STADS NIEUWS AGENDA Burgerlijke Stand DCNDr i DAG 22 FEBRUAK1 194U ?fc~ I.FJDSCWE CHI WNT F.ERSTE BLAD - PAG. 2 ADonncii'/ntspnjs: vuot Urtden 19 cent T/ttt week; 2.5J per kwartaal Bij onze a (enten /O cent pel wvs>k; f ft 60 per kwartaal Franco pet pc*»i t 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad t 0.50 pet kwartaal Losse nurnm 'ra 5 cent, met geïll Zondagsblad 9 cent Advertentiën: 80 cent per reeel Ingezonden mededeehngen dubbe) tariel Telefoontje» hoogstens 30 woorden. 60 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. HOE WORDT HET WEER 7 DES NACHTS WAT VORST; OVERDAG DOOL De Bilt seint: Verwachting: Matige tot zwakke wind, uit Zuidelijke richtingen. Gedeeltelijk bewolkt. Geen neerslag. Des nachts temperatuur om het vriespunt tot lichte vorst, overdag dooi. De weerstuestand van hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder; zwaarbewolkt, matige Zui delijke wind, 0 gr. C. Vlissingen: zwaarbewolkt, zwakke Zui delijke wind, 0 gr. C. De Bilt: halfbewolkt, matige Z. O. wind, 1 gr. C. Groningen: zwaarbewolkt, zwakke Zui delijke wind, —1 gr. C. Maastricht: halfbewolkt, stil 8 gr. C. BUITEN LAN DSCH WEEKOVERZICHT Het luchtdrukverval is thans over het, gt-heele Westen van Z. O. naar N. W. ge richt. Van de kust van Portugal -tot het Zuiden van Noorwegen en het Oostzeege bied zijn de winden uit bet Zuiden tot Zuid-Westen. Een strooming van warme voorjaarslucht beweegt zich op geringe hoogte over de resten van de vorstlucht, die zich op het vasteland nog in de on derste luchtlagen handhaaft. Boven Schip hol was hedenmorgen de temperatuur op 700 M. plus 14 en op 1400 M. plus 13 gr. In den Balkan en in Italië ligt een gebied ••/an hoogen luchtdruk met barometerstan den van 1037 mbar in Hongarije en You- goslavië. Het vriest daar nog zeer streng en verscheidene stations melden tempera turen tusschen 15 en 20 graden. In Ita lië is het eveneens nog zeer koud en komt tot ver in het Zuiden lichte vorst voor. In tegenstelling tot deze koude in het Mid- dellandsche Zeegebied is het in Portugal en op de Noordkust van Spanje zeer warm. De stations op de Portugeesche kust meld den gisterenmiddag temperaturen boven 20 graden. Bij de Azoren is de luchtdruk sinds gisteren 20 mbar gestegen. De storingsge- bieden beperken zich tot den rand van het Poolgebied. De depressie, die gisteren voor de Noorsche kust lag, verdween naar het binnenland van Zweden en wordt ge volgd door een nieuwe ongeveer op den zelfden breedtegraad. De depressie van 985 mb. bij IJsland ligt stationnair ten Zuid-Westen van dit eiland. Om een krach- l g gebied van hoopen luchtdruk over het Oosten van Groenland en het Westelijk deel der Poolzee beweegt zich een uiterst «oude luchtstroom naar het Zuid-Westen. LUCHTTEMFERA TUUR 7.8 gr. C. V LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.t Van Donderdagnamiddag 5.53 uur tot Vrijdagmorgen 6.33 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 23 Febr. voorm. 2.35 en nam. 3.uur. Maan op 4.37 uur Donderdagmiddag. Maan onder 6 38 uur Vrijdagmorgen. (Vrijdag voile maan). VACATURE PROF. DR P. ZEEMAN TE AMSTERDAM, Voorgestelde oplossing aanvaard. De gemeenteraad van Amsterdam heeft gistermiddag de vacature van prof. dr. P. Zeeman aan de universiteit door de benoe ming van een buitengewoon hoogleeraar (prof. dr. C.'J. Gorter) en een lector (dr. T- L. de Bruin) vervuld; deze beslissing viel na een langdurigen comité-generaal, en met een aanzienlijke meerderheid. TWEE DOUGLAS DC-5 VLIEGTUIGEN VOOR DE WEST. In den loop van het vorig jaar bestelde de K. L M. vier Douglas DC-5 vliegtui gen. Deze bestelling is intusschen nagenoeg gereed gekomen, en over enkele weken zullen de eerste twee DC-5's naar West-In- dië worden vervoerd, waar ze door de K. L. M. op haar luchtnet rondom Curasao in bedrijf zullen worden gesteld. Het eene vliegtuig is ingericht van 16, het andere voor 22 pasagiers. Het oude gebruik der K. L. M om haar vliegtuigen te doopen met vogelanmen, zal ook bij deze nieuwe serie worden voortge zet. De DC-5's van West-Indië ontvangen de registratie-letters PJ1AIW en PJ— AIZ. Hun namen zullen zijn „Wakago" er ..Zonvogel". De Wakago is een boschhoen, een vogel velke in West-Indië zeer bekend is, deze wekt den reiziger bij de eerste schemering met den zeker wel 20 maal herhaalden roep: „Wakago", wat men ziet als een ver bastering van „walk and go" De Zonvogel kan men vergelijken met den roerdomp. Deze vogel, welke men veel ziet langs de kleine rivieren in de binnen landen, komt dikwijls, tam, voor in de kleine dorpen, en zelfs in Paramaribo. DE LUBEMA GEEN KEURINGS INSTANTIE. De Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming schryft ons: Naar aanleiding van een persbericht, waarin gewaarschuwd werd voor ver koopsmethoden, die door sommige hande laren in luchtbeschermingsartikelen wor den toegepast, i* ons gebleken, dat men in het algemeen nog niet geheel op de hoogte is van de taak, die de Stichting Lucht beschermingsmaterialen „Lubema" ver vult. De „Lubema" is geen eigenlijke keu ringsinstantie, maar een verkoopsorgani satie, die zich ten doel stelt, de distributie van luchtbeschermingsartikelen en mate rialen te bevorderen en wel op de meest doelmatige wijze. Zij vervult een bemidde lende rol tusschen producent, handelaar en afnemer, opdat volwaardige artikelen tegen passende prijzen binnen het bereik van het publiek worden gebracht. Deze organi satie vervult een voorname taak, nu reeds vele malen gebleken was, dat zij, die be paalde zelfbescherminbsmaatregeien wil den nemen, in contact kwamen met niet bona fide handelaren, met alle gevolgen van dien. Het is gewenscht, dat de bur ger, die ten behoeve van de zelfbescher ming financieele offers brengt, ook goede waar voor zijn geld krijgt. Wendt hij zich to* de Lubema, dan kan hij daar alle mo gelijke inlichtingen verkrijgen, terwijl deze organisatie bij aankoop desgewenscht be middelend optreedt. Het spreekt vanzelf, dat de Lubema uitsluitend bemiddelend optreedt, waar het volwaardige arti kelen geldt. Men zou nu de gevolgtrekking kunnen maken, dat de Lubema zich be schouwt als een keuringsinstantie. Dit is echter onjuist Inzake het materialen- vraagstuk conformeert de Lubema zich vanzelfsprekend aan het officieele inzicht, en zij is dan ook niet als een zelfstandige keuringsinstantie te beschouwen. BEWEGINGSVRIJHEID VOOR MILITAIREN RUIMER. Naar wij vernemen, wordt thans aan ge- mobiliseerden ruimere bewegingsvrijheid verleend. Hierdoor is het mogelijk gewor den, dat militairen uit alle plaatsen van het land des avonds kunnen vertrekken en niet meer zijn gebonden aan een bepaal de grens. Zij dienen evenwel des avonds op de appèls aanwezig te zijn. Ir. C. T. C. HEIJNING. Hoofd van den ccntralen dienst voor de wegen en bruggen. Naar wij van de zijde van den rijkswa terstaat vernemen, is met ingang van 1 Juli a.s aangewezen als hoofd van den centralen dienst voor de wegen en brug gen ter directie van den rijkswaterstaat te 's-Gravenhage ir. C. T. C. Heijriing, hoofd ingenieur-directeur van den rijkswater staat in de directie Groningen en Fries land, te Groningen. Ir. Heijning zal derhalve dr. ir. L. R. Wentholt opvolgen, die, zooals men weet, bij koninklijk besluit met ingang van 1 Maart a.s. is benoemd tot directeur-gene raal van den rijkswaterstaat. In de plaats van ir. Heijning is aange wezen als hoofdingenieur in de directie Gro ningen en Friesland ir. A. Kloppert tot dusverre hoofdingenieur ter centrale direc tie te 's-Gravenhage. OUDSTE INWONER VAN UTRECHT OVERLEDEN. In den afgeloopen nacht is de oudste in gezetene van de gemeente Utrecht, de heer W. Schulz, in den ouderd :m an 101 jaar in het gemeentelijke tehuis voor ouden van dagen overleden. Tot zijn zeventigste jaar was hii zand- schipper, daarna vond hij een werkkring aan den wal in Vreeswijk, waar hij tot zijn .8óste jaar zich verdienstelijk maakte met het vastleggen van schepen, die geschut moesten worden. Later kwam hij naar Utrecht en verbleef vanaf 1937 in het te huis voor ouden van dagen. SIN3ELLOOP. Iedere stad en dus ook Leiden ligt als een eiland tusschen zijn singels. Het moet een knus gevoel gegeven heb ben in vroeger eeuwen, wanneer 's avonds de bruggen werden opgehaald en de poor ten in de wallen knarsetandend dichtvie len. Daarbuiten lag het donkere, eenzame land, daarbinnen huisden hutje en mutje bij elkaar de Leidsche burgers, beveiligd tegen overval en onraad. Tot in het midden der vorige eeuw de moderne oorlogs-toerusting onze wallen vreedzaam sloopte. Was het maar bij de wallen gebleven 1 Onze voorouders echter werden plotseling aangegrepen door een geest van vooruitstrevendheid een vooruitstrevendheid, die nu voor ach terlijkheid wordt uitgekreten. Weg met die dwaze wallen! was de leuze. Weg met die nuttelooze poorten, die een sta-in- den-weg zijn en nog geld kosten aan on derhoud bovendien. Ach, was de vereeniging „Oud-Leiden" er maar geweest! Dan zou er nog een har tig woordje gesproken zijn. Een voor een werden de krijgshaftige poorten aangerand en neergesabeld. Slechts twee zijn, door een wonderlijk toe val, aan den grouwelijken poorten-moord ontsnapt: zij bleven in stoere trouw de trouwelooze poorters bewaken. Krachtens hun ambt en uitverkiezing zijn het sta-in-den-weg's gebleven. Zoowel de Morsch- als de Zijlpoort doen hun best het vrije verkeer te belemmeren zooveel zij maar kunnen. Maar wie zou onze twee poorten nu nog willen missen? Onder het Turksche koepeltje van de Morschpoort zijn wij doorgegaan om een tocht langs de vroegere Leidsche water linie te beginnen een tocht rond de stad Degelijke behandeling van een on derwerp eischt, dat men het te-voren van alle zijden beziet. Deze stelregel op Lei den toepassend, leek een singel-loop het meest geëigende middel vcor een eerste kennismaking. Van poort tot poort. Van de Morschpoort over Rijnsburger en Heerensingel naar de Zijlpoort Veel zal je daar niet beleven! zeiden' de profeten. Die profetie is prachtig uitge komen. Leiden, en daarin gelijkt het op Londen, heeft een East-end en een West-end. Aan het West-end is alle zorg besteed, het Oostelijk stadsdeel werd langen tijd ver waarloosd. In het West-end zijn op de geslechte wal len en bolwerken plantsoenen aangelegd; in het Oost-end heeft men de buurt opge- VToolijkt met kerkhoven. Het is nooit de bedoeling geweest, maar deze kerkhoven met hun boomgroepen zorgen Inderdaad voor een vroolijke en fleurige noot in het weinig opwekkende singel-beeld. Er zijn eenige aardige doorkijkjes o.a. van de hoepla-brug bij de Mare-poort zaliger op het stille grachtwater van de Mare; iets verder op de Joseph-kerk, met ranke toren oprijzend tusschen de takken-wirwar van een vol-geladen kerkhof, en vooral het pit toreske uitzicht op de Katholieke begraaf plaats met de torentjes van de rouwkapel en van de Zijlpoort boven het geboomte uit. De tocht voert ook langs ons rumoerig melkkoetje, de Lichtfabrieken, die, om in stijl te blijven met de kerkhoven, zichzelf en de huizen in wijden omtrek met een groezeligen rouwsluier van roet en rook hebben omhuld. Maar voor een winstje van een millioen per jaar moeten we iets over hebben. Het kan nu eenmaal niet anders: de zwarte kolen en het zwarte zwoegen van zwarte wit-gec-ogde arbeiders schenken ons warmte en licht. En de kerkhoven ver vullen zij niet een gelijksoortige plicht? Hier ligt stof voor een schoone predikatie! Ik kan het ook niet helpen, dat deze eer ste singelloop geen voeding gaf aan opge wekte bespiegelingen. Hier is het einde van alles: de menschen liggen in de kerkhoven, de dieren worden bij honderden om zeep gebracht op het slachthuis en al het vuil, alles wat eens goed en lekker was, wordt hier uitgestort door de gemeente-reiniging. Er was een aardig stationnetje van de Haarlemmer meer-lijn, maar het dapper-puffende en jengelende spoortje is f. Er was een mooie molen, de Stier, maar de stier heeft zijn horens verloren, en rijst als een kale jam merklacht op aan het singelwater. En toch! En toch!.... geeft deze singel een goe den indruk van onze stad. Met opzet heb ben wij te donker geschilderd. De reusach tige Lichtfabrieken joelen een daverend lied van den arbeid; het Slachthuis en wie zou de karbonaadjes willen missen? is een model-inrichting, het gebouw en het terrein van de Gemeentereiniging doet zoo vriendelijk en keurig aan, dat men aan de bestemming zou twijfelen, als men 't niet zeker wist. En troont niet aan het begin van'den singel op zijn heuvel de Koren molen „de Valk". Rijst niet op het midden de St. Joseph-kerk als een machtige be schermer op in de uiterwaarden van de veste? De Heeren-singel heeft weinig heerlijks maar wij zouden er niet buiten kunnen. Stedeschoon is er spaarzaam te vinden, doch een tocht langs dezen zelfkant van de veste geeft een practischen kijk op de nooddruft van een groote stad. VENATOR VAGANS. MET DR. PAUL JULIEN BU DE PYGMEEëN VAN EQUATORIAAL AFRIKA. Stampvolle zaal en groote aandacht. De afd. Leiden van de Ned. Reisvereenl- ging voor Katholieken maakte gisteravond een goede beurt. De groote zaal van Hotel ..Den Burcht" was tot het laatste plaatsje bezet, zoodat meer dan tweehonderd be langstellenden waren komen luisteren naar de interessante belevenissen van dr. Paul Julien, die reeds verscheidene malen een expeditie naar Equatoriaal Afrika maakte. Bij ontstentenis wegens ongesteldheid van den voorziter werd de bijeenkomst ge opend door den heer Groffie, die een kort welkomstwoord sprak en daarna dr. Paul Julien, bij velen ook bekend door zijn ra diovoordrachten voor den K. R. O., bij de aanwezigen inleidde. Dr. Julien bezocht reeds gedurende tien jaar meerdere malen Afrika ter bestudee ring harer bevolking. Hij leidde expeditie op expeditie door het zwarte continent; werkte in Marokko en Tanganyka, in Li beria en in den Congo, in Senegal en Ke nya. In Fransch Guinea, in Nubië en Egyp te, in Siera Leone en aan de Ivoorkust, in den Soedan en ir. Uganda, in Kameroen en in Mauretanië' in Fransch Equatoriaal Afri ka en in Opper-Volta. Als men dr. Julien hoort spreken, be merkt men al heel spoedig, dat van al de Afrikaansche volken, die hij in den loop de» jaren bestudeerde, er één is, dat zijn bijzondere liefde heeft. Dat is het kleine zwerversvolk der oerwouddwergen, dat hem telkens weer naar Afrika roept. De Pygmeeën hebben zijn hart veroverd en er is eigenüjk geen terrein, waarop men de Pygmeeën bestudeerd heeft, of ze blij ken volop interessant te zijn, doch er is ook bijna geen enkel volk, dat zoo raadsel achtig is. Spreker zeide, dat het zijn bedoeling was zijn waardeering voor deze primitiefste der volkeren op zijn toehoorders over te dra gen, hen te doen kennis maken met de ethnologische en graphologische beteeke- nis dezer kleinsten der menschen en hun een en ander te vertellen over de cultuur historische en godsdiensthistorische betee- kenis van dit volk. De Pygmeeën hebben het voorrecht ge had eenige malen te zijn ontdekt Den be- slissenden keer geschiedde dit in 1870 door Georg Schweinfurth. Doch 42 eeuwen gele den ontving de Pharao van de 6e Dynastie reeds een brief van den leider eener uitge zonden handelsexpeditie, dat zich aan boord van de Nijlboot, ,een dansende dwerg uit het land der geesten bevond". Toen was men dus reeds met de Pygmeeën in contact. Schweinfurth heeft evenwel aangetoond, dat het geen legendarische we zens zijn, maar menschen in den volsten zin van het woord. Spr. kent vier groepen Pygmeeën, de groep der Bambukpygmeeën, voorts de Bakah, de Bacula en de Bazinzere-pyg- nieeën. Ze zijn in elk opzicht kinderen van het woud. Men moet hen beschouwen tezamen met de negerbevolking. De negers zijn de ge zeten bevolking. Zij hebben landbouw, wo nen in hutten, enz. De Pygmeeën zijn zwer vers, voedselzoekers en jagers. Hun leven is een aaneengesloten jachtpartij. Spr. had tot doel een bloedonderzoek. De pygmeeën zijn zoo schuw, dat men slechts door middel van de negers, die hun heerschers zijn, met hen in contact kan komen. Toch zijn zij niet de slaven der ne gers. De kleur der pygmeeën is geelachtig altijd veel lichter dan de negers. Naar Afri kaansche normen zijn zij over het alge meen gezend. De meest voorkomende ziekten zijn pokken, longontsteking en fluenza. Easis van de samenleving is het polygame gezin. Men zou geneigd zijn te zeggen, dat er het vijf kindersysteem heerscht, doch er moet rekening mee ge houden worden, dat de kindersterfte fan tastisch hoog is. Behalve uit vleesch bestaat de pygmeeën- maaltijd ook uit knollen, rupsen, termie- Gemeentcl. Aankondigingen kiezerslijst 1940/1941 Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat de door hen op heden vastgestelde kiezerslijst 1940/1941, vanaf 23 Februari a.s. tot en met 16 Maart d.a.v. voor een ieder ter Secre tarie dezer gemeente (Stille Rijn No. 3) ter inzage is nedergelegd en tegen betaling der kosten, stemdistrictsgewijze, in uit treksel verkrijgbaar is gesteld. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, burgemeester. VAN STRYEN, secretaris. Leiden, 22 Februari 1940. 622 Donderdag, R. K. Metaalbewerkersbond, jaarvergadering Bondsgebouw, 8 uur. Donderdag, Chr. Oratoriumver., uitvoering van ,.Die Schöpfung" van Jos. Haydn, Stadsgehoorzaal, 8 uur. Vrijdag, Sint Raphaël: Jaarvergadering, Bondsgebouw, 8 uur. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 17 tot en met Vrijdag 23 Febr. a.s., waarge nomen door de apotheken P. B. de Metz, Lammenschans weg 4, tel. 23558 en Van Driesum, Mare 10, tel. 20406. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274. leiden. Geboren: Christina Johanna dr van R. de Winter en J. v. d. Blom Geertruida L/uberta dr. van J. Boeke en A. C. de Haas Adrianus Antonius z. van G. 1'A/mie en A. P. M. Jong Hendrik z. van R. H. Akkerman en J. Hamerslag Gerrit z. van C. M. Dol en J. Buurman Maria Johanna d, van G. de Vrind en M. J. v. Ahswoude Leendert Adriaan z van A. Struijk en W. Griekspoor Nicolaai Fre- derik z. van N. Turenhout en M. J. v. Wort Irene d. van P. J. C. Hensen en L. A, Ferger Cornelia Elisabeth d. van H. P. C. Kettenis en S. Th. Boemer Leonardus Jacobus Johannes z. van L. J. J. v. Veggel en A. P. Mooijman Wilhelmina Anna d. van A. P. v. Kesteren en M. Zwart Theodora Aletta d. v. M. J. v. Zonneveld en A. T. Vogelaar Jan z. van J. Jonker en C. Heemskerk Theophrastus Roous z. van C. Lucas en J. M. Vuijk Jolanda Beatrix d. van J. v. Ewijk en M. C. Krom Petronella Cornelia dr. van G. Brander horst en C. Maarssen Cornells Johannes Jacobus z. van J. L. Teeuiwen en G. v. d. Meij Johanna Marina dr. van J. M. Ver- hoeve en A. J. Reinhart. Overleden; S. C. Mader hsvr van: J. J. Tiemeijer 76 j. S. v. Vliet hsvr. van: W. Rombout 76 C. v. Beelen vr. 87 j. Getrouwd: J. P. de Bruin jm en D. v. Waardhuizen jd. C. Bakker jm en J. Velthuijzen jd I. Boom jm en H. v. Heuzen jd J. v. Oosten jm en M. J. Stouten jd Th. J. Romijn jm en J. de la Rie jd J. Sierag jm en C. H. Bedgen jd C. Veerman jm. en J. C. Welling jd. Ondertrouwd: A. v. Biemen jm 28 j. en C. J. Jansen jd 21 j. ten,, ratten, muizen en slakken. De pyg meeën leiden een leven van armoe en ont bering, al kennen ze geen werkelijken hon ger. Het typische wapen van den pygmee is niet pijl en boog, doch de lans. Hij kent de monotheïstische godsidee. Stelen en moor den kom slechts zelden voor. Zijn voorstel ling van het hiernamaals is vermoedelijk aan het Christendom ontleend. Zijn mate- rieele cultuur is vermoedelijk de laagste, welke er bestaat. De pygmee voelt zich de minderwaardige. Mogelijk zal hij door vermenging met het negerras te eeniger tyd als zelfstandig element verdwijnen. Dr. Julien verduidelijkte zijn interessante voordracht door tal van lichtbeelden, ter wijl na de pauze de gegeven film-frag menten de toeschouwers nog nader brach ten tot de Afrikansche oerwouden en de ge heimzinnige Pygmeeën. Aan het slot dankte de heer Groffie met enkele welgekozen woorden voor het ge- bodene. Handelsregister K. van K. W (j z i gin g. 4149. Naamlooze Vennoot schap Kleiwarenfabriek „Nieuw-Werklust" Hazerswoude, Rijkstraatweg A 24. De sta tuten zijn gewijzigd. Gisternamiddag te 5.50 uur is de politle- brandweer gealarmeerd voor een brandje op den tuin van de K. aan den Room- burgerweg. Gemeld werd, dat een schuur in brand zou staan, doch het bleek slechts afval van stokken, enz. De tuinder had dit des middags willen verbranden, doch hst vuur vatte niet erg. Toen het reeds donker was geworden begon het evenwel, waarop - omwonenden in de meenlng verkeerden, dat een schuurtje in brand stond Met een slang op de motorspuit werd het vuur gebluscht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 2