Een Russische nederlaag
bij Kitela?
Een heele divisie zou vernietigd zijn
ïDe ooxla# op de zeeën
Britsche mifnveger gezonken
Uit het Verre Oosten
Het resultaat der
Balkanconferentie
DINSDAG 6 FEBRUARI 1940
DE
LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
DE SOVJETSTER BOVEN
OOST-POLEN
V
De Finnen spreken hel
echter tegen
f WAT REUTER MELDDE.
Een Reuterbericht uit Helsinki meldde,
dat de geheele achttiende Russische divl-
ade te Kitela, ten Noord-Oosten van het La
dogameer vernietigd zou zijn.
Deze divisie had meer dan een week
ten Noord-Oosten van het Ladogameer ge
streden.
Tusschen 15 en 20 duizend man zouden
zijn gesneuveld, gevangen genomen, of van
koude en honger omgekomen.
Reuter knoopte daaraan het commentaar
Vast, dat deze overwinning van de Finnen
de mislukking van de poging der Russen
de Mannerheim-linie te omsingelen betee-
kende.
Het bericht wordt echter volgens den
correspondent van „Stockholm Tidningen"
officieel door Helsinki zelf tegengespro
ken.
Men gelooft, dat de geruchten ontstaan
zijn, doordat bij Kitala twee Russische ba
taljons verslagen zijn.
HET F1NSCHE LEGERBERICHT.
Het officieele legerbericht van gisteren
luidt:
Te land: Op de Karelische landengte
hebben vijandelijke afdeelingen aanvallen
ondernomen aan het front van Summa,
doch zij werden alle afgeslagen. De vijand
heeft zich hierop verschanst, doch hij werd
later verdreven.
Op andere punten van het front alge-
meene activiteit ver artillerie.
Ten Noord-Oosten van het Ladogameer
hebben de Finsche troepen vijandelijke
aanvallen op de eilanden afgeslagen en hun
posities gehandhaafd.
De Finsche troepen hebben zich van -een
basis in dezen sector meester gemaakt,
waarbij de vijand 500 dooden verloor, als
mede zeven tanks, vier kanonnen en een
groote hoeveelheid andere oorlogsbuit, o.e.
meer dan dertig auto's van verschillende
typen.
De vijand ondernam aan het front van
Aittojoki zwakke aanvallen, doch overal
werd hij tot zijn vroegere stellingen terug
geworpen.
Aan het front van Kuhmo duren de ge
vechten voort.
Aan het front van Salla hebben de Fin
sche troepen een aanval op Maerkajaervi
afgeslagen.
Van de overige deelen van het front is
niets belangrijks te melden.
In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft
op 4 dezer met succes verkenningsvluchten
uitgevoerd en vijandelijke troepen en
hichtbases gebombardeerd.
Vijandelijke luchtaanvallen zijn gemeld
op de Valamo-eilanden, het Ladogameer
en Koivisto. Volgens officieele rapporten
ïjjn negen vijandelijke vliegtuigen neer
gehaald, van vier andere is dit nog niet
bevestigd.
De bijeenkomst van de Balkanentente
ie besloten zonder sensationeele resultaten
dat was trouwens voorzien. De positieve
kant der overeenkomsten was gelegen in
de vernieuwing van het Balkanpact en in
de bevestiging van den gemeenschappelij-
ken wil, om den Balkan voor den oorlog te
behoeden. Wat de overige kwesties betreft,
blijven de vier staten hun standpunten in
nemen. Zuid-Slavië is vrij van garanties en
beeft betrekkingen van samenwerking met
al zijn naburen. Roemenië en Griekenland
staan in een andere positie dan Zuid-Slavië
en Turkije, omdat zij gegarandeerd zijn
onder verplichting van wederkeerigheid.
Turkije blijft gebonden aan de verplich
tingen van het bondgenootschap met de
groep der Westelijke oorlogvoerende mo
gendheden. De hulde, die door Markowitsj
en Gafencu gebracht is aan de houding der
Italiaansche regeering wegens haar stre
ven in den Balkan tot verdediging van
den vrede, wordt naar voren gebracht als
bijzonder en vol beteekenis. Van alle kan
ten erkent men, dat de positie van Italië
versterkt te voorschijn komt uit de con
ferentie, omdat het een ieder duidelijk is
geworden, dat de handhaving van den vre
de op den Balkan in de eerste plaats te
danken is aan het fascistische Italië. In-
tusschen blijven talrijke kwesties van het
Donaubekken en den Balkan nog onopge
lost.
ITALIë EN HET DUITSCH-RUSSISCHE
VERBOND.
„Rusland treedt de Doitsche belangen
met voeten."
De „Corriere Padano", het oorgaan van
maarschalk Balbo, betoogt, naar Havas uit
Rome meldt, dat 't bolsjewisme en het pan-
Slavisme hand in hand gaan en dat, zoo
Tengevolge van luchtaanvallen op het
klooster te Valamo zijn branden uitgebro
ken. Op andere plaatsen was de activiteit
in de lucht geringer.
In Zuid West-Finland werden bommen
geworpen op Maentyluoto, Turku, Eke-
naes, Rilhimaeki en Haemenlinna.
Kleine vijandelijke escadrilles verken
den de kustdistricten van Lovisa en Sek-
kijaervi.
In Noord-Finland werden bommen ge
worpen op Nurmes, Kejaani en Kuusamo,
terwijl m Lapland Ivalo en Inari werden
gebombardeerd, als gevolg waarvan brand
uitbrak in een kerk en een pastorie.
In totaal vielen er één doode en drie
gewonden.
HET RUSSISCHE LEGERBERICHT.
Het Rusische legerbericht district Lenin
grad luidt: Op 5 Februari bedrijvigheid
van patrouilles en matig geschutvuur in
eenige sectoren. Ten Noorden van het La
dogameer nog steeds botsingen tusschen
infanterie-afdeelingen. De Sovjet-Russische
luchtmacht heeft verkenningsvluchten on
dernomen".
FINSCHE SUCCESSEN IN DE LUCHT.
Naar de diplomatieke correspondent van
Reuter meldt is te Londen bevestiging ont
vangen van de verbazingwekkende succes
sen der Finsche luchtmacht in den strijd
tegen de Russen.
Men schat, dat de Russen tot dusver niet
minder dan 240 vliegtuigen hebben verlo
ren tegen 15 Finsche machines, die neerge
haald zijn.
De Russische machines zijn voor het
meerendeel in luchtgevechten neergescho
ten. Slechts 20 procent der verliezen is
veroorzaakt door het vuur van het lucht-
afweergeschut.
Hierbij moet in aanmerking worden ge
nomen, dat de Russen zijn begonnen met
een frontlinie-sterkte van meer dan vijf
duizend toestellen, de Finnen daarentegen
met niet meer dan een klein deel hiervan.
De Sovjet-vliegtuigen zijn, hetzij geheel
hetzij bijna verouderd, met een maximum
snelheid van 385 tot 420 K.M. per uur. De
machines, waarover Finland beschikt, en
welke toch ook niet geheel nieuw meer
zijn, hebben het reeds met succes tegen
deze Russische toestellen kunnen opnemen
en wanneer eenmaal de nieuwe Britsche
en Amerikaansche vliegtuigen gebruikt
kunnen worden, mag een belangwekkende
ontwikkeling van de Finsche positie in de
lucht verwacht worden.
HET GEBOMBARDEERDE KLOOSTER
TE VALAMO.
In het Finsche legerbericht wordt ge
meld, dat tengevolge van de Russische
bombardementen brand is uitgebroken in
het klooster te Valamo. Dit klooster is een
der mooiste orthodoxe kloosters ter we
reld. Er plachten elk jaar duizenden toe
risten en pelgrims te komen.
Moskou op het oogenblik al niet in de ge
legenheid is, eenige actie in de-richting van
ZuidOost-Europa te ontwikkelen, de
meesters van het Kremlin er in geen geval
van hebben afgezien, hun plannen te ver
wezenlijken, indien de omstandigheden
hun gunstig zullen schijnen.
„Het Russische program met betrekking
tot Zuid-Oost-Europa, aldus de „Corriere
Padano", is thans geblokkeerd tengevolge
van de actie, waarin Italië een overwegen
de rol heeft gespeeld. „Maar dat wil niet
zeggen, dat Stalin de onderbroken partij
r.iet zou voortzetten", gaat het blad dan
voort, er op wijzend, dat „Italië duidelijk
hefeft doen weten, dat het niet onverschil
lig zou blijven tegenover een bolsjewisti-
schen opmarsch in de richting van den
Donau".
Anderzijds verklaart de „Corriere Pada
no", die zegt, dat Duitschland den loop der
gebeuretnissen zeer zeker niet zou
hebben verhaast, indien het niet zeker was
geweest van de houding van Rusland, dat
Moskou thans handelt zonder voorafgaand
overleg met Berlijn en zelfs tegen de be
langen van het rijk in.
„Het is absurd, aldus het blad, te den
ken, dat Rusland in het diplomatiek duel
tusschen de Duitschers en de geallieerden
tusschen beiden is gekomen, om het natio-
naal-socialistische Duitschland te helpen,
of eenvoudig om een deel van het Poolsche
gebied te annexeeren, hetwelk zyn zucht
van avontuur en verovering geenszins be
vredigt.
Integendeel, men behoeft er niet aan te
twijfelen, dat de actie van Moskou in de
Baltische landen en speciaal in Finland,
evenals zijn actie in de richting van Zuid-
Oost-Europa, gaat l uiten de grenzen van
de Entente met Duitschland: reeds treedt
Rusland zondei gewetenswroeging de Duit-
sche belangen zelf met voeten."
LANGZAMERHAND WORDEN
DE MOEILIJKHEDEN GROOTER.
Het bekende katholieke Engelsche
weekblad „The Tablet" heeft een
zeer interessante studie gepubli
ceerd over de huidige toestand in
Oost-Polen, dat in handen is van
de Sovjets. De kerkvervolging is
hier niet met alle gestrengheid in
gezet, maar de moeilijkheden wor
den metterdag aanzienlijker.
De Russische bezetting van Polen begon
met verschrikkelijke tatereelen. Door com
munistische propagandisten werd de
plaatselijke bevolking opgestookt tegen de
rijken en de priesters van den Latijnschen
ritus. Op edeien, officieren en grootgrond
bezitters werd jacht gemaakt ais op wilde
dieren. In de steden waren de excessen
minder talrijk dan op het platteland, maar
ook hier weraen kernen en kloosters over
vallen. Het roode leger echter scheen goed
gedisciplineerd te zyn; het maakte een
einde aan de communistische rellettjes.
Dit leit en de oorspronkelijke houding der
Russische autoriteiten henoen in den aan
vang vele illusies gewekt onder de Polen
en oe niet-communistische Oekrainers. Het
communistische regime vertoonde zich nog
niet in al zijn monsterlijkheid. Het is waar,
dat verscnuiende bezittingen onteigend
werden en vermogens in beslag genomen
werden, maar de kleine bezitters onder
vonden wemig last en ook aan den gods
dienst legde men aanvankelijk weinig
moeilijkheden in den weg. Merkwaardig
genoeg, werd zelfs het godsdienstonderwijs
nog geduld. Weliswaar werd de universi
teit van Lwow in dien zin „gezuiverd",
dat de Theologische faculteit werd opge
heven, maar de universiteit zelf werd
spoedig heropend voor een groot aantal
Joodscne en Oekrainische „proletariërs",
en ook voor de zoons van Poolsche „ka
pitalisten". De lessen in de Poolsche taal
werden niet verboden. De rector van de
Universiteit, Prolessor Longcnamps de
Borrier, een befaamd jurist, moest afstand
doen van zijn rectorschap, maar hij mocht
aan de universiteit blijven doceeren. Hy
werd als rector opgevolgd door een jonge
Oekrainische student, en de studenten zijn
georganiseerd zooals dit voor Sovjet-stu
denten is voorgeschreven. Het beroemde
museum van de Graven van Ossolinski,
de openbare kunsttentoonstellingen en de
bibliotheken werden overgenomen door
bolsjewistische directeuren; maar aristo
craten en industrieelen konden zich nog
vry op straat bewegen.
De aartsbisschop van den Griekschen
Ritus, Mgr. Szepiycki, bleef in zijn Aarts
bisschoppelijk paleis; de Russen zonden
hem een senryven, om hem gerust te stei-
len. Mét Mgr. Twardowski, Aartsbisschop
van den Latijnschen ritus, was het minder
goed gesteld. Hij werd uit zijn residentie
verdreven, maar kreeg toestemming, om
in een klooster te blijven.
Het katholiek seminarie mocht open
blijven; men zag zelfs Russische soldaten
de kerken bezoeken en het kruisteeken
maken.
De droeve kentering.
Maar deze gunstige stand van zaken was
helaas niet van blijvenden aard. Spoedig
kwam de Ogpoe, de opvolger van de
Tcheka, in actie. Bekende burgers werden
gearresteerd. Officieren van het Poolsche
leger en vele andere mannen in den
dienstplichtigen leeftijd werden ofwel naar
Sovjet-Rusland ofwel naar concentratie
kampen gezonden. De communistische pro
paganda werd intenser en agressiever.
Heftige aanvallen op het kapitalisme ble
ven niet uit. De prijzen werden snel ver
hoogd. Tegen Kerstmis was de prijs van
het brood met twee zlotys per kilogram
gestegen.
Tragisch werd de toestand voor den ge
goeden stand. Voor de arbeiders en de
boeren was het niet zoo erg, want hun ver
diensten gingen gelijdelijk omhoog. Dit is
dan ook een van de redenen, dat de Sov
jets vele handlangers hebben gevonden in
sommige Poolsche steden, vooral onder de
Joden. Ik heb een nummer voor mij liggen
van de „Glos Radziecki", een bolsjewis
tisch blad in de Poolsche taal, dat te Kiev
wordt uitgegeven. De kameraden, die in
dit blad de weldaden van het bolsjewisme
verheerlijken, zijn bijna alle menschen met
Joodsche namen. Kameraad Rubin Chas-
kiolowies, kleermaker, bezingt den lof van
den grooten Stalin; daar noemt kameraad
J. Goldstein de Poolsche Staat een „vol-
kerengevangenis".
Maar onder de nieuwe communisten be
vinden zich ook Ariërs. In de bolsjewis
tische pers leest men nu communistische
artikelen van bekende schrijvers, die vroe
ger geschreven hebben in de bladen „Ga-
zeta Polska" en „Pion" van de aanhangers
van Pilsoedski.
Toch zyn er teekenen van verbittering
te bespeuren tusschen de plaatselijke Mar
xisten en de centrale afgevaardigde der
Communistische Partij, tusschen Joden en
Oekrainers, tusschen militaire en burger
lijke autoriteiten en tusschen intellectu-
eelen en arbeiders.
Er komt gebrek aan levensmiddelen. Op
het platteland kan men alles aanvaarden
behalve dienstplicht en hooge belastingen.
Maar de steden zijn al te zeer gebonden
aan de Westersche beschaving, dan dat zij
zich maar goedschiks zouden kunnen
De „Beaverburn" zonk
TIENTALLEN DOODEN OP DE
„SPHYNX".
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Britsche mijnveger „Sphynx" is gezonken,
terwijl hij naar een haven werd gesleept.
Er zijn vijf opvarenden gedood, 49 wor
den vermist. Men vreest, dat zij verdronken
zijn.
De „Sphynx" werd Zaterdag beschadigd
bij vijandelijke luchtaanvallen en werd bij
zwaar weer gesleept, daar de machines be
schadigd waren. Toen het schip de haven
binenkwam, knapte de sleepkabel en kap
seisde het schip. 46 geredden zijn aan land
gebracht. Tot de dooden behoort de com
mandant.
ENGELSCH MAILSCHIP
GETORPEDEERD.
Vernomen wordt, dat de Beaverburn**,
van de Canadian Pacific, groot 9.874 ton,
gisteren op den Atlantischen Oceaan ge
torpedeerd en gezonken is.
De „Beaverburn" is een vrachtschip.
Vernomen wordt, dat het schip een be
manning van 70 koppen aan boord had.
Men gelooft, dat sommige opvarenden door
andere schepen zyn opgepikt.
Volgens een bericht uit Montreal zou
de bemanning tusschen de 100 en 200 kop
pen geteld hebben.
Tijdens het weekeinde is het Britsche s.s.
„Porteelt" (1.064 ton) in de Noordzee op
een mijn geloopen, tengevolge waarvan
twee leden der bemanning werden gedood.
Negen overlevenden zijn in een haven aan
de Britsche Oostkust aangekomen.
De kapitein verklaarde, dat het schip
na de ontploffing nog anderhalf uur was
blijven drijven, er konden echter geen boo
ten uitgezet worden. Ten slotte kwam een
Finsch schip te hulp, dat de overlevenden
aan boord nam.
De Britsche minister van posterijen heeft
medegedeeld, dat de Britsche post, be
stemd voor Denemarken, welke op 22 en
23 Januari is gepost, op zee verloren is ge
gaan door het torpedeeren van het Zweed
se he schip „Vidar".
AANVALLEN OP DUITSCHB
ONDERZEEëRS.
In de af geloopen dagen, terwijl de strijd
in de lucht boven de Noordzee heviger is
geworden, hebben de Fransche en Brit
sche zeestrijdkrachten de jacht op vijan
delijke onderzeeërs voortgezet. In Fran
sche vlootkringen wordt medegedeeld, dat
de Britsche zeestrijdkrachten talrijke aan
vallen hebben gedaan op vijandelijke on
derzeeërs.
Ten aanzien van den 6tryd in de lucht
merkt men op, dat de Duitsche vliegtuigen
gebruik maken van de slechte weersom
standigheden om aanvallen te doen op
koopvaardijschepen.
Plotseling komen zij uit de wolken te
voorschijn om bommen te werpen en mi-
traiLleurvuur te openen. Zij verdwijnen
weer in den mist zoodra de Britsche jacht
vliegtuigen komen.
GEEN SCHERPE AMERIKAANSCHE
NOTA's MEER.
Volgens een telegram van Associated
Press uit Washington is de Amerikaansche
regeering tot het besluit gekomen, om zich
zoo veel mogelijk te onthouden van het
zenden van verdere scherpe nota's aan En
geland betreffende neutraliteitskwesties.
Het telegram zegt „in de toekomst zullen
kwesties, bijna geheel afgehandeld wor
den door persoonlijke besprekingen tus
schen de ambtenaren in Washington en
den Britschen amoassadeur in Londen. De
reeks nijdige rota's, die in de twee afge-
loopen maanden aan Engeland gezonden
zijn, hebben de Amerikaansche openbare
meening in verontrustende mate in beroe
ring gebracht, volgens sommige ambtena
ren, die geen voordeel konden zien in bitse
schikken onder de nieuwe meesters. De
Oekrainische leiders, die weten wat de
Poolsche onderdrukking beteekende, staan
voor een moeilijk dilemma: ofwel al hun
idealen over de onafhankelijkheid van
Oekraine afzweren en Stalin huldigen, of
roemloos te verdwijnen met een kogel in
het hoofd.
Dezelfde geestelijken van Oekraine, die
een oogenblik de bevrijding meenden te
zien in de komst van de Russen en hen
mogelijk wel met kruisbeelden in de hand
tegemoet zijn gegaan, weten, dat het oogen
blik nadert, waarop zij zullen moeten
kiezen tusschen den marteldood en ge
loofsafval. En ook de Joden vragen zich
af, hoe zij hun gewin kunnen beschermen
tegen de onzichtbare handen, die overal
hun werk verrichten, sinds enkele weken
geleden de jacht op de „Trotzkiiston" be
gon
debatten tusschen de beide landen, weTke
zy beschouwen als een rechtstreeksche
aanmoediging voor Hitier. Uiteraard zou
deze gemelde nieuwe politiek er van af
hankelijk zyn, dat zich geen verdere ern
stige schendingen van Britsche zijde zuV
len voordoen van de Amerikaansche neu
trale rechten.
RUSSEN WIJZIGEN SPOORBREEDTE
VAN DE LIJN NAAR LWOW.
De Sovjets wyzigen de breedte der apo-
ren van de voornaamste lijn van Lwow, die
de verbinding vormt tusschen Roemenië en
Duitschland, aldus meldt men uit Boeda
pest. Zij brengen de spoarbreedte op die
der Russische spoorlijnen. Het blad voegt
hieraan toe, dat dit werk reeds begonnen
is. Daardoor worden belangrijke mogelijk
heden van export van Roemenië naar
Duitschland opgeheven.
HELDHAFTIG OPTREDEN VAN
LUITENANT-PRIESTER.
De Parijsche correspondent van de „Mah."
meldt:
De Fransche staatscourant is zeer leer
zaam, als men de citaten uit de dagorder
van het leger leest. Heden bevatte zy een
vermelding op de dagorder van het groot
hoofdkwartier d.d. 3 December luidende:
„Paul Goyon, luitenant...., elite-officier,
in de hoogste mate den geest van plicht en.
opoffering kennend, met uiterste beschei
denheid en onverdroten energie de dage
lij ksche opdrachten uitvoerend, die verre
boven de normale dienstverrichtingen uit
gingen, is op 21 November spontaan en
het eerst naar een hevig aangevallen poeA-
tie gesneld, waar zich geïsoleerde elemen
ten bevonden, die zeer beproefd waren «n
hun chef hadden verloren. Na er op schit
terende wijze den plicht van officier en chef
te hebben volbracht, die hij vrijwillig op
zich had genomen, is hij op het terrein
achtergebleven, om de gewonden en ster
venden de hulp van de geheiligde zending
te geven, die hij buiten zijn tegenwoordige
militaire functie bekleedt".
Aan deze vermelding op de dagorder van
het leger is het oorliogskruis met zilveren
palm verbonden. De betreffende officier k
luitenant Bouillan, een priester uit het dio
cees van Bordeaux. Hij was bij het uitbre
ken van den oorlog student van het Cana-
deesche college te Rome.
Twee Dominicanen van het klooster van
Chambéry-Leysse staan in hetzelfde num
mer van de staatscourant eveneens op de
dogorder van het leger vermeld, namelijk
sergeant Mougois en luitenant Bardél.
Zooals wij reeds vroeger hebben gemeld,
is de zeereerwaarde pater Geofroy, Domi
nicaan van de provincie van Toulose en
professor in de theologie van het Colle
gium Angelicum te Rome, op 5 November
gesneuveld. Professor Geofroy, zoon van
een Fransch generaal, had in 1923 zyn of-
ficierscarriére verlaten en was in het
klooster getreden. Bij het uitbreken van
den oorlog heeft hij het mobilisatiebevel
gevolgd.
Te Rome in de kerk van de H. Dom in i-
cus en Sixtus van het Collegium Angeli
cum is een H. Mis van Requiem voor zijn
zielerust opgedragen, waarbij de hoog-
eerw. pater Gillet O.P. de absoute heeft
verricht, terwyl pater Geofroy in de aula
van het college is herdacht door pater La
grange O.P.
ZOON VAN AARTSHERTOG FRANZ
FERDINAND OMGEKOMEN?
In concentratiekamp van Dachan.
Volgens berichten uit Duitschland zou
den Ernst, de zoon van aartshertog Franx
Ferdinand (die in 1914 vermoord werd in
Serajewo, waarna de wereldoorlog begon),
en zijn vrouw, gravin Sophie von Hohen-
berg gestorven zijn in het Duitsche concen
tratiekamp te Dachau. Ernst was gearrea-
terd na het binnenrukken der Duitschers
in Weenen. Hy had in connectie ga-
staan met den Heimschutz van Starhem
berg.
DE „ASAMA MAROE".
De Japansche minister van buitenland-
sche zaken, Ariat, heeft in den Senaat me
degedeeld, dat de Britsche regeering „ge
dreven door het verlangen tot een min
nelijke regeling te komen" er in had toe
gestemd, negen van de 21 Duitschers die
van de „Asama Maroe" zijn verwijderd,
vrij te laten. Airta zeide, dat Londen dit
aanbod in een gisteren te Tokio ontvan
gen zouden dan tot overeenstemming moe
ten komen omtrent plaats en datum van
vrijlating.
De minister verklaarde, dat de Japan
sche regeering door dit aanbod niet vol
daan is en zal blijven aandringen op vrij
lating van alle 21 Duitschers.
DE MEENING VAN ITALIë.
Geen sensationeele resultaten.
De diplomatieke redacteur van het agent-
aohap Stefani schrijft:
Zenuwhoofdpijn
Gebruikt niet anders dan
een hoofdpijnpoeder van
Dp. J. B. MEENK
Deze werken uitstekend
5 ets, per p., étui's van 6 p. 28 ets.
Alleen echt met de Driehoek t. M. B-
