Jiatië Vcekt ten omlag,
Inval in de Fransche
Riviera
%),e ao^ia^iuexMwdn^m
DINSDAG 11 JUNI 1940
31ste Jaargang No. 9664
S)e &zid&eh£(Soii/fca/itt
Bureau Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Poetbus 11.
Gisterenmiddag te 16.30 uur heeft de Italiaansche minister van Bui-
tenlandsche Zaken, graaf Ciano, in het Palazzo Chigi den ambassa
deur van Frankrijk ontvangen. Hij legde tegenover hem de volgende
verklaring af:
„Z. M. de Koning-Keizer verklaart, dat Italië van morgen 11 Juni af
zich in staat van oorlog met Frankrijk beschouwt".
Om 16.45 uur ontbood Ciano den ambassadeur van Groot-Brittannié,
wien hij in gelijkluidende termen mededeelde, dat Italië zich in staat
van oorlog met Groot-Brittannië beschouwt".
Van deze oorlogsverklaringen heeft Mussolini gisteravond mede-
deeling gedaan vanaf het balcon van het Palazzo Venezia. Elders in
dit nummer geven wij een verslag van deze rede.
„Wij willen", aldus de Duce, „de territoriale en militaire ketenen
verbreken, welke ons in onze zee verstikken, want een volk van 45
millioen zielen is niet waarlijk vrij. wanneer het geen vrijen weg naar
den oceaan heeft".
Mussolini zeide verder, dat hij plechtig wilde verkiaren, dat Italië
niet het voornemen heeft andere volken, die te land en ter zee aan
Italië grenzen, in het conflict mede te sleepen. „Mogen Zwitserland,
Joegoslavië, Turkije, Egypte en Griekenland nota nemen van deze
woorden".
Volgens te New York uit Berlijn ontvangen berichten zijn de Italiaan
sche troepen gisteravond om half acht (Ned. tijd) de Fransche Riviera
binnengerukt.
Als onmiddellijk gevolg van de Italiaansche oorlogsverklaring is de
burgerbevolking van Zuid-Frankrijk in een wanordelijke vlucht naar
het binnenland getrokken. Aan de Zuid-Oost grens werd gisteravond
reeds een totale verduistering gelast. Verschillende steden aan de
Cote d'Azur mochten in de afgeloopen maanden weer een gedeeltelijke
verlichting branden. Uit enkele badplaatsen aan deze kust wordt ge
meld, dat aldaar betoogingen tegen de Engelschen zijn gehouden. Een
aantal rijke Engelschen was in de laatste maanden in deze badplaat
sen verschenen.
V Bij een Uitvaar!
De duisternis van droefheid, die ons hart
omsluit, als iemand, die ons dierbaar is, is
gestorven, kan niet zijn zóó donker, dat er
geen zonnelicht doorheen straalt en de
pijn, die onze ziel doorpriemt, als de liefde
een lief offer heeft moeten brengen aan den
wreeden dood, kan niet zijn zóó diep, dat
geen zalvende balsem ze verlicht en heelt,
als wij bij een Uitvaart-Mis bidden en hoo-
ren zingen en lezen in het Evangelie:
Wie gelooft in Mij zal leven, al is
hij ook gestorven; en al wie leeft en ge
looft in Mij zal niet sterven in eeuwig
heid. Gelooft gij dit? Zij zeide Hem
(Martiha tot Christus): Ja, Heer; ik ge
loof, dat Gij zijt de Christus, de Zoon
van den levenden God, die in deze we
reld is gekomen.
De in droefheid neergezonken mensch
richt zich óp, als hij deze woorden hoort,
staat recht, heft het hoofd omhoog en ziet
door zijn tranen heen blij naar het kruis
het kruis van den goddelijk-triumpheeren-
den Verlosser uit den dood!
De dooden zijn ons ontrukt; maar: zij zijn
niet gestorven, doch leven in eeuwigheid...
Vanmorgen werden weer opnieuw deze
Evangelie-woorden gezongen en gelezen in
de Requiem-Mis voor drie gesneuvelde le
den van de katholieke jeugdorganisaties te
Leiden, welke plechtigheid plaats vond
in de dekanale kerk, en weer opnieuw trof
die troost-rijke, glorie-volle waarheid de
velen, die ze met een in de ziel vast-gean-
kerd geloof aanhoordende velen, oude
ren en jongeren; de meelevende godsvrucht
van zoo vele jongens en jongemannen
was dezen morgen een blij-stemmend tee-
ken voor de toekomst: de katholieke jeugd
organisaties hebben niet te vergeefs ge
werkt, zij hebben voor de toekomst, hoe
deze ook zij, een stevig fundament gelegd!
Hoe schoon zingt de Kerk in de Requiem-
Mis verder in de praefatie:
Voor Uw geloovigen, o Heer, wordt
het leven wel verwisseld, maar niet uit
gedoofd, en wordt, na de ontbinding van
dit aardsche woonhuis, in den hemel
een eeuwige woning bereid.
En daarom zingen wij met de enge
len en aartsengelen, met de tronen en
heerschappijen, en met geheel het he-
melsche heerschaar het loflied Uwer
heerlijkheid en roepen zonder ophou
den: Heilig, heilig, heilig is de Heer,
God der heerscharen, hemelen en aarde
zijn vol van Uw glorie. Hosanna ir. den
hooge. Gezegend Hij, die komt in den
naam des Heeren, Hosanna in den
hooge.
Moeder de Kerk is zoo goed, zoo lief voor
ons, als wij bedroefd zijn, als wij lijden.
Onuitputtelijk is zij in haar troost-rede-
nen in de heerlijke liturgie bij uitvaart en
begrafenis.
„Wie gelooft in Mij zal leven, al is hij
ook gestorven". De familie en dierbaren
van onze gesneuvelde militairen zij deze
waarheid een krachtdadige troost. Hun
overledenen zijn uit deze wereld gescheiden
in het geloof en in de moedige vervulling
van een plicht. In hun leven is bewaarheid,
wat wij op het bidprentje van een hunner
lezen en wat zij als 't ware aan heel de ka
tholieke jeugdorganisatie voorhouden als
lichtend devies:
Alles voor Nederland en Nederland voor
Christus!
KONING HAAKON IN ENGELAND.
Naar thans officieel wordt bekend ge
maakt, bevinden ziioh de koning van Noor
wegen en de vroegere Noorsche regeering
in Engeland.
PRINSES IRENE GEDOOPT
Uit Londen is naar „De Heraut" meldt,
het bericht gekomen, dat Prinses Irene
daar is gedoopt. Prof H. H. Kuyper voegt
hieraan toe:
„Dit is een verblijdende tijding. Het
lange uitstellen van den doop der Prinses
heeft velen verwonderd en smart gedaan,
vooral in deze zorgelijke tijden. Des te
meer verheugt het ons, dat thans deze
doopsbediening heeft plaats gevonden.
Moge Gods genade de verbondsbelofte in
den doop haar bezegeld bij haar opwassen
tot rijke vrucht voor haar doen zijn."
ITALIANEN BRENGEN TWEE SCHEPEN
TOT ZINKEN.
Aan de Spaansche kust bij Gibraltar zijn
in reddingsbooten en deels zwemmend tal
rijke zeelui aangekomen van de Italiaan
sche vrachtschepen „Numbolia" en ,,Che-
lina" (2.000 en 10.000 ton). Zij vertelden,
dat beide schepen bij het bekend worden
van de oorlogsverklaring in de haven van
Gibraltar lagen. Terstond lieten de gezag
voerders de reddingsbooten neer en brach
ten zij hun schepen tot zinken. Het groot
ste deel van de bemanning heeft de Spaan
sche kust weten te bereiken, terwijl ande
ren door Britsche patrouillebooten aan de
grens van het Spaansche rechtsgebied zijn
opgebracht en geinterneerd.
AMERIKAANSCHE NEUTRALITEITSWET
OOK VAN TOEPASSING OP ITALIë.
President Roosevelt heeft een decreet af
gekondigd, waarbij de bepalingen van de
Amerikaansche neutraliteitswet ook op Ita
lië van toepassing worden verklaard. Hij
liet echter achterwege om de oorlogszone,
welke Amerikaansche schepen niet mogen
betreden, overeenkomstig de nieuwe om
standigheden uit te breiden. Het decreet
verbiedt automatisch aan Amerikaansche
schepen Italiaansche havens aan te doen,
onderwerpt den handel met Italië aan de
clausule van „cash and carry", verbiedt
Amerikaansche burgers op Italiaansche
schepen te reizen en beperkt Amerikaan
sche geldinzamelingen voor Italië tot lief
dadige doeleinden.
AAN DE FRANSCH ITALIAANSCHE
GRENS.
De „Gazette del Popoio" meldt van de
Fransch-Italiaansche grens: De laatste trei
nen hebben Maandagavond tusschen 19.00
en 23.00 uur de grens gepasseerd. Hierin
reisden eenige diplomaten en als laatste
passagier de kardinaal-primaat van Po
len naar Frankrijk. De troepen hebben in
Ponte San Luigi de bergdalen aan de grens
bezet. Met re laatste treinen uit Nizza zijn
eenige Italiaansche staatsburgers uit Frank
rijk aangekomen. Daarop bezetten de pio
niers de ondermijnde bruggen aan de
grens. Afdeelingen der mobiele garde hand
haven in de steden in het Oosten, Zuiden en
Zuid-Westen zooveel mogelijk de orde en
regelen den vluchtelingenstroom.
Talrijke telefoonverbindingen tusschen
de hoofdstad en de departementen zijn ver
broken. De treinen komen met zeer groo-
te vertragingen binnen. Het autoverkeer
ligt bijna geheel stil. Gisteren overdag ver
toonden Nizza, Marseille en Toulon nog
het gewone beeld, dat echter bij het inval
len der duisternis geheel veranderde. In
Frankrijk heerscht groote bezorgdheid over
dei steeds grooter wordenden ononderbro
ken vluchtelingenstroom en over de l^vens-
mid lelenvoorziening. De etalages van bijna
alle luxe winkels in Nizza en Cannes wa
ren in de laatste uren voor de oorlogsver
klaring geheel leeg. Marseille biedt het
zelfde beeld. Het verkeer ligt geheel stil.
Een groote stroom vluchtelingen trekt in de
richting van de Spaansche grens. De kos
ten van levensonderhoud zijn in de laatste
dagen enorm gestegen. De prijzen zijn met
150 procent gestegen. Het staken van ieder
economisch verkeer heeft in de laatste da
gen geieid tot een gebrek aan geld, daar dit
door de bevolking met het vooruitzicht van
nog ernstiger tijden wordt opgepot.
KONINGIN ELISABETH TE
MAASTRICHT
Naar men gisteravond uit Maastricht
meldde, heeft Koningin Elisabeth gisteren
aldaar een bezoek gebracht aan de gewon
de Belgische soldaten, die daar verpleegd
worden.
DE TREKKING DER STAATSLOTERIJ
Naar wy vernemen is in de vandaag
aangevangen trekkingen van de 5e klasse
der staatsloterij eenige wijziging gebracht,
ten gevolge waarvan deze trekking niet,
zooals gebruikelijk, vier weken zullen
duren, doch slechts drie weken.
In verband hiermede zullen deze en de
volgende week 5 trekkingen worden ge
houden ieder van 1000 nummers, terwijl
in de derde week vier trekkingen van 1000
nummers, een van 500 en een van 100
nummers zullen plaats vinden.
DE SCHADE AAN KERKGEBOUWEN.
Wat de Ned. Herv. kerk betreft op drie
millioen geraamd.
Naar het „Vad." vermeldt, is de oorlogs
schade aan de kerkgebouwen in ons- land
van de Nederlandsche Hervormde Kerk op
3 millioen geraamd.
De Vischvoorziening
DIT JAAR GEEN NIEUWE HARING
Distributiesysteem voor zoelwatervisch
in overweging.
Wfj hebben ter bevoegder plaatse geïn
formeerd naar de vischvoorziening van
ons land. Men kon ons daarover aan de
hand van de thans verkregen gegevens
het volgende mededeelen. Bij het uitbre
ken van den oorlog was de haringvloot ge
reed om uit te varen ter visscherij en de
„nieuwe" haring aan te voeren. Dit is door
den loop der omstandigheden niet door
gegaan en men mag verwachten dat wij
dit jaar het bekende Hollandsche product
„nieuwe haring" zullen moeten missen.
Daarentegen is er wel „maatjesharing",
van de vangst van vorige jaren in pakhui
zen en koelhuizen bewaard, dat als ver
vangingsproduct voor het binnenland voor
de „nieuwe" haring dienst kan doen.
Deze maatjesharing is tot dusverre al
tijd voor de binnen landsche markt bestemd
geweest, daar men in het buitenland meer
gesteld was op de z.g. „volle" haring, die
van Augustus tot December gevangen
wordt, van welke wij bokking en gema-
rioneerde haring fabriceeren. Een gedeelte
van die „volle" haring is ook nu voor ex
port bestemd, een ander gedeelte dient als
grondstof voor rookerijen en inleggerijen.
Op het oogenblik is nog niet te voorzien
wanneer de haringvloot weer kan uitvaren.
Ongeveer hetzelfde is de toestand ten
opzichte van de z.g. groote zee visscherij,
die uitgeoefend wordt o.m. op de Doggers-
bank en in het gebied ten Noorden van
Schotland.
Er is visoh in de koelhuizen, o.m. tong,
makreel, kabeljauw, tahbot, griet en schol,
maar hiervan is de voorraad beperkt, hoe
wel voorloopig in de vraag naar deze visdh-
soorten kan voorzien worden.
De zoctwatervisschcrij.
De zoetwa tervisscherij wordt in de hui
dige omstandigheden op den duur, als er
wellicht minder vleesch en geen andere
vischsoorten te krijgen zijn, van steeds
grooter belang.
Ook in den oorlog van 19141918 is het
gebruik van zoetwatervisch sterk geste
gen. De snoekbaars is thans het meest ge
wild bij het publiek. Het vorige jaar heeft
men van deze visch een geweldige vangst
gehad en kon men van een zeer gunstig
jaar spreken. De vangst wisselt echter zeer
sterk en daar men thans eerst aan het be
gin van de visscherij staat, kan voor dit
seizoen nog geen prognose worden gedaan.
In dit verband deelde men mede, dat
juist doordat de zoetwatervissóherij op tal
van plaatsen en tal van kleine riviertjes
plaats heeft, een distributiesysteem wordt
overwogen.
Oestercultuur.
Voor de oestercultuur is de situatie nog
niet geheel duidelijk. De moeilijkheden van
den strengen winter, die wij gehad heb
ben, werken nog na. Voor deze cultuur zul
len binnenkort enkele voorzieningen bor
den getroffen. De z.g. pannencultuur zal
worden bevorderd door de beschikbaar
stelling van een bepaald bedrag voor dak
pannen, waarop de oesterkweekers de dde-
ren kunnen uitzetten. De mosselcultuur
kan zeer belangrijk worden, vooral omdat
mosselen zoo eiwitrijk zijn. De propaganda
voor het eten van mosselen in den afgeloo
pen winter heeft reeds belangrijke toe ne
ming van het verbruik ten gevolge gehad
en het ligt in het voornemen deze propa
ganda voort te zetten, mede omdat door
het eten van mosselen het publiek een
zeer vitaminenrijk voedsel tot zich neemt.
Vischconserven.
Wal ten slotte de vischconserven Detreft,
daar deze veelal uit Amerika en Portugal
kwamen, is de voorraad slinkende.
Alle vraagstukken op het gebied van de
visscherij. die de bijzondere behartiging
vragen, berusten ook thans bij de Ned.
Visscherij Centrale, waar men in nauw
contact met het bedrijf blijft en alles tracht
te doen, wat maar mogelijk is om de vis
scherij en dientengevolge ook de vischvoor
ziening van ons land zoo goed mogelijk te
doen verloopen.
CONFERENTIE IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE
De besturen van de samenwerkende tex
tielarbeidersbonden „St. Lambertus", „Uni-
tas" en „De Eendracht", hebben dezer da
gen een schrijven gericht aan de grootste
werkgevers-vereenigingen in de textiel
industrie, waarin zij voorstellen zoo spoe
dig mogelijk een conferentie te beleggen.
De besturen der arbeidersorganisaties
achten in de gewijzigde omstandigheden een
bespreking, welke kan leiden tot veelvuldi-
ger en beter geregeld overleg, betreffende
aangelegenheden, de belangen van indus
trie en arbeiders rakende, noodzakelijk.
TRANSPORTEN KRIJGSGEVANGENEN
UIT DUITSCIILAND IN NEDERLAND
TERUG.
Gistermorgen ruim 11 uur is te Olden-
zaal wederom een extra-trein met 1600 Ne
derlandsche krijgsgevangenen uit Duitsoh-
land aangekomen. 800 stapten te OLdenzaal
uit. De anderen vertrokken om 12 uur 15
naar Hengelo.
A. N. P. meldt uit Enschedé d.d. heden:
Vanochtend is in Enschedé weer een
transport Nederlandsche krijgsgevangenen
aangekomen. De ongeveer 1700 soldaten wa
ren gistermiddag met een goederentrein uit
Neubrandenburg in Mecklenburg vertrok
ken, waarna zij via Hamburg naar Ensche
dé waren gereisd. Ongeveer 800 soldaten
bleven in Enschedé, de rest werd direct
doorgezonden naar Almelo.
In Enschedé was de ontvangst door de
bevolking weer buitengewoon geestdriftig.
Na de medische keuring gebruikten de mi
litairen in het Volkspark een maaltijd. Ver
volgens werden zij naar de badhuizen ge
bracht, waar zij van schoone onderkleeding
werden voorzien. Vervolgens zijn zij bij dc
burgerbevolking ingekwartierd. Allen za
gen er zeer goed uit. Zij waren vol lof over
de ondervonden behandeling. Behalve de
militairen bevonden zich ook vier burgers
bij het transport, die eveneens in het kamp
van Neubranderburg hebben vertoefd. On
der hen bevond zich de Amsterdamsche
sportjournalist M. J. Adriani Engels, die
zich bij het uitbreken van den oorlog in
Luxemburg bevond.
HACHELIJKE TOCHT VAN GROEP
VLUCHTELINGEN.
NA BIJNA VIER WEKEN TE BREDA
TERUG
Zaterdagavond is weer een groep van on
geveer twintig Bredanaars na een zeer dra
matische vlucht van bijkans vier weken
uit Noord Frankrijk te Breda teruggekeerd.
De groep heeft één doode moeten achterla
ten en bracht één gewonde mee.
De vluchtelingen hebben bijna drie volle
weken in de vuurlinie gezeten en bevon
den zich steeds daar. waar het zwaarst ge
bombardeerd werd. Op Eersten Pinksterdag
vluchtte de groenteboer A. Gommers uit
de Koninginnestraat te Breda met vrouw
en negen kinderen van wie de uodste twaalf
jaar is, met een door een paard getrokken
platten brandstoffenwagen, in de richting
Hoogstraten. Hij nam bovendien op zijn wa
gen enkele bejaarde menschen uit de buurt
mede, terwijl enkele andere buurtbewo
ners zich per rijwiel bij hem aansloten.
Via Hoogstraten en Westmale werd Ant
werpen bereikt en van daar trok men ver
der naar Zeeuwsch-Vlaanderen, waar nog
gevochten werd en waar men tusschen de
terugtrekkende Fransche troepen verzeild
geraakte.
Noodgedwongen is dc groep toen met de
ze troepen de geheel Belgische Noordzee
kust langs getrokken. Zij was in Ostende
toen deze plaats gebombardeerd werd en
in La Panne toen dit plaatsje in brand ge
schoten werd.
Eindelijk kwam men terecht in Zegers-
cappel in Noord-Frankrijk, waar men niet
verder kon, omdat de Duitschers den ring
om de Fransche troepen hadden gesloten.
De tijd daar is vreeselijk geweest. Dag in
dag uit werd de plaats gebombardeerd,
waarbij ook het patronaat waar de vluch
telingen verbleven, werd getroffen. Dc be
jaarde mevrouw Desmet uit de Koningin
nestraat werd daarbij op slag gedood, ter
wijl mevrouw Myzer, de weduwe van den
vroegeren commissaris van politie te Bre
da, door een granaatscherf aan het been
werd gewond.
Ook het paard van Gommers vond bij een
bombardement den dood. Eten was er vrij
wel niet te krijgen en dagen achtereen leef
de men op alleen in water gekookte witte
boonen.
Het was dan ook een verademing voor
de vluchtelingen toen de Duitschers einde
lijk het plaatsje binnenrukten en dus de
terugweg naar bet vaderland zou kunnen
worden aanvaard.
De vraag was echter hoe, want het trou
we paard was dood en de kleine kinderen
en de zich bij het gezelschap bevindende
oude menschen konden niet loopen.
Van de Duitsche militaire heeft Gom
mers toen een paard ten geschenke gekre
gen, dat voor den legerdienst niet meer ge
schikt was. Met dit paard heeft de groep
daarop den terugweg aangevangen, welke
Zaterdagavond halfelf te Breda eindigde, op
twaalf uur na, vier weken nadat men de
stad had verlaten.
„Telegraaf".
AUTOBUSDIENST NAAR VEILING
VAN AALSMEER HERVAT
Met ingang van heden is de speciale vei-
lingsdienst op Aalsmeer hervat. In aanslui
ting op den vroegen trein uit Rotterdam
en den Haag vertrekt 's morgens om 6.10
uur weer een autobus naar Aalsmeer. Deze
bus komt om 7.20 of wel tien minuten voor
het begin der centrale Aalsmeersche veiling
in het bloemendorp aan.
