De strijd der Finnen
Duitsche lucht-activitelt
&p de 3iawdi*jdhe tandetigie
DE ZES BALKANSTATEN
KERKNIEUWS
Verspreiding van het vacantieverkeer
over een grooter aantal weken.
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1940
ES I.FRISCHE COURANT
•pycpnc pi 'n - p\r. g
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsche legerbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de landengte van Karelië
zet de vijand de aanvallen voort. Te Sum
ma hebben de Finsche troepen de Russi
sche aanvallen afgeslagen, de vijand heeft
hierbij zware verliezen geleden.
Te Punnusijoki en Pasuri is de vijand tot
den aanval overgegaan, gesteund door ar
tillerie, vliegtuigen en tanks. Alle aan
vallen werden afgeslagen en de vijand
heeft 700 man en twaalf tanks verloren.
Nabij de Taipale-rivier zijn de Russen
eveneens tot den aanval overgegaan, deze
aanval duurt nog voort, twee Sovjet-Rus
sische tanks zijn vernield.
Ten Noordoosten van het Ladogameer
wordt fel gestreden, de vijand is overal te
ruggeslagen en hij heeft vele mannen ver
loren. Een der steunpunten van den
vijand, dat zeer krachtig versterkt was, is
genomen. In den loop van den dag heeft
de vijand 19 tanks verloren. De strijd
duurt nog voort.
Te Kuhmo hebben de Finnen de verbe
tering van hun stellingen voortgezet.
Van andere deelen van het front wordt
activiteit van patrouilles gemeld.
In de lucht: Gisteren heeft de Finsche
luchtmacht met succes verscheidene auto-
mobiel-kolonnes en troepenconcentraties
van den vijand verspreid. In de cperatie-
zone heeft de vijand de Finsche troepen
met jachtvliegtuigen aangevallen.
Uit het binnenland valt niets nieuws te
melden.
De speciale correspondent van Reuter bij
de Finsche troepen in het Poolgebied
meldt:
De Russische verliezen bij den feilen
strijd in den sector van Kuhmo aan het
Noordelijk centrale front worden geraamd
op ongeveer 2000. De veldslag in dezen sec
tor heeft reeds een week geduurd en
wordt nog voortgezet.
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
Het Russische legerbericht luidt:
„Op 9 Februari geen gebeurtenissen van
beteekenis aan het front. De herhaalde po
gingen van den vijand, de verloren stellin
gen op de Karelische landengte te herove
ren, werden met zware verliezen voor den
vijand verijdeld. De Sovet-Russische lucht
macht heeft met succes militaire objecten
gebombardeerd".
5luiee ïDuitóche duifiöaotea vernietigd
ONGEVEER 150 VLIEGTUIGEN
ZWERMDEN UIT
DUITSCHE DUIKBOOTEN VIELEN
CONVOOI AAN
Een Britsche torpedobootjager heeft twee
Duitsche duikbooten vernietigd. Deze duik-
booten deden een aanval op een convool.
De Britsche admiraliteit, welke dit feit
mededeelde, voegde eraan toe: Het is geen
normaal gebruik van de admiraliteit om het
tot zinken brengen van duikbooten bekend
te maken, wanneer het voorkomt, maar een
uitzondering wordt bij deze gelegenheid
gemaakt met het oog op het feit, dat de
twee duikbooten tot zinken werden ge
bracht door een torpedobootjager, toen zij
een aanval deden op een convooL
BOVEN EILAND SYLT '50 VLIEG
TUIGEN GEZIEN
Van het eiland Sylt, een der Duitsche
luchtvaartbases, werd gisteren groote druk
te in de lucht gemeld. Om zes uur gister
avond zag men ongeveer 150 vliegtuigen
tegelijk in de lucht; een uur later zag men
vijf escadrilles in Westelijke richting
vliegen.
Uit Berlijn wordt omtrent deze luchtactie
gezegd: Op 9 Februari zijn Duitsche vlieg
tuigen afdeelingen uitgezonden voor het
verrichten "an gewapende verkenning
boven de Noordzee. Hierbij werden zes
Britsche of in Britsch convooi varende
schepen tot zinken gebracht, of zoo ernstig
beschadigd, dat zij als verloren moeten
worden beschouwd.
Niettegenstaande het krachtige vuur van
de luchtdoelartillerie en van de vijande
lijke jachtvliegtuigen wordt slechts één
Duitsch vliegtuig vermist.
De Engelsche lezing.
Van Engelsche zijde wordt gemeld:
Gisteren zijn Duitsche bombardements
vliegtuigen tot Peterhead aan de kust van
Noord-Schotland doorgedrongen. Zij heb
ben een petroleuntankschip gebombardeerd.
Britsche jachtvliegtuigen stegen op en
achtervolgden de Duitschers.
Behalve dat tijdens de luchtaanvallen van
gisteren een Duitsch vliegtuig is neerge
haald, zijn, naar men gelooft, nog twee an
dere Duitsche vliegtuigen door gevechts
machines ernstig beschadigd.
Gisteravond werd vernomen, dat buiten
de aanvallen, die Duitsche vliegtuigen ter
hoogte van de N.O. kust en de Firth of
Forth hebben ondernomen, andere vlieg
tuigen nog aanvallen hebben gedaan op
verschillende punten tot Peterhead in het
Noorden. Britsche gevechtspatrouilles bon
den den strijd met de aanvallers aan en
schoten o.a. een tankschip te hulp. dat na
bij Peterhead werd gebombardeerd.
Volgens een in een stad in het Noorden
opgevangen bericht zijn S.O.S. seinen uit
gezonden door twee Engelsche stoom
schepen tijdens aanvallen van Duitsche
bommenwerpers buiten de Britsche Oost
kust. Het zouden de „Clintonia" 3100 ton
en de „Lord Darling" zijn. Men weet nog
niet of de schepen beschadigd zijn. Buiten
Arboath hebben Britsche jachttoestellen
drie Heinkelvliegtuigen achtervolgd, die op
geringe hoogte boven zee vlogen.
Het te Glasgow thuis behoorende s.s.
„Chargres" (5.406 ton) is gisterochtend
vroeg door vijandelijke actie voor de N.W.
kust van Engeland tot zinken gebracht.
Twee der 64 leden tellende bemanning
worden vermist, de overigen zijn in een
haven aan de N.W. kust aan land gebracht.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Tusschen Moezel en Saai was aan beide
zijden het vuur der artillerie aanmerkelijk
meer actief. Een overval van den vijand
werd afgeslagen. Gisteren is bij een ver
kenningstocht een onzer detachementen in
levendig gevecht met den vijand gewikkeld.
Het detachement leed eenige verliezen,
welke evenwel geringer waren dan die,
welke den vijand werden toegebracht.
Bultenlandsctie Berichten
AUTOBUS VAN 20 METER HOOGTE
NEERGESTORT.
Uit Oran, (N. Afrika) wordt gemeld:
Op den weg van Amimisiusa naar Inker-
mann is een autobus na een botsing van
een hoogte van twintig meter in een ri
vier gestort. Vier personen werden gedood
en tien gewond.
MIJNBRAND TE OVIEDO.
In de Felguera-mijnen te Oviedo heeft
een felle brand gewoed, waardoor een tijd
lang aanzienlijke benzinevoorraden be
dreigd werden. Men wist het vuur echter
onder de knie te krijgen. De schade is be
langrijk.
DE KONING VAN BELGIë BEZOEKT
SLACHTOFFERS VAN MIJNRAMP.
De Belgische koning heeft gisteren een
bezoek gebracht aan Marchiennes om de
laatste eer te bewijzen aan de slachtoffers
van de mijnramp. Hij bezocht de gezinnen
der slachtoffers en de in het ziekenhuis
liggende gewonden. Voor de laatsten
schijnt geen levensgevaar meer te bestaan.
DE ONTPLOFFING IN DE VUURWERK
FABRIEK IN CALIFORNIë.
Uit Redondo Beach Californië), wordt
gemeld:
De ontploffing in de vuurwerkfabriek
„Golden State" was zoo hevig, dat zij op
60 K.M. afstand nog werd waargenomen.
Drie personen zijn gewond door wegge
slingerde brandende deelen. De fibriek is
geheel vernield, wa niet werd vernietigd
door de ontploffing, is een prooi der vlam
men geworden. Ook dertig gebouwen,
welke rond de fabriek stonden en deel
hiervan uitmaakten, zijn vernield. Twaalf
andere huizen in de omgeving zijn bescha
digd door de weggeslingerde dselen. De
oorzaak van de ontploffing is neg niet be
kend.
DOOI LEIDT TOT OVERSTROOMINGEN
IN BELGIE.
De dooi heeft in verschillende deelen
van België tot overstroomingen geleid. Een
gedeelte der stad Doornik staat onder wa-
Overzicht van Bevolking, Regeering en
Weermacht.
Volgens het communiqué van Belgrado
hebben 4 Balkanstaten besloten hun
samenwerking in de toekomst voort te
zetten. In verband hiermede geven we
eenige statistische bijzonderheden over de
voornaamste landen van Oost-Europa.
BULGARIJE:
Oppervlakte in vierk. kilometers: 103.146
Bevolking 6.371.000
Minderheden: Turken 577.000
Roemenen 120.000
Politiek stelsel: monarchie.
Staatshoofd: Koning Boris III.
Minister-president: Kiosseivanoff, tevens
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Weermacht: Volgens het verdra g van
Neuilly mocht Bulgarij slechts een leger
van 30.000 man onderhouden. In 1938
begon Bulgarije zich opnieuw te bewa
penen, zoodat het leger thans vermoede
lijk meer dan 100.000 man telt.
GRIEKENLAND:
Oppervlakte in vierk. kilometers: 129.879
Bevolking 7.107.000
Politiek stelsel: monarchie.
Staatshoofd: Koning George II.
Minister-president: Generaal Metaxas,
tevens Minister van Buitenlandsche Zaken.
Weermacht: Permanent leger van 70.000
man, 2 kruisers, 1 slagschip, 12 torpedo
jagers, 9 kleine torpedobooten, 4 mijnen-
leggers en 6 onderzeërs.
HONGARIJE.
Oppervlakte in vierk. kilometers: 117.148
Bevolking 10.822.000
Minderheden: Duitschers 629.383
Roethenen 352.103
Politiek stelsel: monarchie.
Staatshoofd: Rijksregent Horthy.
Minister-president: Graaf Teleki.
Minister van Buitenlandsche Zaken: Graaf
Csaky.
Weermacht: evenmin bekend als van Bul
garije. Volgens het Verdrag van Tria
non 30.000 man, maar vermoedelijk meer
dan 150.000 man.
YOEGOSLAVIë.
Oppervlakte in vierk. kilometers 247.542
Bevolking 15.630.000
Minderheden: Duitschers 499.326
Hongaren 468.185
Roemeehen 63.853
Italianen 9.396
Politiek stelsel: monarchie.
Staatshoofd: Regent Prins Paul over den
minderjarigen koning Peter H.
Minister-president: Tsvotkowitch.
Minister van Buitenlandsche Zaken: Tsint-
sar Marcovitch.
Weermacht: in vredestijd 150.000 man, in
oorlogstijd 1.500.000 man. Vloot bestaat
uit 1 kruiser, 1 flotille-leider, 8 torpedo
booten, 11 mijnenlegges, 4 onderzeërs.
Luchtmacht beschikt over 535 vlieg
tuigen.
ter. De Pelikacnbrug over het kanaal van
Nieuwpoort naar Furnes, die gisteren reeds
teekenen van verzakking vertoonde, is in
gestort. In het dal van de Geer moeten
honderden gezinnen hun woonsteden ver
laten. Gisternacht is het echter opnieuw
begonnen te vriezen.
ZES EN VEERTIG GRADEN ONDER NUL
In het Oosten en het Zuiden van Noor
wegen is het zeer koud. Bij Kongsvinger is
in den afgeloopen nacht een temperatuur
van 46 graden onder nul geregistreerd.
Verscheidene fjorden zijn met ijs bedekt,
zoodat men ijsbrekers in dienst heeft moe
ten stellen.
TURKIJE BEEFT NOG STEEDS.
Nog steeds "worden in Anatolië aard
schokken gevoeld, en eiken dag wordt een
aantal gebouwen beschadigd, en is over
gegaan tot ontruiming van scholen en hui
zen, in het bijzonder te Kastamonu.
VALSCH CANADEESCH GELD.
De politie te Toronto heeft een koffer
in beslag genomen, die valsch geld tot een
waarde van 5300 dollar bevatte. Zij is van
meening, dat zij een complot verijdeld
heeft, dat het plan had voor een waarde
van 200.030 dollar valsch Canadetsch geld
te verspreiden onder de Balkanbanken.
Een man en een vrouw zij.i in arrest ge
steld. Men gelooft, dat een international
valschemuntersbende aan het werk is, die
zijn hoofdkwartier in Duitschland heeft. De
autoriteiten denken, dat eenpoglng in het
werk wordt gesteld om de Duitsche de
viezenvoorraden te versterken. De gear
resteerde man had regelingen getroffen
voor een reis naar Bulgarije. Bij de arre
statie van de vrouw nam de politie
140.000 dollar valsche bankbiljetten en een
technische installatie voor het vervaardi
gen van valsch geld in beslag.
ROEMENIë.
Oppervlakte in vierk. kilometers 294.324
Bevolking 19.852.000
Minderheden: Russen 350.000
Oekrainers 300.000
Duitschers 75.000
Hongaren 1.160.000
Politiek stelsel: monarchie.
Staatshoofd: Koning Carol II.
Minister-president: Tataresco.
Minister van Buitenlandsche Zaken:
Gafenco.
Weermacht: Staand leger van 200.000 man,
2 millioen weerbare mannen. Nu 1 mil-
lioen onder de wapenen, 4 torpedojagers,
3 torpedobooten, 1 onderzeeër en 839
vliegtuigen.
TURKIJE.
Oppervlakte in vierk. kilometers 763.000
Bevolking 16.800.000
Politiek stelsel: Republiek.
Staatshoofd: President Ismet Inonu.
Minister-president: Dr. Refik Seydam.
Minister van Buitenlandsche Zaken: Sa-
rad joglu.
Weermacht: 200.000 man in vredestijd, meer
dan 1.500.000 in oorlogstijd. Twee slag
schepen, 9 torpedojagers en torpedo
booten en 9 onderzeeërs, in totaal 55.900
ton.
DISPENSATIE IN HET ONTHOUDINGS
GEBOD VOOR MILITAIREN, ENZ.
TIJDENS DE MOBILISATIE
Ingevolge reeds vroeger verleende en nog
steeds van kracht zijnde dispensatie zijn alle
militairen, die in actieven dienst zijn, ook al
maken zij geen gebruik van de militaire
keuken, vrijgesteld van het onthoudings
gebod, zoodat zij alle dagen behalve op
Goeden Vrijdag vleesch mogen eten.
Ook hun inwonende familieleden en hun
dienstboden en genoodigden deelen in deze
dispensatie, mits echter de militairen door
loopend thuis de maaltijden gebruiken.
Echter in aanmerking nemende de hui
dige bijzondere tijdsomstandigheden, ver-
leeenen de Hoogwaardige Bisschoppen van
Nederland krachtens bijzondere pauselijke
volmacht van 13 December 1939 bij dezen
ook dispensatie in het onthoudingsgebod
aan de samenwonende familieleden en in
wonende dienstboden en genoodigden van
de huisgezinnen, bij wie militairen zijn in
gekwartierd, indien en zoo dikwijls als deze
militairen daar tevens de maaltijden ge
bruiken, onverschillig echter of de familie
met de ingekwartierde militairen samen
den maaltijd gebruiken of :iiet.
Deze laatste dispensatie geldt voor heel
den duur der mobilisatie; alleen Goede
Vrijdag is uitgezonderd.
f J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
De A. N. V. V., de A. N. W. B., de Ne-
derlandsche Spoorwegen, Horecaf, alsmede
verscheidene autoriteiten op onderwijsge
bied, waarbij ook de wethouders der v-f
grootste gemeenten, hebben onlangs een
commissie gevormd, die tot taak had zich te
beraden over de wenschelijlkheid om voor
het zomerseizoen 1940, eventueel ook voor
volgende jaren, bepaalde maatregelen te
nemen tot verspreiding van het vacantie
verkeer over een grooter aantal weken.
Deze commissie is dezer dagen met haar
werk gereed gekomen. Het resultaat is
vastgelegd in een rapport, dat thans is ver
schenen en op ruime schaal zal worden ver
spreid. Hierin wordt er allereerst betoogd,
dat het vacantieverkeer in sterke mate
wordt beinvloed door den datum, waarop
d« vacantie er lagere scholen beginnen.
In het zomerseizoen 1939 zoo gaat
het rapport verer begon 40,7 pet. van al
le lagere scholen de zomervacantie in de
eerste week van Augustus en 36.8 pet. in
de vierde week van Juli. Het gevaar be
staat, dat deze tendenz tot concentratie op
één of twee tijdstippen in de toekomst
nog zal toenemen. Het beginpunt van de
vncantieweek der bouwvakarbeiders b.v.
werd in 1939 over het geheele land ge
fixeerd op den laatsten Zaterdag in Juli.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat in de toe
komst nog andere landelijke regelingen
zullen volgen. Er zal van nature een ze
kere neiging bestaan om de begindata van
a1 deze vacantieregelingen te doen samen
vallen.
Dit verschijnsel biedt ernstige moeilijk
heden voor alle ondernemingen, die zich
bezig houden met het vervoer en de huis
vesting der vacantiegangers.
De belangen van de vacantiegangers zel
ve worden echter evenmin door deze ster
ke concentratie gediend, integendeel, sterk
geschaad. Zij zouden stellig betere en ook
op den duur goedkoopere vacantiegelegen-
heid kunnen genieten, indien het mogelijk
ware de vacantie over een grootere tijds
ruimte te verdeelen.
Een bijzonder accent krijgt deze overwe
ging door den toestand, welke in het zo
merseizoen 1940 zal intreden wanneer de
mobilisatie in Nederland en de oorlogstoe
stand in Europa dan nog zullen voortduren.
Als gevolg hiervan zijn belangrijke aantal
len spoor rij tuigen en autobussen en een
belangrijk deel van de hotelruimte voor
militaire doeleinden gevorderd. Tegelij
kertijd mag men verwachten, dat het aan
zienlijke contingent Nederlanders, dat in
normale omstandigheden de vacantie bui
tenslands doorbrengt, thans in het land zal
blijven en dit accres aan binnenlandsche
vacantiegangers is stellig vele malen groo
ter dan het decres, dat zal optreden we
gens het wegblijven van buitenlandsche
toeristen.
Op grond van deze overwegingen is de
commissie dan ook van oordeel, dat het
thans zeer urgent is om voor het zomer
seizoen 1940 maatregelen te nemen tot ver
spreiding van het vacantieverkeer over een
grooter aantal weken, teneinde zoodoen
de te vermi;den, dat er op bepaalde tijd
stippen en tijdvakken een overgroote druk
te ontstaat.
Grondslagen der te nemen
maatregelen.
Het vacantieverkeer aldus vervolgt
het rapport gaat in hoofdzaak uit van
de groote steden en wordt in deze steedn
practisch bepaald door den datum van
aanvang der Lagere-school-vacanties.
De vacanties van middelbaar en hooger
onderwijs zijn zooveel ruimer,, dat de lage
re-school-vacanties hier gewoonlijk geheel
binnen vallen.
De vacanties der middelbare scholen be
dragen ongeveer 7 weken, die van de la
gere scholen iri den regel 4 weken. Het is
dus mogelijk de lagere-school-vacanties
op 4 achtereenvolgende data, telkens met
een week tusschenruimte, te doen begin
nen.
Een regeling, waaihij de beginpunten der
lagere-school-vacanties binnen eenzelfde
gemeente op verschillende tijdstippen wor
den vastgesteld, lijkt niet wenschelijk, om
dat dit leidt tot allerhande bezwaren in
de gezinnen. Veel beter is het om voor een
zelfde gemeente, ja voor een sterk samen
hangend gebied eenzelfde datum van aan
vang der lagere-school-vacanties te kie
zen.
Deze regeling behoeft volstrekt niet voor
alle gemeenten te gelden; de gemeenten
met overwegens landelijk karakter leve
ren weinig vacantiegangers op en kunnen
dus buiten beschouwing blijven. De overi
ge gemeenten waren in te deelen in vier
groepen met in elke groep een der vier
grootste steden, Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag en Utrecht.
De commissie is van meening, dat
voor 1940 de volgende groepsindeeüng
een bruikbare basis vormt: in groep I
met als aanvangsdatum van de zomer
vacantie der lagere scholen 13 Juli:
Amsterdam met Noord-Holland, Arn
hem en Nijmegen met omstreken,
Friesland en Zuid-Limburg; in groep
2 met als aanvangsdatum van de zo
mervacantie der lagere scholen 20 Juli:
Rotterdam met Brabant, Noord-Lim
burg en Zeeland; in groep 3 met als
aanvangsdatum der zomervacantie van
de lagere scholen: 27 Juli: Den Haag,
met Twente en Groningen en in groep
4 met aanvangsdatum der zomervacan
tie van de lagere scholen 3 Augustus:
Utrecht met omgeving en enkele cen
tra in Noord-Brabaht, Gelderland en
Overijsel.
Bij deze indeeling is er zooveel moge
lijk naar gestreefd om gebieden, welke door
forensen- en zakenverkeer onderling sterk
samenhangen, bij elkaar te voegen.
De sterkte der vier groepen is zoodanig
gekozen, dat elke volgende groep aanzien
lijk kleiner is dan de voorafgaande. Dit is
gebeurd, omdat aangenomen mag worden,
dat er nog een sterke tenden naar den laat
sten Zaterdag in Juli blijft bestaan.
De commissie heeft zich de vraag voor
gelegd op welke wijze een dergelijk sche
ma het beste kan worden verwezenlijkt.
Det wethouders van onderwijs van Am
sterdam, Rotterdam, den Haag, Utrecht en
Groningen zoo lezen wij in het rapport
verklaarden zich bereid elk voor hun
gemeente het tot stand komen van voor
gestelde vacantieregeling te willen bevor
deren.
Ook de vertegenwoordigers van de lan
delijke organisaties van het bijzender en
derwijs verklaarden zich bereid bij hun
hoofdbestuur er op aan te dringen alle bij
hun organisaties aangesloten schoolbestu
ren te willen aanbevelen zich bij de voor
gestelde regeling aan te sluiten.
De commissie vertrouwt, dat een bevre
digende regeling kan worden verkregen,
indien de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen aan de inspecteurs van
het lager onderwijs en van het nijverheids
onderwijs zou willen verzoeken hun me
dewerking te veileenen, opdat de ontwor
pen vacantieregeling tot stand kome.
De commissie doet ten slotte voor het
bedrijfsleven een beroep op de organisaties
van werkgevers en werknemers om zich
eveneens zooveel mogelijk naar het aan
gegeven plan te willen richten.
