacht hebben de Engelscho
vliegers hun lukrake bombardementen op
Nederlandsche grondgebied voortgezet.
Dadelijk na het invallen van de duisternis
ronkten de Engelsche machines over de
stad. Er werd spoedig luchtalarm gemaakt
en vele menschen begraven zich in do
schuilplaatsen.
Om ongeveer twee uur wierpen de vlieg
tuigen een vijftal bommen uit op de buurt
schap Blejjerheide, tengevolge waarvan
dertien menschen werden gedood ert ver
scheidene mijnwerkerswoningen werden
vernield.
Een voltreffer viel op een woning van
de mijnwerkersfamilie Scholtes. De ge-
heele familie, bestaande uit man, vrouw
en vijf kinderen, is om het leven gekomen.
De woning werd totaal verwoest. In een
huis, dat tegenover dat van de familie S.
is gelegen, werd een kind van vier jaar,
dat tussch entwee andere kinderen in bed
lag, door een granaatscherf gedood.
De tweede bom kwam in een weiland
terecht zonder te ontploffen. Tweehonderd
meter verder viel een treffer op een huis,
dat werd bewoond door de mijnwerkers-
families Schaefer en Fuchs. De beide echt
paren, alsmede de baby van de familie
Fuchs werden gedood. In dezelfde straat
werd een kleuterschool van de Zusters Ur-
sulinen geheel vernield. Vlak bij de school
sloeg een bom in den grond en maakte
een trechter van zes bjj vier meter.
Alle slachtoffers zyn naar het zieken
huis in Kerkrade overgebracht. Ter ver
pleging zijn daar nog opgenomen juffrouw
Westendahl en haar kind. De toestand van
de vrouw, die waarschijnlijk een hersen
schudding heeft opgeloopen, is ernstig.
Een drietal geneesheeren was spoedig
eenwezig met eenige paters Franciscanen
voor het verleenen van geneeskundigen en
geestelijken bijstand aan de slachtoffers,
die gedeeltelijk onder de puinhoopen wa
ren bedolven.
De huizen in de buurtschap Bleijerheide
hebben belangrijke schade opgeloopen. Tot
ver in den omtrek sprongen de ruiten, tal
van daken werden afgerukt.
De bevolking var. de gemeente Kerjc-
rade is diep onder den indruk van defce
ramp. Er is geen sprake van militaire doe
len in deze gemeente, zoodat het ook hier
weer paniekzaaien onder de onschuldige
burgerbevolking betreft.
Verschillende autoriteiten waren spoedig
ter plaatse, waarna men van gemeente
wege is begonnen met het opruimen van
het puin.
ders van motorrijtuigen en motoren be
kend, dat, teneinde de motorbrandstoffen-
distributieregeling op 1 Juli 1940 volledig
te doen werken, de rijksverkeersinspecties,
de posterijen en de plaatselijke distributie-
diensten op Zondag 30 Juni normaal zul
len functionneeren.
Ook a.s. Zondag kunnen dus belangheb
benden den heelen dag nog machtigingen
verwachten. Op deze machtigingen zullen
bij aanbieding denzelfden dag nog zooveel
als mogelijk de benoodigde vergunningen
door de distributiediensten worden ver
strekt.
HET BEHEER VAN DE SPECIALE
BENZINE
Verder bevat Verordeningenblad de
volgende beschikking van den secre
taris-generaal van het departement
van Handel, Nijveriieid en Scheep
vaart betreffende het beheer van de
speciale benzine, waaronder zijn te
verstaan benzinesoorten, welke met
bepaald kookpunttraject worden ge
leverd en in den handel bekend zijn
o.a. onder den naam van gasoline,
petroleumaether, lampenbenzine, wasch-
benzine en kookpuntbenzine, met uit
zondering van kunstterpentijn, terpen
tol of terpentina.
De dagelijksche leiding bij de uitvoering
van deze regeling berust bij den directeur
van het Rijksbureau voor aardolieproduc
ten, die optreedt namens den secretaris
generaal.
Het is den producent of importeur ver
boden speciale benzine te verkoopen of af
te leveren zonder schriftelijke vergunning,
verleend door den directeur of door per
sonen of instanties, door dezen aangewezen
Aan deze vergunning kunnen voorwaar
den en beperkingen worden verbonden.
De richtlijnen ten aanzien van het ver
leenen van vergunningen, als in het eerste
lid bedoeld, worden door den secretaris
generaal vastgesteld.
Een ieder is verplicht den directeur op
diens verzoek alle inlichtingen te ver
schaffen, welke hij voor een goede uit
voering van deze beschikking noodzakelijk
acht.
Deze beschikking kan worden aange
haald onder den titel: speciale benzine
beschikking 1940 no. 1 en treedt in werking
op den dag harer afkondiging.
