MOSKOU
ROUW OM DEN VREDE VAN
Met Sitióche pavlement nam
nog, geen fteö£uit
Fmsche onderhandelaars
uit Moskou terug
DONDERDAG 14 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9591
Bureaus Papengracht 32»
Telefoon:. Redactie 20015. Administratie 20935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2.
Giro 103003. Postbus 11.
DU nummer beslaat nil
vier bladen.
VREDE IN
ROUWRAND
De dag van den vrede is over Finland
opgegaan in een rouwrand en met halfstok
geheschen vlaggen. De heele wereld heeft
de strijd der dappere Finnen met sympathie
gadegeslagen en nu opnieuw zoooals de
„Osservatore Romano" het uitdrukt de
agressie een onrechtvaardige belooning
heeft ontvangen, is er een gevoel van te
leurstelling.
Het is mogelijk, dat Finland ontkomen is
aar. een nog slechter lot; het zou de pion
kunnen zijn geworden in het oorlogsschaak
spel der grooten en op zijn rug zouden de
slagen zijn neergekomen. Dat is ook de re
den, waarom de Finsche regeering de ge
allieerde hulp niet heeft aanvaard en waar
om zij de voorkeur heeft gegeven aan de
bezwarende vredesvoorwaarden van Mos
kou.
Maar ook al nemen wij dit in aanmer
king en willen wij geen blaam werpen noch
op de mannen, die bedankten voer vreemde
hulp, noch op hen, die deze hulp niet wilden
opdringen het resultaat blijft toch on
bevredigend.
Het is opnieuw gelukt, om door middel
van geweld van een kleine en vredelieven
de mogendheid concessies af te dwingen,
welke die mogendheid niet wilde noch
mocht verleenen, zoolang zij nog zelf
respect had.
Een dergelijke vrede is een beleediging
voor het geweten van Europa, constateert
het Vaticaansche orgaan volkomer terecht.
De teleurstelling en de verontwaardiging
worden nu afgereageerd op degenen, die
men voor de zondebokken aanziet.
Waarom hielpen de geallieerden niet?
Uit de verklaringen der staatslieden is nu
wel duidelijk geworden, dat Engeland en
Frankrijk klaar stonden om een leger te
zenden, maar dat Finland aarzelde om de
consequenties daarvan te aanvaarden. Dat
leger moest nl. door Scandinavië trekken en
de regeeringen van Noorwegen en Zweden
verzetten zich daartegen, omdat zij hun
landen niet in den oorlog wilden be
trekken.
In Scandinavië voelt men het verwijt,
dat deze vrede niet gedicteerd zou zijn.
als Oslo en Stockholm anders gewild had
den. Men voelt dat verwijt, dóch verde
digt zich met een beroep op eigen zwak
heid.
Mochten de Noren en de Zweden, die zoo
weinig ingesteld waren op het voeren van
oorlog, hun land blootstellen aan het risico,
een der oorlogsfronten van de Europeesche
worsteling te worden? Wie zich even in
denkt in hetgeen dat voor Scandinavië had
kunnen beteekenen, zal zich wel wachten
den staf te breken over de ministers, die
te Oslo en Stockholm de regeeringsverant-
woordelijkheid dragen. En laat ons voor
zichtig zijn, met verwijten aan Engeland
en Frankrijk, omdat hun hulp aan de Fin
nen bij woorden is gebleven,' omdat zij na
Tsjecho-Slowakije en Polen thans ook Fin
land in den steek hebben gelaten. Hadden
de geallieerden dan de Noorsche en Zweed
sche neutraliteit moeten schenden?
Er zullen in de geallieerde landen thans
heel wat stemmen opgaan, die uit teleurstel
ling over wat met Finland is gebeurd, hun
regeeringen verwij tem zullen, dat zij te
slap en te langzaam te werk gaan.
Zoo betoogt bijv. de Fransche „Excel
sior", dat het recht van Finland boven alle
andere rechten ging. „Het schreef ons onze
plicht voor. De oorlog brengt risico's mede.
Doch wij zullen den oorlog niet winnen, als
wij ons ertoe bepalen, juridische stellingen
in te nemen, terwijl onze tegenstanders
strategische posities bezetten, en maar al te
dikwijls onwettige".
Elders verklaart hetzelfde blad: Frank
rijk en Engeland kunnen zich voegen naar
bepaalde blinde, egoistische en waarschijn
lijk tijdelijke neutraliteiten. Doch de Fran
sche en de Engelsche regeering zullen haar
waarzaamheid en kracht moeten verdubbe
len, want zij zouden niet kunnen berusten
in partijdige neutraliteiten, die stelselma
tig aanvallers begunstigen, ten nadeele van
de mogendheden, die de wapens hebben op
genomen om de agressie te onderdrukken
en den terugkeer ervan onmogelijk te ma
ken".
Het gebeurde met Finland is koren op
den molen van hen, die aan de neutralen
het recht van neutraliteit betwisten, spe
ciaal wanneer de handhaving van de neu
traliteit de volle ontplooiing van het oor
logsgeweld belemmert.
Wij kunnen den afloop van den strijd in
Finland levendig betreuren, maar wij die
nen ons te onthouden van onredelijke be
schuldigingen, die behalve onredelijk ook
gevaarlijk zijn, omdat zij een aansporing
inhouden om levensrechten te schenden,
zoodra dat in de kraam der oorlogsvoering
te pas komt.
Terwijl in Helsinki de vlaggen halfstok waaien en de Finsche bladen met een
rouwrand verschijnen om den somberen en zwarten vredesdag van 13 Maart,
heeft het Finsche parlement nog steeds geen besluit genomen over de ratifi
catie van het vredesaccoord met Rusland. Hiervoor is een meerderheid noodig
van vijf zesden der stemmen in het parlement en sommige Zweedsche bladen
zijn van meening, dat een zoo groote meerderheid wel eens moeilijk zou kun
nen worden verkregen.
Minister Tanner heeft tegenover een correspondent van Havas verklaard,
dat de ratificatie van het vredesverdrag door het Finsche parlement tien tot
veertien dagen zou kunnen vergen.
Intusschen zijn, naar het Duitsche Nieuwsbureau uit Moskou meldt, de Fin
sche onderhandelaars, met minister president Ryti en staatsminister Paasikivi
aan het hoofd, Woensdagmiddag om vier uur Moskouschen tijd uit Moskou
vertrokken.
De Finsche delegatie reisde met hetzelfde vliegtuig waarmede zij op 8 Maart
te Moskou is aangekomen via Riga naar Stockholm terug.
Toen de Finsche gedelegeerden gisteravond uit Moskou op het vliegveld
van Stockholm aankwamen, werd dit scherp bewaakt. Na in haast iets te heb
ben gebruikt, zetten de Finsche staatslieden de reis naar Helsinki voort.
„Nya Dagligt Allehanda" meldt uit Helsinki, dat men ca de aankomst van
minister-president Ryti uit Moskou een omvangrijke reorganisatie van het
Finsche kabinet, mogelijk een aftreden van het geheele kabinet verwacht.
Naar schatting zijn in Finland tengevolge van den oorlog thans 400.000 men-
schen dakloos en van alles beroofd.
PROCLAMATIE DER FINSCHE
REGEERING.
In een proclamatie zegt de Finsche regee-
rine. na hulde aan de gevallenen te hebben
gebracht: „Toen de regeering besloot de
vijandelijkheden te staken en vrede te slui
ten, deed zij dat met de wetenschap, dat het
Finsche volk op die wijze voor een grooter
ongeluk gespaard zóu blijven. Met de hulp
van ons kundig geleid leger en van ons ge
heele volk en door de offers van onze jeugd
zijn wij in staat geweest de kostbaarste din
gen, welke wij bezitten, te behouden: de
vrijheid en onze nationale eer".
WAT FINLAND VAN ZIJN LAND AAN
RUSLAND MOET AFSTAAN.
Op bijgaande kaart van Finland zijn de
gebieden weergegeven met dikke zwarte
i'jn welke in het vredesverdrag tusschen
Rusland en Finland zijn geformuleerd.
Voor de Staatsgrens tusschen Sovjet-
Unie en de Finsche republiek worden de
nieuwe lijnen vastgesteld.
1. De schiereilanden Sredny en Rabatsji
in het hooge Noorden. (Zie voor uitge
breide situatie het neven-kaartje).
2. De geheele Karelische landengte met
inbegrip van de steden op het kaartje
aangegeven. (Zie nevenkaart).
3. Een gebied ten Oosten van Markjar-
vi; de Sovjets hebben hierbij op het oog
bet doortrekken van den Kemijjarvi spoor
weg naar Kandalasksj een aftakking dus op
den Moermansk spoorweg; de nieuwe
grens zou hierbij een deuk vertoonen.
4. Afstand van de eilanden in de Finsche
Golf.
5. Afstand van Hangö voor het aanleg
gen van een Russisch vlootsteunpunt.
PLANNEN VOOR EEN NOORSCH
DEFENSIEF VERBOND.
De Finsche bladen van Donderdagochtend
publiceeren het volgende bericht:
„Van officieele zijde wordt vernonen, dat
na besprekingen, welke de Finsche regee
ring sedert het einde van den oorlog met de
regeeringen van Zweden en Noorwegen
heeft gevoerd, een ontwerp is opgesteld
voor een defensief verbond tuss en de drie
landen, dat de waarborging der Finsche
grenzen ten doel heeft".
KUUSINEN TERECHTGESTELD?
Het Deensche blad „Ekstrabladet" meldde
gisteravond, dat Kuusinen, het hoofd der
stroomannenregeering der Finsche volksre
publiek, welke door de U.S.S.R. gevestigd
was te Terijoki in den aanvang van den
RussischFinschen oorlog, terechtgesteld
is volgens uit Helsinki ontvangen berichten.
Hij werd er van beschuldigd misleidende
inlichtingen te hebben gegeven aan het
Kremlin over de toestan-den in Finland voor
den oorlog.
„Ekstrabladet" voegt hieraan toe, dat de
terechtstelling door Stalin persoonlijk was
bevolen. Stalin was „boos, omdat Kuusinen
hem er toe had overgehaald het Finsche
avontuur te ondernemen, tegen zijn eigen
oordeel in, onder voorwendsel het Finsche
volk te redden uit den groep van maar
schalk Mannerheim".
EEN BELEEDIGING VOOR HET
GEWETEN VAN EUROPA
De „Oss. Romano" over den roof
van Moskou.
De „Osservatore Romano" schrijft: ,,De
zoogenaamde Russisch-Finsche vrede is een
beleediging voor het Europeesche geweten.
Eens te meer heeft ae agressie een onrecht
vaardige belooning gekregon. Strijdt Euro
pa voor een dergeliiken vrede? Welke voor
uitzichten van bloedige b aarschheid ope
nen zich niet voor de menschheid, indien de
landen, die het slachtoffer worden van
agressie, noodzakelijkerwijze buigen moeten
voor den wil van den aanvaller? Welke
nieuwe orde kan worden opgebouwd op een
dergelijke geestelijke ellende?
Moskou' heeft zijn roof niet verkregen
door de wapenen of door de diplomatie,
maar door de ongelukkige en bedroevende
constellatie der krachten, die dit deel van
Europa tegen het bolsjewisme hadden kun
nen verdedigen.
Hebben de Russen werkelijk het zwaard
in de schede gestoken? Zelfs wanneer de
nieuwe grenzen gewaarborgd worden, wel
ke waarde kan men dan aan sovjet-verzeke
ringen toekennen?"
FINLAND KON NIET ANDERS
HANDELEN.
Mannerheims dagorder heeft diepen in
druk op het Finsche volk gemaakt. Na de
radio-uitzending konden vele soldaten hun
tranen niet bedwingen.
Naar gelang meer feiten bekend worden,
wordt het steeds duidelijker, dat Finland
weinig anders kon doen dan vrede sluiten.
Geleidelijk dringt het door, hoe ernstig de
militaire positie was. In Zuid-Finland maak
ten de Russen bij hun opmarsch over het
ijs zulke vorderingen, dat de kustbatterijen
ten Oosten van Helsinki reeds in actie had
den moeten komen.
Behalve de 15.000 dooden aan Finsche
zijde, welk cijfer Mannerheim gisteravond
noemde, zouden alleen in Februari nog
15.000 Finnen ernstig gewond zijn.
De sneeuw, waarom iedereen in Finland
heeft gebeden, is tenslotte vandaag begin
nen te vallen te laat om het land te red
den.
De ratificatie van het vredesverdrag door
het Finsche parlement wordt te Helsinki
vandaag of morgen verwacht Er bestaat
geen twijfel omtrent den uitslag der stem-,
ming, want, naar vernomen wordt, heeft de
Finsche premies Ryti, voor hij naar Moskou
vertrok, garanties gekregen van zijn parle
mentaire collega's.
De economische gevolgen voor Finland
van de grenswijziging zullen in velerlei op
zicht ernstig zijn. Ongeveer 20 procent van
Finlands uitvoer ging over Wiborg en ver
der 10 procent over Hangoe. Een groot aan
tal belangrijke houtpulpfabrieken en hout
zaagmolens zullen door de Russen worden
overgenomen.
RADIOREDE VAN PRESIDENT KALLIO
De Finsche president Kallio heeft een
korte radiorede gehouden, waarin hij sprak
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
NOG GEEN BESLISSING VAN HET
FINSCHE PARLEMENT. (1ste blad).
DE LAATSTE OORLOGSBERICHTEN
UIT FINLAND. (2de blad).
MINISTER GüNTHER OVER DE ROL.
WELKE ZWEDEN IN HET FINSCHE
DRAMA HEEFT GESPEELD. (2de blad).
Binnenland
DOOR DEN IJZEL IS VANMORGEN
ERNSTIGE STAGNATIE ONTSTAAN IN
HET TREIN- EN TRAMVERKEER. (1ste
blad).
SPIONNEERENDE NEDERLANDERS
VOOR DE RECHTBANK TE AMSTERDAM
(3de blad) EN VOOR DE RECHTBANK
TE 's-GRAVENHAGE. (1ste blad).
over Finlands positie in den oorlog en de
eenheid, die door den strijd tot stand is
gebracht.
Finland moest alleen strijden, aldus Kal
lio, die, na hulde gebracht te hebben aan
het leger en aan Mannerheim, vervolgde:
„Thans moet Finland zich aan den weder-
opbouwarbeid wijden. Wij moeten beden
ken, dat het lot van Finland in onze han
den ligt. Het is de plicht van de Finsche
regeering en van het volk, zorg te dragen
voor de bevolking van de Karelische land
engte, die thans gedwongen zal zijn. haar
haardsteden te verlaten".
Kallio eindigde tenslotte met uiting te
geven aan de hoop op uiteindelijken vrede
en voorspoed in Finland.
De rede werd later in het Zweedsch uit
gezonden.
SUMNER WELLES IN FRANKRIJK
TERUG.
PARIJS. 14 Maart. (A.N.P.) Sumner
Welles is vanochtend op het Parijsche vlieg
veld Le Bourget aangekomen. Een half uur
na zijn aankomst heeft hij zich naar het
minister-presidium begeven, waar hij on
middellijk door Daladier werd ontvangen.
Tijdens zijn onderhoud met Daladier
heeft Sumner Welles den Franschen pre
mier een persoonlijke boodschap van presi
dent Roosevelt overhandigd.
DE PLANNEN VOOR EEN NOORDSCH
DEFENSIEF VERBOND.
OSLO, 14 Maart. (A.N.P.) Inzake de
gemelde besprekingen over een Noordsoh
defensief verbond, heeft Koht, de Noorsche
minister van buitcnlandsche zaken, het vol
gende verklaard:
De Finsche regeering heeft eenige dagen
geleden aan de regeering van Noorwegen
gevraagd of zij bereid zouden zijn de mo
gelijkheid te overwegen voor de oprichting
van een defensief verbond tusschen Noor
wegen, Finland en Zweden. Op deze vraag
heeft de Noorsche regeering bevestigend ge
antwoord.
STOCKHOLM, 14 Maart. (A.N.P.) „So-
cialdemokraten" wijst er op, dat de erva
ringen van den Finsch-Russischen oorlog
een versterking der samenwerking tusschen
de Noordsche landen noodig maken. Al
heeft de Zweedsche minister van buiten-,
landsche zaken het wooid „militaire allian
tie" niet gebruikt, stellig zal die kwestie
toch aan een diepgaand onderzoek worden
onderworpen. Het blad „Stcckholm6 Tid-
ningen" schrijft, dat thans vooral er naar
gestreefd moet worden een toekomst te vor
men, welke het Noorden voor nieuwe ram
pen spaart. Alle bladen noemen in dit ver
band de vorming van een militaire allian
tie tusschen Zweden en Finland.
„Stockholms Tidningen" besluit met de
woorden: „Er moet nu niet gesproken, maar
snel gehandeld worden".
DORP IN JOEGOSLAVIë AFGEBRAND.
BELGRADO. 14 Maart. (A.N.P.) Het
dorp Salopek is vannacht vólkernen afge
brand. 18 woonhuizen en 22 stallen zijn vol
komen vernield. Het meeste vee alsmede
levensmiddelen en veevoeder zijn ver
brand. 22 Gezinnen van ruim 200 personen
zijn dakloos geworden.
