Aan het-
werk
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Alle klokken vooruit
DONDERDAG 16 MEI 1940
31ste Jaargang No. 9642
3)e CcidócheSoti/fca/rit
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
VMcc-lcvcn met elkaar
Van allen en van ieder in 't bijzonder
wordt in deze dagen veel kracht gevraagd
geesteskracht, om zichzelf te blijven in
vastberaden zelfbeheersching en om zich
tevens in te leven in de omstandigheden,
die door de bezetting van ons land een feit
zijn geworden, en zich daarbij, waar de
rede en het gezond verstand het eischen,
aan te passen.
Zoo ooit dan moet vandaag de Christe
lijke liefde toonen, wat zij waard is!
Wij moeten met elkaar mee-leven en
mee-voelen, waarachtig en diep.
Wij moeten eikaar helpen en steunen.
Er moet als 't ware zijn een gemeen
schap van goederen zóó moet ons de
Christelijke liefde dringen en stuwen!
De Christelijke liefde, die niemand uit
sluit; die uitgaat naar allen.
Onze gedachten gaan echter allereerst
uit naar degenen, die het offer van hun le
ven hebben gebracht voor hun en ons va
derland en om wie, mèt hun nabestaanden,
wij allen rouwen. Onze gedachte gaan
eveneens in het bijzonder uit naar de
slachtoffers van de bombardementen, de
slachtoffers van den „totalen oorlog" en
hun nabestaanden, die een als verplette
renden last moeten dragen.
Wij zouden, als 't mogelijk was, al dien
overbljjvenden ieder afzonderlijk wel wil
len zeggen, uit het diepst van ons hart, dat
wij zoo héél echt menschelijk, zoo intens
diep met hen meeleven.
Wij schreven gisteren, wat wij hier nog
'ns willen herhalen:
De Duitschers, die ons land bezetten,
komen hier op last van het gezag, dat
boven hen staat, komen hier, om te
vervullen de hun opgedragen taak,
den hun opgelegden plicht.
Wij moeten er ernstig naar streven,
om de positie, waarin deze Duitschers
verkeeren, te begrijpen.
Wij vertrouwen, dat de Duitschers
van him kant open oog zullen hebben
voor de positie, waarin zich het Neder-
landsche volk bevindt.
Voorzoover de ondervinding van een
paar dagen kan leeren, wordt inderdaad
van beide zijde zoo veel mogelijk gedaan,
om rust en orde te handhaven, om het be
lang van de gemeenschap te behartigen. Dat
schenkt vertrouwen voor den eerst-komen-
den tijd!
MET GODS HULP VOORWAARTS.
De Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht maant de
bevolking aan, zich zooveel
mogelijk aan haar gewonen
dagelijkschen arbeid te be
geven.
De bevolking onthoude zich
van uitingen van nieuwsgie
righeid ten aanzien van de
verrichtingen van de Duitsche
troepen.
De Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht beveelt
daarom allen organen der
Rijks- en Gemeente-politie
alle maatregelen te nemen,
opdat aan het hiervoren ver
melde gevolg worde gegeven
en er in het bijzonder op toe
le zien: ten eerste dat he* pu
bliek niet samengroept bij
Duitsche troepenopstelling en
dergelijke; ten tweede dat op
de verkeerswegen niet meer
publiek vertoeft dan voor
normaal verkeer noodzake
lijk Is.
J
DAGORDER VAN DEN OPPER
BEVELHEBBER VAN LAND- EN
ZEEMACHT.
Van 15 Mei 1940,
Het is mij nogmaals een behoefte
uiting te geven aan de zeer groote
erkentelijkheid en bewondering,
welke ik gevoel voor de toewijding,
trouw en dapperheid, waarvan alle
onderdeelen van het Koninklijke
Nederlandsche Leger en van de Ko
ninklijke Marine hebben blijk gege
ven in den strijd, dien wij tenslotte
tegen de overmachtige middelen
van den tegenstander hebben moe
ten staken.
Ik gedenk hierbij in de allereerste
plaats de talrijke Nederlandsche
militairen, die in trouw aan Koningin
en Vaderland hun leven hebben ge
geven.
Officieren, on&erofficieren, korpo
raals en manschappen van de Ne
derlandsche Weermacht, gij hebt
getoond het hoogste over te hebben
voor de goede zaak van Nederland.
Ik weet, dat gij bereid zoudt zijn ge
weest den strijd voort te zetten, in
dien zulks had gevergd. Ik heb dit
echter niet gevergd, omdat ik mijn
troepen niet langer weerloos wilde
blootstellen aan vernietigende bom
bardementen en mitrailleur-aanval
len uit de. lucht en omdat ik- onze
steden voor totale vernietiging
wenschte te behoeden.
De offers, welke ons volk heeft
gebracht, zijn zeker niet vergeefsch
geweest, omdat Nederland aan de
wereld heeft getoond voor de hoo-
ge waarde van zijn zelfstandigheid
goed en bloed veil te hebben.
De Generaal,
opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht,
H. G. WINKELMAN.
EEN MEDEDEELING AAN HET
NEDERLANDSCHE VOLK.
Van den opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht.
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht maakt bekend:
De opperbevelhebber van Land- en Zee
macht hecht er aan, als hoogste vertegen
woordiger van het Nederlandsche regee-
ringsgezag, aan de Nederlandsche bevolking
dank te brengen voor de treffende wijze,
waarop zij in de dagen, voorafgegaan aan en
gedurende den oorlog onze troepen heeft
ontvangen en geschraagd. Samen hebben
leger en bevolking, zoolang het mogelijk
was, alles gedaan, wat voor de vrijheid van
het land gedaan kon worden.
Thans, in de nieuwe, zware omstandighe
den, is het noodzakelijk, dat ieder, in eigen
beroep, werkkring of bedrijf, rustig en ern
stig zijn leven voortzet. Allen, op welke
plaats zij hun arbeid ook vinden moeten er,
ongeacht verschil in geloof of overtuiging,
toe bijdragen, het maatschappelijk leven in
gang te houden.
Ook nu mag ons volk niet bij de pakken
neerzitten. Het moet toonen, dat het niet
alleen den strijd moedig onder de oogen
heeft gezien, doch dat het zich eveneens
met volle kracht kan zetten aan den we
deropbouw van hetgeen door den oorlog is
verloren gegaan en vernietigd. Onderling
vereenigd, de gewijzigde omstandigheden
dragend, zal het volk dit werk van herstel
met energie verrichten.
Opnieuw moeten allen toonen, Nederlan
ders te zijn in den waren zin van het woord,
gedachtig aan de oud-vaderlandsche spreuk:
„Ik worstel en kom boven".
Zoo spoedig dat mogelijk is, zullen na-
deze richtlijn' voor het maatschappelijk
leven worden gegeven.
In afwachting daarvan beveel ik, dat
ELKE vijandelijke handeling tegen het
Duitsche leger, zijn personeel, zijn materieel
en zijn inrichtingen, VERBODEN is en dat
RUST EN ORDE ONVOORWAARDELIJK
moeten worden gehandhaafd
De Duitsche commandant heeft medege
deeld, dat HANDELINGEN HIERMEDE IN
STRIJD, NAAR DE DUITSCHE WETTEN
STRENG ZULLEN WORDEN GESTRAFT.
Order van den
opperbevelhebber aan
alle troepen-
commandanten
De geheele Nederlandsche weermacht
moet als krijgsgevangent worden be
schouwd. De officieren behouden hun wa
pens.
Troepenonderdeelen van het leger moeten
gelegerd Dlijven ter plaatse, waar zij zich
thans bevinden. De troepen kunnen b u i -
t e n de diensturen vrijheid van beweging
ontvangen in de kantonnementen, tenzij
een Duitsch commandant ter plaatse anders
bepaalt. Vrijstelling van appèls en avond
permissie mag niet worden verleend.
Een lijst van alle troepenonderdeelen tot
en met bataljons, afdeelingei. en zelfstan
dige kleinere o.iderdeelen en hun verblijf
plaatsen moet onverwijld bij den naast
hccgeren commandant worden ingeleverd.
Op deze lijst moet de sterkte worden ver
meld en gesplitst in:
a. opperofficieren,
b. hoofdofficieren,
c. subalterne officieren,
d. onderofficieren,
e. korporaals en manschappen,
f. paarden.
Op een tweede lijst moet voor elk der zoo
ze juist genoemde onderdeelen worden
vermeld de aantallen voertuigen en wapens,
de laatste gesplitst in de verschillende soor
ten (geweren, lichte mitrailleurs, zware mi
trailleurs, mortieren, pantserwagens, ka
nonnen 6 veld, enz.). Van elk der wapen-
soorten moet afzonderlijk worden opgege
ven de aantallen beschadigde en onbescha
digde wapens. Op deze lijst moet bovendien
voox elk der wapens een opgave van de
daarbij aanwezige munitie worden vermeld.
Ieder vernieling of beschadiging van wa-
per.s, munitie o overig materieel is uit
drukkelijk verboden.
De troepencommandanten worden hier
voor persoonlijk verantwoordelijk gesteld.
De koers van den
Reichsméirk
Het departement van financiën maakt in
opdracht van het Duitsche bezettingsleger
bekend, dat de door de Duitsche autori
teiten in betaling gegeven „Reichskredit-
kassenscheine" wettig betaalmiddel zijn,
de koers van omrekening bedraagt R. M.
1.50 is één gulden.
De Duitsche rijksbankbiljetten dienen
tegen den zelfden koers in betaling te wor
den genomen.
Het giroverkeer, mede door middel van
bankchèques, dient zooveel mogelijk nor
maal te worden uitgevoerd. Het z. g. ban-
kenmoratorium blijft evenwel, ter voorko
ming van ongemotiveerde opvraging van
gelden, voorshands van kracht.
Zilverbons in omloop
Wettig betaalmiddel tot
elk bedrag
Naar wij vernemen, is de Nederlandsche
Bank er thans toe overgegaan zilverbons in
omloop te brengen. De coupures zijn een
gulden en twee en een halve gulden. De
uitgifte geschiedt als een noodmaatregel,
ten einde in de behoefte aan wisselgeld te
voorzien.
Indien een bank zilverbons noodig heeft,
kan deze zich voor dit doel tot de Nederland
sche bank wenden. De Nederlandsche
Bank is niet geoutilleerd op de verstrek
king van zilverbons aan particulieren, zoo
dat dezen wordt verzocht zich tot de bank
instellingen te wenden.
MEDEDEELING VOOR DE HOUDERS
VAN VEE.
Op bevel van den commandant van het
Duitsche bezettingsleger, maakt het Rijks
bureau voor voedselvoorziening in oorlogs
tijd bekend, dat degenen die vee van an
deren op hun stal of hun grasland hebben,
tot nader order dit vee onder hun beheer
moeten houden en voor de verzorging er
van verantwoordèlijk zijn.
Zij zijn tevens verplicht onverwijld vol
ledige opgave te doen van het bovenbe
doelde vee aan den plaatselijk bureauhou
der voor hun district, onder vermelding
van aantal, soort en, indien mogelijk, de
nummers van de aangebrachte merken.
Een ieder, wien zulks aangaat, wordt
opgedragèn hieraan ten strengste de hand
te houden.
uwe en 40 minuten
Het A.N.P. meldde gisteren officieel:
Op bevel van het Oppercommando van de Duitsche bezettings
troepen wordt met onmiddellijke inwerkingtreding bekend gemaakt,
dat tot nader order in geheel Nederland de bevolking dezelide ver
duisteringsmaatregelen moet treffen als reeds gedurende de afge-
löopen dagen van kracht geweest zijn.
Ten einde gedurende de volgende dagen de gevolgen van deze
maatregelen zoo gering mogelijk te doen zijn wordt verder bepaald,
dat nog hedennacht om 24 uur ln Nederland dezelide tijd (zomertijd)
als in Duitschland wordt Ingevoerd. Daarom moeten alle klokken jct
24 uur zóó gezét worden, dat zij 1.40 aanwijzen.
Het bovenstaande besluit heeft tegelijkertijd gunstige economische
gevolgen, daar bijna twee uren daglicht voor den avond gewonnen
worden.
HEEL NEDERLAND MOET WEER
VERDUISTERD ZIJN
Op bevil van de Duitsche bezettings
overheid moeten dezelfde verduisterings-
miatregelen voor geheel Nederland worden
toegepast als tot nu toe voorgeschrevci zijn
g .weest door het Nedcrlandsch militair
gt?ag.
Dit bevel is gisteravond ingegaan.
HET DOOVEN VAN NAVIGATIE-
LICHTEN.
Op order van den opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht moeten alle lichten
dienende voor de navigatie, ressorteeren-
de onder dienst rij kskurtverlich ting en wa
terstaat, gedoofd worden.
BINNENLANDSCHE TELEGRAMMEN.
Binnenlandsche telegrammen, geen pers
telegrammen, kunnen worden aangenomen
voor kantoren, die bereikbaar zijn. Dit
zijn de kantoren in de provincies Noord-
Holland, Zuid-Holland en Utrecht op én
kele uitzonderingen na, o. a. Rotterdam.
POSTVERKEER MET HET
BUITENLAND.
De brief- en pakketpost-verzending naar
het buitenland blijft tot nader order in
beide richtingen gestaakt. Eveneens is dit
het geval met het postaal geldverkeer met
het buitenland.
HERSTEL NORMALE WATERSTAAT
KUNDIGE DIENST.
De Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht bepaalt, dat, voor zoover de daar
toe strekkende bevelen de verschillende
commandanten en overige organen nog
niet hebben bereikt, onverwijld alle maat
regelen moeten worden getroffen voor
herstel van den normalen waterstaatkun
digen toestand in de inundatiegebieden.
Hiervoor wordt de medewerking van al
het waterstaats-personeel mede ingeroe
pen.
INLEVEREN VAN VUURWAPENS.
Op bevel van dén commandant van de
Duitsche weermacht te 's-Gravenhage,
wordt door den hoofdcommissaris van po
litie aldaar, het volgende ter kennis van
de burgerij te 's-Gravenhage gebracht:
le. Iedere burger van 's Gravenhage,
die nog vuurwapens of wapens onder zijn
berusting heeft, zal deze binnen 24 uur aan
d* diverse politiebureau* inleveren. Deze
wapens zullen alle ingeleverd dienen te
zijn voor morgen, Donderdag 16 Mei 1940
te 8 uur nam.
2e. Het bepaalde onder sub le. geldt niet
voor de dienstwapenen der politieambte
naren.
3e. Wanneer na het genoemde tijdstip
wapens in het bezit van burgers worden
aangetroffen, stelt men zich hierdoor aan
de doodstraf bloot.
De hoofdcommissaris van politie te
's-Gravenhage vertrouwt erop, dat iedere
burger zich rustig en waardig zal gedra
gen. Tegen overtredingen en verstoring
van de openbare orde zal zeer streng wor
den opgetreden.
GEEN WAPENS ENZ. MOGEN
ONBRUIKBAAR WORDEN
GEMAAKT.
De Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht maakt bekend:
Aangezien de mogelijkheid zou kunnen
bestaan, dat het desbetreffende bevel niet
alle onderdeelen der weermacht heeft be
reikt, gelast de opperbevelhebber van
land- en zeemacht nogmaals en thans mede
langs dezen weg allen commandanten van
de weermacht, behalve die in Zeeland, dat
geen wapens, munitie of materieel on
bruikbaar mag worden gemaakt.
ZENDT ROTTERDAM
LEVENSMIDDELEN.
Ook verband- en opruimings-
materiaal.
Rotterdam heeft dringend behoefte
aan levensmiddelen, voor direct ge
bruik gereed, voorat ook aan melk.
Zendt auto's met levensmiddelen naar
het administratiegebouw Electriciteits-
bedrijf, Rochussenstraat 200. Voorts
zende men aan hetzelfde adres verband-
artikelen, materiaal voor technische
diensten, opruimingsmateriaal, plan
ken, balken, spijkers, schoppen, hamers,
houweelen, enz.
AMSTERDAMSCHE VRIJWILLIGE
LUCHTBESCHERMING BIEDT HULP BIJ
BRAND IN ROTTERDAM.
De brandweer van de Amsterdamsche
vrijwillige luchtbescherming heeft gisteren
middag om half twee zich met twaalf mo
torspuiten en ruim tweehonderd vrijwilli
gers naar Rotterdam begeven, om daar te
helpen bij het blusschingswerk.
OUDE PRIJZEN GEHANDHAAFD.
Op bevel van den commandant van
het Duitsche bezettingsleger maken de
directie van Handel en Nijverheid en
het Rijksbureau voor voedselvoorzie
ning in oorlogstijd bekend, dat het voor
alle goederen en diensten verboden is
de prijzen te verhoogen boven het peil
van 9 Mei 1940.
Een ieder wien zulks aangaat wordt
opgedragen hieraan ten strengste de
hand te houden. (A. N. P.),
AUTO- EN MOTORVERKEER
VERBODEN.
Behalve voor beroep en bedrijf.
De Opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht beveelt, dat alle verkeer
met burgerauto's en motorrijwielen,
anders dan voor beroep of bedrijf van
dit oogenblik af verboden is.
BEKENDMAKING INSPECTEUR-
GENERAAL VOOR DE SCHEEPVAART.
De inspecteur-generaal voor de scheep
vaart maakt bekend, dat het navolgende
is bevolen
1. Maatregelen nemen, dat tot nader or
der alle lichten in de binnenvaart, voor
zoover zij te bereiken zijn, gedoofd blijven;
2. Orders geven aan havenmeesters over
heel Nederland, dat zij aansprakelijk zijn
voor het nemen van maatregelen tegen sa
botage, tegen het tot zinken brengen van
schepen en tegen het uitloopen van welk
schip ook, waaronder begrepen neutrale
schepen.
3. De verschillende havenmeesters en de
politie zijn verantwoordelijk, dat geen sa
botage aan havenwerken, opslagplaatsen,
kranen, werkplaatsen en sluizen plaats
vindt.
4. Waar vernieling heeft plaats gehad,
moet begonnen worden met herstelling.
5. Alle scheepvaart is van zonsondergang
tot zonsopkomst verboden.
BEVEL AAN ALLE GEMEENTE
BESTUREN.
De Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht beveelt: alle gemeentebesturen moe
ten hun werkzaamheden voortzetten. De
Nederlandsche autoriteiten dragen zorg
voor de rust van het land.
POSTDUIVEN MOETEN WORDEN
GEDOOD.
De Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht maakt bekend, dat alle burger- en
militaire postduiven over wij ld moeten wor
den gedood.
