DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 22 MEI 1940
31ste Jaargang No. 9647
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20013, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Aan den arbeid!
Wanneer men in de laatsteweken niet
veel langs zich heen zou hebben kunnen
laten gaan dan zouden gesprekken en
opmerkingen, welke men hier en daar hoor
de, ons hebben kunnen ergeren.
Men heeft echter verstandig gedaan, als
men dat alles toeschreef aan gevoels-op-
wellingen, welke niet meer onder de con
trole van het verstand stonden, en het niet
zoo bijzonder ernstig opnam.
Doch men moet nu, als men zulk,e perso
nen nog zou aantreffen en waar 't mogelijk
is, dezen er op wijzen, dat vooral in een
tijd, als de onze, gevoelsmotitven vaak on
bewust een onevenwichtigen invloed heb
ben op de vorming van het oordeel, aldus
het oordeel onjuist en onzuiver maken en
critiek onverdiend en zelfsmisdadig.
Men moet echter zeker niet trachten de
zulken tot redelijkheid te brengen door
lange en allerminst door hartstochtelijke of
pathetische betoogen, maar met een enkel
kort, nuchter, zakelijk woord.
De waardigheid, waarmede wij wat
over ons is gekomen aanvaarden, moet ook
en zeker niet op de laatste plaats blijken uit
een ernstige ingetogenheid, óók in gesprek
ken. Alle ijdel, nutteloos gepraat is uit den
booze!
Die enkelen, die in de eerste dagen van
den oorlog het vereischte zelfbedwang
hadden verloren, zullen echter, naar wij
vertrouwen, dat nu zeker wel weer geheel
of grootendeels hebben verkregen!
Gelukkig nog mag worden geconstateerd,
dat het Nederlandsche volk als geheel z ij n
p 1 i c h t, om zich op waardige wijze te ge
dragen, volkomen in al zijn consequenties
b e g r ij p t.
En gelukkig mag ook worden geconsta
teerd, dat het volk wil medewerken met de
Duitsche autoriteiten, die de kunst van
organ iseeren kennende alles doen om
rust en orde te handhaver en het leven
zooveel mogelijk z'n gang te doen gaan.
Wü zijn ervan overtuigd, dat zal worden
opgevolgd, waartoe de burgemeester van
Leiden Maandag opwekte:
Een hervatting van industrie, zaken
leven en vooral ook ck bouwnijver
heid is dringend gewenscht. Laten ook
zij, die wellicht eenige risico moeten
aanvaarden om hiertoe te geraken, toch
den moed hebben, om die risico's te
dragen en het leven van den arbeid op
gang te brengen. De daarvoor oon. noo-
dige ordening der financiën komt, naar
het blijkt, geleidelijk tot stand.
Aan den arbeid! Dat is het parool
voor iedereen. Ieder op zijn plaats en op
zijn wijze. Maar: ieder aan den arbeid!
Uitbetaling van de kost
winnersvergoedingen
Het departement van Defensie maakt, in
overeenstemming met den Duitschen be
velhebber in Nederland, het volgende be
kend:
De burgemeesters behooren met het uit
betalen van de kostwinnersvergoedingen
door te gaan.
Vele personen, aan wie de kostwinners
vergoeding is toegekend, bevinden zich
thans in een andere gemeente, dan waar
zij vroeger vergoeding ontvingen. Dezen
zullen zich veelal tot den burgemeester
van hun verblijfplaats wenden om uitbe
taling van vergoeding. De burgemeester
kan daartoe overgaan, als belanghebben
den voldoende duidelijk maken, dat zij
recht op dt vergoeding hebben. Hij dient
dergelijke personen er op te wijzen, dat
wie zich in deze aan oneerlijkheid of mis
bruik van vertrouwen schuldig maakt
streng gestraft kan worden. De burgemees
ter, die de uitbetaling doet, moet den bur
gemeester van de gemeente, waar de uit
betaling tevoren plaats had, zoodra mo
gelijk inlichten.
Ten aanzien van overledenen gaan de
burgemeesters voorloopig veertien dagen
door met het uitbetalen van vergoedingen
aan de verwanten. Nadere voorzieningen
kunnen spoedig worden verwacht.
Burgemeesters-comptabelen kunnen, voor
zoover noodig, geld ter goede rekening
ontvangen. Andere burgemeesters kunnen
op hun aanvraag een voorschot ontvangen
van 90 procent van het bedrag, hetwelk
door hen is uitbetaald en nog niet met het
departement van Defensie is verrekend.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
ONS ONDERWIJS IN WAARDIGEN
NATIONALEN GEEST.
Uit een driestar van de Volkskrant:
„De secretaris-generaal van Onderwijs
heeft in zijn rondschrijven op den voor
grond gesteld, dat het onderwijs moet wor
den gegeven in waardigen nationalen geest
en dat moet worden gewezen op de nood
zakelijkheid tot strikte inachtneming van
onze plichten tegenover de bezettende
overheid.
Het eerste is een vaderlandsche plicht,
het tweede een plicht van staat.
Men ga vooral riet meenen, dat de Ne
derlanders zich bij de Duitschers welge-
valliger zouden maken, indien ze hun Ne
derlanderschap zooveel mogelijk naar den
achtergrond schoven, hun vaderlanderschap
verloochenden en gevoelens huichelden,
die de hunne niet kunnen zijn: de Duit
schers, zelf trotsch op hun Deutschtum,
zouden er ons om verachten.
Het onderwijs worde en blijve daarom
gekenmerkt door een nationalen geest.
Een waardige nationale geest, schrijft
de spuetaris-generaal.
Het woord waardige is op z'n plaats:
men vervalle niet in het uiterste van het
chauvinisme.
Het zou valsch en on-Nederlandsch en
daarenboven uitdagend zijn.
Ook hier moet de gulden middelweg
worden bewandeld.
Nederlandsch en nationaal, zonder tekort
koming aan den eenen, zonder overdrijving
aan den anderen kant.
NATIONALE WAARDIGHEID.
In denzelfden geest als het bovenstaan
de is wat wij evenzeer met hartelijke
instemming ontleen en aan de Tijd:
„De opperbevelhebber der Duitsche be
zettingstroepen heeft er reeds herhaalde
lijk blijk van gegeven te verwachten, dat
de Nederlandsche bevolking haar nationale
waardigheid hoog zal houden. Vandaar dan
ook dat de waarnemende chef van het de
partement van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen kon voorschrijven, dat het
onderwijs, dat zoo spoedig en volledig mo
gelijk hervat moet worden, dient gegeven
te. worden in een geest van nationale
waardigheid.
Een ander bewijs ervan, hoe de Duit
schers aan de nationale waardigheid van
Nederland thans geen onrecht willen laten
wedervaren, blijkt uit de ruiterlijke wijze
waarop Hauptmarn Frank, de militair des
kundige commentator van de officieele
Duitsche legerberichten in Den Haag, de
zer dagen onze militaire luchtmacht heeft
gerehabiliteerd. Hauptmann Frank was
aanvankelijk de meening toegedaan, dat de
twee-motorige Nederlandsche bommenwer
pers naar Engeland waren uitgeweken;
maar toen aan de hand van vaststaande
gegevens bleek, dat die meening niet juist
was, heeft hij niet geaarzeld en er zelfs
prijs op gesteld te verklaren, dat ook de
tweemotorige Nederlandsche bommenwer
pers dapper boven Nederlandsch grondge
bied hebben gevochten, tot de laatste ma
chine en tot den laatsten man.
Deze verklaring doet ons nationale hart
goed, evenals de vele Duitsche getuigenis
sen ever den moed, waarmee hét Neder
landsche leger heeft gestreden.
Het kan ook niet anders, of de Duitsche
troepen ,die zelf zoo diep doordrongen zijn
van een offervaardig nationaal gevoel en
bewustzijn, moeten respect hebben voor
een volk en een leger, dat ten opzichte van
het eigen vaderland zijn nationale waar
digheid ook bij tegenslag onaangetast be
waart, terwijl zij slechts minachting kun
nen gevoelen voor allen, die om welke re
denen of overwegingen dan ook hun natio
nale waardigheid in woord, gebaar of daad
meenen te moeten verloochenen".
DE MAASTtJNNELWERKEN
TE ROTTERDAM.
Het werk op zeer bescheiden schaal
hervat.
De Maastunnelwerken te Rotterdam heb
ben van de gebeurtenissen van de vorige
week niets te lijden gehad. Noch het land-,
noch het riviergedeelte hebben ook maar
de geringste schade opgeloopen. Op zeer
bescheiden voet zijn thans de werkzaam
heden hervat.
Voorloopig beperkte de leiding zich er
toe, die werken te laten uitvoeren, die als
het meest noodzakelijk te beschouwen zijn.
Daartoe behooren uiteraard de gedeelten
van de tunnel onder de rivier. Op het oogen
blik is men dan ook bezig, de aansluiting
tusschen de stukken H en III tot stand te
brengen. Op den Linker Maasoever wordt
gewerkt aan het tunneldek van het laatste
landsgedeelte en tenslotte is men in de
Waalhaven weer begonnen met de werk
zaamheden aan de tunnelelementen.
Levering van hout voor
den wederopbouw
Aan den directeur van het Rijksbureau
voor hout, drs. A. Kouwenaar zijn bepaalde
bevoegdheden verleend, welke bevoegdhe
den de directeur kan uitoefenen in overleg
met de heeren F. B. J. Gips en mr. D. F.
Pont, resp. voorzitter en directeur van den
Ned. Houtbond, tevens leden van de com
missie van bijstand van genoemd Rijks
bureau.
Op grond van deze bekendmaking wordt
toestemming verleend voor levering van
hout ten behoeve van allen wederopbouw
van door den oorlog getroffen bouwwer
ken, alsmede voor het afbouwen van on
derhanden zijnde werken. Zoodra verder
oekend zal zijn hoe de aanvoer van hout
zal verloopen, zullen vergunningen voor
nieuwbouw kunnen worden verleend.
Derhalve wordt van don burgemeester
verwacht, dat na verleende bouwvergun
ningen niet tot uitvoering van de betref
fende werken zal worden overgegaan, al
vorens aan voornoemden directeur van het
Rijksbureau voor hout toestemming is ge
vraagd en deze schriftelijk is verleend.
Voorts wordt o.m- verplicht gesteld op
gave van koopcontracten met het buiten
land, terwijl het annuleeren of wijzigegn
van loopende contracten zonder toestem
ming van den directeur is verboden.
RUBBER VOORZIENING.
Het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart heeft bekend gemaakt, dat
importeurs en wederverkoopers van auto-
en motorrijwielbanden onmiddellijk hun
afleveringsregister, afgesloten per gisteren
aan het Rijksbureau voor rubber moeten
inzenden. Nihilkaarten -zijn ditmaal niet
geoorloofd. Verder is een overzicht van
den voorraad verplicht. Handelaren in
rubber en latex dienen omgaand een nauw
keurige specificatie met ligplaats van hun
in Nederland aanwezige voorraden aan het
Rijksbureau voor rubber in te zenden. Idem
de houders van (bijv. Veemen) van rubber
en latex, die tevens dé eigenaren van die
voorraden moeten opgeven.
UITVOER VAN ONZE GROENTEN
Nieuwe regeling getroffen met
Duitschland.
Aan de Westlandsche veilingen vond
Maandag de geheele aanvoer, voor zoover
goedgekeurd, afzet in' het binnenland en
voor Duitschland.
Voor de hoofdproducten, zooals sla,
bloemkool en peen, is het tharts zoo gere
geld, dat de helft van hetgeen de kweekers
aanvoeren, reeds dadelijk door Duitschland
wordt afgenomen.
De andere helft is beschikbaar voor het
binnenland, doch indien van een bepaald
product nog een overschot blijkt te be
staan, wordt ook dat doorgevoerd naar
Duitschland.
De aanvoer van de producten als bloem
kool, peen enz. is nog niet buitengewoon
groot, doch wel is dit het geval met de sla,
die thans niet zooals helaas veel jaren
moest geschieden als waardeloos naar de
mestvaalt behoeft te verhuizen.
Intusschen heeft de Ned. Groenten- en
Fruitcentrale een nieuwe regeling gemaakt
inzake de minimumprijzen, waaraan thans
ook maximumprijzen zijn toegevoegd, die
gelden voor de binnenlandsche veilingen.
Deze zijn als volgt: tomaten A, B en C van
3040, kaskomkommers A boven 52 K.G.
per 100 8.35—9.35, B van 44—52 K.G. per
100 7.35—8.35, C van 30—44 K.G. 6.35—
7.35; platglaskomkommers AA boven 80
K.G. per 100 f 9.35—10.65, A 65—80 K.G.'
8.35—9.35, B 55—65 K.G. 7.35—8.35, C 45
55 K.G. 6.357.35; kasbloemkool A bo
ven 18 cM. per 100 10.65—14, B 15—18 cM.
810.65; bosbeen, (glas) bos van half
K.G. zonder lof 10.6513.35; kropsla (na
tuur) A boven 20 K.G. per 100 1.35—1.65,
B 15—20 K.G. 1.05—1.35.
In deze prijzen kunnen uiteraard wijzi
gingen aangebracht woi'den, verband hou
dende met de regeling in den aanvoer, enz.
Over het algemeen zijn de thans gelden
de minimumprijzen echter niet onaanzien
lijk hooger dan die, welke het vorige'jaar
golden.
Een antiek vervoermiddel in eere hersteld. Nu er geen
auto s rijden, doen de „aapjes" weer opgeld
HERSTEL POSTVERKEER.
Het binncnlandscli postverkeer is,
met uitzondering van het verkeer met
Zeeland, thans weder geheel hersteld,
al dient nog met eenige vertraging re
kening te worden gehouden.
Men kan, in het binnenlandsch ver
keer, weder alles aan de post toever
trouwen, wat men daarheen vóór de
oorlogsdagen placht te brengen: Brie
ven, briefkaarten, drukwerken, mon
sters en postpakketten. Men kan deze
zaken gewoon, aangeteekend en onder
rembours verzenden. Ook expresse-
zendingen zijn weer mogelijk.
Op dezelfde wijze functionneert het
postaal geldverkeer: postwissels, giro-
en spaarbankzaken weder normaal.
Het postverkeer met het büitënland, ook
met Duitschland. staat echter voor het
oogenblik nog geheel stil. Poststukken voor
het buitenland kunnen nog niet ter ver
zending worden aangeboden en zullen,
waar zulks toch geschiedt, aan de afzenders
worden teruggegeven.
Ook telegrammen naar en telefoonge
sprekken met het buitenland zijn thans
nog niet mogelijk.
RESTITUTIE MOTORRIJTUIGEN
BELASTING.
Men meldt ons, dat de Bond voor Bc-
urijfsaiitoverkeer in Nederland (B. B. N.)
onder de aandacht van het Departement
van Financiën heeft gebracht, dat vele
ondernemers met ingang van het nieuwe
belastingjaar hun verschuldigde motorrij
tuigenbelasting voor althans drie maan
den hebben betaald;
dat genoemde ondernemers in het auto
bedrijf door den na 1 Mei j.l. ingetreden
oorlogstoestand en het daarna gevolgde
verbod om met motoi'rijtuigen aan het
verkeer deel te nemen, verplicht zijn hun
bedrijven stop te zetten en aldus geen pro
fijt kunnen trekken van de door 'hen be
taalde belastinggelden;
dat zij door het verplichte stilleggen hun
ner bedrijven thans uit dien hoofde zon
der inkomsten zijn en zij het derhalve re
delijk en noodzakelijk achten, dat hun de
na 1 Mei j.l. betaalde belastinggelden voor
motorrijtuigen hetzij gerestitueerd wor
den, hetzij de gedane betalingen zullen gel
den voor een nader te bepalen termijn,
wanneer zij weer in staat zullen zijn van
hun motorrijtuigen gebruik te maken.
U/aften dex YYlllitaite.
£ucHUma'ut iwuu-Lehft
vm.teA$eêij&en >ioem
De Opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht heeft bij besluit van 18 Mei 1940
kab. no. 1 het Ridderkruis der Militaire
Willemsorde toegekend aan het Wapen der
Militaire Luchtvaart voor den betoonden
gróoten moed en zelfopoffering bij de ver
vulling van zijn oorlogstaak. Zonder te let
ten op aantal en hoedanigheid der vlieg
tuigen van den tegenstander, hebben tot
het uiterste de Nederlandsche vliegtuig
bemanningen zonder de minste aarzeling
overal aangevallen, waar zich daartoe de
gelegenheid voordeed.
Ook het niet-vliegend gedeelte der mili
taire luchtvaart heeft onder de moeilijkst
cenkbare omstandigheden, zoowel op de
•vliegvelden als daarbuiten, voldaan aan
het devies: „Moed. Beleid en Trouw".
De militaire luchtvaart heeft zich hier
mede onsterfelijken roem verworven. Het
bovenstaande betreft een der belangrijk
ste onderdeelen van de luchtverdediging:
dit neemt echter geenszins weg, dat ook de
andere onderdeelen.' met name het per
soneel der luchtdoelartillerie, mitrailleurs
en zoeklichten cn dat van den luchtwacht
dienst, hun taak op uiterst eervolle wijze
hebben volbracht.
Spoorwegdirectie dankt
het personeel
De directie van de Ned. Spoorwegen
heeft in een dienstorder het geheele
personeel haar warme erkentelijkheid
betuigd voor de schitterende plichts
betrachting en toewijding gedurende de
laatste dagen betoond. „Wij herdenken
aldus de directie met eerbied en
dankbaarheid hen, die bij de uitoefe
ning van hun plicht het leven lieten.
Wij spannen, in loyale samenwerking
met de Duitsche autoriteiten, onze
uiterste krachten in om het bedrijf der
Ned. Spoorwegen over het geheele net
weer zoo spoedig mogelijk te doen
functionneeren.
Wij rekenen aldus de onderteeke
naars, de heeren Goudriaan, Hupkes
en Rijckevorsel hierbij op uw volle
dige medewerking, zooals gij kunt re
kenen op de voortdurende zorg, welke
wij zullen blijven wijden aan de be
langen van het geheele personeel".
LEVERING INTENDANCE-GOEDEREN
MOET WORDEN GESTAAKT.
De Opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht deelt, in overeenstemming mét
den Duitschen bevelhebber in Nederland,
mede, dat alle werkzaamheden en afleve
ring ingevolge overeenkomsten voor de le
vering van intendance-goederen aan de
centrale magazijnen van militaire kleeding
en uitrusting, aangegaan voor het intreden
van den oorlogstoestand, onmiddellijk moe
ten worden gestaakt. Dit betreft zoowel de
gereede als de gedeeltelijk gereede goede-
Waar ze werden weggenomen, zijn de verkeersborden
i ven den A.N.W.B. in de grensstreken weer aangebracht