dagen Historie
H
WEK UW LEVER-GALOP
BERICHTEN
Ü)e óbiifd, tegen fiet ij,&
Zal al het werk der
ijsbrekers tevergeeis
gedaan zijn?
Beparel Uw temden
Zïttz&fs BVÖR§iL
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1940
CE LE'OSCHE COURANT
EROE BLAD - ?AG. 2
HET EEN1GE OORLOGSNIEUWS KOMT UIT FINLAND.
DE RUSSISCHE BOMBARDEMENTEN. BALKAN-
PROLEMEN EN EEN GLAD COMMUNIQUE. DE OOR
LOG EN DE SITUATIE DER NEUTRALEN.
'ET nieuws over den oorlogstoestand
is deze week buitengewoon schaarsch
De eenige sensatie kwam uit Finland,
teen Reuter wist mee te deelen, dat de 18e
Russische divisie dcor de Finnen was om
singeld en vernietigd. Helsinki deelde even
wel zelf mede, dat dit bericht onjuist was.
Ja, antwoordde Reuter op deze tegen
spraak, 't is waar, de divisie is nog niet
vernietigd, maar zal toch zeker vernie
tigd worden, want er is geen ontkomen
aan. De dagen zyn echter voorbij gegaan
en er is nog niets „in de pan gehakt", zoo
als Reuter ons beloofde.
Overigens zetten de Russen hun gestage
aanvallen op de Mannerheimlinie voort.
Het zijn geen offensieven in grootsche stijl;
imen volgt thans een afmattingstactiek:
voortdurend beuken en hameren op de
(fortenlinie om te zien of er ergens een
zwakke stee zit, welke bij een eventueel
groot offensief benut kan worden. De Rus
sen beschikken daarbij over vrijwel onbe
perkt menschenmateriaal, dat zij aller
minst sparen. Telkens worden versche
troepen ingezet tegen de Finnen, die niet
over zulke groote reserves beschikken en
door den voortdurenden 6trijd overver
moeid dreigen te raken.
Inmiddels trachten de Russen het mo
reel van de Finsche bevolking te breken
door stelselmatig de Finsche steden te
bombardeeren. Zij doen dat grondig; van
militaire beteekenis of niet van militaire
beteekenis, alle steden van Finland zonder
uitzondering worden gebombardeerd. Bij
honderden zwermen de Russische machines
dagelijks uit over het besneeuwde land,
werpen zij bommen op de huizen en schie
ten zij met mitrailleurs op de vluchtende
bevolking.
Dat is oorlog in zijn meest barbaarschen
vorm.
Het ,.Hbld." haalt in dit verband een
herinnering op aan den Spaanschen bur
geroorlog, toen Italiaansche bommenwer
pers zich hadden schuldig gemaakt aan
soortgelijke feiten, als waaraan thans de
Russische bolsjewisten in Finland schuldig
staan. De verwoesting bijvoorbeeld van
Guernica, het mooie, oude Baskische stad
je, heeft in de geheele beschaafde we
reld een storm van verontwaardiging te
weeg gebracht. De Russische pers putte
zich uit in invectieven om den diepen af
keer van het vredelievende, cultuur-min
nende bolsjewisme ten aanzien van het bar-
baarsche, cultuur-vernietigende fascisme te
manifesteeren. Men ziet thans wat de gees
telijke inhoud van het bolsjewisme waard
is: zonder gewetenswroeging vernietigen
zyn leiders even vlot cultuur, nu zy er
niet in vermogen te slagen, zoo spoedig als
zij gaarne hadden gewenscht, een klein,
6terk volk op zuiver militair gebied te
verslaan. Het bewijs, dat de bolsjewisten
cultuur-vernietigers zijn, was anders reeds
sedert lang geleverd. De Russische bolsje
wisten voeren bun veldtocht tegen Fin
land volgens het in het Derde Rijk gefor
muleerde beginsel van den „totalen oor-
leg".
Het is voor de Finnen te hopen, dat de
Amerikaansche en Engelsche vliegtuigen,
welke hun beloofd zijn, spoedig in groo-
ten getale zullen worden aangebracht, met
de noodige vliegers om die toestellen te be
dienen.
Chamberlain heeft Donderdag in het
Britsche Lagerhuis medegedeeld, dat hulp
voor Finland onderweg is.
Aan vliegtuigen hebben de Finnen groot
gebrek. De Finsche vliegers kunnen nog
zoo bekwaam en zoo dapper zijn, tegen
een overmacht valt nu eenmaal niets uit
te richten, In de lucht is geen Manner
heimlinie aan te leggen. Zoolang de da
gen nog zoo kort zijn (5 4 6 uur) en her
haaldelijk mist en laaghangende sneeuwwol
ken het vliegen verhinderen, kunnen de
luchtaanvallen hun maximum intensiteit
rog niet bereiken. Maar wat zal het straks
worden als de dagen aanmerkelijk gaan
lengen en de weersomstandigheden het
vliegen vergemakkelijken? Straks gaat het
jjs in de Noordelijke Oostzee smelten en
krjgt de Russische vloot gelegenheid om
haar actie te voegen by die van land- en
luchtmacht. De hulp, die volgens Chamber
lain onderweg is, komt niet te vroeg.
DE BALKAN.
BELGRADO heeft in het begin van de
week eveneens in het centrum van
dt belangstelling gestaan. Daar is een
conferentie gehouden van de vier Eal-
Uanstaten Roemenië, Joego-Slavië, Grie
kenland, en Turkije.
Op den Balkan wordt een stuk van
den oorlog uitgevochten, in stilte, zon
der bloedvergieten. Allerlei invloedsstrevin
gen kruisen elkaar in deze hoek van Euro
pa en het is derhalve niet verwonderlijk,
clat men met spanning uitkeek naar het
resultaat van de besprekingen dezer vier
landen. Deze nieuwsgierigheid werd nog
vergroot door het onjuist gebleken
gerucht, dat Roemenië zich openlijk aan
de zijde van Düitschland dreigde te scha
ren.
De nieuwsgierigheid is echter niet bevre
digd. Aan het slot is een communiqué uit
gegeven, waarop men kan gaan zitten tu
ren zonder veel succes en dat voor alle
Europeesche hoofdsteden aanleiding is ge
weest om het te interpreteeren als speciaal
voor eigen standpunt buitengewoon gun
stig.
Het communiqué omvat zeven punten,
die men over drie vraagstukken kan in-
deelen:
De eerste vier loopen over den politie-
ken toestand, het vyfde spreekt over een
steeds nauwere economische samenwer
king der vier betrokken landen, de laat
ste twee constatceren het voortbestaan en
regelen het vergaderen der entente.
De eerste vier politieke accoorden zijn
zco glad als een aal; men heeft er geen
houvast aan. Vast staat alleen, dat de Bal-
kanstaten zich uitspreken voor een „vast
beraden vredelievende politiek" en dat zij
den Balkanbond willen verlengen, „wel
ke slechts zijn eigen doeleinden nastreeft;
welke tegen niemand gericht is; en welke
gemeenschappelijk waakt voor de strikte
handhaving van de rechten van ieder der
entente-staten op onafhankelijkheid en na
tionaal grondgebied."
In deze regels zit tevens opgesloten, dat
de verlangens van Hongarije en Bulgarije
tot teruggaaf van de stukken grondge
bied, welke door de vredesverdragen aan
Roemenië zijn toebedeeld, voorloopig niet
zullen worden ingewilligd.
In 't algemeen kan men dus zeggen, dat
de situatie op den Balkan ongewijzigd
is gebleven en dat het Balkanprobleem nog
even duister is als voorheen.
rRWIJL de oorlog in het Westen schijnt
te zijn aangeland op het nulpunt van
alle activiteit, begint men zich weer eens
te bekommeren om de situatie der neu
tralen.
De Engelsdhen, die door hun maatre
gelen nog al wat ontevredenheid bij de
neutralen hadden uitgelokt, beijveren zich
thans om den gewekten slechten indruk
weg te nemen. Zij stellen prys op behoud
van de sympathie der neutralen, al was
het alleen maar omdat zij anders den Duit-
schers gemakkelijk hanteerbaar bewijsma
teriaal verschaffen voor de bewering, dat
niet het Derde Rijk, maar Engeland als
dwingeland tegenover de neutralen op-
tieedt.
Chamberlain heeft de vorige week in
het Lagerhuis Churohills sommatie aan
de neutrale mogendheden, den kant der
Geallieerden te kiezen, feitelijk gedesa
voueerd. Hij heeft dezen aldus weder ge
rustgesteld. Lord Halifax heeft den storm
van verontwaardiging, in Japan door het
incident van een aanhouding van de „Asa-
ma Maru" teweeggebracht, doen luwen
door een compromis: Engeland zal de van
boord gehaalde Duitschers, die niet voor
den militairen dienst geschikt zijn, we
der aan Japan uitleveren, terwijl de Ja-
pansche scheepvaartmaatschappijen last
hebben gekregen, voortaan passage te wei
geren aan onderdanen van oorlogvoerende
mogendheden, d'e deel uitmaken van de
gewapende macht. Aldus is een struikel
blok voor het aan den gang zijnde herstel
van de Engelsch-Japansche vriendschap
weder uit den weg geruimd. Ten slotte
heeft de Britsche diplomatie Washington
blijkbaar bewogen, de uit de Engelsche
oorlogspolitiek, voortspruitende onaange
naamheden voortaan binnenskamers te be
handelen, teneinde te voorkomen, dat de
en zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
ïederen dag moet uw lever een liter lever-gal In uw
Ingewanden duen v.'« eten. Wanneer deze stroom ven
lever-gal onvoldoende Is, verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voe-t u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
el'endlg. u ziet alles zwart.
De meeste laxeermldde'en ztjn s'echts lapmidde
len. U moet CARTER S LBVER PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrü te doen vloeien en u
zult u ee.i geheel ander mensch voelen. Onsehade
lijk. p'antaardlg. zacht, onovertroffen om de lever
drogisten. L 0.75.
TRAGISCH ONGELUK IN
GRENSGEMEENTE
Arts door schildwacht doodgeschoten.
Gisteravond heeft bij het grenskantoor
te Vlodrop een tragisch ongeluk plaats ge
had.
Dr. J. Meuwissen, arts te St. Odiliën-
berg, passeerde met zyn auto het grens
kantoor op zijn weg naar een patiënt te
Vlodrop. De militaire post bij het kantoor
gaf den arts een teeken te stoppen, doch
waarschijnlijk zag de heer Meuwissen dit
niet, althans hy reed dcor, waarop de
schildwacht op de auto vuurde. De kogel
drong door een zijraam naar binnen en
doodde den geneesheer vrijwel op slag.
Het slachtoffer is, nadat het van de Heili
ge Sacramenten was voorzien, overge
bracht naar het St. Laurentiusziekenhuis
te Roermond. Militaire autoriteiten stellen
een uitgebreid onderzoek in. De heer
Meuwissen was 45 jaar oud, gehuwd en
vader van acht kinderen. Hij was een
broer van den burgemeester van Echt. Het
gebeurde heeft in de omgeving van Roer
mond groote ontsteltenis gewekt, daar dr.
Meuwissen een zeer geziene figuur was.
VOETGANGER SLIPTE.
Door auto gegrepen en gedood.
Toen gistermiddag de 27-jarige H. Gre-
ven, wonende te Gietervaen, zich te voet
huiswaarts begaf, had hij het ongeluk ter
hoogte van het kruispunt „De Hilte" uit
te g.ijden. De bestuurder van een juist pas-
seerende auto, zag dit en remde uit alle
macht om een aanrijding te voorkomen.
Daarbij slipte de wagen. Hij draaide ach
terste voren, waardoor Greven een hevigen
siag kreeg. De man werd eenige meters
over den weg geslingerd en bleef dood
liggen.
FELLE BRAND TE WINSCHOTEN.
Brandweer stond machteloos, omdat de
kranen bevroren waren.
Te Winschoten heeft gisteravond een
felle brand de woning van den verzeke
ringsagent B. van der Molen in de Pekel-
derstraat in de asch gelegd. De brandweer
was spoedig gealarmeerd, doch kan niets
uitrichten, omdat de brandkranen bevro
ren bleken te zijn. Het vuur greep zoo
snel om zich heen, dat het niet mogelijk
bleek iets van het huisraad te redden. Ge
lukkig bleven de belendende perceelen ge
spaard. De oorzaak van den brand is niet
bekend. Verzekering dekte de schade.
BRAND IN EEN RIJWIELHANDEL TE
ROTTERDAM.
Gistermiddag is brand uitgebroken in
den rijwielhandel en mctorherstelplaats
van den heer A. Hcmmel aan de Rose-
straat 84 te Rotterdam. De brand is ver
moedelijk ontstaan, doordat een hond het
achter de toonbank staande primustoestel
omver heeft geloopen. De vlammen von
den gretig voedsel in de brandbare inven
taris, zoodat het vuur zich spoedig uit
breidde naar de achter den winkel gelegen
woning. Door met vier stralen water te ge
ven, wist de brandweer het vuur te stui
ten, zoodat de belendende perceelen en de
bovenverdiepingen gespaard bleven. De
rijwielhandel en de woning brandden vrij
wel geheel uit. Verschillende in de zaak
staande motoren werden door de vlammen
vernield.
De schade wordt door verzekering ge
dekt.
openbare meening zich daarvan meester
imaakt en dientengevolge aan de sympa
thieën in Amerika voer Engeland af
breuk wordt gedaan. De Engelsche regee
ring heeft aldus op elegante wijze zijn mis
grepen tegenover de neutrale mogendhe
den hersteld.
Nu begint men in Duitsdhland weer,
met te beweren, dat de neutralen het voor
beeld van Amerika moeten volgen en een
oorlogszóne moeten instellen, waar het
binnenvaren voor neutrale schepen verbo
den wordt. Amerika kan dat gemakkelijk
deen, maar als de West-Europeesche neu
trale staten dat voorbeeld volgen, kun
nen zij populair gezegd wel op het
dak gaan zitten. Want zy kunnen hun neus
niet buiten hun eigen territoriale wateren
steken, of zy zitten in de oorlogszóne. Een
dergelijke maatregel staat gelijk met zich
zelf opknoopen!
WAS VAN DE WAAL TE
NIJMEGEN.
De bewoners van de Waalkade cat ruimen
hun huizen.
De Waal vertoonde om half acht gister
avond *...n was van ongeveer een centime
ter per uur. Men verwachtte daardoor te
gen irrddernacht een stand van 11.75 meter
NA.P. Er was op genoemd tijdstip echter
geen beweging in het ijs.
Het gevaar voor kruien blijft echter on
vtranctc.ro bestaan, ondanks de vorst, als
gevolg van den hoogen waterstand.
Den bewoners van de Waalkade is
derhalve van officiecle zijde medege
deeld, dat zij hun huizen moeten ont
ruimen. Bij de oude aanlegplaats van
de pont staat het water thans ongeveer
één meter van de huizen af. Er wordt
dan ook dag en nacht vanwege den
Rijkswaterstaat gewaakt. De schepen
van dc Nijmesgsche Stoomvaartmaat
schappij, welke voor de kade in het ijs
bekneld zitten, zijn zoo hoog opgescho
ven, dat zij boven de kade uitsteken.
Gisteravond om ongeveer zes uur kwam
een schel van ruim honderd vierkante me
ter de rivier afdrijven. Hy schoof met veel
.awaai tegen den dam, doch veroorzaakt
geen breuk. Er kwam ook geen beweging
in net is.
Tussc.icn de stad en het fort Sprokkelen-
burg is een wak van een kilometer leng
te onts.san.
Wit- rr.dsr eenigszins tyd en gelegenheid
heeft, spredt zich naar den rivierkant om
vooial de kans niet te missen van het
kruien van de rivier getuige te kunnen
zijn, er. daarby is vooral de belangstelling
gercht op de 5 booten van de Nijmeegsche
Stcomtootreederij. Men heeft wat er nog
aan 'ading aan boord was in veiligheid ge
bracht, maar aan verhalen van de booten
naar een gunstiger plaats valt niet te den
ken, en practisch gesproken heeft men al
deze vaartuigen al opgegeven. Men zal hel
als een zuiver toeval beschouwen wanneer
zy nan den aanval van het ijs kunnen ont
komen.
De harde wind heeft in Millingen groote
bezorgdheid gewekt. Daar heeft men eeni
ge binnendijks gelegen woningen ontruimd,
terwijl een dijkwacht is ingesteld tusschen
Millingen en Kekerdom, waar het ijs tot
aan den kruin van de dijk is opgestapeld.
Ook in de Betuwe is op sommige plaat
sen, waar de toestand daar aanleiding toe
geeft, de dijkwacht ingesteld. Het betreft
hier uitsluitend dijkvakken, waar geen pol
ders voor liggen en die dus rechtstreeks
door het water en het ijs worden belaagd.
Deze voorzorgsmaatregel gaat in den regel
vooraf aan het instellen van de buiten
gewone rivierscorrespondentie in welk ge
val alle dijken onder bewaking worden ge
steld en de daartoe aangewezen ingenieurs
en technische ambtenaren van den Rijks-
waerstaat hun posten langs de rivierloopen
innemen, teneinde bij elk opkomend gevaar
onmiddellijk te kunnen optreden en met
dan te requireeren bevolking alle ver-
eischte maatregelen te treffen.. Het spreekt
vanzelf, dat 'n dergelijk ingrijpende en zeer
kostbare maatregel slechts genomen wordt
indien die door de omstandigheden drin
gend geboden is. Volstaat men thans met
bewaking van de meest bedreigde dijkge-
deelten, wanneer de was van het water
blijft aanhouden in het tempo, zooals giste
ren het geval was, dan zal het instellen van
de buitengewone riviercorrespondentie ze
ker niet lang op zich laten v/achten. In-
tusschen hebben onderscheidene polderbe
sturen reeds zelf een dijkbewaking inge
steld buiten de hierboven genoemde wacht
van rijkswege, opdat men van de ontwik
keling van den toestand op de hoogte
blijft.
De „Wilhelmina Goedkoop"
bereikt Vreeswijk.
In den loop van Vrijdagmiddag heeft de
Wilhelmina Goedkoop, een als ysbreker in
gerichte sleepboot van de reederij Goed
koop te Amsterdam, welke door den Rijks
waterstaat en het Amstrdamsch comité
vcor ijsbestrijding was gecharterd, om het
Merwedekanaal en de Keulsche vaart weer
bevaarbaar te maken, de Beatrixsluis te
Vreeswijk bereikt en daarmede de laatste
phase van het openbreken van den water
weg AmsterdamRotterdam voltooid. De
ze waterweg is thans voor krachtige sleep-
booten geheel bevaarbaar.
Het vroor Vrijdagavond echter weer be
hoorlijk en men vreest, dat hierdoor het
werk van de ijsbreke.rs voor niets zal zyn
geweest, omdat de schotsen weer aan el
kaar zullen vriezen en opnieuw een vcor
de vrachtschepen volkomen ondoordring
bare ijslaag op het water zal ontstaan.
In tuben ven 60, 40 en 25 ei. en doozen van 20 ct.
Vaarweg naar Haarlem
opengebroken.
Gisteravond is de ijsbreker IJsbeer, van
de Vereeniging voor Algem. Scheepvaart-
belangen te Amsterdam, er in geslaagd het
zijkanaal C open te breken, waarmede de
vaart van het Noordzeekanaal naar Haar
lem hersteld is. De ysbreker werd gevolgd
door een sleepschip van de Shell, voor re
kening van welke onderneming de vaar
geul werd gemaakt
HET GEHUCHT KIJFWAARD DOOR
US OMRINGD.
Gisteren is de buiten den dijk hij Pan-
nerdan gelegen polder, waarin zich het ge
hucht Kijfwaard bevindt, onder water ge
loopen. De twee steenfabrieken en de twin
tig woningen waaruit deze plaats bestaat,
zyn hierdoor van de buitenwereld afgeslo
ten. De ijsschoten liggen tegen de huizen
aan. Eenige gezinnen hebben nog kans ge
zien met een bootje weg te trekken, doch
thans is het onmogelijk op deze vlakte van
ijs en water te varen. Een boerderij, waar
op dertig koeien worden gehouden, ligt
als een eiland temidden van de onderge-
loopen omgeving.
In geval de polder zou volstroomen Bul
len de bewoners zich op de steenovens
moeten in veiligheid stellen. Het vee zal
echter niet te redden zyn.
Het Berghoofsche veer is Donderdag
stopgezet, terwijl het Aardsche veer heden
uit de vaart wordt genomen. De venbin
ding met Pannerden zal dan alleen moge
lijk zijn via de nieuwe brug over den
Ouden Rijn, doch deze brug is niet berijd
baar voor auto's of vrachtwagens. De toe
stand van het ijs bij Pannerden levert, vol
gens de deskundigen van den rijkswater
staat, op het oogenblik geen onmiddellijk
gevaar op. Toch is men op zijn hoede in
verband met mogelijke overstrooming of
doorbraak van den dijk van het vrij nau
we Pannerdensche kanaal.
USMASSA VAN EMMERIK AF
OPGESCHOVEN.
De toestand blijft gespannen.
Gistermiddag een uur is er korten tijd
werking gekomen in de enorme ijsmassa,
dien den Rijn bij Spijk bedekt. Men kan
echter niet van kruien spreken, aangezien
er slechts een opschuiving van ijsschotsen
plaas vond.
Het ysveld, dat zich uitstrekt van Em
merik tot Spijk, is thans verdwenen en
moet onder het voor Spijk liggende ijs ge
schoven zijn. Hierdoor is het gedeelte van
den Rijn van Spijk tot Dusseldorp thans
ijsvrij, zoodat er gistermiddag reeds een
bootje van Spijk naar Emmerik kon varen.
De opschuiving deed zich voornamelijk
aan de overzijde van de rivier, op Duitsch
gebied, voor. Volgens te Spijk ontvangen
berichten zijn te Emmerik een brughoofd
van een pioniersbrug en een klein vaar
tuig door het ys meegesleurd er. worden
deze bij Spijk door het ijs bedolven.
Te Lobith blijft de toestand gespannen.
De woningen, gelegen in de onmiddelijke
nabijheid van de rivier, zijn ontruimd,
evenals enkele buiten den dijk liggende
woningen, welke behooren bij de zich daar
bevindende steenfabrieken.
In verband met de groote was van het
water te Trier en Keulen, verwacht men
ook in Lobith een toenemende styging van
den waterstand. De Spijksche overlaat
werkt thans reeds met een diepte van 75
centimeter. De huizen loopen groot gevaar,
als de ijsmassa in beweging komt. Ook de
schappers van de ongeveer twee honderd
vaartuigen, welke in de vluohthaven lig
gen, maken zich over den hoogen water
stand bezorgd, omdat het gevaar groot is,
dat het ijs deze haven zal binnendringen
over de lage kade, welke voor de haven
ligt.
Indien het ijs gaat kruien, en via den
overlaat zich voortbeweegt in de richting
van den ouden Rijnmond, kunnen de hui
zen te Lobith aan de achterzijde door ijs
massa's worden getroffen. Volgt het ijs den
gewonen loop van de rivier, dan bestaat
er bij de hoogte, welke het water bereikt
heeft, kans dat de woningen aan den Bo-
terdijk tussohen Tolkamer en Lobith en
aan den dorpsdijk te Lobith ernstige scha
de zullen oploopen of zaïllen worden ver
nield.
De onder Herwen gelegen Geiten waard-
sche polder, welke reeds Donderdag voor
een deel ondergeloopen is, ligt eveneens
in de gevaarzone. Het vee staat er reeds in
het water. Met angstige spanning zien de
bewoners van deze streken de verdere ge
beurtenissen tegemoet.
ISOLEMENT VAN „VLIELAND"
OPGEHEVEN.
De postboot Vlieland" weer op het eiland
teruggekeerd.
De postboot „Vlieland" is gisteren na een
betrekkelijk gemakkelijke reis van Harlin-
gen op het eiland Vlieland aangekomen.
Aan boord bevond zich een groote hoeveel
heid post, talrijke passagiers en een groote
lading.
De eilandbewoners, die sedert 1 Februari
volkomen geisoleerd waren hebben dus de
communicatie met den wal weer weten te
herstellen.
