Vredesbanden tusschen
Vaticaan en Quirinaal
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Britsch slagschip
getorpedeerd
Gevaarlijke kranten
Atu&óaEitü zal den Jiaut
eaeneenó êezae&en
De aardbeving in
Turkije
VRIJDAG 29 DECEMBER 1939
31ste Jaargang No. 9527
Ste Êeid&eheSoti/tamt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pog 2.
Giro 103003. Postbus 11.
DU nummer
drie bladen.
bestaal nil
V Hel Socialisme
De S. D. A. P. is nu fel gekant tegen het
Russisch bolsjewisme.
Wij treuren daarom natuurlijk niet.
Maar wat wij willen constateeren is de
weerhaan-nabootsende veranderlijkheid in
de S. D. A. P., óók onder dit opzicht, óók
op dit terrein.
Nu fel gekant tegen het Russisch bolsje
wisme, tegen het communisme.
Nu en tot den laatsten dag toe heeft
de S. D. A. P. gestaan aan de zijde van de
communisten in Spanje, die daar, zooals
onomstootelijk vaststaat, als beesten zijn
opgetreden tegen priesters en religieusen.
De S. D. A. P. bleef, ondanks al
les, zich scharen aan de zijde van de com
munisten, vanwege.... de „democratie"!
Dat v e r a n d e r 1 ij k e in de S. D. A.
P. is eigenlijk iets wat ons niet verwon
deren kan.
De democratie zonder meer is geen vol
doend-stevige basis voor beginsel-
vastheid.
Een veranderlijke tactiek en, veel erger,
een veranderlijk karakter toont de S. D. A.
P. in menig opzicht.
Dat wil niet zeggen, dat samenwerking
met de S. D. A. P. onmogelijk is.
Samenwerking zal zich echter altijd moe
ten stellen, niet op de basis van beginse
len, maar op de basis van de actueele po
litiek van de S. D. A. P., op de basis van
de momenteele inzichten en practijken van
.de S. D. A. P.
Het begrip „democratie" is zoo vaag van
inhoud, dat het in geen enkel opzicht
een blijvende beginsel-vastheid schenkt.
Zélfs niet, als het gaat om de vraag: voor
of tegen de dictatuur! Want, zooals gezegd,
de S. D. A. P. voor wie „democratie"
een soort „geloof' is koos in den Spaan-
schen strijd de zijde van de meest conse
quente en meest radicale anti-democra
ten, de communisten.
Zulke feiten moeten worden vastgelegd,
omdat deze ons zoo duidelijk demonstree-
ren, dat de S. D. A. P., dat het socialisme,
waar ter wereld ook, nu eenmaal mist en
missen móet die elementen van beginsel
vastheid, welke liggen verankerd in de
hoogere beginselen in de beginselen
van den Godsdienst, van het Geloof, van
de Openbaring.
Als een sociaal-democratisch leider ver
klaart, zooals verleden week in den Leid-
schen Gemeenteraad, dat hij gelooft, maar
niet gelooft in God, doch „gelooft" in een
levenstaak, dan mogen wij respect hebben
voor het feit, dat men uit dat „geloof' zoo
veel kracht, levensdurf en levensplicht
kan putten, maar wij moeten dan tegelij
kertijd klaar inzien, dat als diepste basis
voor beginselen in een beweging dat „ge-
lof' toch zeer zwak is.
Voor deze werkelijkheid mógen wij de
oogen niet sluiten.
BRITSCH SLAGSCHIP GETORPEDEERD
BERLIJN, 29 December (ANP).
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede, dat een Duitsche
onderzeeër ten Westen van Schotland
een Britsch slagschip van de „Queen
Elisabeth"-klasse tot zinken heeft
gebracht
ZW1TSERSCHE KRANTEN VERBODEN.
De te Bazel verschijnende kranten „Frei-
heit" en „Neue Basler Zeitung" zijn tof
nader order verboden. In een officieel com-
muniqué wordt gezegd, dat de bladen de
Zwitsersche onafhankelijkheid voortdu
rend door hun houding in gevaar brachten.
Voorts wordt gezegd, dat het eerste blad
volkomen afhankelijk was van Duitsch-
land, dat huiszoekingen bewijzen hebben
geleverd, dat het steun van het Duitsche
Rijk ontving en dat overigens de redactie
van het blad geld uit Duitschland heeft
ontvangen.
In de eerste week van
Januari
's PAUSEN TOESPRAAK.
Na het particuliere onderhoud, dat Z. H.
Paus Pius XII had met den koning en de
koningin, sprak Hij voor de leden van Zijn
gevolg en het hof van den koning-keizer
een redevoering uit, waarin hij o.m. zeide:
Na tien jaar wordi in dit paleis wederom
gelukkige overeenstemming tusschen
Kerk en staat bezegeld, een overeenstem
ming, die in eenzelfde roemrijken glans de
vereerde namen verlicht van Onzen Voor
ganger Pius XI en Z.M. Victor Emanuel III
Vaticaan en Quirinaal, gescheiden door
den Tiber, worden vereenigd door banden
van vrede in de herinneringen en de reli
gie der vaderen en voorvaderen. De golven
van den Tiber hebben de troebelen wate
ren van het verleden verdreven er. op zijn
oevers opnieuw de olijftakken doen
bloeien.
Voor de eerste maal sedert tientallen
jaren wordt in deze schitterende zaal van
daag de hand van een Paus zegenend ten
teeken van vrede opgeheven. Italië ziet
toe en jubelt.
De Katholieke wereld ziet toe en ju
belt eveneens zooals ook de twee prinsen
der Apostelen wiei standbeelden voor dit
paleis staan schijnen te juibelen, als wa
ren zij er over voldaan, dat zij eindelijk
den dageraad zien rijzen van nieuwe tijden.
En in nog grootere volheid verheugt zich
zekerlijk ook de Allerheiligste Maagd Ma
ria der Annunciata, aan Wie in dit ge
bouw een altaar gewijd is, omdat Zij den
schat Harer genade kan uitstorten over
de koninklijke familie, wier afstammelin
gen het zich een eer achten, Haar te ver
eeren als het hoogste symbool van hun
ridderlijken cultus.
Daarom smeeker. wij God en de Aller
heiligste Maagd, Hun bescherming uit te
strekken over de doorluchte vorsten, de
koninklijke prinsen en prinsessen, het
doorluchte hoofd en de leden der regee
ring, evenals ovex alle aanwezigen, opdat
de vrede, die, behouden door de wijsheid
der regeeringsleiders, maakt, dat Italië
sterker en geëerbiedigder is in de geheele
wereld, voor de volkeren die thans als
vijandige broeders te land, ter zee en in de
lucht elkander bestrijden worde tot een
aanmoediging en een aandrijven tot de
toekomstige overeenstemmingen, die door
haar inhoud en haar geest moeten worden
tot een zekere belofte voor 'die nieuwe
rustige en duurzame orde, die men tever
geefs zou zoeken buiten de souvereine we
gen der rechtvaardigheid en christelijke
naastenliefde.
MUSSOLINI's BEZOEK.
Men verzekert te Rome, dat Musso
lini in de eerste week van Januari
een bezoek zal brengen aan den paus.
Hoewel dit bezoek niet gekenmerkt zal
worden door de middeleeuwsche pracht
van gisteren, zal het bezoek van den Du-
ce toch een nog grootere beteekenis heb
ben, ofschoon de directe onderhandelingen
inzake den vrede of andere kwesties, die
den H. Stoel en Italië interesseeren. in de
tails zullen geschieden door den Italiaan-
schen minister van buitenlandsche zaken,
graaf Ciano en den staatssecretaris van het
Vaticaan, kardinaal Maglione, die naar
wordt verwacht, spoedig met elkander in
verbinding zullen treden na het bezoek
van Mussolini aan den Paus.
Kardinaal Maglione zal echter nog den
zelfden dag het bezoek van Mussolini aan
den Paus beantwoorden, zooals dat vol
gen het protocol is voorgeschreven.
Of er zich bij dat bezoek een gelegen
heid zal voordoen tot een particulier on
derhoud, staat nog te bezien.
Dit zal de tweede maal zijn, dat de hui
dige Paus Mussolini ontmoet. De eerste
maal geschiedde zulks, toen de Paus nog
staatssecretaris was en als zoodanig het
bezoek beantwoordde, dat de Duce aan
Paus Pius XI op 11 Februari 1932 bracht
bij gelegenheid van den derden verjaardag
van het teekenen van het verdrag van La-
teranen.
Volgens de tot nu toe vaststaande plan
nen zou het zeer waarschijnlijk zijn, dat
Mussolini graaf Ciano onder zijn gevolg
zal rekenen.
De stoet, waarmede Mussolini naar het
Vaticaan zal gaan, zal bestaan uit minder
dan de helft van het aantal automobielen,
dat de Paus »oor Zijn bezoek aan het Qui
rinaal benutte.
Direct na de audiëntie zal Mussolini,
volgens het bestaande gebruik, zich naar
de Sint Pieter begeven om op het graf van
der H. Petrus te bidden.
„DUITSCHE KRINGEN UITERST
GERESERVEERD."
In Duitsche kringen toont men zich
uiterst gereserveerd ten aanzien van de
gemeenschappelijke houding, die het Vati
caan en de Italiaansche regeering hebben
aangenomen in den strijd tegen het com
munisme. „De strijd tegen het communis-
zegt men thans te Berlijn, is een zui
ver binnenlandsche .angelegenheio en kan
geen enkele buitenlandsch-politiek* reactie
teweeg brengen."
Wat de benoeming van Taylor tot afge
zant bij den H. Stoel betreft, tracht de
Duitsche pers de beteekenis hiervan te ver
kleinen, door te verklaren, dat het hier
eenvoudig gaat om een speculatie van
Roosevelt, die zou trachten, met het oog
op een derde canóidatuur voor het presi
dentschap der Veréenigde Staten Katho
lieke stemmen te winnen.
Duizenden dooden
EEN NATIONALE RAMP.
De berichten, die te Ankara zijn
ontvangen, maken het mogelijk de
aardbeving een ware nationale r^mp
te noemen. Erzinbjan, het epicentrum
der beving, is volkomen verwoest. Er
zijn verscheidene duizenden dooden
gevallen. Belangrijke historische bouw
werken, zooals de moskee van Raya-
zit, zijn geheel verwoest.
Ondanks de bijna algeheele verbreking
der telefonische en telegrafische verbin
dingen in het getroffen gebied, worden
worden bijzonderheden vernomen. De be
ving heeft zich uitgestrekt over een gebied
dat een elliptischen vorm heeft en zich uit
strekt via Samsoenet, Ordoe aan de Zwar
te Zee, vervolgens Westelijk via Tsjankiri,
Katgheri en Malataya om weer Oostelijk
naar Erzindjan om te buigen. In het stadje
Tokat zijn 388 dooden gevallen. Men denkt
niet, dat de spoorlijn Erzindjan-Erzeroem,
die korteling geopend is, schade van be
lang heeft bekomen. De ramp heeft ook
IN ITALIë IS HET KOUD.
MILAAN, 29 December (ANP). Ita
lië wordt door een koudegolf geteisterd,
waarbij opvallende temperatuurdalingen
geconstateerd werden. In Triest waait een
ijskoude wind, en de woelige zee levert
gevaar op voor de schepen in de haven.
In het Isonzo-dal is een 68-jarige man dood
gevroren. Alle stroomen in het Isonzo-dal
en de Merf by Monfalcome zijn dichtge
vroren. De berger in de omgeving van het
Lago Maggiore liggen diep onder de
sneeuw. Milaan had vannacht vijf graden
vorst.
Dikili en Pergamon getroffen, waar de
laatste twee maanden herhaalde malen
aardschokken zijn voorgekomen. Het is
nog niet bekend of de archeologische res
ten van Pergamon getroffen zijn.
wordt nog uit Istanboel ge-
Nader
meld:
Officieele gegevens omtrent de ver
liezen aan menschenlevens tengevolge
van de aardbeving zijn nog niet ver
krijgbaar, doch naar schatting zijn in
totaal 25.000 menschen gedood of ge
wond, de meeste zouden om het leven
gekomen zijn.
Volgens het Turkschc blad „Haber"
zouden alleen reeds in het district Er
zindjan, van de totale bevolking van
60.000 zielen, 42.000 gedood of gewond
zijn, de meeste evenwel gedood.
Vijftien leden in de provincie en ne
gentien dorpen en gehuchten zijn ge
heel verwoest, honderdduizenden men
schen zijn het veld in gevlucht en lij
den thans honger en koude, de tempe-
tuur is tot 30 graden beneden het vries
punt gedaald. Met groot verlangen
zien deze slachtoffers uit naar hulp.
Gisteren hebben zich in het geteis
terde gebied opnieuw aardschokken
voorgedaan.
ONTZETTENDE GEVOLGEN.
ISTANBOEL, 29 December (ANP).
De aardbevings-catastrophe blijkt van
een ontzettende omvang te zijn. Er-
zincan, in het centrum van Klein-
Azië, ligt volkomen in puin. Er staat
geen huis meer ovreind. De stad had
150.000 inwoners, waarvan nu 9b pro
cent dood is. Er heerscht bovendien
een koude van 25 graden onder nul.
De aanblik van de verwoeste stad is
bijzonder tragisch. President Inonoe
is naar het geteisterde gebied vertrok
ken. De regeering heeft besloten, de
bevolking hulp te verleenen, maar een
hulpactie stuit op buitengewoon groote
moeilijkheden, aangezien de aarde
scheuren en spleten vertoont van wel
dertig meter breedte, waardoor het
treinverkeer belemmerd wordt.
EEN NIEUWE RAMP VOOR TURKIJE?
Schepen in storm op Zwarte Zee.
ISTANBOEL, 29 December (ANP).
Op de Zwarte Zee woedt een hevige
sneeuwstorm, waardoor het scheepvaart
verkeer practisch onmogelijk wordt ge
maakt. In verscheidene havens koestert
men groote bezorgdheid over het lot van
tal van schepen, waarvan men niets meer
vernomen heeft, en die, naar mer. vreest,
in den storm verloren zijn gegaan, hetgeen
een nieuwe ramp voor Turkije zou betee
ken en.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
MUSSOLINI ZAL DEN PAUS BEZOE
KEN IN DE EERSTE WEEK VAN JA
NUARI. DE TOESPRAAK VAN DEN
PAUS TOT KONING VICTOR EMMA
NUEL. (1ste blad).
DE VERLIEZEN AAN SCHEPEN IN
DEN OORLOG. (2e blad).
DE STRIJD DER FINNEN. (2de blad).
DE AARDBEVING IN TURKIJE HEEFT
DUIZENDEN DOODEN GEëlSCIIT. (1ste
blad).
Binnenland
De EERSTE KAMER VERWERPT WIJ
ZIGING WETSONTWERP ONTEIGE
NING. (1ste blad).
BEPALING INZAKE BURGERLIJKE
DIENSTEN VOOR MILITAIRE DOELEIN
DEN. (1ste blad).
Burgerlijke diensten
bij
militaire werkzaam
heden
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft voor alle gemeenten des rijks
een verordening vastgesteld, waaraan wij
het volgende ontleenen:
Inwoners van elke gemeente des ryks
kunnen worden opgeroepen of aangewezen
tot het verrichten van persoonlijke dien
sten, voor hulp bij militaire werkzaamhe
den.
Ieder mannelijk inwoner, die den 18-ja-
rigen leeftijd heeft bereikt en het 59ste
levensjaar nog niet heeft volbracht, is ver
plicht, om op het eerste bevel, op tijd en
plaats bij dat bevel bepaald, aanwezig te
zijn en de hem alsdan op te dragen werk
zaamheden, overeenkomstig de daarbij te
stellen eischen, te verrichten;
In het bevel wordt vermeld, of het rij
wiel van den opgeroepene, zoo mogelijk,
d:ent te worden medegebracht en van welk
gereedschap hij, zoo mogelijk, moet voor
zien zijn.
Vrijstelling.
Leden van de algemeene rekenkamer,
hoofden van departementen van algemeen
bestuur, leden van den Raad van State, le
den van de Staten-Generaal, leden van de
dagelijksche besturen van overheids- en
semi-overheidslichamen, geneeskundigen,
apothekers en veeartsen, geestelijken en
bedienaren van den godsdienst, militairen
in werkelij'ken dienst, personen, deel uit
makende van de rijks- en gemeentepolitie
of van een gemeentelijk brandweerkorps,
en personen, die een verklaring van een
geneeskundige overleggen, waaruit blijkt,
dat zij wegens ziekte, ziels- of lichaamsge
breken, blijvend ongeschikt zijn om dien
sten te verrichten, zijn van deze werkzaam
heden vrijgesteld.
Slechts bij noodzaak, indien geen vol
doend aantal andere personen beschikbaar
fc, worden het bevel en de opdracht, ge
geven aan: personen, die een functie heb
ben te vervullen bij een luchtbeschermings
dienst, personen, die lid zijn van een vrij
willige burgerwacht, welke als zoodanig is
toegelaten ingevolge de wet op de weer
korpsen, personen, in dienst van een be
drijf, hetwelk opdrachten uitvoert ten be
hoeve van defensie-organen, voor zoover
vanweg eden minister van defensie wordt
verklaard, dat deze personen voor de uit
voering dier opdrachten in het betrokken
bedrijf niet kunnen worden gemist, perso
nen die werkzaam zijn bij een destructie
bedrijf en personen, die lid zijn van een
der transportcolonnes van de Nederland-
sche vereenieing Het Roode Kruis.
Tegemoetkoming in de kosten.
Ter tegemoetkoming in de kosten van
levensonderhoud van zichzelf en van de
genen, voor wier levensonderhoud hij aan
sprakelijk is, wordt aan dengene, die per
soonlijke diensten in den zin van deze ver
ordening verricht, door den officier, in
overleg met den burgemeester der pemeen-
te, waarin de werkzaamheden worden ver
richt, een bedra« toegekend, berekend naar
de normen, welke gelden voor het loon,
hetwelk wordt betaa'd voor overeenkomsti-
gen arbeid ter plaatse, waar de werkzaam
heden worden verricht.
Voor het eventueel gebruik van rijwiel
en gereedschap wordt een vergoeding toe
gekend.
Het niet voldoen aan de bevelen,
wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste drie maanden.
