Kerstviering in oorlogsfeer
CLan het Weölptant en op de
Ataoxdzee
Een JCetótda# in de óehuithetdeió
Russen bombardeerden Helsinki
Weinig activiteit
Volksverhuizing
Kersttoespraken in
oorlogstijd
WOENSDAG 27 DECEMBER 1939
OE LEIDSCHE COURANT
1WEEOE Rl.AD - PAG. fi
DE KERSTDAGEN IN DE MAGINOT-
LINIE.
Een der correspondenten van Reuter bij
de legers in Frankrijk schrijft:
Aan het geheele Fransche front werd
in ieder dorp en op iedere versterking van
de Maginot-linie cn in in ieder vliegkamp
de traditioneele Nachtmis gecelebreerd.
Deze plechtigheden waren ontroerend
door haar eenvoud, daar officieren en min
deren in hun khaki of hemelsblauwe uni
formen knielden. Van een aantal punten
werden deze diensten naar geheel Frank
rijk uitgezonden, zoodat de families in de
huiskamers dezelfde H. Mis konden hoo-
ren als hun mannelijke verwanten aan
het front
Een der meest ontroerende plechtighe
den was de H. Mis in de Kathedraal van
Straatsburg, op slechts enkele mijlen van
de Duitsche linies. Voor eenige minuten
werd deze kathedraal weer getuige van
godsdienstig leven. Een eenvoudige H.
Mis werd opgedragen door een luitenant,
die de priesterwijding ontvangen heeft. De
meeste kerkgangers waren officieren en
soldaten.
Voor zoover dat mogelijk was, werd in
de Britsche linies het Kerstfeest op Brit-
sche wijze gevierd, waarbij aan het Kerst
diner gans en plumpudding niet ontbra
ken.
De ochtend van den eersten Kerstdag
werd aan alle militairen van hoog tot laag
persoonlijk een Kerstkaart bezorgd van
wege den koning en de koningin, waarop
de foto's van het koninklijk paar voor
kwam, terwijl de keerzijde de handteeke-
ningen van koning en koningin droegen,
die hun beste wenschen tot uitdrukking
brachten.
DE FUEHRER AAN HET FRONT.
De Fuehrer heeft de Kerstdagen gevierd
te midden van zijn soldaten aan het Wes
telijk front. Reeds op 23 December heeft
hij een bezoek gebrach aan het regiment
„Groot Duitschland" en aan zijn lijfgarde,
alsmede aan een groep verkenningsvlieg
tuigen.
Het D.N.B. meldt, dat de Fuehrer bij
zijn bezoek aan de voorste linies tijdens de
Kerstdagen Franschen bodem heeft betre
den. Op weg naar de Spicherer hoogten,
die nog slechts enkele wéken geleden door
den vijand bezet werden gehouden, over
schreed hij voor het eerst sedert 1918 de
Fransche grens. Op den avond voor Kerst
mis bezocht Hitier op het hoofdgevechts
terrein voor Saarbruecken verscheidene
stellingen, waar hij aan de soldaten Kerst
pakketten uitreikte.
LEGERBERICHTEN VAN DE
KERSTDAGEN.
Het commando der Duitsche weermacht
deelde mede: Aan het Westelijk front is de
Zondag rustig verloopen. Terwijl de Duit
sche luchtmacht op 24 December niet in
actie was, hebben des middags Britsche
vliegtuigen over de Duitsche Bocht gevlo
gen.
Op 25 December hebben, evenals den
vorigen dag, Britsche vliegtuigen getracht
patrouillevaartuigen in de Duitsche Bocht
aan te vallen. Tengevolge van het afweer -
vuur der machinegeweren hadden de aan
vallen geen resultaat. Op den eersten
Kerstdag waren geen krijgsverrichtingen
der Duitsche weermacht te vermelden.
Het Fransche legerbericht van gister
ochtend luidt:
Twee vijandelijke overvallen ten Oosten
van de Moezel zijn door ons vuur ver
ijdeld.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt: Activiteit van patrouilles.
Voorts meldt Havas uit Parijs, dat den
geheelen eersten Kerstdag de Duitsche in
fanterie bijzonder aanvallend is opgetre
den. Terwijl in den vorigen oorlog op den
25sten December een soort stilzwijgende
wapenstilstand in acht werd genomen, on
dernamen de Duitschers reeds vroeg zeer
talrijke operaties op kleine schaal, waarbij
patrouilles en verkenningsafdeelingen be
trokken waren. Het terrein van deze ope
raties lag in hoofdzaak ten Oosten van de
Moezel. Tegen vier uur in den ochtend de
den de Duitschers een vrij hevigen over
val op een bosch aan de Moezel. Tot half
ze" duurde de strijd; toen werd de Duit
sche aanval afgeslagen.
Wegens het zeer slechte zicht bleef
luchtactie uit.
TIJDENS KERSTMAAL GETORPEDEERD
Op Eersten Kerstdag, terwijl het groot
ste deel van de bemanning in de verblij
ven het Kerstfeest vierde, is op de Noord
zee het Britsche s.s. „Stanholme" (2473
ton) door een Duitschen onderzeeër tot
zinken gebracht. Veertien van de 24 op
varenden zijn verdronken; de tier. gered
den werden aller gewond.
Naar de bemanning mededeelde, had
men van den onderzeeër af niet gewaar
schuwd en zoo kwam de explosie, die het
schip een groot lek bezorgde, voor allen,
die zich benedendeks bevonden, onver
wacht. De man aan dek had geen gelegen
heid meer om ook zijn kameraden, die
aan een Kerstmaal zaten, te waarschuwen.
In vier minuten was alles gebeurd.
DE VERLIEZEN TER ZEE.
De Britsche admiraliteit geeft op, dat in
de week van 17 tot en met 23 December
gezonken zijn: tien Britsche schepen met
een tonnage van 6.581 ton en acht neutra
le schepen met een tonnage van 10.839
ton. Op de lijst der gezonken neutrale
schepen komen voor: de Deensche boot
„Bogo Jytte", de Zweedsche booten „Mars"
(1.877 ton), Adolf Bratt" en „Carl Henc-
kel" en de Noorsche boot „Rudolf".
De Duitsche verliezen in de betreffende
week bedroegen 32.565 ton, d.w.z. de ton
nage van de tot zinken gebrachte „Colum
bus."
Van Engelsche zijde wordt vernomen,
dat, toen het s-s. „Scotia" op 7 dezer werd
getorpedeerd, het zelf eveneens beschadig
de s.s. „Hafnia" trachtte de bemanning van
de „Scotia" te redden.
Terwijl zij hiermede bezig was, werd de
„Hafnia'" in het Duitsch aangeroepen en
kreeg het schip opdracht, weg te stoomen
en geen reddingspogingen in het werk te
stellen, daar het anders zelf eveneens zou
worden getorpedeerd. Als gevolg hiervan
hebben 21 mannen het leven verloren. De
„Scotia" en de „Hafnia" waren beide
Deensche schepen.
DE DUITSCHE KOOPVAARDIJVLOOT
Het schijnt, dat de Duitsche admiraliteit
der Duitsche koopvaardijvloot, welke een
toevlucht heeft gezocht in de neutrale ha
vens, opdracht heeft gegeven naar het va
derland terug te keeren. Alle Duitsche
koopvaardijschepen in de neutrale havens
maken zich gereed om uit te varen of zijn
reeds vertrokken.
Men kan dus in de komende weken ver
wachten, dat een groot aantal Duitsche
schepen zullen worden aangehouden.
Bij het uitbreken van den oorlog bevon
den zich meer dan 500 Duitsche koopvaar
dijschepen buiten de Duitsche wateren, het
totale tonnage bedroeg 1.800.000 ton. Op 4
December hadden de geallieerden 27 Duit
sche schepen aangehouden en op 20 De
cember waren 23 Duitsche schepen door de
bemanning tot zinken gebracht om niet in
handen van den vijand te vallen. Het to
tale tonnage hiervan bedroeg 139.000 ton.
Op dienzelfden datum was 870.000 ton
goederen bestemd voor Duiuschland aan
boord van neutrale schepen door de con
trabande-controle van de geallieerden in
beslag genomen.
DUITSCHLAND VERZOEKT
ARGENTINIë VRIJLATING DER
GEÏNTERNEERDE MANSCHAPPEN VAN
„GRAF SPEE."
De legatieraad der Duitsche ambassade
heeft den Argentijnschen minister van
buitenlandsche zaken, Cantilo, een nota
van de rijksregeering overhandigd, waar
in de vrijlating verzocht wordt van de ge-
interneerde officieren en manschappen
van de „Graf Spee", en waarin de rede
nen van dit verzoek worden uiteengezet.
URUGUAY WIJST DUITSCH PROTEST
INZAKE DE „GRAF SPEE" AF.
De minister van Buitenlandscho Zaken
van Urugua heeft den Duitschen gezant
te Montevideo een nota overhandigd,
waarin hij het Duitsch protest tegen de,
naar Duitsche meening, te korte termijn
voor herstel van de „Graf Spee", afwijst.
Het antwoord van de Urugeesche regee
ring brengt de artikelen van de Haagsche
conventie omtrent dergelijke gevallen in
herinnering en verklaart vervolgens, dat
de 72 uur, welke de autoriteiter. hebben
toegestaan voor herstel van ie zeewaar
digheid, ruim voldoende waren.
De repatrieering van Duitschers.
Zuid-Tirolers willen niet.
Op eersten Kerstdag kwamen de laatste
Duitschers, tot wier terugkeer naar
Duitschland is besloten, te Gdynia en
Stettin aan. Tot de laatste dagen zijn in
deze havens dagelijks 4000 Duitsche vluch
telingen aangekomen .Het snelle tempo
van de repatrieering der uit de Oostzee-
staten afkomstige Duitschers heeft be
paalde moeilijkheden opgeleverd. Tot dus
ver waren de uitgeweken Duitschers ge
dirigeerd naar Pommeren en Posen, waar
voor hun huisvesting was gezorgd. Thans
worden zij naar kampen in Pommeren ge
zonden, waar z;j moeten wachten tot door
de Duitsche en Russische autoriteiten, die
over uitwisseling van bevolking onder
handelen, een beslissing over hen is ge
nomen.
Het Duitsch-Italiaansche accoord over
de repatrieering in Duitschland van de in
het dal van den Boven Etsch wonende
Duitschers is op het verzet van de plaatse
lijke geestelijkheid gesiuit. Deze heeft zich
met zooveel succes verzet tegen de Duit
sche pogingen, het besluit der landgenoo-
ten in het dal van den Boven Etsch te be
ïnvloeden, dat ten slotte slechts de helft
dezer Duitschers naar Duitschland zal
verhuizen.
Finnen konden Kerstavond
vieren
De in Russische pamfletten geuite be
dreiging, dat Helsinki op den vooravond
van het Kerstfeest door bombardementen
vernield zou worden, is niet ten uitvoer
gelegd. In het geheele land werd de Zon
dag gekenmerkt door het uitblijven van
eenige bedrijvigheid in de lucht, waarvoor
de Finnen zeer dankbaar waren, daar zij
vooral den avond vóór het Kerstfeest vie
ren.
KERSTDAG IN DE SCHUILKELDERS.
De eerste Kerstdag zou niet zoo rustig
voorbij gaan. Honderden Sovjet-Russische
vliegtuigen hebben boven Finland gevlo
gen en op verscheidene plaatsen bommen
laten vallen. Te Helsinki is tweemaal
alarm gemaakt, doch het is nog niet be
kend, of de vliegtuigen op de hoofdstad
en omgeving bommen hebben laten vallen
of alleen pamfletten.
Als gevolg van het verschijnen der Rus
sische vliegtuigen waren de bewoners van
Helsinki gedwongen een groot deel van
den dag in de schuilkelders door te bren
gen. De Russische bommenwerpers volgden
blijkbaar den spoorweg. Dit bleek ook wel
hieruit, dat zij later Ruehimaeki, een be
langrijk knooppunt van spoorwegen, heb
ben gebombardeerd. Ook zijn berichten
binnengekomen, over luchtaanvallen op
andere spoorwegcentra, n.L Kuolova, op
120 K.M. ten Noordoosten van Helsinki,
Tampere, aan het Langelmameer, Turku
aan de Z.W. kust van Viipuri.
Te Porvoo aan de Finsche Golf werden
verscheiden huizen vernield; negen perso
nen werden gedood. De luchthaven van
Helsinki werd gebombardeerd, doch er is
geen schade aangericht. Gemeld wordt, dat
tien Russische vliegtuigen zijn omlaagge-
schoten, waarvan één bij Helsinki.
In het geheel hebben dertig Russische
vliegtuigen boven de buitenwijken van Hel
sinki gevlogen.
AAN DE FRONTEN WAS HET RUSTIG.
Overigens maken de legerberichten mel
ding van betrekkelijk rustige dagen. Er
was een Russische aanval van geringen
omvang bij de Taipale-rivier, waarbij de
aanvaller tanks verloren.
De operaties worden belemmerd door de
koude. In het gebied van Helsinki was de
temperatuur 25 graden onder nul.
In een officieele Finsche verklaring over
de eerste drie oorlogsweken wordt gezegd,
dat de Russen enorme verliezen hebben
geleden en dat geheele compagnieën en re
gimenten in de pan gehakt en verstrooid
zijn. De aanvallende troepen, die door hun
commandanten meedcogenloos werden op
gedreven, werden door de verdedigers rij
na rij weggemaaid. Meer dan 200 tanks zijn
vernield of buitgemaakt. Dozijnen vlieg
tuigen zijn neergehaald, tientallen kanon
nen en honderden machinegeweren in
Finsche handen gevallen.
De correspondent van de „Times" te
Moskou bericht, dat op het oogenblik te
Moskou alarmeerende en zonder twijfel
overdreven geruchten over den oorlog van
de Sovjet Unie tegen Finland de ronde
doen, tengevolge van het feit, dat van offi
cieele zijde geen bijzonderheden worden
gemeld over hetgeen zich in Finland af
speelt. Volgens deze geruchten zou het
roode leger in Finland tusschen 25.000
en 30.000 man hebben verloren aan
gesneuvelden, terwijl tusschen 30.000 en
40.000 man buiten gevecht zouden zijn
gesteld door verwondingen, bevriezing,
zieke en deserteeren of gevangen
schap. Deze cijfers beteekenen op zich
zelf beschouwd geen groote slag voor het
roode leger, doch zij zijn aanleiding tot ge
sprekken, welke niet bevorderlijk zijn
voor het vertrouwen in de regeering. De
berichten van het Finsche front moeten
veel schade hebben gedaan aan het presti
ge van de Sovjetunie als militaire macht.
De laatste berichten uit Finland doen
veronderstellen, dat het roode leger niet
in staat zal zijn het offensief opnieuw te
beginnen, met eenige hoop op succes, vóór
het voorjaar en voordien kan veel geschied
zijn tot verbetering van den toestand van
Finland Zonder twijfel heeft de regeering
van de Sovjet Unie verwacht, dat de te
genstand van Finland gebroken zou zijn,
vóór het slechte weer zou komen. Het is
mogelijk, dat deze mislukking in het bin
nenland politieke moeilijkheden zal ver
wekken.
ZWEEDSCHE RESERVISTEN ONDER DE
WAPENEN.
Het Zweedsche telegraafagentschap
meldt:
Ten behoeve van de militaire opleiding
in het winterklimaat is een aantal reser
visten uit de gebieden van Midden-Zweden
onder de wapenen geroepen.
PAUSELIJKE GIFT VOOR FINSCHE
KATHOLIEKEN.
Door bemiddeling van den Apostolischen
Vicaris te Helsinki heeft de Paus een be
langrijk geldsbedrag aangeboden aan de
behoeftige Finsche katholieken.
ACCOORD ITALIë-V ATICAAN.
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, aldus United Press, dat tusschen Ita
lië en den H. Stoel een overeenkomst ge
sloten is betreffende een evenwijdig loo-
pende actie voor het behoud van den vre
de en tegen het communisme.
Volgens, over het algemeen welingelich
te politieke kringen te Rome eil tevens
volgens betrouwbare kringen uit het Vati-
caan is deze overeenkomst gesloten bij de
besprekingen, die dezer dagen gevoerd zijn
tusschen den nieuwen Italiaanschen am
bassadeur bij den H. Stoel, Dino Alfieri,
en den kardinaal-staatssecretaris, Maglio-
ne. Bij deze besprekingen waren nog ver
scheiden andere diplomaten tegenwoordig.
Volgens sommigen is de overeenkomst
komst veeleer een gentlemen's agreement,
dan een nauw omschreven accoord.
Overeengekomen is, zoo zegt men, met
elkander van gedachten ts wisselen over de
mogelijkheden van den vrede. De Italiaan-
sche pers bijvoorbeeld zou dan allen mo
gelijken steun verleenen aan de vredespo
gingen, die de H. Stoel onderneemt. Ander
zijds zou de Kerk in de geheele wereld
medewerken aan vredesvoorstellen, die
door Italië geopperd worden.
Wat nu den strijd tegen het communisme
betreft, aldus United Press, wordt van ge
zaghebbende zyde vernomen, dat de H.
Stoel en Italië het volkomen met elkander
eens zijn, dat het communisme bestreden
dient te worden, en dat ieder dezen strijd
met zijn eigen middelen zal voeren. De
Kerk b.v. zou Italië's anti-communisme in
den Balkan steunen.
Wederkeerige onderscheidingen.
Aan den kardinaal-staatssecretaris mgr.
Maglione heeft de Italiaansche koning de
Annunciata-orde verleend. Z. H. de Paus
heeft op zijn beurt aan graaf Ciano de
Gouden Spoor toegekend.
HET A.S. PAUSELIJKE BEZOEK AAN
HET QUIRINAAL.
In een officieele mededeeling wordt o.a.
gezegd, dat Z. H. paus Pius XII zich op 28
December des morgens om 10 uur naar het
koninklijk paleis van het Quirinaal zal be
geven om een bezoek te brengen aan Z.
M. Victor Emmanuel III, koning van Italië
en Albanië, keizer van Ethiopië en H. M.
koningin-keizerin. Z. H. zal met de groot
ste plechtigheid ontvangen worden. Paus
Pius XII zal bij die gelegenheid vergezeld
zijn van een stoet van 65 persoonlijkheden,
waaronder verscheidene kardinalen en
hoogwaardigheidsbekleeders, de gouver
neur Van Vaticaan-stad en de apostolische
nuntius, alsmede de kardinaal-deken en de
kardinaal-staatssecretaris.
Indien de weersomstandigheden het toe
laten, zal Z. H. in een open auto naar het
Quirinaal rijden. Tijdens de rit zal de stoet
de eerbewijzen ontvangen van de troepen,
opgesteld vanaf Vaticaan-stad tot aan het
koninklijk paleis, en men verwacht, dat
achter de troepen een enorme menigte zal
zijn opgesteld om den Paus toe te juichen.
Waarschijnlijk zal de Paus, alvorens de
audiëntie begint, neerknielen in de Paulijn-
sche kapel van het Quirinaal.
Ook verwacht men, dat de Paus,
daartoe geroepen door de toejuichingen
van de menigte, op het balcon van het
paleis zal verschijnen en, staande tus
schen den koning en de koningin, het
volk zijn zegen zal geven, een feit, dat
geboekstaafd zal blijven in de geschie
denis der Pausen en in die van het Ro-
meinsche rijk.
Opgemerkt wordt, dat de Paus niet al
leen als vorst van Vaticaan-stad, maar ook
in zijn volle waardigheid, dat is als hoofd
van de Katholieke Kerk, naar het Quiri
naal zal gaan. Om deze reden zal Pius XII
boven de witte toga het liturgische rochet
en zijn stola dragen, in dezelfde gewaden,
waarin hij op 8 December j.l. een bezoek
bracht aan de basiliek Santa Maria Mag-
giore. In den pauselijken stoet zal*een
draagkruis worden meegevoerd, gelijk in
dén loop der eeuwen steeds bij een offi-
cieleelen pauselijken stoet gebruikelijk
was. Aan weerszijden van de straten,
waarlangs de pauselijke stoet zal trekken,
worden masten opgericht, waaraan de pau
selijke en Italiaansche vlaggen zullen wap
peren. Op het St. Pietersplein wordt een
groote tribune opgericht, waarop de gou
verneur van Rome zal plaats nemen, om
den Paus, vóór hij Rome binnentrekt, offi
cieel namens de bevolking te verwelko
men.
DE PAUS OOK NAAR N.-ITALIë.
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat de Paus, die a.s. Donderdag een
tegenbezoek zal brengen aan het Quirinaal,
tevens van plan is, in de aanstaande lente
een reis door Italië te maken, en wel, al
dus United Press, om de voornaamste Ita
liaansche kathedralen te bezoeken, o.a. die
van Florence, Milaan en Padua. Hiermede
zal de Paus wederom een traditie van vóór
1870 herstellen; sinds 1870 is geen Paus
meer buiten de omgeving van Rome-Castel
Gandolfo geweest.
In Vaticaansche kringen, zoo vervolgt
United Press, beschrijft men dit pauselijke
plan als een nieuwe poging om de banden
tusschen Italië en den H. Stoel nog verder
te versterken. Zoo zou de Paus voornemens
zijn ook een bezoek te brengen aan de Ma
donna van Pompeji bij Napels. Reeds Pius
XI was voornemens een bezoek aan Pom
peji te brengen, maar zijn ziekte had dit
plan verhinderd.
De Paus zal waarschijnlijk per trein ver
trekken van het Vaticaanstation, dat op
last van den vorigen paus gebouwd is. Vol
gens sommigen zal Pius XII ook nog een
bezoek brengen aan de kathedraal van
Sint Pranciscus te Assisi, daar de Paus de
zen heilige onlangs benoemd heeft tot Pa
troon van Italië.
R.K. Ver. v. Kraamverzorging v. alle
gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 24 uui tot het ver
strekken van de gewenschte inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 23420.
b. g. g. Inlicht. K 08.
Aanvragen (schriftelijk) adres iste Bin-
uenvestgracht 30.
STAATSHOOFDEN TOT HUN VOLK.
Verscheidene staatshoofden hebben met
Kerstmis een boodschap gericht tot hun
volk. In Duitschland sprak niet Hitier,
maar diens plaatsvervanger Rudolf Hess.
Wij geven hieronder een korte samenvat
ting van deze Kerstboodschappen, die soms
wel in schrille tegenstelling zijn met het
vredeswoord van den H. Vader.
Koning George.
Van Sandringham uit heeft Koning
George een radiotoespraak tot het Brtische
rijk gehouden.
„Het feest, dat wij als Kerstmis kennen,
is bovenal het feest van den vrede en den
huiseRjken haard. Alle vrije volken heb
ben een diepgewortelde liefde voor den
vrede, omdat alleen de vrede den huise-
lijken haard beveiligt. Doch de ware vre
de zetelt in de harten der menschen en
het is de tragedie van dezen tijd, dat er
machtige landen zijn, welker geheele poli
tiek steunt op agressie en vernieling van
alles, wat de menschheid dierbaar is. Dit
heeft onze volken wakker geschud en hun
een eenheid gegeven, die in vorige oorlo
gen onbekend was. In onze harten voelen
wjj, dat wjj tegen slechtheid strijden en
deze overtuiging zal ons van dag tot dag
de kracht geven om vol te houden, tot de
overwinning verzekerd is. Tehuis zetten
wij ons schrap voor hetgeen vóór ons kan
liggen, vastbesloten en vol vertrouwen.
Rudolf Hess.
Hess, de plaatsvervanger van den Fueh
rer sprak aan boord van een oorlogsschip.
Hij zeide o.m.:
De oorlog is ontstaan uit den haat tegen
het ijverige, omhoog strevende en sterker
wordende Duitschland. Om den arbeid, de
sociale rechtvaardigheid en den opbouw
van Duitschland onmogelijk te maken, heb
ben de Joodsch-kapitalistische machten, die
aan de touwtjes trekken, in Engeland en
Frankrijk de volken tegen Duitschland in
het geweer gebracht, daarom werd Polen
opgehitst.
Het geheele Duitsche volk is echter als
een wal, opgeworpen tegen 'tWesten.
Achter dezen muur staat een tot den laat-
sten man toegerust Duitschland, millioenen
staan gereed dezen muur de geheele le
venskracht van een volk te geven.
Hess besloot zijn rede met een bede voor
den Fuehrer.
Daladier.
Daladier wees in zijn rede over de ge
ringe verliezen der Franschen in dezen
oorlog. Hij richtte zich vervolgens tot alle
Franschen.
Fransche mannen en vrouwen, zoo zeide
hij, weest eraan indachtig, wat deze nacht
moet zijn voor de volkeren, die het slacht
offer zijn van die mannen, die den meest
verschrikkelijken rampspoed hebben ont
ketend om hun overheerschingswaanzin te
bevredigen. Denkt aan de wanhoop der
vrouwen en kinderen in Praag, aan de
wanhoop van de Polen in Warschau, die
hun verloren vrijheid en eer beweenen, na
geteisterd te zijn door bombardementen,
en aan de kinderen van het heldhaftige
Finland, die een poovere toevlucht hebben
moeten zoeken door sneeuw en ijs tegen
de Aziatische barbarij, terwijl de soldaten
van dit prachtige volk, don dood verkie
zend boven de slavernij hun zegevierenden
weerstand die de bewondering wekt der
wereld, stellen tegenover de vijandelijke
massa's. Sinds eeuwen had Europa een der
gelijke ramp niet weer gezien. Eenige man
nen waren voldoende om de poort te ope
nen voor deze ontketening van ellende,
wanhoop en dood. Het martelaarschap der
onschuldigen roept om wraak uit de diepte
van den Kerstnacht. Maar in dezen zelfden
nacht, terwijl de slachtoffers steunen, moe
ten ongerustheid en vrees zich meester ma
ken van de harten der beulen.
De Fransche Kerstmis is een Kerstmis
van hoop, de Tspechische en Poolsche
Kerstmis is een Kerstmis van droefenis en
zelfs van wanhoop, maar de Kerstmis van
Duitschland is reeds die der inwonende ge
rechtigheid.
Roosevelt.
President Roosevelt heeft een kort ra
dio-toespraak gehouden, waarin hij zeide:
,.Het jaar dat begonnen is In vrees voor
rampspoeden, eindigt in de ontzetting van
een nieuwen oorlog, die zijn vertwijfeling
voegt bij den last van heden, welke op de
wereld is gelegd door het gebrek aan men-
schelijkheid van den mensch tegenover den
mensch".
Voorts zeide Roosevelt: „Laten wij die
nog in vrede leven, op dezen dag van oor
log en droefheid voor vele andere landen,
niet slechts ons gelukkig lot vieren. L&ten
wij liever bidden, dat ons de kracht worde
gegeven, om te leven voor de anderen. La
ten wij bidden, dat de oorlogvoerende lan
den de onsterfelijke leeringen lezen, be
grijpen en overpeinzen".
