PINNENLAND
bij honk
AGENDA
Wil! U Iets weten?
VRIJDAG 22 MAART 1940
f)F. I.u'ncrpc rni4nu
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnenvmtsprys: voor Lc(d«n II
cent per week; 1 2.60 per kwartaal
BtJ onze agenten /O cent per wv>#k;
f 2.60 per kwartaal Franco per paal
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal
Losse nummers 6 cent, met gefll
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 80 cent per regel
Ingezonden mededeelingen dubbel
tariel Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Vrijdagnamiddag 0.46 uur *ot
Zaterdagmorgen 5.26 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 23
Maart voorm. 2.10 en nam. 2.35 uur.
Maan op 4.50 uur Vrijdagmiddag.
:Maan onder 5.33 uur Zaterdagmiddag.
(Zaterdag volle maan).
WAT ONTVANGT DE SOLDAAT IN
FRANKRIJK?
De soldaten en andere militairen
die twee jaar in dienst zijn, krijgen een
speciale dagelijksche premie uitbetaald,
die als volgt is vastgesteld.
Chef-adjudant 9 francs per dag
Adjudant 7 y, francs per dag
Chef-sergeant 6 francs per dag
Sergeant 5.25 francs per dag
Chef-korporaal 3.75 francs per dag
Korporaal 0.75 franc per dag
Soldaat 0 25 franc per dag
DE NEDERLANDSCH—BRITSCHE
HANDELSBESPREKINGEN
OVEREENKOMST GEPARAFEERD
Reuter seint uit Londen d.d. 21 Maart:
Het Ministerie voor den Economischen
oorlog deelt mede:
„De besprekingen, die sedert eenigen
tijd tusschen Britsche en Nederland-
sche vertegenwoordigers te Londen
rijn gevoerd over handelsvTaagstukken,
voortvloeiende uit den oorlogstoestand,
zijn thans met succes bekroond; heden
is een overeenkomst geparafeerd. Er
wordt een gemengde commissie inge
steld, die te Londen of in Den Haag zal
bijeenkomen ter bespreking van alle
vraagstukken, die bij de nakoming der
overeenkomst kunnen rijzen."
De regie-eringspersdienst meldjt:
De Necberlandsche dielegatie, doe geduren
de eenigen tijd te Londen heeft vertoefd,
in verband met de moeilijikiheden, weLke
door handel en 'cheepvaart worden onder
vonden bij den aanvoer van goederen van
overzee, is heden in Nederland teruggen
toeerd. De regeling, die uit deze besprekin
gen is voortgevloeid, is namens de Neder-
landsohe en de Britsche reg-eening gepara
feerd.
AANKOOP VAN MAGERE MELK
POEDER DOOR DE REGEERING.
Prijs wordt per tijdvak van vier weken
vastgesteld.
De Nederlandsche Zuivelcentrale zal van
21 Maart af tot en met 14 September 1940,
gedurende nader te bepalen tijdvakken van
als regel 4 weken, magere melkpoeder aan-
koopen tegen een vooraf voor elk tijdvak
vast te stellen prijs.
Voor het tijdvak van 21 Maart tot en
met 13 April 1940 zal de aankoopprijs be
dragen 15 per 100 k.g. netto, franco spoor
of groot vaarwater, inclusief verpakking.
ONGESCHIKT GEBRUIKSVEE
UIT DE MARKT
De drie centrale landbouworganisaties
hebben in een telegram aan den minister
van Economische Zaken er ten sterkste op
aangedrongen alsnog over te gaan tot het
uit de markt nemen van ongeschikt ge-
bruiksvee, aangezien hierin een middel is
gelegen, de veeprijzen te doen optrekken
en zoodoende in den buitengewoon nijpen
den financieelen toestand der veehouders
(verbetering te brengen.
WIJZIGING VAN DE ZIEKTEWET
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van de Ziekte
wet. Aan de Memorie van Toelichting
wordt het volgende ontleend:
Het ontwerp heeft een tweevoudig
oogmerk. In de eerste plaats wordt aan
sluiting aan de Kinderbij-
s 1 a g w e t beoogd op het punt van de
zoekengelduitkeering. Aangezien de zie-
kengelduitkeering in de plaats treedt van
het loon, dat de verzekerde, toen hij ziek
werd, genoot, is het rationeel, dat het zie
kengeld wordt verhoogd met den kinderbij
slag, waarop de verzekerde aanspraak had,
toen de ziekte intrad
De kinderbijslag, waarmede het zieken
geld wordt verhoogd, wordt toegekend
door het betrokken ziekteverzekeringsor
gaan, maar komt niet ten laste van dat or
gaan.
Het tweede oogmerk is gericht op her-
ziening van de regeling om
trent de erkenning als be-
drjjfsvereeniging. De thans om
trent die erkenning geldende regeling be
vat een aantal leemten en gebreken, welke
naar de ervaring heeft doen zien, de be
doeling, welke bij de wetgever heeft voor
gezeten, toen hij naast de Raden van Ar
beid, als openbare lichamen, ook uit het
maatschappelijk leven opgekomen organen,
bedrijfsvereenigingen, bij de uitvoering der
verplichte ziekteverzekering betrok, niet
tot volle verwezenlijking heeft doen ko-
GEWIJZIGDE RIJKS TWEEDE
HYPOTHEEK-REGELING.
De bouw van arbeiderswoningen door
particulieren.
Naar de „Maasbode" van bevoegde zijde
verneemt zullen in de bestaande regeling,
betreffende het beschikbaar stellen van
voorschotten onder verband van tweede
hypotheek voor dien bouw door particulie
ren van arbeiderswoningen, verschillende
wijzigingen ""orden aangebracht.
Het bedrag van de aldus te verleenen
voorschotten zal worden verhoogd, en wel
tot 1000 per woning bij den bouw op erf-
paohtsgronden en tot 1250 per woning
bij dein bouw op eigen grond.
Voorts zal het thans geldende percen
tage, dat de gemeenten, in een eventueel
verlees, hebben bij te dragen, beduidend
worden verminderd.
OVERNEM3NGSPRIJZEN PEUL
VRUCHTEN OOGST 1940.
Naar wij van officieele zijde vernemen
heeft de minister van economische zaken
besloten, dat alle in 1940 te oogsten peul
vruchten, uitgezonderd die, welke voor
versch gebruik worden geteeld en zaai-
peulvruchten, aan de regeering moeten
worden ingeleverd. Het zal den telers der
halve niet meer worden toegestaan, de fij
nere soorten rechtstreeks aan den handel
te verkoopen.
De prijzen, welke bij inlevering zullen
worden betaald, zullen hooger zijn dan de
overnemingsprijzen voor de peulVTuchten
van den oogst 1939; zij worden per afzon
derlijke publicatie bekend gemaakt.
Evenals indertijd geschiedde toen de ga
rantieprijs voor suikerbieten bekend werd
gemaakt, wordt de aandacht er op geves
tigd, dat de vastgestelde overnemingsprij
zen voor de peulvruchten «een enkele aan
wijzing geven voor het peil, waarop de prij
zen van de andere landbouwproducten van
den oogst 1940, waarvoor nog geen prijzen
werden bepaald, zullen worden vastgesteld.
Zoodra het mogelijk is, die andere prijzen
vast te stellen, zal daartoe worden overge
gaan. Uiteraard zal met de dan aanwezige
omstandigheden rekening worden gehou
den. Blijkt het ten gevolge van niet te
voorziene omstandigheden noodig, die
prijzen vast te stellen op een zoodanig peil,
dat de peulvruchtenprijzen ten achter zou
den komen, dan zullen deze worden her
zien.
ZORGT VOOR EEN LEGITIMATIE
BEWIJS!
Militaire controle neemt sterk toe:
Het „Vaderland" schrijft:
Velen zullen het reeds aan dien lijve er
varen hebben en ook ons blad heef het
reeds in verschillende vormen gemeld: de
militaire waakzaamheid uiit zich de laat
ste dagen in een sterk toegenomen activi
teit. Niet om het publiek ongerust te ma
ken, waarvoor geen enkele aanleiding be
staat, maar wel uit practische overweigi-
gen meenen wij goed te doen de burgers
te wijzen op de wensohelijkheid om op
straat stteeds in het -bezit te zijn van een le
gitimatiebewijs. Zulk een bewijs, in welken
vorm dan ook, is natuurlijk niet noodzake
lijk maar kan in vele gevallen moeilijkhe
den voorkomen. Immers niet alleen in
groote steden maar ook in kleine dorpen
blijkt de paraatheid van de militairen. Een
gemeente als Leidsohendam wordt dag en
naoht door militaire wielrijders doorkruis!
Verschillende personen, die zich als voet
ganger, automobilist of wielrijde. op den
weg bevonden zijn aangehouden en moes
ten zich legitimeeren. Naar wij vernemen is
er op het «emeer tehuis te Leidsohendam
thans voortdurend een politieman aanwe
zig om in dergelijke gevallen hulj. en bij
stand te verleenen. Deze feiten zijn ka
rakteristiek.
DE BOTERHEFFING.
Het bedrag van de heffing en steunuit-
keering op boter is, behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, voor de week van 21
tot 28 Maart vastgesteld op 80 cent per
K.G. (onveranderd).
IN HET VERLEDEN LIGT
HET HEDEN
Met eenige schroom en ingetogenheid
trok ik de smeedijzeren, bel omlaag van het
hoog-opstrevende gebouw aan de Boisot-
kade.
Wie toerisme bedrijft bij honk dient zich
geestelijker-wijze te kleeden in een sport
pak met Buziau-ruiten en een zwart-om-
rande uilebril op te zetten; hij dient, vol
gens Paulijnsch recept, vreemdeling te wor
den met de vreemdelingen, en al datgene
vreemd te vinden, wat een vreemdeling
vreemd vindt. Wanneer ik als vreemde
ling in deze geleerde veste kwam, zou ik
het hooge gebouw aan de Boisotkade
met twee vraagteekens in mijn oogen
opnemen, en wanneer ik daarenboven vrij
metselaar was, zou ik het met een zekere
achterdocht monsteren. Want dit overigens
soeculiere onschuldige bouwwerk draagt
een onmiskenbaar regulier karakter. Het
zou, met zijn stijve, gothische pinakeltjes en
de gele lancaster-gordijnen half-neergela-
ten voor de ramen, het moederhuis kunnen
zijn van een of andere godvruchtige non
nen-congregatie.
Het was ter uitdrukking van dien indruk,
dat ik met een tikje schroom de zware,
smeedijzeren bel omlaag-rukte.
Een onbescheiden galm als een bazuin-
stoot bij het Laatste Oordeel vervulde het
stille huis met lawaai en joeg de klooster
lijke vrede voor goed op de vlucht.
Dat gebouw, verbaasde zich de vreemde
ling, is in de verste verte geen klooster,
maar het stedelijk archief, waar al de pri
vileges van de stad Leiden zorgvuldig wor
den bewaard.
Wien het stedelijk archief tot bouwer heeft
gehad, is mij niet bekend. Zijn schepping
doet me steeds denken aan een amateur-
photo, welke van zéér nabij, mét de lens
omhoog, genomen werd; alle verhoudingen
zijn tot in 't onmatige uitgerekt.
De milde stichter van het archief dien
men voor deze uitgestreken stijl niet verant
woordelijk mag stellen staat in een
naamloos medaillon afgebeeld boven den
hoofddeur. Het was de heer Justus Krantz.
Aan hem danken wij, dat de historische
documenten niet behoefden te verslonsen
in stoffige kasten, maar een veilige berg
plaats vinden in een voor die dagen up-to-
date archief.
Helaas heeft de architect, die aan de bui
tenzijde met een soort wellust zich ver-
meidde in middeleeuwsche motieven, hoe
genaamd geen kans gezien aan het inwen
dige een historisch decorum te verleenen.
Het is koud-weg een paperassen-schuur en
de eenige gezelligheid in het geheele ar
chief wordt behalve door de voorko
mendheid van den archivaris en zijn staf
er gebracht door de staaltjes van fantasti
sche kweekkunst, die de concierge in zijn
vrijen tijd beoefent. Er staat in een van de
vertrekken een „vlijtige Liesje" in den om
vang van een matTone, die nog steeds naar
stig roode bloemetjes borduurt, en in de
boekbinderij een cactus, nee, een cactus.
Maar ten slotte zijn we niet in de gehei
men van het archief opgenomen, om plan
ten te bewonderen.
Er bestaat in zooverre eenige overeen
komst tusschen het archief en een kloos
ter, dat ook hier vele vrome boeken wor
den bewaard en dat door de bewoners en
bewoonsters een echt monniken-werk wordt
verricht. Je moet bij het archief-snuffelen
het taaie geduld en de vasthoudendheid
hebben van een fox-terrier verklaarde
opgeruimd een van de assistenten.
Het was 'met werkelijken eerbied, en een
kneep in het hart, dat we de koor-boeken
opensloegen, waaruit eertijds in de Pieters
kerk, bij flakkerend kaarsenschijnsel, het
Paaschgezang opsteeg: Resurrexi, et adhuc
tecum sum, alleluja Ik ben verrezen en
nog bij u, alleluja.
Dicht daarbij stonden de doop-boeken
van de schuilkerken
Het archief is rijk aan middeleeuwsche
perkamenten, van godsdienstigen en van
commercieelen aard. De verzameling stuk
ken uit lateren en den allerlaatsten tijd is
verbazing-wekkend groot. De planken van
de stalen kasten naast elkaar gelegd beslaan
honderden en honderden meters.
Voor de stad, om allerlei practische re
denen, en voor de wetenschap is dit keu
ring-gerangschikt en bijgehouden archief
een onschatbaar bezit.
Een brandje of een bom als deze ten
minste niet van de Hembrug afkomstig is
zou noodlottig kunnen zijn. Vandaar de
vele voorzorgsmaatregelen, waarvan er
één voor duizelige menschen om te grie
zelen is. Het in vier verdiepingen opge
trokken gebouw heeft geen dichte vloeren,
maar ijzeren tralies een vierdeelige kooi,
die een halven slag gekanteld is. Wie op
de bovenste verdieping wandelt, kijkt tot
op den beganen grond.
Deze luchtige vloer is een stoffelijke
weergave van een geestelijke werkelijk
heid: hier liggen de eeuwen beschreven bij
een, wat hier beiandt, is reeds voorbij en
opgenomen in het verleden. En na iederen
dag, dat de zon is ondergegaan, wordt het
heden afgesloten en bijgezet in het archief,
bij de vergeelde perkamenten en bij de
reeds lang verloopen contracten, die met
zooveel overleg en spitsvondigheden wer
den opgesteld.
VENATOR VAGANS.
GROENTENPRUZEN TE HOOG.
Dat er nogal een verschil bestaat tus
schen dien prijs, welken de tuinder aan de
veilingen voor zijn product ontvangt, en
het bedrag, dat het publiek in de steden
er voor betaalt, heeft in kringen van den
tuinbouw reeds dikwijls de aandacht ge
had en meermalen is de vraag gesteld of
het distributiestelsel de kosten niet on-
noodig hoog doet zijn. Eenerzijds is men de
meening toegedaan dat het aantal distrd-
buanten in genoemde branche wel erg
groot is, terwijl anderzijds d<e- eischen van
het koopend publiek de prijzen noodzake
lijkerwijs opvoeren.
Het Centraal Bureau der Tuinbouwvei
lingen in Nederland heeft zich nu naar
aanleiding van een desbetreffende vraag
der veilingvereeniging te Enschede be
reid verklaard tot het instellen van een
commissie, die deze aangelegenheid zal be
zien. Het onderzoek der commissie zal dan
ook moeten uitgaan naar middelen tot het
brengen van verbeteringen in dezen toe
stand. Hieromtrent zal dan ook overleg ge
pleegd worden met den handel. De oorza
ken van het verschil tusschen veiling- en
détailprijs acht het bestuur bestudeering
waard en de conclusies hiervan zullen in
een rapport verschijnen.
GENERAAL-MAJOOR N. T. CARSTENS
COMMANDANT VAN HET EERSTE
LEGERCORPS
Naar wij vernemen is generaal-majoor
N. T. Carstens, tot voor kort sous-chef Van
den generalen staf en laatstelijk benoemd
tot inspecteur der artillerie, thans be
noemd tot commandant van het eerste le
gercorps, als opvolger van wijlen gene
raal-majoor jhr. J. Th. Aiting von Geusau.
BENOEMING HOOGLEERAAR
TE GRONINGEN.
Bij K. B. is benoemd tot gewoon hoog
leraar in de faculteit der letteren en wijs
begeerte aan de rijksuniversiteit te Gronin
gen, om onderwijs te geven in de Griek-
sche taal- en letterkunde, dr. W. J. W.
Koster, thans conrector aan het openbaar
gymnasium te Zwolle.
EEN DREIGEND CONFLICT BIJ DE
BROCKWAY-BUS TE HAARLEM.
Gisteren is onder leiding van den Rijks-
bemiddelaar in het eerste district, mr. S.
de Vries Czn., op he Departement van So
ciale Zaken, een bespreking gehouden van
partijen betrokken bij het dreigend conflict
bij de Brockwaybus-Maatschappij te Haar
lem.
Aan hét slot van de bespreking deed de
Rijksbemiddelaar he volgende voorstel:
De loonen van de chauffeurs, monteurs
en carosseriebouwers worden verhoogd
met 1 per week; twee me name genoem
de reserve-chauffeurs zullen het hoogste
loon ontvangen, dat voor deze categorie
geldt.
De directie zal nader invoering van een
premiestelsel overwegen ter voorkoming
van schade, veroorzaakt door aanrijdingen.
Wanneer de stijging van de kosten van
het levensonderhoud in totaal 15 pet. of
méér zal bedragen, zullen de partijen na
der in onderling overleg treden omtrent
een te-verstrekken looncompensatie.
De directie van de Brockway Bus Maat
schappij heeft dit voorstel aanvaard en is
bereid de loonsverhooging in te voeren
met ingang van de loonweek van 17 Maart.
Onder deze omstandigheden heeft de Rijks-
bemiddelaar den arbeidersorganisaties in
overweging gegeven den arbeiders te ad-
viseeren niet tot staking over te gaan.
TOERWAGENONDERNEMERS IN
ZUID-HOLLAND VEREENIGEN ZICH
Te 's Gravenhage is gisteren een vergade
ring gehouden van toerwagenondernemers
in Zuid-Holland, teneinde nader overleg te
plegen omtrent de moeilijkheden in het
toerwagenbedrijf in verband met het Ko
mende seizoen. Besloten is tot oprichting
van den kring Zuid-Holland van de toer-
wagengroep in den Bond voor bedrijfsauto-
verkeer in Nederland.
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren: H. Blom, Rotterdam, voorzitter;
G. A. van Zetten, Rotterdam, le secretaris;
A. Logher, Den Haag, 2e secretaris; P. J.
van Beek, Den Haag en J. H. Witte, Den
Haag.
LEIDEN.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 16 tot en met Vrijdag 22 Maart
as. waargenomen door de apotheken: G.
H. Blanken, Hoogewoerd 171, tel. 20502 en
G. Reijst, Steenstraat 35, tel. 20136.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek
Wilhelminapark 8. tel. 26274,
DE NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN
ALS „HUISBAAS".
Een surprise voor de stationswachten.
Als er één bedrijf is, welks werkzaam
heden gekenmerkt worden door gastvrij
heid, dan zijn het zeker de Nederlandsche
Spoorwegen. Die gastvrijheid treft men
overal aan: in wachtkamers, op perrons en
in treinen.
Nu behooren bij een gastheer gasten en
de gasten van de Nederlandsche Spoorwe
gen zijn van zulk een uiteenloopende soort,
als men zich maar denken kan.
Zij hebben gasten, die hun zoo nu en
dan eens één dag met een bezoek ver
eeren, er zijn er, die dit acht dagen of een
maand achtereen doen; er zijn er zelfs, die
zioh met hun abonnement iederen dag on
der hun hoede stellen.
Bij al deze verschillende soorten gasten
heeft de mobilisatie thans nog een catego
rie gevoegd, die (en daarin onderscheidt
zü zich van de andere gasten) niet alleen
de treinen en perrons, maar ook kantoor
gebouwen en seinhuizen is gaan bevolken.
Wij bedoelen de militairen.
En waar de N. S. steeds alles in het werk
stellen het him gasten zoo aangenaam mo
gelijk te maken, heeft de directie gemeend
ook voor deze categorie iets te moeten
doen.
In samenwerking met en met volle mede
werking van O. en O. werden plannen be
raamd, die verwerkelijking vonden in een
pakket, dat als Paaschverrassing aan ieder
van deze landsverdedigers werd gezonden.
Een pakket, waarvan de inhoud voor een
gedeelte wel spoedig in rook zal vervlie
gen en voor een ander deel slechts op ver
hooging van uiterlijk schoon is ingesteld,
doch wakrin ook nog andere zaken zijn ver
pakt, die de militairen zullen helpen deze
dagen prettiger door te maken en hun eeni
ge uurtjes van afwisseling zullen bezor
gen.
De pakketten bevatten n.l. een spoorweg-
bouwmodel of zaag-figuur, wat bloc-notes,
lcgpuzzles, sigaretten, scheerzeep en prent
briefkaarten.
Voor knutselaars dankbare objecten en
voor hen, die geen knutselaar doch wel
„Pater familias" zijn, iets om straks thuis
wellicht een flinke robbedoes van een jon
gen een welkome verrassing te bereiden.
Elk pakje is voorzien van een keurige,
door Jo Spier geteekende kaart, waarop de
directie der N. S. (als huisbaas) en O. en O.
(als makelaar) den jongens een prettig
Paaschfeest toewenschen.
Wij mogen verwachten dat deze surpri
se, die bedoeld is als bewijs van waardee
ring voor het nuttige werk dat door deze
militairen wordt verricht en als dank voor
de buitengewoon prettige samenwerking,
op prijs zal worden gesteld.
N. S. B. KLAAGT „HET VOLK" AAN.
Namens ir. A. A. Mussert heeft mr. A.
J. van Vessem, rechtskundig raadsman der
N. S. B., by den officier van justitie te Am
sterdam een klacht wegens beleediging
van de Nationaal-Socialistische Volksgroep
ingediend tegen de redactie van „Het
Volk" naar aanleiding van een in dit blad
up 13 Maart j.l. verschenen artikel: „Licht-
kogels en spionnen", waarin de voorstel
ling wordt gegeven, dat de N. S. B.-ers
zich zouden schuldig maken aan landver
raad en spionnage, met het geven van sei
nen door lichtkogels ten behoeve van het
buitenland, er. dat het hun streven zou
zyn, dat de zelfstandigheid van Nederland
zoo spoedig mogelijk een einde zal nemen.
DE SUIKER-BON.
In een gedieelte oouzier oplage is hoe
wel het in het bericht zelf juist was ver
meld aibusievelyk in een kopje bon 12
genoemd, wat moest zijn bon 15 op bon
15 is een kilogram suiker te verkrijgen.
Vraag: Ik ben buitenlander en reeds
26 jaar in Holland. Ben ik verplicht om
mijn kinderen tot 14 jaar school te laten
gaan?
Antwoord: Uw kinderen moeten
een leertyd van 7 jaren meemaken, met
dien verstande, dat de verplichting nim
mer eindigt voordat zij den leeftijd van
13 jaar hebben bereikt. Zijn zij 13 jaar
en hebben zy het zevende leerjaar nog
niet voleindigd, dan blijven zij op school
tot zij die klas hebben afgemaakt. Op den
dag, dat zij 14 jaar worden, mogen zy in
elk geval van school.
Katholieken,
Uw eigen Dagblaa is
DE LEIDSCHE COURANT
.«JWMBKIK-
