De oorlog op de zeeën
RIJNSTREEK
ACeuttaie en fBütócde óchepen
(iet ó£ac(ïtaffe>i
WEK UW LEVER-GALOP
De missie van
Welles
neidtaleti en de ecanatni&cfie aexCag.
Berlijnsche opinie over neutraliteit
ZATERDAG 2 MAART 1940
0E LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
KOUDEKERK
TER AAR
De verwachte zeeslag bij
Montevideo
DUITSCHE VLIEGERS IN ACTIE.
De Duitsche luchtmacht heeft gisteren,
op den vijfden verjaardag van haar instel
ling, een uitgebreiden raid verricht op de
scheepvaart voor de Engelsche kust, van
Yorkshire tot de Theemsm onding, waarbij
de neutralen wederom de meeste veeren
hebben moeten laten. Doch ook de geal
lieerde scheepvaart heeft door het optre
den van Duitsche strijdkrachten, hetzij uit
de lucht of uit het water, of door mijnen,
verliezen geleden.
De neutrale schepen waren:
Het Noorsche s.s. „Brott", een schip van
1538 ton van Hendriksen en Kierulf uit
Oslo; het werd volgens verklaringen der
schepelingen op zee door Duitsche vliegtui
gen aangevallen en gebombardeerd. Zes
leden der bemanning worden nog vermist;
men gelooft, dat zij nog op een vlot rond
drijven. Een reddingsboot is uitgevaren om
naar hen te zoeken. Een Britsch oorlogs
schip heeft twee leden der bemanning die
in een sloep ronddreven, opgepikt.
Het Letlandsche s.s. „Katvaldis" van
3206 ton, van D. Thomsons in Riga. On
middellijk nadat het S.O.S. by de kust
wacht van Yorkshire was ontvangen, ver
trokken verschillende reddingsbooten om
naar de opvarenden te zoeken. Later kwa
men nog radioberichten binnen, dat het
schip door twee Duitsche bommenwerpers
werd aangevallen, die vuurden met ma
chinegeweren en bommen wierpen. Doch
daarna heeft men niets meer vernomen.
Het derde neutrale schip is de „Mirel-
la" een Italiaansche boot van 5340 ton van
Giuseppe Gavarone te Genua, waarvan-
gistermorgen reeds een aantal opvarenden
aan de kust van Suffolk in reddingsbogten
is aangekomen. Het schip was in de Noord
zee op een mijn geloopen. Elf schepelingen
worden nog vermist. De eerste reddings
boot, die aan land kwam, had tien uur op
zee rondgezwalkt.
Ter hoogte van de Engelsche Westkust
is gisteren voorts het Britsche s.s.
„Pyrrhus" van de reederij Bolt te Liver
pool tot zinken gebracht. Acht opvarenden
Chineesche stokers zijn omgekomen.
Passagiers had de „Pyrrhus", die bij vol
daglicht verging, niet aan boord. De totale
bemanning bestond uit zeventig man; be
halve de officieren waren het allen Chi-
neezen. Zij zijn in verschillende havens
in het Westen van Engeland aan land ge
bracht.
Behalve de „P.L.M. 25", is naar thans
blijkt gedurende de tweede helft van Fe
bruari nog een Fransch vrachtschip van
dezelfde maatschappij op de Noordzee ver
gaan, namelijk de 3450 ton metende „P.L.
M. 15". Laatstgenoemd schip is, naar Havas
meldt, getorpedeerd en met man en muis
vergaan; de „P.L.M. 25" liep op een mijn.
De verschijning der Duitsche vliegtuigen
op de scheepvaartroutes bezorgde de Brit
sche luchtmacht gisteren een drukken dag.
Geregeld vertrok zij van haar bases om
treilers, die met de vijandelijke vliegtuigen
in gevecht gewikkeld waren, te ontzetten.
EEN DUITSCHE DUIKBOOT BIJ
PORTO RICO?
Het Mackay Radio station meldt, dat het
te Londen thuisbehoorende s.s. „Southga-
te", groot 4862 ton, draadloos geseind
heeft, dat het werd aangevallen door een
duikboot nabij Porto Rico.
Dit is de eerste duikbootaanval, waarvan
melding gemaakt wordt aan deze zijde van
den Atlantische Oceaan. Marineofficieren
in Washington verklaren, dat de aanval
„waarschijnlijk een stuk binnen de neutra-
liteitszone" is ondernomen.
Een Amerikaansch officier gaf als zyn
meening te kennen, dat er ook een vergis
sing in het spel zou kunnen zijn. Er be
vindt zich namelijk een Amerikaansche
duikboot in de buurt, waar de „South-
gate" voer, en het Britsche schip zou, zon
der de nationaliteit van de duikboot her
kend te hebben, noodseinen hebben kun
nen uitzenden.
DE MAGNETISCHE MIJN.
In Britsche marinekringen vertelt men,
hoe het geheim van het mechanisme der
Duitsche magnetische mijnen is ontsluierd.
Reeds in de eerste dagen van den oorlog
vermoedde men, dat de Duitschers ge
bruik maakten van een nieuw type mijn,
doch pas op 21 September liet een Duitsch
vliegtuig twee exemplaren hiervan op een
zandbank vallen, waar zij bij laag water
droog lagen. Aan de kegelvormige mijnen
tijd wilde laten, kennis van de Duitsche
contrabande-lijst te krijgen. Nog bij sche
pen, die begin October werden opgebracht,
werd met onbekendheid met de lijst reke
ning gehouden.
De kwestie, of een lading neutrale, of
vijandelijke eigendom is, wordt door het
hof steeds zeer uitvoerig behandeld, om
dat daarvan al direct afhangt, of men by
de prijsprocedure wel als belanghebbende
kan optreden.
De Britsche prijsrechtspraak heeft zich
in het verleden op het standpunt gesteld,
dat door neutralen bevrachte en aan vij
andelijke ontvangers verscheepte goederen
by voorbaat als vijandelijk beschouwd moet
worden, zonder dat op de werkelijke rechts
positie acht wordt geslagen.
Daarenboven houdt het Duitsch prijzen-
hof ten volle rekening met de materieele
rechtspositie, dus met de kwestie van den
juridischen eigendomsovergang, voorzoo-
verre de eigendomsverhouding met zeker
heid nagegaan kan worden.
Tenslotte houdt Rothenberger zich bezich
met het begrip „vijandelijke bestemming"
van contrabande. Krachtens een rechtsge-
dachte, die in het volkenrecht reeds lang
gelding heeft, wordt de vijandelijke be
stemming bewezen geacht, wanneer het
vaartuig een vijandelijke haven zou aan
doen.
Dit geldt ook voor goederen, die feitelijk
voor een neutrale haven bestemd zijn, om
dat, wanneer een vijandelijke haven aan
gedaan wordt, elke betrouwbare controle
op een mogelijk ingrijpen van den vijand
ophoudt.
DE UITVOER VAN DUITSCHE
STEENKOLEN NAAR ITALIë
Naar aanleiding van 't besluit der Engel
sche regeering tot het aanhouden van voor
Italië bestemde Duitsche steenkolen trans
porten, schrijft de diplomatieke redacteur
van de „Times", dat Engeland dezen maat
regel lang heeft uitgesteld uit vriendschap
voor Italië en in de hoop, dat te Rome een
overeenkomst tot stand zou komen, waar
bij Engeland Italië steenkolen zou leveren
in ruil voor Italiaanschen uitvoer naar En
geland. De andere neutralen begonnen ech
ter te klagen en de vraag te sellen: Waar
om zou onze invoer uit Duitschland wor
den stopgezet en die van Italië niet? De
vorige week werden in het Lagerhuis ver
scheidene vragen gesteld, die van onge
duld getuigden.
De Engelsche regeering is thans van mee
ning, dat zij den maatregel niet langer kan
uitstellen. Engeland zal r og pogingen doen
tot een regeling te komen en in de Ver-
eenigde Staten hoopt men reeds, dat meer
Amerikaansche steenkool naar Italië zal
kunnen worden vervoerd.
Aanvaarding Britsche
controle niet neutraal?
„REGELRECHTE INTIMIDATIE",
ZEGT LONDEN
Ten aanzien van de kwestie van het aan
vaarden van de Britsche controle ter zee
door neutrale staten, wordt er te Berlijn
op gewezen, dat door de bevoegde autori
teiten te verstaan is gegeven, dat men een
dergelijke aanvaarding niet in overeen
stemming acht met de neutraliteit en de
souvereiniteit van een staat.
Het Britsche ministerie van economische
oorlogvoering heeft verklaard, dat de Duit
sche officieele verklaring inzake het Brit
sche „navicert"- systeem, waarin wordt ge
zegd, dat de neutralen, welke dit systeem
aanvaarden, de Britsche blokkademaatre
gelen erkennen en in Duitsche oogen zich
hoogst verdacht maken, een „regelrechte
intimidatie" is.
Het is plicht van de neutralen om zich
te onderwerpen aan de uitoefening van bel-
ligerente rechten, welke wettig ten uitvoer
worden gelegd. Geen oorlogvoerende heeft
eenigerlei recht tot klachten jegens een
neutraal land, dat zich op die wijze onder
werpt. Wat de Duitsche bewering betreft,
dat Duitschland geen" zekerheid heeft, dat
schepen, welke met navicerts varen, niet
zullen lossen in een vijandelijke haven,
hierop wordt geantwoord, dat het aan de
Duitsche oorlogsschepen is de betrokken
schepen aan te houden en hun lading te
onderzoeken, wanneer zij dat kunnen.
Ten aanzien van de Duitsche bewering,
dat het systeem der navicerts een Britsch
net van economische spionage op groote
schaal begunstigd, geeft het ministerie als
antwoord, dat het navicerts-systeem zui
ver is opgesteld om de neutralen bij te
staan in de voortzetting van hun gewettig-
den handel met een minimaal ongemak.
Het is geen systeem van dwang en zij, die
er niet van houden, hebben steeds de keu
ze om naar een controlebasis te varen.
DE DUITSCHE CONTRABANDE-LIJST
De president van het prijzenhof te Ham
burg, Rothenberger, schrijft in het „Zeit-
schrift der Akademie fuer Deutsches Recht"
dat bij de processen voor het hof drie kwes
ties voor de neutralen van bijzonder belang
zijn gebleken, nl. de interpretatie, welke
het hof van het begrip contrabande geeft,
de vraag, wanneer een lading in neutralen
of vijandelijken eigendom is en de kwes
tie, of een kapitein resp. een reederij er
van op de hoogte was, dat een bepaald ar
tikel op de door de Duitsche regeering ge
publiceerde contrabandelijst staat.
Ten aanzien van de laatste vraag is ge-
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten,
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal In uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet,
het bederft. U voert u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam ls vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrU te doen vloeien en u
zult u ee.i geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Elscht Carter's Lever-PUIetJes hH apothekers en
drogisten, f. 0.75.
Langdurig onderhoud met
von Rlbbentrop
HEDEN ONTVANGST BIJ HITLER.
Volgens een bericht van „United Press"
uit Berlijn, heeft de conferentie tusschen
Sumner Welles en Von Ribbentrop niet
minder dan twee en een half uur geduurd.
De ongewone lange duur van de bespre
king wordt beschouwd als een goed voor
teeken voor Welles' verdere gedachtenwis-
seling te Berlijn.
Het persbureau verneemt, dat de bespre
king van de Duitsche vredesvoorwaarden
uitgesteld was tot vandaag. Dan zou Welles
Hitier ontmoeten. Naar verwacht wordt,
zal Von Ribbentrop bij dat onderhoud te
genwoordig zijn.
De „Baltimore Sun" te Washington ver
klaart thans zeker te weten, dat Roose
velt Sumner Welles naar Europa heeft ge
zonden, om antwoord te krijgen op deze
speciale vraag: „Is er hoop op een vTede
zonder overwinning in de naaste of ver
wijderde toekomst?"
Het blad schrijft: .Roosevelt wenscht te
weten, of de oorlog met een gedicteerden
vrede moet eindigen, of dat er kans is op
een vrede door een schikking.
In dat laatste geval zou hij in overwe
ging kunnen nemen, alléén of samen met
het Vaticaan op vriendschappelijke wijze
tusschen beide te komen.
Men is er te Washington op voorbereid,
van Londen en Parijs te zullen hooren, dat
de oorlog moet worden voortgezet, tot het
nationaal-socialisme vernietigd is. Men
hoopt echter, dat Berlijn minder vastbera
den is, omdat de berichten, die de laatste
weken zijn ontvangen, de aanwijzing be
vatten, dat de Duitschers den oorlog gaar
ne zonder bloedige botsing zouden zien ein
digen. Daarom blijft ook het verwachte of
fensief uit".
durende vele weken na het uitbreken van
den oorlog geen zeer strenge maatstaf aan
gelegd, omdat men den neutralen reeders
waren valschermen bevestigd.
Terstond na de ontdekking heeft men
voor de demontage speciale instrumenten
vervaardigd. De met de demontage belas
te officier zette zijn vier helpers uiteen,
hoe te werk moest worden gegaan, opdat
zy, ingeval er iets mocht gebeuren, zijn
taak zouden kunnen overnemen. Ontdekt
werd, dat de mijnen voorzien zijn van
twee slagdoppen, een magnetische en een
contact-slagdop. Zij zijn vervaardigd van
een niet-magnetisch metaal, hoofdzakelijk
aluminium en wegen ongeveer 700 K.G.
De lading weegt de helft hiervan.
AANHOUDENDE GERUCHTEN OVER
VERWACHTE ZEESLAG.
Nog steeds doen geruchten de ronde te
Montevideo over de mogelijkheid van een
binnenkort te verwachten zeegevecht in
het zuidelijk deel van den Atlantischen
Oceaan. Een Duitsch vestzakslagschip, een
duikboot en een groot transportschip zou
den voor de Braziliaansche kust kruisen.
Twee Fransche en drie Engelsche oorlogs
bodems zouden zich eveneens daar in de
buurt bevinden.
Het radiostation van Montevideo ver
klaarde gistermiddag, dat er sprake was
van twee duikbooten en een groot schip
Enkele dagen geleden waren hun voorra
den aangevuld door een uit Belem vertrok
ken tankschip.
De radio heeft voorts nog medegedeeld,
dat het grootste der schepen, waaruit het
geallieerde eskader bestaat, een of twee
vliegtuigen scheen te vervoeren.
Men zou hebben gezien, dat de toestel
len vlogen en de verbinding met de andere
schepen onderhielden. Opgevangen berich
ten droegen het karakter van vliegtuiguit
zendingen en waren gesteld in de code der
geallieerden.
De Havas-correspondent heeft inlichtin
gen ingewonnen bij de Urugueesche scheep
vaart-autoriteiten, die verklaarden, niet
over gegevens te beschikken, welke aan
een oproepen van geallieerde schepen zou
den kunnen doen denken.
Katholieken,
Uw eigen Dagblad is
DE LEIDSCHE COURANT
INSTALLATIE VAN BURGE
MEESTER G. VERHEUL
Na de feestelijke tocht naar het Raad
huis, werd de nieuwe burgemeester van
Koudekerk, de heer G. Verheul, met zijn
echtgenoote de Raadszaal binnengeleid.
De voorzitter, de heer N. P. Slegtenhorst,
las het benoemingsbesluit vood en hield
daarna een welkomstrede, waarin spr. hul
de bracht aan den vorigen en de beste
wenschen uitte voor den nieuwen burge
meester.
De heer Slegtenhorst omhing den heer
Verheul met de ambts-keten, waarna de
ze het woord nam.
Spr. dankte, ook namens zyn vrouw, dat
reeds plannen in bewerking zijn, waardoor
hij bij verwezenlijking daarvan binnen af-
zienbaren tijd in deze gemeente zal kunnen
wonen.
Spr. schetste de zware taak van het be
sturen een er gemeente in dezen woeligen
tijd.
Het verheugt spr., dat de gemeente fi
nancieel onafhankelijk is en zonder finan-
cieele hulp haar huishouden kan voeren.
Het zal spr.'s ernstig streven zijn om
een zoo zuinig mogelijk financieel beheer
voor te staan en alles aan te wenden om
het belang der gemeente en haar ingezete
nen te dienen.
De heer Verheul deed een beroep op al
ler samenwerking.
Vol vertrouwen aanvaardt spr. het bur
gemeesterschap van Koudekerk aan den
Rijn met opzien tot God en de bede in het
hart dat Hij steeds bij de vervulling
van zijn taak zijn Leidsman wil wezen.
Van Hem verwacht ik aldus spr. de
kracht en wijsheid om die taak naar be-
hooren te vervullen.
Spr. dankte ten slotte den heer Slegten
horst voor de waarneming van zijn ambt,
en de burgerij voor de vriendelijke ont
vangst.
Hierna richtte de heer P. de Jong als
oudste raadslid zich in hartelijke en waar-
deerende bewoordingen tot den burge
meester en zegde de volle medewerking
van den Raad toe.
Vervolgens sprak de heer G. J. Corts,
gemeente-ontvanger, namens het personeel
der gemeente.
Hierna verkreeg de heer W. A. v. d.
Dool, hoofd van de O. L. school het woord
en sprak den burgemeester als vertegen
woordiger van de diverse vereenigingen en
corporaties in deze gemeente toe.
Wy hebben alzoo in u niet te zien, aldus
spr., den man. die door een of andere stem
busoverwinning op 't kussen is gekomen,
d'.ch enkel dengene, die door onze geëer
biedigde Koningin daartoe is geroepen.
Zooeven is u aldus spr. door de kin
deren het welkomstlied toegezongen, waar
in regels klonken, die wy allen onderschrij
ven: „Als gij aan ons dorp uw krachten
wijdt, vindt gij ons steeds tot uw dienst be
reid".
Moge het dan zoo nog eens worden, dat
u na langen tijd kunt zeggen: Het was mij
goed in Koudekerk burgemeester te zijn ge
worden. En dat er dan vertegenwoordigers
van de h e e 1 e burgerij mogen opstaan,
die u zullen verklaren: ,,en wij zijn nog
blij, dat u op 1 Maart 1040 tot ons kwam".
Dan spraken achtereenvolgens nog de
burgemeester van Alphen aan den Rijn, de
heer Colijn, als collega van een naburige
gemeente en als voorzitter van den kring
„Rijnstreek" van Burgemeesters en Secre
tarissen, de heer Warnaar, burgemeester
van Hazerswoude, als collega en de heer
Brug, burgemeester van Leiderdorp, als
voorzitter van de kring „Rijnland" van
Burgerwachten.
Ten plotte sprak de gemeen te-veld wach
ter Dalebout, mede namens zijn collega
Tempelman, den burgemeester toe als hoofd
van de plaatselijke politie.
De burgemeester dankte in het kort alle
sprekers voor de sympathieke woorden en
belangstelling en zegde zijn volle steun en
medewerking aan alle corporaties en per
sonen toe en hoopt op een aangename en
prettige samenwerking.
Hierna sloot de voorzitter de vergadering,
we'ke gevolgd werd door een drukke re
ceptie.
f
Pater Leovigild van der Iloorn O.F.M.
die morgen de H. Priesterwijding ontvangt
en op Paaschdag zyn eerste plechtige
H. Mis in Langeraar komt opdragen.
ZOETERWOUDE
VEERTIG JAAR BRANDWEERMAN.
Gistermorgen 11 uur waren, door den
burgemeester, de wethouders, het college
van brandmeester en de oud-directeur,
de heer A. v. Vliet, in de Raadzaal bijeen
geroepen om den heer C. G. v. Es te huldi
gen by zijn veertigjarig jubileum bij de
Zoeterwoudsche brandweer.
De jubilaris was een kwartier later opge
roepen en zeer verrast toen hij op de eere
zetel moest plaats nemen.
De burgemeester sprak den jubilaris toe.
Spr. gaf een historisch overzicht van de
brandweer in de laatste 40 jaar. Onder niet
minder dan 4 burgemeesters en 5 directeu
ren hebt gij de brandweer in al die jaren
oo voortreffelijke wijze gediend. Spr. hul
digde den jubilaris voor zijn taak-vervul-
ling en deed ten slotte de mededeeling van
het Koninklijk Besluit van 24 Februari
1940, No. 2 waarbij aan den jubilaris als
brandmeester bij de plaatselijke brandweer
te Zoeterwoude. de zilveren eere-medaille
verbonden aan de Orde van Oraije-Nassau
Ls toegekend.
De jubilaris zeer getroffen door deze
geheel onverwachte hulde dankte har
telijk voor de hem gebrachte hulde en on
derscheiding.
Hierna voerde de heer P. C. Paardekoo-
per, directeur van de brandweer het woord
om den jubilaris geluk te wenschen en den
burgemeester te danken voor het genomen
initiatief.
Wethouder De Graai stelde een dronk in
op den jubilaris, waarna nog een uurtje
gezellig bijeen werd gebleven waarbij nog
het woord werd gevoerd door den oud-di
recteur en wethouder Onderwater.
