DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Onze Koningin
wendt zich tot
Koning van Italië
Dagorder
opperbevelhebber
Radiorede
minister v. Kleffens
Meer dan honderd
Duitsche toestellen
neergehaald
Clan onze (Zêonné'ö
ZATERDAG 11 MEI 1940
31ste Jaargang No. 9639
Bureaux Papeagraeht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonm-tarieven zie pag 2.
Giro 1Ö300S. Postbus 11.
DU nummer beslaat uil
(wee bladen.
OORLOGSVUUR
PINKSTERVUUR
Terwijl we dezen morgen nog vredig
onze nachtrust genoten, werden we plot
seling uit den slaap gewekt door het on
heilspellend gebrom van vliegtuigen en het
knetterend springen van -granaten. Wie
kon zijn oogen en zijn ooren gelooven?
Nederland in oorlog! Dat vriendelijke, rus
tige land, met rijn kalme nijvere bevol
king, zijn traditie van vredelievendheid
en streng-bewaarde neutraliteit. De op
winding van den oorlog kenden we tot nog
toe alleen uit radio-berichten en kranten
verslagen, we leefden ongetwijfeld mee
met den wanhopigen heldenstrijd van Po
len en Finnen en het moedige Noorsche
verzet, maar het bleef iets als op een af
stand, onwerkelijk, iets, wat ons schijn
baar niet kon overkomen. En nu zagen we
ze plotseling voor ons, de vliegtuigen van
den „vijand", laag vliegend over het ont
wakende polderland. Nederland, het goed
moedige, gastvrije Nederland, dat tijdens
den wereldoorlog duizenden kinderen uit
de oorlogvoerende landen liefdevol opnam,
om ze van een zekeren verkwijningsdood
te redden, moest zich plotseling realiseeren,
dat het een. „vijand" heeft. Een vijand,
dien het niet heeft gezocht, tegenover wien
het steeds de meest loyale neutraliteit ge
handhaafd heeft. De vraag rijst vanzelf,
waaraan we.dat verdienden. En er is wel
geen enkele waarachtige vaderlander', die
ook maar in de verste verte de beschuldi
gingen van den aanvaller au sérieux zal
Hemen. Wij zijn ervan overtuigd, dat onze
regeering op het punt van neutraliteit zich
uitstekend van haar plicht gekweten heeft.
Daarom moéten we deze vraag naar een
hooger, een dieper terrein verplaatsen.
Want er is een hoogere Gerechtigheid, Die
alles beschikt volgens wetten, die niet zoo
gemakkelijk aan de oppervlakte treden.
Als we staan tegenover Hem, zullen we
dan niet in ons zelf moeten keeren, en ons
ernstig de vraag moeten stellen, of wij
niet zelf, door onze zonden, dit wraakge
richt over ons hebben afgeroepen? Want
was er niet veel verkeerds in onze samen-
i leving, veel egoïsme, veel afgunst en haat,
schandelijke genotzucht, die de lusten
vroeg, maar de lasten verwierp? Mogen
wij, bij het dreigend verschijnen van het
oorlogsmonster, niet rouwmoédig op de
borst kloppen en erkennen, dat we te we-
reldsch, te genotzuchtig, te weinig Chris
ten geweest zijn?
Zeker, onversaagd moeten we voortgaan,
met ongebroken dapperheid en echt-Hol-
landsche taaiheid, den overweldiger van
ons gebied te verdrijven en het is aller
minst uit ook maar het geringste greintje
van défaitisme, dat ik dit schrijf; maar we
moeten toch ook uit de rampen van den
oorlog een les voor ons diepste leven trek
ken. Wij moeten ons bekeeren tot den le
venden God. Want het was Zijn Recht
vaardigheid, die deze harde beproeving
toeliet, maar het was óók Zijn Liefde. Ja,
óók Zijn Liefde!
Wij, kleine kortzichtige menschen bezien
alles, wat ons overkomt, teveel uit het oog
punt van dit korte, vergankelijke leven.
Hij, de eeuwige, ziet de eeuwen aan Zijn
voeten in 't stof liggen en rekent slechts
met eeuwigheid. En Hij weet, dat soms bit
tere middelen noodig zjjn, om ons af te
keeren van de aarde en ons weer bewust
te maken van het eigenlijke doel, waar
voor wij geschapen zijn. Wanneer Hij dan
die middelen gebruikt, dan is het in den
diepsten grond Zijn Liefde, die ons leven
zuiver, stralend en rijk wil maken. Ver
staan we dus de stem van Zijn tuchtigende
Liefde!
Het wordt weer Pinksterfeest en het vuur
van den Heiligen Geest wordt feller in onze
zielen ontstoken. Beseffen we het wel: het
oorlogsvuur moge vernietigend om zich
heen grijpen, het Pinkstervuur is sterker
en blijvender. Hier openbaart zich tref
fend het verschil van mensch en van God:
de mensch kan eigenlijk alleen maar goed
vernielen, hij brengt uit den aard van zijn
geschapenheid een schrijnend tekort met
zich mee. Maar God bouwt op. God heelt,
Hij zendt ons thans de balsem van Zijn
Vertrooster, die lenigend en versterkend
Burgerbevolking moet
gespaard blijven
H. M. DE KONINGIN HEEFT EEN TE
LEGRAM VAN DEN VOLGENDEN IN
HOUD AAN DEN KONING VAN ITALIË
GEZONDEN.
„IK DOE EEN BEROEP OP DE EDELE
GEVOELENS, WELKE TEN ALLEN TIJDE
HET HUIS VAN SAVOYE BEZIELD HEB
BEN OM HET HOOGE GEZAG VAN UWE
MAJESTEIT IN TE ROEPEN IN VER
BAND MET EEN CONFLICT, WAARIN
NEDERLAND ZICH GEWIKKELD VINDT,
NIETTEGENSTAANDE DE STRIKTE ON
ZIJDIGHEID, WAARAAN HET KRACH
TENS TRADITIE GEHECHT WAS EN
WELKE HET NIMMER ééN OOGEN-
BLIK HEEFT NAGELATEN TE BE
TRACHTEN.
IK HOOP DAT UWE MAJESTEIT HAAR
INVLOED ZAL AANWENDEN, OPDAT
DE RAMPEN VAN DEN OORLOG AAN
DE BURGERBEVOLKING BESPAARD
ZULLEN BLIJVEN EN DE GRONDBE
GINSELEN DER MENSCHELIJKHE1D
GEëERBIEDIGD ZULLEN WORDEN
DOOR ALLE OORLOGVOERENDEN
ZONDER EENIGE UITZONDERING."
van den
Duitsche overval als
mislukt te beschouwen
DANK AAN HET NEDERLANDSCHE
LEGER.
De Opperbevelhebber heeft gister
avond de volgende dagorder uitgege
ven:
Hare Majesteit de Koningin heeft
mij opgedragen aan het Nederland-
sche Leger Haar hooge tevredenheid
te betuigen over de wijze, waarop de
Nederlandsche troepen zich tegen den
schender van onze neutraliteit verzet
ten. Hierdoor kan de strategische over
val van den vijand als mislukt worden
beschouwd. In alle deelen van het land
houden onze troepen, voor zoover hun
opdracht hiertoe leidde, verbeten stand
en treden zij den vijand waar noodig
zelfs onversaagd en met succes tege
moet, de uitvoering van diens doelein
den vernietigend.
De flinke houding onzer troepen
weerspiegelt'zich in de stemming van
ons volk, die van vastberaden rust ge
tuigt.
de Generaal,
Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht,
WINKELMAN.
op onze zielen valt.
Laat ons zóó het Pinksterfeest zien in
deze barre dagen, laat onze noodkreet als
een sirene naar den hemel schreien. Kom,
Heilige Geest! Want als God met ons is, wie
is dan tegen ons? Onze groote landsvrouwe
heeft het in dit uur der beproeving zoo
ontroerend juist gezegd: Wij vinden de
innerlijke rust en overgave in een rein
geweten!
Ja, wij zijn in Gods' hand: laat Hij in
deze dagen van nood meer dan ooit onze
toevlucht zijn!
Zoeterwoude, op den eersten oorlogsdag,
10 Mei, 1940.
Dr. HENRI VAN ROOIJEN,
kruisheer.
van
UITGESPROKEN VOOR DEN BRITSCHEN
OMROEP.
De Nederlandsche Minister van Buiten-
landsche zaken, van Kleffens, heeft gister
avond om 21.30 uur in de Engelsche taal
een radiorede uitgesproken, die door de
B. B. C. werd uitgezonden.
De minister zeide: „Ik ben met den mi-,
nister van koloniën gekomen om uit naam
van de Nederlandsche regeering een hecht
contact te vestigen met de regeeringen
van die mogendheden, als wier bondge-
nooten wij ons thans beschouwen. Neder
land vecht op het oogenblik hard ter verde
diging van zijn bodem en tot dusverre kan
ik met dankbaarheid zeggen, niet zonder
succes.
Zooals gij allen weet, heeft ons land een
uitgestrekt rijk ,over zee en aanzienlijke
hulpbronnen. Deze hulpbronnen stellen wij
thans ter beschikking van onze gemeen
schappelijke zaak, de vernietiging van
den Duitsohen geest van moedwillige
agressie.
Duitschland heeft aan zijn lange lijst
van aanvallen en van nieuwe weergalooze
zelfzucht wederom een post toegevoegd:
zonder eenigerlei waarschuwing zijn wij
aangevallen, zelfs zonder dat voorwend
sel van onderhandelingen, dat Duitschland
gepoogd heeft in het geval van Noorwegen
toe te nessen.
Voortgaande zeide minister van Kleffens,
dat Nederland zou voortgaan te strijden,
totdat tezamen de overwinning zou zijn
behaald. De verontwaardiging in het land
is zóó dien. dat zii slechts geëvenaard wordt
door de diepte der overtuiging, dat geen
zaak zóó goed kon zijn. Het is bekend, al
dus de minister, dat mijn landgenooten
een hardnekkigen geest h-bben en gij kunt
er van overtuigd zijn. dat wij dien volledig
aan den dag zullen laten treden. In dit
geval doet zioh de vraag niet voor, wat
zou hebben kunnen zijn, wanneer de om
standigheden anders zouden ziin geweest.
Als zonen van een meevarende en lucht-
vaardersnatie hebben wrj den vasten wil
met volle kracht vooruit te stevenen vöor
onze zaak ên die van Frankrijk, België,
Noorwegen en Polen.
TWEEDE LEGFRBFRICHT
Het Hoofdkwartier meldt:
Nederlandsche grenstroepen bieden ver
bitterd 'weerstand aan IJssel en Maas.
Ondanks krachtige Duitsche aanvallen
handhaven onze troepen zich in Delfzijl.
Vier Duitsche pantsertreinen zijn buiten
gevecht gesteld, waarvan één tegelijk met
de spoorbrug bij Venlo in de lucht vloog.
Bij luchtaanvallen op onze vliegvelden
en bij landingspogingen in het binnenland
zijn tenminste 70 Duitsche vliegtüigen
neergeschoten. Zwakke in het binnenland
gelande vijandelijke afdeelingen trachten
zich te handhaven, doch worden door onze
troepen met verbetenheid aangevallen.
Uit verschillende plaatsen wordt gemeld,
dat Nederlandsche krijgsgevangenen door
Duitschers als dekking worden gebruikt.
(Reeds geplaatst in een gedeelte onzer
vorige oplaag).
DERDE LEGERBERICHT
I
Uit een verklaring van een gevan
gengenomen Duitschen vliegerofficier
is gebleken, dat de Duitsche legerlei
ding tot hedenmorgen haar eigen offi
cieren niet heeft durven inlichten om
trent de voorgenomen schending van
de door Nederland naar alle zijden
even streng gehandhaafde neutrali
teit.
In tegenstelling met de berichten
van het Duitsche opperbevel, waarin
wordt ontkend, dat 70 Duitsche vlieg
tuigen door ons zijn neergeschoten, is
thans te melden, dat dit aantal is ge
stegen tot boven de honderd, terwijl
bovendien op één der door de Neder
landsche troepen heroverde vliegvel
den veertien vijandelijke vliegtuigen
onbeschadigd in Nederlandsche han
den zijn gevallen.
Op één na alle door de Duitschers
tijdelijk bezette vliegvelden zijn thans
weder in ons bezit.
Een nieuwe laffe schanddaad werej
door Duitsche troepen begaan, toen de
commandeerende Duitsche officier Ho-
hendorff de gevangengenomen Neder
landsche bezetting van een vliegveld
dreigde te zullen afmaken, indien dit
vliegveld onder artillerievuur genomen
zou worden-
Het optreden van de
Duitsche parachute
troepen.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft in zijn gisteren uitgegeven
dagorder vastgesteld, dat de strategische
overval, welken de Duitschers, met fla
grante schending van onze neutraliteit, op
ons land hebben gewaagd, mislukt is. Hoe
zeer de aanvallers zich in hun tegenstan
ders hebben vergist, blijkt uit de stukken
en bevelen, welke op gevangengenomen
parachute-troepen zijn buitgemaakt. Ter
instructie van deze troepen geeft de be
trokken Duitsche commandant een waar-
de-oordeel over onze troepen, dat van een
schromelijke misvatting blijk geeft. Onze
manschappen worden als tegenstanders in
de verdediging wel van een zekere betee-
Kenis genoemd. De strijd tegen de Neder
landsche weermacht aldus echter deze
Duitsche instructie is een strijd tegen
een tegenstander, die in moreel opzicht en
uit een oogpunt van bewapening tegen de
Duitschers niet opgewassen is.
Deze onderschatting van den Nederland-
schen soldaat is dezen parachute-troepen
ai duur te staan gekomen. Deze hadden,
blijkens hun bevelen, de opdracht reeds
den eersten dag een beslissende positie in
te nemen. Zij zijn hierin niet geslaagd en
in grooten getale vernietigd en gevangen
genomen.
Zooals de geheele overval op ons land
een voorbeeldelooze schanddaad is, zoo
zijn ook de methoden waartoe de Duitsche
parachute-troepen opdracht kregen, volko
men in strijd met moraal en volkenrecht.
Zoo zouden deze Duitsche troepen, bij ge
brek aan eigen chauffeurs, burgerchauf
feurs met de wapens moeten dwingen om
hen te vervoeren. De order is een misken
ning van de positie van de burgerbevol
king van een vijandelijk land. Hoezeer de
overval op ons land door de Duitschers
zorgvuldig is voorbereid, blijkt ook uit de
aanwijzing aan de parachute-troepen, dat
Duitsche burgèrpersonen zich met bijzon
dere opdrachten en speciale legitimatie
bewijzen in het landingsgebied bevinden.
Onze troepen weten intusschen aan deze
opgehoorden overval op ons land, dat zich
niets te verwijten heeft, met moed en vast
beradenheid het hoofd te bieden
Kwaadwillige geruchten
tegengesproken.
Naar aanleiding van geruchten, dat
vooraanstaande en te goeder naam en faam
bekend staande perronen zouden zijn ge
arresteerd en zelfs gefusilleerd, kan wor
den medegedeeld, dat deze kwaadwillige
geruchten van allen grond ontbloot zijn en
waarschijnlijk verspreid worden om het
vertrouwen in overheid, overheidsinstan
ties en groote instellingen te ondermijnen.
MILITAIR ADVIES VOOR DE
BURGERBEVOLKING.
Men meldt ons van militaire zyde:
De oorlog woedt thans binnen onze gren
zen. Ieder dient daarom in al zijn gedra
gingen te toonen, dat hij ten volle door
drongen is van den gruwelijken ernst van
den nieuwen toestand.
Elke verplaatsing van personen, die niet
strikt noodzakelijk is, of niet door de
autoriteiten wordt bevolen, moet verme
den worden. Tracht niet u naar verwanten
of vrienden, die elders vertoeven, te bege
ven. Blijft zooveel mogelijk in huis en
verlaat u op de door de overheid voor uw
veiligheid getroffen voorzieningen. Be
dwing uw nieuwsgierigheid ais het ooit in
uw woonplaats tot een intocht van den
vijand mocht komen, dit is In het belang
van uw eigen veiligheid. Vertrouw er ech
ter op, dat de Nederlandsche weermacht in
staat zal zijn u te behoeden.
EéN RADIOPROGRAMMA.
NIEUWE REGELING TUSSCHEN DE
OMROEP VEREENIGINGEN.
De vier Nederlandsche omroepvereenl-
gingen zijn in overleg met de Regeering
overeengekomen, dat eiken dag slechts één
omroepvcreeniging belast zal zijn met de
verzorging van het programma, zulks met
uitzondering van de Zondagen, waarop een
gedeelte van den zendtijd is afgestaan aan
de N. C. R. V., K. R. O. en V. P. R. O., ter
verzorging van godsdienstige uitzendin
gen.
Deze nieuwe regeling gaat heden 11 Mei
in. Op dezen Zaterdag zal de A. V. R. O.
volledig voor het programma zorg dragen.
Maandag a.s. wordt deze taak den K. R. O.
toevertrouwd, Dinsdag de N. C. R. V., den
dag daarop de V. A, R. A. Deze volg
orde A. V. R. O., K. R. O., N. C. R. V„ V.
A. R. A. zal tot nader order gehandhaafd
blijven.
Tot onzen spijt konden we, door
genomen militaire maatregelen, niet
al onze agentschappen bereiken.
Onzen abonné's zullen ons in deze
omstandigheden wel willen veront
schuldigen.
De courant van 10 Mei is bij eenl-
ge agenten eerst hedenmorgen be
zorgd.
Wij geven hun de verzekering, dat
wij alles in het werk stellen, om de
courant op tijd te bezorgen.
DE DIRECTIE.
Geïllustreerd Zondagsblad
Het Geïll. Zondagsblad kunnen
wij door omstandigheden heden
avond niet bij de courant voegen.
Prijsverhooging
verboden
Door de Ministers van Landbonw
en Visscherij en van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart, is ten aanzien
van alle goederen verboden, deze te kooi?
aan te bicden, te verkoopen, te huur aan
te bieden of te verhuren tegen prijzen,
welke hooger zijn dan de op 9 Mei 1940
geldende prijzen.
Deze beschikking treedt in werking op
het tijdstip harcr bekendmaking.
Met nadruk wordt er de aandacht op ge
vestigd. dat bij overtreding van de boven
genoemde verbodsbepalingen zoowel de
kooper als de leverancier kunnen gestraft
worden met gevangenisstraf van ten hoog
ste 4 jaar, met verbeurdverklaring der be
treffende goederen.
Beperking inkoop levens
middelen
De ministers van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart en van Landbouw en Vissche
rij maken bekend, dat het met ingang van
heden 10 Mei een ieder ten strengste ver
boden is van alle levensmiddelen en van
alle andere voor dagelij ksch huishoude
lijk verbruik bestemde artikelen per dag
meer in te slaan dan de hoeveelheid, be-
noodigd voor het gezinsverbruik geduren
de één dag.
Ook is het aan winkeliers, die deze goe
deren verhandelen, ten strengste verboden
daarvan per dag meer aan hun klanten
af te leveren, dan de voor het gezinsver
bruik gedurende één dag benoodigde hoe
veelheid. De winkeliers zijn verplicht bij
elke aflevering in tweevoud een afleve-
ringsbewijs uit te schrijven, hetwelk ver
meldt: namen van winkelier en klant, dag
van aflevering, alsmede soort en hoeveel
heid der geleverde goederen. Beide exem
plaren van het afleveringsbewijs moeten
door of namens den winkelier zijn onder
teekend. De winkelier geeft het eene
exemplar-van dit afleveringsbewijs me
de aan den klant, of laat dit tegelijk met
de goederen aan den klant bezorgen en be
houdt zelf het andere. Het vervoer der goe
deren, zonder dat deze vergezeld zijn van
"het aan den klant uitgereikte of voor hem
bestemde afleveringsbewijs, is verboden.
Zoowel winkelier als klant moeten het af
leveringsbewijs gedurende ten minste drie
maanden zorgvuldig bewaren om bij con
trole te toonen.
OPKOMST VAN MARINIERS.
De regeeringspersdienst meldt:
Jongelieden in den lande, die zich op
14, 15, 16 of 17 Mei moeten aanmelden in
de marinierskazerne te Rotterdam, om aan
genomen te worden als marinier, tamboer
of pijper der 3e klasse, moeten aan die aan
melding geen gevolg geven, doch nader be
richt afwachten.
STOPZETTING VAN DE
POSTBESTELLING.
In verband met den oorlogstoestand zal
tot nadere aankondiging geen briefpost
worden besteld. Ook de post voor busrecht-
houders wordt niet uitgegeven. De bestel
ling van dagbladen en periodieken zal
echter zooveel mogelijk (zeker
heid wordt dus niet gegeven) worden
beproefd.
