DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De torpedeering „Burgerdljk" DONDERDAG 15 FEBRUARI 1940 31ste Jaargang No. 9567 S)e £ek;belieSoii/Ya/nt Bureaux Papengradtft Jt Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. Adv. en Abonn--tarleven zie pag 2. Giro 103003. Postbus 11. \v V De ergernissen. De socialist ds. W. Banning uit Bentveld heeft in het Klein-Auditorium der Leid- sche Universiteit voor de Theologische Faculteit gesproken over het onderwerp: „Maatschappij, predikant, theoloog". Ds. Banning vertelde uit zijn practijk een aantal voorbeelden, waarin werden ge demonstreerd de oorzaken van „onkerke lijkheid". En hij constateerde: „Het blijkt, dat vele kerkelijke men- schen, niet te verwarren met de Kerk, dikwijls volkomen gevangen zijn in de benepenste klein-burgerlijkheid, waar door veel kwaad werd en wordt ge sticht. Het blijkt uit verhalen van oude onkerkelijken altijd, dat deze men- schen op één of andere wijze door kerkelijke menschen zijn gegriefd en vernederd. Dit heeft met Godsdienstig Geloof niets te maken; dat blijkt ook bijna steeds". Zóó is het inderdaad. Vele menschen verlaten de Kerk, niet om het Geloof, niet om de Kerk maar om' de ergernissen, hun gegeven door le den, vooraanstaande leden van de Kerk. 't Is onlogisch, 't Is onberedeneerd. 't Is onverantwoordelijk. Ja maar 't is zóó. Er zijn christelijke, er zijn katholieke menschen, die het communisme preeken, voor velen doeltreffender, dan een betaal de propagandist het zou kunnen doen! 't Zijn de Christenen, de Katholieken, die volop en voortdurend ergernis, geven, door een als 't ware consequent-doorge- voerd egoïstisch, liefdeloos leven. Liefdeloos dat wil niet zeggen, dat ze nooit liefdadigheid beoefenen, nooit 'ns een gift. zelfs een royale gift aan kerk en armen geven, maar dat zij niet allereerst de gerechtigheid in practijk brengen, uit daadwerkelijke liefde voor hun naaste.... De tijd is rijp voor zeer velen, om Chris tus te erkennen in Zijn Kerk, de Katholie ke Kerk. Helaas, wordt het beeld van de Kerk voor veler gezicht omsluierd door het on christelijk gedrag van velen, die ver klaren kinderen van de Kerk te zijn, vooral als die katholieken behooren tot de geëer de en hooggeschatte persoonlijkheden óók in den eigen katholieken kring. Wij zijn het met ds. Banning eens over wat hij zeide over de ergernissen. van de Nederlandsche stap bij de Dultsche regeering Naar wij vernemen heeft de Neder landsche regeering naar aanleiding van de torpedeering van de „Burgerdijk" reeds haar ernstige bedenkingen tegen deze daad aan de Duitsche regeering kenbaar gemaakt, in afwachting van het schriftelijk tot deze regeering te richten betoog. Dat de Nederlandsche regeering vol ledige schadeloosstelling zal vorderen, kan als vanzelfsprekend worden aan genomen. In gezaghebbende kringen werd nog vernomen, dat, indien al, gezien het apert onrechtmatige van deze hande ling. de mogelijkheid niet mag worden uitgesloten, dat de duikbootcomiman- dant tegen zijn instructies heeft gehan deld, dit de Duitsche regeering toch niet van haar verantwoordelijkheid zou kannen ontslaan. Bovendien zou er in het aangenomen geval voor haar alle reden bestaan aan de daad haar goed keuring te onthouden, teneinde de on derstelling te niet te doen dat Duitsch- land, door thans ook schepen, geladen met voor de volksvoeding van neutrale stalen onontbeerlijke goederen, te tor- pedeeren, elementaire levensrechten van neutralen zou willen aantasten. In dit verband werd nog in herinnering gebracht, dat het grootste deel der la ding van de rechtstreeks naar Rotter dam en dus niet voor eenige belligeren- tc tusschenhaven bestemd „Burger- dijk" aan een Nederlandsche regee- lingsinstantie was geadresseerd, waar van de duikbootcommandant zich zon der moeite kon overtuigen. NIEUW FEUILLETON Avontuur in Venezuela De „Leeuw van Valencia" zit in een onderaardsche gevangenis en de „Witte Muizen" zullen hem gaan bevrijden. Die leeuw van Valencia is een oude, dappere Venezolaan- sche generaal, die door den Presi dent van Venezuela wordt ge vreesd. En de hoofdman der Witte Muizen is Roddy, een onschuldige jongeman, die door zijn /ader naar Venezuela is gestuurd en het in zijn hoofd hcalt den Leeuw van Va lencia, generaal Rojas, te gaan be vrijden. Hij weet echter niet half, waar aan hij begint in dit land van vech ters en samenzweerders. Want er zijn zoo ongeveer drie samenzwe ringen tegelijk tegen President Al varez aan den gang en de burgers in Venezuela kunnen evenmin zon der revolutie leven als wij zon der koffie. Vap dit alles geeft dit genoegelijlte verhaal dan ook in overvloed. En bovendien zorgt Roddy voor het amusement, voor de liefde en voor een berg avoutu- De liefde maakt van Roddy een held. Dat is meer gebeurd. Maar niet op zoo'n gezellig avon tuurlijke wijze als in dit nieuwe feuilleton. SNEEUW VEROORZAAKT OPNIEUW MOEILIJKHEDEN IN DRENTE. Sneeuwhoopen van twee meter hoog. De ongekende sneeuwval van gisteren en vannacht, gepaard gaande met een sterken Noordenwind, hebben het verkeer in Drente wederom totaal ontwricht. Van Emmen uit is vanochtend alle bus- verkeer stopgezet met uitzondering van een tweetal locale diensten van de eerste Drentsche Stoomtramweg Maatschappij en de dienst op Assen van Bergman's Auto- Maatschappij, welke langs een aanzienlijken omweg over Gieten wordt geleid. De gewone verbinding met Assen over Borger en Rolde is verbroken, doordat op het Rolderveld zich een sneeuwduin van ongeveer 11/2 km. lengte heeft gevormd. Alle sporen, die door de duinen van de vorige week gereden waren, zijn dichtge- sneeuwd. In enkele gemeenten, met name ook in de gemeente Emmen, zijn de sneeuwruimings- ploegen den geheelen nacht in de weer ge weest om, althans de groote wegen, open te houden. Waar men dit niet deed, was vanochtend elk verkeer onmogelijk. De sneeuw is op sommige plaatsen tot een hoogte van twee meter opgewaaid. Het ruimingswerk wordt ernstig bemoeilijkt door de sneeuwdammen, die ter weers zijden van den rijweg de vorige week zijn blijven liggen en tijdens de korte dooi- periode als het ware in murren van ijs ver anderd zijn.. Men hoopte vandaag de voornaamste be lemmeringen te kunnen opruimen, temeer, omdat aanvankelijk het weer daartoe scheen mede te werken. Tegen den middag is evenwel de wind opgestoken en begint het opnieuw flink te sneeuwen, zoodat nieuwe moeilijkheden te verwachten zijn. Het treinverkeer tusschen Zwolle en Emmen wordt, hoewel gepaard gaande met groote moeilijkheden, onderhouden. Op het laatste ongeveer 4 km. lange traject van Zuidbarge naar Emmen, zijn dag en nacht ruim dertig man voortdurend bezig om de baan vrij van sneeuw te houden. De post bestellingen ondervinden uiteraard aan zienlijke vertraging. IJSSCHOTSEN IN DE NOORDZEE. Schevenlngsche pier door ijs omringd. De groote rivieren hebben een gedeelte van hun ijslast reeds in de zee gespuid, het geen tot gevolg heeft gehad, dat door stroomingen en winden naar de kust op vele plaatsen ijsschotsen tegen het strand zijn aangespoeld, waar zij een ware ijs- barricade hebben gevormd. Zoo ook op het Scheveningsche strand. Vanochtend was de pier geheel door ys- s.'.otsen omringd, welke echter in den loop van den dag afdreven, zoodat voor het wandelhoofd geen gevaar kon ontstaan. De schotsen stapelden zich aan den rand van de kust op, waar enkele hooge ysdam- men werden gevormd en zoo als het ware het strand tot ver in zee verlengd werd. De zware sneeuwval droeg er toe bij, dat men de grens van zand en ijs niet meer kon onderscheiden en het geheel had het aanzien van een poolzee. In den loop van den dag kwamen velen uit de stad om het schouwspel gade te slaan. Dr. Winckel uit Finland teruggekeerd GISTERMIDDAG OF SCHIPHOL AANGEKOMEN. Met het Zweedsche Douglas-vliegtuig is gistermiddag dr. Ch. W. F. Winckel te kwart over twee op Schiphol teruggekeerd. Zooals men weet heeft dr. Winckel een be zoek van een week aan Finland gebracht, om daar de mogelijkheden te bestudeeren voor een door het Nederlandsche Roode Kruis uit te zenden ambulance. Men zal zich herinneren dat dr. Winckel leider is geweest van de Nederlandsche Roode Kruis-expeditie in Abessynië, tij dens den ItaliaanschAbessijnschen oor log, doch hij verzekerde, dat hij ditmaal niet aan de thans uit te rusten expeditie zal deelnejnen. Tijdens zijn afwezigheid was het evenwel vast komen te staan, dat het Nederlandsche Roode Kruis een vol ledig uitgeruste ambulance naar Finland zal zenden. De besprekingen, welke dr. Winckel te Helsinki gevoerd heeft, hebben in de eer ste plaats ten doel na te gaan, hoe de Ne derlandsche ambulance moet worden sa mengesteld, op welke wijze zij moet wor den uitgerust en waar zij zal worden ge vestigd. Hij heeft daarbij overleg gepleegd met prof. Suolakti, leider van den Finschen militairen geneeskundigen dienst. De outillage zal zooveel mogelijk in Ne derland verzorgd worden en slechts die •mderdeelen, welke hier niet te krijgen zijn, of die moeilijk van Nederland naar Scandinavië verzonden kunnen worden, zal men in Zweden aanschaffen. Er werken op het oogenblik in Finland reeds vier buitenlandsche ambulances: twee Zweedsche, een Noorsche en een Deen- sche. Er is eenig misverstand ontstaan, door dat, wat wij in Nederland een ambulance noemen en waaronder wij begrijpen een volledige uitrusting van een ziekenhuis met instrumenten, voorraden en medisch en verplegend personeel, in het Fransch een „mission sanitaire" heet. Onder een ambulance verstaat men in het Fransch en bet Engelsch een ambulance-auto. Daardoor is in de pers het misverstand ontótaan, dat er ook Fransche en Engelsche ambulances in Finland werken. Dit is niet het geval: wel hebben de Franschen en Engelschen vrij groote aantallen ambulance-auto's naar Finland gezonden. Men heeft dan ook niet direct behoefte aan verdere ambulan ce-auto's en de Nederlandsche ambulance zal daarvoor dan ook niet behoeven te zor gen. Gedurende de eene week, dat dr. Winckel in Finland was, heeft hij geen enkel lucht alarm meegemaakt. Wel was, des nachts voordat hij in Abo aankwam, deze stad zwaar gebombardeerd, waardoor vijftig huizen verwoest waren. Van alle kanten verzekerde men hem, dat het gedrag van de bevolking, ook onder de zwaarste bom bardementen, voorbeeldig was. De vrou wen namen haar breiwerk voor de solda ten mee naar de schuilkelders en gingen daar rustig verder. Hoe de oorlog zal af- loopen, kan men niet zeggen, maar de be volking ondergaat hem met een grimmige verbetenheid. VERBETERING VAN DE LAGERE SALARISSEN. De regeering zou plannen in deze richting koesteren. In parlementaire kringen verwacht men, dat de regeering de afwijzende houding, die zij tot dusverre heeft aangenomen jegens het verlangen der ambtenaren, tot algemeene verbetering der salarissen, althans tot opheffing der bestaande korting van 5 pet., eenigermate zal herzien en wel in dier voege, dat zij overweegt, of althans in de lagere salarissen eenige verbetering kan worden gebracht. Dit bericht zal de teleurstelling, in de kringen der ambtenaren gewekt, door het aanvankelijk geheel afwijzend standpunt der regeering niet ten volle kunnen weg nemen. Tot verheugenis stemt het echter wel, dat de regeering het weinige, wat zy meent te kunnen doen, aan die groep van ambtenaren ten goede doet komen, die relatief het zwaarst door de prijsstijging, welke immers vele belangrijke eerste levensbehoeften omvat, zijn getroffen. „Tijd". HET GEKNOEI MET DE MILITAIRE UNIFORMEN. Wederom twee arrestaties. In de zaak tegen de kleermakers te Amsterdam, die bedrog zouden hebben ge pleegd bij het vervaardigen van militaide kleedingstukken op rijksbestelling, duurt net onderzoek onder leiding van inspec teur Visser nog steeds voort. Gistermiddag zyn wederom twee confectionnairs, wonen de aan de Nieuwe Achtergracht en de Stadhouderskade, in verband met deze zaak in arrest gesteld. In totaal zijn thans acht personen aan gehouden. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN HET EENIG MOGELIJKE BESCHEID. De Volkskrant schrijft: „De torpedeering van de „Burgerdijk" heeft het Nederlandsche volksbewustzijn gekwetst, en dit zal nog toenemen nu men verneemt, dat de kapitein van de duik boot heeft geweigerd de papieren van de „Burgerdijk" in te zien. Dit duidt, daar een duikboot-kapitein niet licht op eigen houtje zal optreden, nog minder tegen ont vanger orders in zal handelen, op een wij ziging in de instructies van hooger hand. De pers hoeft waarlijk de Nederlandsche regeering niet aan te zetten tot een protest te Berlijn; zij heeft zich in de verloopen maanden mans genoeg getoond. Zonder re sultaat, inderdaad. Ook wel een keer zon der dat ze zelfs na maanden bescheid ont ving. Gedenk Venlo. Wat nu? De „Standaard" heeft het woord gesproken. „Het is zegt ze na een aanduiding van wat ons wedervaren ishard dat alles te moeten verduren. Er is echter slechts één antwoord"; in span ning wacht men. Wat zal er komen? Met de vuist op tafel slaan en uitroepen: Nu is het genoeg? Neen, de „Standaard" zegt eenvoudig: „doorvaren". Er is geen ander bescheid mogelijk. Het moge ons grieven en kwetsen; ter wille van een getorpedeerd schip, van drie of meer getorpedeerde schepen het derde is achter de rug, wie volgt? kunnen wij ons niet in de oorlog storten. En daar wij zonder aanvulling van onze voorraden zouden verhongeren, moeten wij varen met al de risico's die daaraan ver bonden zijn". DE 4 Pets. LEENING. De uit te schrijven 4 pets. leening zal, nu de Stok achter de deur is gezet, onge twijfeld slagen. De kapitaalbezitters zullen zeker ruim inteekenen, verwacht Ons Noorden: „Want als deze leening mislukt, dan zul len de heeren slechts 3 V, pCt. rente krij gen, terwijl daarnaast de vennootschappen een zeer belangrijke aderlating moeten on dergaan. Zoo rekent de'„Telegraaf" reeds uit, dat, wanneer deze gedwongen leening zou worden toegepast, bijv. de Bataafsche gedwongen zou worden uit haar liquide middelen voor een bedrag van 42.8 mil- lioen in te schrijven, de Unilever voor 10.5 millioen en Philips voor 3,4 millioen. De groote aandeelhouders van deze maatschappijen, die ook hieruit voor een belangrijk deel hun inkomen toucheeren, hebben er veel te veel belang by, dat een dergelijke aderlating van het nominale ka pitaal niet plaats heeft, en ook daarom zullen zij wel zorgen, dat de thans uitge schreven leening ten volle slaagt!.... En daarom kunnen we constateeren, dat de Ned. beleggers na hun vorige, weinig vaderlandslievende houding, er nog zeer goed afkomen. En dcor de regeering niet al te hard zijn aangepakt". DISTRIBUTIE VAN BOONEN, GRAUWE ERWTEN EN CAPUCIJNERS. De minister van Economische Zaken deelt mede, dat de ongunstige weersom standigheden van de afgeloopen weken stagnatie in de aflevering en het vervoer van peulvruchten hebben veroorzaakt. Ten gevolge hiervan zyn de hoeveel heden peulvruchten, welke de telers heb ben ingeleverd, slechts gering geweest. Het grootste gedeelte van den mo menteel aanwezigen voorraad dient gereserveerd te worden voor de weer macht. Het resteerende gedeelte is niet groot genoeg om aan alle aanvragen van den handel te kunnen voldoen. In verband hiermede komt het noodza kelijk voor de tweede distributieperiode niet op 18 Februari te doen aanvangen, doch deze uit te stellen totdat de zeker heid bestaat, dat de voorziening van den handel zonder moeilijkheden zal kunnen geschieden, hetgeen, indien de weersom standigheden gunstiger worden, vermoede lijk in de eerste helft van Maart het geval zal zijn. Van 16 Februari af zal derhalve het pu bliek geen boonen, grauwe erwten en ca- pucijners kunnen koopen. Zij, die op medi sche gronden deze producten noodig heb ben, kunnen zich op de gebruikelijke wijze met een attest van hun bchandelenden ge neesheer, benevens een verklaring van de controleerende medische instantie, tot de distributiediensten wenden. De detaillisten zullen dus voorloopig geen 2de toewijzing ontvangen. De instel lingen zijn in het algemeen reeds voorzien tot einde Februari. Het ligt in de bedoeling hun de volgende toewijzing zoo spoedig mo gelijk na 1 Maart te doen toekomen. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland NOG STEEDS AANVALLEN OP DE MANNERHE1ML1N1E. GROOTE RUSSI SCHE VERLIEZEN. WEER EEN RUSSI. SCHE DIVISIE DOOR OMSINGELING BEDREIGD. BRITTEN MOGEN DIENST NEMEN VOOR FINLAND. (2de blad)). WEER EEN DUITSCH SCHIP UIT ZUID-AMERIKA VERTROKKEN TWEE DUITSCHE DU1KBOOTEN VERNIETIGD. EENIGE ENGELSCHE SCHEPEN GEBOM BARDEERD. (2de blad). DE KOUDE IN HET BUITENLAND. (2e blad). Binnenland DE BEMANNING VAN DE „BURGER DIJK" IN HET VADERLAND TERUG. RELAAS OVER DE TORPEDEERING VAN HET SCHIP. (3de blad). PROTEST VAN DE NEDERLANDSCHE REGEERING BIJ DE DUITSCHE RE GEERING OVER HET DOEN VERGAAN VAN DE „BURGERDIJK". (1ste blad). DE BEHANDELING VAN HET WETS ONTWERP INZAKE DE LEENING VAN 300 MILLIOEN IN DE TWEEDE KAMER. (2de blad). INGEDIEND IS EEN WETSONTWERP TOT VASTSTELLING VAN BEPALIN GEN TER BEPERKING VAN GEVAREN. VOORTVLOEIENDE UIT BESCHADIGING VAN WATERSTAATSWERKEN IN NOORD- EN ZUID-HOLLAND EN IN UTRECHT. (1ste blad). STOPZETTING VERKOOP VAN BOO NEN, GRAUWE ERWTEN EN CAPUCIJ NERS. (1ste blad). NIEUWE SNEEUWVAL VEROOR ZAAKT WEER GROOTE MOEILIJKHE DEN IN DRENTE. (1ste blad). LICHT IN DE OUDE MOORDZAAK OP GRETA GROEN IN DEN HAAG? (3de blad). Lenteweelde in wintertijd De mooiste inzending op de jaarlijksche groote narcissententoonslelling, welke in Bloem- lust te Sassenheim geopend is DE TORPEDEERING VAN NEUTRALE 1 SCHEPEN. STOCKHOLM, 15 Februari. (A.N.P.) In een artikel „gevaarlijke wateren" be- I spreekt Dagens Nyheter de torpedeering van het Zweedsche s.s. „Dalaroe", dat uit I een neutrale haven naar een neutrale ha- j ven vertrokken was, en het lot van de j „Burgerdijk". Het blad herinnert aan het i protocol van Londen van 1936, dat Duitsch- J land onderteekend heeft en in beginsel er- I kend is door een recente uiteenzetting van 1 de „Deutsche Allgemeine Zeitung". Voorts wijst het blad er op, dat de handel met de westelijke mogendheden een con- j ditio sine qua non is voor Zweden en Noorwegen om den handel met Duitsch- land voor te zetten. Ten slotte beveelt het blad aan de regeering het Noorsche denk- I beeld aan van een gemeenschappelijk pro- test der Oslo-staten, gebaseerd op de Duit- 1 sche erkenning van het protocol van Lcn- den, tegen de Duitsche oorlogsmethoden j ter zee. jjJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1