bihonk
Academienieuws
binnenland
Toefisme
AGENDA
STADSNIEUWS
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1940
OE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
ADonaenvmlsprya: voor Leiden li
cent T/tx week; 2.5J per kwartaal
Bfy onze «genten /O cent per wv»k;
ft.60 per kwartaal Franco per po»t
195 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll
Zondagsblad 9 cent.
Ad verten tiën: 80 cent per regel.
Ingezonden mededeelingeo dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER 7
KOUDER EN NATTER.
De BUI seint:
Verwachting:
Matige tot krachtige Westelijke tot
Noord-Westelijke wind. Gedeeltelijk be
wolkt. Enkele regenbuien, later wellicht
met hagel of natte sneeuw. Kouder, wel
licht temperatuur om het vriespunt des
nachts.
De weerstoestand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: Ichtbewolkt, matige Z.-W.
2 gr. C.
Vlissingen: lichtbewolkt,, matige W.-Z..W.
4 gr. C.
De Bilt: halfbewolkt, matige W.-Z.W.,
4 gr. C.
Groningen: halfbewolkt, matige W.-Z.-
W. 3 gr. C.
Maastricht: zwaarbewolkt, matige W.-Z.-
W. 8 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT
Het arktische gebied van lioogen .lucht
druk breidt zich naar het Zuiden uit. De
polaire strooming uit het Poolgebied strekt
zich reeds uit over IJsland en deed ook op
de Faroer de temperatuur sterk dalen. De
voor van lager luchtdruk over Scandina
vië heeft zich naar het Zuiden verplaatst
en vertoont neiging om tusschen Schot
land en de Noorsche kust af te breken. De
strooming van warme lucht, die de dooi
gebracht heeft, trekt zich thans naar het
Zuiden terug. He scheidingsfront van
deze lucht met luchtmassa's van maritiem
polair karakter passeerde in den nanacht
ons land. De laagste luchtdrukwaarde
wordt gemeld in Zuid-Noorwegen en is 987
mbar. Op de Oostkust van Groenland
kwam gisteravond een barometerstand van
1041 mbar voor bij een temperatuur van
24 graden.
De dooi is doorgedrongen tot de Finsche
Golf. Langs de Noorsche kust kwam de
nulisotherm naar het Zuiden tot den 61en
breedtegraad. Het gebied van hoogen lucht
druk in Zuid-Oost-Europa nam af tot 1025
mbar. De vorst blijft er streng en in de
Karpaten en in Joego-Slavië komen nog
temperaturen beneden 15 graden voor.
Ook in Italië blijft het koud. Over Portu
gal en Noord-Afrika liggen vlakke de
pressies.
Bij de Azoren verandert de luchtdruk
weinig en passeeren n.et bepaalde tus-
schenpoozen zwakke daalgebieden, gevolgd
door zwakke stijgingen. De activiteit der
Oceaandepressies blijft bij voortduring op
vallend gering.
LUCHTTEMPERATUUR
6 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
van Zaterdagnamiddag 5.57 uur tot Zon
dag voorm. 6.28 uur.
Van Zondagnamiddag 5.59 tot Maandag
voormiddag 6.26 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee: Zondag 25 Febr.
v m. 4.05 uur, nam. 4.30 uur.
Maandag 26 Febr. v.m. 4.50 uur, nam.
5.15 uur.
Maan op Zaterdagovand 7.24 uur, maan
onder Zondagochtend 7.37 uur.
Maan op Zondagvund 7. uur, maan on
der Maandagochtend 8.05 uur.
LEIDEN. Geslaagd:
Doctoraal examen Geschiedenis de heer
J. B. C. M. Stomph, Lotterdam.
HET VERGAAN VAN
DE NEDERLANDSCHE TANKBOOT
„DEN HAAG".
Tweede sloep gevonden.
Bij de directie van de Standard Ameri-
kaansche Petroleum Compagnie is bericht
ingekomen, dat in de buurt van Falmouth
(Z.W. Engeland) de tweede vermiste sloep
van de vergane tankboot „Den Haag" ledig
is gevonden, ongeveer terzelfdertijd als
waarop het lijk van den bediende C. van
der Horst is aangespoeld.
Volgens inlichtingen van den kapitein
van het motortankschip hadden in deze
sloep de vermiste 13 opvarenden plaats ge
nomen, zoodat thans moet worden aange
nomen, dat deze menschen allen zijn ver
dronken.
(Er wordt dus ook nog steeds een derde
sloep met bemanning vermist).
OPROEP VAN HET ALGEMEEN
STEUNCOMITé 1939.
Het Algemeen Steuncomité, dat in Octo
ber 1939 onder eere-presidiaat van Hare
Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana door
de regeering is ingesteld, heeft zich in de
vier maanden van zijn bestaan uit den
aard der zaak allereerst bezig gehouden
met het verwerven van de vereischte in
komsten. De actie tot dit doel heeft, dank
zij ook de buitengemeène inspanning van
onderscheidene plaatselijke comité's, een
zeer bevredigend resultaat opgeleverd.
Bereids is meer dan zeven ton ontvangen.
Intusschen begrijpelijkerwijze zijn de
behoeften vrijwel onbegrensd.
Daar zijn in de eerste plaats de beide,
reeds vroeger bestaande instellingen, wel
ke de beschermende hand uitstrekken over
de slachtoffers van den oorlogstoestand.
Zoowel Stamil, die zich bezig houdt met
leniging van de nooden die ontstaan in de
bedrijven van gemobiliseerden, als het
nationaal fonds voor bijzondere nooden,
dat zich het lot aantrekt van de tallooze
uit anderen hoofde getroffenen door de
buitengewone omstandigheden, zijn de
vreedzame belagers van het comité.
Wordt uit dezen hoofde op zijn kas
schier voortdurend gebeukt, is de eerste
linie blijvend in andere, zij het bevriende,
handen, hetgeen hierna nog stand houdt,
staat eveneens onder zwaren druk. De nij
pende, aanhoudende koude heeft over het
gansche land een ongekende behoefte ge
schapen aan kleeding en dekking en het
comité heeft tot leniging daarvan schier
al zijn overige middelen, over de verschil
lende gewesten verdeeld, moeten aanwen--
den.
Ieder beseft echte, dat hiermede zijn taak
niet is afgeloopen.
Onafhankelyk van de weersgesteldheid
nemen de nooden en behoeften toe. Het
steuncomité wil trachten, met inspanning
van alle krachten, te voorkomen, dat de
oorlogstoestand ons volk meer verzwakt
dan nu eenmaal volstrekt onvermijde
lijk is.
Onderscheidene wegen worden bewan
deld om de kas te versterken, maar wie
nog iets te verliezen heeft, zal, naar ver
trouwd mag worden het als zijn duren
plicht aanmerken het gironummer van het
algemeen steuncomité 1939 (25000, kantoor
's-Gravenhage) voortdurend in overwe
ging te houden".
DISTRIBUTIE VAN MARGARINE EN
BAK- EN BRAADVET.
Voortzetting van extra verstrekking.
De minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen bericht, dat hij door
zijn ambtgenoot van Economische Zaken
in staat werd gesteld goed te keuren, dat
de extra verstrekking van margarine en
bak- en braadvet, op basis van 's minis
ters circulaire van 29 Januari gedurende
twee achtereenvolgende weken, aanvan
gende met de week van 26 Februari a.s.,
kan worden voortgezet.
STIJGENDE KOSTEN VAN
LEVENSONDERHOUD.
Besprekingen in het grafisch bedrijf.
Het indexcijfer voor de kosten van levens
onderhoud, berekend door het Gemeente
lijk Bureau voor de Statistiek te Amster
dam, toonde over Januari een stijging aan
van 7.3 punten, of wel 5 1/4 procent.
In verband hiermede hebben de hoofd
besturen van de arbeiders-organisaties in
het grafisch bedrijf tezamen onder oogen
gezien, welke gedragslijn diende te wor
den gevolgd.
De besturen namen het besluit, om de
besturen der boekdrukkers-organisaties en
van de boekbinders-patroonsbond uit te
noodigen tot een bespreking over de nu
ontstane situatie, in het bijzonder met het
oog op de moeilijkheden, die de stijgende
kosten van levensonderhoud in de gezin
nen veroorzaken.
DEFENSIEVERBOD VOOR N.S.B.
GEHANDHAAFD.
Minister Dyxhoorn neemt gaarne aan,
dat vele aanhangers van de N.S.B. hun vol
ledige steun zullen geven aan de verdedi
ging des lands tegen aantasting van ons
y mdgebied, van welke zijde die ook moge
geschieden, maar hij acht het twijfelachtig,
of dit voor allen geldt. Aldus deelt hy aan
de Eerste Kamer mede in zyn memorie
van Antwoord over de Defensie-begrooting.
Tot opheffing van de ten aanzien van
III
IN HOOGER SFEREN.
Het lustte ons naar hooger sferen op te
stijgen, en, vóór den'vastgestelden tijd, met
ziel en lichaam op te rijzen uit dit leven
laag-b ij-de-grond.
Een lust, Dante waardig.
Wat nu echter volgt is niet een verbe
terde en geheel herziene uitgave van de
Goddelijke Comedie, maar de allerindivi
dueelste expressie van de allerindividueel
ste emotie, die een bezoek aan de meelfa
briek „De Sleutels" by ons heeft achter
gelaten.
Helaas! er was geen Beatrix, „donna
pietosa e di novella etate", om dezen ster
veling te begeleiden, opwaarts langs de he-
mei-kringen.
Het was een Virgilius, die de lift omhoog-
joeg dwars door de vele verdiepingen van
enze Leidsche wolkenkrabber heen.
Op gevaar af in botsing te komen met
architect Van Moorsel en zijn aanhang,
durf ik te beweren, dat deze gigantische
groepeering van blokkendoozen een sieraad
is voor de stad. Er gaat een enorme kracht
uit van de recht-hoekige lijnen en vier
kanten, culmineerend in den vervaarlijke
middenbouw, welke als een middeleeuwsch
donjon het omringende stadsbeeld over-
heerscht, ja, (als de uitdrukking is toege
staan) overdondert. De huisjes rondom
worden als platgedrukt door dit Ameri-
itaansche fabrieksgebouw en toch kan ik
niet zeggen, dat dit stukje Chicago mid
den in ons goeie, ouwe Leye een wan
klank vormt.
Tenzij men Leiden wil conserveeren als
een openlucht-museum van vredige hofjes
en wankele gevels.
De Wevers-brug een van de sierlijkste,
die Gemeentewerken de laatste jaren ge
wrocht heeft ligt aan de voeten van de
reus. Brug en bouwwerk te zamen toonen
een harmonisch beeld voor moderne stede-
bouw.
Het valt buiten het kader van ons huise
lijk toerisme, een beschrijving te geven
v'an deze fabriek, of van welke fabriek dan
ook. Mijn Virgilius heeft trouwens te ver
staan gegeven, dat het voor een leek niet
gemakkelijk is de geheimen van dit nieu-
werwetsche molenaars-bedrijf te door
gronden. Daarmede kon ik vrede nemen
vermits mijn eenige hartstocht was bo
ven op de betonnen hoogvlakte te komen,
en vandaar met een laatdunkend oog op
de stad neer te zien.
„Staat er afweergeschut op die meelmo-
het lidmaatschap van de N.S.B. geldende
bepalingen kan de regeering thans nog
niet overgaan.
Het verspreiden van onjuiste, de N.S.B.
betreffende geruchten, keurt de minister
sterk af. In het bijzonder heeft hij zich
geërgerd aan het in de eerste weken van
November uitgestrooide onjuiste gerucht,
dat tal van met de N.S.B. sympathiseerende
officieren wegens spionnage zouden zijn
gearresteerd. Hy betreurt het, dat 't niet
mogelyk is geweest degenen die voor de
verspreiding van deze geruchten verant
woordelijk zijn, op te sporen. Het zijn ge
ruchten, die een door niets gerechtvaar
digde onrust doen ontstaan bij het publiek
en zonder eenige reden het vertrouwen in
de weermacht ondermijnen.
De elementen, die voor vct ontstaan van
dergelijke geruchten aansprakelijk zijn of
aan de verspreiding daarvan hebben mee
gewerkt, mogen bedenken, dat zij door hun
onvaderlandslievend optreden volk en
leger een uiterst slechte dienst hebben
bewezen.
VERLENGING EXTRA
BRANDSTOFFENVERSTREKKiNG AAN
KLEINE BOEREN EN TUINBOUWERS.
De ministers van Sociale Zaken en van
Economische Zaken hebben aan de ge
meentebesturen bericht, den termijn, waar
over de extra-brandstofientoeslag aan
kleine boeren en tuinbouwers, als bedoeld
in hun rondschrijven van 29 Januari, mag
worden uitgekeerd, wederom met één week
te verlengen.
LIEBESGABEN-PAKKETTEN.
Nieuwe regeling binnenkort te verwachten.
Binnenkort zal, naar wij vernemen, een
nieuwe regeling worden getroffen betref
fende verzending van „Liebesgaben"-pak-
ketten naar Duitschland. Vermoedelijk zul
len beperkende bepalingen worden inge
voerd, zoowel wat betreft de te verzenden
hoeveelheid, als de tijdstippen, waarop kan
worden verzonden.
Deze verscherpte regeling vindt haar
oorsprong in het feit, dat ernstige mis
bruiken zyn geconstateerd. De verzending
toch is een eenzijdige handel, onttrokken
aan de controle van het Clearinginstituut.
De goederen worden niet in Duitschland
betaald en er komt geen compensatie voor
ltn?" vroeg een medeburger nieuwsgie
rig.
In het belang van het lieve vaderland is
het ten strengste verboden, inlichtingen te
verstrekken over onze verdediging
Men kan verraad plegen door te beamen,
doch evenzeer door te ontkennen.
Zeg ik ja, dan lieg ik maar het ver
telseltje is veel te belangwekkend, om het
koud-weg den nek om te draaien. Een leu
gen wil ik me toch liever niet op de hals
halen: er staat geen afweergeschut of
iets wat daarop lijkt en iedereen kan
zich met ongewapend oog van de waar
achtigheid dezer ontkenning overtuigen.
Op de daken van het gebouw kan men een
luchtig partijtje tennis spelen maar, als
het balletje valt, valt het 43 M. diep.
Het vergezicht, dat zich voor den toe
schouwer opent, is onvergelijkelijk mooi.
De eerste indruk was deze: dat Leiden
een knaap van een stad is veel uitge
strekter en omvattender dan men beneden
iii de straten wandelend, beseft.
Het zijn oude bekenden, die boven de
golvende zee van róode daken uitsteken:
de eerbiedwaardige, grijze massa's van
Pieters- en Hooglandsche Kerk, de zalm
kleurige élégance van de Stadhuistoren,
een gele berg: dat is het St Elisabethge-
soticht, en heel, heel in de verte het Aca
demisch Ziekenhuis. Een menigte van
schoorstenen en torenspitsen in allerlei
model en vorm pieken boven de huizen-
kudde op. Sommige schoorsteenen blazen
rookwolken uit, die als beduimelde wat-
tfn verder drijven. Een heirleger van witte
snippers wordt voortdurend als confetti
over de stad rondgestrooid; het zyn de
meeuwen, die bij honderden boven de
grachten jagen, levend van de goedertie
renheid der burgers.
Uit dit roode mierennest, waar tiendui
zenden menschen hun aardsch bestaan vol
tooien, wasemt een dof geroezemoes en on
bestemd geraas op de dagelijks her
haalde symphonie van de tredgang des
levens.
Zoo mooi, als een bloeiend tulpenveld te
midden van de nog in ijs en sneeuw ver
kilde ommelanden, hadden wij de stad
rooit gezien.
Daar lag Leiden in volle vrede, nij
ver en rusteloos.
Het was middag geworden.
D>e Engel des Heeren klepte met vlugge
wieken uit de torens van de kerken en
kapellen, die trouw bleven aan het ge
loof der vaderen. In menig huis, op de
straten en in de fabrieken werd in stilte
gebeden.
Daar lag Leiden in volle vrede zich
koesterend in de matte voorjaarszon.
Bewaert Heer Hollandt
En Salicht Leyden.
VENATOR VAGANS.
in de plaats. Daar deze verzending zulke
groote afmetingen aannam en de mogelijk
heid van misbruik van vertrouwen niet
was uitgesloten, zal een nieuwe regeling
aan het Nederlandsch Uitvoerbureau wor
den opgedragen.
Bepaald zal worden, dat binnen een
nader te noemen termijn niet meer dan
één pakket aan eenzelfde adres mag wor
den verzonden. Bovendien kan men ver
wachten, dat ons land in een aantal dis
tricten zal worden verdeeld, van waaruit
binnen een bepaalden termijn een zekere
hoeveelheid goederen, geschikt voor de
„Liebesgaben"-paketten, mag worden uit
gezonden. Over enkele dagen zal deze
nieuwe regeling in werking treden.
„Tijd".
KONINGIN VAN DEN VREDE-KAPEL
TE MEERSSEN.
De geloovigen van Meerssen hebben in
de Basiliek de plechtige gelofte afgelegd
tot het bouwen van een kapel ter eere van
Maria „Koningin van den Vrede".
Nadat directeur Jenneskens, van het
vrouwelijk jeugdwerk een indrukwekkende
toespraak had gehouden, las deken Krijns
de gelofte voor.
Een afgietsel van het miraculeuze Maria
beeld der Picpuszusters te Parijs zal wor
den geschonken door de zusters van de
H.H. Harten te Meerssen.
MAN AANGEHOUDEN WEGENS HELING
VAN MILITAIRE LEVENSMIDDELEN.
Op verschillende plaatsen in ons land
heeft de politie een onderzoek ingesteld
naar verduistering van militaire levens
middelen. Deze werden door militairen ont-
rvemdef
vreemd en aan burgers verkocht.
Een op zichzelf staand geval van een
de? elijke verduistering is dezer dagen
„ergens in Nederland" ontdekt. Een der
militairen, die werkzaam was by de keu
ken van zijn afdeeling, verkocht levens
middelen te zynen bate aan een burger.
Deze verhandelde de goederen op zijn
tsurt aan een koopman te Amsterdam.
De Amsterdamsche politie is er in ge
slaagd dezen koopman op te sporen. Heden
morgen werd hy gearresteerd. Het betreft
hier nog geen groote hoeveelheid levens
middelen, omdat de verduistering spoedig
door de autoriteiten is ontdekt.
De Zondagsdienst der huisartsen te Lel
den wordt waargenomen door de dokters:
Jasperse, Meyboom, Nieuwzwaag, Poort
man en Stoffers.
De Zondagsdienst te Oegstgeest wordt
waargenomen door dr. Leemhuis. Tel. 2030.
De avond-,, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 24 tot en met Vrijdag 1 Maart
u.s. waargenomen door de apotheek C. B.
Duyster, Nieuwe Rijn 18, tel. 20523.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek
Wilhelminapark 8, tel. 26274.
R.K. METAALBEWERKERSBOND.
Donderdagavond werd door de Afd. Lei
den van bovengenoemden bond de jaar
vergadering gehouden in het gebouw van
den R.K. Volksbond.
De voorzitter, de heer J. Giezen, opende
de vergadering met den chr. groet en ver
welkomde de leden
In zijn openingswoord wierp hy een te
rugblik over 1939, memoreerde wat er in
de organisatie en op maatschappelijk ter
rein is voorgevallen en vroeg de volle me
dewerking der leden voor het werk der
organisatie.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat het ledental was gestegen tot 223
leden.
Aan de K. N. Grofsmederij en Holland-
sche Constructiewerkplaatsen was met
Kerstmis 1939 een duurtetoeslag gegeven
van 17 uur loon, terwijl de Hollandsche
Constructiewerkplaatsen per 1 Januari
1940 een duurtetoeslag had ingevoerd van
5 pet.; de firma den Os gaf als duurtetoe
slag 2 cent per uur meer, de firma Aker
boom en van Lent 10 pet loonsverhooging,
de firma de Jong te Oegstgeest, 2 cent per
uur meer als duurtetoeslag.
Er zijn echter nog tal van werkgevers,
waar men aan een doovemansdeur klopte.
Uit het jaarverslag van den lsten pen
ningmeester bleek, dat de inkomsten en
uitgaven voor de bbndskas hadden bedra
gen ƒ8783.60. -
De inkomsten voor de Afd.-kas 1240.04
en de uitgaven 1134.39. Het saldo van
het 1 cents-fonds was 151.55.
De 2de penningmeester gaf de volgende
cijfers. Uit de bondswerkloozenkas was
uitbetaald ƒ4126.61. Door bemiddeling van
den crisisteun 14.597.85.
Nadat de voorzitter de verschillende
functionarissen voor hun jaarverslagen
had bedankt, verklaarde de heer B. Over-
dijk namens de kascontrole, dat men kas
en boeken in orde had bevonden.
Tot kasnazieners voor. 1940 werden be
noemd de heeren M. v. d. Weijden en J.
Scheffers. Daar er geen candidaten waren
gesteld, werden de aftredende bestuursle
den herkozen verklaard, terwijl de heer
J. Giezen met groote meerderheid van
stemmen tot voorzitter werd herkozen.
Onder de aanwezigen werd nog een gra
tis kaart voor de retraite te Noordwijker-
hout verloot.
Daarna sprak de geestelijke, adviseur,
Pater H. Ponsioen, de vergadering toe.
Zijneerw.' bedankte het bestuur voor de
werkzaamheden door hen verricht, waar
na de adviseur op de hem bekende wijze,
de leden krachtig aanspoorde hun Katho
lieke beginselen goed te beleven. Vooral in
dezen tijd, nu men er niet tegen opziet den
strijd tegen God aan te gaan, stelde spr.
als voorbeeld den H. Franciscus van Assi-
sië en den grooten Ariëns.
Na een en ander uitvoerig te hebben uit
gewerkt, hoopte spreker, dat hij deze ver
maning in echte vriendschap heeft mogen
geven.
Nadat de voorzitter den adviseur voor
zijn rede had bedankt, volgde na een zeer
drukke rondvraag sluiting met den chr.
groet.
ERIK HAZELHOF ROELFSEMA IN
IN FINLAND GEWOND.
De Leidsche student Erik Hazelhof Roelf-
sema, die eenige r.aanden geleden bekend
werd door zijn boek „Rendez-vous in San
Francisco", heeft eenige weken geleden
in opdracht van A. W. Sijthoff's Uitge
vers Mij. de reis naar Finland aanvaard,
om van den grooten strijd aldaar een boek
te schryven.
Naar wij thans vernemen is Roelfsema
by een van zijn speurtochten aan het
front in Noord-Finland gewond bij een
Russischen luchtaanval.
Toen een Sovjet-Russisch vliegtuig een
bom liet vallen, explodeerde deze dicht in
zyn nabijheid. De Leidsche student liep
een hersenschudding op en bleek drie rib
ben gebroken te hebben. Hij werd naar het
Zweedsche ziekenhuis te Lulea overge
bracht. Zijn toestand is op het oogenblik
iets beter.
COLLEGIUM L. S. C.
Het collegium an het Leidsch Studen
tencorps is voor het academiejaar 1940
1941 als volgt samengesteld: C. P. C. Fa-
bius, praeses, A. A. Vriesendorp, ab-actis,
A. H. Wiebenga, quaestor, M. A. von Oren,,
assessor I, H. T. F. Oetgens van Waveren
van Pancras Clifford, assessor II.
TOONKUNST-CONCERT.
Op het derde gewoon concert der Maat
schappij voor Tonkunst op Vrijdag 1 Maart
a.s. in den Leidschen Schouwburg zal het
Quaretto di Roma werken uitvoeren van
Haydn, MaUpiero en Schubert.
