KERSTFEEST NMASCHA POUSIAH WEK UW LEVER-GALOP NIEUWS DONDERDAG 21 DECEMBER 1939 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnem'ictsprija: voor Leiden 18 cent per week; 2.5J per kwartaal Bij onze «.(enten /O cent per wvvk; &.60 per kwartaal Franco per povt 2.95 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal Losse nummers 5 cent, met geïll Zondagsblad 9 cent Advertentiën: 80 cent per regel Ingezonden mededeelingen dubbel tarief Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. BOE WORDT BET WEER 7 STIJGING VAN TEMPERATUUR. De Bilt seint: Verwachting: Aanvankelijk om het vriespunt, later stijgende temperatuur. Zwaarbewolkt tot betrokken, later natte sneeuw of regen. Tot krachtig toenemende en naar West of Noord-West ruimende wind. De weerstoestand van hedenmorgen 7.20 uur: Den Helder: lichtbewolkt, zwakke Z. Z. O. wind, 2 gr. C. Vlissingen: zwaarbewolkt, matige Ooste lijke wind 2 gr. C. De Bilt: lichtbewolkt: zwakke O. Z. O. wind 7 gr. C. Groningen: lichtbewolkt, zwakke Z. Z. W. wind, 5 gr. C. Maastricht: helder, zwakke Oostelijke wind, 4 gr. C. BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. Een afzonderlijk gebied van hoogen lucht druk, dat gisteren bij de Faroer lag, doch waarvan de berichten toen ontbraken, ver plaatste zich snel naar het Zuid-Oosten en trok met luchtdrükwaarden van omstreeks 1030 mbar over ons land. Onder invloed van dit gebied klaarde de lucht in den af- geloopen nacht op, nam de windkracht tot windstilte af en daalde de temperatuur vooral in het Oosten sterk. In Twente vroor het zelfs 10 graden. Het gebied van hoogen luchtdruk met maximale waarden \an omstreeks 1030 mbar over de Britsche Eilanden bleef zich handhaven. De depres sie, welke gisteren IJsland genaderd was, trok snel naar het Oosten en nam daarbij tot 980 mbar in diepte toe. Zij veroorzaakt op de Noorsche kust hevige stormen uit het Zuid-Westen en op het middendeel ook sneeuwval, Achter deze depressie breidt het hoogedrukgebied over Oost-Groenland zich weer krachtig Zuidwaarts uit. Over het Westelijk deel van de Poolzee is het luchtdrukverval groot en koude arctische luchtmassa's worden snel naar het Zuiden getransporteerd. De depressie over Ita lië verplaatste zich met luchtdrukwaarden van 1002 mbar naar den Balkan. Zij ver oorzaakte in Italië en op de Dalmatische kust plaatselijk zwaren regenval. Bij Por tugal ligt een minimum van 1010 mbar, dat daar eveneens veel regen brengt. LUCHTTEMPERATU UR -0.8 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Donderdagnamiddag 4.18 uur tot Vrijdagmorgen 7.38 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 22 Dec. voorm. 11.25 en nam. 11.50 uur. Maan op -.21 uur Vrijdagmiddag. Maan onder 4.28 uur Zaterdagnacht. Wilt U iefs weten? Vraag: 1. Voor welke landen heb ik een visum noodig? 2. Kunt u mij ook ver tellen, waar een in België vertoevend Ne derlander zich voor ten visum voor Ame rika moet vervoegen? Antwoord: 1. Voor België, Frankrijk, Spanje en Portugal, indien u over land reist. Alleen voor Portugal, indien u van uit een Nederlandsche haven per boot naar Lissabon gaat. 2. Bij een der Ame- rikaansche consulaten in België, indien hij in België domicilie heeft. Anders in Ne derland. BINNENLAND LANDBOUW-CRISISFONDS. In een nota naar aanleiding van het ver slag -over de wijziging van de begrooting van het Landbouw-crisisfonds voor 1938 brengt de Minister van Economische Za ken in verband met de opmerking van sommige leden, dat uit de cijfers van het financieele resultaat van het dienstjaar 1938 blijkt, dat bij de steun verleening een iets royalei standpunt had kunnen zijn ingeno men, in herinnering, dat telkenmale bij de indiening van de begrooting van het Land bouw-crisisfonds gewezen is op de bijzon dere moeilijkheid, die deze begrooting biedt, door de groote onzekerheid, welke ten aanzien van den omvang der uitgaven en inkomsten bestaat. Immers de omvang der uitgaven en in komsten wordt voor een belangrijk deel be paald door het prijsverloop van de land bouwproducten op de wereldmarkt. Stij gen deze, dan zullen de prijstoeslagen hier te lande lager kunnen worden ge steld, waardoor de uitgaven verminderen. Dalen de buitenlandsche prijzen, dan brengt dit een verhooging der toeslagen en tevens van de uitgaven met zich. Wat nu het dienstjaar 1938 betreft, in dit jaar hebben de prijzen van verschillende land bouwproducten een aanmerkelijke stij ging ondergaan, waardoor anders dan aan vankelijk werd verwacht, de uitgaven aanzienlijk lager waren en uiteindelijk een batig saldo, van bijna 27 millioen werd verkregen. Uit het voorgaande volgt ech ter, dat voor het bepalen van de hoogte der steunverleening in 1938 dit resultaat nimmer in aanmerking had kunnen wor den genomen. Naar aanleiding van den door deze le den bij den Minister uitgeoefenden aan drang om, indien de in 1939 en 1940 voor de steunverleening aan den tuinbouw en de sierteelt uitgetrokken bedragen onvol doende mochten blijken, deze alsnog te verhoogen, wil de minister niet nalaten erop te wijzen, dat de financieele positie van het Landbouw-crisisfonds in de laat ste maanden belangrijk ongunstiger is ge worden. Eenerzijds vloeien tengevolge van de, in verband met de stijging der graanprijzen, lagere graanrechten minder inkomsten in het fonds, anderzijds diende reeds op uitgebreider terrein tot het ver- leenen van financieelen steun te worden overgegaan. Zoo heeft de minister bereids aan de sierteelt in verband met het weg vallen van een belangrijk deel van den export van bloembollen en boomkweeke- rijproducten financieelen steun tot een bedrag van tezamen 4 millioen gulden toegezegd. De minister meent, dat de huidige financieele aspecten hem niet veroor loven, thans verder gaande toezeggin gen te doen. Wel verklaart hij zich gaarne bereid de positie van den tuinbouw en de sierteelt nauwkeurig te doen volgen, opdat, wan neer zulks noodzakelijk mocht blijken, nadere steunmaatregelen in overweging kunnen worden genomen. DE FUNCTIE VAN HOOFD VAN EEN LUCHTBESCHERMINGSDIENST. Onvereenigbaar met het Raadslidmaatschap Omdat de heer J. P., te Buitenpost, hoofd van den luchtbeschermingsdienst al daar is, werd hij door Ged. Staten van Friesland niet toegelaten als lid van den Raad der gemeente Achtkarspelen, waar onder Buitenpost ressorteert. De heer P. kwam van dit besluit ln be roep bij de Kroon. Bij Kon. besluit is thans dit beroep on gegrond verklaard uit overweging, dat de heer P. ondergeschikt is aan den burge meester en daarbij moet worden aange merkt als ambtenaar in den zin der wet. DE REGEERINGSAANKOOPEN VAN VEE. Het bericht, dat de volgende week van regeeringswege op de verschillende vee markten geen runderen zullen worden aan gekocht en dat de Veehouderijcentrale ook Zaterdag a.s. reeds op de markt te Utrecht geen runderen zal afnemen, blijkt in som mige kringen misverstand te hebben ge wekt. Ter verduidelijking zij er daarom op gewezen, dat het hier alleen het vee geldt, dat bestemd is om te worden ingeblikt. De etappedienst echter zal volgende week voor het leger wel vee koopen. GOED HANDWERKONDERWUS IS VAN BELANG. Een plattelandsgemeente mag er wel geld voor besteden. De Raad der gemeente 's-Gravenzande is bij de Kroon in beroep gekomen tegen een besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, waabrij de begrooting dier gemeente 1939 niet is goedgekeurd. De goedekuring was onthouden op grond dat de uitgaven der gemeente niet tot de strikt noodzakleijke waren beperkt. Gede puteerde Staten doelden o.m. op uitgaven voor handwerkonderwys voor meisjes. De Kroon heeft thans overwogen, dat, aange zien het in een plattelandsgemeente als 's-Gravenzande met een groote arbeiders bevolking van beteekenis is, dat de meis jes goed handwerkonderwijs ontvangen, de onderhavige uitgaven voor deze gemeente als uitgaven van zoo groot belang moeten worden beschouwd dat zij, ondanks den minder gunstigen toestand der gemeente- financiën, zoo lang mogelijk moeten wor den gehandhaafd De Kroon vernietigde het bseluit van Ge deputeerde Staten en verleende goedkeu ring aan de begrooting, ailllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII il- in 5AV0Y RESTAURANT, LEIDEN Uw zeer verzorgd KERSTDINER bij kandelaarslicht en de kapel van de blonde Zigeunerin aai altijd een aardige herinnering zijn als U dit geniet in SAVOY RES TAURANT TE LEID17" - Tel. 21444. KERSTMENLï f. 3.— SURPRISES en ATTRACTIES. Menu's worden gaarne op verzoek boegezonden - Tafelbespr. gewenscht ^iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniililii F. DE LEERLINGENSCHAAL. Naar aanleiding van het feit, dat de Tweede Kamer gisteren heeft verworpen een motie, die de wenschelijkheid van ver hooging van den leerlingen-schaal uit sprak, schrijft de Kameroverzicht-schrij ver van de „Maasbode": „De begrooting van Onderwijs voor 1940 bedraagt ongeveer 148 millioen, een twee millioen meer dan die op het loopend be- grootingsjaar. Dit is alleen het bedrag, dat het Rijk voor ons onderwijs uittrekt. Dat het lager onderwijs grondslag van alle onderwijs en het eenige onderwijs voor veruit de meeste kinderen daarvan het leuwendeel krijgt, n.l. ongeveer 93 mil lioen, is duidelijk. Wie bedenkt, dat ook voor het nijverheidsonderwijs nog 14 mil lioen besteed wordt, mag zeker niet bewe ren, dat de Overheid „niets over heeft voor het volk", zooals de heer Wijnkoop beweert. Dat is grotesk en onwaar. De cij fers bewijzen, dat Nederland gelukkig véél voor zijn onderwijs doet. Ook wie de noodzaak erkent, om de scho len aan kleine klassen te helpen, moet dit feit aanvaarden. Die noodzaak erkent prac- tisch iedereen. Ook de minister. „Bij haar optreden", zoo schreef de heer Bolkestein in zijn M. v. A., „meende de Regeering een voorstel ter verbetering te kunnen doen. Daarna kwam de oorlogstoestand, die groo te eischen aan de schatkist stelde. Mocht nü worden overgegaan tot verlaging van een schaal, die in gunstiger omstandighe den verhoogd werd? Een verlaging, die in den uiterst onzekeren toestand van het land misschien weer spoedig ongedaan moest gemaakt worden; een verlaging, die tot stand moest worden gebracht, terwijl uitgaven op militair en economisch gebied reeds alle financieele krachten opeischten. De Regeering meende, dat dit niet te ver antwoorden was. Geenszins heeft zij daar mede haar aanvankelijk voornemen losge laten. De ondergeteekende hoopt dan ook ernstig in dezen iets te bereiken; het is een onderwijsbelang van den eersten rang. Vóór het ontwerpen der begrooting van 1941 wenscht hij dan ook deze quaestie on der de oogen te zien Deze verklaring was duidelijk en de mi nister heeft haar Dinsdagnacht duidelijk herhaald en vanmiddag nog eens zijn dili- gentie beloofd. Maar de vereeniging „Volksonderwijs" had een adres gezonden en de voorzitter dier vereeniging, de heer Wendelaar, had dit adres onderteekend en hij kwam het nu ook verdedigen. Deze on gebruikelijke houding bekroonde de libe rale afgevaardigde met de aankondiging en de indiening van een motie, welke zoo wel de heer Joekes als de sprekers der rechterzijde bestreden als even onnoodig als verwarring stichtend. Men wees er den heer Wendelaar op, dat deze motie toch in flagranten strijd was met de van libe rale zijde steeds verdedigde bezuinigings- politiek. Afgezien van het feit, dat de heer Wendelaar uitgaven als van het Kinder toeslagfonds noemde, die niet door de schatkist worden gedragen, verdedigde hij zijn motie met de boutade, dat nademaal er toch ook andere nieuwe uitgaven wa ren, de schoolkosten er nog wel bij kon den. Waaruit wel blijkt, dat de liberale af gevaardigden niet zoo stevig in de bezui- ningingsschoenen staan als men wel den ken zou. Maar dit wisten wij al lang. De motie werd verworpen met 48 tegen 22 stemmen; tegen stemde de geheele rechterzijde met één christen-democraat. Dat de sociaal-democraten weer vóór deze anti-gouvernementeele motie stemden, mag in hun oude lijn liggen, het is een nieuw teeken van een zwakheid, die zij te boven moeten komen. Een soort vooruitgang mag misschien heeten, dat een derde der leden van de soc.-dem. fractie niet aanwezig was. Maar de gezondheid zal er pas zijn als deze broeders zich niets aantrekken van demagogie. Want, hoe warm men ook voor verbetering van de leerlingenschaal voe len mag, geen verstandig mensch kan toch loochenen, dat er met de algemeene mobi lisatie iets is gebeurd en dat de minister, die in beginsel voor de verbetering is en haar zoo snel mogelijk wil trachten te be reiken, niet direct met een motie behoefde te worden bestookt. Dat dit net door libe ralen moet geschieden, die de laatste jaren den mond zoo vol namen over het parle ment, dat op den stoel van de regeering wilde zitten en die ook weer met den mond als maar op bezuiniging aandron gen, is waarlijk het toppunt." Gisteren is het voor den populairen bur gemeester van Den Bosch, mr. F. J. van Lanschot, een groote dag geweest, want door de poorten van de Bossche veemarkt werd de 100.000ste koe of juister gezegd, het 100.000ste stuk rundvee van dit jaar binnen gevoerd, door de gebrs. Van Mier- lo uit Soerendonk. In het restaurant van de veehallen wer den de veeekooplieden gehuldigd. Een tentoonstelling. De tentoonstelling „Hoe was het ln de jaren 19141918?", die in het Nederlandsch Persmuseum te Amsterdam (voormalig Ko renmetershuisje, Nieuwe Zijdskolk 28) wordt gehouden, zal Zaterdag a.s. worden geopend. De officieele opening geschiedt des mor gens te elf uur door den heer dr. E. Boek man, wethouder voor onderwijs en kunst zaken. Zij zal op alle werkdagen en ook op Tweeden Kerstdag des middags van twee tot vier uur geopend zijn. ZUID-HOLLANDSCHE VEILINGEN. De moeilijkheden met de fustvoorziening. Te 's-Gravenhage is Dinsdagmiddag de algemeene vergadering gehouden van de Provinciale Commissie uit de Veilingen in Zuid-Holland, welke gewijd was aan en kele moeilijkheden, welke uit den oorlogs toestand voor onzen tuinbouw zijn voort gekomen. Aanwezig waren o.a. regeerings- commissaris F. V. Valstar en mr. L. Nie- möller, secretaris van het Centraal Bureau. In zijn openingswoord gewaagde de voor zitter, de heer J. Barendse, van de ernsti ge slagen, die onzen tuinbouw sedert het uitbreken van den oorlog getroffen heb ben. Vooral het algeheele invoerverbod, dat Engeland voor onze tuinbouwproduc ten heeft afgekondigd, opent sombere pers pectieven, wanneer in het voorjaar onze sla aan de markt verschijnt. Misschien, dat de verschuivingen van in- en export op het continent onzen producten nog eenige kans zullen geven, maar reden tot veel op timisme zag spr. niet. Een bestuursvoorstel om, in verband met de moeilijkheden in de voorziening van kisten en bakken, het statiegeld van kisten te verdubbelen en op 60 ct. te brengen, werd aangenomen. De V/estlandsche veilingen zullen echter af zonderlijk met den handel overleggen over de verhooging van. het statiegeld voor z.g. pootjesbakken, omdat men 60 ct. statie geld voor deze pootjesbakken te hoog acht te; de handel zou teveel kapitaal in het statiegeld moeten steken, wat men niet in het belang van de tuiners achtte. Voorts werd een brief onder de aan dacht der veilingbesturen gebracht, afkom stig van den Centralen Bond van Klein handelaren in Groenten en Fruit, in wel ken brief klachten werden geuit over on derwicht. De rijkstuinbouw-consulent te 's-Gra venhage, ir. J. J. Riemens, hield na afdoe ning van de agenda een lezing over de kunstmestvoorziening in oorlogstijd. en a zult 's morgens uit bed springen, gereed om bergen te verzetten, lederen dag moet uw lever een liter lever-gal Inuw Ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van lever-gal onvoldoende Ie. verteert uw voedsel niet. het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt. Uw lichaam Is vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u ziet alles zwart. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u zult u ee.i geheel ander mensch voelen. Onschade lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever- gal te doen vloeien. Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en drogisten, f. 0.75. Gemeentel. Aankondigingen HOTELS, CAFéS ENZ. De Directeur van het Distributiekantoor, Oude Rijn 132, deelt mede; De leiders van bovengenoemde bedrij ven moeten bun verantwoordingsstaten MD 217 en wat daar eventueel bij behoort uiterlijk Zaterdag, 23 December a.s. heb ben ingeleverd. LEIDEN, 21 December 1939. De Directeur, P. ROOSENBURG. INLEVERING OPPLAKVELLEN ENZ., ONGEBRUIKTE TOEWIJZINGEN. De Directeur van het Distributiekantoor, Oude Rijn 132, deelt mede: De opplakvellen met bonnen No. 6 (sui ker) enz. moeten worden ingeleverd op 2, 3, 4, 5 en 8 Januari a.s. De opplakvellen met No. 5 (erwten) enz. moeten worden ingeleverd op 8, 9, 10, 11 en 12 Januari. Winkeliers, van wier codenummer na 340 het eerste cijfer 1 is, moeten dus op 8 Januari zoowel hun opplakvellen met sui kerbonnen, als die met erwtenbonnen en wat daarbij behoort inleveren. Ongebruikte toewijzingen behooren steeds aan mijn kantoor ingelverd te worden. LEIDEN, 21 December 1939. De Directeur, P. ROOSENBURG. AGENDA LEIDEN De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Z a t e r- ci a g 16 tot en met V r ij d a g 22 Dec. a.s. waargenomen door de apotheeken Van Driesum, Mare 110, tel. 20406 en E. B. de Metz, Lammenschansweg 4, tel. 23553. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274. «tat* rtienieuwst LEIDEN. Geslaagd: doctoraal-examen Wis- en Natuurkunde, hoofdbak Plantkunde: de heer D. A. Ker- pel, Leiden; doctoraal-examen Rechten de heeren F. M. Wolfson, Nijmegen en W. F. K. Ver steeg, Leiden. R. K. VOLKSBOND. Onder voorzitterschap van den heer J. H. Nijhuis, hield de afd. Leiden van den R.K. Volksbond gisteravond een alge meene ledenvergadering, welke goed be zocht was. De voorzitter deelde mede, dat als eenig agendapunt zöu behandeld worden de be grooting voor 1940. Aangezien deze reeds door den Bestuursraad was behandeld, hoopte spr., dat de afwerking vlot zou geschieden. Daarna zou een film vertoond worden. Van de Centrale Werkplaats was de klacht ingekomen, dat zoo weinig werk- looze kinderen van leden werkzaam zijn in deze instelling. De voorz. hoopte, dat de leden er het hunne toe zouden bijdra gen om hun kinderen meer vakbekwaam heid te doen bijbrengen. Dit zal hun later zeker ten goede komen. De voorz. deelt vervolgens mede, dat het jaarfeest van den bond gehouden zal wor den op 31 Januari in de Stadsgehoorzaal. Daarna volgt op 7 Februari een ontwikke lingsavond met als onderwerp „Raad van Arbeid", terwijl in Maart de jaarvergade ring zal worden gehouden. Tenslotte wordt mededeeling gedaan yan den Dienst van Sociale Zaken be treffende de Kerst-uitkeering aan onder steunde werkloozen. Deze Kerstgave mag bedragen 25 pCt. van het bedrag, hetwelk de betrokkenen over de week van 11 tot en met 16 December j.l. aan uitkeering hebben ontvangen (brandstoffen-bijslag inbegrepen). De Kerstgave wordt op Zaterdag 23 December uitgekeerd. Degenen, die in de werkverschaffing zyn geplaatst, zullen in de week van 25-30 December in den steun worden opgeno men. De Kerstgave aan deze werkloozen zal worden berekend over het steunbedrag, dat zij over deze week zullen ontvangen en zij zal worden uitgekeerd op 30 Dec. De begrooting, welke hierna in behan deling kwam. leverde geen noemenswaar dige discussies op en z.h.s. werd zij vast gesteld op een bedrag aan inkomsten en uitgaven van S 7104, w.a. 179 aan on voorziene uitgaven. De rondvraag bracht nog enkele vraag- stukkèn naar voren. O.m. werd gevraagd, of het bondslokaal dit jaar nog openge steld wordt voor de werkloozen. De voor zitter antwoordde hierop, dat het bedoe ling is geweest de werkloozen gelegenheid te geven voor deelname aan het Segoba- werk volgens het plan van minister Rom- me. Door onverwachte omstandigheden is aan dit voornemen nog geen uitvoering gegeven kunnen worden, doch in de eerst volgende bestuursvergadering zal dit vraagstuk opnieuw onder de oogen wor den gezien, waarbij spr. als zijn meening uit, dat wel heropenstelling van de zaal zal volgen. Ook betreffende de Nieuwe Gemeen schap werden vragen gesteld, o.m. om de bescheiden plaats, welke de afdeeling Lei den daar inneemt ten aanzien van andere vereenigingen, terwijl de afd. toch de grootste contribuante daarvoor is. In dit verband merkte de bondssecreta- ris, de heer Angenent op, dat deze achter stelling zeker ernstig onder de oogen mag worden gezien. De actie voor de nieuwe Gemeenschap onderstreepte de heer Angenent nog eens op duidelijke wijze, want meer dan ooit moet ons streven hierop gevestigd zijn. Immers, het communisme grijpt meer dan ooit om zich heen, getuige het samengaan met het nationaalsocialisme. Daarom moet ieder propagandist zijn voor de Nieuwe Gemeenschap, gebouwd op 4e Encyclieken Rerum Novarum en Quadxagesimo Anno, want deze actie, pro- pageerend rechtvaardigheid en liefde, is niet alleen bedoeld voor de katholieken; de pauselijke zendbrieven zijn gericht tot de geheele menschheid. Na een woord van dank van den voor zitter, vestigde deze de aandacht op het Mgr. van Schaikfonds, hetgeen bedoelt kinderen van leden, die roeping gevoelen voor het priesterschap, daardoor in de ge legenheid te stellen die roeping te volgen. Men kan hieraan deelnemen voor 2 cent per week. Hiermede was het zakelijke gedeelte van de vergadering ten einde. De voorzitter wenschte den leden met hun gezinnen een Zalig Kerstfeest en een Zalig uiteinde en gelukkig Nieuwjaar toe. De bijeenkomst werd besloten met de vertooning van eenige films.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2