De strijd der Finnen Churchill's oproep een mislukking te. ex aCCeen uaax aanóptafce&jfl JluóóióxAe aanvallen afyeólag.eti U kunt op goeden voet leven met De ramp van de „Orazio" KERKNIEUWS Haat on* 6-iddeti (tm uxede DINSDAG 23 JANUARI 1940 DE LEIDSCHE COURANT TWFFPF. - P'c. R Praatje bl| den haard" DE NOORDSCHE LANDEN EVENEENS AFWIJZEND. De gisteren door ons gepubliceerde rede voering van Churchill heeft zooals be grijpelijk was in de neutrale landen veel stof doen opwaaien. De rede is allesbehalve gunstig ontvangen. Uit Zweden wordt gemeld, dat dit be roep van Churchill op Zweden geen indruk gemaakt heeft. Het is niet waarschijnlijk, dat zulk een beroep weerklank zou vinden bij de Zwe den, die de neutraliteit beschouwen als het kardinale punt van hun politiek, welke verdedigd moet worden gelijk hun onaf hankelijkheid en souvereiniteit. In een commentaar schrijft het Noorsche blad „Dagbladet": Churchill's „moreele aansporingen" zijn ongerechtvaardigd, aan gezien de Noordsche staten zelve besloten hebben Finland hulp te geven, zooveel als zij dat kunnen doen binnen de mogelijk heden van het internationale recht. „Dag bladet" voegt hieraan toe: Hoe hun neu traliteit verzoend moet worden met hun bijstand aan Finland is een zaak, welke door de Noordsche staten zelve moet wor den uitgemaakt. Met het recht op neutra liteit gaat de plicht gepaard om een be slissing te nemen, vrij van druk van buiten. „Of de oproep van Churchill een parti culier karakter droeg, dan wel de gevoe lens van het Britscfce oorlogskabinet weer gaf, hij zal op krachtig verzet stuiten in de groep van neutrale staten, waartoe Dene marken behoort", aldus schrijft het Deen- sche blad „Ekstrabladet". Het blad vo£gt er aan toe, „dat de neutraliteitsverklaring, die j.l. Donderdag in het Deensche parle ment is afgelegd, een antwoord vormt, dat gegeven zal worden op alle oproepen of wenken uit elk der beide oorlogvoerende kampen betreffende de Deensche neutra liteit zoo lang de oorlog duurt." ENGELAND IS ER MEE VERLEGEN. In Engeland zit men kennelijk met het geval verlegen. In antwoord op tal van vragen van neu trale waarnemers over de beteekenis van de opmerkingen van Churchill met be trekking tot de neutraliteit, werd gisteren in gezaghebbende kringen te Londen ver klaard, dat er aan herinnerd dient te wor den, dat de redevoering er een was van een reeks, waarin de ministers hun per soonlijke commentaren geven op den loop van den oorlog. Het was in feite een „praatje bij den haard", een toespraak voor de microfoon en niet een verklaring, welke beschouwd moet worden als een mededeeling over de regeeringspolitiek, welke in het Lagerhuis zou moeten worden gedaan. Om deze reden moeten de neutralen de redevoering in het juiste licht zien. Niettemin werd Reuter er van in kennis gesteld, dat voor zoover gerefereerd wordt aan neutralen, de opmerkingen van den minister van Marine groot gezag hebben. Churchill heeft uiteengezet, wat thans voor allen duidelijk is: dat de geheele neutrale wereld begunstigd zou worden door een overwinning der geallieerden. De neutralen hebben in de afgeloopen jaren groote bedragen moeten uitgeven om zich- zelf te beschermen tegen bedreigingen van Duitsche agressie. De geallieerden vech ten ter beëindiging van die agressie en indien zij zouden gewonnen hebben, .zou den de neutralen profiteeren van een vrede, gewonnen ten koste van geallieerd bloed en geld, in dezelfde mate als de ge allieerden zeiven. DE ZEE-OORLOG. Het vergaan van de „Grenville". De Britsche admiraliteit heeft gisteren medegedeeld, dat acht leden der bemanning van de „Grenville", den torpedojager, die in de Noordzee is vergaan, gedood zijn. Bo vendien 73 opvarenden vermist en men neemt aan, dat zij het leven hebben ver loren. Negen leden der bemanning van het Deensche s.s. „Tekla", dat eergisteren in de Noordzee is gezonken, zijn gisteren te Bergen in Noorwegen aan land gebracht'. Zij vertelden, dat hun schip getorpedeerd was door een Duitsche duikboot, die daar op draadloos om hulp voor de bemanning had verzocht. Negen opvarenden van de „Tekla" worden nog vermist. De Britsche admiraliteit heeft een com muniqué uitgegeven, waarin wordt medege deeld: De secretaris der admiraliteit be treurt het te moeten mededeelen, dat Zr. M.'s treiler „Valdora", tijdelijk gezagvoer der Potterton, over tijd is en dat aangeno men moet worden, dat hij gezonken is. De „Valdora" was bemand met negen zeelie den. Een door een Noorsch stoomschip gered lid der bemanning van het Zweedsche ko- lenschip „Foxen" heeft thans gemeld, dat het schip voor de Noorsche kust na een he vige ontploffing binnen enkele minuten is gezonken. Blijkbaar zijn 18 leden der bemanning omgekomen. Het 5329 ton metende Grieksche s.s. „He- katonarchos Drakoelis" is 150 mijl van Peniche in Portugal door een Duitsche duikboot getorpedeerd. Door de ontploffing werden zes opvarenden gedood. I)e kapi tein en 12 leden der bemanning zijn door het Italiaansche s.s. „Ninopadre" gered en naar Gibraltar gebracht. Tien andere op varenden zijn door een Spaansch schip in veiligheid gebracht; de overige tien zijn om het leven gekomen. AMERIKAANSCH PROTEST BIJ ENGELAND. De Vereenigde Staten hebben jegens Groot-Brittannië uitdrukking gegeven aan „ernstige bezorgdheid" over de behande ling, die de Britsche autoriteiten Ameri- kaansche schepen doen ondergaan in de Middellandsche Zee en in het bijzonder bij Gibraltar. Zaterdag is den Britschen am bassadeur, lord Lothian, een „aide memoi- re" overhandigd, dat thans wordt gepubli ceerd en waarin geprotesteerd wordt tegen het feit, dat Amerikaansche schepen drie maal zoo lang in Gibraltar worden vast gehouden als Italiaansche schepen. De „aide memoire" verzoekt het onderzoek van Amerikaansche schepen te bespoedigen en verklaart, dat de huidige toestand een nadeelig onderscheid maakt ten aanzien van de Amerikaansche scheepvaart. JAPANSCH PROTEST WEGENS HET AANHOUDEN VAN DE „ASAMA MAROE" Het bureau voor inlichtingen van het Ja- pansche ministerie van buitenlandsche za ken heeft Maandagavond laat medegedeeld, dat de vice-minister Masayoekitani den Britschen ambassadeur, sir Robert Craigie, heeft uitgenoodigd te elf uur in den avond op het ministerie te komen, om hem een protest te overhandigen tegen het aanhou den van het Japansche schip „Asama Ma- roe" door een Britsch oorlogsschip. Daarin verklaart de Japansche regeering o.a., dat het optreden van Engeland de Ja pansche openbare meening heeft geschokt en een herhaling van een dergelijke daad zou de anti-Britsche stemming nog doen toenemen. In verband met de toekomstige verhouding tusschen Japan en Groot-Brit- tarmië verzoekt de Japansche regeering aan de Britsche haar volle aandacht aan de zaak te schenken. Wat willen de Duitschers In Galicië? FINSCH LEGERBERICHT. Het Finsche oorlogscommuniqué van gisteren vermeldt: Op de landengte van Karelië in hoofd zaak afmattingsvuur van de artillerie. Onze eigen artillerie heeft enkele vijandelijke batterijen tot zwijgen gebracht. In den la ten namiddag is de vijand begonnen met een concentratie voor een nieuwen aanval tij Taipale. De aanval werd in den kiem gesmoord. In den loop van den dag hebben onze troepen twee tanks vernietigd. Na de gevechten van gisteren werden ongeveer 120 dooden van den vijand geteld in de buurt van onze voorste linies. Tegenover onze eerste linies liggen de lijken van vele honderden. De vijand heeft geprobeerd aan zijn aanvallen effect te geven door luid sprekers, die waren opggesteld in zijn li nies. Onze manschappen werden opgewekt zich over te geven, met de verklaring, dat Viipuri binnen 48 uur zou worden geno men en de bedreiging, dat de Duitschers hun te hulp zouden komen en alle Finnen zouden dooden. Te Aittojoki werden de vijandelijke aan vallen afgeslagen. Op de grens van Hainuu en Lapland niets nieuws. Ter zee: niets te melden. In de lucht: De vijandelijke activiteit was op 21 Januari slechts levendig in de oorlogszone. Een nieuwe vijandelijke lucht aanval kwam des avonds voor. Tijdens de zen aanval werden de mannen, die pro beerden den brand te blusschen, uit ma chinegeweren beschoten. Volgens tot nu toe ontvangen berichten werden bij den aanval vier personen ge wond. RUSSISCH LEGERBERICHT. Het Russische legerberioht van gisteren luidt: In alle richtingen schermutselingen tus schen verkennings-eenheden. In een aantal gebieden artillerievuur. De Sovjet-lucht macht maakte verkenningsvluchten. DE FINSCHE AANVAL OP KROONSTAD Men verneemt, dat de aanval op Kroon stad is ondernomen door dertig Finsche vliegtuigen. De Russische oorlogsschepen bij Kroonstad zijn volkomen ingevroren: verscheidene zouden ernstig door het bom bardement beschadigd zijn. In officieele Finsche kringen zwijgt men echter over de aanvallen op Kroonstad en de Russische bases in Estland, of wel men spreekt ze tegen. NIEUWE AANVAL VAN HET ROODE LEGER. Uit Helsinki wordt gemeld: Het roode Jeger heeft een nieuwe aanval ontketend langs de lijn van de Noord-Oostkust van net Ladogameer tot de grens benoorden Ilomantsi. Uit het Finsche legerbericht van gisteravond blijkt, dat de Russen op verscheidene punten teruggeslagen zijn. DE DUITSCHE TROEPEN IN LWOW. Uit Cernauti wordt gemeld: Volgens be richten uit over het algemeen welingelich te bron zijn in den nacht van 14 op 15 Ja nuari de eerste Duitsche detachementen in Lwow aangekomen, nadat de Sovjet-Russi sche Radio-omroep den veertienden Januari in een kort bericht in het Poolsch en het Oekrainsch de burgerbevolking had uitge noodigd niet zenuwachtig te worden over de aanwezigheid der Duitsche troepen en kalm te blijven. Een deel der Duitsche troepen is sinds dien dag in de Galicische hoofdstad geble ven. Andere detachementen werden op 15 Januari met treinen in Oostelijke richting gezonden. Een ander bericht meldt, dat in Oost- Galicië honderden Duitsche technici zijn aangekomen, belast met de regeling der repatrieering der Duitschers uit Oost-Po len en met de bewaking van de doorreis door Sovjet-gebied van de uit Roemenië komende goederentreinen. Dit bericht is van geen enkele kant tegengesproken en schijnt op goede grondslagen te berusten. MAISKY NAAR MOSKOU? Naar de diplomatieke redacteur van de „News Chronicle" meldt, hoorde men gis teren te Londen, dat de Russische ambassa deur, Maisky, binnenkort naar Moskou zou vertrekken. De reden is niet bekend. In zekere kringen gelooft men, dat Maisky v/ellicht op het Kremlin rapport over de verschillende aspecten van den internatio nalen toestand gaat uitbrengen. In dit ver band herinnert men er aan, dat Maisky waarschijnlijk de meest gezaghebbende ad viseur voor Finsche vraagstukken is. Hij is namelijk van 1929 tot 1932 gezant te Helsinki geweest en heeft toen over het FinschRussische niet-aanvalsverdrag on derhandeld en het geteekend. Per pak van 1 Kg.: 20 ct. Per pak van 3 Kg.: 45 ct. Buitenlandsche berichten ALLE PASSAGIERS GERED. Nederlanders, die van geluk mogen spreken De reederij van „Orazio" deelt, in aan sluiting op vorige berichten, mede, dat alle passagiers, ten getale van 417, gered zijn. Slecht enkele machinisten worden nog vermist. Ten tijde der ontploffing bevon den zij zich in de machinekamer. De Nederlandsche passagiers van de Orazio", de heeren J. W. Garschagen en George Witmondt, beiden uit Amsterdam, zijn gered. Aldus bericht het A. N. P. uit Genua. Zij bevinden zich beiden aan boord van de „Conté Vianchamano", welk schip morgenochtend te Genua wordt verwacht. Voor zoover bekend waren geen andere Nederlanders aan boord. Eenige landgenooten kunnen van geluk spreken, n.l. mevrouw Donkersloot, de t-chtgenoote van prof. dr. N. A Donker sloot, en mevrouw Spek, die passage op de „Orazio" hadden geboekt, doch na één nacht verblijf aan boord van het schip dit •/oor het vertrek uit Genua hadden verla ten en hier zijn achtergebleven. Er was zelfs geen tijd meer de groote bagage der dames te ontschepen, zoodat deze is ver loren gegaan. Ook de familie Benno Frank uit Doetin- chem is door het oog van een naald gekro pen. Door onvoorziene omstandigheden kon deze de reis naar Zuid-Amerika niet met de „Orazio" maken. Zij was gedwon gen voor het eerstvolgende schip te Genua achter te blijven. SCHEEPSRAMP OP DE JANGTSE. Honderd personen verdronken. Gisteren zijn op de Jangtse, stroomaf waarts van Tsjoenking, twee schepen met elkaar in botsing gekomen. Een hiervan zonk binnen enkele minuten. Omstreeks nonderd personen, waaronder een dertig ral meisjes-studenten, zyn verdronken, NIEUWE AARDSCHOKKEN IN TURKIJE. In Turkije hebben zich nieuwe aardschok ken voorgedaan te Gireboen, Zile en Yoz- nat, waar twee personen gedood en drie gewond werden. AARDSCHOK IN ZUID-AMERIKA. Te Concepcion en in andere steden van Zuid-Amerika is een hevige aardschok ge voeld. De bevolking vluchtte uit de hui zen. Men herinnert er aan, dat in Januari 1939 in dezelfde steden een aardschok is waargenomen. BEVROREN VOETEN GEVOLG VAN GEBREK AAN VITAMINE B. In de Academie van Wetenschappen te Parijs, heeft La Picque medegedeeld, dat Champie en Coujard er langs proefonder- vindelijken weg in geslaagd zijn, de oor zaak vast te stellen van een euvel, dat in tijd van oorlog bijzonder gevreesd wordt, nl bevroren voeten. Het moet worden toe geschreven aan een tekort aan vitamine B. Deze ontdekking wettigt de veronderstel ling, dat het voortaan gemakkelijk zal zyn, deze ziekte te voorkomen. MOTTA OVERLEDEN. Bekend Zwitsersch staatsman. In den afgeloopen nacht om vijf uur is de Zwitsersche staatsman Giuseppe Motta overleden. Motta was op 29 December 1871 in Airoio geboren. Zijn loopbaan begon hij als ad- vocaat in zijn geboortestad. In 1912 werd hij lid van den „Bundesrat", waarin hij tot 1919 het departement van financiën en na 1920 het departement van buitenland sche zaken beheerde. In deze laatste func tie vooral verwierf Motta groote interna tionale bekendheid, temeer omdat hij als Zwitsersch gedelegeerde sinds 1920 her haaldelijk in den Volkenbond zijn stem liet hooren. Vele malen is Motta Bondspresident van de Zwitsersche republiek geweest, zoo in de jaren 1915, 1920, 1927 en 1932, evenals in 1937. Voorts was hij vice-president in 1914, 1919, 1926, 1931 en 1936. Als politicus was hij aangesloten bij de Katholieke conservatieve volksparty. JAARDIENST VOOR PAUS BENEDICTUS XV. Gisteren is in de krypte van den Sint Pie ter de achttiende verjaardag van het overlijden van Paus Benedictus XV her dacht. Het graf van den overleden Paus was door de geloovigen letterlijk onder de bloemen begraven. Talrijke stille H.H. Missen werden gelezen. PASTOOR TE AALSMEER. Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft, op voordracht van den Hoogeerw. Pater Provinciaal der Geschoeide Carmelieten, aan den weleerw. pater H. M. C. Heggel- man O.Carm., eervol ontslag verleend als pastoor te Aalsmeer, en tot zyn opvolger als zoodanig benoemd den weleerw. pater Th. B. Bongers, O.Carm. NAAR DE MISSIE. Van de Zusters van Liefde te Tilburg zullen 29 Januari a.s. van Genua met het ma. „Marnix van St. Aldegonde" vijf eer waarde zusters naar de Missie van Suma tra vertrekken. Zuster M. Alida Bos, geb. te Oudorp, die na eenige maanden met verlof in het vader land te zijn geweest, voor de tweede maal naar de Missie teruggaat; Zuster M. Jo sephine v. d. Berg, geb. te 's Gravenhage; Zuster M. Diderica Hulshorst, geb. te Bemmel; Zuster M. Myriam Magdalena Oei, geb. te Padang en Zuster M. Myriam Jozefa Lim, geb. te Padang. De laatste twee zusters zijn vyf jaar in het Moederhuis geweest en keeren nu na volbrachte studie en het afleggen van de Eeuwige Geloften, naar haar vaderland tc-rug, waar zij evenals zuster Josephine in Sibolga werkzaam zullen zijn, terwijl Ie beide andere zusters naar Padang gaan. Knip dit uit ën bid dit gebed met de leden van uw gezin. Het Katholiek Comité van Actie „Voor God" schrijft ons: O God, uit U is elk zuiver verlangen, elk juist oordeel^ en iedere goede daad. Geel aan Uw dienaren die vrede, welke de wereld, niet geven kan, opdat wij, in gehoor zaamheid aan Uw wetten, bevrijd mogen worden van oorlogsgevaar en onder Uwe bescherming rustige tijden mogen beleven. Door Christus onzen Heer. Oratio Misja pro pace. PERSONEN TE LEIDEN GEVESTIGD. J. C. P. Beenakker, handelsreiziger, Hee rensingel 35a G. Beenker, rijwielherstel ler, Roodborststraat 21 R. T. Bezaan, Breestraat 24 C. W. van Bruinessen en familie, ingenieur, Zeemanlaan 14 A P. J. Coenen en familie, Lammenschansweg 66 A. A. Conradi, ass. accountant, de Meij van Streefkerkstraat 7 J. M. van Ouilenburg, autohandelaar, Hartmanstr. 5 J. van Dalsum, Boerhaavelaan 2 K. W. Dammerman, Rijnsb. weg 145 H, C. A. P. van Drunen, kapelaan, Lorentzka- de 16a L. H. v. d. WaalDufresne, Utr. Veer 12b E. A. M. Franse, dienstbode, Rijnsb. weg 7 E. M. Geerestein, dienst bode, Lorentzkade 11 E. Gerritsen Plag- gert, Breestraat 121a A. Gertenaar en familie, bouwk. teekenaar, Hartmanstr. 25 W. F. Harmsen,. teekenaar, Tomaten- straat 14a J. W. de Heiden, kassier contr Morsohstraat 35a J. M. E. van Hemert, Kraaierstraat 23 A v. d. Héuvel, dienst bode Hoogl. Kerkgracht 22 W. F. L. Heijloo, instr.maker, H. Morschweg 76 C. v. d. Hoek, Witte Singel 70 Wed. J. C. S. v. d. BergHoogewtrff, Rapenburg 87 H. Huisman en fam., monteur, H. Rijn dijk 109a -r G. Jongejans en Fam., arbei der NS, Driftstraat 34b C. H. A. Keesom kellner, HaarLstr. 246a W. A. van Om menKruis, de Sitterlaan 12a C. v. d. Laan en familie, ambtenaar PTT, Hart manstraat 27 H. J. Ledderhof, L. Mare 65 J. Lek en familie, expediteur-chauf feur, H. Rijndijk 194a C. Lepelaar, ma troos gr. vrt., Breestraat 153 J. Lindeman broeder, Mariënpoelstraat 4 L. Lourense en familie, J. Lievensstraat 15 L. v. d. Mast, Groenhovenstraat 14 E. J. M, Meershoek, huishoudster, Heerenstraat 33a H. R. Meeuwenberg, Rijnsb.weg 187 Ch. L'Ortye, Houtlaan 13 A. J. G. Otto, groentenhandelaar, Lammermarwkt 27 J. P. Rietveld, dienstbode, Prinsenstr. 25 H. H. Schalks en familie, automonteur, Fartmanstraat 11 W. BrokaarSimonis, Koninginnelaan 8 J. v. d. Schraaf en familie, wachtmeester art., Koninginnelaan 7 G. G. Serier, hulp huish., H. Rijndijk 66 I. G. J. Smelt, assuradeur, Rijnsbur- gerweg 105 J. C. Sollie en familie, l.L verpleger, Spieghelstraat 34 J. G. van Steijn, Pioenstraat 16 H. E. Teljeur, huishoudster, Rijn-*en Sohiekade 37 A. J. Tieleman en familie, insp. levensverz. Burggravenlaan 26 C. A. Verloop, Bil- derdijkstraat 4 C. J. Vos en familie, Be schuitsteeg 1 A. H Wassenaar, dienst bode, Breestraat 29 H. J. M. v. d. Wed- d.en, Haagweg 184 P. J. K. v. Werkhoven Kam. Onneslaan 10 Th. J. van Wijn gaarden, filiaalhouder, Haarlemmerstraat 234. VERTROKKEN PERSONEN. C. Abspoel, Wassenaar, Meyendell 50 D. C. Bernaards, Rotterdam, Goudschestr. 27b C. M. Blom, Utrecht, Mengelbergln. 54bis G. H. Bronckers, Weert, Biest 43 A. Bouman en fam., Voorburg, Paradijs- straat 80 G .Cleij, den Haag, Vogèlkers- straat 18 M. A. v. Dorp, Sassenheim, Teijlir.gerln. 59 J. Gijsman, den Haag. Azaliastr. 12 M. Oosthoek-v. Heuzen en fam., den Helder, Violenstr. 65 W. J. Hughan, Soerabaia, Tegal Sarie 44 J. W. v. Ingen Schenau, den Haag, de Perpon- cherstr. 31 H. J. Jager, Groningen, Ged. Zuiderdiep 98a C. Th. A. de Jongh, Groningen Herm. Colleniusstr. 29 R. E. S. Kahn, Amsterdam, Michel Angelostr. 83hs. C. G. Bontje-v. d. Kamp, Amster dam, Javastr. 31 I M. Wolf-v. d. Laan en fam., St. Maurice, Av. de Graveile 118 C. W. M. Linjlenhoff, Amsterdam, Vondelstr. 92 bov. A. J. van Luijk en fam., Tilburg, Broekhovenseweg 108 F. P. J. Meeuwse, Medan N.-I. N. Haex-Meijers, Hilversum, Loosdr. Bosch 7 J. H. v. Rennes, Enschede, M. H. Trompln. 37 A. M. Renzen, Maassluis, Gr. v. Prinstererkade 8 J. H. Ruiten, Amsterdam, Prinsengr. 478 I G. Rijkaart, Alphen a. dd. Rijn, Steekterw. 128 C. J. A. Schmidt en fam., Sassen heim, Rushoffln. 1 H. M. A. Schmidt, Jbaren N.-H., Leemkuil 2 H. B. J. Schra- ma, Katvijk, Callaoweg 1 G. J. Van nes, België J. in 't Veld, Wassenaar, Tulpweg 1 M. v. Welie, den Haag, Nas sau Zuilenst.str. 3 L. Zitman, Amster- d*>- - Gr. Kattenh-str. 19.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1940 | | pagina 6