STADS
NIEUWS
A e d o mmip m ff e m w S
AGENDA
Burgerlijke Stand
De winter
weergekeerd
DONDERDAG 14 MAART 1940
DE LEÏDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
ADonnenvmUprUs: voor Lelden 18
cent per week; 1 2.5J per kwartaal
Bij onxe a.(enten ^0 cent per wvvk;
f ii.60 per kwartaal Franco per poat
f 2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geil!
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 80 cent per regel
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden. 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER 7
GUUR.
De Bilt seint:
Verwachting:
In het Noorden en Midden des nachts
lichte vorst, in het Zuiden temperatuur om
het vriespunt. Overdag eenige stijging van
temperatuur. Betrokken tot zwaarbewolkt,
vooral aanvankelijk sneeuw of regen, la
ter tijdelijk opklarend. Krachtige tot ma
tige Noord-Oostelijke tot Noord-Westelijke,
mogelijk verder krimpende wind.
De weerstoestand va.i hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: zware sneeuw, stormachtige
O. N. O. wind, 1 gr. C.
Vlissingen: matige sneeuw, matige Z. Z.
w. wind, 8 gr. C.
De Bilt: lichte regen, matige N. O. wind,
1 gr. C.
Groningen: matige sneeuw, matige N. O.
wind 2 gr. C.
Maastricht: betrokken, matige Z. W.
wind, 10 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
Een nieuwe actieve storing van 980 mbar
naderde ons land uit het Zuid-Westen en
het centrum lag hedenmorgen juist voor
onze kust, zoodat het weer in het Noorden
en Zuiden van ons land aanzienlijk in ka
rakter verschilde. In het Noorden zware
sneeuw bij krachtigen Oostelijken wind
met een temperatuui van enkele graden on
der het vriespunt; dit is pl.m. 10 graden
kouder dan gisterenmorgen. In het Zuiden
was het nog zacht met regen bij matigen
Zuid-Westelijken wind (te 8.50 was het
verschil in temperatuur tusschen Gronin
gen en Maastricht 14 graden Celsius). De
storing, welke gistermorgen over ons land
lag, trok naar de Randstaten en nam weer
tot 980 mbar in diepte toe. Ook bij IJsland
ligt een depressie, welke over Zuid-Groen
land getrokken is en thans 990 mbar diep
is. De temperatuur daalde op IJsland nog
iets en het vriest er thans overal matig.
Ook in Scandinavië nam de vorst weer
toe (Zuid-Noorwegen 17 graden Celsius on
der nul), ook in Denemarken kwam de
temperatuur weer aanzienlek onder het
vriespunt. In Italië, Hongarije en op den
Balkan heerscht thans vrij rustig doch ne
velig weer. In Italië en op den Balkan is
het zacht, in Hongarye iets kouder, doch
ook hier is de temperatuur nu overal bo
ven het vriespunt.
LUCHTTEMPERATUUR.
0 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS a.a.t
Van Donderdagnamiddag 6.32 uur tot
Vrijdagmorgen 5.45 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 15 Mart
voorm. 6.10 en nam. 6.35 uur.
Maan op 9.03 uur Vrijdagmorgen.
Maan onder 0.50 uur Zaterdagnacht.
LEIDEN. Geslaagd:
Doctoraal examen Indisch recht: de heer
P. V. Putman Cramer, Schveningen.
V Generaal Ailing
von Geusau f
Den gisteren plotseling overleden gene
raal kenden wij niet persoonlijk en wij
weten ook niet veel van hem uit den mond
van menschen, die wèl in persoonlijke re
latie met hem stonden.
Wij kenden hem uit enkele geschriften
en uit redevoeringen.
Vooral uit redevoeringen, waarin hij zoo
echt sympathie kon wekken voor het
leger.
In die redevoeringen bracht hij op zjjn
gehoor over zijn eigen diepe overtuiging,
dat landsverdediging een primair volks-
telang is; dat onze landsverdediging groote
offers mag en moet eischen, maar dat zij
ook, die offers gebracht zijnde, eventueel
uitstekend zal kunnen beantwoorden aan
de verwachtingen, die men van haar mag
hebben, aan de hoop, die op haar is ge
vestigd.
In die redevoeringen vooral liet hij voe
len en beseffen, dat het leger is gevormd
uit en voor het volk, en dat dit consequen
ties meebrengt. De gedachtenis van den
hoogst bekwamen en hoogst kundigen mi-
J'tair Alting von Geusau blijft in ons
voortleven als van een„burger in uni
form": een echte militair, maar een, die
met zijn belangstelling ook bleef staan
midden in het leven der burger-maatschap
pij. Hij had klaarblijkelijk radicaal gebro
ken met de opvatting en de practijk, dat
het leger een van de burger-maatschappij
gescheiden kaste is. Hij gaf er, naar zijn
eigen verklaringen, een voorbeeld van, hoe
de hooger-geplaatsten in het leger niet de
schrik wekkende figuren, maar de vertrou
wensmannen van de lagere militairen
moeten zijn: üe gewone soldaat moet te
genover mij, als generaal, open en vrij
klachten en grieven wensehen en verlan
gens durven openleggen zoo hoorden
wij hem bij een gedachtenwisseling na een
duor hem gehouden lezing verklaren.
De persoonlykheid van Alting von Geu
sau zal zeker bij allen, die hem kennen
uit zijn sympathieke redevoeringen, 'voor
Jen geest blijven staan als die van een
man, die was voorbeeldig militair, omdat
hij voorbeeldig burger was.
V Buiten-kerkelijke
samenkomst
Een passie-herdenkingsconcert is gister
avond gegeven te Leiden in de Stadsge
hoorzaal.
Een dergelijke buiten-kerkelijke samen
komst van artistieken en religieuzen
aard verdient onze hartelijke sympathie.
Natuurlijk juist omdat de samen
komst is van religieuzen aard moeten de
eischen van artistieken aard hoog gesteld
zijn. Waarmede bij andere gelegenheden
vrede zou genomen kunnen worden, moet
op zulk een buiten-kerkelijke samenkomst
van religieuzen aard als ontoelaatbaar
worden afgewezen.
De gisteren geboden avond was onder
artistiek oogpunt verantwoord.
De belangstelling door de jongeren
de jeugd betoond was zéér verheugend
die van de ouderen had grooter kun
nen, moeten zijn.
De van zoo verblijdend streven getui
gende Kunst-praestaties in katholieken zin
missen waardeering in kringen, waar men
die zou moge verwachten, en ook móet
verwachten.
Een verontschuldiging, dat men in den
Vasten toch al iedere week een avond be
zet is door de meditatie, die men in de pa
rochie-kerk bijwoont, kan moeilijk wor
den aanvaard omdat op andere tijden
van het jaar de belangstelling van de be
doelde zijde ook zeer gering is.
Wij moeten uitingen van hoogstaande
kunst als bedoeld passie-herdenkingscon
cert daadwerkelijk steunen moreel èn
finantieel opdat men op deze wijze kan
voortgaan, zoo mogelijk: crescendo.
©aé tcoAt handen!
Nou en óf II Sterk accelereeren, het
gaspedaal forsch intrappen
krachtig remmen en door de bocht
scheur en", dat is haast even slecht
voor de banden als rijden op te lage
spanning.
De vredestaak der
Nederiandsche
Katholieken in
oorlogstijd
De oud-minister van Sociale Zaken, prof.
mr. C P. M. Romme heeft op uitnoodiging
van de Algem. R.K. Propagandaclub te
Amsterdam in een der zalen van „Belle-
vue" gesproken over „De vredestaak der
Nederiandsche katholieken in oorlogstijd."
Het was de eerste maal, dat prof. Romme
na zijn ministerschap weer in het open
baar te Amsterdam het woord voerde.
Wanneer men zich als katholiek af
vraagt, aldus, spr., wat toch wel onze vre
destaak is, dan treft vooral de zegen, dat
wij tot heden voor oorlog zijn gespaard.
Wij weten, dat de oorlog ook voor ons
volk tal van slachtoffers vraagt. Dit logen
straft reeds de bewering, die zoo nu en dan
.opduikt, dat de neutralen eigenlijk een
soort parasiet zijn. Eiken dag brengt nieuw
oorlogsleed, doch eiken dag brenjgt ons
tot den Vorst van den vrede, die ons voor
de toomelooze oorlogsellende bewaart.
Onze actieve vredestaak ligt allereerst
in het stille vertrouwvolle bidden, dat het
Goddelijke Genie den knoop ontwarre,
waarin de menschheid zich heeft verstrikt
en waaruit zij zich met geweld tracht te
bevrijden.
In de tweede plaats sprak prof. Romme
over de zelfstandigheidspolitiek van Ne
derland. „Ik geloof niet, dat er een tweede
land in Europa te vinden is, waar van
overheidswege met die flair en verstan
digheid de neutraliteitspolitiek wordt ge
voerd als in Nederland" zeide spr., daar
mede uiting gevende aan zijn vertrouwen
in de politiek van het huidige kabinet. Dat
vertrouwen wordt nog sterker, waaneer
men slechts wezenlijke bewondering voor
de kundigheid en rustigheid kan hebben,
waarmede de zelfstandigheidspolitiek wordt
Passie-herdenkings
concert in de
Stadsgehoorzaal
Een avond van aesthetisch-
religieuse Kunst
Als na winter, donkerte en mist de zon
zich, hoog in de blauwe lucht, gereed gaat
maken tot de ontvangst der komende len
te. dan is de tijd van meditatie daar, dan
overweegt, wie omhoog wil zien, het dra
ma van Golgotha, zich herinnerend het
bovenmenschelijke leden van Jesus, om
daarna met dank en jubel het feest der
Verrijzenis mede te vieren.
Katholiek Leiden, uw Passie-herdenking
der laatste jaren is een daad geworden, die
verheffing en vreugde heeft gebracht in de
harten van zoovelen.
Wij moeten een lofwoord schrijven en
waardeering uitspreken voor de verzorgde
uitvoering, welke dit Herdenkingsconcert
ons schonk.
Als medewei kenden zien Wij aangekon-
died: de St. Odo-koorknapen onder leiding
van kapelaan Paap, declamatie door Wim
Quint, het Alma Mater-koor, met Willem
Mizée als dirigent.
Het valt niet mee uit zulke heterogene
bestanddeelen een aesthetisch-religieuse
eenheid te bereiken. Maar de eene gene
genheid, toewijding en liefde bloeide op
uit de andere.
Wim Quinl, die velen wel kennen uit
zijn radio-vocrdrachten, zeide een rij van
schoone verzen, betrekking hebbende op
den Palm-Zondag. den Witten Donderdag,
Goeden Viiidae en Paschen. Eenvoudig en
zonder pretensie staat hij daar en in alle
stilte is er geluisterd naar zijn voordracht.
Het was alles devoot en puur van stem
ming.
Als inleiding van de declamatie het Mid-
del-Nederlandsehe gedicht ,.Ic wil mij gaen
vermeyden", waarna een onvergelijkelijk
schoon Gregoriaansch „Christus factus est"
aan deze inleiding beantwoordde.
Toen ving de eigenlijke Passie-herden
king aan: vanaf den glorieusen intocht in
Jerusalem over het Laatste Avondmaal
naar Kruisiging en Opstanding, in gedich
ten van Van Zevenen, Uijt den Geestelyc-
ken Wijngaert van Van Duinkerken, van
Harduijn. van Wijdeveld, Schreurs en En
gelman. De voordracht was wel nobel en
diep ernstig, maai niet fel genoeg door
leefd, wèl met relief in het sobere gebaar,
maar niet suggestief en krachtig genoeg.
Want dit toch is de ontzaggelijke moeilijk
heid dezer kunst, dat op 't moment, dat
het woord gezegd wordt, de verbeelding,
die er door gewekt en ontroerd is, al weer
voorbij is. Eén oogenblik en het is voorbij,
of voorbij maar: opgevangen door een ziel,
die het vasthoudt. Nog enkele sprongen,
nog wat méér kleur, wat méér woord-plas
tiek en ge komt in het beloofde land, jonge
declamator.
De Koorknapen van St. Odo, in vol or
naat, zongen schoone liedekens, veelal van
Lodewijk de Vocht, eenvoudige, aanlokke
lijke Vlaamsche melodieën, die met goede
toonvorming en beschaafd werden uitge
voerd. Bravo voor de twee solostemmen!
Den mentor. Kapelaan Paap, komt hiervan
alle eer toe. Niet minder roemen wij de dis
cipline. De twee Duitsche liederen van
gevoerd. De verantwoordelijke ministers
houden de vaan der zelfstandigheid hoog
tegenover elk buitenland, bewogen door
de belangen van het volk (applaus).
Onzerzijds hooren wij de zelfstandig
heidspolitiek te schragen en mede te dra
gen door onze eigen, persoonlijke houding.
Wij moeten beseffen, dat Nederland een
eigen plaats inneemt, een plaats, die door
ons Nederlanders als het kostbaarste goed
moet worden beschermd en verdedigd.
De houding van het Nederiandsche volk
is geheel anders dan 25 jaar geleden. Het
verschil is even groot als verheugend. Nu,
in tegenstelling met 25 jaar geleden, is
ons nationale belang van te zijn een vrije,
zelfstandige ntaie veel meer naar voren
getreden. Wij beleven dezen oorlog veel
meer als een bewust volk.
Slechts kleine extremistische groepjes
weten zich niet te stellen op het plan van
de nationale zelfstandigheid, doch los van
buitenlandsche hulp zijn zij van geen be
teeken is (applaus).
Laten wij ook bedenken, dat een vrede,
die op iederen oorlog volgt, een bekroning
is van den oorlog. Wij spreken nu reeds
zoo graag van een nieuwe internationale
rechtsorde, maar wij moeten begrijpen, dat
een kleine Staat wel rekening zal moeten
houden met de realiteit, dat de graad van
gerechtigheid in deze nieuwe rechtsorde
bepaald wordt dooi de groote mogendhe
den. Deze gedachte zal het kleine land
dwingen tot het bewarren van afstand, tot
het zich bezinnen.
Nederland dient den vrede het best door
het feit van zijn zelfstandig bestaan. De
kracht van zijn zelfstandig bestaan is recht
evenredig aan de kracht van de volksper
soon. De nationale eenheid wordt gesmeed
door drie banden, n.l. de staatskundige
band van Oranje, de maatschappelijke band
en de band der geestelijke vrijheid.
Spr. bepleitte nog beginselvastheid ook
in het staatkundige leven ter versterking
onzer nationale eenheid, ter bewaring van
deze gelukkige plek in Europa.
Met het zingen van het Wilhelmus werd
de bijeenkomst besloten.
Brahms en Schubert voldeden ons minder,
maar in het Gregoriaansch bleken de kna
pen weer best op dreef. Daarom stellen wij
de vraag: was het niet mogelijk, de jon
genszang meer in religieus klassieken stijl
te houden? 't Geheel met het Alma Mater-
Koor was dan meer gestyleerd gebleven.
Willem Mizée had weer een bijzonder
gelukkigen avond en liet het Alma Mater-
Koor zingen onder zijn sterk individueele
leiding. Er ging niets verloren van den re
sonans der a capella-zang en de echt-Pa-
lestrijnsche geest lag over het „Popule
meus''. In het „Pange lingua" van Kodaly
Zoltan werd niet minder voornaam en
warm gemusiceerd. Essentieele schoonheid
te bereiken dat is het doel van dezen
zeer begaafden dirigent. Geweldig zijn de
in hun veelstemmigheid zoo dramatische
Ingegneri's.
En tot besluit een waar katholiek
kunst-evangelie, de Gregoriaansche „Lau-
date", een beurtzang vol bovenaardsche
verrukking, en de overschoone Sequens
van Paschen „Victimae Paschali Laudes",
door het knapen- en het gemengd koor.
Alles ging van ziel tot ziel, zonder eeni
ge inwerking van lagere orde.
Er waren verschillende heeren geestelij
ken van Leiden en daarbuiten (o.w. ook
kapelaan Dorbeck uit Rotterdam, wien ka
tholiek Leiden zich warme dank verschul
digd weet voor wat hij oud-kapelaan
der St. Jozefkerk ook op het terrein
der muziek in onze stad heeft ge-
praesteerd. Red.).
Rector Beune heeft hartelijk dank ge
bracht aan alle uitvoerenden de baten
van den avond waren n.l. bestemd voor de
Jeugdorganisatie. Én vóór dat dankwoord
heeft de rector navolgenswaardig voor
beeld opgewekt tot vertrouwen in Gods
Voorzienigheid in dezen benauwenden tijd
en met heel de zaal het kerkelijk gebed
voor den vrede gebeden. J. K.
BOND VAN STROOHANDELAREN
OPGERICHT.
Gisteravond had in de zaal van den heer
Van Meizen aan de Beestenmarkt een ver
gadering plaats van stroohandelaren uit
Leiden en omstreken, om wegens de ge
nomen regeeringsmaatregel, een betere re
geling te krijgen voor den stroohandel.
Velen hadden aan den oproep gehoor ge
geven Als voorloopig bestuur zijn geko
zen: M. Romein, Voorschoten, voorzitter;
firma Gebr. Van Dijk, Katwijk, secr.; fir
ma Gebr. Steins, Aardam, penningmC.
Groen, Hazerswoude, bestuurslid.
In andere districten zal eenzelfde bond
worden opgericht.
De Commissaris van Politie te dezer stede
orengt in herinnering het K.B. van 16
Augustus 1918 Stbl. No. 521, regelende het
toezicht op de in Nederland vertoevende
vreemdelingen, waarbij is bepaald, dat een
ieder, die een vree deling nachtverblijf
verschaft binnen 24 uur verplicht is daar
van kennis te geven aan het hoofd van
politie in de gemeente in casu de Commis
saris van Politie (bureau Vreemdelingen
dienst Zonneveldstraal alhier, geopend van
9—12 uur, van 2- 4 uur en van 79 uur).
Door aangifte aan het bureau van de
bevolking en dei Raad van Arbeid vervalt
bovengenoemde verplichting niet.
Verzuim is strafbaar gesteld met hech
tenis van ten hoogste een maand of geld
boete van het hoogste f 500.
Deze bepaling geldt niet alleen voor
dienstpersoneel, doch ook voor logé's enz.
LEIDEN.
Donderdag. „Geloof en Wetenschap", voor
dracht-avond Henk Schaer, over de
Apocalyps, ,,'t Schuttershof", te 8.15
uur.
Donderdag, Jongeren-bijeenkomst R. K.
Staatspartij, bijeenkomst in café
„den Doelen", 8.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden' wordt van Zater
dag 9 tot en met Vrydag 15 Maart
a s waargenomen door de apotheken Boek
wijt, Breestraat 74 tel. 2055? en J. E. M.
ten Dijk, Haven 18, tel. 20085.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
LEIDEN.
G e b o re n Leonardus Franciscus Jo
zef, zoon van A. M. Schinkel en E. J. v. cL
Burg Hendrika Maria, dochter van A.
van Es en W. H. van Berkel Jacob Jo
hannes, zoon van J. Jansen en A. J. van
Waas Louis Johannes, zoon van J. Boom
en C. J. M. van Alen Marinus Johannes,
zoon van M. J. Groen en ivl. A. den Oude
Simon, zoon van J. P. Cok en T. Vier-
stra Johannes Jacobus, zoon van M. Kor-
bee en J. van Beelen Johanna Celia,
dochter van L. de Vogel en D. v. Harskamp
- Petrus Jacobus, zoon van L. W. Turk
er J. M. Koele wijn Aarie, zoon van D.
P. van Maastricht en N. van Tol Maria
Gezina, dochter van L. Heuvelman en W.
M. Veldhuijzen Wilhelmus Hermanus
Joseph, zoon van Tb. J. v. d. Meel en H.
Ja Lut.
Ondertrouwd: J. Laven gesch. 55
jaar en C. Vlieland jd 43 jaar.
Getrouwd: D. v. d. Blom jm en S.
Eavelaar jd G. J. Binnendijk jm en P.
v. d. Heijden jd J. M. Buijze jm en W.
L. Wöhler jd A. van Egmond jm en
J. H. Bekooü jd J. van Egmond jm en
H. Bavelaar jd N. H. de Jager jm. en
N. v. d. Haven gesch. W. Kramp jm en
M. H. Mark jd A. Schouten jm en A. C.
Eradus jd W. Sierat jm en A. M. Berg
man jd J. Singeling jm en E. Stavleu jd
- L. Th. Stam jm. en G. Plu jd A. de
Tombe jm en E. M. de Beer jd W. J.
Verbooij jm en D. Dronkert jd.
Overleden: C. Gravekamp, dr. 14
jaar.
Sneeuw en i|ze! veroornVen
stagnalie ln trein- en
tramverkeer
De mildere temperatuur, welke gisteren
op den dag viel waar te nemen gister
morgen was het 15 gr. Celsius en te 2 uur
registreerde de Sterrenwacht nog 10,4 gr.
Celsius heeft in den namiddag voor een
koudedepressie moeten plaats maken. Deze
openbaarde zich in een kouden regen,
welke gisteravond en den geheelen nacht
voortduurde, terwijl zij hedenmorgen over
ging in sneeuwval en ijzelvorming.
De temperatuur daalde vanmorgen tot
om het vriespunt en de daardoor ontstane
ijzelvorming veroorzaakte algemeene stag
natie in het tramverkeer; vooral op de in
ter communale lijnen naar Noordwijk—
KatwijkDen Haag ondervond het tram
verkeer algeheele stagnatie.
Ook de spoorwegen hebben last van den
flzel.
Onder de rubriek Gem. Berichten in dit
nummer geven we reeds eenige bijzonder
heden over deze stagnatie.
Over de draadbreuk te Noordwijkerhout
vernamen we nog nader, dat dit euvel zeer
veel ongerief veroorzaakte.
Toen de draadbreuk plaats vond pas
seerden twee treinen uit beide richtingen
even later de bewuste plek. De electrische
treinen werden teruggehaald of opgehou
den, omdat op het beschikbare enkele
spoor alleen met stoomtractie kon worden
gereden.
De reizigers, die reeds uit Amsterdam
per electrischen trein waren vertrokken,
zijn naar de hoofdstad teruggebracht, van
waar zij met een stoomtrein in de richting
Utrecht verder zijn gereisd. Aangezien zich
nabij Utrecht eveneens moeilijkheden in
het treinverkeer voordeden, werd deze
trein over de lyn BreukelenHarmeien
geleid. In den loop van den ochtend is nog
een aantal treinen over deze route naar
Rotterdam gedirigeerd. Ook van Rotter
dam werden de treinen via Gouda naar
Amsterdam geleid. Het lag in de bedoeling
later op den dag stoomtreinen in de ge
wone richting naar Rotterdam en omge
keerd te laten vertrekken.
Wie z'n omzet
wil vermeeren,
moet adverleeren I
