Rond de Middellandsche Zee Vxd aan tDuin&exfïen aanóiaande Het front wordt steeds smaller Toespraak van den Paus Storm op til In bezet Noorwegen „Ik blijf' Weerbericht MAANDAG 3 JUNI 1940 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 MARSEILLE'S HAVEN AANGEVALLEN LEGERBERICHT VAN ZATERDAG In het Duitsche legerbericht van Zater dagmiddag werd o.a. gezegd: Het verzet de* laatste in Noordoost Frankrijk ingesloten deelen van het Fran- sche leger werd gebroken. Alleen bij de zuivering* van het gebied rondom Rijsel werden hierbij tot dusver 26.000 gevange nen gemaakt. De aanval op de resten van het Britsche expeditieleger aan weerskan ten van Duinkerken maakt, ondanks het taaie verzet van den vijand in het zeer moeilijke terrein, goede vorderingen. Ondanks de slechte weersgesteldheid heeft ons luchtwapen op 31 Mei nieuwe in schepingen te Duinkerken met succes be streden en deelgenomen aan den strijd te land, ter ondersteuning van het leger. Er werden vijf transportschepen tot zin ken gebracht, terwijl drie kruisers of tor pedojagers alsmede tien koopvaardijsche pen in totaal 70.000 ton, door bomtreffers zwaar beschadigd werden. LEGERBERICHT VAN ZONDAG Het Duitsche legerbericht van Zondag middag luidde: In harden strijd is de doo: de Engelschen ook gisteren taai verdedigde kuststrook ter weerszijden van Duinkerken uit het Oosten verder ingedrukt. Nieuwpoort en de kust ten Noordwesten daarvan zijn in Duitsche handen. Adinkerke, ten Westen van Fur- nes, en Qhyvelde, 10 K.M. ten Oosten van Duinkerken, zijn genomen. Het aantal gevangenen en de buit zijn ook gisteren aanzienlijk gestegen. Alleen reeds bij één leger werden 200 stukken ge schut van allerlei kaliber buit gemaakt. Aan het Zuidelijk front geen bijzondere gebeurtenissen. Het luchtwapen heeft op den eersten Juni, gelijk reeds in een afzonderlijk be richt bekend gemaakt is, pogingen van res ten van het verslagen Britsche expeditie- leger om te ontkomen op de voor Duinker ken liggende schepen, bestreden. De suc cessen der Stuka-, gevechts-, destroyer- en jachteskaders zijn, vergeleken met de reeds bekend gemaakte getallen, nog aanzienlijk gestegen. In totaal zijn vier oorlogsschepen en elf transportschepen met een totale tonnage van 54.000 ton tot zinken georacht, veertien oorlogsschepen n.l. twee kruisers, twee lich te kruisers, een luohtafweerkruiser, zes torpedoboot jagers, twee torpedobooten en een snelle boot, benevens 38 koopvaardij schepen met een totale tonnage van 160.000 ton, werden door bomtreffers beschadigd. Talrijke booten, barkassen en sleepschepen werden tot kenteren gebracht en troepen concentraties op het strand van Duinker ken met succes met bommen aangevallen. Bij een nieuwen aanval van Duitsche „Schnellboote" op het nog in handen van den vijand zynde deel der BelgischFran- sche kust gelukte het een dezer booten een zwaar beladen transportstoomschip van 4000 ton ir.et een torpedo tot zinken te brengen. Voor de eerste maal hebben gevechts groepen van net luchtwapen de haven van Marseilles aangevallen en daar twee groote koopvaardijschepen met bomtreffers in brand gestoken. Het spoorwegtrajeet Lyon- Marseilles werd op verscheidene plaatsen door bomtreffers beschadigd. De totale verliezen van den tegenstander in de lucht bedroegen op 1 Juni 58 vliegtui gen. Daarvan werden 42 in luchtgevechten, 8 door luchtafweergeschut neergeschoten, de rest werd op den grond vernield. Vijf tien eigen toestellen worden vermist. Door onze uit Drontheim naar het Noor den opgerukte bergjagers werd op 1 Juni Bodoe genomen, en daarbij werd, behalve ander oorlogstuig een Engelsche battery buit gemaakt. VAL VAN DUINKERKEN AANSTAANDE In het frontbericht van het D.N.B. wordt gezegd: De strijd om Duinkerken loopt ten einde. Ondanks den wanhopigen tegenstand van den vijand is het nog niet door de Duitsche troepen bezette gebied aan de kust rondom en in Duinkerken sedert eergisteren aan zienlijk smaller geworden. De Engelschen schijnen langzamerhand in te zien, dat de pogingen om de nog overgebleven deelen van het verslagen expeditieleger over het Kanaal in veiligheid te brengen, zooveel scheepsruimte en menschenleven kosten, dat het verlies ondraaglijk is. Het eene schip na het andere is door het Duitsche luchtwapen en de Duitsche marine aan de kust, in het Kanaal of in de Noordzee tot zinken gebracht. Het aantal daarbij ver dronken Engelsche en Fransche soldaten komt vermoedelijk overeen met de sterkte van verscheidene divisies. De op de reede van Duinkerken liggende, zwaar verdedig de Engelsche transportvloot is met de ver dedigingsmiddelen verstrooid of vernietigd. Als lord Gort, de commandant van het ex peditieleger, nu van Lonaen uit den „ge slaagden terugtocht" voltooid acht, dan zyn de overblijfselen van het verslagen Engel sche expeditiecorps aan hun lot overgela ten. Het is een feit, dat de Engelsche tran sport- en oorlogsschepen voor Duinkerken verdwenen zijn. De val van Duinkerken is derhalve zeer binnenkort te verwachten. Een deel van het Britsche expeditieleger heeft zich, beschermd door de duisternis en de slechte weersgesteldheid, naar Engeland in veiligheid weten te brengen. De Britsche autoriteiten hebben ten stelligste gewei gerd getallen op tc geven over d© Britsche verliezen en over de Britsche troepen, die naar Engelsche havens zijn gevlucht. Eenige Londensche bladen ramen het aan tal der geredde Engelsche troepen op eenige tienduizenden. De ramingen loopen echter sterk uiteen. De aan de Britsche Zuidkust aangekomen troepentransporten zijn allen met vermijding van Londen deels naar Li verpool, deels naar Noordelijke Schotsche landstreken gebracht. DE „NELSON" GEZONKEN? De Amerikaansche bladen publiceeren een bericht van het agentschap Associated Press, volgens hetwelk het slagschip „Nel son" met 700 man gezonken is. De „Nelson", die in 1925 van stapel geloo- pen is, had een waterverplaatsing van 33.950 ton. Het schip had normaal 1.320 man aan boord. HOE CASSEL WERD INGENOMEN In een door het D.N.B. ontvangen front- bericht wordt de verovering geschilderd van het Fransche bergstadje Cassel. Nadat de insluiting van de EngelsehFransche le gers en van de nog niet ontwapende Bel gische strijdkrachten voltooid was, werd aan sterke pantsereenheden opgedragen van het Zuiden uit een wig te drijven naar het Noorden. Op onzen weg lag het stadje Cassel. In de notities van een Engelschen offioier vonden wij de mededeeling, dat Cassel, evenals in den wereldoorlog, weer de zetel was van het EngelsehFransche hoofdkwartier. Dit feit alleen deed reeds een krachtige verdediging vermoeden. De aanval van pantserwagens en infanterie ontmoette een sterk afweerfront. De com mandant van de Duitsche pantserdivisie besloot toen, om onnoodig bloedvergieten te vermijden ,de plaats te omsingelen en het gros der troepen den opmarsch te laten voortzetten. Omsloten door een ijzeren ring,, vroeg of laat tot overgeven veroor deeld, beval de commandant van Cassel een uitvalspoging te ondernemen naar het HET VERVAL VAN DE RECHTSNORMEN. Het D. N. B. meldt uit Rome: Paus Pius XII heeft tot de kardinalen een toespraak gehouden, waarin hij, na ge sproken te hebben over zijn houding ten aanzien van een rechtvaardigen, eervollen en duurzamen vrede, gewezen heeft op de gevaren van een vernietiging van de gees telijke en zedelijke waarden. Daarbij sprak hij in het bijzonder over het toenemende verval van de rechtsnormen, waarvoor in de plaats het geweld komt, dat de ethische impulsen en het rechtsgevoel onderdrukt. Een duidelijk bewijs hiervoor is de om standigheid, dat geibieden en Volken in den oorlog worden gebracht, die meer dan anderen uit traditie voor den vrede op kwamen. Dó Paus bezwoer alle vijande lijke partijen, zich steeds bewust te blijven van. haar plichten tot menschelijkheid, wel ke plichten ook in het oorlogsrecht en het oorlogsmoreel hun waaide niet verliezen. De Paus gaf uiting aan zijn droefenis over de behandeling, die non-combattanten in meer dan een gebied hebben ondervonden en die zeer moeilijk met den naam men schelijkheid in overeenstemming is 'te brengen. God is onze getuige, zoo zeide Paus Pius XII, dat, wanneer wij deze noodzakelijke waarheid uitspreken, wij ons niet laten lei den door een geest van partijdigheid, noch rekening houden met wie dan ook. Geen volk is beschermd voor het gevaar, dat zich eenige van zijn zonen laten mee- sleepen door den demon van haat. Voor het beoordeelen van dergelijk© ontsporin gen is de houding der autoriteiten en haar snel ingrijpen daartegen van bijzonder be«- lang. Hoe meer gebied door den oorlog on der vreemde heerschappij geraakt, des te meer moet op de handhaving van de rechtsorde in overeenstemming met het volkenrecht en voor alles met de geboden der menschelykheid en de rechtvaardig heid worden gelet. Noorden. Deze laatste vertwijfelde poging werd door een pantserafdeeling opgevangen. Met alle kracht brak de Duitsche tegenaan val over den vijand los. Vijftig vijandelijke gevechtswagens werden stukgeschoten, 3500 gevangenen vielen in Duitsche handen, 700 dooden bedekten het gevechtsterrein. Cas sel en zijn bezetting, die dagenlang moe dig verzet geboden had, was veroverd. ITALIAANSCHE FASCISTISCHE PARTIJ NEEMT MOTIE AAN. Stefani meldt uit Rome: De nationale raad van de fascistische partij js Zaterdag in het lictoren-paleis bij eengekomen. De vergadering werd bijge woond door alle federale secretarissen, die na een rede van partysecretaris Muti met algemeene stemmen een motie aannamen. Daarin geeft de raad als zijn gevoelen te kennen, dat de controle ter zee is gewor den tc t een middel van oeconomische ver stikking. He' Italiaansche volk, aldus de motie, schaart zich, gereed tot alle beproe vingen, rona zijn Duce, dien het aanroept voor de voltooiing van de eenheid en de onafhankelijkheid van het vaderland op de zeeën. De motie van de fascistische partij neemt in de Italiaansche ochtendbladen de voor naamste plaats in en is opgemaakt op een wijze, waaruit duidelijk het belang blijkt, dat in politieke kringen hieraan wordt ge hecht, aldus het DNB uit Rome. De Parijsche correspondent van de „Giornale d'Italia" schrijft, dat het besluit, dat Zaterdag in de late avonduren in Pa rijs bekend werd, beschouwd wordt als een nieuw bewijs van de aanstaande Italiaan sche tusschenkomst. Velen zien daarin reeds de eerste offi- ciede vijandelijke daad tegenover de Wes telijke mogendheden. Men krijgt den in druk, dat vele zorgen, die de Fransche pers tot dusver probeerde te verbergen, thans open'ijk in politieke kringen van de Fran sche hoofdstad zijn bespeuren. PERSONEEL VAN IMPERIAL AIRWAYS KEERT TERUG. De correspondent van de „Daily Tele graph" te Rome meldt, dat het personeel van de vertegenwoordiging der Imperial Airways te Rome order heeft gekregen naar Londen terug te keeren. Het kantoor is ge sloten. DE ITALIANEN IN DE FRANSCHE KOLONIëN. Stefani meldt, dat de ophitsingscam pagne tegen Italië in geheel Algerije steeds heviger wordt. De verdedigingswerken worden met grooten spoed aangelegd. In de belangfijkste woonwijken worden zelfs loopgraven aangebracht. Generaal Nogues reist voortdurend heen en weer tusschen Rabat, Algerije en Tunis. Uit Casablanca meldt Stefani, dat het le ven der Italianen in Fransch Marokko van dag tot dag moeilijker wordt. Onder aller lei voorwendsels worden hun woningen en zaken onder politietoezicht gesteld. Sedert twee dagen doet, naar Stefani meldt, te Tanger het hardnekkige gerucht de ronde, dat Frankrijk voornemens is troepen in Tanger aan land te zetten, om een middel tegen Spaansche aanspraken op Gibraltar te hebben. Bij de bevolking heeft het gerucht veel ongerustheid gewekt. SPANJE EN GIBRALTAR. Met een speciaal vliegtuig uit Lissabon is de nieuwe Britsche ambassadeur, sir Sa muel Hoare, te Madrid aangekomen. Naar aanleiding van de komst van den nieuwen Britschen ambassadeur heeft de Madrielleensche universiteitsjeugd Zater dag een demonstratie-optocht gehouden, welke met den kreet „Gibraltar voor Span je" en met plakkaten met hetzelfde op schrift door de straten der stad trok. De betoogers werden voor de Britsche ambassade door de politie uiteengedreven. Verwijzende naar de betoogingen te Ma drid spreekt thans ook de Spaansche pers de eischen uit, dat Gibraltar naar Spanje moet terugkeeren. Gibraltar in het bezit van Engeland is een nationale schande, zoo wordt verklaard. Er kan geen groot Spanje bestaan, zoo lang deze schande voortduurt. De „Gibel-Dersa" heeft als vijfde vluch- telingenschip met 728 personen aan boord Gibraltar verlaten en is naar Casablanca vertrokken. Het Engelsche garnizoen heeft Zaterdag schietoefeningen gehouden met lichte ar tillerie op de in de Middellandsche Zee drijvende schietschijven. Het officieele orgaan van Gibraltar heeft een bepaling gepubliceerd, waarbij de ver spreiding van alarmeerende berichten streng wordt gestraft.' AFGEWEZEN TURKSCH VERZOEK AAN DE GRIEKSCHE REGEERING. De Popoio di Roma publiceert uit Athe ne het volgende bericht: Volgens hardnekkige geruchten heeft de Turksche regeering aan de Grieksche re geering om toestemming verzocht op en kele Grieksche eilanden in het Oostelijk deel van de Aegeische zee Turksche strijd krachten aan land te mogen zetten. Op deze eilanden zouden met medewerking van de Engelsche en Fransche vloot, steunpunten voor zee- en luchtstrijdkrachten worden op gericht. Naar verluidt heeft de Grieksche regee ring dit verzoek van de hand gewezen. Men gelooft, dat achter dit Turksche verzoek Engeland en Frankrijk zitten en dat Enge land in de laatste weken bijzonder hierop heeft aangedrongen. De laatste dagen zijn in Athene de Turksche bladen in beslag ge nomen, hetgeen met het oog op de thans bestaande vriendschappelijke houding van het Grieksche volk tegenover de Turken, groote onrust heeft veroorzaakt. EEN REDE VAN RIJKSCOMMISSARIS TERBOVEN. De Rijkscommissaris van Noorwegen Terboven heeft in een te Oslo gehouden rede verklaard, dat Duitschland op geen enkel oogenblik vóór of tijdens dezen oor log het plan heeft gehad de neutraliteit van Noorwegen te schenden. Hij verklaar de voorts, dat zijn bestuur zich niet in de binnenlandsche aangelegenheden van Noor wegen wil mengen. Van Duitsche zijde werd, naar hij zeide, slechts als doel ge steld, met alle ter beschikking staande middelen den vreedzamen wederopbouw van het Noorsche bedrijfsleven in het be lang der geheele bevolking tot uitvoering te brengen. Het is duidelijk, vervolgde Terboven, dat de volkomen veranderde toestand, waar in Noorwegen zich thans bevindt, ernstige moeilijkheden voor het land medebrengt. De oorlog heeft in het bijzonder daar, waar de Engelschen huisgehouden hebben, be langrijke verwoestingen nagelaten. Enge land heeft niet geaarzeld, zijn blokkade ook tot de Noorsche burgerbevolking pit te breiden. De Rijkscommissaris spoorde de bevolking en de verantwoordelijke man nen in de politiek en het bedrijfsleven aan, rekening te houden met de werkelijke fei ten op economisch en politiek gebied. Des te sneller zou het tempo van den wederop bouw zijn. Terboven sprak daarop van de nieuwe economische mogelijkheden voor Noorwe gen. Duitschland opent voor de Noorsche grondstoffen de groote en vele afzetmo gelijkheden biedende Midden-, Zuid- en Oost-Europeesche gebieden. De voorziening van "Noorwegen met es- sentieele grondstoffen wordt in uitgebreide mate verzekerd, men denkt er niet aan, voedingsmiddelen naar Duitschland uit te laten voeren. Integendeel, Duitschland zal ook bij den wederopbouw van Noorwegen behulpzaam zijn door de levering van es sen tieele grondstoffen. De werkloosheid in Noorwegen zal met alle middelen bestre den worden. De Rijkscommissaris zeide vervolgens, dat de Duitsche maatregel der vrijlating van de Noorsche krijgsgevangenen door de. gevluchte regeering in overeenstemming met den koning hiermede beantwoord is, dat zij allen Noren in Midden- en Zuid- Noorwegen van 18 tot 35 jaar oud heeft ge last, zich opnieuw in Noord-Noorwegen voor den krijgsdienst te melden. Terboven veroordeelde dezen stap als zijnde onver antwoordelijk. Opnieuw worden Noorsche vaders, broeders en zonen er door in de ernstigste gevaren gebracht. De Rijkscommissaris besloot: Er is in het verleden niets, dat tusschen het Noor sche en Duitsche volk onoverwinnelijke hinderpalen zou kunnen opwerpen. Het Duitsche volk reikt het Noorsche eerlijk en zonder voorbehoud de hand en het is tot kameraadschappelijke samenwerking op den grondslag van wederzijdsche ach ting bereid. LAATSTE ONTMOETING TUSSCHEN KONING LEOPOLD EN PIERLOT. Omtrent de laatste ontmoeting tusschen koning Leopold en minister-president Pier lot op het slagveld in Vlaanderen publi ceert de „Paris Soir" een vraaggesprek met Pierlot. Deze bespreking is, naar blijkt, op 25 Mei gevoerd. Volgens, de verklaringen van Pierlot is deze, tezamen met den mi nister van buitenlandsche zaken, Spaak, en den minister van landsverdediging, ge- i eraal Denis, om vier uur 's ochtends op het kasteel Wynandsel door den koning ontvangen. Koning Leopold gaf, na zijn ministers te hebben aangehoord, den wil te kennen, wat ook mocht geschieden, te midden zijner troepen te blijven. De Bel gische ministers zouden zich met alle kracht tegen dit voornemen verzet hebben. Pierlot verklaarde tegenover den koning, dat hij bereid was bij den opperbevelhebber van het leger te blijven en met dezen op het laatste oogenblik per vliegtuig de vlucht te nemen. Als voorwaarde stelde hij echter, dat de koning ook op het laatste oogenblik zou vluchten. Daarop antwoordde koning Leopold: „Mijn besluit is genomen, ik blijf". Hierop verklaarden de ministers, dat zij in dit geval zich openlijk van den ko ning desolidariseeren moesten. Om vijf uur 's ochtend hebben daarop Pierlot, Spaak en Denis den koning verlaten. Buitenlandsche Berichten GROOT DOUGLASTOESTEL NEERGESTORT Het Amerikaansche reuzen Douglas- toestel, dat proefvluchten voor de marine uitvoerde, is bij Los Angeles neergestort. De vier inzittenden vonden den dood. ROEMEENSCH STADJE DOOR BRAND GETEISTERD In het stadje Atzaki, nabij Soroca in Bessarabië, zijn Zaterdag meer dan hon derd huizen door eén brand verwoest. De schade bedraagt verscheidene millioenen lei. Gemeentel. Aankondiging AANMELDING GEDEMOBILISEERDEN. De Burgemeester der gemeente Leiden maakt bekend dat dienstplichtigen, die door de Nederlandsche of Duitsche autori teiten of commandanten naar hunne haard steden zyn gezonden zonder een bewijs van groot verlof te hebbe ontvangen en dienstplich'yrfïïVdie op fig' initiatief naar hunne haa/dstenen zijn te uggekeerd, zich binnen 8 degon |na aciikoi ïst moeten mel den aan de afïelingpijg olking, Burger lijke Stand en Militaire 2 iken, Stille Ryn No. 3. j Het bovenstaand/ ontheft hen die wel een bewijs van groot verlof hebben ontvan gen niet van de aanmeldingsplicht. De Burgemeester, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Leiden, 3 Juni 1940. 3038 KOFFIE VOOR CAFés EN RESTAURANTS. Exploitanten, die ten gi noege van het Distributiekantoor, Oftde jn 132, kunnen bewijzen, in het geheel geel voorraad kof fie te bezitten, kunneh bij^genoemd kan toor een aanvrage indLnen om een voor schot op de later te ^rstrekken toewij zing. Deze bepaling geldt niet voor thee. TEXTIELWAREN. Met nadruk worden textielhandelaren ge waarschuwd tegen het|m«en van aantee- keningen op distributfestAikaarten. Zij hebben daarvan ojFid\ dubbele ver- koopen uitsluitend het nummer en de ge meente van uitgifte te vermeden. DISTRIBUTIESTAMKAARTEN VAN VLUCHTELINGEN EN MILITAIREN. Hier ter stede aanwezige vluchtelingen uit Rotterdam of andere „verwoeste gebie den", die zelf in hun voeding en onder houd voorzien, moéten, voor zoover zij in het bezit zijn van een Distributiestamkaart deze komen toonen aan het Distributiekan toor, Oude Ryn No.. 132. Hier aanwezige vluchtelingen, die zelf in voeding en onderhoud voorden, die niet meer in het bezit ziji\vanylenYDlstributie- stamkaart, kunnen ee\iweuwa aanvragen aan het ^tetributiekanto®-, Oille Rijn 132, dat zic^ mpbhet DistributmlSfmtoor van de gemeeri^g^burmer^inwoning in verbinding zal stellen, in sfwtechting van de uitrei king der nieuwe IfflVrt kunnen zij een sui kerbon in ontvang, nemen. Militairen, rit- kun distrioutiestamkaart niet volgens het voorschrift bij hun onder deel hebben ingeleverd, en die in het be volkingsregister te Leiden zijn ingeschre ven, kunnen zich aan het Distributiekan toor, Oude Rijn 132, aanmelden tot het ver krijgen van een nieuwe. De Burgemeester, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Leiden, 3 Juni 1940. 3039 Agenda Woensdag. Kath. Bakkers Patroonsvereeni- ging „St. Clemens", ledenvergade ring, café „De Doelen", 7 uur. ZONS OP- EN ONDERGANG. Zon onder 9.54 uur Maandagavond. Zon op 5.22 uur Dinsdagmorgen. Maan op 4.43 uur Dinsdagochtend. Maan onder 8.07 uur Dinsdagavond. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 4 Juni voorm. 3.10 en nam. 3.35 uur. WATERTEMPERATUUR. Zweminrichting „Poelmeer" 17 gr. C. Zweminrichting „De Zijl" 17 gr. C. JllllltlllimilllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIEj Verduisteringstijden tT Er is bepaald, dat er verduisterd moet worden tusschen zonsonder- S gang en zonsopkomst. Deze tijden zijn voor hedenavond 2 3 en morgenochtend: ZONSONDERGANG 9.54 uur r ZONSOPKOMST 1 5.22 uur 3 Tusschen deze beide tijden dient 3 3 er dus verduisterd te worden. 3 ÏÏlllllinnnillUUUWIllllUlllltUmilllllllltlllï?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 2