THEE doet je goed!
Reynaud wekt op
ten strijde
Onrust in Bolivia
De schepenjacht
Administratie van
vermogens
Diplomatie van
Moskou
Liefde tot God
Teleki te Rome
De magnetische
storm
WOENSDAG 27 MAART 1940
DE LE'OSrHE COURANT
TWccr>F p» »n - PAO. fi
Discipline en offergeest
RADIO-REDE VOOR FRAN SC HE VOLK
Reynaud, de Fransche minister-president
en minister van Buitenlandsche Zaken,
heeft Dinsdagavond voor de microfoon een
toespraak gehouden. Reynaud zeide, dat
h!j thans zijn regeering aan het land
wenscht voor te stellen. Bij de samen
stelling heeft hij slechts gedacht aan een
zoo krachtig mogelijke regeering. Hij her
innerde aan de opeenvolgende regeeringen,
welke Frankrijk in den grooten -oorlog
heeft gehad en zeide, dat, dat gevaar thans
is ter zijde gesteld. Uit de regeering is een
kernkabinet van negen leden gevormd, vol
doende voor beraadslagingen en niet te
veel om te kunnen handelen. Wij hebben
het noodige instrument geschapen en gaan
ons er thans van bedienen.
Thans wordt door den heer Hitier alles
in het werk gesteld, aldus vervolgde Rey
naud, om de economische onafhankelijk
heid der Balkanstaten aan te tasten. Dicht
onder onze oogen tracht hij met alle mid
delen in een groot gedeelte van Europa
de hegemonie van het Duitsche Rijk te
vestigen.
Indien wij den door zijn veroveringen
vergrooten vijand een dergelijke massa
zouden laten organiseeren op bevel van
een dergelijk regiem, dan zou het gedaan
zijn met de vrijheid, zou het gedaan zijn
met Frankrijk. De plicht der regeering is
duidelijk: oorlog voeren, hem voeren op elk
gebied.
In de zeven maanden, welke de vijande
lijkheden duren, heeft Frankrijk de in
vasie getrotseerd. Tot nu toe heeft de
vijand voor den eersten keer niet gepro
beerd ons bij het begin reeds te verplet
teren. Wij weten, dat deze toestand elk
oogenblik kan veranderen. Frankrijk werd
ditmaal evenwel niet overweldigd noch
verrast, noch was het onbeschermd. Deze
sterke wapening maakt het den leiders
onzer legers mogelijk het land te bescher
men en zuinig om te gaan met het bloed
der soldaten. Dat was volgens Reynaud
echter niet voldoende. Er moet ook gewerkt
worden aan de behoeften der landsverde
diging.
De taak der regeering is daarbij ieder
een zijn plaats aan te wijzen.
De oorlog zal hard zijn. Wij zullen hard
moeten strijden, hard moeten werken en
ons veel moeten ontzeggen. De gezamen
lijke hulpbronnen der beide grootste we
reldrijken zullen de overwinning waar
borgen, mits zij deze volkomen willen en
weten in te zetten. Zelfs nog boven een
militaire overwinning zullen onze diplo
matieke successen vooral afhangen van
onze kracht, van het aantal onzer strijd
wagens, onzer kanonnen, onzer vliegtuigen.
En dat aantal hangt weer af van onze mo-
reele vastberadenheid, onze bereidheid ons
opofferingen te getroosten, van den wil der
Franschen, die achter het front staan als
dergenen, die aan het front staan.
De toekomst hangt dus van ons af. Ons
welzy'n ligt in onze handen. Wij gaan de
beproeving tegemoet met 't hoofd omhoog,
niet bereid haar te ondergaan, doch baas te
worden, met den geest van krijgers, met
den geest van overwinnaars.
LEGEROPSTAND ONDERDRUKT
Te La Paz hebben een regiment en een
groep cadetten een opstand tegen den Bo-
liviaanschen president Quintanilla onder
nomen.
Loyale troepen trokken onmiddellijk een
cordon rond het paleis.
De toegang tot de Plaza Murillo, waar het
regeeringspaleis gelegen is, werd versperd.
De telefoonlijnen werden verbroken, het
tramverkeer werd beperkt.
Na het uitbreken van de rebellie in het
Boliviaansche leger en het regiment cara-
biniers, door toedoen van een groep jonge
officieren, heeft de onderminister van bui
tenlandsche zaken gisteren de verklaring
uitgegeven, dat de regeering den toestand
meester is en dat het in het geheele land
weer rustig is.
De bevolking van La Paz heeft ten gun
ste van president Quintanilla betoogd voor
de regeeringsgebouwen.
Naar Havas uit Buenos Aires meldt, is
gistermiddag om 1 uur 10 te La Plaz de
staat van beleg afgekondigd voor het ge
heele land.
De nacht is kalm geweest. Gewapende
soldaten beletten alle verkeer in de buurt
van het regeeringspaleis. De menigte heeft
heilroepen uitgebracht op de grondwet en
president Quintanilla.
De regeering deelde vanmorgen mede,
dat de opstand, welke was uitgebroken,
teneinde de bijeenkomst van het parlement,
die ongunstig voor het leger werd geacht,
te voorkomen, volkomen is mislukt, dank
zij de loyaliteit van alle garnizoenen, de re-
aitie van het volk en de krachtige houding
van den chef van den goneralen staf An
tenor Ichazo die de orde zonder bloedver-
g eten heeft, hersteld.
OOK COMPLOT IN BRAZILIë ONTDEKT.
De politie te Sao Paulo heeft een aantal
samenzweerders gearresteerd, die een com
plot tegen de regeering hadden gesmeed.
Een belangrijke hoeveelheid wapens is in
beslag genomen.
En schending van
neutraliteit
IN DE NOORSCHE TERRITORIALE
WATEREN.
Het Noorsche ministerie van Marine ver
strekt nadere bijzonderheden over de be
wegingen van Britsche torpedojagers in de
Noorsche territoriale wateren. Op 21 Maart
verscheen een Britsche jager ter hoogte van
Hustadvika, tusschen Kristiansur.d en Mol
de, in de territoriale wateren. Hij volgde
een Duitschen koopvaarder, die in Noorde
lijke richting voer, en maakte verscheidene
cirkels om dit schip. Wat later kwam de
zelfde jager in contact met een Duitschen
treiler, die hulp vroeg. Later op dien och
tend trachtte de jager den naam van een
Duitschen koopvaarder, die door een Noor
sche torpedoboot begeleid werd, te weten
te komen. Doch hij verliet de Noorsche wa
teren na sommeering door de Noorsche tor
pedoboot.
Op 22 Maart opereerden 8 of 9 Britsche
jagers voor de kust tusschen Lindesnes en
Jaeren: twee daarvan werden waargeno
men door een Duitsch vrachtschip, dat de
Rossfjord tusschen Lindesnes en Farsund
binnenvoer. Twee jagers achtervolgden den
Duitscher tot één zeemijl van den ingang
der fjord, waarna zij terugkeerden naar
volle zee. Van de kust van Jaeren werden
8 of 9 jagers waargenomen. Eén dezer loste
een waarschuwingsschot, zooals reeds ge
meld. De jager voer om hc-t Duitsche schip
heen en verdween daarna. Deze episode had
10 minuten geduurd. De Noorsche torpedo
booten en vliegtuigen, welke gewaarschuwd
werden, kwamen niet op tijd aan.
HET VLIEGTUIG MET DE
CONCENTRISCHE CIRKELS
Van bevoegde Duitsche zijde wordt, naar
aanleiding van de berichten over een
vreemd vliegtuig, dat machinegeweervuur
op Deensch gebied had geopend, met stel
ligheid verklaard, dat zich in het tijdvak in
kwestie geen Duitsch vliegtuig in de nabij
heid heeft bevonden.
DEENSCHE ZEELIEDEN EISCHEN
BEGELEIDING DOOR VISCHKOTTERS
Vertegenwoordigers der Deensche orga
nisaties van stuurlieden, machinisten, sto
kers, radiotelegrafisten en andjre zeelieden
hebben verlangd, dat de Deensche regee
ring zoo snel mogelijk besluit tot het doen
begeleiden van op de Noordzee varende
schepen door vischkotters, hetgeen reeds
eerder geëischt was. Voorzoover dit niet
geschiedt, moeten de organisatise haar le
den aanraden niet te varen.
DE „ARK ROYAL" WEER THUIS
Het Britsche vliegtuig moederschip „Ark
Royal" is na een kruistocht van vijf maan
den in een thuishaven teruggekeerd. Geru-
rer.de zy"n reis heeft het schip met zijn
vliegtuigen een oppervlakte van vijf mil-
lioen vierkante mijl verkend en heeft een
aanzienlijke rol gespeeld in het aanhouden
van drie groote Duitsche koopvaarders nl.
de „Uhlenfels", „Watussi" en „Adolf Woer-
mann".
De vliegtuigen hebben verscheidene duik-
booten aangevallen. Een vijandelijke duik
boot heeft twee torpedo's afgeschoten op
het schip, doch het niet geraakt. De duik
boot is daarna door de begeleidende torpe
dojagers tot zinken gebracht en een aantal
opvarenden var de duikboot werd gered.
Een andere keer heeft een vijandelijk
vliegtuig een bom van 1000 kilo geworpen,
doch deze kwam op ongeveer 15 voet van
den boeg in zee terecht, waardoor het vlieg
kampschip slechts licht werd beschadigd.
Het schip is thans teruggekeero om zijn
voorraden aan te vullen en de bemanning
en vliegers een welverdiende vacantie te
geven.
GEALLIEERDEN MOETEN AANKOOPEN
IN HET BUITENLAND BEPERKEN
De Britsche consul-generaal te New-
York, Godfrey Haggard, heeft in een toe
spraak voor den bond van New Yorksche
effectenhadnelaren verklaard, dat de geal
lieerden hun aankoopen in het buitenland
van niet onontbeerlijke artikelen meer en
meer zullen moeten beperken naarmate de
tijd verstrijkt Hij zeide te vreezen, dat de
verstoring van den handel, in oorlogstijd
onvermijdelijk, nog slechts begonnen was.
Ambassadeur te Parlfs moet
worden teruggeroepen
WEGENS TACTLOOS TELEGRAM.
Geen „persona grata" meer.
Op 19 Maart jl. heeft dte Fransohe zaak
gelastigde be Moskou, Payart, dien volks
commissaris voor buitenlandsche zakeai,
Molotof, medegedeeld, dat de Fransohe re-
geering dien Sovjet-ambassadeur S oer its
niet langer als „persona grata" kan be-
sohouwen en derhalve zijn terugroeping
verzoekt.
De reden daarvan is een telegram, dat
door Soerits, was onderteekend en aange
boden ter overzending naar Stalir te Mos
kou ter gelegenheid van sluiten van den
vrede tusschen de Sovjet Unie en Finland.
Li dat telegram stond o.a. de volgende
passage:
„Dank zij de wijsheid van de Sovjetre-
geering en ons dappere roode leger, heb
ben de plannen van de Britsch-Fransohe
oorlogshitsers, die gepoogd hebben den
oorlogsfakkel in Noordoost Europa te ont
steken, schipbreuk geleden." De woorden
„plannen van de Britsch-Fransch oorlogs
hitsers" zijn in de bijgevoegde copie van
het telegram onderstreept. Ook bevatte
het telegram de volgende zinsnede: „De
Sovjet Unie blijft een onwrikbaar bol
werk, waartegen de duistere plannen van
de vijanden van het socialisme en van het
werkende völk ook in de toekomst te plet
ter zullen slaan."
Hier zijn de woorden „duistere plannen
van de vijandenvan het socialisme" on
derstreept.
De Fransche regeering verklaart, dat
door dit telegram, dat door den censor is
tegengehouden, Soerits niet langer zal
worden beschouwd als „persona grata"
door de Fransohe regeerijig.
De Fransohe regeering geeft het verlan
gen te kennen, dat Soerits door de regse-
ring van de Sovjet-Unie teruggeroepen zal
worden.
In verband hiermede heeft de assistent-
volkscommissaris voor buitenlandsche za
ken op 26 Maart Payart het volgende ant
woord var) de Sovjet-Unie overhandigd:
„Ten eerste; De regeering van de Sov
jet-Unie acht geen redelijke gronden aan
wezig voor de Fransohe regeering om den
Sovjet- Russisehen ambassadeur Soerits
niet langer als „persona grata" te beschou
wen, wegens het telegram, dat door Soe
rits is onderteekend en aangeboden voor
doorzending naar Moskou, in welk tele
gram zeifis geen "melding is gemaakt van
de Fransche regeering.
Ten tweede: Aangezien evenwel de
Fransohe regeering formeel de kwc l ie
stelt ten aanzien van Soerits, deelt de re
geering van de Sovjet-Unie mede, dat Soe
rits is ontheven van zijn plichten als am
bassadeur van de Sovjet-Unie in Fran
krijk."
MOLOTOF TOCH NAAR BERLIJN?
De doorgaans goed ingelichte correspon
dent van „National Tidende" meldt, dat
Molotof thans Donderdag a.s. te Berlijn
wordt verwacht Hoofdzakelijk zou over
den toestand op den Balkan worden ge
sproken.
GERUCHTEN OVER EEN ONDERHOUD
TUSSCHEN STALIN EN HITLER.
De correspondent van de „Daily Tele
graph" te Kopenhagen verneemt, dat de
Duitsche minister van buitenlandsche za
ken zou pogen een onderhoud tusschen
Hitler en Stalin tot stand te brengen aan
de Poolsche grers. De correspondent voegt
hieraan toe, dat Stalin wel bereid zou zijn
Hitler in Moskou te ontvangen, doch dat
hij niet in staat was hem halverwege tege
moet te reizen. De correspondent van het
Engelsche blad acht het niet waarschijnlijk,
dat Hitier erin toe zou stemmen naar Mos
kou te gaan.
KATHOLIEK COMITÉ VAN ACTIE
„VOOR GOD
Een Christenheid, die zich in al
haar leden op zichzelf bezint, die
el!<e vervlakking en verwereldlijking
aflegt, die het met de geboden van
God en de Kerk ernstig meent, die
uitschitter! in liefde lol God cn
daadwerkelijke naastenliefde, zulk
een Christenheid zal voor de wereld,
die in haar diepste innerlijk ge
schokt is en naar houvast cn leiding
zoekt, tot leidster kunnen en moeten
zijn. zoo men niet wil. dat onzeg
baar leed en een onbegrijpelijke
ineenstorting over haar Iosbreke.
Kardinaal van Roey.
OFFICIEELE COMMUNIQUé OVER
DE BESPREKINGEN
Een onderhoud met Mussolini
De Duce heeft gisteravond om zes uur ln
tegenwoordigheid van graaf Ciano den
Hongaarschen minister-president graaf
Teleki' ontvangen en met hem bijna twee
uur geconfereerd.
Tijdens het hartelijke 'gesprek is een
voorstel naar voren gekomen, later op elk
gebied de samenwerking te verdiepen tus
schen de beide landen op de basis van het
vriendschapsverdrag, dat eerlang dertien
jaar zal bestaan en door de gebeurtenissen
werd gewaarmerkt.
Deze vriendschap past volkomen bij de
thans tusschen Duitschland en Italië en
Duitschland en Hongarije bestaande be
trekkingen, evenals bij die, welke bestaan
tusschen Italië en Zuid-Slavië.
De beide regeeringen zijn vastbesloten,
vooral onder de tegenwoordige omstandig
heden haar acties te coördineeren om den
vrede in het Donaubekken en op den Bal
kan te bewaren.
Geen scnsationeele resultaten te
verwachten
Het Hongaarsche tele graaf agentschap
meldt uit Rome:
In een interview met de „Tribuna" heeft
de Hongaarsche minister-president, graaf
Teleki, verklaard, dat het verkeerd is
sensationeele resultaten van zijn bezoek
aan Rome te verwachten. „Ik ben in Rome,
aldus Teleki, om van gedachten te wisselen
over den toestand in den Balkan en het
Donaubekken. Elkeen kan zien, dat de
vrede in dien sector niet verstoord is, maar
dat wil niet zeggen, dat er geen vraag
stukken op te lossen zijn. Hongarije is zich
bewust van de moeilijkheden en wil zijn
eigen houding bepalen naar de Europeesche
situatie. Mijn land heeft geduld, want het
heeft een duizendjarige geschiedenis ach
ter zich en daarom kan het wachten".
Sprekende over de verhouding tot de
Sovjet-Unie, zeide Teleki, dat zich aan de
Hongaarsch-Russische grens niets bijzon
ders heeft voorgedaan en dat de betrek
kingen correct zijn.
Buitenlandsche Berichten
ONTPLOFFINGEN AAN BOORD VAN
AMERIKAANSCHEN TORPEDOJAGER.
In de kruitkamer van den Amerikaan-
schen torpedojager ,King", liggende in de
haven van Rhode Island, is een zuurstofcy-
linder uit elkaar gesprongen, als gevolg
waarvan zes man gewond werden, één
hiervan ernstig.
De marine-autoriteiten weigeren zich
over de oorzaak en den omvang van de
schade uit te laten, zoolang het onderzoek
niet is geëindigd.
BOSCHBRAND IN DE VER. STATEN.
Uit Hutchinson (Kansas), wordt gemeld:
Een geweldige boschbrand is hier uitgebro
ken, welke tientallen boerenhuizen be
dreigt. Tegen middernacht was het vuur
over een oppervlakte van honderden acres
verspreid. De bevolking bestrijdt het vuur
met alle mogelijke middelen.
WOESTIJNZANDREGENS IN
FLORENCE.
In Florence is het zeldzame natuurver
schijnsel waargenomen van een zandregen
van roodachtige kleur, welke de bladeren
der boomen, de straten en de vensterruiten
met een dunne laag bedekte. Dit is fijn
woestijnzand, dat door stormen in hooge
luchtlagen van grooten afstand is opge
jaagd.
Ook in Siena is de zandregen waargeno-
HEVIGE SNEEUWSTORM IN
NEW YORK.
Drie steden ingesneeuwd.
Drie steden in den staat New York zijn
ingesneeuwd, verscheiden stadjes en dor
pen zijn geheel geisoleerd. Er staat gebrek
aan voedsel en meel te wachten.. Zeven
personen zijn gedood en een honderdtal is
gewond en honderden auto's zyn bedolven
tengevolge van een sneeuwjacht, welke
twee dagen geduurd heeft en welke verge
zeld ging van een storm welke een snel
heid van vyf en veertig mijl had.
Een dergelijke windsnelheid werd hier
de laatste twee en vijftig jaar niet gecon
stateerd.
Alle verkeer op de wegen is gestremd
De treinen loopen zeer onregelmatig en
dan nog achter sneeuwploegen.
Syracuse, Utica en Rochester met een ge
zamenlijk inwonertal van zes honderd veer
tig duizend zielen, zijn geisoleerd en ge
bruiken thans sleden voor het aanvoeren
van levensbenoodigdheden. De politie heeft
om deze steden een cordon getrokken, ten
einde te verhinderen, dat automobilisten
trachten de steden te verlaten.
-&acut -iteit.^eioüa
t&rxZ t&CLrvi do.
Hei Nederlandsche Roode Kruis
Bloediransfusiediensi.
Meldt U aan als bloedgever bij de
Plaatselijke Werfcommissie of bij het
Secretariaat van de Centrale Commissie,
Prinsessegracht 27 te s-Gravenhage.
Steunt met een bijdrage op Giro
291564 van den Penningmeester te
üverschie.
DE STORINGEN IN RADIO EN KABEL
VERBINDINGEN.
Zooals reeds in verschillende berichten is
gemeld, hebben magnetische stormen, die
hun oorzaak vonden in zonnevlekken, ern
stige storingen verwekt in de draadlooze
en kabelverbindingen gedurende de laat
ste paar dagen. Uit de berichten blijkt, dat
de Vereenigde Staten ernstig onder de ge
volgen te lijden hebben gehad. Zoowel de
draadlooze als de kabelverbindingen naar
Europa en Zuid-Amerika functionneerden
Zondag vijf uur lang niet. Ook de lange
afstandsverbindingen van telefoon en ver
reschrijver in het binnenland tusschen de
spoorwegstations en luchthavens waren ge
desorganiseerd. Ook de Engelsche overzee-
sche verbindingen, draadlooze zoowel als
kabelverbindingen, hadden onder storingen
te lijden, o.m. de draadlooze dienst van
Reuter naar verschillende centra.
De Engelsche astronoom Spencer Jones
verklaarde, dat de instrumenten in het Ko
ninklijk Observatorium Zaterdagavond
„plotseling een klap gaven", welke den
magnetischen wereldstorm aankondigde. Jo
nes voegde hieraan toe: „Er kan niet ge
zegd worden, dat één enkele oorzaak ver
antwoordelijk is, ofschoon de zonnevlek
ken gewoonlijk een der symptomen vor
men, die gepaard gaan met magnetische
stormen".
Men gelooft, dat de ernstigste periode der
storingen thans voorbij is. De Amerikaan-
sche astronoom William Barton zegt in een
theorie over de zonnevlekken, dat de mag
netische stormen hun oorsprong vinden in
een tornado-achtige storing op de Zon. Ge
zien door den telescoop hebben zij 't uiter
lijk van groote plekken.
Zondag konden zeven van die plekken op
de oppervlakte van de zon worden waarge
nomen.
Een begeleidend verschijnsel van den
storm was het optreden van het Noorder
licht en de Aurora Australis op het Zuide
lijk halfrond. De correspondent van Reuter
in Johannesburg meldde dat de Aurora
Noordelijk tot in den Oranje Vrijstaat Zon
dag te zien was, hetgeen volgens den Zuid-
Afrikaanschen astronoom dr. Wood een
uiterst zeldzaam feit is.
Noorderlicht ook te Beriyn gezien.
Op Paaschzondag, des avonds, heeft men
ook in Berlijn het Noorderlicht kunnen
aanschouwen. Het Noordelijk deel van den
hemel vertoonde tot boven het zenith een
violette, diffuse kleur, waardoorheen van
tyd tot tijd scherp afgeteekende stralen
schoten. In verband daarmede waren tegen
17 uur 10 bijna alle radioverbindingen op
de korte golf gestoord. Tegen 19 uur 30
was het verschijnsel ten einde. De storin
gen in de draadlooze ontvangst hielden veeil
langer aan, zooals bij soortgelijke verschijn
selen reeds vaker waargenomen is. Nog op
Paaschmaandag was de ontvangst op de ko-
te golf buitengewoon slecht.
WAT DE BILT ERVAN ZEGT.
Het K. N. M. I. te De Bilt deelt over de
magnetische storingen het volgende mede:
Aan het magnetisch station te Witteveen
en aan het Meteorologisch Instituut te De
Bilt zijn buitengewoon sterk magnetische
storingen geregistreerd, zooals sedert 16
April 1938 niet zijn voorgekomen.
De storingen begonnen Zondag 24 Maart
omstreeks 2 uur des namiddags en duur
den tot 25 Maart ongeveer 12 uur des mid
dags voort, waarna tot des avonds 8 uur een
kalmere toestand intrad, die gevolgd werd
door sterke storingen tot 3 uur in den
nacht van Maandag 25 op Dinsdag 26
Maart.
De storingen waren het hevigst tusschen
4 en 8 uur des namiddags van 24 Maart,
toen traden afwijkingen van de richting van
den magneetnaald ten opzichte van den
normalen stand op van 1 1/2 graad naar
beide zijden. Bij de storing van 16 April
1938, die heftiger was dan die van Zon
dag j.l. doch korter van duur, kwamen af
wijkingen van meer dan 3 graden voor.
De storing van 24 Maart vertoont onge
veer dezelfde afwijkingen als die van 25
Januari 1938, die zooals men zich herinne
ren zal, met sterk Noorderlicht hier te lan
den gepaard ging. Thans zijn uit ons land
geen berichten over Noorderlicht binnen
gekomen, vermoedelijk omdat de toestand
der lucht vcor de waarneming niet gunstig
was; wel zijn er zooals men weet vele be
richten uit het buitenland ontvangen.
Ongeveer op het midden der zonne-
schijft ko.mt een groote groep zonnevlek
ken voor, welker 'uitstralingen waarschijn
lijk verantwoordelijk te stellen zijn voor de
opgetreden magnetische stormen, Poollich-
ten en storingen in het telegrafisch ver
keer.
