Militaire bijstand voor
de Finnen?
5)e
£en (mexeetikamöt met Weotewehe
mogendheden
Vredesactie van
het Vaticaan?
BINNENLAND
aatCag, ap de zeeën
Noorsche protesten
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1940
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAC. 5
De toestand wordt ernstig
FINLAND VRAAGT TWEE DIVISIES.
Zooals gisteren in een deel van onze edi
tie gemeld, heeft de Finsche regeering ver
klaard, dat Finland niet alleen stand kan
houden en óf over twee divisies vrij
willigers van Zweden of elders moet
beschikken óf zich om hulp tot de
Westelijke mogendheden moet wenden.
De Zweedsche regeering heeft zooals
bekend geweigerd aan Finland directe
militaire hulp te verleenen.
Het Zweedsche sociaal-democratische
„Folkets Dagblad" dat gisteren ook het
eerst de Zweedsche weigering tot het ver
leenen van militairen steun aan Finland
meldde, verneemt thans uit Helsinki, dat
Finland vandaag met de Westelijke mo
gendheden een overeenkomst betreffende
militairen bijstand zou teekenen.
„National Tidende" bericht, dat Tanner
en Rity naar Londen onderweg zijn, om een
rechtstreeksch verzoek tot Charberlain te
richten en te trachten, direct militaire hulp
voor Finland van de geallieerden te ver
krijgen.
Dit bericht wordt evenwel te Helsinki
tegengesproken.
NOORDSCHE MINISTERS IN CONSULT.
Van bevoegde zijde verneemt United
Press, dat de ministers v'an buitenlandsche
zaken van Zweden, Denemarken en Noor
wegen elkaar binnenkort te Kopenhagen
zullen ontmoeten, om den oorlog ter zee te
bespreken in zoover deze de neutrale
scheepvaart raakt.
Bovendien zouden genoemde ministers
ook den Finsch-Russischen oorlog bespre
ken, terwijl de kwestie van Finlands ver
zoek aan Zweden om militaire hulp en een
desbetreffend verzoek, dat Finland aan
Londen zou doen, onderwerp van bespre
king op genoemde conferentie zou uitma
ken.
Canadeesche hulp.
In het parlement van de Canadeesche
provincie Toronto hebben eenige leden ge
vraagd Finland te helpen. Kolonel Hun-
ter stelde voor, in de begrooting een be
langrijk bedrag ter beschikking te stellen
voor het opleiden en zenden van troepen
naar Finland. Een millioen dollar zou vol
gens hem voldoende zijn om een divisie,
welke reeds is opgeleid, naar Finland te
zenden. Ook wilde hij het recruteeren van
vrijwilligers voor Finland niet geheim hou
den.
DE TOESTAND WORDT ERNSTIG.
Op de Karelische landengte is de toe
stand ernstig. De Russische troepen zijn er
in geslaafd zich in de eerste linie te nes
telen, en wel in het Westelijk gedeelte van
den sector Summa en op twee punten tus-
schen Muolaasjaervi en VuokSen. Tegelij
kertijd hebben zij nieuwe aanvallen op het
front tusschen Hatjalahdenjaervi en
Mucksen ondernomen. In den Taipalesec-
tor werd uiterst hevig gestreden. Het Rus
sische offensief wordt onverminderd voort
gezet, zoodat de Finsche soldaten dag en
nacht tegen een overweldigende overmacht
moeten vechten.
Intusschen behoeft de bezetting der voor
posten door de Russen niet als een ramp
te worden beschouwd, omdat deze stellin
gen aan beide flanken onder het Finsche
vuur liggen en de Russen daartegen geen
voldoende bescherming hsbben.
In Finsche militaire kringen is men van
meening, dat de Russen bij de krijgsver
richtingen in Finland twintig procent van
de geheele hoeveelheid beschikbare tanks
hebben verloren.
Gemeld wordt, dat Finsche vliegtuigen
den spoorweg, die Leningrad verbindt met
de Karelische landengte hebben gebom
bardeerd. Men zegt, dat verscheidene sta
tions in brand staan.
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsche legerbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de landengte van Karelië du
ren de aanvallen van den vijand voort, voor
al tusschen Hatjaladenhari en de Vuoksi,
alsmede aan de Taipale rivier. Ten Oosten
van de Summa en op twee punten op de
landengte tusschen Muolajaervi en de
Vuoksi, is de vijand er in geslaagd in de
vooruitgeschoven stellingen van de Fin
nen door te dringen. Elders werden de aan
vallen afgeslagen. Ten Noord-Oosten van
het Ladogameer worden Je aanvallen
voortgezet, zoowel op de eilanden in het
meer als langs de kust. De Finsche troe
pen hebben zich hier meester gemaakt van
een steunpunt van den vijand. De verlie
zen van de Russen zijn aanzienlijk.
Bij Kuhmo zyn verscheidene Russische
detachementen omsingeld.
Verder valt niets bijzonders te melden.
In de lucht: De Finsche jachtvliegtui
gen hebben met succes een aantal gevech
ten geleverd met Russische vliegtuigen,
terwijl andere toestellen concentraties van
den vijand in stations en op spoorwegen
achter het front hebben gebombardeerd,
waardoor branden zijn ontstaan. Wat de
actie van de sovjet-Russische luchtmacht
betreft, deze was krachtiger boven de land
engte van Karelië.
Meer dan vijfhonderd Russische toestel
len werden geteld. Behalve troepenconcen
traties werden Wilmanstrand, Kexholm en
Viipuri gebombardeerd en in het achter
land Rihimaki.
Volgens gecontroleerde berichten zijn
acht-Sovjet-Russische vliegtuigen omlaag
geschoten, terwijl vermoedelijk nog twee
zijn neergeschoten. Verder werd bevestigd,
dat op 14 Februari nog een Russisch toe
stel omlaag is geschoten; het wrak is ge
vonden.
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT
Het Russische legerbericht luidt: „Op 16
Februari hebben de Sovjettroepen hun actie
op de Karelische landengte met succes
voortgezet. De vijand trachtte tegenaanval
len te ondernemen, doch werd in alle sec-
De rol der Fransche marine
DUITSCHE DUIKBOOT TOT ZINKEN
GEBRACHT?
Naar gisteravond te Londen werd mede
gedeeld, is op de Noordzee een Duitsche
duikboot door een Britsch vliegtuig gebom
bardeerd een mogelijk vernietigd.
Het vliegtuig bereikte de duikboot, juist
toen de periscoop onder water verdween.
Een bom viel vlak voor de periscoop en
een andere weer daarvoor. Er verschenen
daarop olievlekken en luchtbellen aan de
oppervlakte. Hoewel het vliegtuig gerui-
men tijd bleef uitkijken, werd van de
duikboot geen spoor meer gezien.
IN DEN GROND GEBOORDE SCHEPEN.
Gemeld wordt, dat gisterochtend vroeg
twee Deensche schepen voor de Oostkust
van Engeland zijn getorpedeerd. Men
vreest, dat zij verloren zijn. Het zijn de
„Rhone" en de „Sleipner".
Van de opvarenden van beide schepen
zijn 39 personen gered. Er worden 22 man
vermist.
De Deensche consul te Eindburgh deel
de over het torpedeeren dezer schepen aan
een vertegenwoordiger van United Press
mede, dat beide schepen het Maltezer-kruis
voerden, krachtens een overeenkomst met
de Duitsche regeering, volgens welke op
deze wijze gekenmerkte schepen uitslui
tend zuivelproducten zouden vervoeren en
niet getorpedeerd zouden worden. Dit zijn
de eerste voorbeelden, dat op <3eze wijze
gekenmerkte schepen getorpedeerd wer
den.
Na 56 uur in een open boot te hebben
rondgezwalkt zijn 15 overlevenden van
het Britsche s.s. „Langleeford", groot 4622
ton, Vrijdagavond in Ierland in uitgeput-
ten toestand aan land gekomen. De „Lang
leeford". die van Boston op weg was naar
Engeland, is door den vijand Woensdag
morgen tot zinken gebracht. Een man
overleed in de reddingboot. Een tweede
boot met den kapitein en de overige leden
der bemanning wordt vermist.
GEEN DUIKBOOT IN
MIDDELLANDSCHE ZEE.
De Fransche marine is bij het con-
vooieeren van troepen in de Middelland-
sche Zee op geenerlei verzet van den
vijand gestuit en tot dusver is geen Duit
sche duikboot er in geslaagd in de Mid-
dellandsche Zee te komen, aldus heeft een
hooge Fransche autoriteit tegenover den
diplomatieken medewerker van Reuter
verklaard. Van de zelfde zijde werden nog
meer dingen onthuld:
De Fransche marine heeft vele duikboo-
ten tot zinken gebracht en evenals de
Britsche, heeft de Fransche marine ken
nis gemaakt met de magnetische mijn,
want Duitsche vliegtuigen zijn er in nach
ten met heldere maan op betrapt, dat zij
deze magnetische mijnen door middel van
parachutes in de Fransche wateren legden.
Het convooi, dat het tweede Canadeesche
troepentransport naar Engeland begeleid
de, stond onder bevel van een Franschen
admiraal en een Fransche kruiser maakte
deel uit van het convooi, dat onlangs de
toren van het front met groote verliezen
teruggeslagen. De Russische troepen heb
ben de stations Lej pasulo en Kamara bezet.
Gedurende den 16en Februari hebben de
Sovjettroepen 22 vijandelijke versterkingen
waaronder twee kanonkazematten, bezet.
In de versterkingen, welke gedurende de
zeven dagen van het Russische offensief ge
nomen werden, verloor de vijand 420 ma
chinegeweren en 170 kanonnen.
In andere sectoren bedrijvigheid van ver
kenners en op enkele plaatsen botsingen
tusschen infanterie-afdeelingen. De Sovjet
luchtmacht heeft geslaagde aanvallen op
vijandelijke troepen en militaire objecten
gedaan. Bij luchtgevechten zijn vijf vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten".
RUSLAND AAN DE ZUIDZIJDE
BEDREIGD.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft: Sinds enkele dagen houdt de inter
nationale pers zich nadrukkelijk bezig met
een eventueele uitbreiding van het conflict
in zekere zones aan de Zwarte Zee, even
als in gebieden van West-Azië, die een bij
zonder belang hebben op grond van hun
rijke olielagen. De Fransch-Britsche troepen
die geconcentreerd zijn in Egypte, Palestina
en Syrië, en die dezer dagen zijn uitgebreid
met de aangekomen contingenten Austra
liërs en Nieuw-Zeelanders, zouden moeten
dienen tot het afweren van Russische aan
vallen in de petroleumzór.es van Mossoel of
Bessarabie. Maar, terwijl de Westelijke
mogendheden den indruk geven Russische
initiatieven te vreezen, beschouwt Rusland
argwanend de strijdkrachten, die gecon
centreerd worden onder bevel van generaal
Weygand en van Batoem. Dat zou een ver
klaring geven voor de versterkingswerken,
die de Russen koortsachtig aanleggen in de
havens van de genoemde Petroleumzóne. De
kortelings gepubliceerde gegevens, volgens
welke het Oostelijke leger onder bevel van
generaal Weygand verscheidene honderd
duizenden manschappen zou omvatten,
schijnen echter overdreven te zijn.
Australische en Nieuw Zeelandsche divi
sies naar Egypte heeft gebracht.
De Fransche marine verleende haar me
dewerking bij de jacht op de „Graf Spee"
en Fransche divisies torpedobooten pa
trouilleeren langs de toegangswegen naar
de Noordzee.
De Fransche marine heeft geen verlie
zen geleden tengevolge van vijandelijke
actie.
NOORSCHE PROTESTEN TE BERLIJN.
Officieel wordt medegedeeld, dat Noor
wegen onlangs tot drie keer toe te Ber
lijn heeft geprotesteerd tegen het tot zin
ken brengen van Noorsche schepen. Het
behoudt zich het recht voor schadeloosstel
ling te eischen voor de verliezen van le
vens en eigendommen.
De bonden van Noorsche zeelieden heb
ben een gemeenschappelijke resolutie
overhandigd aan den minister van buiten
landsche zaken, Koht, waarin wordt ge
dreigd de leden van de bonden te verzoe
ken te weigeren te varen op schepen, wel
ke lading brengen naar „dat land, dat zich
tot doel stelt, weerlooze zeelieden te doo-
den". De bonden protesteeren met kracht
tegen den huidigen vorm van oorlogvoe
ring ter zee, waarbij wordt gewezen op
een aantal Noorsche schepen, dat door
Duitsche duikbooten tot zinken is ge
bracht.
ZULLEN DE DUITSCHERS
AANVALLEN?
De Britsche minister van oorlog Oliver
Stanley, heeft wederom een inspectietocht
gemaakt langs de vooruitgeschoven posten
van het Britsche expeditieleger.
Op de vraag van een oorlogscorrespon
dent over de waarschijnlijkheid van een
Duitschen aanval aan het Westelijk front,
antwoordde Stanley: „De beslissing berust
bij één man. Ik denk, dat Hitier niet ver
langend is, een uiterste beslissing te for-
ceeren en alles op één kaart te zetten".
De minister verklaarde niet den minsten
twijfel te koesteren omtrent het resultaat
van den strijd, doch hij voegde er aan toe:
„Het is beslist onzinnig, te meenen, dat
de Duitschers onder zullen gaan, zonder
van hun oorlogsmachine, die zij gedurende
vier jaar in gereedheid hebben gebracht,
ten volle gebruik te hebben gemaakt".
Buitenlandsche berichten
ACHT DOODEN, TWAALF GEWONDEN
BIJ AUTO-ONGELUK.
Gisterochtend is bij Niort (Frankrijk)
een vrachtauto van 24 ton op een groep
mannen ingereden. Acht personen werden
op slag gedood, twaalf ernstig gewond.
DE WINTER IN BELGIë.
De vorst der laatste dagen heeft scheu
ren doen ontstaan in den onderbouw van
de brug over de Leye.. Herstelwerkzaam
heden zullen verricht worden. IJsschotsen,
die door den dooi op de Schelde wegdre
ven, hebben de stutten van een voorloo-
pige brug weggerukt. De brug is gedeelte
lijk. ingestort.
VERMOEDENS OMTRENT HET BEZOEK
VAN MGR. ORSENIGO AAN
VON WEISZaCKER.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint Vrijdagavond:
Een bericht uit Duitschland omtrent be
sprekingen die daar gevoerd jn tusschen
Mgr. Orsenigo, den Pauselijken Nuntius
te Berlijn en Von Weiszacker, den secre
taris-generaal van het Duitsche ministerie
van Buitenlandsche Zaken, heeft te Rome
eenig opzien gewekt, vooral waar van
Duitsche zijde de veronderstelling geuit
werd, dat die bespreikngen geplaatst moes
ten worden in het kader van de Pauselijke
vredesactie.
De Katholieke „Avvenire" nam genoemd
bericht zoowel als genoemde veronderstel
ling in haar avondblad op, zij het ook puur
ter informatie. In Vaticaansche kringen is
men gereserveerd. Men acht het niet uit
gesloten, dat de H. Vader vóór de lente,
wanneer waarschijnlijk een nieuwe phase
in den oorlog aanbreekt, wederom een po
ging wil doen om de strijdende partijen
tot elkander te brengen.
Anderzijds echter wijst men onder an
deren op het antwodtd van den H. Vader
aan President Roosevelt, waaruit ten dui
delijkste bleek, dat de H. Vader ten aan
zien van de mogelijkheid op dit oogenblik,
om de partijen met elkander te verzoenen,
zeer sceptisch gestemd is.
Men vraagt zich af of de bespreking van
Mgr. Orsenigo met Von Weiszaacker soms
verband hield met de berichten, welke het
Vaticaan over den toestand in het door
Duitschland bezette Poolsche gebied kreeg
en met de wijze, waarop het Vaticaan op
die berichten geageerde. Men zal zich her
inneren, dat zij voor Radio Vaticana een
aanleiding vormden, om uitgesproken an-
ti-Duitsche berichten de wereld in te zen
den.
De Duitsche ambassade bij den H. Stoel
zou daarop geprotesteerd hebben. Wellicht
is het in deze richting, dat men een ver
klaring voor de bespreking van Mgr. Or
senigo met Von Weiszacker mag zoeken.
Iets positiefs dienaangaande werd even
wel tot nu toe hier niet bekend.
In tegenstelling met bovenstaande ver
onderstelling van den Tijd-correspondent
kan erop gewezen worden, dat de bood
schap van den Paus eveneens gezonden
zou zijn naar de Pauselijke nuntii te Lon
den en Parijs, wat eerder duidt op een
vredes-actie.
LADY HALIFAX BIJ DEN H. VADER.
De H. Vader heeft gisteren de echtge-
noote van den Engelsohen minister van
buitenlandsche zaken, lady Halifax in par
ticuliere audiëntie ontvangen.
Lady Halifax was vergezeld van haar
zoon en van den Engelschen gezant bij den
H. Stoel.
Na de audiëntie bij den H. Vader bracht
lady Halifax een bezoek aan den pause
lijken staatssecretaris, Z. H. Em. kardinaal
Maglione.
KONINGIN WOONT CONCERT BU TEN
BATE VAN O. EN O.
Gisteravond werd in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen door het Re
sidentieorkest een gelaconcert gegeven,
waarvan de baten geheel ten goede zullen
komen aan ontwikkeling en ontspanning
voor militairen. H.M. de Koningin woonde
dit concert, waarop de beroemde Hongaar-
sche violist, prof. Carl. Flesch belangloos
als solist medewerkte, tot de pauze bij.
PRINSES JULIANA BIJ HET ALG.
STEUNCOMITé.
H. K. H. Prinses Juliana woonde giste
ren de vergadering bij van het dagelijksch
bestuur van het Alg. Steuncomité 1939 in
het gebouw van het Nationaal Fonds van
Bijzondere Nooden.
PRINSES JULIANA BIJ HET
ROODE KRUIS.
De ambulance voor Finland.
H.K.H. Prinses Juliana is gisteren uit
Baarn overgekomen om de hoofdbestuurs
vergadering van het Nederlandsche Roode
Kruis bij te wonen, waar dr. Winckel rap
port heeft uitgebracht over zijn bevindin
gen in Finland.
H.K.H. is gistermiddag naar Baarn te
ruggekeerd.
Mededeelingen over het besprokene in
de vergadering waren niet te verkrijgen.
Wij vernemen echter, dat zeer binnenkort
in een vergadering van de speciale ambu
lance-commissie een beslissing over de sa
menstelling van den staf van de uit te zen
den ambulance zai worden genomen.
„Msbd."
NEDERLANDSCHE MARINE-MISSIE
NAAR ITALIë
Om fabrieken en inrichtingen van
marinematerieel te bezoeken.
Naar wü vernemen heeft een marine-
missie onder leiding van den gep. vice-
admiraal A. Vos zich naar Italië begeven
ten einde aldaar eenige fabrieken en in
richtingen op het gebied van marine-
materieel te bezoeken.
MUTATIES IN HOOG ERE LEGER
LEIDING.
Met ingang van 19 Februari.
Naar wij vernemen zijn met ingang van
19 Februari a.s. de volgende mutaties in de
hoogere legerleiding te verwachten.
De tegenwoordige sous-chef van den ge-
neralen staf, generaal-majoor N. T. Car-
stens zal worden overgeplaatst naar het
wapen der artillerie als opvolger van gene
raal-majoor J. Harberts, tot dusver inspec
teur van dat wapen, die zal worden be
noemd tot commandant van het 2e leger
corps, waarbij hij zal opvolgen generaal-
majoor W. F. Sillevis, die tot luitenant-ge
neraal zal worden benoemd en met pensioen
gaat. Generaal Sillevis is bestemd om te
worden benoemd tot commandant van den
luchtverdedigingskring UtrechtSoester-
berg, welke functie tot voor kort door ge
neraal H. G. Winkelman, den tegenwoor-
digen opperbevelhebber, werd bekleed.
Tot sous-chef van den generalen staf zal
v/orden benoemd generaal-majoor H. F. M.
Baron van Voorst tot Voorst, die als com
mandant van de lichte divisie zal worden
opgevolgd door luitenant-kolonel H. C. v,
d Bijl, thans commandant van het eerste
regiment wielrijders. Overste v. d. Bijl zal
bovendien tot kolonel worden bevorderd.
De commandant van het 2e regiment
artillerie, luitenant-kolonel D. M. Lucardie,
za' tot kolonel worden benoemd en naar wü
meenen te weten het commando krijgen
over één van de divisies.
Ten slotte is de bevordering te verwach
ten van luitenant-kolonel V. E. Wilmar,
van den generalen staf, tot kolonel. In zijn
nieuwen rang zal hij chef van den staf
van het commando luchtverdediging blij
ven.
SKI's SCHAARSCIl IN DEN HAAG.
Alles naar Finland.
De oproep om ski's naar Finland te stu
ren voor het dappere Finsche leger, is in
de residentie niet zonder gevolg geble
ven. Tientallen paren ski's met bestem
ming naar Finland, om nog maar te zwij
gen van de vele Nederlanders, die hun
eigen ski's ter beschikking hebben gesteld.
Het gevolg is geweest, dat in verschillen
de sportzaken zoo goed als geen ski's meer
voorradig zijn en alleen een enkele zaak
heeft nog enkele ski's in voorraad.
„Vooruit".
EXTRA BRANDSTOFFENTOESLAG-
OPNIEUW EEN WEEK VERLENGD
De minister van sociale zaken heeft be
sloten, den termijn, gedurende welken de
extra brandstoffenbijslag aan steuntrek
kende werkloozen wordt verstrekt, nog
maals met een week te verlengen.
EXRTA BRANDSTOFFENTOESLAG-
VERSTREKKING AAN KLEINE BOEREN
EN TUINBOUWERS
De minister van sociale zaken en van
van economische zaken hebben besloten
den termijn, waarover de extra-brand-
stoffentoeslag aan kleine boeren en tuin
bouwers mag worden uitgekeerd, nog
maals met één week te verlengen.
R.K. ARTSENVEREENIGING.
Vestiging Centraal Bureau.
Naar het dezer dagen verschenen num
mer van het R.K. Artsenblad bericht, heeft
het hoofdbestuur van de R.K. Artsenver-
eeniging besloten tot stichting van een
Centraal Bureau, dat geveëtigd zal worden
Voorstraat 63 te Utrecht, waar ook het
Centraal Bureau van het Wit-Gele Kruis
gevestigd is. Als opvolger van mr. E. v. d.
Weyer, aan wien eervol ontslag werd ver
leend, werd mr. J. de Vreeze te Utrecht
benoemd tot secretaris van het hoofdbe
stuur.
UIT HET HOTELBEBRIJF
Over diverse vraagstukken van econo-
mischen en socialen aard is den laatsten
tijd in het hotel, café- en restaurantbedrijf
een nauwere samenwerking ontstaan tus
schen den Ned. R.K. bond van hotel-café-
en restauranthouders en slijters „St.
Joseph" en den Ned. R.K. bond van hotel
café- en restaurantgeëmployeerden „St.
Antonius". Hieraan werken ook mede de
werkgevers, georganiseerd in de algemeene
Kath. Werkge vers vereen iging, alsmede de
Ned. R.K. Middenstandsbond en het R.K.
Werkliedenverbond.
Er is thans een werkcommissie uit deze
vijf organisaties benoemd, welke tot taak
heeft de voormelde vraagstukken te bestu-
deeren en daarvoor oplossingen te vinden,
en wel een permanente commissie ter be
hartiging der belangen van bedrijf en be-
drijfsgenooten in het hotel- café- en restau
rantbedrijf.
Tot voorzitter is benoemd dr. L. G. Kor-
tenhorst, terwijl mr. F. J. H. Bachg optreedt
als vice-voorzitter. Het secretariaat wordt
waargenomen door mr. G. W. J. Jonker,
2de secretaris is de heer W. B. Koelemij,
allen te 's-Gravenhage.
