De strijd om Viipuri
Engelsch passagiersschip
gebombardeerd
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
5Uwen aeidedigen /zich
luanfiapity
3n het Jlanaat daa% een
MeinheC-uCiefytuify
KERKNIEUWS
MAANDAG 4 MAART 1940
31ste Jaargang No. 9582
S)eCcicbclve(Soti/ta/nt
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag 2
Giro 103003. Postbus 11.
DE RUSSEN VINDEN
SLECHTS PUINHOOPEN
REEDS GEVECHTEN IN DE STRATEN.
Algemeen nam men te Helsinki aan, dat
Viipuri Zaterdagavond door de Finnen zou
worden opgegeven., en dat de stad Zondag
omstreeks den middag door de Russen zou
worden bezet.
Zondag werd gemeld, dat in de straten
van Viipuri hevige gevechten werden gele
verd, De stad ligt in puin. De Finnen zijn
van plan haar te verdedigen als een „vóór
kazemat" van hun derde linie. De Russen
nemen aan de rest van het front langzaam
contact van hun nieuwe stellingen uit.
Bij hun offensief tegen Viipuri ondervin
den de Russen moeilijkheden, doordat zij
geen grootscheepsche aanvallen kunnen
doen over het ijs. Finsche vliegers hebben
namelijk het ijs in de Go-lf voor de'stad ge
broken, waardoor de Russen voor een on
overkomelijke waterbarrière staan. De
Zweedsche correspondenten te Helsinki,
waarvan dit bericht afkomstig is, voegen
eraan toe, dat de Russische opmarsch naar
Viipuri van geen invloed is geweest op het
optimisme van de Finnen, die hun hoop
hebben gevestigd op het feit, dat de Man-
nerheim-linie nog talrijke zeer sterke dee-
len omvat.
De Finnen bieden wanhopigen tegen
stand. Met hun moorddadig vuur breken zij
talrijke aanvallen, doch op enkele plaat
sen zijn zij gedwongen zich terug te trek
ken, willen zij niet door de aanstormende
massa's onder den voet geloopen worden.
Ten koste van groote offers zijn de Rus
sen er in geslaagd vasten voet in de ruïnes
van Viipuri te krijgen, doch de Finnen ver
dedigen hun stellingen energiek in over
eenstemming met hun gewone taktiek:
nooit terrein afstaan zonder den vijand zoo
groot mogelijke verliezen toe te brengen.
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
Het Russische legerbericht van Zondag
avond luidt: Op 3 Maart gingen de Sovjet
troepen op de Karelische landengte voort
de stad Viipuri te omsingelen. Zij bezetten
het gehucht Saarela ten Noorden van Vii
puri, maakten vier stukken geschut van
76 m.m. buit en het volledig uitgeruste
hoofdkwartier van een groote militaire
formatie. Ook bezetten zij het eiland Tup-
puransaari ten Zuiden van Viipuri, waar zij
6 verdedigingswerken buitmaakten, waar
bij 5 gewapende betonnen geschutforten
met zwaar kustgeschut, dat in goede orde
werd bevonden.
WAT DE RUSSEN ZULLEN VINDEN.
In een Reuter-telegram uit Stockholm
wordt gezegd:
Wanneer de Russen Viipuri binnentrek
ken, zullen zij niet meer vinden dan roo-
kende puinen Wat nog slechts een maand
geleden een fraaie stad met moderne ge
bouwen was zelfs nog na de zware Sov
jet-Russische luchtaanvallen en artillerie-
bombardementen is niet meer dan een
hoop puin. De Finnen zijn vastbesloten, dat
niets van belang den Sovjet in handen zal
vallen. De ruime voorraden levensmiddelen
en artikelen, die nog in Viipuri waren, zijn
weggehaald. Alle groote gebouwen zijn
opgeblazen of verbrand. Zelfs het oude
slot van Viipuri, waarboven de Finsche
vlag heeft gewapperd, is volkomen leegge
haald.
Finsche kringen leggen er den nadruk
op, dat het verliezen van Viipuri veeleer
van gevoelswaarde dan van strategisch be
lang is. De stad. zelf vormt geen militaire
sterkte.
De volgende twee weken zullen een ern
stige beproevingstijd zijn voor de Finnen,
die dan nieuwe, nog niet op de proef ge
stelde linies zullen verdedigen, welke lig
gen tegenover een meer open gebied dan
tegenover Viipuri het geval was. Wanneer
de Finnen deze twee weken stand houden,
is het mogelijk, dat de Maartsche sneeuw en
dooi hen zal redden.
Het tragische lot van Viipuri is voorna
melijk te wijten aan twee oorzaken, te we
ten het' gebrek aan manschappen en het
gebrek aan artillerie. De Finsche verliezen
bij de verdediging van Viipuri zijn groo-
ter geweest dan op eenig ander tijdstip van
den oorlog. Men schatte ze te Stockholm
op 17.000 man.
HET RUSSISCHE LEGERGERICHT.
Het Russische legerbericht van Zondag
meldt: Op 2 Maart werd het offensief der
Sovjettroepen op de Karelische landengte
met succes voortgezet. De Sovjettrc-enen
hebben een depot van spoorwegstation
van Viipuri en het Zuidelijk deel dezer
stad bezet. De Sovjettroepen, die Viipuri
van het Noorden en Zuiden uit omsingelen,
hebben het station Tammicuo ten Noorden
van Viipuri en kaap Keihasniemi, ten
Zuidwesten van Viipuri bezet.
Ten Oosten van Viipuri hebben de Sov
jettroepen de steden Kaantyma en Lapin-
lanti bezet.
GROOTE RUSSISCHE NEDERLAAG.
Het Finsche legerbericht maakt melding
van een grooten Russischen nederlaag, ten
Noordoosten van het Ladcga-meer. Twee
duizend Russische soldaten zijn doodgevro
ren De Finnen maakten o.a. honderd tanks
buit.
EEN KATHOLIEK BATALJON?
De oudste dochter van maarschalk Man-
nerheim. barones Anastasia, heeft medege
deeld, dat zij poogt een bataljon Katholieke
vriiwilligers voor Finland te vormen, dat
onder commando zou staan van een Katho
liek priester, die eenigen tijd geleden zijn
diensten heeft aangeboden.
Meer dan 100 vermisten
PASSAGIERS WAREN DOOR DUITSCHE
REGEERING VRIJGELATEN.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
„Domala", groot 8441 ton, van de Britsh
India St. Nav. Co. Ltd. Zaterdag getroffen
is door drie bommen van een Heinkelbom-
m en werper in het Kanaal. De kapitein werd
gedood en midscheeps ontstond brand, 20
van de 48 Engelsche onderdanen ei. 88 van
de 253 Britsch-Indische onderdanen wor
den vermist. Men vreest, dat zij on: het le
ven zijn gekomen. Engelsche schepen en
een Nederlandsch vaartuig hebben de
meerderheid dér passagiers en bemanning
gered. Verscheidene overlevenden zijn ge
wond. Het Heinkeltoestel ontdekte de „Do-
mala" in het maanlicht en liet vier bom
men vallen.
De „Domala" was een passagiersschip,
dat van Antwerpen was uitgevaren met
143 Britsch-Indische onderdanen, die door
de Duitsche regeering waren vrijgelaten
en naar hun vaderland teruggingen.
Nader wordt gemeld, dat 42 Indiërs en
9 Europeanen zijn opgepikt en Zaterdag
avond aan land zijn gebracht door een red
dingboot van een stad aan e Zuidkust
van Engeland. Later zijn de lijken van
twee Indiërs en een Europeaan aan land
gebracht.
Een lid der bemanning-vertelde, dat het
vijandelijke toestel over het schip vloog,
dat alle navigatielichten aan had. De be
manning dacht, dat het een Engelsch toe
stel was, tot het neerdook tot >p ongeveer
40 voet hoogte vanaf de dekken en bom
men neerwierp. Binnen 2 minuten stond
het stoomschip van voor tot achter in
vlammen, zoo voegde hij hieraan toe.
De „Domala" is het eerste groote En
gelsche passagiersschip, dat door een Duit
sohen bommenwerper wordt aangevallen.
De verlieslijst is grooter dan eenige an
dere sedert het torpedeeren van de „Athe-
nia". De „Domala" had een bemanning
van 15 koppen aan boord.
ANDERE SCHEPEN, DIE ZONKEN.
Zondag is voor de Britsche Westkust het
Britsche s.s. „Cato" (710 ton) gezonken.
Men gelooft, dat het op een mijn is geloo
pen. Ongeveer 11 leden der bemanning
worden vermist. Twee overlevenden, die
gewond zijn, zijn aan land gebracht, als
mede de lijken van twee opvarenden.
Het Britsche ss. „Albano", groot 1176
ton, is Zaterdag buiten de Schotsche kust
gezonken na op ee,. mijn te zijn geloopen.
De gezagvoerder en de tweede officier
werden gedood. De overige leden der be
manning zijn aan land gekomen.
De beide Grieksche schepen „Pana-
charntos" (2900 ton) en „Flora Nomilko"
(4500 ton) zijn reeds lang over tijd. Men
neemt aan, Jat zij aan de Engelsche kust
zijn vergaan.
Amerikaansche marinevliegtuigen heb
ben het vermiste Engelsche ss. „Southga-
te" gevonden. Het scheen niet L gevaar
te verkeeren.*
LUCHTACTTVTTEIT.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat het Duit
sche luchtwapen Zaterdag verkenningen
uitgevoerd heeft in de bdurt van Parijs en
boven Noordoost-Frankrijk.
Op de terugvlucht werd een Duitsch
vliegtuig door zeven Engelsche Hurrican-
jachtvliegtuigen aangevallen. Bij het lucht
gevecht werd een Hurrican-jager omlaag-
geschoten. Het Duitsche vliegtuig is be
houden weergekeerd.
Zondag hebben 4 Duitsche Messer-
schmidt-vliegtuiger den strijd aangebon
den met 12 Fransche jagers van het type
Morane. Het gevecht speeld*1 zich af ten
Z.O. van Diedenhofen. en duurdv gerui-
men tijd. De Fransche machines namen ten
slotte de vlucht, nadat een Morane was
neergeschoten. Alle Duitsche machines
keerden behouden terug.
Uit Londen wordt gemeld, dat twee
Britsche gevechtsvliegtuigen Zaterdag
werden aangevallen door zes Messer-
schmidt-toestellen, toen zij boven Duitsch
gebied zeven Heinkels achtervolgden. Een
Messerschmidt werv brandend neergescho
ten, terwijl de andere hoogte verloor en
naar het schijnt niet meer bestuurbaar
was. De beide Britschp vliegtuigen zijn be
houden teruggekeerd.
Voorts wordt gemeld, dat vier Duitsche
vliegtuigen, die Zaterdagavond op de
Noordzee op schepen bommen hadden la
ten vallen, door het vuur van het Britsche
luchtdoelgeschut verdreven werden.
Deze mededeeling is afkomstig /an schip
pers van treilers, die Zondag in een haven
aan de Noordoostkust zijn teruggekeerd.
De Duitsche vliegtuigen waren, naar zij
zeiden, in twee groepen gekomen, de eene
kwam uit het Noorden, de andere uit het
Zuiden.
De treilers werden niet getroffen.
Verder hebben voor de vijfde maal in
zes dagen Zondagnacht Britsche bommen
werpers boven Berlijn gevlogen. Van den
grond werd het vuur geopend, doch de
toestellen slaagden erin, wederom strooi
biljetten boven de Duitsche hoofdstad uit
te werpen. Alle vliegtuigen keerden veilig
op hun bases terug.
Reuters bijzondere corresponded, bij de
Britsche luchtmacht in Frankrijk seint:
Britsche gevechtsvliegtuigen, die op ver
kenning waren aan de Maginotlinie, heb
ben Zaterdag twee vijandelijke toestellen
neergehaald, t.w. een Dornier 17 bommen
werper, die in Frankrijk is neergestort, en
waarbij twee inzittenden gewond werden
en een Messerschmidt 149, welke op
Duitsch gebied werd neergeschoten.
GEVECHT TUSSCHEN 2 ENGELSCHE
VLIEGTUIGEN.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
deelt mede, dat eei.Britsch vliegtuig, door
dat men zich in de identiteit eivan ver
giste, Zondagmiddag in de nabijheid van
Gravesend door een Britsch gevechtsvlieg
tuig is neergeschoten.
Het Britsche ministerie deelt voorts
mede, dat Britsche gevechtsvliegtuigen in
Frankrijk gistermiddag een Heinkel 111
hebben neergeschoten. Het Duitsche toe
stel viel tusschen de linies en men kon
zien, hoe twee leden der bemannning de
machine in brand staken alvorens naar de
Duitsche stellingen te ontsnappen.
HET INCIDENT MET HET DUITSCHE
VLIEGTUIG.
De Duitsche lezing.
BRUSSEL, 4 Maart. (A.N.P.) In
een officieel communique wordt ver
klaard: „De ambassadeur van Duitsch
land heeft vanochtend een bezoek ge
bracht aan Spaak. De Duitsche regee
ring geeft van het incident van Zater
dag de volgende lezing: een Duitsch
vliegtuig was uit Frankrijk terugge-
keerd, waar het een zeker aantal En
gelsche jachtvliegtuigen slag ha gele
verd. De bestuurder gaf er zich geen
rekenschap van, dat hij boven België
vloog (St. Hubert ligt ongeveer 6 min.
vliegens van de grens). Toen hij een
patrouille van drie vliegtuigen van
Engelsch type opmerkte, meende hij te
doen te hebben met vijanden er. bond
hij den strijd aan.
De rijksregeering betuigt der Belgi
sche regeering wegens dit incident
haar oprecht leedwezen en geeft de
verzekering, dat aan de bestaande in
structies waarbij het vliegen boven
neutraal gebied verboden is, met kracht
zal worden herinnerd. De rijksregee
ring is bereid ieder verzoek om scha
devergoeding, dat haar vanwege de
Belgische regeering zal worden gedaan
onverwijld te onderzoeken en te rege
len".
HET VERVOER VAN DUITSCHE
STEENKOLEN
LONDEN, 4 Maart (A.N.P.) Een amb
tenaar van het ministerie van economi-
schen oorlog heeft Reuter vanochtend
medegedeeld, dat het bericht, als zou de
Britsche regeering het aanhouden van
steenkolentransporten naar Italië twee
maanden hebben uitgesteld, geenszins
juist is.
HET ITALIAANSCHE PROTEST.
LONDEN, 4 Maart. (A.N.P.) Naar
Reuter verneemt is de Italiaansche nota
gisteren aan den B*-itschen zaakgelastigde
te Rome overhandigd en thans in een te
legram van dezen zaakgelastigde te Lon
den ontvangen. De Britsche regeering be
studeert het document.
De Italiaansche ambassadeur, Bestianini,
is per vliegtuig van Rome hier aangeko
men.
DE „REGIMA FASCISTA" OVER DE
BRITSCHE BLOKKADE.
ROME, 4 Maart (A.N.P.) De „Regi-
ma Fascista" schrijft, dat Engeland door
de toepassing van het embargo op Duit
sche steenkolen wil reageeren op de Ita
liaansche weigering tot het verkoopen van
wapenen aan Engeland. Bovendien, aldus
het blad, zou men Italië willen dwingen
steenkolen in Wales te koopen en zoo zijn
schepen op de Noordzee in gevaar te bren
gen. Ongetwijfeld wil Engeland den neu
tralen zijn politiek opleggen. Het besluit
van Londen wordt door de Italiaansche re
geering beschouwd als een schaamtelooze
schending van het volkenrecht, omdat vol
gens dat recht een blokkade slechts tegen
oorlogsmateriaal mag worden uitgeoefend.
Engeland heeft bewust een uitdagende
houding aangenomen. Indien men derge
lijke methodes toepast, weet niemand,
welken omvang dit conflict zal kunnen
aannemen.
EEN ZWEEDSCH SCHIP GEZONKEN
STOCKHOLM (A.N.P.) Volgens den
Londenschen correspondent van Dagens
Nyheter zou het motorschip „Lagaholm"
(2858 ton) uit Gothenburg in den Atlanti-
schen Oceaan ten Westen van Schotland
gezonken zijn. Het is niet zeker, of het
vaartuig getorpedeerd of op een mijn ge
loopen is. Het Noorsche s.s. „Belpamela"
heeft 24 leden der bemanning gered. Een
reddingboot met dertien man wordt ver
mist.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
FELLE STRIJD OM HET BEZIT VAN
VIIPURI. DE FINNEN VERDEDIGEN ZiCH
WANHOPIG. (1ste blad).
EEN DUITSCH VLIEGTUIG HEEFT
BOVEN BELGIë EEN BELGISCHEN JA
GER NEERGESCHOTEN. EEN LUITE
NANT WERD GEDOOD. (2de blad).
DE BALANS VAN EEN HALF JAAR
OORLOG. (2de blad).
BRITSCH PASSAGIERSSCHIP IN HET
KANAAL DOOR DUITSCHEN VLIEGER
GEBOMBARDEERD. MEER DAN HON
DERD VERMISTEN. (1ste blad).
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z. H. Exc de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd:
tot Deken van het Dekenaat Middelburg
en tot Pastoor te Goes: den Zeereerwaar-
den heer R. M. A. Nieveen van Dijkum;
tot Pastoor te Egmond a. d. Hoef: den
Weleerw heer A. G. de Boer, thans Kape
laan te Rotterdam (H. Hildegardis);
tot Pastoor te Hazerswoude: den.
Weleerw. heer G. Boos;
tot Pastoor te Voorschoten: den
Weleerw. heer P. J. de Roos;
tot Pastoor te Brielle: den Weleerw. heer
H. Th. Heijink, thans Kapelaan te Haarlem
(Kathedraal St. Bavo).
PATER PIUS STEENHAGEN O.F.M. t
In het Franciscanerklooster aan den
Maagdenberg te Venlo is overleden de
zeereerw. pater Pius Steenhagen.
De thans overledene werd te Amster
dam geboren 14 Juli 1861. In 1880 trad hij
in de Orde der Franciscanen en in 1886
werd hij priester gewijd. Na in verschil
lende plaatsen in ons land parochiewerk
te hebben verricht, werd hij rector van
het St. Franciscusgasthuis te Rotterdam,
in welke functie hij lange jaren werkzaam
was. De laatste jaren was pater Pius rus
tend in Venlo. „Msbd."
BESCHIKKING IN FRANKRIJK.
Eigendomsrecht van Missiecongregatie}
hersteld.
Dank zij de decreten over de volmach
ten der regeering is een voor de Katholieke
Kerk uiterst gewichtige beslissing genomen.
Tengevolge van de anticlericale wetten
van meer dan dertig jaar geleden in Krank-
i'ijk mochten de reügieuse congregaties als
zoodanig geen goederen bezitten. Dit was
destijds ook het geval met de diocesen, die
beroofd werden van de goederen, welke
moesten dienen voor het instandhouden
van de eeredienst.
In 1924 had Poincaré reeds een oplossing
gevonden voor deze laatste kwestie, en
de diocesen werden weer in het bezit ge
steld van hun eigendommen.
Alle pogingen echter, om dezelfde anti
clericale wetten voor de congregaties en
kloosterorden op te heffen, warei tot mis
lukking gedoemd. De congregaties konden
alleen blijven bestaan, als de goederen
door den eenen kloosterling aan den ande
ren worden nagjiaten, hetgeen gepaard
ging met groote successie-belastingen, daar
de goederen officieel door vreemuen wer
den geërfd.
Aan deze wet wordt gedeeltelijk een ein
de gemaakt door een beslissing van den
niet-katholieken Minister Mandel. De mis
siecongregaties hebben officieel het eigen
domsrecht teruggekregen. Onder een ze
ker voorbehoud mogen zij roerende en on
roerende goederen bezitten. Zij mogen ook
scholen bezitten en inrichtingen voor so
cialen bijstand. Deze bezittingen zijn dan
ontheven van de plaatselijke belastingen
en van de doode-hand belasting.
